Οι Σπουδαστές της Γραφής δεν ήταν απολύτως σίγουροι για το τι θα συνέβαινε. Ήταν πεπεισμένοι πως η κατάληξη δεν θα ήταν να κατακαεί η γη και να αφανιστεί η ανθρώπινη ζωή. Ήξεραν, όμως, ότι θα αποτελούσε βαρυσήμαντο σημείο σε σχέση με τη θεϊκή διακυβέρνηση. Αρχικά νόμιζαν ότι μέχρι εκείνη τη χρονολογία η Βασιλεία του Θεού θα είχε ήδη αποκτήσει πλήρη, παγκόσμιο έλεγχο. Όταν δεν συνέβη αυτό, δεν κλονίστηκε η πεποίθησή τους στις Βιβλικές προφητείες που επισήμαιναν εκείνη τη χρονολογία. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, αντί για εκείνο που νόμιζαν, η χρονολογία αυτή είχε αποτελέσει απλώς ένα εναρκτήριο σημείο σε σχέση με τη διακυβέρνηση της Βασιλείας.

Μήπως το «Ξυπνητήρι» Χτύπησε Πολύ Νωρίς;

Οπωσδήποτε προκλήθηκε μεγάλη αναταραχή στον κόσμο το 1914 με το ξέσπασμα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ο οποίος επί πολλά χρόνια καλούνταν απλώς ο Μεγάλος Πόλεμος, αλλά αυτή δεν οδήγησε αμέσως σε ανατροπή όλων των ανθρώπινων κυβερνήσεων που υπήρχαν τότε. Μετά το 1914, καθώς εξελίσσονταν ορισμένα γεγονότα σε σχέση με την Παλαιστίνη, οι Σπουδαστές της Γραφής πίστεψαν ότι έβλεπαν αποδείξεις σημαντικών αλλαγών για το Ισραήλ. Αλλά, πέρασαν μήνες και μετά χρόνια, και οι Σπουδαστές της Γραφής δεν έλαβαν την ουράνια ανταμοιβή τους όπως προσδοκούσαν. Πώς το αντιμετώπισαν αυτό;

Η Σκοπιά 1 Φεβρουαρίου 1916 (στην αγγλική) επέσυρε συγκεκριμένα την προσοχή στην 1η Οκτωβρίου 1914 και κατόπιν είπε: «Αυτό ήταν το τελευταίο χρονικό σημείο το οποίο μας υπέδειξε η Βιβλική χρονολόγηση αναφορικά με τις εμπειρίες της Εκκλησίας. Μήπως ο Κύριος μάς είπε ότι τότε θα πηγαίναμε [στον ουρανό]; Όχι. Τι είπε; Ο Λόγος του και οι εκπληρώσεις προφητειών φαινόταν να επισημαίνουν αλάνθαστα ότι εκείνη η ημερομηνία σήμανε το τέλος των Καιρών των Εθνών. Εμείς συμπεράναμε ότι η ‘μεταλλαγή’ της Εκκλησίας θα λάβαινε χώρα ακριβώς σε εκείνη την ημερομηνία ή πριν από αυτήν. Αλλά ο Θεός δεν μας είπε ότι θα συνέβαινε κάτι τέτοιο. Μας επέτρεψε να βγάλουμε αυτό το συμπέρασμα· και πιστεύουμε ότι αυτό αποδείχτηκε αναγκαία δοκιμή για τους απανταχού αγαπητούς αγίους του Θεού». Μήπως, όμως, αυτές οι εξελίξεις απέδειξαν ότι η ένδοξη ελπίδα τους ήταν μάταιη; Όχι. Απλώς σήμαινε ότι δεν συνέβαιναν όλα τόσο σύντομα όσο περίμεναν εκείνοι.

