«Αλίμονο, Αλίμονο Μεγάλη Πόλη»

ΑΠΟ όλες τις πόλεις του κόσμου που ισχυρίζονται ότι είναι μεγάλες, φαίνεται ότι καμιά δεν θα είχε περισσότερους λόγους να το κάνει αυτό από εκείνες που θεωρούνται ιερές από θρησκευτική άποψη. Αλλά οι λέξεις «αλίμονο, αλίμονο» υποδηλώνουν ότι η θρησκευόμενη πόλη που αποκαλείται «μεγάλη» στο εδάφιο Αποκάλυψη 18:10 προφανώς δεν έχει τη θεϊκή επιδοκιμασία, όπως θα δούμε αργότερα.

Πέρασμα στην Αθανασία;

Οι ιερές Ινδουιστικές πόλεις στην Ινδία αποκαλούνται τίρθας, που σημαίνει «περάσματα» ή «διαβάσεις». Πολλές από αυτές, όπως το Μπανάρας (επίσης ονομάζεται Μπενάρες, Κάσι ή Βαράνασι), βρίσκονται στις όχθες ποταμών. Αλλά αυτές θεωρούνται, όχι κατά γράμμα περάσματα, αλλά απεναντίας πνευματικές διαβάσεις οι οποίες υποτίθεται ότι επιτρέπουν στους ανθρώπους να διασχίσουν τα νερά της ζωής με ασφάλεια φτάνοντας σε μια καλύτερη ζωή στην αντίπερα όχθη.

Μια εγκυκλοπαίδεια λέει: «Το Βαράνασι είναι μια από τις παλιότερες συνεχώς κατοικούμενες πόλεις του κόσμου . . . , η πρώτη εγκατάσταση Αρίων στην κοιλάδα του κεντρικού Γάγγη». Ήταν θρησκευτικό κέντρο ήδη από τη δεύτερη χιλιετία Π.Κ.Χ. Μολονότι ήταν Ινδουιστική πόλη, εμφανίζεται επίσης στα χρονικά του Βουδισμού και του Ισλαμισμού. Στη διάρκεια του έκτου αιώνα Π.Κ.Χ., ενώ το Μπανάρας ήταν η πρωτεύουσα του Βασιλείου του Κάσι, ο Βούδας εκφώνησε το πρώτο του κήρυγμα εκεί κοντά. Το Ισλάμ ήρθε στο προσκήνιο το 1194, όταν οι Μουσουλμάνοι πήραν τον έλεγχο της πόλης.

Το Μπανάρας, το οποίο βρίσκεται στη βόρεια Ινδία δίπλα στον ποταμό Γάγγη, είναι μια από τις εφτά πιο άγιες Ινδουιστικές πόλεις της χώρας. Μέσα στα όριά της έχει παραχωρηθεί ένας συμβολικός τόπος σε κάθε θεό του Ινδουισμού και σε καθεμιά από τις άλλες μεγάλες τίρθας. Γι’ αυτό, Η Εγκυκλοπαίδεια της Θρησκείας (The Encyclopedia of Religion) αποκαλεί την πόλη «μικρόκοσμο της ιερής γεωγραφίας της Ινδίας». Επίσης προσθέτει: «Η ένταση της δύναμης που προέρχεται από τη συμβολική σύναξη θεών, τίρθας και σοφών σε αυτόν το συγκεκριμένο τόπο έχει κάνει το Μπανάρας τον πιο ευρέως αποδεκτό τόπο προσκηνύματος της Ινδίας».

Οι Ινδουιστές θεωρούν το Μπανάρας πολύ ευνοϊκό μέρος για να πεθάνουν. Η δημοφιλής φράση Καϊσγιάμ μάραναμ μούκτι σημαίνει «Ο θάνατος στο Κάσι είναι απελευθέρωση». Η παράδοση λέει πως ο ίδιος ο Σίβα θα διδάξει όποιον πεθάνει εκεί, πράγμα που ισοδυναμεί με το να μεταφερθεί «από τον ποταμό της σαμσάρα στην ‘απέναντι όχθη’ της αθανασίας».a

