Είναι οι Πάπες Αλάθητοι;

‘ΤΟ δόγμα στο οποίο στηρίζεται ο θρίαμβος του Καθολικισμού πάνω στον Ορθολογισμό’. Μ’ αυτά τα λόγια, το 1870, το Ιησουίτικο περιοδικό La Civiltà Cattolica επικρότησε την επίσημη διακήρυξη του δόγματος περί αλάθητου του πάπα, που έγινε στην Πρώτη Σύνοδο του Βατικανού.

Στη θεολογική γλώσσα του Καθολικισμού, ως «δόγμα» αναφέρονται οι δοξασίες που έχουν «αναλλοίωτη αξία και είναι αναμφισβήτητες». Ο ακριβής ορισμός του αλάθητου του πάπα, όπως επικυρώθηκε από τη σύνοδο του 1870, έχει ως εξής:

«Είναι ένα θεϊκά αποκαλυμμένο δόγμα το ότι ο ποντίφικας της Ρώμης, όταν μιλάει ex cathedra, όταν δηλαδή ασκεί τα καθήκοντά του ως ποιμένας και διδάσκαλος όλων των Χριστιανών, ορίζει—με βάση την υπέρτατη αποστολική αυθεντία του—μια δοξασία που αφορά την πίστη και την ηθική, δοξασία που θα πρέπει να υποστηρίζεται από ολόκληρη την εκκλησία, κατέχει, μέσω της θεϊκής ενίσχυσης της υποσχεμένης σ’ εκείνον στο πρόσωπο του ευλογημένου Πέτρου, το αλάθητο με το οποίο ο θεϊκός Λυτρωτής θέλησε να είναι προικισμένη η εκκλησία του για να ορίζονται οι δοξασίες που αφορούν την πίστη και την ηθική· και ότι ως εκ τούτου, αυτοί οι ορισμοί που εκφράζονται από τον ποντίφικα της Ρώμης είναι μη τροποποιήσιμοι από τη φύση τους, και όχι λόγω της συναίνεσης της εκκλησίας».

Δεν Υπάρχει Περίπτωση να Χάσουν

Η διατύπωση αυτού του δόγματος, την οποία πολλά άτομα δυσκολεύονται να κατανοήσουν, είναι επίσης ασαφής, σύμφωνα μ’ έναν Γερμανό θεολόγο, τον εκλειπόντα Αουγκούστ Μπέρνχαρντ Χάσλερ. Αυτός μίλησε για την «ασάφεια» και την «αοριστία» της έκφρασης ex cathedra, λέγοντας ότι «σχεδόν ποτέ δεν μπορεί να διακρίνει κανείς ποιες αποφάσεις πρέπει να θεωρούνται αλάθητες». Σύμφωνα με κάποιον άλλο θεολόγο, τον Χάινριχ Φρις, η διατύπωση αυτού του δόγματος είναι «διφορούμενη», ενώ ο Τζόζεφ Ράτσινγκερ παραδέχτηκε ότι το ζήτημα αυτό είχε γίνει αιτία για μια «περίπλοκη διένεξη».

Ο Χάσλερ υποστήριξε ότι «η ασάφεια των εννοιών» αφήνει περιθώρια τόσο για εκτεταμένη εφαρμογή του δόγματος, έτσι ώστε να αυξάνεται η δύναμη του πάπα, όσο και για πιο περιορισμένη ερμηνεία, έτσι ώστε όταν ανακύπτουν εσφαλμένες διδασκαλίες του παρελθόντος, να υπάρχει πάντα η δυνατότητα να προβάλλει κάποιος τον ισχυρισμό ότι αυτές δεν έχουν το λεγόμενο «κύρος» του αλάθητου. Μ’ άλλα λόγια, επικρατεί η κατάσταση «κορώνα κερδίζω, γράμματα χάνεις».

Το «αλάθητο» λοιπόν σημαίνει ότι ο πάπας, παρ’ όλο που κάνει λάθη όπως και όλοι οι άλλοι άνθρωποι, δεν σφάλλει όταν ενώ ασκεί τα καθήκοντά του ως ποιμένας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ορίζει ex cathedra θέματα που αφορούν την πίστη και την ηθική.

