Πρόωρα και Μικροκαμωμένα Νεογέννητα

ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ζευγάρια σ’ ολόκληρο τον κόσμο περιμένουν να λάβουν ένα πολύτιμο «δέμα». Τα περισσότερα απ’ αυτά ξέρουν περίπου την ημερομηνία που θα έρθει στον κόσμο το μωρό τους. Ωστόσο, μερικά ζευγάρια εκπλήσσονται πολύ όταν το δικό τους μωρό γεννιέται πρόωρα και είναι πολύ μικρότερο απ’ ό,τι περίμεναν.

Στις 22 Μαρτίου 1980, κάποιο ζευγάρι που έμενε κοντά στο Μίντλταουν της Νέας Υόρκης απέκτησε ένα μωρό τρεις μήνες και πλέον νωρίτερα από την αναμενόμενη ημερομηνία. Το κοριτσάκι ζύγιζε 794 γραμμάρια και είχε μήκος μόλις 35 εκατοστά, περίπου όσο είναι το άνοιγμα των δυο αυτών σελίδων.

Οι γονείς ονόμασαν την κορούλα τους Κέλι. Η Κέλι είχε γεννηθεί πρόωρα και ήταν μικροκαμωμένη. Ήρθε στον κόσμο έπειτα από 26 μόνο εβδομάδες κύησης, αντί για τις 40 εβδομάδες που είναι το φυσιολογικό. Η κύηση μετριέται από την πρώτη μέρα της τελευταίας φυσιολογικής περιόδου της μητέρας.

Μωρά Πρόωρα και με Βάρος Μικρότερο του Κανονικού

Ένα βρέφος είναι πρόωρο, όταν γεννιέται τρεις εβδομάδες και πλέον πριν του κανονικού, δηλαδή πριν από την 37η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Πρωτύτερα, στην αγγλική γλώσσα, το πρόωρο μωρό ονομαζόταν «preemie» όταν ζύγιζε λιγότερο από 2.500 γραμμάρια. Όμως ο ορισμός αυτής της λέξης άλλαξε, επειδή ορισμένα μωρά που γεννιούνται στην ώρα τους ζυγίζουν επίσης λιγότερο από 2.500 γραμμάρια. Είναι σημαντικό το ότι η επιδημία γεννήσεων από κορίτσια εφηβικής, ακόμα και προεφηβικής, ηλικίας έχει φέρει ως αποτέλεσμα να γεννιούνται όλο και περισσότερα μωρά που το βάρος τους είναι μικρότερο του κανονικού.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου το 10 τοις εκατό όλων των μωρών που γεννιούνται ζωντανά είναι πρόωρα. Πράγματι, κάθε χρόνο γεννιούνται 300.000 πρόωρα μωρά στις Ηνωμένες Πολιτείες! Αυτά πιέζονται να βγουν από τη μήτρα σ’ ένα περιβάλλον για το οποίο δεν είναι ακόμα πλήρως εφοδιασμένα. Μπορούμε να τα συγκρίνουμε με εξερευνητές στην Αρκτική που τους έχουν πάρει τις σκηνές και τα σλίπινγκ μπανγκ τους.

Είναι αλήθεια, ότι τα πρόωρα μωρά έχουν όλα τα όργανα του σώματος, αν και αυτά τα όργανα βρίσκονται σε ανώριμη κατάσταση. Για την ακρίβεια, μέχρι τη 15η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, έχουν σχηματιστεί και είναι αναγνωρίσιμα η καρδιά του μωρού, ο εγκέφαλος, τα νεφρά και το πεπτικό του σύστημα. Και μάλιστα, στις τρεις εβδομάδες, η εν μέρει σχηματισμένη καρδιά αρχίζει κιόλας να χτυπάει!

Αλλά, όπως είναι φυσικό, το μωρό δεν μπορεί να επιζήσει έξω από τη μήτρα της μητέρας του τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Χάρη στις προόδους της ιατρικής, όμως, τώρα διασώζονται ακόμα και τα πρόωρα που γεννιούνται στην 22η εβδομάδα της κύησης. Ωστόσο, αυτό το γεγονός έχει οδηγήσει σ’ ένα δίλημμα, το οποίο μάλιστα κοστίζει πολύ ακριβά. Εξετάστε πώς συνέβηκε αυτό.

Πρόσφατες Ιατρικές Εξελίξεις

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, τα μισά και πλέον απ’ όλα τα πρόωρα που ζύγιζαν περίπου από 900 μέχρι 1.400 γραμμάρια πέθαιναν. Το 1963, οι καλύτεροι γιατροί της χώρας δεν μπόρεσαν να σώσουν το νεογέννητο γιο του προέδρου των Η.Π.Α. Τζον Φ. Κένεντι, τον Πάτρικ, που ζύγιζε 1.400 γραμμάρια.

