6 «Ξύλο Βασανισμού»

Η έκφραση ‘ξύλο βασανισμού’ στο εδάφιο Ματθαίος 27:40 χρησιμοποιείται σε σχέση με την εκτέλεση του Ιησού στο Γολγοθά, που σημαίνει Κρανίου Τόπος. Δεν υπάρχει τίποτα που να αποδεικνύει ότι η λέξη σταυρός της κοινής ελληνικής σήμαινε σε αυτό το εδάφιο κάτι σαν το θρησκευτικό σύμβολο που χρησιμοποιούσαν οι ειδωλολάτρες πολλούς αιώνες πριν από τον Χριστό.

Στην αρχαία ελληνική γλώσσα της κλασικής εποχής, η λέξη σταυρός σήμαινε απλώς ένα όρθιο ξύλο ή έναν πάσσαλο ή έναν στύλο σαν και αυτούς που χρησιμεύουν ως θεμέλια στηρίγματα. Το ρήμα σταυρόω σήμαινε περιφράζω με πασσάλους, υψώνω πασσαλόπηγμα. Οι θεόπνευστοι συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών έγραψαν στην κοινή ελληνική γλώσσα και χρησιμοποίησαν τη λέξη σταυρός με την ίδια έννοια που είχε αυτή η λέξη στην αρχαία ελληνική της κλασικής εποχής, δηλαδή ένα απλό ξύλο ή πάσσαλο χωρίς κανένα δοκάρι πάνω του σε οποιαδήποτε γωνία. Δεν υπάρχει καμιά απόδειξη για το αντίθετο. Οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος χρησιμοποίησαν και τη λέξη ξύλον αναφερόμενοι στο όργανο βασανισμού πάνω στο οποίο κάρφωσαν τον Ιησού, γεγονός που δείχνει ότι επρόκειτο για ένα όρθιο ξύλο χωρίς κάθετο δοκάρι, γιατί αυτό σημαίνει η λέξη ξύλον με αυτή τη συγκεκριμένη έννοια. (Πράξεις 5:30· 10:39· 13:29· Γαλάτες 3:13· 1 Πέτρου 2:24) Στη μετάφραση Ο΄ συναντάμε τη λέξη ξύλον στο εδάφιο Έσδρας 6:11 (Έσδρας Β΄ 6:11), και σε αυτό το σημείο αναφέρεται με την έννοια του δοκαριού πάνω στο οποίο θα κρεμούσαν τον παραβάτη του νόμου, ακριβώς όπως και στα εδάφια Πράξεις 5:30 και 10:39.

Σχετικά με τη σημασία της λέξης σταυρός, ο Γ. Ε. Βάιν, στο έργο του Ερμηνευτικό Λεξικό των Λέξεων της Καινής Διαθήκης, (ανατύπωση 1966), Τόμ. I, σελ. 256, αναφέρει: «Η λέξη ΣΤΑΥΡΟΣ δηλώνει, κυρίως, έναν όρθιο πάσσαλο ή ένα ξύλο. Σε αυτό καρφώνονταν οι κακούργοι προκειμένου να εκτελεστούν. Τόσο το ουσιαστικό όσο και το ρήμα σταυρόω, δηλαδή στερεώνω σε ένα ξύλο ή πάσσαλο, πρέπει εξαρχής να διαφοροποιηθούν από τον εκκλησιαστικό τύπο του σταυρού με τα δύο δοκάρια. Το σχήμα του τελευταίου αυτού σταυρού είχε την προέλευσή του στην αρχαία Χαλδαία και χρησιμοποιούνταν ως σύμβολο του θεού Θαμμούζ ή Ταμμούζ (είχε το σχήμα του μυστικιστικού Ταυ, του αρχικού γράμματος του ονόματός του) σε αυτήν και σε γειτονικές χώρες, περιλαμβανομένης και της Αιγύπτου. Μέχρι τα μέσα του 3ου αιώνα μ.Χ. οι εκκλησίες είτε είχαν εγκαταλείψει ορισμένα δόγματα της Χριστιανικής πίστης είτε τα είχαν παραποιήσει. Για να αυξηθεί το γόητρο του αποστατικού εκκλησιαστικού συστήματος, έγιναν δεκτοί στις εκκλησίες ειδωλολάτρες χωρίς να αναγεννηθούν μέσω πίστης και, σε μεγάλο βαθμό, τους επιτράπηκε να διατηρήσουν τα ειδωλολατρικά τους σημεία και σύμβολα. Συνεπώς το Ταυ ή Τ, στην πιο συχνή του μορφή, με το οριζόντιο τμήμα πιο χαμηλά, υιοθετήθηκε για να αντιπροσωπεύει το σταυρό του Χριστού».

