Οι Υπέρμαχοι του Καπνού Εξαπολύουν τα Άχρηστα Αερόστατά Τους

ΣΤΗ δεκαετία του 1940, η πόλη του Λονδίνου βρισκόταν υπό πολιορκία. Γερμανικά μαχητικά αεροπλάνα και ιπτάμενες βόμβες σκόρπιζαν τρόμο και καταστροφή. Αλλά αν η κατάσταση δεν ήταν τόσο επικίνδυνη, οι κάτοικοι μπορεί να είχαν διασκεδάσει από ένα παράξενο θέαμα.

Δεμένα με μακριά σκοινιά, χιλιάδες μεγάλα αερόστατα ταλαντεύονταν στον αέρα. Σκοπός τους ήταν να αποθαρρύνουν τις αεροπορικές επιδρομές σε χαμηλά ύψη καθώς επίσης έλπιζαν να αναχαιτίσουν μερικές από τις ιπτάμενες βόμβες στον αέρα. Το φράγμα των αερόστατων, αν και ήταν ευφυής ιδέα, είχε ελάχιστη επιτυχία.

Παρόμοια, και οι καπνοβιομηχανίες διαπιστώνουν ότι βρίσκονται υπό πολιορκία. Οι συνεχώς επεκτεινόμενες αυτοκρατορίες παραγωγής καπνού, πρώην απόρθητα φρούρια πολιτικής και οικονομικής ισχύος, βάλλονται από παντού.

Ο ιατρικός κόσμος δημοσιοποιεί σελίδες ολόκληρες ενοχοποιητικών μελετών. Υγειονομικοί υπεύθυνοι που έχουν επιδοθεί σε αντικαπνιστικές εκστρατείες βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση. Εξαγριωμένοι γονείς καταγγέλλουν ότι τα παιδιά τους πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης. Αποφασισμένοι νομοθέτες έχουν αποκλείσει το κάπνισμα από κτίρια γραφείων, εστιατόρια, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και αεροπλάνα. Σε πολλές χώρες, οι διαφημίσεις τσιγάρων έχουν απαγορευτεί από την τηλεόραση και από το ραδιόφωνο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ολόκληρες πολιτείες υποβάλλουν μηνύσεις ζητώντας εκατομμύρια δολάρια για έξοδα υγειονομικής περίθαλψης. Ακόμα και δικηγόροι μπαίνουν στη μάχη.

Έτσι σε μια προσπάθεια να απωθήσουν τους κατηγόρους τους, οι καπνοβιομηχανίες έχουν εξαπολύσει μερικά δικά τους αμυντικά «αερόστατα». Ωστόσο, όπως φαίνεται αυτά είναι γεμάτα με πολύ άχρηστο αέρα.

Το κοινό στις Η.Π.Α. μπόρεσε τον περασμένο χρόνο να παρατηρήσει από πρώτο χέρι αγανακτισμένους νομοθέτες και κυβερνητικούς υγειονομικούς υπευθύνους να οργανώνουν μια σθεναρή επίθεση ενάντια στην καπνοβιομηχανία. Στις ακροάσεις που έγιναν ενώπιον μιας επιτροπής του κογκρέσου των Η.Π.Α. τον Απρίλιο του 1994, διοικητικά στελέχη εφτά μεγάλων αμερικανικών καπνοβιομηχανιών αντιμετώπισαν τις ενοχοποιητικές στατιστικές: περισσότεροι από 400.000 Αμερικανοί πεθαίνουν κάθε χρόνο και εκατομμύρια περισσότεροι αρρωσταίνουν, είναι ετοιμοθάνατοι ή έχουν εθιστεί.

Τι είχαν να πουν αυτοί οι ίδιοι; Τα διοικητικά στελέχη που βρέθηκαν στο επίκεντρο της διαμάχης έκαναν μερικές ενδιαφέρουσες δηλώσεις στην υπεράσπισή τους: «Δεν έχει αποδειχτεί ακόμα ότι . . . το κάπνισμα παίζει αιτιώδη ρόλο στην ανάπτυξη ασθενειών», διαβεβαίωσε κάποιος εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Καπνού. Επιπλέον, η συνήθεια του καπνίσματος παρουσιάστηκε ως τόσο αβλαβής όσο κάθε άλλη απολαυστική δραστηριότητα, όπως είναι το να τρώει κάποιος γλυκά ή να πίνει καφέ. «Η παρουσία νικοτίνης δεν κάνει τα τσιγάρα ναρκωτικά, ούτε το κάπνισμα εθισμό», είπε ένα ανώτατο διοικητικό στέλεχος μιας καπνοβιομηχανίας. «Ο συλλογισμός ότι η νικοτίνη στα τσιγάρα προκαλεί εθισμό ανεξάρτητα από τα επίπεδά της είναι εσφαλμένος», διαβεβαίωσε κάποιος επιστήμονας που εργάζεται σε μια καπνοβιομηχανία.