Μερικά χρόνια πριν από το 1914, ο Ρώσσελ είχε γράψει: «Προφανώς η χρονολόγηση (οι χρονολογικές προφητείες γενικά) δεν είχε σκοπό να δώσει στο λαό του Θεού ακριβείς χρονολογικές πληροφορίες για το καθετί στο πέρασμα των αιώνων. Προφανώς ο σκοπός της ήταν περισσότερο να χρησιμεύσει ως ξυπνητήρι για να αφυπνίζει και να δραστηριοποιεί το λαό του Κυρίου στον κατάλληλο καιρό. . . . Αλλά ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι ο Οκτώβριος του 1914 θα περάσει και ότι δεν θα συμβεί καμιά σοβαρή πτώση της δύναμης των Εθνών. Τι θα αποδείξει ή θα αναιρέσει αυτό; Δεν θα αναιρέσει κανένα χαρακτηριστικό του Θεϊκού Σχεδίου των Αιώνων. Το λυτρωτικό τίμημα που καταβλήθηκε στον Γολγοθά θα εξακολουθήσει να αποτελεί εγγύηση για την τελική εκπλήρωση του μεγάλου Θεϊκού Προγράμματος για την αποκατάσταση των ανθρώπων. Η ‘υψηλή κλήση’ που έχουν τα μέλη της Εκκλησίας, να υποφέρουν μαζί με τον Λυτρωτή και να δοξαστούν μαζί του ως μέλη δικά του ή ως η Νύφη του, θα εξακολουθήσει να είναι η ίδια. . . . Το μόνο πράγμα το οποίο θα επηρεαστεί από τη χρονολόγηση θα είναι η ώρα για την επίτευξη αυτών των ένδοξων ελπίδων για την Εκκλησία και για τον κόσμο. . . . Και αν αυτή η ημερομηνία περάσει, αυτό απλώς θα αποδείξει ότι η χρονολόγησή μας, το ‘ξυπνητήρι’ μας, χτύπησε λίγο νωρίτερα από τη σωστή ώρα. Θα το θεωρούσαμε μεγάλη συμφορά αν το ξυπνητήρι μας μάς ξυπνούσε λίγες στιγμές νωρίτερα το πρωί κάποιας σπουδαίας μέρας γεμάτης χαρά και ικανοποίηση; Σίγουρα όχι!»

Αλλά εκείνο το «ξυπνητήρι» δεν είχε χτυπήσει πολύ νωρίς. Στην πραγματικότητα, εκείνο που δεν ανταποκρινόταν ακριβώς στα όσα ανέμεναν ήταν οι εμπειρίες για τις οποίες το «ξυπνητήρι» τούς είχε ξυπνήσει.

Έπειτα από μερικά χρόνια, όταν το φως είχε γίνει πιο λαμπρό, οι ίδιοι αναγνώρισαν: ‘Πολλοί από τους προσφιλείς αγίους νόμισαν ότι ολόκληρο το έργο τελείωσε. . . . Αγάλλονταν ως συνέπεια των ευκρινών ενδείξεων ότι ο κόσμος είχε τερματιστεί, ότι η βασιλεία των ουρανών ήταν κοντά και ότι η μέρα της απελευθέρωσής τους πλησίαζε. Πλην όμως παρέβλεψαν κάτι άλλο που έπρεπε να γίνει. Τα καλά νέα τα οποία είχαν λάβει οι ίδιοι έπρεπε να κηρυχτούν και στους άλλους· επειδή η εντολή του Ιησού ήταν: «Θέλει κηρυχθή τούτο το ευαγγέλιον της βασιλείας εν όλη τη οικουμένη προς μαρτυρίαν εις πάντα τα έθνη, και τότε θέλει ελθεί το τέλος». (Ματθαίος 24:14)’—Σκοπιά 15 Μαΐου 1925.

Καθώς άρχισαν να εκτυλίσσονται τα γεγονότα μετά το 1914 και καθώς οι Σπουδαστές της Γραφής τα σύγκριναν με τα όσα είχε προείπει ο Κύριος, έφτασαν σιγά-σιγά στο σημείο να κατανοήσουν ότι ζούσαν στις τελευταίες μέρες του παλιού συστήματος και μάλιστα ότι ζούσαν σε αυτές από το 1914 και μετά. Επίσης κατανόησαν ότι το έτος 1914 είχε αρχίσει η αόρατη παρουσία του Χριστού και ότι αυτό είχε γίνει, όχι με το να επανέλθει εκείνος προσωπικά (έστω και αόρατα) στα περίχωρα της γης, αλλά με το να κατευθύνει την προσοχή του στη γη ως Βασιλιάς που κυβερνάει. Διέκριναν και αποδέχτηκαν τη ζωτική ευθύνη που είχαν να διακηρύξουν «αυτά τα καλά νέα της βασιλείας» για μαρτυρία σε όλα τα έθνη στη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου της ανθρώπινης ιστορίας.—Ματθ. 24:3-14.