Ωστόσο, τι πιστεύουν οι ίδιοι οι Καθολικοί σχετικά μ’ αυτή τη δοξασία;

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Ο Πάπας Πίος Θ΄ διακήρυξε με επιμονή το δόγμα του αλάθητου, το 1870

[Ευχαριστίες]

Culver Pictures

Τι Λένε οι Καθολικοί για το Αλάθητο

ΠΟΙΑ είναι η άποψη πολλών από τους ίδιους τους Καθολικούς για τη δοξασία περί αλάθητου του πάπα; Σημειώστε τα ακόλουθα σχόλια που έκαναν διάφορα άτομα στον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Ιταλία:

Ο Α. Μ., Καθολικός δικηγόρος από το Μπέργκαμο, είπε τα εξής: «Αν κάποιο άτομο λέει ότι είναι Καθολικός, θα πρέπει να πιστεύει στα δόγματα του Καθολικισμού. Είναι φανερό ότι το πρόβλημα που αφορά το αλάθητο του πάπα δεν μπορεί να εξηγηθεί με τη λογική—είναι ζήτημα πίστης. Κάποιος ή πιστεύει ή δεν πιστεύει».

Ο Π. Σ., Καθολικός από το Παλέρμο, δηλώνει τα εξής: «Αυτό που κατά τη γνώμη μου έχει σημασία είναι, όχι τόσο το αν η Αγία Γραφή υποστηρίζει ή όχι αυτό το δόγμα, αλλά το αν ο ρόλος του μέσα στην εκκλησία μπορεί να επιβεβαιωθεί, και το ποια είναι η συγκεκριμένη χρησιμότητά του σήμερα. Ζούμε σ’ έναν μπερδεμένο κόσμο, σε μια πραγματική Βαβυλώνα ιδεών. Οι άνθρωποι δεν έχουν πια σιγουριά για τίποτα, και υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη για μια απόλυτα βέβαιη πηγή στην οποία να μπορούν να ανατρέχουν».

Άλλοι Καθολικοί εκφράζονται επικριτικά. Απ’ ό,τι φαίνεται, ο σκεπτικισμός τους οφείλεται στο ιστορικό υπόμνημα που έχουν δημιουργήσει οι διάφοροι πάπες. «Αν και είμαι ενεργός Καθολικός, μου είναι δύσκολο να πιστέψω αυτή τη δοξασία [του αλάθητου του πάπα]», είπε ο Λ. Τζ., δημοσιογράφος από τη Ρώμη. «Η ιστορία που αφορά τους πάπες δείχνει ακριβώς το αντίθετο».

Ο Α. Π., ένας γιατρός από τη Ρώμη, λέει τα εξής: «Δεν το πιστεύω καθόλου. Αυτός είναι άνθρωπος σαν όλους τους άλλους και κάνει λάθη. Για παράδειγμα, κάνει λάθος που αναμειγνύεται στην πολιτική. Μονάχα ο Θεός δεν κάνει λάθη».

Η δοξασία αυτή έχει διαιρέσει τους ανθρώπους. Το 1982, στη Ρώμη, στην πόλη όπου έχει την έδρα του το Βατικανό, το 57 τοις εκατό των Καθολικών θεωρούσαν το αλάθητο του πάπα ως ένα από τα πιο αμφισβητήσιμα δόγματα. Στην Πορτογαλία, μόνο το 54,6 τοις εκατό πιστεύουν σ’ αυτό και στην Ισπανία, μόνο το 37 τοις εκατό.

Μήπως αυτό το δόγμα, αντί να συντελεί στην ενότητα της Καθολικής Εκκλησίας, στην ουσία έχει προκαλέσει διαιρέσεις και διαμάχες; Τα ιστορικά στοιχεία φανερώνουν ότι το δόγμα αυτό, από τότε που θεσπίστηκε, βρίσκεται στη ρίζα διάφορων διενέξεων, πράγμα το οποίο αλήθευε ακόμα και στη διάρκεια της συνόδου που έκανε τη διακήρυξή του το 19ο αιώνα.

