Όταν η Σιωπή Σημαίνει Συγκατάθεση

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Προδοσία​—Οι Εκκλησίες της Γερμανίας και το Ολοκαύτωμα (Betrayal​—German Churches and the Holocaust) αναλύει με ειλικρίνεια το ρόλο που έπαιξε η θρησκεία στο ναζισμό. «Η στήριξη του καθεστώτος ήταν κοινή ανάμεσα στους Χριστιανούς», υποστηρίζει το βιβλίο, «και η συντριπτική πλειονότητα δεν πρόβαλε καμία αντίρρηση στο διωγμό εναντίον των Εβραίων. Η σιωπή, σε αυτή την περίπτωση, μιλάει δυνατά».

Τι έλκυσε τους καθ’ ομολογία Χριστιανούς στο ναζισμό; Πολλοί, εξηγεί το βιβλίο, δελεάστηκαν από «την αντίληψη [του Χίτλερ] περί νόμου και τάξης για τη γερμανική κοινωνία», και συνεχίζει: «[Ο Χίτλερ] αντιτασσόταν στην πορνογραφία, στην πορνεία, στην έκτρωση, στην ομοφυλοφιλία και στη “χυδαιότητα” της μοντέρνας τέχνης, και αντάμειβε με χάλκινα, ασημένια και χρυσά μετάλλια τις γυναίκες που έκαναν τέσσερα, έξι και οχτώ παιδιά, ενθαρρύνοντάς τες έτσι να εμμείνουν στον παραδοσιακό τους ρόλο στο σπίτι. Αυτή η έκκληση στις παραδοσιακές αξίες, σε συνδυασμό με το στρατιωτικό εθνικισμό που πρόβαλλε ο Χίτλερ ως απάντηση στην εθνική ταπείνωση της Συνθήκης των Βερσαλιών, κατέστησε τον εθνικοσοσιαλισμό μια ελκυστική εναλλακτική λύση για πολλούς, μάλιστα για τους περισσότερους, Χριστιανούς στη Γερμανία».

Μία ομάδα τήρησε εντελώς διαφορετική στάση. «Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά», παρατηρεί το βιβλίο Προδοσία, «αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη βία ή στη χρήση στρατιωτικής δύναμης». Αναπόφευκτα, αυτό οδήγησε σε λυσσαλέα επίθεση εναντίον αυτής της μικρής ομάδας, και πολλά από τα μέλη της ρίχτηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ωστόσο, άλλοι που ισχυρίζονταν πως ήταν ακόλουθοι του Χριστού παρέμειναν ασυγκίνητοι. Το βιβλίο δηλώνει επίσης: «Οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες γενικά έδειξαν εχθρότητα μάλλον παρά οίκτο για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και συμμερίστηκαν τις σκληρές αξίες του Χίτλερ παρά τις ειρηνιστικές αξίες των Μαρτύρων». Η σιωπή τους αναμφίβολα συνέβαλε στην κακομεταχείριση που υπέστησαν οι Μάρτυρες υπό το ναζιστικό καθεστώς.

Ενώ η ανάμειξη της εκκλησίας στη ναζιστική πολιτική εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο έντονων διενέξεων, το βιβλίο Προδοσία χαρακτηρίζει τους Μάρτυρες του Ιεχωβά ως «μια θρησκευτική ομάδα που αρνήθηκε να επικροτήσει το καθεστώς ή να συνεργαστεί μαζί του».