Αν τα τσιγάρα δεν προκαλούν εθισμό, αντέτεινε η επιτροπή, τότε γιατί οι καπνοβιομηχανίες έχουν προσπαθήσει να παρουσιάσουν μια παραποιημένη εικόνα σε σχέση με τα επίπεδα της νικοτίνης στα προϊόντα τους; «Χάρη της γεύσης», εξήγησε κάποιο άλλο διοικητικό στέλεχος μιας καπνοβιομηχανίας. Υπάρχει τίποτα χειρότερο από ένα τσιγάρο χωρίς γεύση; Όταν του έδειξαν ένα μεγάλο αριθμό ερευνών από τα αρχεία της δικής του εταιρίας που φανέρωναν πως η νικοτίνη προκαλεί εθισμό, εκείνος επέμενε στους ισχυρισμούς του.

Προφανώς, αυτός και άλλοι θα επιμείνουν σε αυτή την άποψη άσχετα με το πόσο γεμίζουν τα νεκροταφεία από τα θύματα του καπνίσματος. Στις αρχές του 1993, ο Δρ Λόνι Μπρίστοου, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, απηύθυνε μια ενδιαφέρουσα πρόκληση. Το Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (The Journal of the American Medical Association) αναφέρει: «Αυτός προσκάλεσε διοικητικά στελέχη των μεγαλύτερων καπνοβιομηχανιών των Η.Π.Α. να πάνε μαζί του σε μερικούς θαλάμους νοσοκομείων για να δουν ένα από τα αποτελέσματα του καπνίσματος—ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα και άλλους που υποφέρουν τρομερά από πνευμονικές παθήσεις. Κανένας δεν αποδέχτηκε την πρόσκληση».

Η καπνοβιομηχανία ισχυρίζεται ότι παρέχει καλές εργασίες σε μια παγκόσμια οικονομία αυξανόμενης ανεργίας. Στην Αργεντινή, για παράδειγμα, ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας έχουν δημιουργηθεί από αυτή τη βιομηχανία, ενώ τέσσερα εκατομμύρια επιπλέον θέσεις εργασίας σχετίζονται έμμεσα με αυτήν. Τα εντυπωσιακά έσοδα από τους φόρους έχουν κάνει τις καπνοβιομηχανίες να κερδίσουν την εύνοια πολλών κυβερνήσεων.

Μια εταιρία παραγωγής τσιγάρων έχει ιδιαίτερα βοηθήσει διάφορες μειονότητες με γενναιόδωρες συνεισφορές—μια φαινομενική εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα κοινοτικά ζητήματα. Εσωτερικά έγγραφα της εταιρίας, ωστόσο, αποκάλυψαν το αληθινό κίνητρο αυτού του «προϋπολογισμού για την ανάπτυξη εκλογικής περιφέρειας»—να αποκτήσει την εύνοια των ενδεχόμενων ψηφοφόρων.

Η ίδια καπνοβιομηχανία έχει επίσης δημιουργήσει φίλους από ανθρώπους των καλών τεχνών κάνοντας μεγάλες δωρεές σε μουσεία, σχολεία, ακαδημίες χορού και μουσικά ιδρύματα. Οι υπεύθυνοι οργανισμών τέχνης παίρνουν την απόφαση να δεχτούν τα πολύ απαραίτητα χρήματα που προέρχονται από την καπνοβιομηχανία. Πρόσφατα, μέλη της καλλιτεχνικής κοινότητας της Νέας Υόρκης αντιμετώπισαν ένα φοβερό δίλημμα καθώς αυτή η ίδια καπνοβιομηχανία τούς κάλεσε να υποστηρίξουν τις προσπάθειές της να επηρεάσει παρασκηνιακά την αντικαπνιστική νομοθεσία.

Τέλος, ασφαλώς, οι πλούσιοι γίγαντες του καπνού δεν διστάζουν να μοιράζουν χρήματα σε πολιτικούς, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιούν την επιρροή τους εναντίον οποιωνδήποτε δυσμενών προτάσεων ως προς τα συμφέροντα των καπνοβιομηχανιών. Κυβερνητικά στελέχη σε υψηλές θέσεις έχουν υπερασπίσει την υπόθεση των καπνοβιομηχανιών. Ορισμένοι έχουν οικονομικούς δεσμούς με τη βιομηχανία ή νιώθουν αναγκασμένοι να ανταποδώσουν για τη γενναιόδωρη υποστήριξη της εκστρατείας τους από τα χρήματα των εταιριών καπνού.

