Πώς να Αντιμετωπίσετε το Βιασμό

Πριν από τριάντα τρία χρόνια η Μαίρη βιάστηκε υπό την απειλή στιλέτου. Σήμερα, η καρδιά της Μαίρης χτυπάει δυνατά και οι παλάμες της ιδρώνουν όταν προσπαθεί να περιγράψει το γεγονός. «Είναι το πιο εξευτελιστικό πράγμα που μπορεί να συμβεί σε μια γυναίκα», αναφέρει η ίδια βουρκωμένη. «Είναι ένα άσχημο, απαίσιο πράγμα».

Ο ΒΙΑΣΜΟΣ μπορεί να είναι ένα από τα πιο καταστροφικά γεγονότα για τη συναισθηματική ζωή ενός ατόμου, και οι επιπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν μια ζωή. Σε μια έρευνα, σχεδόν το ένα τρίτο των θυμάτων βιασμού που έδωσαν συνέντευξη είχαν σκεφτεί να αυτοκτονήσουν, και η συντριπτική πλειονότητα ανέφερε ότι αυτή η εμπειρία τις είχε αλλάξει μόνιμα.

Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα τραυματικές αν η γυναίκα γνώριζε το δράστη. Μια γυναίκα που πέφτει θύμα βιασμού από κάποιο γνωστό της είναι λιγότερο πιθανό να λάβει υποστήριξη από τους άλλους είτε επειδή δεν λέει σε κανέναν τι συνέβη είτε επειδή λέει και κανείς δεν πιστεύει ότι ήταν βιασμός. Εφόσον πληγώθηκε από κάποιον τον οποίο εμπιστευόταν, είναι επίσης πιο πιθανό να κατηγορεί τον εαυτό της και να αμφισβητεί την ικανότητά της να κρίνει τους άλλους.

Δεχτείτε Βοήθεια

Η πρώτη αντίδραση πολλών θυμάτων βιασμού είναι σοκ και άρνηση. Μια γυναίκα βιάστηκε λίγο πριν από ένα σημαντικό διαγώνισμα στο κολέγιο. Έβγαλε το βιασμό από το μυαλό της μέχρι να τελειώσει με το διαγώνισμα. Ένα άλλο θύμα βιασμού είπε: «Δεν μπορούσα να επιτρέψω στον εαυτό μου να θυμάται απολύτως τίποτα επειδή το άτομο που εμπιστευόμουν άλλαξε μπροστά στα μάτια μου και έγινε το άτομο που μου επιτέθηκε. Δεν ήξερα ότι θα μπορούσε να σε βιάσει κάποιος γνωστός σου. Μπορεί να ακούγεται ανόητο, αλλά αυτή η σκέψη με έριξε σε απελπισία. Ένιωθα τόσο μόνη».

Μερικές γυναίκες εξακολουθούν να αρνούνται ό,τι συνέβη με το να μη μιλούν σε κανέναν για το βιασμό τους. Κρατούν μέσα τους χρόνια ολόκληρα την επίθεση που υπέστησαν, πράγμα που επιβραδύνει τη διαδικασία της θεραπείας και προκαλεί άλλα συναισθηματικά προβλήματα που τα θύματα μπορεί να μη συνειδητοποιούν ότι πηγάζουν από το βιασμό.

Συνήθως, η ανάρρωση δεν αρχίζει παρά μόνο αν μιλήσετε σε άλλους. Ένα έμπιστο φιλικό πρόσωπο μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε ότι αυτό που σας συνέβη ήταν στ’ αλήθεια βιασμός και δεν ήταν δικό σας λάθος. Μια παλιά παροιμία δηλώνει: «Εν παντί καιρώ αγαπά ο φίλος, και ο αδελφός γεννάται δια καιρόν ανάγκης». (Παροιμίαι 17:17) Επίσης, οι πνευματικοί ποιμένες μπορούν να είναι «ως σκέπη από του ανέμου και ως καταφύγιον από της τρικυμίας». (Ησαΐας 32:2· 1 Θεσσαλονικείς 5:14, ΜΝΚ) Μερικά θύματα ίσως είναι αναγκαίο να έρθουν σε επαφή με κάποιο κέντρο βοήθειας για θύματα βιασμού ή με κάποιον επαγγελματία σύμβουλο προκειμένου να βοηθηθούν ώστε να ξεκαθαρίσουν τα συναισθήματά τους.

