Είναι τα Παιδιά Ασφαλή με το Σκύλο Σας;

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

Ο ΔΙΧΡΟΝΟΣ Σίντνεϊ τριγύριζε πολύ κοντά σε ένα επιθετικό, αλλά δεμένο, ροτβάιλερ. Ο σκύλος επιτέθηκε στον Σίντνεϊ, τον τραυμάτισε στο κρανίο και σχεδόν του ξεκόλλησε το αριστερό του αφτί. Ο Σίντνεϊ θα πρέπει να υποβληθεί σε μια σειρά μεταμοσχεύσεων δέρματος.

Επειδή ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν σκύλους για προστασία, αυξάνονται οι αναφορές για επιθέσεις σκύλων σε παιδιά. Μερικοί σκύλοι που είναι γνωστό ότι έχουν δαγκώσει παιδιά είναι τα ροτβάιλερ, τα ντόμπερμαν πίνσερ, τα μπουλμαστίφ, τα αλσατικά λυκόσκυλα (γερμανικοί ποιμενικοί σκύλοι) και τα μπουλ τεριέ. Μια μελέτη που διεξάχθηκε στη Νότια Αφρική αποκάλυψε ότι, από τις περιπτώσεις που εξετάστηκαν, τα περισσότερα παιδιά τα δάγκωσαν σκύλοι τους οποίους γνώριζαν. Σχεδόν τα μισά από αυτά έπεσαν θύματα σκύλων που είχαν οι γείτονές τους, ενώ το 25 τοις εκατό τα δάγκωσαν οι δικοί τους σκύλοι. Οι αδέσποτοι σκύλοι ευθύνονταν μόνο για το 10 τοις εκατό των επιθέσεων. Συχνά το θύμα, πιθανώς χωρίς να το καταλάβει, είχε εξαγριώσει με κάποιον τρόπο το σκύλο. Προφανώς, πολλές από τις επιθέσεις σκύλων μπορούν να αποφευχθούν αν οι ιδιοκτήτες σκύλων και οι γονείς πάρουν μερικές βασικές προφυλάξεις.

Εκπαιδεύστε το Παιδί

Πολλοί εκπαιδευτές σκύλων τονίζουν ότι τα μικρά παιδιά και οι σκύλοι δεν πρέπει να μένουν μόνοι τους χωρίς την επίβλεψη κάποιου ενηλίκου. Τα μικρά παιδιά δεν γνωρίζουν πώς να φέρονται στα ζώα. Πρέπει να τα διδάξει κάποιος. Γι’ αυτό, πολλοί άνθρωποι εφαρμόζουν τον κανόνα που λέει ότι, αν ένας υπεύθυνος ενήλικος δεν μπορεί να είναι παρών, οι σκύλοι και τα μικρά παιδιά πρέπει να βρίσκονται σε διαφορετικό χώρο. Ο εκπαιδευτής Μπράιαν Κιλκάμονζ παρατηρεί στο βιβλίο Κάντε το Σκύλο σας Ασφαλή για τα Παιδιά (Childproofing Your Dog): «Από τα περιστατικά που ακούμε, τα περισσότερα προβλήματα παρουσιάζονται όταν η προσοχή των ενηλίκων είναι στραμμένη αλλού».

Συχνά, τα ζώα χρειάζονται προστασία από τα παιδιά! Ο Κιλκάμονζ κλήθηκε να βοηθήσει όταν ο σκύλος κάποιας οικογένειας απείλησε να δαγκώσει το παιδί τους. Ο αναστατωμένος πατέρας εξήγησε ότι ο ηλικίας δυόμισι ετών γιος του όρμησε στο σκύλο που κοιμόταν και του έριξε μια δυνατή κλωτσιά. Ο σκύλος, προφανώς μέσα στον πόνο του, αντέδρασε απειλώντας να δαγκώσει το παιδί. Σε αυτή την περίπτωση, ο σκύλος εκδήλωσε αξιέπαινη αυτοπειθαρχία και δεν δάγκωσε το παιδί. Αυτός ο εκπαιδευτής συμβουλεύει τους γονείς: «Μην επιτρέπετε στο παιδί σας να κάνει σε κάποιο σκύλο αυτό που δεν θα του επιτρέπατε να κάνει σε ένα άλλο παιδί».