Είναι γεγονός ότι, μέχρι πολύ πρόσφατα, επικρατούσε η τακτική να μην καταβάλλονται τόσο πολλές προσπάθειες για νοσηλεία στα πρόωρα. Εκείνα που παρουσίαζαν υπερβολικά ελλειπή ανάπτυξη ή ήταν πολύ άρρωστα τα άφηναν να πεθάνουν φυσιολογικά. Βέβαια, τα τάιζαν και τα φρόντιζαν, αλλά δεν άρχιζαν καμιά εντατική νοσηλεία. Τότε όμως, κάποιοι γιατροί γεμάτοι ζήλο αποφάσισαν να αφιερώσουν την καριέρα τους στις προσπάθειες για διάσωση αυτών των νεογέννητων.

Το 1975 δημιουργήθηκε από την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής η νέα ιατρική ειδικότητα που ονομάζεται νεογνολογία (κλάδος της ιατρικής που ασχολείται με τη φροντίδα, την ανάπτυξη και τις παθήσεις των νεογέννητων βρεφών). Δημιουργήθηκαν σύγχρονες μονάδες εντατικής παρακολούθησης νεογνών, οι οποίες μιμούνται ορισμένες από τις λειτουργίες της μήτρας. Τώρα επιζούν περίπου το 90 τοις εκατό των βρεφών που ζυγίζουν περίπου 900 ως 1.400 γραμμάρια!

Παρ’ όλα αυτά, η νοσηλεία δεν είναι ούτε ευχάριστη ούτε ωραία. Το πρόωρο μωρό μπορεί να έχει μέσα στο σώμα του μέχρι και μισή ντουζίνα σωληνάρια και το δέρμα του μπορεί να γεμίσει μελανιές από τις βελόνες που το τρυπάνε. Το επιστημονικό περιοδικό Discover περιγράφει μια σύγχρονη μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνών:

«Τα περισσότερα μωρά είναι ξαπλωμένα, ολόγυμνα, πάνω σε τραπέζια με μαλακή επίστρωση, τα οποία θερμαίνονται με ηλεκτρισμό και είναι συνδεδεμένα μ’ ένα σωρό μπουκάλια και μηχανήματα. Συνήθως, το καθένα απ’ αυτά τα μωρά έχει τη δική του νοσοκόμα. . . . Το στήθος τους πάλλεται τρομερά· τα πλευρά τους και τα οστά του θώρακα είναι τόσο μαλακά που βουλιάζουν προς τα μέσα με κάθε αναπνοή. Σύμφωνα με τα όσα δείχνουν τα μηχανήματα ελέγχου που έχουν, οι καρδιές των περισσότερων χτυπούν 150 φορές το λεπτό, και σ’ αυτό το χρονικό διάστημα μπορούν να πάρουν από 30 μέχρι 90 αναπνοές».

Πραγματικό Δίλημμα

Σύμφωνα με κάποια έρευνα, στις εκατοντάδες ειδικές μονάδες βρεφικής φροντίδας που λειτουργούν τώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες εισάγονται περίπου 17.000 πρόωρα μωρά που ζυγίζουν λιγότερο από 900 γραμμάρια. Τώρα, λέγεται ότι ακόμα κι αυτά τα πολύ μικροσκοπικά μωρά έχουν περίπου 70 τοις εκατό πιθανότητες να επιζήσουν! Όμως με τι κόστος;

Σύμφωνα με υπολογισμούς, οι σοβαρές διανοητικές και σωματικές αναπηρίες ανάμεσα στα πρόωρα μωρά κυμαίνονται από 5 ως 20 τοις εκατό, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από εκείνο των μωρών που γεννιούνται στην ώρα τους. Και φυσικά, όσο πιο μικροκαμωμένο είναι το μωρό τόσο πιο μεγάλοι είναι οι κίνδυνοι. Οι κυριότεροι κίνδυνοι περιλαμβάνουν διανοητική καθυστέρηση, προβλήματα όρασης ή ακοής και εγκεφαλική παράλυση. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο συγγραφέας του βιβλίου The Premature Baby Book (Το Βιβλίο του Πρόωρου Μωρού) λέει τα εξής: «Έχω δει πολλά μωρά, που όταν γεννήθηκαν ζύγιζαν λιγότερο από 1.500 γραμμάρια, τα οποία παρουσιάζουν δυσλεξία, προβλήματα συμπεριφοράς, προβλήματα όρασης ή άλλα προβλήματα που οι γιατροί τα θεωρούν ‘λιγότερο σημαντικά’».

Ακόμα κι εκείνα τα πρόωρα που οι γιατροί λένε πως είναι φυσιολογικά έχουν δυσκολίες. Ο Δρ Φόρεστ Μπένετ, διευθυντής του προγράμματος παρακολούθησης βρεφών που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο, το οποίο πρόγραμμα ακολουθείται στο Πανεπιστήμιο Γουάσινγκτον του Σιάτλ, παρατηρεί τα εξής: «Όλες οι εξετάσεις στις οποίες υποβάλαμε τα πρόωρα μωρά έδειχναν φυσιολογικές. Όμως οι γονείς μάς έλεγαν συνέχεια ότι αυτά τα μωρά ήταν διαφορετικά από τα αδέλφια τους. Είχαν την τάση να χαμογελούν λιγότερο, να επικοινωνούν λιγότερο με τις μητέρες τους, να δίνουν λιγότερη προσοχή στο φως ή στους ήχους και να είναι πιο ιδιότροπα από τα άλλα παιδιά. Κι όταν μεγάλωναν, δεν τα πήγαιναν και πολύ καλά στο σχολείο».