Διαιρέσεις και Εκφοβισμός

Είναι αδιαμφισβήτητο το ότι συνέβηκαν πολύ έντονες φιλονικίες μεταξύ επισκόπων και καρδιναλίων στη διάρκεια της Συνόδου του Βατικανού το 1870. Το περιοδικό La Civiltà Cattolica εκείνης της χρονιάς μίλησε για «άγρια αναταραχή», τονίζοντας ότι ούτε οι Ιησουίτες δεν περίμεναν ποτέ ότι θα «εκδηλώνονταν τέτοιες αντιθέσεις σχετικά με μια τόσο ιερή αλήθεια».

Ο Γερμανός ιστορικός Φέρντιναντ Γκρεγκορόβιους έγραψε ότι έγιναν «θυελλώδεις συνεδριάσεις» στη σύνοδο. Η συνεδρίαση που έλαβε χώρα στις 22 Μαρτίου 1870 χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερη έλλειψη τάξης. Τη φωνή του επισκόπου Γιόσιπ Γιούραγ Στρόσμαγερ, ο οποίος συγκαταλεγόταν στους πολλούς παρευρισκόμενους επισκόπους που ήταν κατά του δόγματος του αλάθητου, την κατέπνιξαν οι κραυγές των επισκόπων που ήταν υπέρ του δόγματος. Στα πρακτικά της συνόδου αναφέρεται ότι ενώ μιλούσε ο Στρόσμαγερ, αυτοί οι επίσκοποι διαμαρτύρονταν «δυνατά» και ‘ξεφώνιζαν’: «Πετάξτε τον έξω!» και, «Κάτσε κάτω! Κάτσε κάτω!»

Άλλοι ιστορικοί έχουν καταδείξει ότι ο πάπας και η Παπική Αυλή άσκησαν έντονη πίεση σε μέλη της συνόδου προκειμένου να εγκριθεί το δόγμα. Σχετικά μ’ αυτό, ο Καθολικός ιστορικός Ροζέρ Ωμπέρ αναφέρεται στο «διαπληκτισμό» που είχε ο Πίος Θ΄ με τον Καρδινάλιο Γκουίντι της Μπολόνια, του οποίου η αγόρευση προς τη σύνοδο δεν άρεσε καθόλου στον πάπα. Αναφέρεται ότι, σ’ ένα ξέσπασμα θυμού, ο Πίος Θ΄ είπε στον καρδινάλιο, ο οποίος στην ομιλία του είχε αναφερθεί στην παράδοση: «Εγώ είμαι η παράδοση!»

Ο πάπας ήθελε πάση θυσία να εγκριθεί η δοξασία: «Είμαι τόσο αποφασισμένος να προχωρήσω», είπε, «που αν νόμιζα ότι η Σύνοδος θα προτιμούσε να σιωπήσει, θα τη διέλυα και θα κατάρτιζα τον ορισμό μόνος μου». Το La Civiltà Cattolica παραδέχτηκε: «Δεν μπορεί πια να μικροποιεί κανείς ή να δικαιολογεί απολογητικά τους ελιγμούς των περισσότερων μελών της συνόδου καθώς και του Πάπα Πίου Θ΄, ούτε τους περιορισμούς και τις δυσκολίες που επιβλήθηκαν στη μειονότητα».

Κάποιο ιστορικό βιβλίο συνοψίζει τα γεγονότα αυτά λέγοντας: «Οι λεγάτοι [πρεσβευτές] του πάπα εξαναγκάζουν τους επισκόπους να τεθούν υπέρ της απόφασης περί του αλάθητου του πάπα». Όμως αυτοί οι ‘ελιγμοί’ δεν πέτυχαν να ησυχάσουν τα νερά της διαφωνίας—το μόνο που έκαναν ήταν να τα ταράξουν ακόμα περισσότερο. Έπειτα από τη λήξη της συνόδου, μέρος των διαφωνούντων κληρικών αποσχίστηκαν από την Καθολική Εκκλησία. Από το σχίσμα αυτό δημιουργήθηκε το κίνημα των «Παλαιών Καθολικών», το οποίο εξακολουθεί να είναι ενεργό στην Αυστρία, στη Γερμανία και στην Ελβετία.

