Από παλιά, η ιδέα ότι υπάρχει ζωή έξω από τη γη συνέπαιρνε τους ανθρώπους. Από το 1899, που κατασκευάστηκε ένα πρωτόγονο ηλεκτρικό μηχάνημα (πάνω δεξιά), μέχρι το 1957, που πρωτοχρησιμοποιήθηκαν τα γιγάντια ραδιοτηλεσκόπια (κάτω) και μέχρι τότε που άρχισαν να στέλνονται διαστημικά εξερευνητικά οχήματα, όπως το Βίκινγκ που στάλθηκε το 1976 (πάνω αριστερά), ο άνθρωπος καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για να έρθει σε επαφή με κάποια μορφή ζωής στο έξω διάστημα.

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 2]

Drawing based on NASA photo

Υπάρχει Κανείς Εκεί Έξω;

ΥΠΑΡΧΕΙ ένας άνθρωπος στη Μασαχουσέτη των Η.Π.Α., που μέρος της δουλειάς του κάθε μέρα είναι να ελέγχει μήπως ήρθε κανένα μήνυμα. Οι μέρες περνούν και δεν έρχεται κανένα μήνυμα. Χρόνια τώρα, δεν ήρθε κανένα. Αλλά αυτός ελέγχει διαρκώς, και απογοητεύεται διαρκώς. Μήπως τον έχουν ξεχάσει; Μήπως έχει χαλάσει ο δέκτης του;

Ούτε το ένα συμβαίνει ούτε το άλλο. Αυτός ελέγχει μια μηχανή· αλλά αυτή η μηχανή δεν είναι συνδεδεμένη με κάποια τηλεφωνική γραμμή. Είναι ένας κομπιούτερ συνδεδεμένος μ’ ένα τεράστιο ηλεκτρονικό αφτί που είναι στραμμένο προς τα πάνω, μακριά από τον κόσμο μας, στα βάθη του έξω διαστήματος—είναι συνδεδεμένος μ’ ένα ραδιοτηλεσκόπιο. Αυτός ο άνθρωπος βοηθάει μια ομάδα επιστημόνων καθώς εκείνοι ερευνούν τα άστρα ψάχνοντας για κάποιο μήνυμα από ευφυείς εξωγήινους, από όντα που βρίσκονται έξω από τον κόσμο μας.

Υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που, σαν κι αυτόν, προσπαθούν να «ακούσουν» κάτι εδώ και 30 χρόνια. Το 1960, ο αστρονόμος Φρανκ Ντρέικ ήταν ο πρώτος άνθρωπος που χρησιμοποίησε ραδιοτηλεσκόπιο προσπαθώντας να συλλάβει σήματα από ευφυείς εξωγήινους. Από τότε, ο άνθρωπος στην ουσία έχει «στήσει αφτί» στο διάστημα. Μέχρι τώρα έχουν γίνει περίπου 50 διαφορετικές εκτενείς έρευνες στον ουρανό.

Διάφορα ραδιοτηλεσκόπια σ’ ολόκληρο τον κόσμο έχουν ενωθεί σ’ αυτό το κυνήγι—στη Γαλλία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, στην Ολλανδία, στην Αυστραλία, στη Σοβιετική Ένωση, στην Αργεντινή, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά. Όπως το διατύπωσε κάποιος: «Η SETI [αγγλικά αρχικά που αναφέρονται στην Αναζήτηση Εξωγήινης Ευφυΐας (Search for Extraterrestrial Intelligence) την οποία διεξάγει ο άνθρωπος] γίνεται διεθνής όπως και το ίδιο το διάστημα». Ένα συμπόσιο ομιλιών σχετικά μ’ αυτό το ζήτημα προσήλκυσε περίπου 150 επιστήμονες από 18 χώρες και των πέντε ηπείρων.

Ωστόσο, το πιο μεγαλεπήβολο πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινης ευφυΐας πρόκειται να ξεκινήσει το 1992. Η NASA, η Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος των Ηνωμένων Πολιτειών, σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει μια νέα ισχυρή συσκευή, με την οποία θα είναι δυνατός ο ταυτόχρονος έλεγχος εκατομμυρίων ραδιοσυχνοτήτων. Υπολογίζεται ότι αυτή η έρευνα θα διαρκέσει δέκα χρόνια και θα κοστίσει 90 εκατομμύρια δολάρια (περ. 15,1 δισ. δρχ.). Θα είναι περίπου δέκα δισεκατομμύρια φορές εκτενέστερη από όλες μαζί τις προηγούμενες έρευνες.

Αλλά όταν ο άνθρωπος ρωτάει σχετικά με το απέραντο σύμπαν: «Υπάρχει κανείς εκεί έξω;» χρειάζεται κάτι παραπάνω από μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας για να πάρει κάποια απάντηση. Από πολλές απόψεις, αυτό είναι ένα πνευματικό ερώτημα. Καθώς ψηλαφεί για να βρει κάποια απάντηση, ο άνθρωπος ανακαλύπτει ποιες είναι μερικές από τις πιο πολυπόθητες ελπίδες του: ο τερματισμός των πολέμων, το τέλος των ασθενειών, ίσως ακόμη και η επίτευξη αθανασίας. Επομένως, διακυβεύονται πολύτιμα πράγματα. Αλλά μετά από αιώνες απορίας και δεκαετίες ερευνών, πόσο κοντά είναι ο άνθρωπος στην ανεύρεση απάντησης;

Εξωγήινοι—Το Πανάρχαιο Όνειρο

ΤΗΝ ΙΔΕΑ των εξωγήινων δεν τη συνέλαβαν οι σύγχρονοι συγγραφείς έργων επιστημονικής φαντασίας. Πριν από 23 περίπου αιώνες, ένας Έλληνας φιλόσοφος ονόματι Μητρόδωρος δίδασκε ότι το να υπάρχει μόνο ένας κατοικημένος κόσμος στο σύμπαν είναι τόσο απίθανο όσο και το να μεγαλώνει μόνο ένα καλαμπόκι σ’ ένα τεράστιο χωράφι. Ο Λουκρήτιος, Ρωμαίος ποιητής του πρώτου αιώνα Π.Κ.Χ., έγραψε ότι «σε άλλα μέρη του διαστήματος υπάρχουν άλλα ουράνια σώματα σαν τη γη και διάφορες φυλές ανθρώπων».