Επιπλέον, είναι πολύ δύσκολο για τις οικογένειες να έχουν ένα πρόωρο μωρό σε μια μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνών, ίσως πολλά χιλιόμετρα μακριά, και να κάνουν συχνές διαδρομές για να το επισκέπτονται—μόνο και μόνο για να βλέπουν το μωρό να υποφέρει τόσο πολύ. Κι όταν το μικρό έρχεται τελικά σπίτι, η κατάσταση μπορεί να γίνει ιδιαίτερα βασανιστική. Η Σάντι Ε. Γκάραντ, πρόεδρος ενός συνδέσμου που είναι γνωστός με την επωνυμία Γονική Φροντίδα, σημειώνει τα εξής:

«Είναι απίστευτο το ότι τα νοσοκομεία ξοδεύουν 300.000 δολάρια (περ. 45,5 εκατ. δρχ.) για να κρατήσουν ένα μωρό υπό εντατική παρακολούθηση για δυο ή τρεις μήνες, αλλά όταν το μωρό πηγαίνει σπίτι, οι γονείς μένουν τελείως μόνοι τους χωρίς ούτε καν να ξέρουν αν το παιδί θα έχει κάποια αναπηρία. Αυτό τους δημιουργεί, σε τρομακτικό βαθμό, το αίσθημα ότι είναι ολομόναχοι. Οι οικογένειες υφίστανται ένταση. Οι γάμοι υφίστανται ένταση».

Ο πατέρας ενός μικροκαμωμένου πρόωρου μωρού ένιωσε την ανάγκη να πει: «Κάποτε φοβόμασταν ότι το κοριτσάκι μας θα πέθαινε. Τώρα υπάρχουν φορές που φοβόμαστε ότι θα ζήσει. Χωρίς αυτή την τεχνολογία, θα είχε πεθάνει φυσιολογικά, κι εμείς δεν θα χρειαζόταν να κάνουμε στον εαυτό μας αυτά τα ερωτήματα. Ίσως ήταν καλύτερα έτσι».

Η Δρ Κόνστανς Μπατλ, ως ιατρικός διευθυντής του Νοσοκομείου για Άρρωστα Παιδιά στην Ουάσινγκτον D.C., λέει ότι «αισθάνεται αβοήθητη μπροστά στα τραγικά επακόλουθα της θεραπείας που γίνεται με καλές προθέσεις». Ποια είναι η συμβουλή της προς τους νεογνολόγους; «Θα έλεγα να το σκέφτεστε λιγάκι, όταν φέρνετε στη ζωή κάτι που ποτέ δεν ξαναβλέπετε. Δεν μπορείτε να καταλάβετε πώς είναι η κόλαση στην οποία ζει το παιδί».

Εφόσον τα σωματικά και τα διανοητικά επακόλουθα για πολλά πρόωρα μωρά είναι τόσο αβέβαια και το κόστος της φροντίδας τόσο μεγάλο, μπορείτε να καταλάβετε γιατί κάποιο περιοδικό αποκαλεί τα πρόωρα «Το Δίλημμα των 2 Δισεκατομμυρίων Δολαρίων».

Άλλη Μια Άποψη του Διλήμματος

Πότε ένα μωρό θεωρείται πρόσωπο; Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται νόμιμη έκτρωση μωρών τα οποία βρίσκονται ακόμα και στην 24η εβδομάδα κύησης, περίπου στην ίδια ηλικία στην οποία άλλα μωρά διασώζονται. Έτσι λοιπόν, το περιοδικό Omni λέει: «Η γραμμή που χωρίζει την έκτρωση από τη φροντίδα για διάσωση γίνεται ολοένα και πιο λεπτή—τόσο λεπτή ώστε πολλά νοσοκομεία κάνουν έκτρωση εμβρύων σε μια πτέρυγα, ενώ σε μια άλλη σώζουν πρόωρα μωρά που είναι μόλις μια-δυο εβδομάδες μεγαλύτερα».

Το περιοδικό τόνιζε κάτι που θα μπορούσε να κάνει το δίλημμα ακόμα μεγαλύτερο, σημειώνοντας τα εξής: «Οι πνεύμονες είναι τα μόνα όργανα που δεν μπορούν να λειτουργήσουν σε πρόωρα μωρά ηλικίας 16 ως 20 εβδομάδων. Έτσι λοιπόν, είτε μέσω θαλάμων υψηλής πίεσης είτε μέσω εξωσωματικής μεμβρανικής οξυγόνωσης, το τωρινό όριο βιωσιμότητας θα μπορούσε να κατέβει ένα βήμα πιο κάτω», ώστε να μπορούν να διασωθούν ακόμα και πιο μικρά σε ηλικία μωρά. Πράγματι, στις 27 Ιουλίου 1985, κάποια μητέρα γέννησε ένα μωρό 340 γραμμάρια, στην 22η εβδομάδα της εγκυμοσύνης της, και το μωρό ζει ακόμα!