Όπως συμβαίνει με τα ποτάμια παντού, ο Γάγγης ελίσσεται μέσα από ευημερούσες πόλεις και δέχεται λύματα και χημικές ουσίες στην πορεία του. Στο μεταξύ, πιστοί Ινδουιστές, όπως υπαγορεύει η θρησκευτική παράδοση, ρίχνουν σύμφωνα με υπολογισμούς 10.000 πτώματα στο ποτάμι κάθε ημέρα. Ταυτόχρονα, οι προσκυνητές, αψηφώντας τον καταφανή κίνδυνο να προσβληθούν από κάποια αρρώστια, κατεβαίνουν τα σκαλιά που υπάρχουν κατά μήκος της όχθης του ποταμού για να συμμετάσχουν στο θρησκευτικό λούσιμο. Είναι αυτός πράγματι ο δρόμος που οδηγεί στην αθανασία;

Πόσο Αιώνια Είναι η «Αιώνια Πόλη»;

Άλλος ένας ποταμός, ο οποίος κάποτε ονομαζόταν Άλβουλα πιθανώς λόγω των υπόλευκων νερών του, διασχίζει μια θρησκευόμενη πόλη στην Ευρώπη, την «Αιώνια Πόλη» των εφτά λόφων. Ο ποταμός, έχοντας χάσει εδώ και πολύ καιρό τη λευκότητά του, είναι τώρα γνωστός ως Τίβερης. Επίσης η πόλη έχει εδώ και πολύ καιρό επεκταθεί πέρα από τους εφτά λόφους της. Εντούτοις, «την κληρονομιά του παρελθόντος που επιζεί στη Ρώμη», σημειώνει Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica), «δεν μπορεί να την ξεπεράσει καμιά πόλη της Δύσης».

Δεκάδες μνημεία και ιστορικά κτίρια αποτελούν απόδειξη αυτής της κληρονομιάς. Και μόνο το ότι έχουν επιβιώσει είναι καταπληκτικό, αν σκεφτεί κανείς τις πολλές φορές που έχει κατακτηθεί και λεηλατηθεί η πόλη—στις αρχές του τέταρτου αιώνα Π.Κ.Χ. από τους Γαλάτες, και στην Κοινή Χρονολογία, από τους Βησιγότθους το 410, τους Βανδάλους το 455, τους Νορμανδούς το 1084, τα αυτοκρατορικά μισθοφορικά στρατεύματα το 1527, το στρατό του Ναπολέοντα το 1798 και τους Γερμανούς και τους Συμμάχους στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αν και η αρχική περιτειχισμένη πόλη της Ρώμης αποτελεί μόνο το 4 τοις εκατό της συνολικής έκτασης της σύγχρονης πόλης, αυτή είναι η Ρώμη την οποία εκατομμύρια τουρίστες συρρέουν για να δουν, επειδή εκεί βρίσκονται τα περισσότερα μνημεία. Ένα άλλο τουριστικό αξιοθέατο, τουλάχιστον στις αρχές του 1993, ήταν η έκθεση «Σίξτος Ε΄ και Ρώμη». Ο Σίξτος, που διετέλεσε πάπας από το 1585 μέχρι το 1590, άφησε ένα τόσο ανεξίτηλο σημάδι στην όψη της Ρώμης ώστε έχει ονομαστεί «ο πατέρας του σχεδιασμού της σύγχρονης πόλης». Εξηγώντας γιατί αυτός αναδόμησε τη Ρώμη, η εφημερίδα Δε Γιουροπίαν (The European) έγραψε: «Πρώτον, για να παράσχει μια στερεή αρχιτεκτονική βάση ως επιβεβαίωση της δύναμης του Βατικανού εναντίον της Προτεσταντικής απειλής. . . . Δεύτερον, για να κάνει την πόλη της Ρώμης, η οποία από πολλές απόψεις ήταν ακόμα μια επαρχιακή κωμόπολη, αντάξια έδρα της Νέας Ιερουσαλήμ».