Αυτή τη διδασκαλία περί ύπαρξης πολλών κόσμων την αποδοκίμαζε ο Χριστιανικός κόσμος επί αιώνες. Αλλά περίπου από το 1700 μέχρι τις αρχές του αιώνα μας, οι περισσότεροι μορφωμένοι άνθρωποι, περιλαμβανομένων και μερικών από τους μεγαλύτερους επιστήμονες στην ιστορία, πίστευαν ακράδαντα ότι υπάρχει ζωή σε άλλους κόσμους. Μάλιστα ένας εκπαιδευτικός που έζησε στα μέσα του 19ου αιώνα, ξεσήκωσε μεγάλη κατακραυγή όταν τόλμησε να γράψει μια διατριβή με την οποία αρνιόταν αυτό το δόγμα.

Φαινόταν ότι οι άνθρωποι ήταν πρόθυμοι να πιστέψουν στην ύπαρξη εξωγήινων, ακόμη και με την παραμικρότερη ένδειξη. Το 1835, ένας δημοσιογράφος έγραψε σε μια εφημερίδα ότι κάποιοι αστρονόμοι είχαν ανακαλύψει ζωή στη σελήνη. Έγραψε ότι, μ’ ένα τηλεσκόπιο, οι αστρονόμοι είδαν παράξενα ζώα, εξωτικά φυτά, ακόμη και φτερωτά ανθρωπάκια να χοροπηδούν εδώ κι εκεί και να κάνουν χειρονομίες! Η κυκλοφορία αυτής της εφημερίδας έφτασε στα ύψη. Πολλοί εξακολούθησαν να πιστεύουν αυτό το παραμύθι ακόμη κι όταν αποκαλύφτηκε ότι επρόκειτο για απάτη.

Οι επιστήμονες ήταν κι αυτοί αισιόδοξοι. Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο αστρονόμος Πέρσιβαλ Λόουελ ήταν πεπεισμένος ότι μπορούσε να δει ένα περίπλοκο σύστημα καναλιών στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη. Χαρτογράφησε αυτά τα κανάλια με λεπτομέρεια κι έγραψε βιβλία σχετικά με τον πολιτισμό που τα είχε κατασκευάσει. Στη Γαλλία, η Ακαδημία Επιστημών ήταν τόσο σίγουρη ότι υπήρχε ζωή στον Άρη ώστε πρόσφερε αμοιβή σ’ όποιο άτομο θα επικοινωνούσε πρώτο με οποιουσδήποτε εξωγήινους εκτός από τους Αρειανούς.

Ορισμένοι πρότειναν αλλόκοτα σχέδια για να επικοινωνήσουν με όντα γειτονικών κόσμων—μερικοί διατύπωναν την άποψη ότι έπρεπε να ανάψουν τεράστιες φωτιές στην Έρημο Σαχάρα κι άλλοι μιλούσαν για το φύτεμα δασών με γεωμετρικά σχήματα στη Σιβηρία. Το 1899, ένας Αμερικανός εφευρέτης κατασκεύασε έναν ψηλό ιστό με μια χάλκινη σφαίρα στην κορυφή κι έστειλε μ’ αυτή ισχυρούς ηλεκτρικούς παλμούς για να δώσει σήμα στους Αρειανούς. Σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων, σηκώθηκαν οι τρίχες των ανθρώπων και έλαμψε ο τόπος, αλλά δεν ήρθε καμιά απάντηση από τον Άρη.

Γεμάτοι Ελπίδες

Μολονότι η τεχνολογία που χρησιμοποιείται σήμερα στην έρευνα για ζωή σε άλλους κόσμους μπορεί να είναι καινούρια, ένα πράγμα παραμένει αναλλοίωτο: Οι επιστήμονες εξακολουθούν να είναι σίγουροι ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνος στο διάστημα. Όπως έγραψε ο αστρονόμος Ότο Βόρμπαχ στη γερμανική εφημερίδα Νιρμπέργκερ Νάχριχτεν (Nürnberger Nachrichten): «Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας φυσικός επιστήμονας που να μην απαντήσει καταφατικά όταν τον ρωτήσεις αν υπάρχει εξωγήινη ζωή». Ο Τζιν Μπιλίνσκι, συγγραφέας του βιβλίου Ζωή στο Σύμπαν του Δαρβίνου (Life in Darwin’s Universe), το έθεσε ως εξής: «Αν έχουν δίκιο οι ραδιοαστρονόμοι, από στιγμή σε στιγμή θα έρθει ένα σήμα από τα άστρα, μέσα από την ασύλληπτη άβυσσο του διαστήματος, για να τερματίσει τη διαστημική μας μοναξιά».