Τα θύματα συνήθως φοβούνται να μιλήσουν για το βιασμό εξαιτίας αισθημάτων ενοχής, ειδικά αν διεγέρθηκαν σεξουαλικά κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Μπορεί να νιώθουν βρώμικες και άχρηστες και να κατηγορούν τον εαυτό τους για το βιασμό—παρ’ όλο που ο μόνος που φταίει είναι ο βιαστής.

«Είχα μια καλή φίλη στην οποία μπορούσα να μιλήσω και αυτό ήταν πολύ σημαντικό», είπε η Μαίρη που εκμυστηρεύτηκε το πρόβλημα σε μια συγχριστιανή της. «Μπορούσα να της μιλάω χωρίς να νιώθω βρώμικη, χωρίς να νιώθω στιγματισμένη που βιάστηκα».

Δώστε της Υποστήριξη

Από την άλλη πλευρά, θα ήταν ακατάλληλο και άστοργο από μέρους των φιλικών προσώπων του θύματος να προσπαθούν να μαντέψουν εκ των υστέρων ποιες ήταν οι αντιδράσεις της ή να αποφασίσουν οι ίδιοι αν «βιάστηκε πραγματικά». Ποτέ μην κάνετε νύξη ότι της άρεσε ή ότι ήταν ανήθικη. Το πιο σπουδαίο πράγμα που μπορεί να κάνει ένα φιλικό πρόσωπο όταν του ζητά βοήθεια είναι να την πιστέψει. Καθησυχάστε την. Να είστε εκεί για να την ακούτε όταν θέλει να μιλάει, αλλά μην την πιέζετε να σας πει λεπτομέρειες.

Αν ο βιασμός συνέβη πρόσφατα, οι φίλοι μπορούν να βοηθήσουν το θύμα να λάβει ιατρική βοήθεια και να του προσφέρουν ένα ασφαλές μέρος για να μείνει. Προτρέψτε την να καταγγείλει το βιασμό, αλλά αφήστε την ίδια να αποφασίσει. Μόλις αντιμετώπισε μια κατάσταση κατά την οποία έχασε πλήρως τον έλεγχο των πραγμάτων. Αφήστε την να ανακτήσει μέρος αυτού του ελέγχου επιτρέποντάς της να επιλέξει τι θα κάνει στη συνέχεια.

Οι οικογένειες των θυμάτων βιασμού πρέπει να αντισταθούν στην παρόρμηση να αντιδράσουν συναισθηματικά στην κατάσταση. Ίσως θέλουν να βρουν κάποιον για να του επιρρίψουν ευθύνες για το βιασμό ή ίσως θέλουν να πάρουν εκδίκηση από το βιαστή, τίποτα από αυτά όμως δεν βοηθάει το θύμα. (Ρωμαίους 12:19) Το να επιρρίπτετε ευθύνες για ό,τι συνέβη σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από το βιαστή είναι ανώφελο και το να επιζητάτε εκδίκηση είναι επικίνδυνο. Θα κάνει το θύμα να ανησυχεί για την ασφάλεια των προσώπων που αγαπάει αντί να συγκεντρωθεί στο να αναρρώσει.