Σύγχρονες Αμφισβητήσεις

Οι διενέξεις σχετικά μ’ αυτό το δόγμα ποτέ δεν κατασίγασαν πραγματικά. Το 1970, με αφορμή την επικείμενη 100ή επέτειο από την έγκρισή του, φούντωσαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Ολλανδός επίσκοπος Φράνσις Σίμονς έγραψε το βιβλίο Infallibility and the Evidence (Το Αλάθητο και οι Αποδείξεις), στο οποίο εξέφραζε ξεκάθαρα τις αμφιβολίες του σχετικά με το αλάθητο της Καθολικής Εκκλησίας και του πάπα. Ο Σίμονς είπε ότι, εξαιτίας του δόγματος αυτού, «η Εκκλησία, αντί να είναι μια δύναμη που προάγει την πρόοδο και τις υγιείς αλλαγές, έχει γίνει ένας θεσμός που φοβάται τα καινούρια πράγματα, ένας θεσμός εντελώς απορροφημένος στο να περιφρουρεί τη δική του θέση».

Ύστερα από λίγο ήρθε η καυστική επίθεση του Χανς Κουνγκ, φημισμένου Ελβετού θεολόγου, ο οποίος προκάλεσε τρομερές αντιδράσεις από μέρους της Καθολικής ιεραρχίας με το βιβλίο του Infallible? An Enquiry (Αλάθητος; Μια Διερεύνηση) καθώς και με άλλα συγγράμματα. Έπειτα, στο τέλος της δεκαετίας του 1970, ο Αουγκούστ Χάσλερ έγραψε τα εξής: «Γίνεται όλο και πιο φανερό ότι δεν υπάρχει βάση για το δόγμα περί αλάθητου του πάπα, ούτε στην Αγία Γραφή ούτε στην ιστορία της εκκλησίας τα πρώτα χίλια χρόνια».

Διάφοροι θεολόγοι που είναι πιστοί στις δοξασίες της εκκλησίας αντέδρασαν με ποικίλους τρόπους. Το La Civiltà Cattolica, αναφέρεται στο «τρομακτικό μέγεθος των δυσκολιών, τη μισαλλοδοξία και τα προβλήματα» που προκάλεσε «η επιβεβαίωση από τη Β΄ Σύνοδο του Βατικανού, της δοξασίας του πρωτείου του Πέτρου και της Ρώμης». Ο Καρλ Ράνερ τόνισε ότι «τα δόγματα παραμένουν στο ιστορικό τους φόντο και εξακολουθούν σε μόνιμη βάση να επιδέχονται ερμηνείες εκ νέου».

Αν οι ορισμοί των δογμάτων υπόκεινται σε νέες ερμηνείες, πώς είναι δυνατόν αυτά να είναι αλάθητα; Πώς μπορούν να προσφέρουν τη σιγουριά που επιζητούν οι άνθρωποι; Ωστόσο, ακόμα πιο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε αν οι πρώτοι Χριστιανοί ακολουθούσαν κάποιον αλάθητο πάπα.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

«Κάνει λάθος που αναμειγνύεται στην πολιτική».—Ένας γιατρός από τη Ρώμη

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 7]

Miami Herald Publishing Co.

Το Αλάθητο και οι Πρώτοι Χριστιανοί

Η ΔΟΞΑΣΙΑ που αφορά το αλάθητο είναι στενά συνδεδεμένη με τη δοξασία για το «πρωτείο», δηλαδή την ανώτατη εξουσία, του πάπα. Σύμφωνα με την Enciclopedia Cattolica, «τα Γραφικά εδάφια που εδραιώνουν το πρωτείο μαρτυρούν για το α[λάθητο] του ποντίφικα». Σε υποστήριξη αυτής της δοξασίας, το ίδιο αυτό έργο παραθέτει τα ακόλουθα εδάφια στα οποία ο Χριστός μιλάει στον Πέτρο.

Ματθαίος 16:18: «Εσύ είσαι ο Πέτρος, και πάνω σ’ αυτόν το βράχο θα οικοδομήσω την εκκλησία μου».—Revised Standard Version (Αναθεωρημένη Στερεότυπη Μετάφραση), Καθολική Έκδοση.

Λουκάς 22:32: «Πλην εγώ εδεήθην περί σου δια να μη εκλείψη η πίστις σου· και συ, όταν ποτέ επεστρέψης, στήριξον τους αδελφούς σου».