Γιατί είναι τόσο σίγουροι οι επιστήμονες ότι υπάρχει ζωή σε άλλους κόσμους; Η αισιοδοξία τους αρχίζει με βάση τα άστρα. Υπάρχουν τόσο πολλά άστρα—δισεκατομμύρια στο γαλαξία μας. Κατόπιν αρχίζουν οι υποθέσεις. Σίγουρα, πολλά απ’ αυτά τα άστρα πρέπει να έχουν και πλανήτες που περιστρέφονται γύρω τους, και πρέπει να έχει αναπτυχθεί ζωή σε μερικούς απ’ αυτούς τους κόσμους. Ακολουθώντας αυτό το σκεπτικό, οι αστρονόμοι έχουν υποθέσει ότι μπορεί να υπάρχουν από χιλιάδες μέχρι εκατομμύρια πολιτισμοί στον ίδιο μας το γαλαξία!

Έχει Σημασία;

Τι σημασία έχει αν υπάρχει ζωή έξω από τη Γη ή όχι; Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οποιαδήποτε από τις δυο απαντήσεις θα ασκούσε τεράστια επίδραση στην ανθρώπινη οικογένεια. Λένε ότι, αν μάθουν οι άνθρωποι πως είναι μόνοι στο σύμπαν, θα διδαχτούν ότι πρέπει να θεωρούν πολύτιμη τη ζωή εδώ, λόγω της μοναδικότητάς της. Από την άλλη μεριά, ένας ευυπόληπτος επιστήμονας εκφράζει τη σκέψη ότι οι εξωγήινοι πολιτισμοί ίσως είναι εκατομμύρια χρόνια πιο προηγμένοι από το δικό μας και ίσως μας πρόσφεραν την τεράστια σοφία τους. Ίσως μας δίδασκαν πώς να θεραπεύουμε τις ασθένειές μας, πώς να βάλουμε τέλος στη μόλυνση, τους πολέμους και τη λιμοκτονία. Ίσως μας έδειχναν ακόμη και πώς να νικήσουμε τον ίδιο το θάνατο!

Όχι πια ασθένειες, πόλεμοι, θάνατος—μια τέτοια ελπίδα έχει μεγάλη σημασία για τους ανθρώπους σ’ αυτούς τους ταραγμένους καιρούς. Χωρίς αμφιβολία, έχει μεγάλη σημασία και για εσάς. Προφανώς, όμως, θα συμφωνήσετε ότι είναι καλύτερο να μην τρέφετε καμιά ελπίδα, παρά να βασίζεστε σε μια ψεύτικη. Είναι, λοιπόν, σπουδαίο να διαπιστώσουμε αν οι επιστήμονες έχουν γερή βάση όταν υποστηρίζουν πως το σύμπαν βρίθει από κατοικημένους κόσμους.

Εξωγήινοι—Πού Είναι Λοιπόν;

ΣΥΜΦΩΝΑ με το συγγραφέα επιστημονικών έργων Ισαάκ Ασίμοφ, αυτό είναι «ένα ερώτημα που, κατά κάποιο τρόπο, ανατρέπει τα πάντα» για εκείνους που πιστεύουν ότι υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες. Αυτό το ερώτημα, που τέθηκε για πρώτη φορά το 1950 από τον πυρηνικό φυσικό Ενρίκο Φέρμι, αποτελεί το αποκορύφωμα ενός επιχειρήματος που περίπου έχει ως εξής: Αν έχει αναπτυχθεί ευφυής ζωή σε άλλους πλανήτες στο γαλαξία μας, θα πρέπει να υπάρχουν τώρα πολλοί πολιτισμοί που είναι εκατομμύρια χρόνια πιο προηγμένοι από το δικό μας. Αυτοί θα πρέπει να έχουν καταφέρει να κάνουν διαστρικά ταξίδια εδώ και πολύ καιρό, και να έχουν διασπαρεί σε μεγάλο μέρος του γαλαξία, δημιουργώντας αποικίες και κάνοντας εξερευνήσεις κατά βούληση. Πού είναι λοιπόν αυτοί οι εξωγήινοι;

Ενώ είναι αλήθεια ότι μερικοί επιστήμονες που ασχολούνται με την αναζήτηση εξωγήινης ευφυΐας συγκλονίζονται απ’ αυτό το «παράδοξο του Φέρμι», συχνά απαντούν τονίζοντας πόσο δύσκολα είναι τα ταξίδια ανάμεσα στα άστρα. Ακόμη και με την ταχύτητα του φωτός, ταχύτητα τρομακτική, ένα διαστημόπλοιο θα χρειαζόταν εκατό χιλιάδες χρόνια για να διασχίσει μονάχα το δικό μας γαλαξία. Η υπέρβαση αυτής της ταχύτητας θεωρείται αδύνατη.

Η επιστημονική φαντασία που παρουσιάζει διαστημόπλοια να ταξιδεύουν από άστρο σε άστρο μέσα σε λίγες μέρες ή ώρες είναι κάτι το εξωπραγματικό, όχι επιστημονικό. Οι αποστάσεις ανάμεσα στα άστρα είναι τεράστιες, σχεδόν ασύλληπτες για εμάς. Ακόμη κι αν μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα μοντέλο του γαλαξία μας τόσο μικρό ώστε ο ήλιος (ο οποίος είναι τόσο μεγάλος που θα μπορούσε να χωρέσει ένα εκατομμύριο πλανήτες σαν τη γη) να μικρύνει και να γίνει ίσος μ’ ένα πορτοκάλι, η απόσταση ανάμεσα στα άστρα σ’ αυτό το μοντέλο θα ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1.500 χιλιόμετρα!