Ένα μέλος του κογκρέσου των Η.Π.Α. αναφέρεται ότι έλαβε πάνω από 21.000 δολάρια (περ. 4,8 εκατ. δρχ.) σε δωρεές από εταιρίες παραγωγής τσιγάρων και στη συνέχεια καταψήφισε ορισμένες αντικαπνιστικές προτάσεις.

Κάποιος καλοπληρωμένος πρώην εκπρόσωπος της καπνοβιομηχανίας, ο οποίος ήταν κάποτε γερουσιαστής και μανιώδης καπνιστής, ανακάλυψε πρόσφατα ότι έχει καρκίνο στο λαιμό, στον πνεύμονα και στο συκώτι. Τώρα μετανιώνει βαθιά και λέει με θλίψη ότι «το να είσαι κατάκοιτος με κάτι που προκάλεσες ο ίδιος στον εαυτό σου» σε κάνει να αισθάνεσαι σαν ηλίθιος.

Με όλη τη δύναμη που μπορεί να αποκτηθεί μέσω των χρημάτων τα οποία διατίθενται στη διαφήμιση, οι γίγαντες του καπνού αντεπιτίθενται με σθένος. Κάποια διαφήμιση ανεμίζει το λάβαρο της ελευθερίας, προειδοποιώντας σοβαρά: «Σήμερα Είναι τα Τσιγάρα. Αύριο;» Αυτή υπονοεί ότι η καφεΐνη, το αλκοόλ και τα χάμπουργκερ θα είναι τα επόμενα θύματα των δήθεν φανατικών οπαδών των απαγορεύσεων.

Διαφημίσεις στις εφημερίδες έχουν προσπαθήσει να υποβιβάσουν μια πολυχρησιμοποιημένη μελέτη της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος των Η.Π.Α. η οποία κατέτασσε το παθητικό κάπνισμα στους καρκινογόνους παράγοντες. Η καπνοβιομηχανία ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να διεξαγάγει νομικό αγώνα. Ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα κατηγόρησε κάποια εταιρία ότι αλλοιώνει τα επίπεδα της νικοτίνης με σκοπό τη δημιουργία εθισμού. Αμέσως έγινε μήνυση για 10 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 2,3 τρισ. δρχ.) στο τηλεοπτικό δίκτυο που μετέδωσε την εκπομπή.

Οι καπνοβιομηχανίες αγωνίζονται δυναμικά, αλλά η ατμόσφαιρα γίνεται ακόμα πιο βαριά από τις κατηγορίες. Γύρω στις 50.000 μελέτες έχουν διεξαχτεί στις περασμένες τέσσερις δεκαετίες, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα έναν ολοένα αυξανόμενο σωρό αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τους κινδύνους της χρήσης καπνού.

Πώς έχουν προσπαθήσει να αποφύγουν οι εταιρίες παραγωγής τσιγάρων τις κατηγορίες που τους επιρρίπτονται; Έχουν πεισματικά προσκολληθεί σε ένα υποτιθέμενο γεγονός: Οι καπνιστές κόβουν το κάπνισμα. Συνεπώς, λένε, η νικοτίνη δεν είναι εθιστική. Οι στατιστικές, ωστόσο, δείχνουν άλλα πράγματα. Είναι αλήθεια ότι 40 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν κόψει το κάπνισμα. Όμως, άλλα 50 εκατομμύρια καπνίζουν ακόμα, και το 70 τοις εκατό από αυτούς λέει ότι θέλει να το κόψει. Από τα 17 εκατομμύρια που προσπαθούν να το κόψουν κάθε χρόνο, το 90 τοις εκατό αποτυχαίνει σε διάστημα ενός χρόνου.

Αφού υποβληθούν σε εγχείρηση για καρκίνο του πνεύμονα, σχεδόν το 50 τοις εκατό των καπνιστών στις Η.Π.Α. ξαναρχίζει αυτή τη συνήθεια. Από τους καπνιστές που υπέστησαν καρδιακή προσβολή, το 38 τοις εκατό άναψε τσιγάρο ακόμα και προτού βγει από το νοσοκομείο. Το 40 τοις εκατό των καπνιστών που υποβλήθηκαν σε αφαίρεση του λάρυγγα εξαιτίας καρκίνου θα προσπαθήσει να καπνίσει ξανά.