Ποιο ήταν ακριβώς το άγγελμα για τη Βασιλεία το οποίο έπρεπε να κηρύξουν; Είχε καμιά διαφορά από το άγγελμα των Χριστιανών του πρώτου αιώνα;

Η Βασιλεία του Θεού, η Μόνη Ελπίδα του Ανθρώπινου Γένους

Ως αποτέλεσμα προσεκτικής μελέτης του Λόγου του Θεού, οι Σπουδαστές της Γραφής που σχετίζονταν με τον αδελφό Ρώσσελ κατανόησαν ότι η Βασιλεία του Θεού ήταν η κυβέρνηση την οποία ο Ιεχωβά είχε υποσχεθεί να ιδρύσει μέσω του Γιου του για την ευλογία του ανθρώπινου γένους. Ο Ιησούς Χριστός, στον ουρανό, θα έπαιρνε μαζί του ως κυβερνήτες ένα «μικρό ποίμνιο» που θα το είχε επιλέξει ο Θεός μέσα από το ανθρώπινο γένος. Κατανόησαν ότι αυτή την κυβέρνηση την εκπροσωπούσαν πιστοί άντρες της παλιάς εποχής οι οποίοι θα υπηρετούσαν ως άρχοντες σε όλη τη γη. Αυτοί αναφέρονταν ως «αρχαίοι αριστείς».—Λουκ. 12:32· Δαν. 7:27, ΜΝΚ· Αποκ. 20:6· Ψαλμ. 45:16.

Ο Χριστιανικός κόσμος δίδασκε επί πολύ καιρό ότι οι βασιλιάδες κυβερνούσαν «ελέω Θεού», με σκοπό να παραμένει ο λαός σε υποταγή. Αλλά αυτοί οι Σπουδαστές της Γραφής είδαν από τις Γραφές ότι το μέλλον των ανθρώπινων κυβερνήσεων δεν ήταν εξασφαλισμένο μέσω κάποιας θεϊκής εγγύησης. Σε αρμονία με τα όσα μάθαιναν, η Σκοπιά του Δεκεμβρίου 1881 (στην αγγλική) δήλωσε: «Η ίδρυση αυτής της βασιλείας θα περιλαμβάνει ασφαλώς την ανατροπή όλων των βασιλειών της γης, εφόσον όλες—ακόμα και οι καλύτερες από αυτές—είναι θεμελιωμένες στην αδικία και στα άνισα δικαιώματα καθώς και στην καταπίεση των πολλών και στη μεροληψία υπέρ των λίγων—εφόσον διαβάζουμε: ‘Θέλει κατασυντρίψει και συντελέσει πάσας ταύτας τας βασιλείας, αυτή δε θέλει διαμένει εις τους αιώνας’».—Δαν. 2:44.

Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα κατασυντρίβονταν αυτές οι καταπιεστικές βασιλείες, οι Σπουδαστές της Γραφής είχαν ακόμα πολλά να μάθουν. Δεν είχαν ακόμα κατανοήσει πλήρως πώς θα εξαπλώνονταν τα οφέλη της Βασιλείας του Θεού σε όλο το ανθρώπινο γένος. Όμως, δεν συνέχεαν τη Βασιλεία του Θεού με ένα αόριστο αίσθημα μέσα στην καρδιά του ανθρώπου ή με την κυριαρχία κάποιας θρησκευτικής ιεραρχίας η οποία χρησιμοποιούσε το κοσμικό κράτος ως όργανό της.