Όταν η καρδιά ενός μωρού το οποίο βγαίνει με έκτρωση εξακολουθεί να χτυπάει για περισσότερα από μερικά λεπτά, σε ορισμένα νοσοκομεία μεταφέρουν το μωρό στη μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνών, όπου το κρατούν σε ζεστό και άνετο περιβάλλον μέχρι να πεθάνει. Ωστόσο, η Δρ Ελίζαμπεθ Μπράουν του Νοσοκομείου του Μπόστον Σίτι αναφέρει ότι ένα μωρό το οποίο βγήκε με έκτρωση επέζησε και αργότερα υιοθετήθηκε. Η Δρ Μπράουν είπε σχετικά με τη μητέρα που το γέννησε: «Ήταν πολύ ευτυχισμένη που έζησε το παιδί».

Πράγματι, η ζωή είναι πολύτιμη. Και τίποτα δεν θερμαίνει τόσο πολύ την καρδιά, ιδιαίτερα την καρδιά ενός πατέρα και μιας μητέρας, όσο το να βλέπουν το μωρό τους να ζει και να γίνεται ένα ευτυχισμένο και υγιές παιδί. Αυτό αληθεύει είτε το μωρό έχει γεννηθεί στην ώρα του είτε έχει γεννηθεί πρόωρα. Τι συνέβη όμως στην περίπτωση της Κέλι που αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου; Πώς μπορούν να βοηθηθούν οι γονείς των πρόωρων να τα βγάλουν πέρα; Μπορεί μια μέλλουσα μητέρα να κάνει κάτι για να μη γεννήσει πρόωρα; Ποια είναι η ρίζα του προβλήματος των πρόωρων γεννήσεων, και υπάρχει πραγματικά ικανοποιητική λύση;

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

Η Διάσωση του Ίδιου του Πρόωρου

«Οι γονείς δεν φώναζαν ότι το ήθελαν. Εκείνοι που ήθελαν να προχωρήσουν ήταν οι γιατροί, μεταξύ των οποίων κι εγώ. Οι γιατροί έχουν το δικό τους πρόγραμμα, τις δικές τους ακαδημαϊκές κλίμακες, τις οποίες πρέπει να ανέβουν. Αν μιλήσετε με τους γονείς, θα διαπιστώσετε ότι φοβούνται πολύ περισσότερο μήπως αποκτήσουν δύσμορφα, ανάπηρα παιδιά απ’ ό,τι φοβούνται μήπως το παιδί τους γεννηθεί νεκρό».—Δρ Γουίλιαμ Σίλβερμαν, συνταξιούχος καθηγητής παιδιατρικής στο Κολέγιο Παθολόγων και Χειρουργών του Πανεπιστημίου Κολούμπια.

Πρόωρα Μωρά—Αντιμετώπιση της Πρόκλησης

ΚΕΛΙ είναι τώρα οχτώ χρονών, και η συνοδευτική φωτογραφία δείχνει ότι είναι ένα ευτυχισμένο και υγιές παιδί. Στ’ αλήθεια, αυτό είναι αξιοσημείωτο, αν σκεφτεί κανείς ότι γεννήθηκε 14 εβδομάδες πρόωρα και ζύγιζε μόνο 794 γραμμάρια! Πριν από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ήταν σπάνιο, αν όχι ακατόρθωτο, να επιζήσει ένα βρέφος που γεννιόταν τόσο πρόωρα και ήταν τόσο μικροκαμωμένο.

Αλλά από ποιες πλευρές διαφέρει ένα πρόωρο μωρό από ένα βρέφος που γεννιέται στην ώρα του; Το μικροσκοπικό μέγεθος είναι η πιο φανερή διαφορά. Επίσης, το ευαίσθητο δέρμα του μωρού μπορεί να έχει χρώμα ροζ και να είναι κάπως λεπτό· ίσως ακόμα και να φαίνονται μερικές μικροσκοπικές φλέβες. Και ανάλογα με το πόσο πρόωρα ήρθε αυτό το μικρό, μπορεί να έχει μερικές λεπτές τρίχες στο πρόσωπο ή στο σώμα του. Αυτές σύντομα θα εξαφανιστούν.

Επιπλέον, ίσως το κεφάλι του μωρού φαίνεται λίγο μεγάλο σε αναλογία με το υπόλοιπο σώμα του, αλλά αυτό δεν είναι τίποτα το ανησυχητικό. Καθώς το μωρό πλησιάζει στη φυσιολογική ημερομηνία στην οποία αναμενόταν ο τοκετός, θα παχαίνει και θα αρχίσει να εμφανίζει περισσότερο συμμετρικές διαστάσεις, τις οποίες εμφανίζει ένα μωρό που γεννήθηκε στην ώρα του.

Όσον αφορά τις οποιεσδήποτε ειδικές ανάγκες που μπορεί να έχει το μικροκαμωμένο πλασματάκι, αυτές κυμαίνονται από ελάχιστες μέχρι πολλές. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Ωστόσο, έχουν σημειωθεί σημαντικά επιτεύγματα. Η σύγχρονη τεχνολογία σε συνδυασμό με αφοσιωμένα μέλη προσωπικού νοσοκομείων και με την υπεραφθονία τρυφερής και στοργικής φροντίδας από μέρους των γονέων έχουν φέρει σαν αποτέλεσμα αξιοθαύμαστο ποσοστό επιζώντων μωρών.