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι επιστήμονες που ασχολούνται με την αναζήτηση εξωγήινης ευφυΐας βασίζονται τόσο πολύ στα ραδιοτηλεσκόπια· φαντάζονται ότι, αφού οι προηγμένοι πολιτισμοί μπορεί να μην ταξιδεύουν από άστρο σε άστρο, θα προσπαθούσαν τουλάχιστο να εντοπίσουν άλλες μορφές ζωής μ’ ένα σχετικά φτηνό και εύκολο μέσο, τα ραδιοκύματα. Αλλά το παράδοξο του Φέρμι εξακολουθεί να τους βασανίζει.

Ο Αμερικανός φυσικός Φρίμαν Τζ. Ντάισον κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, αν υπάρχουν προηγμένοι πολιτισμοί στο γαλαξία μας, το να βρούμε αποδείξεις της ύπαρξής τους θα πρέπει να είναι τόσο εύκολο όσο και το να βρούμε σημάδια τεχνολογικού πολιτισμού στο Νησί Μανχάταν της Πόλης της Νέας Υόρκης. Ο γαλαξίας θα πρέπει να βουίζει από τα σήματα και τα τεράστια μηχανολογικά προγράμματα των εξωγήινων. Αλλά τίποτα απ’ αυτά δεν έχει αποκαλυφθεί. Μάλιστα ένα άρθρο σχετικό μ’ αυτό το ζήτημα παρατήρησε ότι η δήλωση «το ερευνήσαμε, δεν βρήκαμε τίποτα» έχει γίνει κάτι σαν θρησκευτικό τροπάριο για τους αστρονόμους που ασχολούνται με την αναζήτηση εξωγήινης ευφυΐας.

Οι Αμφιβολίες Αρχίζουν

Αρκετοί επιστήμονες αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι οι συνάδελφοί τους έχουν κάνει υπερβολικά αισιόδοξες υποθέσεις σχετικά μ’ αυτό το ζήτημα. Αυτοί οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των προηγμένων πολιτισμών στο γαλαξία μας είναι πολύ μικρότερος. Μερικοί έχουν πει ότι δεν υπάρχει παρά ένας—ο δικός μας. Άλλοι έχουν πει ότι, από μαθηματική άποψη, θα πρέπει κανονικά να υπάρχουν λιγότεροι από ένας—ακόμη κι εμείς κανονικά δεν θα πρέπει να υπάρχουμε!

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τη βάση στην οποία στηρίζουν τις επιφυλάξεις τους. Αυτή τη βάση θα μπορούσαμε να τη συνοψίσουμε σε δυο ερωτήματα: Αν υπήρχαν τέτοιοι εξωγήινοι, πού θα ζούσαν; Και πώς βρέθηκαν εκεί;

‘Μα, θα ζούσαν σε πλανήτες’, μπορεί να απαντούσαν μερικοί στο πρώτο ερώτημα. Αλλά στο ηλιακό μας σύστημα υπάρχει μόνο ένας πλανήτης που να μην είναι απόλυτα εχθρικός για τη ζωή, ο πλανήτης στον οποίο κατοικούμε εμείς. Τι θα πούμε, όμως, για τους πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από τα δισεκατομμύρια άλλα άστρα του γαλαξία μας; Δεν θα μπορούσαν μερικοί απ’ αυτούς να φιλοξενούν κάποιο είδος ζωής; Το γεγονός είναι ότι, μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες δεν έχουν αποδείξει αδιάσειστα την ύπαρξη ούτε ενός πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Γιατί;

Επειδή ο εντοπισμός πλανητών είναι εξαιρετικά δύσκολος. Αφού τα άστρα βρίσκονται τόσο μακριά και οι πλανήτες δεν εκπέμπουν οι ίδιοι καθόλου φως, το να προσπαθήσει κανείς να εντοπίσει ακόμη κι ένα γιγάντιο πλανήτη, ίσο σε μέγεθος με το Δία, είναι σαν να προσπαθεί να εντοπίσει ένα μόριο σκόνης που αιωρείται γύρω από έναν ισχυρό λαμπτήρα, μίλια μακριά.

Ακόμη κι αν υπάρχουν πράγματι τέτοιοι πλανήτες—και έχουν συλλεχτεί ορισμένες έμμεσες ενδείξεις της ύπαρξής τους—αυτό δεν σημαίνει ότι περιστρέφονται σε ακριβή τροχιά γύρω από το κατάλληλο άστρο, στην κατάλληλη περιοχή του γαλαξία, ακριβώς στην κατάλληλη απόσταση από το άστρο και ότι έχουν οι ίδιοι ακριβώς το κατάλληλο μέγεθος και την κατάλληλη σύνθεση προκειμένου να συντηρήσουν τη ζωή.

Ένα Σαθρό Θεμέλιο

Ωστόσο, ακόμη κι αν υπάρχουν πολλοί πλανήτες που πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις για τη συντήρηση της ζωής όπως την ξέρουμε, το ερώτημα παραμένει: Πώς θα ερχόταν σε ύπαρξη η ζωή σ’ αυτούς τους κόσμους; Έτσι οδηγούμαστε σ’ αυτό καθαυτό το θεμέλιο της πίστης για το ότι υπάρχουν όντα σε άλλους κόσμους—στην εξέλιξη.