Να διδάξετε το παιδί σας πώς να φέρεται με καλοσύνη στα ζώα. Να το διδάξετε να μην παρενοχλεί ποτέ ένα σκύλο. Οι γονείς πρέπει να είναι άγρυπνοι να διακρίνουν οποιουσδήποτε πιθανούς κινδύνους όταν τα παιδιά και οι σκύλοι βρίσκονται μαζί. Αν παρατηρήσετε ότι ο σκύλος προσπαθεί να ξεφύγει ή να κρυφτεί από κάποιο παιδί, μην αφήσετε το παιδί να συνεχίσει να τον κυνηγάει. Αν το παιδί ακολουθήσει και στριμώξει το σκύλο, ο μόνος τρόπος για να αμυνθεί εκείνος είναι να γαβγίσει, να γρυλίσει ή ακόμα και να δαγκώσει. Οι γονείς θα πρέπει να παρέχουν εκπαίδευση με συνέπεια, έτσι ώστε τόσο ο σκύλος όσο και το παιδί να μάθουν ότι ο γονέας εννοεί αυτό που λέει.

Μη φέρεστε στο σκύλο σαν να είναι απόβλητος. Όταν ένα αντρόγυνο που έχει σκύλο αποκτήσει το πρώτο του παιδί, η τάση ίσως είναι να αγνοήσει το σκύλο και να τον εξορίσει στην αυλή. Μολονότι είναι λογικό να παίρνετε προφυλάξεις, ο εκπαιδευτής Ρίτσαρντ Σταμπς συμβουλεύει: «Δεν πρέπει να φέρεστε στο σκύλο σαν να είναι απόβλητος. Αντίθετα, διατηρήστε το πρόγραμμα του σκύλου όσο αυτό είναι δυνατόν, και δίνετέ του προσοχή σε λογικό βαθμό».

Σκεφτείτε πώς θα αντιδράσει το παιδί σας στους ξένους σκύλους. Αν δει κάποιον άγνωστο να έχει βγάλει βόλτα ένα σκύλο στο δρόμο, τι θα κάνει; Θα τρέξει αμέσως να χαϊδέψει το σκύλο; Διδάξτε το να μην το κάνει αυτό. Πρέπει πρώτα να ζητήσει την άδεια του ιδιοκτήτη. Κατόπιν, αν συμφωνήσει ο ιδιοκτήτης, μπορεί να προχωρήσει αργά αργά προς το σκύλο, για να μην τον τρομάξει. Θα πρέπει να «συστηθεί» με το να καθήσει λίγο πιο μακριά και να μιλήσει ήρεμα στο σκύλο. Ο φιλικός σκύλος θα πλησιάσει το παιδί σας. Καλύτερα να μην πλησιάζετε τους σκύλους που περπατούν στο δρόμο ασυνόδευτοι.—Βλέπε το πλαίσιο «Η Γλώσσα του Σώματος του Σκύλου», σελίδα 22.

Εκπαιδεύστε το Σκύλο

Να επαινείτε πάντοτε το σκύλο σας και να είστε θετικοί. Η τιμωρία και τα σκληρά λόγια δεν επιταχύνουν τη μάθηση αλλά απεναντίας έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Είναι καλό για ένα σκύλο να μάθει να έρχεται όταν τον φωνάζετε και επίσης να υπακούει σε βασικές εντολές, όπως το «κάθησε!» Ο σκύλος μαθαίνει να είναι υποτακτικός στον κύριό του, και αυτό βοηθάει τον ιδιοκτήτη να ελέγχει καλύτερα τις δύσκολες καταστάσεις. Οι απλές λέξεις και φράσεις είναι πιο αποτελεσματικές. Να χρησιμοποιείτε συνεχώς τις ίδιες. Όταν ο σκύλος σας εκτελεί την επιθυμητή ενέργεια, να τον ανταμείβετε αμέσως με κάποιον έπαινο, ένα χάδι ή ένα μεζέ. Για να έχετε το επιθυμητό ενισχυτικό αποτέλεσμα, πρέπει να δίνετε την ανταμοιβή αμέσως μετά την πράξη. Το επόμενο σημαντικό στοιχείο είναι η επανάληψη μέχρις ότου η συμπεριφορά σταθεροποιηθεί εντελώς.