Τι Μπορούν να Κάνουν οι Γονείς

Γονείς, ειδικά εσείς μπορείτε να κάνετε πολλά για το νεογέννητο μωρό σας που ήρθε στον κόσμο πρόωρα. Το να δώσετε όνομα στο παιδί σύντομα μετά τη γέννηση είναι κάτι που ενθαρρύνεται, επειδή αυτό φέρνει κοντά τους γονείς με το βρέφος, κι έτσι δημιουργείται μια σχέση που κυριολεκτικά αυξάνει την πρόοδο του «πρόωρου επισκέπτη». Αφού σταθεροποιηθεί η κατάσταση του μωρού, αυτό που προέχει είναι το να ενισχύσετε τη σωματική επαφή με το βρέφος.

Ίσως είναι κατάλληλο να χαϊδεύετε τρυφερά και στοργικά το μωρό, και να του κάνετε απαλό μασάζ στο δέρμα του, ιδιαίτερα αν δεν μπορείτε ακόμα να πάρετε το μωρό στην αγκαλιά σας. Και τι θα μπορούσε να καθησυχάσει το μικρούλι περισσότερο από το να ακούει τη φωνή της μαμάς και του μπαμπά να του σιγομουρμουρίζει, να το νανουρίζει ή να του ψιθυρίζει γλυκόλογα; Από την άλλη μεριά, όταν το μωρό έχει γεννηθεί πολύ πρόωρα, χρειάζεται προσοχή. «Εύκολα υπερφορτώνονται συναισθηματικά και καταρρέουν», λέει ο Δρ Πίτερ Α. Γκόρσκι, ο οποίος επί δυο χρόνια κατέγραφε τη συμπεριφορά των πρόωρων βρεφών. «Είχα περιπτώσεις μωρών που ένιωθαν τόσο καταπονημένα από τα βλέμματα των γύρω τους ώστε κατέληγαν να γίνουν αδύναμα. Αυτό που φαίνεται σ’ εμάς ευγενικό μπορεί να μην είναι πάντα το καλύτερο».

Οι επισκέψεις που γίνονται στο μωρό όσο το δυνατό πιο συχνά σίγουρα θα βοηθήσουν να ενδυναμωθεί ο δεσμός σας μαζί του. Αν, λόγω των περιστάσεων, δεν μπορείτε να το επισκέφτεστε αυτοπροσώπως, μπορείτε να στείλετε στο νοσοκομείο κασέτες, στις οποίες θα έχετε ηχογραφήσει συνομιλίες μελών της οικογένειας και άλλους ήχους του σπιτιού, για να τις ακούει το μωρό σας. Μέσα στη θερμοκοιτίδα, θα μπορούσε να τοποθετηθεί κάποιο ρούχο της μητέρας, το οποίο αν και πλυμένο εξακολουθεί να διατηρεί τη μοναδική μυρωδιά της. Ορισμένοι τοποθετούν φωτογραφίες της μαμάς, του μπαμπά ή των αδελφών σε απόσταση περίπου 25 εκατοστών από το μωρό.

Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση της Ελίζ, η οποία, το 1971, ήρθε στον κόσμο δέκα εβδομάδες νωρίτερα από την αναμενόμενη ημερομηνία. Το βάρος της ήταν 1.500 γραμμάρια. Οι γονείς της είχαν την άδεια να την επισκέπτονται μόνο δυο φορές την εβδομάδα. Η μητέρα της, η Μπέτι, παρατηρεί: «Δεν ήμουν τόσο στενά συνδεδεμένη με την Ελίζ όσο ήμουν με το πρώτο μου μωρό και με τα τρία παιδιά που γέννησα έπειτα από εκείνη». Ωστόσο η Μπέτι συνεχίζει και λέει τα εξής: «Με το πέρασμα των ετών, συνδεθήκαμε στενά και η Ελίζ έγινε ένα από τα πιο εξυπηρετικά και ευχάριστα παιδιά μου».

Η μητέρα μπορεί να προσφέρει στο πρόωρο μωρό της την τέλεια τροφή, το μητρικό της γάλα. Ορισμένοι Καναδοί επιστήμονες στο Τορόντο διαπίστωσαν ότι το γάλα των μητέρων που έχουν πρόωρα μωρά έχει διαφορετική σύσταση από το γάλα των μητέρων που τα βρέφη τους γεννήθηκαν στην ώρα τους, και τα πρόωρα το δέχονται καλύτερα. Σύμφωνα με το The Journal of the American Medical Association (Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου), «το πρόωρο βρέφος [είναι] πιο ικανό να χρησιμοποιεί την πρωτεΐνη και τα άλλα θρεπτικά συστατικά του μητρικού γάλατος για την ανάπτυξή του».

