ΥΠΑΡΧΟΥΝ πάνω από 30 μύες στο ανθρώπινο πρόσωπο. Για ένα και μόνο χαμόγελό σας, χρειάζεται να συνεργαστούν 14 μύες! Φανταστείτε πώς θα ήταν οι συζητήσεις σας χωρίς αυτούς τους μυς. Θα ήταν ευχάριστες; Μάλλον όχι. Για όσους είναι κωφοί, όμως, οι μύες του προσώπου επιτελούν πολύ περισσότερα από το να ζωντανεύουν τις συζητήσεις. Όταν συνδυάζονται με κινήσεις των χεριών και του σώματος, αποτελούν σημαντικό μέσο μετάδοσης σκέψεων και ιδεών. Πολλοί άνθρωποι εντυπωσιάζονται με την ικανότητα που έχει η νοηματική γλώσσα να εκφράζει ακόμη και περίπλοκες σκέψεις με όλες τις νοηματικές τους αποχρώσεις.

Η Όραση Ισοδυναμεί με Ακοή

Υπάρχουν πολλές παρανοήσεις γύρω από τους κωφούς και τη νοηματική γλώσσα. Ας διασαφηνίσουμε μερικές από αυτές. Οι κωφοί μπορούν να οδηγήσουν αυτοκίνητο. Η ανάγνωση των χειλιών μπορεί να είναι πολύ δύσκολη υπόθεση για αυτούς. Η νοηματική δεν έχει τίποτα το κοινό με την Μπράιγ και δεν είναι απλώς παντομίμα. Δεν υπάρχει μία παγκόσμια νοηματική γλώσσα. Και επιπλέον, οι κωφοί έχουν τοπικά ιδιώματα όταν νοηματίζουν.

Μπορούν οι κωφοί να διαβάσουν; Αν και μερικοί διαβάζουν καλά, η αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των κωφών δυσκολεύονται πολύ στην ανάγνωση. Για ποιο λόγο; Επειδή η τυπωμένη σελίδα είναι προϊόν της ομιλούμενης γλώσσας. Σκεφτείτε πώς μαθαίνει μια γλώσσα ένα παιδί που διαθέτει την ικανότητα της ακοής. Από τη στιγμή της γέννησής του, περιβάλλεται από ανθρώπους που μιλούν την τοπική γλώσσα. Μέσα σε λίγο καιρό, είναι σε θέση να συνδυάζει λέξεις και να σχηματίζει προτάσεις. Αυτό έρχεται ως φυσικό επακόλουθο του ότι ακούει τους άλλους να μιλούν τη γλώσσα. Επομένως, όταν τα ακούοντα παιδιά αρχίζουν να διαβάζουν, στην ουσία μαθαίνουν ότι τα μαύρα σημάδια πάνω στη σελίδα αντιστοιχούν σε φθόγγους και λέξεις που ήδη γνωρίζουν.

Φανταστείτε τώρα ότι είστε σε ξένη χώρα και βρίσκεστε μέσα σε ένα ηχομονωμένο γυάλινο δωμάτιο. Δεν έχετε ακούσει ποτέ προηγουμένως την τοπική γλώσσα. Κάθε μέρα, οι ντόπιοι έρχονται και προσπαθούν να σας μιλήσουν πίσω από το γυαλί. Εσείς δεν μπορείτε να ακούσετε τι λένε. Βλέπετε απλώς τα χείλη τους να κινούνται. Εκείνοι, συνειδητοποιώντας ότι δεν τους καταλαβαίνετε, γράφουν τις ίδιες λέξεις σε ένα χαρτί και σας δείχνουν πίσω από το γυαλί αυτά που έχουν γράψει. Νομίζουν ότι τώρα θα μπορέσετε να καταλάβετε. Πόσα πιστεύετε ότι θα καταλαβαίνατε; Υπό αυτές τις συνθήκες, θα διαπιστώνατε ότι η επικοινωνία είναι σχεδόν αδύνατη. Γιατί; Διότι οι λέξεις είναι γραμμένες σε μια γλώσσα που δεν έχετε ακούσει ποτέ προηγουμένως. Αυτή ακριβώς είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι περισσότεροι κωφοί.

Η νοηματική γλώσσα είναι ένα τέλειο μέσο επικοινωνίας για τους κωφούς. Το άτομο που μιλάει με νοήματα τα χρησιμοποιεί για να σχηματίσει έννοιες στο χώρο γύρω από το σώμα του. Οι κινήσεις που κάνει εντός αυτού του χώρου σε συνδυασμό με τις εκφράσεις του προσώπου του ακολουθούν τους κανόνες γραμματικής της νοηματικής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται μια οπτική γλώσσα μέσω της οποίας μπορούν να μεταδοθούν πληροφορίες στα μάτια.

Στην πραγματικότητα, σχεδόν κάθε κίνηση που κάνει ένα κωφό άτομο με τα χέρια του, το σώμα του και το πρόσωπό του όταν νοηματίζει έχει σημασία. Οι εκφράσεις του προσώπου δεν χρησιμοποιούνται απλώς και μόνο για να αιχμαλωτίσουν την προσοχή. Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της γραμματικής αυτής της γλώσσας. Παραδείγματος χάρη: Όταν κάποιος υποβάλλει μια ερώτηση με τα φρύδια ανασηκωμένα, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει είτε ότι η ερώτηση είναι ρητορική είτε ότι αναμένεται ως απάντηση ένα ναι ή ένα όχι. Αν τα φρύδια είναι κατεβασμένα, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι πρόκειται για ερώτηση του τύπου ποιος, τι, πού, πότε, γιατί ή πώς. Ορισμένες κινήσεις του στόματος μπορεί να υποδηλώνουν το μέγεθος ενός αντικειμένου ή την ένταση μιας ενέργειας. Ο τρόπος με τον οποίο ένα κωφό άτομο κουνάει το κεφάλι του, σηκώνει τους ώμους του, κινεί τα μάγουλά του και ανοιγοκλείνει τα μάτια του προσθέτει λεπτές νοηματικές αποχρώσεις στη σκέψη που μεταδίδει.

Ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων δημιουργεί μια γλωσσική πανδαισία για τα μάτια. Με τη βοήθεια αυτών των πλούσιων εκφραστικών μέσων, οι κωφοί που γνωρίζουν καλά τη νοηματική είναι εξοπλισμένοι για να μεταδώσουν κάθε είδους έννοια​—από ποιητική μέχρι τεχνική, από ρομαντική μέχρι αστεία, από συγκεκριμένη μέχρι αφηρημένη.