Οι οικογένειες επίσης πρέπει να είναι ενήμερες του γεγονότος ότι πολλά θύματα βλέπουν διαφορετικά τις σεξουαλικές σχέσεις μετά το βιασμό. Στο μυαλό τους το σεξ έχει γίνει όπλο και ίσως δυσκολεύονται να έχουν σεξουαλικές σχέσεις για κάποιο διάστημα, ακόμη και με κάποιον που αγαπούν και εμπιστεύονται. Για το λόγο αυτό, ο σύζυγος δεν πρέπει να πιέζει τη σύζυγό του να ξαναρχίσουν τη σεξουαλική δραστηριότητα, ωσότου αυτή είναι έτοιμη. (1 Πέτρου 3:7, ΜΝΚ) Οι οικογένειες μπορούν να βοηθήσουν οικοδομώντας την αυτοεκτίμηση της κοπέλας και δείχνοντάς της ότι εξακολουθούν να την αγαπούν και να τη σέβονται ανεξάρτητα από αυτό που της συνέβη. Η συνεχής υποστήριξη θα είναι απαραίτητη καθώς η πορεία του θύματος προς τη συναισθηματική ανάρρωση θα γίνεται μερικές φορές με πολύ αργά βήματα.

Αντιμετωπίστε το Φόβο και την Κατάθλιψη

Γυναίκες που έχουν βιαστεί λένε ότι η πιο εξουθενωτική αντίδρασή τους είναι ο φόβος. Τα περισσότερα θύματα βιασμού δεν περίμεναν ότι θα επιζούσαν από την επίθεση. Αργότερα ίσως φοβούνται μήπως τυχόν βιαστούν ξανά ή μπορεί και να φοβούνται μήπως δουν τυχαία το βιαστή.

Ο φόβος που ένιωθαν στη διάρκεια του βιασμού μπορεί να ξαναξυπνήσει από παρόμοιους ήχους, μυρωδιές και χώρους. Αν μια γυναίκα βιάστηκε σε κάποιο δασάκι, ίσως φοβάται να πάει σε ένα τέτοιο μέρος. Αν βιάστηκε στο σπίτι, ίσως να μη νιώθει ποτέ πια ασφαλής εκεί και να αναγκαστεί να μετακομίσει. Ακόμη και το άρωμα μια κολόνιας που μοιάζει με αυτήν που φορούσε ο βιαστής μπορεί να πυροδοτήσει δυσάρεστες αναμνήσεις.

Παρ’ όλο που ελάχιστοι βιασμοί καταλήγουν σε εγκυμοσύνη, πολλά θύματα τρομοκρατούνται από αυτό το ενδεχόμενο. Πολλές γυναίκες επίσης δικαιολογημένα ανησυχούν μήπως κόλλησαν κάποια σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια. Σχεδόν οι μισές διακατέχονται από αισθήματα κατάθλιψης, απογοήτευσης και αναξιότητας τα οποία μπορεί να διαρκούν από μερικές εβδομάδες μέχρι μερικούς μήνες. Ίσως αγωνίζονται να καταπολεμήσουν επίσης την ανησυχία, τις φοβίες και τις κρίσεις πανικού.

Αν και οι γυναίκες μπορεί να μην είναι σε θέση να αποτρέψουν ένα βιασμό, με τον καιρό μπορεί να ανακτήσουν τον έλεγχο των σκέψεών τους, των συναισθημάτων τους και των αντιδράσεών τους απέναντι στην επίθεση. Μπορούν να μάθουν να αντικαθιστούν τις αρνητικές σκέψεις με θετικές απόψεις για το άτομό τους.

«Αντί να λες στον εαυτό σου πόσο αδύναμη, άχρηστη και αβοήθητη είσαι, μάθε να λες στον εαυτό σου πόσο καλά τα καταφέρνεις και πόσο δρόμο έχεις κάνει από την ταραχή που ακολούθησε αμέσως μετά την επίθεση», ανέφερε η Λίντα Λέντρεϊ στο βιβλίο της Ανάρρωση από το Βιασμό (Recovering From Rape). «Κάθε μέρα που αισθάνεσαι λιγότερο εξουθενωμένη από τις αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα να λες στον εαυτό σου: ‘Μαθαίνω να ανακτώ τον έλεγχο’».