Το λατινικό λεξικό των Λιούις και Σορτ αναφέρει ότι η λέξη crux (κρουξ) βασικά σημαίνει «δέντρο, πλαίσιο ή άλλα ξύλινα όργανα εκτέλεσης, πάνω στα οποία κρεμούσαν τους εγκληματίες». Η αγγλική λέξη cross (σταυρός) αποτελεί μεταγενέστερη σημασία της λέξης crux. Το μονό ξύλο που χρησιμοποιούνταν για το κρέμασμα ενός εγκληματία ονομαζόταν στη λατινική crux simplex (απλός σταυρός). Ο Ιούστος Λίπσε (1547-1606), στο έργο του Τρία βιβλία περί σταυρού, Αμβέρσα, 1629, σελ. 19, περιλαμβάνει μια εικόνα τέτοιου οργάνου βασανισμού, την οποία και παρουσιάζουμε εδώ.

Το βιβλίο Ο Σταυρός και η Σταύρωση, του Χέρμαν Φούλντα, Μπρεσλάου, 1878, σελ. 109, λέει: «Δεν υπήρχαν δέντρα σε όλα τα μέρη που επιλέγονταν για δημόσιες εκτελέσεις. Γι’ αυτό, έμπηγαν μέσα στο έδαφος ένα απλό δοκάρι. Πάνω σε αυτό έδεναν ή κάρφωναν τα χέρια των παρανόμων, σηκωμένα προς τα πάνω, συχνά δε και τα πόδια τους». Αφού παρουσιάζει πολλές αποδείξεις, ο Φούλντα καταλήγει στις σελ. 219 και 220: «Ο Ιησούς πέθανε πάνω σε ένα απλό ξύλο θανάτωσης: Αυτό υποστηρίζεται (α) από τη συνηθισμένη τότε χρήση αυτού του μέσου εκτέλεσης στην Ανατολή, (β) έμμεσα από το ίδιο το ιστορικό των παθών του Ιησού και (γ) από πολλές δηλώσεις των πρώτων πατέρων της εκκλησίας».

Ο Πάουλ Βίλχελμ Σμιτ, που ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, στο έργο του Η Ιστορία του Ιησού, Τόμ. 2, Τούμπινγκεν και Λειψία, 1904, σελ. 386-394, έκανε μια λεπτομερή μελέτη για τη λέξη σταυρός της κοινής ελληνικής. Στη σελ. 386 του έργου του, ανέφερε: «Η λέξη σταυρός σημαίνει κάθε πάσσαλο ή κορμό δέντρου που στέκεται σε όρθια θέση». Σχετικά με την επιβολή τιμωρίας στον Ιησού, ο Π. Β. Σμιτ έγραψε στις σελ. 387-389: «Εκτός από το μαστίγωμα, σύμφωνα με την αφήγηση των ευαγγελίων, το μόνο που αναφέρεται σχετικά με την επιβολή τιμωρίας στον Ιησού είναι η απλούστερη μορφή σταύρωσης που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι, δηλαδή το κρέμασμα του γυμνού σώματος πάνω σε ένα ξύλο, το οποίο, παρεμπιπτόντως, ο Ιησούς αναγκάστηκε να μεταφέρει ή να σύρει στον τόπο εκτέλεσης προκειμένου να γίνει εντονότερη η επαίσχυντη τιμωρία. . . . Οτιδήποτε άλλο εκτός από το απλό κρέμασμα αποκλείεται, αν λάβουμε υπόψη μας το μαζικό τρόπο με τον οποίο εφαρμοζόταν συχνά αυτή η εκτέλεση: 2.000 άτομα ταυτόχρονα από τον Ουάρο (Ιουδ. Αρχ. XVII 10. 10), από τον Κουαντράτο (Ιουδαϊκοί Πόλεμοι II 12. 6), από τον Επίτροπο Φήλικα (Ιουδαϊκοί Πόλεμοι II 15. 2 [13.2]), από τον Τίτο (Ιουδαϊκοί Πόλεμοι VII. 1 [V 11. 1])».

Συνεπώς, δεν υπάρχει απολύτως τίποτα που να αποδεικνύει ότι ο Ιησούς Χριστός σταυρώθηκε σε δύο κομμάτια ξύλου τοποθετημένα σε ορθή γωνία. Δεν θέλουμε να προσθέσουμε τίποτα στο γραπτό Λόγο του Θεού, εισάγοντας την ειδωλολατρική αντίληψη περί σταυρού στις θεόπνευστες Γραφές, αλλά αποδίδουμε τις λέξεις σταυρός και ξύλον σύμφωνα με τις απλούστερες σημασίες τους. Αφού ο Ιησούς χρησιμοποίησε τη λέξη σταυρός για να αναφερθεί στα παθήματα και στον ονειδισμό ή στο βασανισμό των ακολούθων του (Ματθαίος 16:24), εμείς μεταφράσαμε τη λέξη σταυρός με την έκφραση «ξύλο βασανισμού», για να την ξεχωρίσουμε από τη λέξη ξύλον, την οποία αφήσαμε όπως έχει.