Η Πόλη του Βατικανού, ένα μικροσκοπικό τμήμα γης που περικλείεται από τη Ρώμη, ισχυρίζεται ότι αυτή είναι «η έδρα της Νέας Ιερουσαλήμ». Το 1929 η φασιστική ιταλική κυβέρνηση υπέγραψε τη Συνθήκη του Λατερανού, αναγνωρίζοντας έτσι την αυτονομία της Πόλης του Βατικανού. Από τότε και έπειτα ο πάπας κυβερνά αυτή την πόλη έχοντας απόλυτη εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία. Το Βατικανό έχει το δικό του ταχυδρομικό και τηλεφωνικό σύστημα και το δικό του στρατό, ο οποίος περιλαμβάνει τους ένστολους Ελβετούς Φρουρούς που είναι υπεύθυνοι για την προστασία του πάπα. Αλλά εκείνο που θέλουν πάνω από όλα να δουν οι τουρίστες είναι η Βασιλική του Αγίου Πέτρου, η οποία επί αιώνες αποτελούσε τη μεγαλύτερη εκκλησία του Χριστιανικού κόσμου. Αυτή η διάκριση χάθηκε το 1989 με την αποπεράτωση της βασιλικής στο Γιαμουσούκρο, στην Ακτή Ελεφαντοστού.

Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα λέει ότι «επί 1.000 χρόνια το να είναι κανείς κάτοικος της Ρώμης σήμαινε να κρατάει τα κλειδιά του κόσμου, να ζει με ασφάλεια, υπερηφάνεια και σχετική άνεση». Αλλά όχι πια! Η πολιτική διαφθορά στη Ρώμη και η θρησκευτική στασιμότητα στην Πόλη του Βατικανού αποκαλύπτουν ότι η λεγόμενη δόξα του παρελθόντος δεν είναι αιώνια.

Το Αγιότερο Μέρος του Ισλάμ

Περίπου ένα δισεκατομμύριο Μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο θεωρούν την πόλη της Μέκκας ως «την τοποθεσία θεϊκών, αγγελικών, προφητικών και ελπιδοφόρων ανθρώπινων δραστηριοτήτων από την αρχική στιγμή της δημιουργίας».b Σύμφωνα με το Ισλάμ εκεί άρχισε η δημιουργία, εκεί έχτισε ο Αβραάμ τον πρώτο οίκο λατρείας και εκεί πήγε την παλλακίδα του την Άγαρ και το γιο τους Ισμαήλ.

Πιο πρόσφατα, πιθανότατα γύρω στο 570 Κ.Χ., στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας γεννήθηκε ο προφήτης Μωάμεθ. Στην αρχή οι διδασκαλίες του δεν βρήκαν και μεγάλη ανταπόκριση. Η Μέκκα ήταν μια όαση στο εμπορικό δρομολόγιο των καραβανιών μεταξύ Ινδίας και Ευρώπης, και οι ισχυροί έμποροί της φοβούνταν ότι οι θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις του μπορεί να οδηγούσαν σε οικονομική επιβράδυνση. Μη μπορώντας να ριζώσει εκεί, ο προφήτης στράφηκε στη Γιαθρίμπ, η οποία έγινε γνωστή ως αλ-Μαντίνα (Μεδίνα), μια πόλη που απέχει περισσότερο από 300 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά. Αλλά το 630 Κ.Χ., επέστρεψε στη Μέκκα, την κατέλαβε και την έκανε πνευματικό κέντρο του Ισλάμ.

Σήμερα η Μέκκα είναι μια εύπορη και κοσμοπολίτικη πόλη, αν και μόνο Μουσουλμάνοι μπορούν να κατοικήσουν εκεί. Στη διάρκεια του Ντου αλ-Χιτζτζά, του ιερού μήνα του προσκυνήματος, εκατομμύρια άτομα την επισκέπτονται για να εκπληρώσουν το θρησκευτικό καθήκον τους, το χατζ. Ενώ βρίσκονται στη Μέκκα, οι προσκυνητές επισκέπτονται το Ιερό Τέμενος, όπου περπατούν εφτά φορές γύρω από ένα μικρό ιερό το οποίο βρίσκεται κοντά στο κέντρο της υπαίθριας αυλής του τεμένους.

