Ενώ υποστήριζε τη διακυβέρνηση από ‘τους καλύτερους’, ο Αριστοτέλης παραδέχτηκε ότι ο συνδυασμός της αριστοκρατίας με τη δημοκρατία προφανώς θα έφερνε τα επιθυμητά αποτελέσματα, μια ιδέα που εξακολουθεί να φαίνεται ελκυστική σε μερικούς πολιτικούς στοχαστές. Μάλιστα, οι αρχαίοι Ρωμαίοι συνδύασαν πράγματι αυτές τις δυο μορφές κυβέρνησης με αρκετή επιτυχία. «Η πολιτική [στη Ρώμη] ήταν υπόθεση όλων», λέει Ο Άτλας Κόλινς της Παγκόσμιας Ιστορίας (The Collins Atlas of World History). Παρ’ όλα αυτά, συγχρόνως, «οι πλουσιότεροι πολίτες και αυτοί που ήταν αρκετά τυχεροί ώστε να ανήκουν σε οικογένεια ευγενών σχημάτισαν μια ολιγαρχία, η οποία μοίραζε στα μέλη της τα αξιώματα του δικαστή, του στρατιωτικού αρχηγού και του ιερέα».

Η ατέλεια της αριστοκρατικής διακυβέρνησης είναι εύκολο να εξηγηθεί. Στην αρχαία Ρώμη, μόνο άτομα ευγενούς καταγωγής, γνωστά ως πατρίκιοι, μπορούσαν να γίνουν μέλη της Ρωμαϊκής Συγκλήτου. Οι απλοί άνθρωποι, γνωστοί ως πληβείοι, δεν μπορούσαν. Αλλά τα μέλη της Συγκλήτου, αντί να είναι άντρες με ‘ικανότητα και ηθική υπεροχή’, όπως είχε απαιτήσει ο Κομφούκιος από τους κυβερνήτες, γίνονταν όλο και πιο διεφθαρμένα και καταπιεστικά άτομα. Το αποτέλεσμα ήταν η εμφύλια διαμάχη.

Παρά τις επανεμφανιζόμενες περιόδους βελτίωσης, η συγκλητική ολιγαρχία επικράτησε, τουλάχιστον μέχρι που ο Ιούλιος Καίσαρας εγκαθίδρυσε μια δικτατορία λίγα χρόνια πριν τον δολοφονήσουν το 44 Π.Κ.Χ. Μετά το θάνατό του, η αριστοκρατική διακυβέρνηση αποκαταστάθηκε, αλλά το 29 Π.Κ.Χ. αντικαταστάθηκε για μια ακόμα φορά. Η Κόλιερς Ενσαϊκλοπίντια εξηγεί: «Με την αύξηση της δύναμης, του πλούτου και της γεωγραφικής έκτασης της Ρώμης, η αριστοκρατία έγινε διεφθαρμένη ολιγαρχία και επειδή τα μέλη της έπαψαν να παίζουν σωστά το ρόλο τους στην κοινωνία, έχασαν το σεβασμό του κοινού. Η κατάρρευσή της εισήγαγε την απόλυτη μοναρχία».