Από τους εκατομμύρια έφηβους καπνιστές που υπάρχουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα τρία τέταρτα λένε ότι έχουν κάνει τουλάχιστον μία σοβαρή προσπάθεια να κόψουν το κάπνισμα αλλά έχουν αποτύχει. Οι στατιστικές δείχνουν επίσης ότι, για πολλούς νεαρούς, το κάπνισμα είναι το σκαλοπάτι για τα πιο σκληρά ναρκωτικά. Οι έφηβοι καπνιστές έχουν πάνω από 50 φορές περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιήσουν κοκαΐνη από ό,τι οι μη καπνιστές. Μια 13χρονη καπνίστρια συμφωνεί. «Δεν υπάρχει αμφιβολία στο μυαλό μου για το ότι τα τσιγάρα είναι ναρκωτικά που οδηγούν σε άλλα σκληρότερα ναρκωτικά», έγραψε. «Σχεδόν όλοι όσοι ξέρω, εκτός από τρία άτομα, άρχισαν να καπνίζουν πριν πάρουν ναρκωτικά».

Τι μπορεί να ειπωθεί για τα τσιγάρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα; Οι μελέτες δείχνουν ότι ίσως στην πραγματικότητα είναι πιο επικίνδυνα—για δύο λόγους: Πρώτον, ο καπνιστής συνήθως εισπνέει πιο βαθιά για να πάρει τη νικοτίνη που ζητάει απεγνωσμένα το σώμα του, εκθέτοντας έτσι περισσότερο πνευμονικό ιστό στα τοξικά αποτελέσματα του καπνού· δεύτερον, η εσφαλμένη αντίληψη ότι καπνίζει ένα «πιο υγιεινό» τσιγάρο ίσως τον κάνει να μην προσπαθήσει καν να το κόψει.

Έχουν γίνει περισσότερες από 2.000 μελέτες αποκλειστικά για τη νικοτίνη. Αυτές αποκαλύπτουν ότι η νικοτίνη είναι μια από τις πιο εθιστικές ουσίες που είναι γνωστές στον άνθρωπο, και μια από τις πιο βλαβερές. Η νικοτίνη επιταχύνει την καρδιακή συχνότητα και συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία. Απορροφάται από το αίμα σε εφτά δευτερόλεπτα—ακόμα γρηγορότερα από μια ενδοφλέβια ένεση. Κάνει τον εγκέφαλο να θέλει περισσότερη, μια σφοδρή επιθυμία που μερικοί λένε ότι είναι δύο φορές πιο εθιστική από την ηρωίνη.

Γνωρίζουν οι καπνοβιομηχανίες, παρά τις διαψεύσεις τους, τις εθιστικές ιδιότητες της νικοτίνης; Οι ενδείξεις μαρτυρούν πως τις ξέρουν εδώ και πολύ καιρό. Για παράδειγμα, μια αναφορά του 1983 δείχνει ότι ένας ερευνητής κάποιας καπνοβιομηχανίας παρατήρησε ότι οι αρουραίοι-πειραματόζωα εκδήλωσαν κλασικά συμπτώματα εθισμού, παίρνοντας τακτικά μόνοι τους δόσεις νικοτίνης με το να πατάνε μερικούς μοχλούς. Λέγεται ότι η μελέτη γρήγορα αποσιωπήθηκε από τη βιομηχανία και δεν ήρθε στο φως παρά μόνο πρόσφατα.

Οι γίγαντες του καπνού δεν έχουν παραμείνει αδρανείς ενώ δέχονται κανονιοβολισμούς από όλες τις κατευθύνσεις. Το Συμβούλιο Ερευνών για τον Καπνό που εδρεύει στη Νέα Υόρκη διενεργεί αυτό που η εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ (The Wall Street Journal) αποκαλεί «την πιο μακροχρόνια εκστρατεία παραπληροφόρησης στην ιστορία των αμερικανικών επιχειρήσεων».

Υποστηρίζοντας ότι διεξάγει ανεξάρτητη έρευνα, το συμβούλιο έχει επενδύσει εκατομμύρια δολάρια στον αγώνα κατά των επικριτών. Όλα άρχισαν το 1953 όταν ο Δρ Ερνστ Γουάιντερ του Αντικαρκινικού Κέντρου Μεμόριαλ Σλόαν-Κέτερινγκ διαπίστωσε ότι η πίσσα από τσιγάρα με την οποία έβαφαν την πλάτη ποντικών προκαλούσε όγκους. Η καπνοβιομηχανία ίδρυσε το συμβούλιο για να εξουδετερώσει τις ξεκάθαρες αποδείξεις που συγκεντρώνονταν εναντίον του προϊόντος της, αντεπιτιθέμενη με δικά της επιστημονικά στοιχεία.