Αυτό το ιερό είναι η Κάαμπα, ένα κτίσμα κυβικού σχήματος που συνήθως είναι καλυμμένο με μια μεγάλη κουρτίνα από μαύρο χρυσοκεντημένο ύφασμα και το οποίο περιέχει την ιερή Μαύρη Πέτρα. Αυτή η πέτρα, που όπως πιστεύουν οι Μουσουλμάνοι δόθηκε στον Αδάμ για τη συγχώρηση των αμαρτιών όταν εκδιώχτηκε από την Εδέμ, υποτίθεται πως τότε ήταν άσπρη. Σύμφωνα με τη Μουσουλμανική παράδοση η αρχική Κάαμπα χάθηκε στον Κατακλυσμό του Νώε, αλλά η Μαύρη Πέτρα διαφυλάχτηκε και αργότερα δόθηκε στον Αβραάμ από τον άγγελο Γαβριήλ, και έπειτα από αυτό ο Αβραάμ κατασκεύασε ξανά την Κάαμπα και αποκατέστησε τη Μαύρη Πέτρα στην κατάλληλη θέση της. Οι Μουσουλμάνοι στρέφονται προς την κατεύθυνση της Κάαμπα—η οποία σύμφωνα με το Ισλάμ είναι το αγιότερο μέρος στη γη—πέντε φορές την ημέρα για να προσευχηθούν.

Είκοσι τέσσερις πύλες οδηγούν στην αυλή του Ιερού Τεμένους, αλλά η καθιερωμένη είσοδος για τους προσκυνητές είναι η Πύλη της Ειρήνης, η οποία βρίσκεται στη βόρεια άκρη. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι πάντοτε ειρηνικά στη διάρκεια του χατζ. Το 1987, διαφωνούντες Ισλαμιστές προσπάθησαν να πάρουν τον έλεγχο του τεμένους. Η τάξη σύντομα αποκαταστάθηκε, αλλά αφού πρώτα είχαν σκοτωθεί πάνω από 400 Μουσουλμάνοι και περίπου 650 είχαν τραυματιστεί. Μια τέτοια προφανής έλλειψη ειρήνης στο πιο άγιο Ισλαμικό ιερό είναι λυπηρή, αλλά οι Μουσουλμάνοι βρίσκουν παρηγοριά στη διδασκαλία του Ισλαμισμού, σύμφωνα με την οποία οποιοσδήποτε πεθάνει ενώ βρίσκεται στο χατζ κερδίζει άμεση είσοδο στον ουρανό.

Κατοχή Διπλής Ειρήνης;

Το όνομα της Ιερουσαλήμ, η οποία θεωρείται από τους Εβραίους και τους καθ’ ομολογία Χριστιανούς ως η Άγια Πόλη και από τους Μουσουλμάνους ως το τρίτο πιο άγιο μέρος στη γη (μετά τη Μέκκα και τη Μεδίνα), σημαίνει «Κατοχή Διπλής Ειρήνης». Από το 1070 Π.Κ.Χ. ήταν η πρωτεύουσα του αρχαίου Ισραήλ, μολονότι υπήρχε σχεδόν 900 χρόνια νωρίτερα με το όνομα Σαλήμ. (Γένεσις 14:18) Ως το διοικητικό κέντρο του έθνους, βρισκόταν σε μια στρατηγική τοποθεσία, φωλιασμένη ανάμεσα στους λόφους σε υψόμετρο περίπου 750 μέτρων πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, πράγμα που την έκανε τότε μια από τις πρωτεύουσες με το μεγαλύτερο υψόμετρο στον κόσμο.

Τον τέταρτο αιώνα Π.Κ.Χ., η Ιερουσαλήμ περιήλθε στον έλεγχο των Ελλήνων. Ήδη το δεύτερο αιώνα Π.Κ.Χ. επηρεαζόταν σημαντικά από την επεκτεινόμενη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Στη διάρκεια της βασιλείας του Ηρώδη του Μεγάλου, η Ιερουσαλήμ ευημερούσε. Προφανώς, ένα μέρος του τείχους της αυλής του ναού που έχτισε αυτός εξακολουθεί να υπάρχει, και τώρα είναι γνωστό ως το Δυτικό Τείχος (Τείχος των Θρήνων). Επειδή οι Ιουδαίοι προσπάθησαν να αποτινάξουν το ρωμαϊκό ζυγό, τα ρωμαϊκά στρατεύματα επιτέθηκαν στην Ιερουσαλήμ τον Απρίλιο του 70 Κ.Χ. Λιγότερο από πέντε μήνες αργότερα, η πόλη και ο ναός της κείτονταν σε ερείπια.