Πολλοί επιστήμονες το θεωρούν λογικό να πιστεύουν ότι, αν η ζωή μπόρεσε να εξελιχτεί από άψυχη ύλη στο δικό μας πλανήτη, το ίδιο θα μπορούσε να έχει συμβεί και σε άλλους πλανήτες. Όπως το έθεσε κάποιος συγγραφέας: «Το σύνηθες σκεπτικό των βιολόγων είναι πως η ζωή ξεκινάει οποτεδήποτε της δοθεί ένα περιβάλλον στο οποίο μπορεί να ξεκινήσει». Αλλά αυτό είναι το σημείο στο οποίο η εξέλιξη αντιμετωπίζει ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο. Οι εξελικτές δεν μπορούν καν να εξηγήσουν πώς ξεκίνησε η ζωή στο δικό μας πλανήτη.

Οι επιστήμονες Φρεντ Χόιλ και Σάντρα Βικραμασίνγκε υπολογίζουν ότι οι πιθανότητες να σχηματίστηκαν τυχαία τα απαραίτητα για τη ζωή ένζυμα είναι μία στις 10^40.000 (ο αριθμός 1 με 40.000 μηδενικά στη συνέχεια). Οι επιστήμονες Φέινμπεργκ και Σαπίρο προχωρούν ακόμη πιο πέρα. Στο βιβλίο τους Ζωή Έξω Από τη Γη (Life Beyond Earth), λένε ότι οι πιθανότητες να έκανε ποτέ η ύλη μιας οργανικής σούπας τα πρώτα στοιχειώδη βήματα που θα οδηγούσαν στη ζωή είναι μία στις 10^1.000.000. Αν γράφαμε ολόκληρο αυτόν τον αριθμό, το περιοδικό που κρατάτε στα χέρια σας θα ξεπερνούσε τις 300 σελίδες!

Μήπως δυσκολεύεστε να συλλάβετε αυτούς τους αριθμούς που εκφράζονται με δυνάμεις; Η λέξη «αδύνατο» είναι πιο ευκολομνημόνευτη και εξίσου ακριβής.a

Παρ’ όλα αυτά, οι αστρονόμοι που ασχολούνται με την αναζήτηση εξωγήινης ευφυΐας υποθέτουν απροβλημάτιστα ότι η ζωή πρέπει να ξεκίνησε κατά τύχη σ’ ολόκληρο το σύμπαν. Ο Τζιν Μπιλίνσκι, στο βιβλίο του Ζωή στο Σύμπαν του Δαρβίνου (Life in Darwin’s Universe), κάνει υποθέσεις σχετικά με το ποιοι είναι οι διάφοροι δρόμοι που μπορεί να ακολούθησε η εξέλιξη σε εξωγήινους κόσμους. Υποστηρίζει ότι δεν είναι και πολύ παρατραβηγμένο να μιλάμε για ευφυή χταπόδια, μαρσιποφόρους ανθρώπους με θήκες στην κοιλιά τους και ανθρώπους-νυχτερίδες που φτιάχνουν μουσικά όργανα. Φημισμένοι επιστήμονες έχουν εγκωμιάσει το βιβλίο του. Εντούτοις, άλλοι επιστήμονες, όπως οι Φέινμπεργκ και Σαπίρο, διακρίνουν ένα κενό σ’ αυτό το σκεπτικό. Αυτοί καταγγέλλουν την «αδυναμία που χαρακτηρίζει τα βασικά πειραματικά θεμέλια» των επιστημονικών θεωριών σχετικά με το πώς ξεκίνησε η ζωή στη γη. Σημειώνουν όμως ότι, παρά ταύτα, οι επιστήμονες «έχουν χρησιμοποιήσει αυτά τα θεμέλια για να οικοδομήσουν πύργους που φτάνουν μέχρι το τέρμα του Σύμπαντος».

Η Λάθος Θρησκεία

Ίσως αναρωτηθείτε: «Γιατί τόσο πολλοί επιστήμονες παίρνουν τα αδύνατα ως δεδομένα;» Η απάντηση είναι απλή και μάλλον λυπηρή. Οι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ό,τι θέλουν να πιστεύουν. Οι επιστήμονες, παρ’ όλους τους ισχυρισμούς τους περί αντικειμενικότητας, δεν εξαιρούνται απ’ αυτή την ανθρώπινη αδυναμία.

Οι Χόιλ και Βικραμασίνγκε παρατηρούν ότι «η θεωρία που υποστηρίζει ότι η ζωή προήλθε από κάποιο ευφυές ον» είναι «απείρως» πιθανότερη απ’ ό,τι η αυτόματη γένεση. «Πράγματι», προσθέτουν, «αυτή η θεωρία φαίνεται τόσο αληθινή, ώστε αναρωτιέται κανείς γιατί δεν γίνεται ευρέως αποδεκτή ως αυταπόδεικτη. Οι λόγοι είναι ψυχολογικοί μάλλον παρά επιστημονικοί». Ναι, πολλοί επιστήμονες απεχθάνονται την ιδέα ενός Δημιουργού, έστω κι αν οι αποδείξεις δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Με τον καιρό, δημιούργησαν μια δική τους θρησκεία. Σύμφωνα με την άποψη των συγγραφέων που αναφέρθηκαν πιο πάνω, ο Δαρβινισμός απλώς αντικαθιστά τη λέξη «Θεός» με τη λέξη «Φύση».