Ιωάννης 21:15-17: «Βόσκε τα αρνία μου». «Ποίμαινε τα πρόβατά μου». «Βόσκε τα πρόβατά μου».

Σύμφωνα με την Καθολική Εκκλησία, τα εδάφια που αναφέρονται παραπάνω πρέπει να καταδεικνύουν: πρώτον, ότι ο Πέτρος ήταν ο «κορυφαίος των αποστόλων», δηλαδή ότι ανάμεσά τους εκείνος είχε τα πρωτεία· δεύτερον, ότι ήταν αλάθητος· και τρίτον, ότι θα είχε «διαδόχους» που θα μετείχαν των αποκλειστικών προνομίων του, δηλαδή του πρωτείου και του αλάθητου.

Ωστόσο, σχετικά μ’ αυτά, ο Γκιουζέπε Αλμπερίγκο, λέκτορας της εκκλησιαστικής ιστορίας, κάνει τα ακόλουθα σημαντικά σχόλια: «Όπως είναι γνωστό, πουθενά στην ΚΔ [Καινή Διαθήκη] δεν υπάρχει η λέξη ‘πάπας’ ούτε κάποια άλλη λέξη που να έχει έννοια ανάλογη με την έννοια του ‘παπισμού’. Το μοναδικό κύριο πρόσωπο είναι ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ· ανάμεσα στους μαθητές, και ιδιαίτερα ανάμεσα στους αποστόλους, είναι μεγάλο πρόβλημα να ξεχωρίσεις, με βάση τα εδάφια, κάποιο πρόσωπο που να υπερέχει όλων των άλλων. Ο Πέτρος, ο Ιωάννης, ο Ιάκωβος και ο Παύλος αποτελούν πρόσωπα εξίσου χαρακτηριστικά και σπουδαία· καθένας τους διαφέρει από τον άλλο και καθένας τους συμπληρώνει τον άλλο. Αναμφίβολα, ο Πέτρος παρουσιάζεται ως ένας από τους αποστόλους στους οποίους ο Χριστός μιλούσε πιο συχνά, αν και δεν ήταν ούτε ο μοναδικός ούτε ο πιο σπουδαίος».

Τι πίστευαν οι πρώτοι Χριστιανοί; Ο καθηγητής Αλμπερίγκο απαντάει: «Στους πρώτους αιώνες, δεν είχε καλλιεργηθεί ούτε ήταν πραγματικότητα κάποια δοξασία που να αφορά το πρόσωπο και τις αρμοδιότητες του πάπα. . . . Η πιθανότητα για έναν ‘episcopus episcoporum’ [επίσκοπο επισκόπων] ήταν μια παρέκκλιση για τον Κυπριανό [συγγραφέα του τρίτου αιώνα], όπως δήλωσε ο ίδιος στη σύνοδο της Καρχηδόνας».

Πότε θεμελιώθηκε η δοξασία για τον παπισμό; «Προς το τέλος του τέταρτου αιώνα, ο ισχυρισμός της Ρωμαϊκής εκκλησίας περί αποστολικού ρόλου, δηλαδή του συντονισμού των δυτικών εκκλησιών, γίνεται πιο επίμονος», λέει ο καθηγητής Αλμπερίγκο. «Όταν ήταν επίσκοπος ο Λέοντας Α΄ [πέμπτος αιώνας]», αναπτύχθηκε «η άποψη ότι ο Πέτρος ήταν ο ‘κορυφαίος’ μεταξύ των αποστόλων, η οποία βασίζεται στο εδάφιο Ματθ. 16:18», προσθέτει ο ίδιος καθηγητής. «Στην ΚΔ ο Ιησούς δεν έδωσε καμιά ένδειξη αναφορικά με τους διαδόχους του Πέτρου ή των άλλων αποστόλων».