Τι Μπορούν να Κάνουν οι Άλλοι

Είστε μήπως φίλος ή συγγενής των γονέων ενός πρόωρου μωρού; Αν ναι, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε. Μπορείτε να κάνετε τα ψώνια για το φαγητό, να μαγειρέψετε κάποιο φαγητό, να κάνετε δουλειές στο σπίτι, να πλύνετε ρούχα και να φροντίσετε τα άλλα παιδιά που τυχόν υπάρχουν. Η υποστήριξη που θα προσφέρετε σ’ αυτά τα καθημερινά ζητήματα μπορεί να φανεί πάρα πολύ χρήσιμη στους γονείς που θα πρέπει να κάνουν συχνά, και πολλές φορές μεγάλα, ταξίδια για να επισκέπτονται το μωρό τους σε κάποια μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνών.

Η Κρίστι, η μητέρα ενός βρέφους που γεννήθηκε πέντε εβδομάδες και πλέον νωρίτερα, είπε ότι οι Χριστιανοί αδελφοί και αδελφές της τής πρόσφεραν όλα αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω. «Αυτοί ήταν μια αδιάκοπη πηγή χαράς και δύναμης για μας εκείνες τις πρώτες λίγες εβδομάδες», είπε η ίδια.

Επίσης, μπορείτε να δώσετε υποστήριξη με το να στείλετε κάρτες και δώρα. Τα δώρα είναι καλό να περιλαμβάνουν οτιδήποτε θα παίρνατε για ένα βρέφος που γεννήθηκε στην ώρα του. Βέβαια θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας και το μέγεθος του βρέφους. Υπάρχουν πάνες μιας χρήσης ή υφασμάτινες στο μέγεθος των πρόωρων μωρών, καθώς και ρούχα ή πατρόν ρούχων για πρόωρα μωρά.

Η συναισθηματική υποστήριξη είναι ανεκτίμητη. Να είστε θετικοί και αισιόδοξοι. Η Μαίρη, η μαμά της Κέλι, είπε τα εξής: «Είχα ανάγκη να μου λένε οι άλλοι λόγια ενθαρρυντικά και εποικοδομητικά. Με πείραζε πολύ όταν κάποιος έλεγε: ‘Μη δένεσαι πολύ μαζί του’. Η ελπίδα με δυνάμωνε». Μια Γραφική σκέψη που την ενίσχυε βρίσκεται στο εδάφιο Ησαΐας 41:13: ‘Διότι εγώ Ιεχωβά ο Θεός σου είμαι ο κρατών την δεξιάν σου, λέγων προς σε, Μη φοβού· εγώ θέλω σε βοηθήσει’.

Οι επισκέψεις των Χριστιανών πρεσβυτέρων από την εκκλησία της Μαίρης ήταν πάρα πολύ εμψυχωτικές. Και οι δυο μητέρες, η Κρίστι και η Μαίρη, είπαν ότι η υποστήριξη που τους έδωσαν οι άντρες τους ήταν ανυπολόγιστη και ότι η εμπειρία αυτή έφερε τους δυο τους πιο κοντά.

Πρόληψη—Η Σοφή Πορεία

Δείχνει σοφία το να καταβάλλει κανείς μεγαλύτερη προσπάθεια να αποφύγει την πρόωρη γέννηση παρά να φροντίζει απλώς το πρόωρο μωρό κατόπιν. Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες, για κάθε ώρα που παρατείνεται η εγκυμοσύνη μεταξύ της 24ης και της 28ης εβδομάδας, εξοικονομούνται 150 δολάρια (περ. 20.000 δρχ.) τα οποία θα δαπανούνταν σε νοσοκομειακή περίθαλψη. Θα ήταν λοιπόν ωφέλιμο να περιλάβετε ανάμεσα στα υπόλοιπα έντυπα σχετικά με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό και έντυπα με πληροφορίες για τις πρόωρες γεννήσεις, και να είστε σε ετοιμότητα ως προς το τι θα κάνετε σε περίπτωση που συμβεί πρόωρη γέννηση. Όμως είναι πιο σημαντικό να προσπαθήσει η μέλλουσα μητέρα να αποφύγει μια πρόωρη γέννηση.

Πρώτα απ’ όλα, η έγκυος γυναίκα δεν πρέπει να καπνίζει. Απ’ ό,τι φαίνεται, το κάπνισμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης καταστρέφει τις αρτηρίες του εμβρύου, σύμφωνα με κάποιο δημοσίευμα στο περιοδικό Medical World News. Ένας καθηγητής του Πανεπιστημίου Κόρνελ έκανε το ακόλουθο σχόλιο: «Κατά τη γνώμη μου, το γεγονός ότι προκαλούνται βλάβες στα αγγεία του εμβρύου συμβαδίζει με τις γνώσεις που έχουμε για το μικρό βάρος κατά τη γέννηση και για τη μεγάλη συχνότητα εμφάνισης συγγενών δυσμορφιών και πρόωρων αποκολλήσεων μωρών σε περιπτώσεις γυναικών που καπνίζουν».