Επομένως, απαντώντας στο ερώτημα «Υπάρχει κανείς εκεί έξω;» είναι φανερό ότι η επιστήμη δεν μας δίνει καμιά βάση για να πιστέψουμε ότι υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες. Μάλιστα, καθώς περνάνε τα χρόνια και συνεχίζεται η σιωπή από τα άστρα, η αναζήτηση εξωγήινης ευφυΐας φέρνει σε ολοένα και πιο δύσκολη θέση τους επιστήμονες που πιστεύουν στην εξέλιξη. Αν διάφορα είδη ζωής εξελίσσονται εύκολα από άψυχη ύλη, τότε γιατί δεν λαβαίνουμε κανένα σημείο ζωής απ’ αυτά τα όντα που βρίσκονται στο αχανές σύμπαν; Πού είναι λοιπόν αυτοί οι εξωγήινοι;

Από την άλλη μεριά, αν το ερώτημα ανήκει στη σφαίρα της θρησκείας, πώς μπορούμε να πάρουμε απάντηση; Δημιούργησε ο Θεός ζωή σε άλλους κόσμους;

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 8]

Επισκέπτες από Άλλους Κόσμους;

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο άνθρωπος δέχεται, ή δέχτηκε στο παρελθόν, επισκέψεις από εξωγήινους. Οι επιστήμονες γενικά δεν δέχονται αυτούς τους ισχυρισμούς· λένε ότι σ’ όλες τις περιπτώσεις δεν υπάρχουν επαληθευμένες αποδείξεις και υποστηρίζουν ότι οι περισσότερες εμφανίσεις ΑΤΙΑ (άγνωστης ταυτότητας ιπτάμενων αντικειμένων) μπορούν να εξηγηθούν με φυσικά φαινόμενα. Γενικά, αποφαίνονται ότι οι ισχυρισμοί περί απαγωγής ανθρώπων από εξωγήινους προέρχονται από ανεξερεύνητες περιοχές της ταραγμένης ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας ή από ψυχολογικές και θρησκευτικές ανάγκες.

Ένας συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας σημείωσε: «Η παρόρμηση να ερευνήσει κανείς αυτά τα πράγματα και να τα πιστέψει είναι σχεδόν θρησκευτική. Συνηθίσαμε να έχουμε θεούς. Τώρα θέλουμε να νιώθουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας, ότι μας προσέχουν κάποιες προστατευτικές δυνάμεις». Επιπρόσθετα, μερικές εμπειρίες με ΑΤΙΑ δείχνουν να σχετίζονται περισσότερο με τον αποκρυφισμό παρά με την επιστήμη.

Αλλά πολλοί επιστήμονες πιστεύουν στην ύπαρξη «επισκεπτών» με το δικό τους τρόπο. Διακρίνουν ότι είναι αδύνατο να προήλθε η ζωή κατά τύχη εδώ στη γη, και γι’ αυτό ισχυρίζονται ότι πρέπει να ήρθε εδώ από το διάστημα. Μερικοί λένε ότι κάποιοι εξωγήινοι ‘έσπειραν’ τη ζωή στον πλανήτη μας, στέλνοντας πυραύλους φορτωμένους με πρωτόγονα βακτηρίδια. Μάλιστα κάποιος υποστήριξε ότι εξωγήινοι επισκέφτηκαν τον πλανήτη μας πολύ παλιά και ότι η ζωή προήλθε κατά τύχη από τα σκουπίδια που άφησαν όταν έφυγαν! Μερικοί επιστήμονες καταλήγουν σε συμπεράσματα, με βάση την απόδειξη ότι τα απλά οργανικά μόρια είναι πολύ κοινά στο διάστημα. Αλλά μήπως αποτελούν πράγματι αυτά απόδειξη του τυχαίου σχηματισμού της ζωής; Μήπως ένα κατάστημα ανταλλακτικών αποτελεί απόδειξη του ότι πρέπει κατά τύχη να φτιαχτεί εκεί μόνο του ένα αυτοκίνητο;

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Ακόμη κι αν υπάρχουν άλλοι κατοικήσιμοι πλανήτες, έχουμε καμιά απόδειξη ότι η ζωή θα μπορούσε να ξεκινήσει σ’ αυτούς κατά τύχη;

Εξωγήινοι—Ανεύρεση της Απάντησης

ΣΤΙΣ 17 Φεβρουαρίου 1600, ένας άντρας ονόματι Τζιορντάνο Μπρούνο κάηκε ζωντανός σε μια δημόσια πλατεία της Ρώμης, στην Ιταλία. Γιατί; Επειδή τα συγγράμματά του είχαν προσβάλει την εκκλησία. Μεταξύ άλλων, αυτός δίδασκε ότι υπήρχαν πολλοί κατοικημένοι κόσμοι στο σύμπαν. Τον 11ο αιώνα, η εκκλησία είχε χαρακτηρίσει αιρετικό το δόγμα περί ύπαρξης πολλών κόσμων. Αν κάποιος το δίδασκε, έπρεπε να πεθάνει. Ο Μπρούνο πέθανε.

Μέχρι το 19ο αιώνα, η διένεξη σχετικά με το αν υπάρχει ζωή σε άλλους κόσμους είχε θρησκευτικό χαρακτήρα. Επί αιώνες, οι θρησκευτικοί ηγέτες, καθώς και οι επιστήμονες που βρίσκονταν υπό την επιρροή τους, επέμεναν ότι η γη ήταν το κέντρο του σύμπαντος, ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε το 4004 Π.Κ.Χ. και τα λοιπά.

Δεν είναι λοιπόν αξιοπερίεργο ότι πολλοί επιστήμονες, καθώς και άλλα άτομα έτρεφαν ελάχιστο σεβασμό για τη θρησκεία. Με τον καιρό, όμως, πολλοί έχασαν και το σεβασμό τους για την Αγία Γραφή, επειδή φαντάζονταν ότι αυτή ήταν η πηγή όλων εκείνων των εσφαλμένων αντιλήψεων. Όμως τίποτα δεν μπορούσε να είναι πιο αναληθές απ’ αυτό.