Αλλά υποστηρίζουν τη δοξασία του παπισμού εδάφια όπως το Ματθαίος 16:18, το οποίο χρησιμοποιούν τις περισσότερες φορές οι Καθολικοί θεολόγοι;

Ποιος Είναι ο Πολύτιμος Θεμέλιος ‘Λίθος’;

«Εσύ είσαι ο Πέτρος, και πάνω σ’ αυτόν το βράχο [πέτρα, Κείμενο] θα οικοδομήσω την εκκλησία μου». Κατά τη γνώμη της Καθολικής Εκκλησίας, η μεγάλη ομοιότητα μεταξύ των δυο αυτών λέξεων δείχνει ότι ο Πέτρος είναι ο θεμέλιος λίθος της αληθινής εκκλησίας, δηλαδή της Χριστιανικής εκκλησίας. Όμως, εφόσον η Αγία Γραφή έχει να πει πολλά γι’ αυτόν το συμβολικό λίθο, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε κι άλλα εδάφια για να αποκτήσουμε τη σωστή κατανόηση.—Ματθαίος 16:18, Revised Standard Version (Αναθεωρημένη Στερεότυπη Μετάφραση), Καθολική Έκδοση.

Σημαντικές προφητείες στις Εβραϊκές Γραφές είχαν ήδη αναγγείλει τον ερχομό ενός συμβολικού θεμέλιου λίθου και το διπλό ρόλο που θα έπαιζε αυτός. Επρόκειτο να είναι μέσο σωτηρίας για όσους ασκούσαν πίστη: «Ιδού, θέτω εν τη Σιών θεμέλιον, λίθον, λίθον εκλεκτόν, έντιμον ακρογωνιαίον, θεμέλιον ασφαλές· ο πιστεύων επ’ αυτόν δεν θέλει καταισχυνθή». (Ησαΐας 28:16) Όλως παραδόξως, αυτός επρόκειτο να είναι ένας βράχος πάνω στον οποίο θα πρόσκοπταν οι άπιστοι Ισραηλίτες: «Ο λίθος, τον οποίον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες, ούτος έγεινε κεφαλή γωνίας». (Ψαλμός 118:22) ‘Σαν λίθος στον οποίο χτυπάει κανείς και σαν βράχος πάνω στον οποίο προσκόφτει κανείς και για τους δυο οίκους του Ισραήλ’.—Ησαΐας 8:14, ΜΝΚ.

Ήταν δυνατό ένας απλός άνθρωπος, ιδιαίτερα ο αυθόρμητος Πέτρος, να παίξει το διπλό ρόλο του συμβολικού λίθου; (Ματθαίος 26:33-35, 69-75· Μάρκος 14:34-42) Σε ποιον θα πρέπει να ασκούμε πίστη για να κερδίσουμε σωτηρία, στον Πέτρο ή σε κάποιον μεγαλύτερο απ’ αυτόν; Σε ποιον πρόσκοψαν οι Ισραηλίτες, στον Πέτρο ή στον Ιησού; Οι Γραφές δείχνουν καθαρά ότι οι προφητείες που αφορούσαν τον πολύτιμο λίθο εκπληρώθηκαν, όχι στον Πέτρο, αλλά στον Γιο του Θεού, τον Ιησού Χριστό. Ο Ιησούς ήταν εκείνος που εφάρμοσε τις προφητείες του Ησαΐα και του 118ου Ψαλμού στον εαυτό του, όπως δείχνουν τα εδάφια Ματθαίος 21:42-45.

Ο ίδιος ο Πέτρος, όπως διαβάζουμε στα εδάφια 1 Πέτρου 2:4-8, θεωρούσε ότι ο Ιησούς ήταν ο θεμέλιος λίθος, κι όχι ο ίδιος. Σε μια προηγούμενη περίπτωση, όταν μιλούσε στους Ιουδαίους θρησκευτικούς ηγέτες, επιβεβαίωσε ότι ‘ο Ιησούς Χριστός ο Ναζωραίος’ ήταν «ο λίθος ο εξουθενηθείς υφ’ υμών των οικοδομούντων, όστις έγεινε κεφαλή γωνίας».—Πράξεις 4:10, 11.

