Παγίδες και Καταπακτές

Το γνωστότερο σαρκοφάγο φυτό είναι πιθανότατα η μυγοπαγίδα, η οποία φτάνει σε ύψος τα 30 εκατοστά περίπου. Η μυγοπαγίδα, που ευδοκιμεί στους τυρφώνες της Βόρειας και της Νότιας Καρολίνας στη Βόρεια Αμερική, έχει λαμπερά, ζωηρόχρωμα φύλλα στις άκρες των οποίων υπάρχουν αδένες που παράγουν νέκταρ—ένας πειρασμός στον οποίο δύσκολα μπορούν να αντισταθούν τα έντομα! Εκεί καραδοκεί ο κίνδυνος, εφόσον στο μέσο κάθε λοβού του φύλλου της μυγοπαγίδας υπάρχουν τρεις τρίχες ενεργοποίησης. Όταν το ανύποπτο πλάσμα τις αγγίξει, τα φύλλα κλείνουν. Τα αγκάθια που υπάρχουν στην άκρη των φύλλων συμπλέκονται, όπως οι σιαγόνες του δόκανου, φυλακίζοντας τη λεία.

Αν η παγίδα πιάσει κάτι που παρασύρθηκε προς αυτήν από τον άνεμο​—όπως, λόγου χάρη, ένα ξερό κλαδάκι—​το φυτό θα το ελευθερώσει μέσα σε λίγες μέρες. Όταν, όμως, τα αισθητήρια όργανα του φύλλου ανιχνεύσουν την παρουσία αζωτούχων ουσιών, εκκρίνονται ένζυμα τα οποία διασπούν το σώμα του αιχμαλωτισμένου εντόμου ώστε να μπορέσει το φυτό να απορροφήσει τα θρεπτικά στοιχεία. Αυτή η διαδικασία διαρκεί από 10 ως 35 μέρες, ανάλογα με το μέγεθος του θηράματος.

Είναι ενδιαφέρον ότι, αν διαταραχθεί μία τρίχα ενεργοποίησης, ίσως από κάποια σταγόνα βροχής, η παγίδα δεν θα κλείσει. Μόνο αν αγγιχτούν δύο ή περισσότερες τρίχες​—ακόμη και με διαφορά 20 δευτερολέπτων—​θα αντιδράσει το φυτό. Η ταχύτητα με την οποία κλείνει η παγίδα εξαρτάται από τη θερμοκρασία και το φως του ήλιου. Υπό ορισμένες συνθήκες, κλείνει με ταχύτητα ενός τριακοστού του δευτερολέπτου.

[Εικόνα στη σελίδα 24, 25]

Μυγοπαγίδα

Στο φύλλο αριστερά φαίνεται μια παγιδευμένη μύγα, ενώ στο φύλλο δεξιά φαίνονται οι τρίχες ενεργοποίησης

[Ευχαριστίες]

Φυτά: Copyright Chris Heath, Kentish Town City Farm, London