• Εορταστική Περίοδος—Θα σας Προσφέρει Όλα Όσα Θέλετε;
    Η Σκοπιά—2005 | 15 Δεκεμβρίου

    • Εορταστική Περίοδος—Θα σας Προσφέρει Όλα Όσα Θέλετε;

      «Ο Πέτρος [ο Μέγας] διέταξε να τελεστούν ειδικές πρωτοχρονιάτικες λειτουργίες σε όλες τις εκκλησίες την 1η Ιανουαρίου. Επίσης, έδωσε την εντολή να διακοσμηθούν γιορτινά οι παραστάτες στο εσωτερικό των σπιτιών με κλαδιά αειθαλών δέντρων, και παρήγγειλε σε όλους τους πολίτες της Μόσχας να “δείχνουν τη χαρά τους ανταλλάσσοντας μεγαλόφωνα πρωτοχρονιάτικες ευχές”».​—Πέτρος ο Μέγας​—Η Ζωή του και ο Κόσμος Του (Peter the Great—His Life and World).

  • Χριστούγεννα—Ποιο Είναι το Επίκεντρό Τους;
    Η Σκοπιά—2005 | 15 Δεκεμβρίου

    • Λίγο μετά την κομμουνιστική επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917, οι σοβιετικές αρχές άσκησαν επιθετική πολιτική αθεϊσμού σε εθνικό επίπεδο. Ολόκληρη η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων με τις θρησκευτικές της προεκτάσεις έπεσε σε δυσμένεια. Το κράτος άρχισε να διεξάγει εκστρατεία εναντίον του εορτασμού τόσο των Χριστουγέννων όσο και της Πρωτοχρονιάς. Καταδικάστηκαν μάλιστα απερίφραστα τα τοπικά σύμβολα της εορταστικής περιόδου—το χριστουγεννιάτικο δέντρο και ο Ντεντ Μαρόζ, ή αλλιώς Παππούς της Πάχνης, το ρωσικό αντίστοιχο του Άγιου Βασίλη.

      Το 1935 επήλθε μια αλλαγή που μετέβαλε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο τηρούσαν οι Ρώσοι την εορταστική περίοδο. Οι Σοβιετικοί επανέφεραν τον Παππού της Πάχνης, το δέντρο της γιορτής και τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς—αλλά με μια σημαντική παραλλαγή. Ειπώθηκε ότι ο Παππούς της Πάχνης θα έφερνε δώρα, όχι τα Χριστούγεννα, αλλά την Πρωτοχρονιά. Παρόμοια, δεν θα υπήρχε πια χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά πρωτοχρονιάτικο δέντρο! Επομένως, στη Σοβιετική Ένωση άλλαξε αισθητά το επίκεντρο της γιορτής. Ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς στην ουσία αντικατέστησε τα Χριστούγεννα.

      Τα Χριστούγεννα έγιναν εξ ολοκλήρου κοσμική εορταστική περίσταση, απαλλαγμένη επισήμως από οποιαδήποτε θρησκευτική σημασία. Το πρωτοχρονιάτικο δέντρο στολιζόταν, όχι με θρησκευτικά, αλλά με κοσμικά στολίδια τα οποία απεικόνιζαν την πρόοδο της Σοβιετικής Ένωσης. Το ρωσικό περιοδικό Βακρούγκ Σβέτα εξηγεί: «Μπορεί να ανασυνθέσει κανείς την ιστορία της εγκαθίδρυσης της κομμουνιστικής κοινωνίας από τα στολίδια του πρωτοχρονιάτικου δέντρου που χρησιμοποιήθηκαν στο διάβα των ετών της σοβιετικής περιόδου. Μαζί με τα συνηθισμένα κουνελάκια, τους παγοκρυστάλλους και τα καρβέλια, κυκλοφόρησαν στολίδια σε σχήμα σφυροδρέπανων και τρακτέρ. Αυτά αντικαταστάθηκαν αργότερα από ομοιώματα που απεικόνιζαν μεταλλωρύχους και κοσμοναύτες, αντλίες πετρελαιοπηγών, πυραύλους και σεληνιακά εξερευνητικά οχήματα».

  • Χριστούγεννα—Ποιο Είναι το Επίκεντρό Τους;
    Η Σκοπιά—2005 | 15 Δεκεμβρίου

    • a Πριν από την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917, η Ρωσία χρησιμοποιούσε το παλιότερο Ιουλιανό ημερολόγιο, αλλά οι περισσότερες χώρες είχαν υιοθετήσει το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Το 1917 το Ιουλιανό ημερολόγιο βρισκόταν 13 ημέρες πίσω από το Γρηγοριανό αντίστοιχό του. Μετά την επανάσταση, οι Σοβιετικοί υιοθέτησαν το Γρηγοριανό ημερολόγιο, εναρμονίζοντας τη Ρωσία με τον υπόλοιπο κόσμο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, όμως, κράτησε το Ιουλιανό ημερολόγιο για τις γιορτές της και το ονόμασε το «Παλαιό» ημερολόγιο. Ίσως ακούσετε ότι τα Χριστούγεννα στη Ρωσία γιορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου. Να θυμάστε, όμως, πως όταν με το Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι 7 Ιανουαρίου, με το Ιουλιανό ημερολόγιο είναι 25 Δεκεμβρίου. Γι’ αυτό, πολλοί Ρώσοι οργανώνουν την εορταστική τους περίοδο ως εξής: 25 Δεκεμβρίου, Δυτικά Χριστούγεννα. 1 Ιανουαρίου, κοσμική Πρωτοχρονιά. 7 Ιανουαρίου, Ορθόδοξα Χριστούγεννα. 14 Ιανουαρίου, Πρωτοχρονιά με το Παλαιό Ημερολόγιο.