Και ο απόστολος Παύλος είχε την ίδια άποψη, πράγμα που μπορεί να δει κανείς από εδάφια όπως τα Ρωμαίους 9:31-33, 1 Κορινθίους 10:4 και Εφεσίους 2:20—αυτό το τελευταίο εδάφιο επιβεβαιώνει το γεγονός ότι τα μέλη της Χριστιανικής εκκλησίας είναι «εποικοδομηθέντες επί το θεμέλιον των αποστόλων και προφητών, όντος ακρογωνιαίου λίθου αυτού του Ιησού Χριστού». Αυτός είναι επίσης ‘η κεφαλή της εκκλησίας’, την οποία καθοδηγεί από τους ουρανούς. «Εγώ είμαι μεθ’ υμών πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος», είπε ο Ιησούς.—Εφεσίους 1:22· 5:23· Ματθαίος 28:20· Κολοσσαείς 1:18.

Πέτρος—Πάπας ή Ίσος Μεταξύ Ίσων;

Τι μέσο χρησιμοποίησε ο Ιησούς για να κατευθύνει το έργο που έκαναν οι πιστοί ακόλουθοί του μετά την ανάληψή του στον ουρανό; Μήπως διόρισε κάποιον από αυτούς ως «αντιπρόσωπό» του, κάποιον που να έχει υπέρτατες εξουσίες, όπως έχει ο πάπας; Όχι, δεν θέσπισε καμιά μοναρχική μορφή διακυβέρνησης στην εκκλησία. Αντίθετα, ανέθεσε τη φροντίδα του ποιμνίου σ’ ένα σώμα, σε μια ομάδα δηλαδή, πιστών δούλων. Στην αρχή της, η Χριστιανική εκκλησία καθοδηγούνταν από ολόκληρο το σώμα των 12 αποστόλων, καθώς και από πρεσβυτέρους της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ.

Οι 12 απόστολοι, συλλογικά, ήταν εκείνοι που πήραν την απόφαση για το πώς να καλύψουν τις υλικές ανάγκες των άπορων ατόμων. (Πράξεις 6:1-6) Το σώμα των 12 πήρε επίσης την απόφαση σχετικά με το ποιος θα έπρεπε να σταλεί στους Σαμαρείτες, αφού πρώτα αυτοί είχαν δεχτεί τα καλά νέα, κι έτσι επιλέχτηκε ο Πέτρος και ο Ιωάννης. Αυτό που φαίνεται σ’ αυτή την περίπτωση είναι ότι ο Πέτρος, όχι μόνο δεν έπαιρνε μόνος του αποφάσεις, αλλά ήταν απλώς ένας απ’ αυτούς που «απέστειλαν» οι απόστολοι.—Πράξεις 8:14.

Τελικά, στη διάρκεια της συνέλευσης που έγινε στην Ιερουσαλήμ γύρω στο 49 μ.Χ., ‘οι απόστολοι και οι πρεσβύτεροι’, με βάση τις Γραφές, κατέληξαν στην απόφαση ότι δεν ήταν ανάγκη να περιτέμνονται οι Εθνικοί που γίνονταν Χριστιανοί. (Πράξεις 15:1-29) Από την ιστορική αφήγηση, φαίνεται καθαρά ότι εκείνος που προέδρευσε σ’ εκείνη τη συνέλευση δεν ήταν ο Πέτρος, αλλά ο Ιάκωβος, ο ετεροθαλής αδελφός του Ιησού. Μάλιστα, αυτός έκλεισε τις εργασίες της συνέλευσης λέγοντας τα εξής: «Εγώ κρίνω να μη παρενοχλώμεν τους από των εθνών επιστρέφοντας εις τον Θεόν». (Πράξεις 15:19) Θα μπορούσε ο Ιάκωβος να λέει «εγώ κρίνω» αν ο Πέτρος, ο οποίος ήταν παρών, είχε τα πρωτεία μεταξύ των αποστόλων;

Ο απόστολος Παύλος, μιλώντας για τις διάφορες μορφές διακονίας που συμβάλλουν στην οικοδομή της εκκλησίας, δεν αναφέρθηκε στο λεγόμενο κύρος του πάπα, αλλά στη συλλογική υπηρεσία όλων των αποστόλων.—1 Κορινθίους 12:28· Εφεσίους 4:11, 12.

