Ένας δούλος του Φιλήμονα, ο Ονήσιμος, είχε δραπετεύσει αφού πιθανότατα έκλεψε κάποια χρήματα για να μπορέσει να πάει στη Ρώμη, όπου αργότερα συνάντησε τον Παύλο και ασπάστηκε τη Χριστιανοσύνη.

Στη διάρκεια της φυλάκισής του στη Ρώμη, γύρω στο 60-61 Κ.Χ., ο Παύλος έγραψε μια επιστολή που απευθυνόταν πρωτίστως στον Φιλήμονα. Έκανε έκκληση στον Φιλήμονα να δεχτεί τον Ονήσιμο που επέστρεφε με πνεύμα αδελφικής αγάπης.

Ύστερα απ’ αυτή τη διακριτική εισαγωγή, ο απόστολος είπε ότι, αν και μπορούσε να παραγγείλει στον Φιλήμονα να κάνει «το πρέπον», προτίμησε να τον παρακαλέσει. Για ποιο πράγμα; Για να δεχτεί το δούλο του Ονήσιμο με ευγενικό τρόπο! Ο Παύλος θα ήθελε να κρατήσει τον Ονήσιμο κοντά του, επειδή οι υπηρεσίες του τού ήταν πολύτιμες, αλλά δεν θα το έκανε αυτό χωρίς τη συγκατάθεση του Φιλήμονα.

Οι φαινομενικά δυσάρεστες εξελίξεις συχνά αποδεικνύονται ωφέλιμες, όπως έδειξε στη συνέχεια ο Παύλος. (Εδάφια 15-21) Στην πραγματικότητα, προέκυψε κάτι καλό από την απόδραση του Ονήσιμου. Γιατί; Επειδή ο Φιλήμων θα μπορούσε να τον έχει και πάλι στην υπηρεσία του ως πρόθυμο και έντιμο Χριστιανό αδελφό, και όχι ως απρόθυμο και πιθανώς ανέντιμο δούλο. Ο Παύλος ζήτησε από τον Φιλήμονα να καλοδεχτεί τον Ονήσιμο όπως ακριβώς θα καλοδεχόταν τον Παύλο. Αν ο Ονήσιμος είχε ζημιώσει τον Φιλήμονα με κάποιον τρόπο, ο απόστολος θα τον αποζημίωνε γι’ αυτό.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 23]

Κάτι Παραπάνω από Δούλος: Αναφορικά με την επιστροφή του δραπέτη δούλου του Φιλήμονα, του Ονήσιμου, ο Παύλος είπε: «Διότι ίσως . . . εχωρίσθη προς ώραν, δια να απολάβης αυτόν διαπαντός, ουχί πλέον ως δούλον, αλλ’ υπέρ δούλον, αδελφόν αγαπητόν, μάλιστα εις εμέ, πόσω δε μάλλον εις σε και κατά σάρκα και εν Κυρίω». (Φιλήμονα 15, 16) Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η δουλεία επιβαλλόταν από την αυτοκρατορική κυβέρνηση, και ο Παύλος αναγνώριζε αυτές τις ‘υπερέχουσες εξουσίες’. (Ρωμαίους 13:1-7, ΜΝΚ) Δεν συνηγορούσε υπέρ της ανταρσίας των δούλων, αλλά βοηθούσε τέτοια άτομα να αποκτήσουν πνευματική ελευθερία ως Χριστιανοί. Σε αρμονία με τη συμβουλή που έδωσε ο ίδιος—να υποτάσσονται οι δούλοι στους κυρίους τους—ο Παύλος έστειλε τον Ονήσιμο πίσω στον Φιλήμονα. (Κολοσσαείς 3:22-24· Τίτον 2:9, 10) Ο Ονήσιμος ήταν τώρα κάτι παραπάνω από κοσμικός δούλος. Ήταν ένας αγαπητός ομόπιστος, ο οποίος θα έδειχνε σχετική υποταγή στον Φιλήμονα με το να είναι καλύτερος δούλος, ένας δούλος που θα κατευθυνόταν από θεϊκές αρχές και θα επιδείκνυε αδελφική αγάπη.