Μέχρι το 1914 οι πιστοί δούλοι του Θεού οι οποίοι έζησαν στην προχριστιανική περίοδο δεν είχαν αναστηθεί στη γη ως αρχοντικοί εκπρόσωποι του Μεσσιανικού Βασιλιά, όπως αναμενόταν, ούτε οι υπόλοιποι από το «μικρό ποίμνιο» είχαν ενωθεί με τον Χριστό στην ουράνια Βασιλεία εκείνο το έτος. Εντούτοις, η Σκοπιά 15 Φεβρουαρίου 1915 (στην αγγλική) δήλωσε με πεποίθηση ότι το 1914 ήταν ο ορισμένος καιρός «για να αναλάβει ο Κύριός μας τη μεγάλη Του δύναμη και να βασιλέψει», θέτοντας έτσι τέλος στις χιλιετίες της χωρίς διακοπή κυριαρχίας των Εθνών. Στο τεύχος 1 Ιουλίου 1920, η Σκοπιά επιβεβαίωσε αυτή τη θέση και τη συνέδεσε με τα καλά νέα που είχε προείπει ο Ιησούς ότι θα διακηρύττονταν σε όλη τη γη πριν από το τέλος. (Ματθ. 24:14) Στη συνέλευση των Σπουδαστών της Γραφής που έγινε στο Σίνταρ Πόιντ του Οχάιο, το 1922, αυτή η κατανόηση επαναδιατυπώθηκε σε μια γενική απόφαση, και ο αδελφός Ρόδερφορντ παρότρυνε τους παρευρισκομένους στη συνέλευση: «Διαφημίστε, διαφημίστε, διαφημίστε τον Βασιλιά και τη βασιλεία του».

Εντούτοις, εκείνον τον καιρό οι Σπουδαστές της Γραφής πίστευαν ότι η ίδρυση της Βασιλείας, η πλήρης εγκαθίδρυσή της στον ουρανό, δεν θα λάβαινε χώρα παρά μόνο όταν θα είχαν ενδοξαστεί και τα τελευταία μέλη της νύφης του Χριστού. Συνεπώς, ένα πραγματικό ορόσημο σημειώθηκε το 1925, όταν η Σκοπιά 15 Μαρτίου δημοσίευσε το άρθρο ‘Η Γέννηση του Έθνους’. Το άρθρο αυτό παρουσίαζε μια διαφωτιστική μελέτη του κεφαλαίου 12 της Αποκάλυψης. Το άρθρο προσκόμιζε αποδείξεις για το ότι η Μεσσιανική Βασιλεία είχε γεννηθεί—εγκαθιδρυθεί—το 1914, ότι ο Χριστός είχε αρχίσει τότε να κυβερνάει από τον ουράνιο θρόνο του και ότι από τότε ο Σατανάς είχε ριχτεί από τον ουρανό εδώ κάτω στα περίχωρα της γης. Αυτά ήταν τα καλά νέα που έπρεπε να διακηρύξουν, τα νέα ότι η Βασιλεία του Θεού βρισκόταν ήδη σε λειτουργία. Πόσο υποκίνησε αυτή η διαφωτισμένη κατανόηση τους διαγγελείς της Βασιλείας να κηρύξουν μέχρι τα πέρατα της γης!

Με κάθε κατάλληλο μέσο, ο λαός του Ιεχωβά έδωσε μαρτυρία για το ότι μόνο η Βασιλεία του Θεού μπορούσε να φέρει μόνιμη ανακούφιση και να επιλύσει τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα που πλήττουν το ανθρώπινο γένος. Το 1931 το άγγελμα αυτό μεταδόθηκε με μια ραδιοφωνική εκπομπή του Ι. Φ. Ρόδερφορντ από το πιο εκτεταμένο διεθνές δίκτυο μετάδοσης. Το κείμενο εκείνης της εκπομπής δημοσιεύτηκε επίσης σε πολλές γλώσσες στο βιβλιάριο Η Βασιλεία, η Ελπίς του Κόσμου—εκατομμύρια αντίτυπα του οποίου διανεμήθηκαν μέσα σε λίγους μήνες. Εκτός από την εκτεταμένη διανομή στο κοινό, έγιναν ειδικές προσπάθειες για να φτάσουν αντίτυπα στα χέρια πολιτικών, εξεχόντων επιχειρηματιών και κληρικών.

Μεταξύ άλλων πραγμάτων, εκείνο το βιβλιάριο έλεγε: ‘Οι παρούσες άδικες κυβερνήσεις του κόσμου δεν μπορούν να προσφέρουν καμιά απολύτως ελπίδα στο λαό. Η κρίση του Θεού εναντίον τους δηλώνει ότι αυτές πρέπει να καταστραφούν. Συνεπώς, η μία και μοναδική ελπίδα του κόσμου είναι η δίκαιη βασιλεία ή κυβέρνηση του Θεού με τον Χριστό Ιησού ως αόρατο Κυβερνήτη της’. Συνειδητοποιούσαν ότι εκείνη η Βασιλεία θα φέρει αληθινή ειρήνη και ασφάλεια στο ανθρώπινο γένος. Υπό τη διακυβέρνησή της η γη θα γίνει αληθινός παράδεισος και οι αρρώστιες και ο θάνατος δεν θα υπάρχουν πια.—Αποκ. 21:4, 5.

Τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού εξακολουθούν να είναι κεντρικός άξονας των πεποιθήσεων των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Από το τεύχος 1 Μαρτίου 1939 (στην αγγλική), το κύριο περιοδικό τους, το οποίο τώρα εκδίδεται σε 110 και πλέον γλώσσες, φέρει τον τίτλο Η Σκοπιά—Αναγγέλλει τη Βασιλεία του Ιεχωβά.

Αλλά, προτού η διακυβέρνηση της Βασιλείας μεταμορφώσει τη γη σε παράδεισο, έπρεπε να εξαλειφτεί το παρόν πονηρό σύστημα. Πώς θα γινόταν αυτό;

Ο Πόλεμος της Μεγάλης Μέρας του Θεού του Παντοδύναμου

Ο παγκόσμιος πόλεμος που άρχισε το 1914 έσεισε συθέμελα το υπάρχον σύστημα πραγμάτων. Για λίγο καιρό φάνηκε ότι τα γεγονότα θα εξελίσσονταν όπως ανέμεναν οι Σπουδαστές της Γραφής.

Τον Αύγουστο του 1880, ο αδελφός Ρώσσελ είχε γράψει: «Κατανοούμε ότι, προτού η ανθρώπινη οικογένεια αποκατασταθεί ή έστω αρχίσει να ευλογείται, όλες οι παρούσες βασιλείες της γης οι οποίες τώρα δεσμεύουν και καταπιέζουν το ανθρώπινο γένος θα ανατραπούν και ότι η βασιλεία του Θεού θα αναλάβει τον έλεγχο και ότι η ευλογία και η αποκατάσταση θα έρθουν μέσω της καινούριας βασιλείας». Πώς θα λάβαινε χώρα αυτή η ‘ανατροπή των βασιλειών’; Βασιζόμενος στις συνθήκες που μπορούσε τότε να βλέπει ότι αναπτύσσονταν στον κόσμο, ο Ρώσσελ πίστευε πως στη διάρκεια του πολέμου του Αρμαγεδδώνα ο Θεός θα χρησιμοποιούσε τις αντιμαχόμενες φατρίες των ανθρώπων για να καταρρίψουν τους υπάρχοντες θεσμούς. Είπε: «Το έργο της συντριβής των ανθρώπινων αυτοκρατοριών αρχίζει. Η δύναμη που θα τις καταρρίψει ήδη δρα. Οι άνθρωποι οργανώνουν ήδη τις δυνάμεις τους χρησιμοποιώντας ονόματα όπως κομμουνιστές, σοσιαλιστές, μηδενιστές, κτλ.».

Το βιβλίο Η Ημέρα της Εκδικήσεως (που αργότερα ονομάστηκε Η Μάχη του Αρμαγεδδώνος), το οποίο εκδόθηκε το 1897 (στην αγγλική), έκανε μια πιο εκτενή ανάπτυξη του τρόπου με τον οποίο οι Σπουδαστές της Γραφής κατανοούσαν τότε αυτό το θέμα, λέγοντας τα εξής: ‘Ο Κύριος, μέσω της υπερέχουσας πρόνοιάς του, θα αναλάβει γενικά ο ίδιος αυτό το μεγάλο στράτευμα των δυσαρεστημένων—πατριωτών, μεταρρυθμιστών, σοσιαλιστών, ηθικολόγων, αναρχικών, αμαθών και απελπισμένων—και θα χρησιμοποιήσει τις ελπίδες, τους φόβους, τις μωρίες και την ιδιοτέλειά τους, σύμφωνα με τη θεϊκή του σοφία, έτσι ώστε να επιτελέσει τις δικές του μεγαλοπρεπείς προθέσεις στην κατάρριψη των παρόντων θεσμών και για την προπαρασκευή του ανθρώπου για τη Βασιλεία της Δικαιοσύνης’. Συνεπώς, αυτοί κατανοούσαν ότι ο πόλεμος του Αρμαγεδδώνα θα συνδεόταν με βίαιη κοινωνική επανάσταση.

