«Να Προσέχετε από το Προζύμι των Φαρισαίων και των Σαδδουκαίων»

ΟΤΑΝ ο Ιησούς Χριστός απηύθυνε αυτά τα λόγια πριν από 19 και πλέον αιώνες, προειδοποιούσε τους μαθητές του σχετικά με επιβλαβείς θρησκευτικές διδασκαλίες και συνήθειες. (Ματθαίος 16:6, 12) Η αφήγηση στο εδάφιο Μάρκος 8:15 αναφέρει συγκεκριμένα: «Να προσέχετε από το προζύμι των Φαρισαίων και το προζύμι του Ηρώδη». Γιατί έγινε αναφορά στον Ηρώδη; Επειδή μερικοί από τους Σαδδουκαίους ήταν Ηρωδιανοί, δηλαδή μέλη μιας πολιτικής ομάδας.

Γιατί ήταν απαραίτητο να δοθεί αυτή η ειδική προειδοποίηση; Μήπως δεν ήταν τόσο οι Φαρισαίοι όσο και οι Σαδδουκαίοι απροκάλυπτοι εναντιούμενοι του Ιησού; (Ματθαίος 16:21· Ιωάννης 11:45-50) Βεβαίως ήταν. Εντούτοις, μερικοί από αυτούς επρόκειτο αργότερα να δεχτούν τη Χριστιανοσύνη και στη συνέχεια θα προσπαθούσαν να επιβάλουν τις απόψεις τους στη Χριστιανική εκκλησία.—Πράξεις 15:5.

Επιπλέον, υπήρχε ο κίνδυνος να μιμηθούν οι ίδιοι οι μαθητές εκείνους τους θρησκευτικούς ηγέτες υπό των οποίων την επιρροή είχαν ανατραφεί. Μερικές φορές, το γεγονός και μόνο ότι προέρχονταν από ένα τέτοιο θρησκευτικό παρελθόν αποδείχτηκε εμπόδιο στο να συλλάβουν το νόημα των διδασκαλιών του Ιησού.

Τι ήταν αυτό που έκανε τόσο επικίνδυνο το Φαρισαϊσμό και την αίρεση των Σαδδουκαίων; Μια ματιά στις θρησκευτικές συνθήκες της εποχής του Ιησού θα μας δώσει κάποια εικόνα.

Θρησκευτική Διχόνοια

Σχετικά με την Ιουδαϊκή κοινότητα στη διάρκεια του πρώτου αιώνα Κ.Χ., ο ιστορικός Μαξ Ρέιντιν έγραψε τα εξής: «Η ανεξαρτησία της μιας Ιουδαϊκής εκκλησίας από την άλλη ήταν σίγουρα υπαρκτή και μάλιστα επέμεναν σε αυτήν. . . . Συνήθως, όταν τονιζόταν έντονα ο λατρευτικός σεβασμός για το ναό και την άγια πόλη, ήταν πιθανό να εκδηλωθεί σφοδρή περιφρόνηση για εκείνους που κατείχαν τότε την ανώτατη εξουσία στην πατρίδα».

Σίγουρα αυτή ήταν μια λυπηρή πνευματική κατάσταση! Ποιοι ήταν μερικοί παράγοντες που συντέλεσαν σε αυτήν; Δεν κατοικούσαν όλοι οι Ιουδαίοι στην Παλαιστίνη. Η επίδραση του ελληνικού πολιτισμού, στον οποίο οι ιερείς δεν ήταν οι ηγέτες της κοινότητας, συνέβαλε στην υπονόμευση του σεβασμού για τη διευθέτηση που είχε κάνει ο Ιεχωβά σχετικά με το ιερατείο. (Έξοδος 28:29· 40:12-15) Δεν θα πρέπει δε να παραλείψουμε τους μορφωμένους λαϊκούς και γραμματείς.

Οι Σαδδουκαίοι

Το όνομα Σαδδουκαίοι πιθανώς προέρχεται από τον Σαδώκ, ο οποίος ήταν αρχιερέας στις ημέρες του Σολομώντα. (1 Βασιλέων 2:35, υποσημείωση στη ΜΝΚ) Οι Σαδδουκαίοι σχημάτισαν μια συντηρητική ομάδα, η οποία εκπροσωπούσε τα συμφέροντα του ναού και του ιερατείου. Ανόμοια με τους Φαρισαίους, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι είχαν εξουσία λόγω πολυμάθειας και ευσέβειας, οι Σαδδουκαίοι βάσιζαν το αποκλειστικό τους προνόμιο στη γενεαλογία και στη θέση. Αυτοί εναντιώνονταν στους Φαρισαϊκούς νεωτερισμούς μέχρι την καταστροφή του ναού το 70 Κ.Χ.

Εκτός του ότι απέρριπταν τον προκαθορισμό, οι Σαδδουκαίοι αρνούνταν να δεχτούν οποιαδήποτε διδασκαλία δεν αναφερόταν ξεκάθαρα στην Πεντάτευχο, ακόμη και αν μνημονευόταν σε κάποιο άλλο σημείο στο Λόγο του Θεού. Στην πραγματικότητα, «θεωρούσαν αρετή το να αμφισβητούν» αυτά τα πράγματα. (Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια) Αυτό μας θυμίζει την περίπτωση κατά την οποία προκάλεσαν τον Ιησού σχετικά με την ανάσταση.

Χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της χήρας με τους εφτά συζύγους, οι Σαδδουκαίοι ρώτησαν: «Στην ανάσταση, τίνος από τους εφτά θα είναι σύζυγος;» Φυσικά, εκείνη η υποτιθέμενη χήρα τους θα μπορούσε κάλλιστα να είχε 14 ή 21 συζύγους. Ο Ιησούς εξήγησε: «Στην ανάσταση ούτε οι άντρες παντρεύονται ούτε οι γυναίκες δίνονται σε γάμο».—Ματθαίος 22:23-30.

