• Εκπληκτικές Αισθήσεις στον Κόσμο των Ζώων
    Ξύπνα!—2003 | Μάρτιος 8

    • Εσωτερική Πυξίδα

      Σκεφτείτε πώς θα ήταν η ζωή αν το σώμα σας ήταν εξοπλισμένο με εσωτερική πυξίδα. Σίγουρα δεν θα κινδυνεύατε να χαθείτε! Μέσα στο σώμα ορισμένων πλασμάτων, μεταξύ των οποίων είναι οι μέλισσες και οι πέστροφες, οι επιστήμονες έχουν βρει μικροσκοπικούς κρυστάλλους μαγνητίτη, μιας φυσικής μαγνητικής ουσίας. Τα κύτταρα που περιέχουν αυτούς τους κρυστάλλους συνδέονται με το νευρικό σύστημα. Ως εκ τούτου, οι μέλισσες και οι πέστροφες έχουν αποδειχτεί ικανές να ανιχνεύουν μαγνητικά πεδία. Οι μέλισσες χρησιμοποιούν μάλιστα το μαγνητικό πεδίο της γης για να κατασκευάζουν τις κυψέλες τους και για να προσανατολίζονται.

      Οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει επίσης μαγνητίτη σε ένα είδος βακτηρίων που ζουν σε ιζήματα του θαλάσσιου πυθμένα. Όταν το ίζημα διαταράσσεται, το μαγνητικό πεδίο της γης επιδρά στο μαγνητίτη ευθυγραμμίζοντας τα βακτήρια με τέτοιον τρόπο ώστε να προωθούνται ξανά με ασφάλεια στον πυθμένα όπου κατοικούν. Αν δεν συνέβαινε αυτό, θα πέθαιναν.

      Πολλά μεταναστευτικά ζώα​—πουλιά, χελώνες, σολομοί και διάφορα κήτη—​μπορεί επίσης να έχουν μαγνητική αίσθηση. Ωστόσο, φαίνεται πως δεν βασίζονται μόνο σε αυτή την αίσθηση αλλά, αντίθετα, προσανατολίζονται με τη βοήθεια μιας ποικιλίας αισθήσεων. Οι σολομοί, λόγου χάρη, χρησιμοποιούν προφανώς την ισχυρή αίσθηση όσφρησης που διαθέτουν για να βρουν τα νερά όπου γεννήθηκαν. Τα ευρωπαϊκά ψαρόνια προσανατολίζονται με τη βοήθεια του ήλιου, ενώ μερικά άλλα πουλιά με τη βοήθεια των άστρων. Αλλά όπως επισήμανε ο καθηγητής ψυχολογίας Χάουαρντ Κ. Χιουζ στο βιβλίο του Εξωτικές Αισθήσεις​—Ένας Κόσμος Πέρα από τις Ανθρώπινες Εμπειρίες (Sensory Exotica​—A World Beyond Human Experience), «είναι προφανές ότι πρέπει να καταβάλουμε ακόμη πολλές προσπάθειες για να κατανοήσουμε αυτά καθώς και άλλα μυστήρια της φύσης».