Αλλά θα ήταν ο Αρμαγεδδών απλώς μια μάχη ανάμεσα σε αντιμαχόμενες φατρίες του ανθρώπινου γένους, μια κοινωνική επανάσταση που θα τη χρησιμοποιούσε ο Θεός για να καταρρίψει τους υπάρχοντες θεσμούς; Καθώς δινόταν μεγαλύτερη προσοχή στα εδάφια που σχετίζονταν με αυτό το θέμα, η Σκοπιά 1 Αυγούστου 1925 επέσυρε την προσοχή στα εδάφια Ζαχαρίας 14:1-3 και είπε: ‘Με αυτό πρέπει να κατανοηθεί ότι όλα τα έθνη της γης, υπό την ηγεμονία του Σατανά, θα συναθροιστούν για να πολεμήσουν εναντίον της τάξης Ιερουσαλήμ, δηλαδή εναντίον εκείνων οι οποίοι στέκονται στο πλευρό του Κυρίου . . . Αποκάλυψη 16:14, 16’.

Το επόμενο έτος, στο βιβλίο Απελευθέρωσις, η προσοχή συγκεντρώθηκε στον πραγματικό σκοπό αυτού του πολέμου, με τα εξής λόγια: ‘Τώρα ο Ιεχωβά, σε αρμονία με το Λόγο του, θα εκδηλώσει τη δύναμή του τόσο ξεκάθαρα και αδιαφιλονίκητα ώστε οι άνθρωποι θα πειστούν για την ασεβή τους πορεία και θα μπορέσουν να κατανοήσουν ότι ο Ιεχωβά είναι ο Θεός. Αυτή ήταν η αιτία για την οποία ο Θεός επέφερε το μεγάλο κατακλυσμό, κατέρριψε τον Πύργο της Βαβέλ, κατέστρεψε το στράτευμα του Σενναχειρείμ, του Ασσύριου βασιλιά, και καταπόντισε τους Αιγυπτίους· και αυτή είναι η αιτία για την οποία θα επιφέρει τώρα μια άλλη μεγάλη αναταραχή στον κόσμο. Οι προγενέστερες καταστροφές δεν ήταν παρά σκιές αυτής της καταστροφής που τώρα επίκειται. Η συγκέντρωση θα γίνει στη μεγάλη μέρα του Θεού του Παντοδύναμου. Είναι «η ημέρα του Κυρίου η μεγάλη και επιφανής» (Ιωήλ 2:31), τότε που ο Θεός θα κάνει για τον εαυτό του όνομα. Στη μεγάλη αυτή και τελική μάχη οι άνθρωποι κάθε έθνους και λαού και γλώσσας θα μάθουν ότι ο Ιεχωβά είναι ο παντοδύναμος, πάνσοφος και δίκαιος Θεός’. Αλλά οι δούλοι του Ιεχωβά στη γη έλαβαν την προειδοποίηση: ‘Στη μεγάλη αυτή μάχη κανένας Χριστιανός δεν θα καταφέρει έστω και το ελάχιστο χτύπημα. Και το κάνουν αυτό επειδή ο Ιεχωβά είπε: «Διότι η μάχη δεν είναι υμών, αλλά του Θεού»’. Οπωσδήποτε ο πόλεμος για τον οποίο γίνεται λόγος εδώ δεν ήταν εκείνος που έκαναν τα έθνη μεταξύ τους και ο οποίος άρχισε το 1914. Αυτός ο πόλεμος δεν είχε έρθει ακόμα.

Υπήρχαν και άλλα ερωτήματα στα οποία χρειαζόταν να δοθεί κάποια απάντηση με βάση τις Γραφές. Ένα από αυτά αφορούσε την ταυτότητα της Ιερουσαλήμ που θα καταπατιόταν μέχρι το τέλος των Καιρών των Εθνών, όπως αναφέρεται στο εδάφιο Λουκάς 21:24· και σε συνάφεια με αυτό υπήρχε ο προσδιορισμός της ταυτότητας του Ισραήλ ο οποίος αναφέρεται σε τόσο πολλές προφητείες αποκατάστασης.