Δεύτερον, αν είστε έγκυος, θα πρέπει να αποφεύγετε να κάνετε δουλειές υπερβολικά κοπιαστικές, όπως είναι το να σηκώνετε βάρη. Τρίτον, να αποφεύγετε καταστάσεις που μπορεί να σας προξενήσουν σωματικά ή συναισθηματικά τραύματα. Η Αγία Γραφή αναφέρει πώς ο σωματικός τραυματισμός ή τα εξαιρετικά δυσάρεστα νέα μπορούν να επισπεύσουν τη γέννηση.—Έξοδος 21:22· 1 Σαμουήλ 4:19.

Αν διατρέχετε μεγάλο κίνδυνο να γεννήσετε πρόωρα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιο άτομο, λόγου χάρη το μαιευτήρα, που έχει εμπειρία στο ζήτημα της φροντίδας έγκυων γυναικών. Ανάμεσα στις γυναίκες που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο βρίσκονται εκείνες που και πρωτύτερα είχαν γεννήσει κάποιο παιδί πρόωρα, εκείνες που έχουν στην κοιλιά τους περισσότερα παιδιά από ένα, εκείνες που είναι άνω των 40 ετών ή είναι στην εφηβική ηλικία κι εκείνες που πίνουν χωρίς μέτρο αλκοολούχα ποτά. Μεταξύ άλλων πραγμάτων που κάνουν τη γυναίκα να διατρέχει μεγάλο κίνδυνο, είναι η υψηλή πίεση του αίματος, ο διαβήτης και οι ανωμαλίες στον πλακούντα. Οι γυναίκες αυτές έχουν ανάγκη από πιο στενή παρακολούθηση της εγκυμοσύνης τους. Φροντίστε να ακολουθήσετε μια δίαιτα κατάλληλη για μέλλουσα μητέρα, ώστε να εξασφαλίσετε την καλύτερη δυνατή υγεία για σας και το μωρό σας.

Ωστόσο, ακόμα κι αν η μέλλουσα μητέρα κάνει ό,τι είναι δυνατό για να εξασφαλίσει μια φυσιολογική γέννα, δεν υπάρχει καμιά εγγύηση. Οι πρόωρες γεννήσεις είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο και απ’ ό,τι φαίνεται η συχνότητά τους αυξάνει συνεχώς. Όμως τι μπορούμε να πούμε για το μέλλον; Υπάρχει καμιά προοπτική να διορθωθεί αυτό το ελάττωμα στο αναπαραγωγικό σύστημα του ανθρώπου;

Τότε που Όλα τα Βρέφη θα Είναι Υγιή

ΘΑ ΗΤΑΝ έγκλημα να πάρεις από κάποιον τη σκηνή του και το σλίπινγκ μπανγκ του μια κρύα νύχτα στην Αρκτική, και να τον υποχρεώσεις να μείνει εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης με τα εσώρουχά του και μόνο. Παρόμοια, είναι έγκλημα να πιέζεται ένα βρέφος να βγει από το ζεστό και προστατευτικό του περιβάλλον στη μήτρα, πριν είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τον έξω κόσμο. Ποιος όμως ή τι φέρει την ευθύνη γι’ αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα;

Σίγουρα οι γονείς δεν θα προξενούσαν σκόπιμα μια τέτοια δοκιμασία στο μικρό τους. Στην πραγματικότητα, η μητέρα δεν μπορεί να σταματήσει τους πόνους της γέννας, είτε αυτοί έρχονται στη φυσιολογική ώρα του μωρού είτε έρχονται νωρίτερα. Ακόμα και οι ειδήμονες σε ιατρικά θέματα δεν καταλαβαίνουν ακριβώς τι είναι αυτό που κάνει τους πόνους της γέννας να αρχίζουν, είτε πρόωρα είτε στην ώρα τους. Αυτό που είναι γνωστό, όμως, είναι ότι σε ορισμένες περιπτώσεις κάτι δεν πάει καθόλου καλά και το μωρό πιέζεται να βγει σ’ έναν κόσμο, στον οποίο δεν είναι έτοιμο να ζήσει.

Το γιατί συμβαίνει αυτό εξηγείται στην Αγία Γραφή. Ο θεόπνευστος ψαλμωδός έγραψε: ‘Να! Με σφάλμα γεννήθηκα με πόνους γέννας, και στην αμαρτία με συνέλαβε η μητέρα μου’. (Ψαλμός 51:5, ΜΝΚ) Ένα στασιαστικό πνευματικό πλάσμα υποκίνησε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι να στασιάσει κατά του Θεού κι έτσι εκείνοι έγιναν αμαρτωλοί. Αστόχησαν να δείξουν κατάλληλη υπακοή προς τον Δημιουργό τους. Έτσι λοιπόν, όλοι οι απόγονοί τους συνελήφθηκαν στην αμαρτία, δηλαδή στην ατέλεια. (Ρωμαίους 5:12) Οι συνέπειες είναι η αρρώστια και ο θάνατος, όπως επίσης και διάφορες δυσλειτουργίες του σώματος, στις οποίες περιλαμβάνονται και δυσλειτουργίες του αναπαραγωγικού συστήματος που μερικές φορές πιέζει τον πολύτιμο καρπό του να βγει έξω πρόωρα.