Πώς, όμως, θα μπορούσαν οι επιστήμονες του συμβουλίου να παραγάγουν αποτελέσματα τόσο αντίθετα με τα ευρήματα της υπόλοιπης ερευνητικής κοινότητας; Έγγραφα που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας αποκαλύπτουν έναν περίπλοκο ιστό δολοπλοκίας. Πολλοί ερευνητές του συμβουλίου, περιορισμένοι από γραπτά συμβόλαια και ελεγχόμενοι από ομάδες οξυδερκών δικηγόρων, διαπίστωσαν ότι οι αυξανόμενοι φόβοι για την υγεία ήταν βάσιμοι. Αλλά, όταν το συμβούλιο ερχόταν αντιμέτωπο με τα γεγονότα, σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ, «μερικές φορές αψηφούσε, ή ακόμα και διέκοπτε, τις δικές του μελέτες οι οποίες εξέθεταν το κάπνισμα ως κίνδυνο για την υγεία».

Πίσω από τα τείχη της μυστικότητας, η έρευνα για ένα πιο ασφαλές τσιγάρο συνεχιζόταν επί χρόνια. Αν αυτό γινόταν δημόσια θα αποτελούσε μια σιωπηρή αποδοχή του γεγονότος ότι το κάπνισμα ήταν πράγματι επικίνδυνο για την υγεία. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ένας από τους υπεύθυνους δικηγόρους μιας καπνοβιομηχανίας σύστησε να εγκαταλειφτούν ως μάταιες οι προσπάθειες παραγωγής ενός «ασφαλούς» τσιγάρου και να τοποθετηθούν σε σίγουρο μέρος για πολύ καιρό όλα τα σχετικά έγγραφα.

Δύο πράγματα καταστάθηκαν σαφή στα τόσα χρόνια πειραμάτων: Η νικοτίνη είναι πράγματι εθιστική, και το κάπνισμα όντως σκοτώνει. Αν και με πάθος αρνιούνται αυτά τα γεγονότα δημόσια, οι καπνοβιομηχανίες δείχνουν με τα έργα τους ότι γνωρίζουν αυτά τα γεγονότα πολύ καλά.

Διατυπώνοντας κατηγορίες για εσκεμμένη παραποίηση της πραγματικής εικόνας, ο επιθεωρητής της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των Η.Π.Α. Ντέιβιντ Κέσλερ είπε: «Μερικά από τα σύγχρονα τσιγάρα ίσως, μάλιστα, πληρούν τις προϋποθέσεις για να ονομαστούν υψηλής τεχνολογίας συστήματα μεταφοράς νικοτίνης, τα οποία μεταφέρουν νικοτίνη σε επακριβώς υπολογισμένες ποσότητες . . . αρκετές για να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν τον εθισμό».

Ο Κέσλερ αποκάλυψε ότι οι καπνοβιομηχανίες κατέχουν ορισμένες ευρεσιτεχνίες που αποδεικνύουν την πρόθεσή τους. Μια από αυτές αφορά κάποια ποικιλία καπνού η οποία έχει υποστεί γενετικές μεταβολές για την υψηλότερη απόδοση σε νικοτίνη που είναι γνωστή. Μια άλλη διαδικασία εμποτίζει το φίλτρο και το χαρτί των τσιγάρων με νικοτίνη για ακόμα μεγαλύτερη περιεκτικότητα. Κάποια ακόμα παρέχει περισσότερη νικοτίνη στις πρώτες ρουφηξιές του καπνιστή παρά στις τελευταίες. Επιπλέον, έγγραφα των βιομηχανιών δείχνουν ότι προστίθενται στα τσιγάρα ενώσεις αμμωνίας για να απελευθερώνεται περισσότερη νικοτίνη από τον καπνό. «Σχεδόν διπλάσιο από το συνηθισμένο ποσοστό που εισπνέεται μπήκε στο αίμα ενός καπνιστή», λέει μια αναφορά στην εφημερίδα Νιου Γιορκ Τάιμς (New York Times). Η FDA έχει διακηρύξει ότι η νικοτίνη είναι εθιστικό ναρκωτικό και σκοπεύει να επιβάλει αυστηρότερες διατάξεις στο θέμα των τσιγάρων.