Ο φόβος επίσης μπορεί να ξεπεραστεί αν μάθετε να αναγνωρίζετε ακριβώς τι είναι αυτό που τον προκαλεί. Όταν το θύμα αναγνωρίζει τι είναι αυτό που πυροδοτεί το φόβο του, μπορεί να διερωτηθεί: Πόσο ρεαλιστικός είναι αυτός ο φόβος; Για παράδειγμα, αν δει κάποιον που μοιάζει με το βιαστή, μπορεί να υπενθυμίσει στον εαυτό της ότι αυτός δεν είναι ο βιαστής και ότι δεν πρόκειται να τη βλάψει.

Μια άλλη συστηνόμενη μέθοδος για την αντιμετώπιση του φόβου είναι η συστηματική απευαισθητοποίηση. Η γυναίκα φτιάχνει έναν κατάλογο με τις δραστηριότητες ή τις καταστάσεις που τη φοβίζουν, με σειρά από τις λιγότερο επίφοβες ως τις πλέον επίφοβες. Κατόπιν φαντάζεται ότι βρίσκεται στη λιγότερο πιεστική κατάσταση μέχρις ότου αυτή δεν της φαίνεται πια επίφοβη. Προχωρεί στον κατάλογο ώσπου να φτάσει στο σημείο να νιώθει άνετα όταν σκέφτεται όλες τις καταστάσεις.

Στη συνέχεια, με τη βοήθεια κάποιου φιλικού προσώπου, μπορεί να κάνει πρόοδο μέχρι του σημείου να εκπληρώνει τις δραστηριότητες αυτές στην πραγματική ζωή, για παράδειγμα να βγαίνει από το σπίτι τη νύχτα ή να μένει μόνη. Τελικά μπορεί να καταφέρει να ελέγχει το φόβο της ώστε αυτός να μην επηρεάζει πια το καθημερινό της πρόγραμμα. Παρ’ όλα αυτά, ο φόβος για κάποιες δραστηριότητες—όπως ο περίπατος σε ένα σκοτεινό δασάκι τη νύχτα—είναι φυσιολογικός, και δεν υπάρχει λόγος να προσπαθείτε να ξεπεράσετε την ανησυχία που σας προξενούν αυτές οι καταστάσεις.

Διοχετεύστε Αλλού το Θυμό Σας

Τα θύματα βιασμού διακατέχονται επίσης από αισθήματα θυμού, τα οποία αρχικά στρέφονται εναντίον όλων των αντρών αλλά, με το πέρασμα του χρόνου, συνήθως επικεντρώνονται στο πρόσωπο του βιαστή. Οι θυμωμένοι άνθρωποι συχνά ξεσπούν χωρίς διάκριση. Άλλοι ίσως αντιδρούν θάβοντας τα συναισθήματά τους. Ωστόσο, ο θυμός μπορεί να διοχετευτεί εποικοδομητικά, και ο τρόπος με τον οποίο η γυναίκα αντιμετωπίζει το θυμό της μπορεί να τη βοηθήσει να αναρρώσει. Οι Γραφές λένε: «Οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε».—Εφεσίους 4:26.

Τα θύματα βιασμού πρώτα-πρώτα δεν χρειάζεται να φοβούνται να εξωτερικεύσουν το θυμό τους. Μπορούν να μιλήσουν σχετικά με αυτό σε άλλους. Διέξοδο μπορεί να αποτελεί το να συμμετέχει το θύμα στις νομικές διαδικασίες ή το να κρατάει κάποιο αρχείο. Αυτά τα άτομα μπορούν επίσης να εκτονώνουν το θυμό τους μέσα από σωματικές δραστηριότητες, όπως το τένις, το σκουός, το χάντμπολ, το περπάτημα, το τζόγκινγκ, η ποδηλασία και η κολύμβηση, οι οποίες διαθέτουν το επιπρόσθετο πλεονέκτημα ότι βοηθούν στην καταπολέμηση της κατάθλιψης.