Ένας Κόσμος Χωρίς Πρόωρα Μωρά

Αν οι άνθρωποι είχαν διατηρήσει την τελειότητά τους, δεν θα γεννιόνταν βρέφη πριν την ώρα τους, για να βρεθούν μπροστά στις άσχημες καταστάσεις τις οποίες αντιμετωπίζουν τόσα πρόωρα μωρά σήμερα. Και σύντομα θα έρθει ο καιρός που οι μητέρες ποτέ ξανά δεν θα γεννήσουν πρόωρα. Ο θεόπνευστος προφήτης Ησαΐας έγραψε για εκείνο τον καιρό, δίνοντάς μας την υπόσχεση του στοργικού μας Δημιουργού: «Νέους ουρανούς κτίζω και νέαν γην· και δεν θέλει είσθαι μνήμη των προτέρων ουδέ θέλουσιν ελθεί εις τον νουν».—Ησαΐας 65:17.

Η Βιβλική προφητεία που βρίσκεται στον Ησαΐα συνεχίζει και αφηγείται τις απολαυστικές συνθήκες που θα επικρατούν στο νέο κόσμο του Θεού, λέγοντας: ‘Δεν θέλει ακουσθή πλέον εν αυτή φωνή κλαυθμού και φωνή κραυγής. Δεν θέλει είσθαι πλέον εκεί βρέφος ολιγοήμερον . . . Δεν θέλουσι κοπιάζει εις μάτην ουδέ θέλουσι τεκνοποιεί δια καταστροφήν· διότι είναι σπέρμα των ευλογημένων του Ιεχωβά και οι έκγονοι αυτών μετ’ αυτών’.—Ησαΐας 65:19-24.

Πόσο μεγαλειώδης θα είναι η κατάσταση τότε, όταν όλα τα βάσανα και οι πόνοι του ανθρώπου θα είναι πια μια μακρινή ανάμνηση, όταν δεν θα υπάρχει ποτέ ξανά ανάγκη για δραστικά ιατρικά μέτρα και μονάδες εντατικής παρακολούθησης που θα έχουν σκοπό να κρατήσουν στη ζωή βρέφη που γεννιούνται πρόωρα! Επειδή τότε θα εξαλειφθεί η ανθρώπινη ατέλεια μέσω της σπουδαίας προμήθειας του αντίλυτρου που έκανε ο μεγαλειώδης Θεός μας, ποτέ ξανά δεν θα πιεστεί κάποιο βρέφος να βγει από τη μήτρα πριν είναι εντελώς έτοιμο να απολαύσει τη ζωή στο πλήρες.—Αποκάλυψις 21:3, 4.

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Μπορείτε να Δοκιμάσετε Αληθινή Παρηγοριά

◆ Αν πεθάνει το παιδί σας, προσπαθήστε να δεχτείτε βοήθεια και ενθάρρυνση από φίλους και συγγενείς. Ίσως αυτοί που έχουν χάσει παιδιά να μπορούν να σας παρηγορήσουν.

◆ Ίσως πιστεύετε στην ελπίδα της ανάστασης, μην αρχίσετε όμως να ανησυχείτε αν αυτή η πίστη δεν σας φέρει άμεση παρηγοριά. Καθώς ο καιρός θα αρχίζει να θεραπεύει τα τραύματά σας, αναμφίβολα θα εκτιμήσετε την ελπίδα να ξαναδείτε τα πρόσωπα που αγαπάτε.—Ησαΐας 25:8· 65:23· Ιωάννης 5:28, 29· 1 Κορινθίους 15:25, 26.

◆ Προσπαθήστε να στηριχτείτε στον Ιεχωβά, τον ‘Θεό πάσης παρηγορίας’. (2 Κορινθίους 1:3) Εκείνος είναι που έχει προμηθεύσει τον τρόπο για να ‘καταργηθεί αυτός που έχει το κράτος του θανάτου, δηλαδή ο Διάβολος’.—Εβραίους 2:14.

◆ Αν είστε φίλος των γονέων που πενθούν, θα ήταν ίσως καλύτερα να μην τους λέτε ότι θα μπορέσουν να κάνουν άλλο παιδί. Προς το παρόν, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει εκείνο το μωρό. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα ήταν καλύτερο να ‘κλάψετε μ’ αυτούς που κλαίνε’. (Ρωμαίους 12:15) Αν πείτε στους γονείς ότι αναγνωρίζετε πόσο αισθητή είναι η απώλεια του παιδιού και λυπηθείτε κι εσείς μαζί τους, αυτό μπορεί να τους φέρει παρηγοριά, επειδή η λύπη γίνεται μικρότερη όταν τη μοιράζεσαι με κάποιον.

◆ Το να εκφράζει κανείς τη λύπη του είναι κατάλληλο και βοηθάει· δώστε λοιπόν στον εαυτό σας τον καιρό να ξεπεράσει τη λύπη και το αίσθημα απώλειας που νιώθει. (Βλέπε τεύχη του «Ξύπνα!» 22 Σεπτεμβρίου 1985, «Όταν Πεθαίνει Κάποιος που Αγαπάτε» και 8 Αυγούστου 1987, «Αντιμετωπίζοντας το Χαμό Ενός Παιδιού».)