Οι κυβερνήσεις εξαρτώνται με το δικό τους τρόπο από τα τσιγάρα. Η κυβέρνηση των Η.Π.Α., για παράδειγμα, συγκεντρώνει 12 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 2,7 τρισ. δρχ.) το χρόνο από πολιτειακούς και ομοσπονδιακούς φόρους που επιβάλλονται στα προϊόντα καπνού. Το ομοσπονδιακό Γραφείο Τεχνολογικής Αξιολόγησης, ωστόσο, υπολογίζει ότι το κάπνισμα κοστίζει 68 δισεκατομμύρια δολάρια (15,6 τρισ. δρχ.) το χρόνο, με βάση τις δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη και τη χαμένη παραγωγικότητα.

Ισχυρισμοί για οικονομικές ανταμοιβές και άφθονες εργασίες, γενναιόδωρη υποστήριξη των καλών τεχνών, έντονες διαψεύσεις της ύπαρξης κινδύνων για την υγεία—πράγματι, η καπνοβιομηχανία έχει εξαπολύσει μερικά παράξενα αερόστατα για αυτοάμυνα. Το αν θα αποδειχτούν ή όχι πιο αποτελεσματικά από το φράγμα των αερόστατων πάνω από το Λονδίνο απομένει να το δούμε.

Αλλά είναι σαφές ότι οι γιγαντιαίες εταιρίες δεν μπορούν πια να κρύβουν την αληθινή τους φύση. Έχουν κερδίσει εκατομμύρια και έχουν σκοτώσει εκατομμύρια, αλλά φαίνεται πως παραμένουν ανεπηρέαστες από το γεγονός ότι η κατάληξη είναι φοβερό κόστος σε ανθρώπινες ζωές.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 8]

Όπως φαίνεται αυτά είναι γεμάτα με πολύ άχρηστο αέρα

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 9]

Μια κυβερνητική μελέτη εκθέτει το παθητικό κάπνισμα ως καρκινογόνο παράγοντα

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 10]

Η νικοτίνη είναι μια από τις πιο εθιστικές γνωστές ουσίες

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 11]

Έχουν κερδίσει εκατομμύρια· έχουν σκοτώσει εκατομμύρια

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

50.000 Μελέτες—Τι Έχουν Ανακαλύψει;

Εδώ παρουσιάζεται ένα μικρό δείγμα των ανησυχιών σχετικά με την υγεία που ήγειραν οι ερευνητές όσον αφορά τη χρήση καπνού:

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ: Οι καπνιστές αποτελούν το 87 τοις εκατό του αριθμού εκείνων που πεθαίνουν από καρκίνο του πνεύμονα.

ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ: Οι καπνιστές διατρέχουν 70 τοις εκατό μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από κάποια καρδιαγγειακή πάθηση.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: Οι γυναίκες που καπνίζουν 40 ή περισσότερα τσιγάρα τη μέρα έχουν 74 τοις εκατό μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από καρκίνο του μαστού.

ΒΛΑΒΗ ΣΤΗΝ ΑΚΟΗ: Τα βρέφη που γεννιούνται από μητέρες οι οποίες καπνίζουν έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στην επεξεργασία του ήχου.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ: Οι διαβητικοί που καπνίζουν ή μασάνε καπνό αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν νεφρική βλάβη και έχουν πιο γοργά εξελισσόμενη αμφιβληστροειδοπάθεια.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ: Δύο μελέτες που περιέλαβαν περισσότερους από 150.000 ανθρώπους δείχνουν ότι υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ του καπνίσματος και του καρκίνου του παχέος εντέρου.

ΑΣΘΜΑ: Ο καπνός «από δεύτερο χέρι» μπορεί να χειροτερέψει το άσθμα στα μικρά παιδιά.

ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ: Οι κόρες των γυναικών που κάπνιζαν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να καπνίσουν.

ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ: Το κάπνισμα φαίνεται πως προκαλεί μυελοειδή λευχαιμία.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ: Σύμφωνα με μια μελέτη του Αμερικανικού Στρατού, οι καπνιστές έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν τραυματισμούς όταν ασκούνται.

ΜΝΗΜΗ: Υψηλές δόσεις νικοτίνης ίσως μειώνουν τη διανοητική επιδεξιότητα όταν το άτομο εκτελεί πολύπλοκες εργασίες.

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Οι ψυχίατροι ερευνούν για στοιχεία που αποδεικνύουν τη σχέση μεταξύ του καπνίσματος και της βαριάς κατάθλιψης καθώς επίσης και της σχιζοφρένειας.

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ: Μια μελέτη που διεξάχτηκε ανάμεσα σε νοσοκόμες έδειξε ότι οι νοσοκόμες που κάπνιζαν είχαν δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν.