Η Αγία Γραφή δεν ισχυρίζεται ότι είναι επιστημονικό βιβλίο. Εντούτοις, όταν ασχολείται με το ζήτημα του σύμπαντος ή με οποιοδήποτε επιστημονικό ζήτημα, δεν είναι ποτέ ανακριβής. Λόγου χάρη, η Αγία Γραφή ποτέ δεν λέει ότι η γη και ο άνθρωπος είναι το κέντρο του σύμπαντος. Αντίθετα, οι θεόπνευστοι συγγραφείς της έδειξαν ότι είχαν πλήρη συναίσθηση του πόσο ασήμαντος είναι ο άνθρωπος σε σύγκριση με το αχανές διάστημα.—Ψαλμός 8:3, 4.a

Σύμφωνα λοιπόν με την Αγία Γραφή, υπάρχει κανείς εκεί έξω;

Η Αγία Γραφή Απαντάει

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, η εξωγήινη ζωή, όχι μόνο υπάρχει, αλλά και αφθονεί. Είναι πιο περίπλοκη, πιο ενδιαφέρουσα και πιο πιστευτή από οτιδήποτε έχουν φανταστεί οι εξελικτές, οι συγγραφείς έργων επιστημονικής φαντασίας και οι κινηματογραφιστές. Στο κάτω-κάτω, ένας εξωγήινος είναι απλώς ένα ον που προέρχεται έξω απ’ αυτή τη γη και την ατμόσφαιρά της.

Οι επιστήμονες αναρωτιούνται αν υπάρχουν είδη ζωής που δεν έχουμε την ικανότητα να εντοπίσουμε. Η Αγία Γραφή μάς διαβεβαιώνει ότι υπάρχουν πράγματι τέτοια όντα. Αλλά δεν είναι προϊόντα εξέλιξης. Όπως και κάθε ζωή στο σύμπαν, άσχετα με τη μορφή που έχει, αυτά τα όντα προήλθαν από την Πηγή της ζωής, τον Ιεχωβά Θεό. Αυτός είναι πνευματικό Ον, και έχει δημιουργήσει μυριάδες άλλα πνευματικά όντα διαφορετικών ειδών: αγγέλους, χερουβείμ και σεραφείμ. Αυτά τα όντα επιτελούν διαφορετικές εργασίες και λειτουργίες μέσα στην περίπλοκη ουράνια οργάνωσή του.—Ψαλμός 104:4· Εβραίους 12:22· Αποκάλυψις 19:14.

Τι θα Πούμε για τη Ζωή σε Άλλους Πλανήτες;

Ορισμένες σημαντικές προσωπικότητες από το χώρο της θρησκείας επιμένουν ότι ο Θεός δεν θα δημιουργούσε κανέναν κόσμο άσκοπα και ότι, συνεπώς, όλοι οι κατοικήσιμοι κόσμοι πρέπει να είναι κατοικημένοι. Το λέει όμως αυτό η Αγία Γραφή; Όχι. Η Αγία Γραφή καταδεικνύει ότι είναι πολύ απίθανο να έχει δημιουργήσει ο Θεός, μέχρι τώρα, ευφυή σαρκικά πλάσματα σε οποιουσδήποτε άλλους πλανήτες εκτός από το δικό μας. Πώς το καταδεικνύει αυτό;

Αν ο Θεός δημιούργησε τέτοια όντα, αυτό πρέπει να το έκανε προτού δημιουργήσει τον Αδάμ και την Εύα. Αυτά τα όντα είτε παρέμειναν πιστά στον Δημιουργό τους είτε, σαν τον Αδάμ και την Εύα, αμάρτησαν κι έπεσαν στην ατέλεια.

Αλλά αν έγιναν ατελή, τότε χρειάζονταν ένα λυτρωτή. Όπως το έθεσε κάποιος δοκιμιογράφος: «Κάνει κάποιος την εξής τρομακτική σκέψη: την Παρασκευή [την ημέρα που εκτελέστηκε ο Ιησούς Χριστός], κάθε Παρασκευή, κάπου στο σύμπαν ο Ιησούς κρεμιέται για τις αμαρτίες κάποιου». Αλλά αυτή η άποψη δεν είναι Γραφική. Η Αγία Γραφή μάς λέει ότι ο Ιησούς ‘υπέστη θάνατον μια για πάντα αναφορικώς προς την αμαρτίαν’.—Ρωμαίους 6:10, ΚΔΤΚ.

Αλλά τι θα πούμε αν αυτά τα όντα είχαν παραμείνει τέλεια; Όταν αμάρτησε ο Αδάμ και η Εύα, στην ουσία αμφισβήτησαν το δικαίωμα του Θεού να κυβερνά έναν κόσμο ευφυών σαρκικών όντων. Αν υπήρχε εκείνο τον καιρό, σε κάποιο άλλο πλανήτη, ένας κόσμος γεμάτος ευφυή σαρκικά όντα που ζούσαν αρμονικά και όσια υπό τη διακυβέρνηση του Θεού, δεν θα καλούνταν ως μάρτυρες για να επιβεβαιώσουν ότι η διακυβέρνηση του Θεού είναι πράγματι αποτελεσματική; Αυτό το συμπέρασμα φαίνεται αναπόφευκτο, γιατί ο Θεός έχει χρησιμοποιήσει στο παρελθόν ακόμη και ατελείς ανθρώπους ως μάρτυρες, προκειμένου να τον υπερασπίσουν σ’ αυτό ακριβώς το ζήτημα.—Ησαΐας 43:10.