Μπορείτε να ανακτήσετε τον έλεγχο της ζωής σας.

Τι θα Σταματήσει το Βιασμό;

Για να σταματήσει ο βιασμός δεν αρκεί απλώς να κρύβονται οι γυναίκες από τους βιαστές ή να τους αποκρούουν. «Αυτοί που βιάζουν είναι οι άντρες, και οι άντρες είναι εκείνοι που συλλογικά έχουν τη δύναμη να θέσουν τέρμα στο βιασμό», έγραψε ο συγγραφέας Τίμοθι Μπένεκι στο βιβλίο του Οι Άντρες Μιλούν για το Βιασμό (Men on Rape).

Ο βιασμός δεν θα τερματιστεί αν οι άντρες δεν σταματήσουν να μεταχειρίζονται τις γυναίκες ως σεξουαλικά αντικείμενα και αν δεν μάθουν ότι η επιτυχία μιας σχέσης δεν εξαρτάται από τη βίαιη κυριαρχία. Σε ατομικό επίπεδο, οι ώριμοι άντρες μπορούν να εκφράζουν θαρραλέα τις απόψεις τους ασκώντας επιρροή σε άλλους άντρες. Τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες μπορούν να αποδοκιμάζουν τα αστεία που υποβιβάζουν τη γυναίκα, την παρακολούθηση ταινιών που προβάλλουν τη σεξουαλική επιθετικότητα ή την υποστήριξη διαφημιστών που εκμεταλλεύονται το σεξ για να πουλήσουν τα προϊόντα τους. Η Αγία Γραφή συμβουλεύει: ‘Κάθε είδους πορνεία και ακαθαρσία ή απληστία ούτε καν να αναφέρεται ανάμεσά σας, ακριβώς όπως αρμόζει σε άγιους ανθρώπους· ούτε αδιάντροπη διαγωγή ούτε ανόητη ομιλία ούτε χυδαία αστεία, πράγματα που δεν είναι πρέποντα, αλλά αντίθετα η απόδοση ευχαριστίας’.—Εφεσίους 5:3, 4, ΜΝΚ.

Οι γονείς μπορούν να διδάξουν το σεβασμό για τις γυναίκες με το παράδειγμά τους. Μπορούν να διδάξουν τους γιους τους να βλέπουν τις γυναίκες όπως τις βλέπει ο Ιεχωβά Θεός. Ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης. (Πράξεις 10:34) Οι γονείς μπορούν να διδάξουν τους γιους τους να είναι φίλοι με τις γυναίκες και να νιώθουν άνετα κοντά τους, όπως ένιωθε και ο Ιησούς. Μπορούν να διδάξουν τους γιους τους ότι η σεξουαλική συνουσία είναι μια τρυφερή πράξη αγάπης που προορίζεται αποκλειστικά για το γαμήλιο σύντροφο κάποιου. Οι γονείς μπορούν να δείξουν ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχουν περιθώρια ανοχής της βίας και ότι η κυριαρχία σε βάρος άλλων δεν έχει καμιά αξία. (Ψαλμός 11:5, ΜΝΚ) Μπορούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να συζητούν ανοιχτά μαζί τους τα ζητήματα γύρω από το σεξ και να αντιστέκονται στην πίεση για σεξ.

Ένα Πρόβλημα που θα Τερματιστεί Σύντομα

Όμως ο βιασμός δεν θα τερματιστεί χωρίς επαναστατικές αλλαγές στην παγκόσμια κοινωνία. «Ο βιασμός δεν αποτελεί προσωπικό μόνο πρόβλημα [αλλά] και οικογενειακό και κοινωνικό και εθνικό πρόβλημα», ανέφερε η ερευνήτρια Λίντα Λέντρεϊ.