Άλλοι κίνδυνοι που προστίθενται στον κατάλογο: Καρκίνος στο στόμα, στο λάρυγγα, στο λαιμό, στον οισοφάγο, στο πάγκρεας, στο στομάχι, στο λεπτό έντερο, στην ουροδόχο κύστη, στα νεφρά και στον τράχηλο της μήτρας· εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή προσβολή, χρόνια πνευμονική νόσος, πάθηση του κυκλοφορικού, γαστροδωδεκαδακτυλικά έλκη, διαβήτης, στειρότητα, χαμηλό βάρος των μωρών κατά τη γέννηση, οστεοπόρωση και λοιμώξεις στα αφτιά. Μπορούμε να προσθέσουμε επίσης τους κινδύνους από τη φωτιά, εφόσον το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία για την πρόκληση πυρκαγιών σε σπίτια, ξενοδοχεία και νοσοκομεία.

[Πλαίσιο στη σελίδα 12]

Καπνός που Δεν Καπνίζεται-Ένα Επικίνδυνο Υποκατάστατο

Η πρωτοπόρος εταιρία στη βιομηχανία παραγωγής καπνού για πιπίλισμα, που έχει κέρδη 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 250 δισ. δρχ.), με πονηριά ελκύει τους αρχάριους χρησιμοποιώντας αρωματικά δολώματα. Έχει αρωματισμένες μάρκες που είναι δημοφιλείς. Η «ελαφριά ζαλάδα από τον καπνό» που παρέχει ικανοποιεί αλλά όχι για πολύ. Ένας πρώην αντιπρόεδρος αυτής της καπνοβιομηχανίας είπε: «Πολλοί άνθρωποι μπορεί να αρχίζουν με τα πιο αρωματικά προϊόντα, αλλά τελικά, θα έρθουν στην [πιο δυνατή μάρκα]». Αυτή τη διαφημίζουν με σλόγκαν όπως: «Δυνατός Καπνός για Μάσημα, για Δυνατούς Άντρες», και: «Ικανοποιεί».

Η εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ, η οποία αναφέρθηκε στη στρατηγική που ακολουθεί αυτή η εταιρία, παρέθεσε την άρνησή της σε σχέση με το ότι «αλλοιώνει τα επίπεδα της νικοτίνης». Η ίδια εφημερίδα δήλωσε επίσης ότι δύο πρώην χημικοί σε θέματα καπνού της εταιρίας, μιλώντας πρώτη φορά για αυτό το ζήτημα, είπαν πως, «ενώ η εταιρία δεν παρουσιάζει μια παραποιημένη εικόνα σε σχέση με τα επίπεδα της νικοτίνης, παραποιεί την εικόνα σε σχέση με την ποσότητα της νικοτίνης που απορροφούν οι χρήστες». Επίσης λένε ότι η εταιρία προσθέτει χημικές ουσίες για να αυξήσει την αλκαλικότητα του καπνού της. Όσο πιο αλκαλικός είναι ο καπνός, «τόσο περισσότερη νικοτίνη απελευθερώνεται». Η ίδια εφημερίδα προσθέτει την εξής διευκρίνιση όσον αφορά τον καπνό για πιπίλισμα και τον καπνό για μάσημα: «Ο καπνός για πιπίλισμα, ο οποίος μερικές φορές συγχέεται με τον καπνό για μάσημα, είναι κομμένος καπνός τον οποίο οι χρήστες πιπιλίζουν, αλλά δεν μασάνε. Οι χρήστες παίρνουν μια μικρή ποσότητα και τη βάζουν ανάμεσα στο μάγουλό τους και στα ούλα τους, τη γυροφέρνουν με τη γλώσσα τους και κατά διαστήματα φτύνουν».

Οι αρωματικές μάρκες που είναι φτιαγμένες για αρχάριους απελευθερώνουν μόνο από 7 μέχρι 22 τοις εκατό από τη νικοτίνη τους προκειμένου να απορροφηθεί από το αίμα. Η πιο δυνατή μάρκα μπορεί να κάνει τους καινούριους χρήστες να πνιγούν. Ο καπνός είναι ψιλοκομμένος για «πραγματικούς» άντρες. Το 79 τοις εκατό της νικοτίνης του είναι διαθέσιμο για άμεση απορρόφηση στο αίμα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι χρήστες αρχίζουν να χρησιμοποιούν καπνό για πιπίλισμα κατά μέσο όρο σε ηλικία εννιά χρονών. Και ποιος εννιάχρονος θα αργήσει πολύ να προχωρήσει στις πιο δυνατές μάρκες και να μπει και αυτός στους «πραγματικούς» άντρες;