Μήπως, όμως, αυτό σημαίνει ότι ο Θεός δημιούργησε άσκοπα όλους αυτούς τους αναρίθμητα εκατομμύρια ήλιους (και τους πλανήτες, αν υπάρχουν); Κάθε άλλο. Ενώ, βασιζόμενοι στη μοναδικότητα του Ιησού Χριστού, γνωρίζουμε ότι η γη είναι προς το παρόν ο μόνος κατοικημένος πλανήτης στο σύμπαν και ότι θα παραμείνει για πάντα μοναδική ως ο πλανήτης στον οποίο ο Δημιουργός απέδειξε την ορθότητα της διακυβέρνησής του, δεν γνωρίζουμε τι επιφυλάσσει το μέλλον.

Δεν Είμαστε Μόνοι μας

Μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, οι αστρονόμοι που ασχολούνται με την αναζήτηση εξωγήινης ευφυΐας συνεχίζουν να ψάχνουν εξονυχιστικά στον ουρανό για να εντοπίσουν σήματα από ευφυή όντα. Πιστεύουν ότι η έρευνά τους μπορεί να πάρει κι άλλη μια δεκαετία ή ότι μπορεί να πάρει έναν αιώνα. Πόσο ειρωνικό είναι αυτό! Δαπανούν τη ζωή τους, τις ελπίδες τους και τεράστια χρηματικά ποσά ψάχνοντας για ένα σήμα που το ανθρώπινο γένος έλαβε πριν από αιώνες. Γιατί η ίδια η Αγία Γραφή είναι ένα μήνυμα από μια εξωγήινη Ευφυΐα, και είναι απ’ όλες τις απόψεις ανώτερη από τα σήματα που οραματίζονται ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι επιστήμονες.—Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 10.

Πώς έχει ανταποκριθεί το ανθρώπινο γένος στο μοναδικό γνήσιο εξωγήινο μήνυμα; Πώς ανταποκρίνονται γενικά οι άνθρωποι στην Αγία Γραφή; Την αγνοούν. Σκόπιμα την εφαρμόζουν εσφαλμένα για να επιτύχουν τους δικούς τους σκοπούς. Προσβάλλουν τον Αποστολέα της με μια ειδεχθή σειρά από αβάσιμες και δεισιδαιμονικές διδασκαλίες. Φτάνουν στο σημείο να την αποκαλούν απάτη και να αρνούνται την ίδια την ύπαρξη του Αποστολέα της. Είναι περιττό να αναφέρουμε ότι ο Δημιουργός μας είναι κάθε άλλο παρά ευχαριστημένος από την ανταπόκριση της ανθρωπότητας. Ωστόσο, εξακολουθεί να επικοινωνεί. Μέσω του Λόγου του, εκπαιδεύει σήμερα εκατομμύρια ανθρώπους στις οδούς της ειρήνης. Αυτοί οι άνθρωποι εκπροσωπούν τον Ιεχωβά και μεταφέρουν τα μηνύματά του στον κόσμο. Αλλά μόνο μια μικρή μειονότητα του ανθρώπινου γένους τούς ακούει. Ο κόσμος γενικά κάνει τον κουφό.—Ησαΐας 2:2-4· Ματθαίος 24:14.

Ευτυχώς όμως, ο καθένας μας μπορεί να επικοινωνήσει με το μεγαλύτερο Ον του σύμπαντος, κι αυτό μπορεί να το κάνει χωρίς δαπανηρό τεχνολογικό εξοπλισμό, χωρίς να περιμένει αιώνες για μηνύματα που θα έρθουν από τα βάθη του σύμπαντος. Μπορείτε να ακούσετε αυτό το Ον τώρα μελετώντας την Αγία Γραφή σας και βρίσκοντας τις αποδείξεις που θα σας ικανοποιήσουν σχετικά με το αν αυτή προέρχεται πράγματι από μια υπερανθρώπινη Πηγή. Μπορείτε να ανταποκριθείτε μέσω προσευχής και μέσω του τρόπου με τον οποίο ζείτε τη ζωή σας. Δεν είμαστε μόνοι μας. Ο Δημιουργός μας μάς διαβεβαιώνει ότι «δεν είναι μακράν από ενός εκάστου ημών».—Πράξεις 17:27· βλέπε επίσης 1 Χρονικών 28:9.

Αυτός δεν έχει σταματήσει να επικοινωνεί με την ανθρωπότητα. Έχει υποσχεθεί να αλλάξει δραστικά το ρου της παγκόσμιας ιστορίας, να τερματίσει την ορμητική πορεία του ανθρώπινου γένους προς την αυτοκαταστροφή, αποσυναρμολογώντας τελείως αυτό το πλήρως αποτυχημένο σύστημα πραγμάτων και αντικαθιστώντας το με μια κυβέρνηση που εκείνος θα φέρει σε ύπαρξη, μια κυβέρνηση που θα καταβάλει πράγματι προσπάθειες για το καλό όλων. (Δανιήλ 2:44· Ησαΐας 9:6, 7) Ναι, ισχύει η υπόσχεση ότι το επόμενο μήνυμα από τη μεγαλύτερη εξωγήινη Ευφυΐα θα ληφθεί με τη μορφή έργων, και όχι λόγων.—2 Θεσσαλονικείς 1:6-9.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Μπορούμε να επικοινωνούμε με το μεγαλύτερο Ον του σύμπαντος