Η Αγία Γραφή υπόσχεται ότι θα υπάρξει μια παγγήινη κοινωνία απαλλαγμένη από τη βία, όπου ο άνθρωπος δεν θα «εξουσιάζει άνθρωπον προς βλάβην αυτού». (Εκκλησιαστής 8:9· Ησαΐας 60:18) Σύντομα θα έρθει ο καιρός που ο Ιεχωβά Θεός δεν θα ανέχεται πια την κατάχρηση δύναμης, περιλαμβανομένου και του βιασμού.—Ψαλμός 37:9, 20.

Στην κοινωνία αυτή του νέου κόσμου, όλα τα άτομα θα εκπαιδεύονται να είναι ειρηνικά και θα αγαπούν το ένα το άλλο ανεξαρτήτως γένους, φυλής ή εθνικότητας. (Ησαΐας 54:13) Και εκείνον τον καιρό, οι πράοι άνθρωποι θα ζουν χωρίς το φόβο φίλων ή αγνώστων και ‘θα κατατρυφούν σε πολλή ειρήνη’.—Ψαλμός 37:11.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 9]

Αν Πέσατε Θύμα Βιασμού

□ Ζητήστε ιατρική βοήθεια.

□ Αν το επιθυμείτε, ζητήστε από κάποιο σύμβουλο θυμάτων βιασμού να σας συνοδέψει κατά τη διάρκεια των ιατρικών και νομικών διαδικασιών, εφόσον υπάρχει κάποιος.

□ Καλέστε την αστυνομία όσο γρηγορότερα μπορείτε. Οι σύμβουλοι συνιστούν να κάνετε καταγγελία για τη δική σας ασφάλεια και για την ασφάλεια των άλλων γυναικών. Η καταγγελία δεν είναι το ίδιο με τη μήνυση, αλλά αν αργότερα αποφασίσετε να κάνετε μήνυση, μια καθυστερημένη καταγγελία θα αποτελέσει μειονέκτημα για την υπόθεσή σας.

□ Κρατήστε τα αποδεικτικά στοιχεία. Μην πλυθείτε αμέσως, μην αλλάξετε ρούχα ούτε να λουστείτε και να χτενιστείτε, και μην καταστρέψετε τα δακτυλικά αποτυπώματα ή τυχόν πατημασιές.

□ Το ιατρικό προσωπικό θα συλλέξει τα αποδεικτικά στοιχεία και θα σας υποβάλει σε εξετάσεις για σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες και εγκυμοσύνη. Αν σας προτείνουν κάποιο φάρμακο για την πρόληψη της εγκυμοσύνης, γνωστό και ως «χάπι του επόμενου πρωινού», ως Χριστιανή θα πρέπει να είστε ενήμερη για το γεγονός ότι αυτά τα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν την αποβολή ενός γονιμοποιημένου ωαρίου από το σώμα.

□ Κάντε ό,τι είναι αναγκαίο για να αισθάνεστε ασφαλής—αλλάξτε κλειδαριές, μείνετε μαζί με μια φίλη σας, βάλτε κάτι πίσω από την πόρτα σας—ανεξάρτητα από το αν φαίνεται ότι αντιδράτε υπερβολικά ή όχι.

□ Το κυριότερο, να αποβλέπετε στις Γραφές για παρηγοριά, να προσεύχεστε στον Ιεχωβά και να επικαλείστε μάλιστα δυνατά το όνομά του, κατά τη διάρκεια της επίθεσης αλλά και μετά. Να βασίζεστε για υποστήριξη στους πρεσβυτέρους και σε άλλους στενούς συντρόφους μέσα στην εκκλησία. Να παρακολουθείτε τις συναθροίσεις όσο αυτό είναι δυνατόν και να επιζητάτε τη συντροφιά συγχριστιανών στη διακονία.