Αν πάρετε ένα σκύλο, είτε κουταβάκι είτε μεγαλύτερο σε ηλικία, ίσως χρειαστεί βοήθεια για να συνηθίσει τα παιδιά. Τα παιδιά αντιδρούν διαφορετικά από τους ενηλίκους. Είναι πιο θορυβώδη και πιο παρορμητικά και είναι πιθανό να τρέξουν προς το σκύλο, πράγμα που ίσως τον τρομάξει. Είναι καλό να συνηθίσετε το σκύλο σας σε τέτοια παράξενη συμπεριφορά. Όταν δεν είναι κοντά τα παιδιά, φροντίστε να συνηθίσει ο σκύλος σε ξαφνικούς θορύβους. Κάντε την εκπαίδευση παιχνίδι. Δώστε μια διαταγή στο σκύλο σας και τρέξτε καταπάνω του. Κατόπιν, ανταμείψτε αμέσως το σκύλο σας. Φωνάζετέ του ολοένα και πιο δυνατά. Χαϊδέψτε το σκύλο σας. Σύντομα θα απολαμβάνει αυτό το παιχνίδι.

Στα μικρά παιδιά αρέσει να αγκαλιάζουν τους σκύλους, αλλά θα πρέπει να τα διδάξετε να μην το κάνουν αυτό, επειδή μερικοί σκύλοι αισθάνονται ότι απειλούνται από αυτή τη στενή επαφή. Αν τελικά τα παιδιά αγκαλιάζουν το σκύλο σας, μπορείτε να τον εκπαιδεύσετε να το δέχεται αυτό. Αγκαλιάστε για λίγο το σκύλο σας, και μετά δώστε του ένα μεζεδάκι και επαινέστε τον. Σταδιακά κάντε τα αγκαλιάσματά σας να διαρκούν περισσότερο. Αν ο σκύλος σας γρυλίζει ή δείχνει τα δόντια του, ζητήστε βοήθεια από κάποιον έμπειρο εκπαιδευτή.

Ο Επιθετικός Σκύλος

Μερικοί σκύλοι φαίνεται ότι είναι επιθετικοί από τη φύση τους και ίσως είναι επικίνδυνοι για τα μέλη της οικογένειας. Οι αρσενικοί σκύλοι είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν αυτά τα επιθετικά χαρακτηριστικά.

Στο δεσποτικό σκύλο δεν αρέσει να τον αγγίζουν, ιδιαίτερα γύρω από ευαίσθητες περιοχές όπως είναι το πρόσωπο και ο λαιμός. Άλλες φορές, όμως, ο σκύλος μπορεί να σας πλησιάσει, να σας σπρώξει ελαφρά, ή ακόμα και να ακουμπήσει τα πόδια του στα γόνατά σας, «ζητώντας» προσοχή. Ο σκύλος μπορεί να προστατεύει στρατηγικά σημεία του σπιτιού, απαγορεύοντας ακόμα και σε μέλη της οικογένειας να πλησιάσουν. Συνήθως έχει κτητική διάθεση απέναντι σε αντικείμενα όπως είναι τα παιχνίδια, και μπορεί να γρυλίζει ή να σταματάει να τα μασουλάει όταν τον πλησιάσει κάποιος ενώ είναι απασχολημένος με αυτά.

Για να ενισχύσουν την ηγεσία τους, αυτοί οι σκύλοι αγνοούν εσκεμμένα διαταγές που γνωρίζουν. Ίσως πέφτουν πάνω στα παιδιά ή θέλουν να περνάνε πρώτοι από την πόρτα. Ίσως επίσης έχουν την τάση να ανεβαίνουν πάνω στους ανθρώπους. Αυτό, λέει ο Μπράιαν Κιλκάμονζ, είναι «πράξη κυριαρχίας» και «δεν έχει σχέση με το σεξ». Ο ίδιος προειδοποιεί ότι αυτό «αποτελεί πάντοτε σημάδι ότι ο σκύλος πιστεύει πως αυτός είναι το αφεντικό. Αναμφίβολα σας περιμένουν προβλήματα». Ίσως, επίσης, ο σκύλος αναπτύξει τη συνήθεια να πιάνει το χέρι του ιδιοκτήτη του με το στόμα του απαιτώντας προσοχή.

Δεν θα πρέπει να αγνοήσετε αυτά τα σημάδια επιθετικότητας. Η επιθετικότητα δεν θα εξαφανιστεί από μόνη της· το πιθανότερο είναι ότι θα αυξάνεται, και τα παιδιά που είναι στο σπίτι ίσως κινδυνεύουν. Πολλοί εκπαιδευτές συνιστούν να ευνουχίζετε αυτούς τους σκύλους, ανεξαρτήτως φύλου, επειδή αυτό γενικά βοηθάει να μειωθεί η επιθετικότητα.