Αναμφίβολα ο Πέτρος, λόγω του ζήλου που είχε και της πρωτοβουλίας που έπαιρνε, έπαιξε «αξιοσημείωτο» ρόλο, όπως γράφει ο Αλμπερίγκο. Ο Ιησούς του έδωσε «τα κλειδία της βασιλείας των ουρανών». (Ματθαίος 16:19) Κι αυτός χρησιμοποίησε αυτά τα συμβολικά κλειδιά για να ανοίξει την πόρτα σε Ιουδαίους, Σαμαρείτες και Εθνικούς, ώστε να έχουν την ευκαιρία να μπουν στη Βασιλεία των ουρανών. (Πράξεις 2:14-40· 8:14-17· 10:24-48) Επίσης του δόθηκε η ευθύνη να ‘λύνει’ και να ‘δένει’, ένα έργο που μοιράστηκε με άλλους αποστόλους. (Ματθαίος 16:19· 18:18, 19) Είχε ευθύνη να ποιμαίνει τη Χριστιανική εκκλησία, κάτι που πρέπει να κάνουν όλοι οι Χριστιανοί επίσκοποι.—Πράξεις 20:28· 1 Πέτρου 5:2.

Ωστόσο, και άλλοι απόστολοι εκτός από τον Πέτρο ήταν ‘επίσημοι’, χάρη στις Χριστιανικές τους ιδιότητες. Ο Παύλος μίλησε γι’ αυτούς που ‘θεωρούνταν ότι είναι στύλοι’ της εκκλησίας, αναφερόμενος στον ‘Ιάκωβο και στον Κηφά [Πέτρο] και στον Ιωάννη’. (Γαλάτας 2:2, 9) Ο ετεροθαλής αδελφός του Ιησού, ο Ιάκωβος, έπαιξε εξαιρετικά σημαντικό ρόλο. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, αυτός προέδρευσε στη συνέλευση στην Ιερουσαλήμ, και υπάρχουν διάφορες αφηγήσεις που επιβεβαιώνουν τον αξιοσημείωτο ρόλο που έπαιζε.—Πράξεις 12:17· 21:18-25· Γαλάτας 2:12.

Ο Θεός έδωσε μεγάλη εξουσία στους πιστούς μαθητές του Ιησού, περιλαμβανομένης και της ικανότητας να κάνουν θαύματα. Πουθενά όμως δεν διαβάζουμε ότι τους εξουσιοδότησε να κάνουν αλάθητες δηλώσεις. Ο Πέτρος, όσο πιστός κι αν ήταν, έκανε σφάλματα. Ο Ιησούς τον είχε επιπλήξει, και σε μια περίπτωση, ο απόστολος Παύλος τον διόρθωσε δημόσια.—Ματθαίος 16:21-23· 26:31-34· Γαλάτας 2:11-14.

Μονάχα οι Γραφές είναι αλάθητες, επειδή είναι ο Λόγος του Θεού. Ο Πέτρος μίλησε για «τον προφητικόν λόγον», τον οποίο θα πρέπει να προσέχουμε σαν λύχνο που φέγγει. (2 Πέτρου 1:19-21) Αν θέλουμε να γνωρίζουμε το θέλημα του Θεού, τότε θα πρέπει να εμπιστευόμαστε τους εαυτούς μας στο ‘ζωντανό’ του Λόγο. (Εβραίους 4:12) Τη σιγουριά που χρειάζεται τόσο πολύ το ανθρώπινο γένος την προσφέρει μονάχα ο Λόγος του Θεού, και όχι κάποιος διφορούμενος ορισμός διατυπωμένος από θρησκευτικούς ηγέτες. Και στον καιρό μας επίσης, ο Χριστός Ιησούς χρησιμοποιεί μια ομάδα υπηρετών του, που κάνουν λάθη αλλά είναι πιστοί, και που συλλογικά ονομάζονται «ο πιστός και φρόνιμος δούλος».—Ματθαίος 24:45-47.

Ποιος αντιπροσωπεύει αυτόν το συμβολικό δούλο στη γη σήμερα; Μέσω προσεκτικής μελέτης της Αγίας Γραφής, με το σωστό τρόπο, θα βοηθηθείτε να τον προσδιορίσετε. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα χαρούν να σας βοηθήσουν.

[Εικόνες στη σελίδα 9]

Ποιος ήταν ο θεμέλιος λίθος—ο πιστός Χριστός ή ο Πέτρος, που τον αρνήθηκε τρεις φορές;