Σύμφωνα με κάποιον υπολογισμό, η Ιερουσαλήμ έχει κατακτηθεί 37 φορές. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό κατέληξε είτε σε μερική είτε σε ολική καταστροφή της. Αλλά μια καινούρια Ιερουσαλήμ εγειρόταν πάντοτε πάνω από την παλιά. Έτσι, περίπου το 130 Κ.Χ., ο Αυτοκράτορας Αδριανός διέταξε να χτιστεί μια καινούρια πόλη, μια πόλη που ονομάστηκε Αιλία Καπιτωλίνα. Δεν επιτράπηκε σε κανέναν Ιουδαίο να μπει σε αυτήν σχεδόν επί δυο αιώνες. Κατόπιν, το πρώτο μισό του έβδομου αιώνα Κ.Χ., οι Μουσουλμάνοι κατέλαβαν την πόλη και αργότερα οικοδόμησαν τον Τρούλο του Βράχου πάνω ή κοντά στο σημείο όπου βρισκόταν στο παρελθόν ο ναός.

Το σύγχρονο κράτος του Ισραήλ ιδρύθηκε το 1948, και το 1949 η Ιερουσαλήμ μοιράστηκε ανάμεσα στο Ισραήλ και στην Ιορδανία. Αλλά το 1967, στη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών, οι Ισραηλινοί κατέλαβαν την ανατολική μισή πλευρά της Ιερουσαλήμ. Από τότε έχουν εκσυγχρονίσει την πόλη, ενώ προσπαθούν να διατηρήσουν την ιστορική της ταυτότητα. Ήδη το 1993 ο πληθυσμός της ξεπερνούσε το μισό εκατομμύριο.

Με τρεις κύριες παγκόσμιες θρησκείες, που όλες τους θεωρούν την Ιερουσαλήμ ιερή, η θρησκευτική ένταση μερικές φορές γίνεται πολύ έντονη. «Από όλες τις διαμάχες μεταξύ Εβραίων και Αράβων, εκείνη που αφορά την Ιερουσαλήμ είναι η πιο περίπλοκη και επίμονη», παρατηρεί το περιοδικό Τάιμ (Time). Προς το παρόν, δεν υπάρχουν και πολλές αποδείξεις για τη διπλή ειρήνη που υπόσχεται το όνομα της Ιερουσαλήμ.

‘Οι Πόλεις σας θα Γίνουν Εγκαταλειμμένα Ερείπια’

Η πόλη που αναφέρεται στο εδάφιο Αποκάλυψη 18:10 συμβολίζει όλες τις θρησκείες που δυσαρεστούν τον Θεό. «Αλίμονο, αλίμονο μεγάλη πόλη, Βαβυλώνα, εσύ η ισχυρή πόλη, επειδή σε μία ώρα ήρθε η κρίση σου!» Σαφώς, αυτό σημαίνει ότι η θρησκεία που έρχεται σε αντίθεση με τον Ιεχωβά Θεό είναι καταδικασμένη. Παρά τους ναούς, τις τελετές και τα θρησκευτικά αντικείμενά τους, οι σημερινές ‘μεγάλες’ πόλεις της θρησκείας δεν θα προσφέρουν διαρκή προστασία κατά την ημέρα κρίσης του Θεού.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Το ιερό τέμενος της Μέκκας και η Κάαμπα

[Ευχαριστίες]

Camerapix

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Το Εβραϊκό Τείχος των Θρήνων της Ιερουσαλήμ και ο Μουσουλμανικός Τρούλος του Βράχου (αριστερά)

[Ευχαριστίες]

Garo Nalbandian