Δεν ενδείκνυται να προκαλέσετε έναν επιθετικό σκύλο για να του δείξετε ποιος είναι το αφεντικό. Η επιθετική αντιμετώπιση και η σκληρή πειθαρχία μπορεί στην πραγματικότητα να είναι επικίνδυνες. Με πιο ήπιους τρόπους, μπορείτε να δείξετε στο σκύλο ποιος είναι το αφεντικό.

Κάθε φορά που ένας επιθετικός σκύλος σάς πλησιάζει ζητώντας σας προσοχή και εσείς του τη δίνετε, ενισχύετε την πεποίθηση του σκύλου ότι αυτός είναι το αφεντικό. Γι’ αυτό όταν ένας τέτοιος σκύλος απαιτεί την προσοχή σας, αγνοήστε τον. Ολόκληρη η οικογένεια πρέπει να συνεργαστεί εκδηλώνοντας την ίδια συμπεριφορά. Ο σκύλος στην αρχή θα μπερδευτεί και ίσως μάλιστα γαβγίσει και σας κοιτάξει γλυκά, αλλά αντισταθείτε στον πειρασμό να ενδώσετε. Όταν αποτραβηχτεί, και ίσως έχει πάει να ξαπλώσει στη γωνιά του, τότε είναι η στιγμή για να του δώσετε λίγη προσοχή. Με αυτόν τον τρόπο ο σκύλος σας μαθαίνει ότι εσείς είστε ο αρχηγός και εσείς αποφασίζετε πότε θα του δώσετε προσοχή.

Τα επιθετικά παιχνίδια όπως η διελκυστίνδα και η πάλη μπορεί να ενθαρρύνουν τις δεσποτικές τάσεις του σκύλου και θα πρέπει να αποφεύγονται. Αντί για αυτά, ασχοληθείτε με μη επιθετικά παιχνίδια.

Είναι καλύτερο για το σκύλο να μην κοιμάται στην κρεβατοκάμαρα. Η κρεβατοκάμαρα είναι προνομιούχα περιοχή, και το να κοιμάται εκεί μπορεί να τον κάνει να νιώθει ότι έχει υψηλότερη θέση από τα παιδιά στο σπίτι. Αντίθετα, πρέπει να βάλετε το κρεβατάκι του σκύλου στην κουζίνα ή σε ένα εξωτερικό σκυλόσπιτο. Συνήθως το μέρος στο οποίο οι επιθετικοί σκύλοι δαγκώνουν για πρώτη φορά τον ιδιοκτήτη τους είναι η κρεβατοκάμαρά του.

Αν ο σκύλος σας δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειές σας ή αν, ενώ τον εκπαιδεύετε ή σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή, αισθανθείτε ότι απειλείστε, ζητήστε τη βοήθεια ενός ικανού εκπαιδευτή σκύλων. Ο κτηνίατρός σας ίσως είναι σε θέση να σας συστήσει κάποιον. Ρωτήστε τον αρχικά για τις εκπαιδευτικές του μεθόδους, και βεβαιωθείτε ότι είστε ευχαριστημένοι με τις ικανότητές του προτού τον προσλάβετε. Ο εκπαιδευτής Ρίτσαρντ Σταμπς προειδοποιεί: «Ενώ ένας επιθετικός σκύλος μπορεί να ανταποκρίνεται σε κάποιον επαγγελματία εκπαιδευτή, αυτό δεν αποτελεί εγγύηση ότι θα κάνει το ίδιο και με τον ιδιοκτήτη του». Ο ιδιοκτήτης του σκύλου πρέπει να είναι βέβαιος ότι μπορεί να διατηρήσει υπό έλεγχο το σκύλο του σε κρίσιμες καταστάσεις.

Υπάρχουν λίγοι σκύλοι οι οποίοι θα παραμείνουν επιθετικοί ακόμα και αφού λάβουν την καλύτερη εκπαίδευση, και το να τους κρατήσετε θα έθετε την οικογένεια σε κίνδυνο. Αφού έχετε κάνει ό,τι περνάει από το χέρι σας, ίσως νιώθετε ότι είναι καλύτερο να απαλλαγείτε από το σκύλο για να μη διακινδυνεύσετε κάποιον τραυματισμό. Είναι καλό να συμβουλευτείτε κάποιον κτηνίατρο ή κάποιον εκπαιδευτή. Ίσως μπορέσετε να βρείτε ένα άλλο σπίτι για το σκύλο σας, αλλά είστε ασφαλώς υποχρεωμένοι να αναφέρετε στο νέο ιδιοκτήτη τα προβλήματα που είχατε με το σκύλο.