Εφόσον γνώριζε ότι οι Σαδδουκαίοι απέρριπταν τους θεόπνευστους συγγραφείς εκτός του Μωυσή, ο Ιησούς απέδειξε το σημείο Του παραθέτοντας από την Πεντάτευχο. Αυτός είπε τα εξής: «Σχετικά με τους νεκρούς, ότι εγείρονται, δεν διαβάσατε στο βιβλίο του Μωυσή, στην αφήγηση για τη βάτο, πώς του είπε ο Θεός: ‘Εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ και Θεός του Ισαάκ και Θεός του Ιακώβ’; Αυτός είναι Θεός, όχι των νεκρών, αλλά των ζωντανών».—Μάρκος 12:26, 27.

Διώκτες του Ιησού και των Ακολούθων Του

Οι Σαδδουκαίοι πίστευαν στη χρήση της διπλωματίας στις σχέσεις τους με τα άλλα έθνη αντί να περιμένουν τον Μεσσία—αν πίστευαν καν στον ερχομό του. Στα πλαίσια μιας συμφωνίας που είχαν συνάψει με τη Ρώμη, αυτοί διηύθυναν το ναό και δεν ήθελαν να εμφανιστεί κανένας Μεσσίας, διαταράσσοντας τα πράγματα. Θεωρώντας τον Ιησού ως απειλή για τη θέση τους, ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους Φαρισαίους προκειμένου να σχεδιάσουν το θάνατό του.—Ματθαίος 26:59-66· Ιωάννης 11:45-50.

Εφόσον ήταν πολιτικοποιημένα άτομα, οι Σαδδουκαίοι εύλογα έθεσαν θέμα οσιότητας στη Ρώμη και κραύγασαν: «Δεν έχουμε βασιλιά εκτός από τον Καίσαρα». (Ιωάννης 19:6, 12-15) Μετά το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, οι Σαδδουκαίοι ήταν εκείνοι που ανέλαβαν την ηγεσία στην προσπάθεια να σταματήσει η εξάπλωση της Χριστιανοσύνης. (Πράξεις 4:1-23· 5:17-42· 9:14) Μετά την καταστροφή του ναού το 70 Κ.Χ., αυτή η ομάδα έπαψε να υπάρχει.

Είναι Ανάγκη να Παραμένουμε Άγρυπνοι

Πόσο κατάλληλη αποδεικνύεται η προειδοποίηση του Ιησού! Ναι, είναι ανάγκη να ‘προσέχουμε από το προζύμι των Φαρισαίων και των Σαδδουκαίων’. Αρκεί απλώς να παρατηρήσει κάποιος την κακή καρποφορία που έχει παραγάγει αυτό τόσο στους Ιουδαίους όσο και στο Χριστιανικό κόσμο σήμερα.

Ωστόσο, σε χτυπητή αντίθεση, οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι με τα κατάλληλα προσόντα, οι οποίοι υπηρετούν στις 75.500 και πλέον εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά παγκόσμια, ‘δίνουν συνεχώς προσοχή σε ό,τι αφορά τον εαυτό τους και τη διδασκαλία τους’. (1 Τιμόθεο 4:16) Αυτοί δέχονται ολόκληρη την Αγία Γραφή ως θεόπνευστη. (2 Τιμόθεο 3:16) Αντί να είναι νεωτεριστές και να προάγουν τους δικούς τους θρησκευτικούς κανονισμούς, εργάζονται ενωμένα υπό την κατεύθυνση μιας οργάνωσης η οποία βασίζεται στην Αγία Γραφή και χρησιμοποιεί αυτό το περιοδικό ως το πρώτιστο όργανο διδασκαλίας.—Ματθαίος 24:45-47.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Εκατομμύρια άνθρωποι παγκόσμια εξυψώνονται πνευματικά καθώς φτάνουν στο σημείο να κατανοούν την Αγία Γραφή, να την εφαρμόζουν στη ζωή τους και να τη διδάσκουν σε άλλους. Προκειμένου να διαπιστώσετε πώς επιτελείται αυτό, γιατί να μην επισκεφτείτε την πλησιέστερη εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά ή να γράψετε στους εκδότες αυτού του περιοδικού;

Σε μια άλλη περίπτωση, πολλοί προσβλήθηκαν όταν ο Ιησούς μίλησε σχετικά με το ‘να φάει κάποιος τη σάρκα του και να πιει το αίμα του’. (Ιωάννης 6:48-55) Ωστόσο, ο Λάιτφουτ δείχνει ότι «δεν υπήρχε τίποτα συνηθέστερο στις σχολές των Ιουδαίων από φράσεις σχετικά με το ‘να τρώει και να πίνει κάποιος’ με μεταφορική έννοια». Αυτός επίσης παρατήρησε ότι το Ταλμούδ αναφέρεται στη φράση «βρώση του Μεσσία».

Έτσι, οι απόψεις των Φαρισαίων και των Σαδδουκαίων είχαν αξιοσημείωτη επιρροή στον Ιουδαϊκό τρόπο σκέψης κατά τον πρώτο αιώνα. Ωστόσο, ο Ιησούς κατάλληλα λάβαινε πάντοτε υπόψη τη γνώση και τις εμπειρίες του ακροατηρίου του. Αυτό ήταν ένας από τους πολλούς παράγοντες που τον έκαναν Μεγάλο Δάσκαλο.