Ο εκπαιδευτής Πίτερ Νέβιλ συμβουλεύει: «Στους δεσποτικούς σκύλους πρέπει να φέρεστε μόνο με βάση πολύ προσεκτικές οδηγίες καθώς και με προσεκτική αξιολόγηση του ποιος εξακολουθεί να κινδυνεύει και πόσο. Αν δεν μπορείτε να εγγυηθείτε ότι θα είναι ασφαλές το μέλος της οικογένειας που κινδυνεύει περισσότερο, τότε είναι καλύτερο να δώσετε το σκύλο σε έναν προσεκτικά επιλεγμένο νέο ιδιοκτήτη ή να του κάνετε ευθανασία».

Τα παιδιά σας μαθαίνουν και ωφελούνται συναισθηματικά όταν έχουν κάποιο σκύλο ως κατοικίδιο ζώο. Παρέχοντας υπεύθυνη επίβλεψη, οι γονείς θα εξασφαλίσουν ότι όλες οι αναμνήσεις που θα έχουν τα παιδιά τους από το σκυλάκι τους θα είναι ευχάριστες.

[Πλαίσιο στη σελίδα 22]

Η Γλώσσα του Σώματος του Σκύλου

Η συνηθισμένη συμπεριφορά του επιθετικού σκύλου αποκαλύπτει εχθρικές διαθέσεις. Με το να διδάξετε το παιδί σας να αναγνωρίζει τη γλώσσα του σώματος του σκύλου, μπορείτε να το βοηθήσετε να αποφύγει επικίνδυνες καταστάσεις.

● Ο επιθετικός σκύλος θα προσπαθήσει να φανεί μεγαλύτερος. Οι τρίχες στο πάνω μέρος του λαιμού του μπορεί να ορθωθούν. Ο σκύλος μπορεί να γρυλίζει ή να γαβγίζει έχοντας την ουρά του εντελώς όρθια. Αν η ουρά του κουνιέται με έναν άκαμπτο, γρήγορο ρυθμό που δείχνει αναστάτωση, αυτό δεν υποδηλώνει φιλία. Καλύτερα να αφήσετε ήσυχο αυτόν το σκύλο.

● Ο φοβισμένος σκύλος μπορεί να κάθεται με τα πόδια λυγισμένα, το κεφάλι και τα αφτιά του κατεβασμένα και με την ουρά του κατεβασμένη ή ανάμεσα στα πόδια του. Αν πλησιάσετε αυτόν το σκύλο, μπορεί να γίνει επιθετικός επειδή φοβάται. Αφήστε τον ήσυχο.

● Ο ήρεμος σκύλος στέκεται κρατώντας το κεφάλι του ούτε πολύ ψηλά ούτε πολύ χαμηλά, έχει το στόμα ανοιχτό και την ουρά λίγο κάτω από τη γραμμή της πλάτης, αλλά χωρίς να είναι κρεμασμένη. Το ότι κουνάει την ουρά του είναι φιλικό σημάδι. Γενικά δεν υπάρχει πρόβλημα να πιάσετε φιλίες με αυτόν το σκύλο.

(Διασκευασμένο από το βιβλίο Κάντε το Σκύλο σας Ασφαλή για τα Παιδιά [Childproofing Your Dog], του Μπράιαν Κιλκάμονζ και της Σάρας Γουίλσον.)

[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 23]

Ασφάλεια με το Σκύλο

1. Να επιβλέπετε τα μικρά παιδιά και τους σκύλους.

2. Να διδάξετε το παιδί σας να μην παρενοχλεί ποτέ ένα σκύλο.

3. Να ζητάτε την άδεια του ιδιοκτήτη προτού χαϊδέψετε έναν άγνωστο σκύλο.

4. Να εκπαιδεύσετε το σκύλο σας να υπακούει σε βασικές διαταγές.

5. Να φροντίσετε να συνηθίσει ο σκύλος σας τα αγκαλιάσματα.

6. Να αποφεύγετε τα επιθετικά παιχνίδια.