Η δόση της νικοτίνης που προκύπτει είναι στην πραγματικότητα πιο ισχυρή από εκείνη ενός τσιγάρου. Οι χρήστες, όπως αναφέρεται, έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του στόματος, και ο κίνδυνος να αναπτύξουν καρκίνο στο λαιμό είναι 50 φορές μεγαλύτερος σε σύγκριση με τους μη χρήστες.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, προσωρινά ξέσπασε δημόσια κατακραυγή όταν υποβλήθηκε μήνυση εναντίον κάποιας καπνοβιομηχανίας από τη μητέρα ενός πρώην αστέρα των σχολικών αγώνων στίβου ο οποίος πέθανε από καρκίνο του στόματος. Του έδωσαν ένα δωρεάν κουτάκι με καπνό για πιπίλισμα όταν ήταν 12 χρονών σε κάποιο ροντέο και κατέληξε να χρησιμοποιεί τέσσερα κουτάκια την εβδομάδα. Αφού υποβλήθηκε σε αρκετές επώδυνες εγχειρήσεις κατά τις οποίες του έκοψαν μέρος από τη γλώσσα του, το σαγόνι του και το λαιμό του, οι γιατροί σταμάτησαν τις προσπάθειες. Ο νεαρός άντρας πέθανε σε ηλικία 19 χρονών.

[Πλαίσιο στη σελίδα 13]

Πώς να Κόψετε το Κάπνισμα

Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ελευθερωθεί με επιτυχία από τον εθισμό τους στη νικοτίνη. Αν είστε καπνιστής, ακόμα και πολύ καιρό, μπορείτε και εσείς να απαλλαγείτε από αυτή την επιβλαβή συνήθεια. Ακολουθούν μερικές υποδείξεις που ίσως σας βοηθήσουν:

• Να ξέρετε εκ των προτέρων τι να περιμένετε. Τα συμπτώματα στέρησης είναι πιθανό να περιλαμβάνουν άγχος, ευερεθιστότητα, ζαλάδα, πονοκεφάλους, αϋπνία, στομαχικές διαταραχές, πείνα, υπερβολική επιθυμία, αδυναμία συγκέντρωσης και τρεμούλες. Καθόλου ευχάριστη προοπτική, να είστε βέβαιοι, αλλά τα πιο έντονα συμπτώματα διαρκούν μόνο λίγες μέρες και σταδιακά εξαφανίζονται καθώς το σώμα ελευθερώνεται από τη νικοτίνη.

• Τώρα αρχίζει στα σοβαρά η διανοητική μάχη. Όχι μόνο το σώμα σας λαχταρούσε τη νικοτίνη αλλά και το μυαλό σας εξαρτιόταν από τρόπους συμπεριφοράς που είχαν σχέση με το κάπνισμα. Αναλύστε το συνηθισμένο σας πρόγραμμα για να διαπιστώσετε πότε σας ερχόταν αυτόματα η επιθυμία να καπνίσετε, και αλλάξτε αυτό το πρότυπο. Για παράδειγμα, αν πάντοτε καπνίζατε αμέσως μετά το γεύμα, αποφασίστε να σηκώνεστε αμέσως και να κάνετε μια βόλτα ή να πλένετε τα πιάτα.

• Όταν σας καταλαμβάνει έντονη επιθυμία, ίσως εξαιτίας μιας γεμάτης ένταση στιγμής, να θυμάστε ότι η παρόρμηση συνήθως θα περάσει μέσα σε πέντε λεπτά. Να είστε έτοιμοι να απασχολήσετε το μυαλό σας γράφοντας κάποιο γράμμα, κάνοντας μερικές ασκήσεις ή τρώγοντας κάτι πρόχειρο που είναι υγιεινό. Η προσευχή είναι ισχυρό βοήθημα σε σχέση με την εγκράτεια.

• Αν έχετε απογοητευτεί από μερικές αποτυχημένες προσπάθειες να κόψετε το κάπνισμα, πάρτε θάρρος. Το σημαντικό είναι να συνεχίσετε την προσπάθεια.

• Αν η προοπτική να πάρετε βάρος σας παρεμποδίζει, να θυμάστε ότι τα οφέλη που θα προκύψουν αν κόψετε το κάπνισμα θα αντισταθμίσουν κατά πολύ τους κινδύνους λίγων παραπανίσιων κιλών. Κάτι που ίσως βοηθήσει είναι το να έχετε διαθέσιμα φρούτα ή λαχανικά. Τέλος, να πίνετε άφθονο νερό.

• Το να κόψετε το κάπνισμα είναι ένα πράγμα. Το να εξακολουθείτε να απέχετε από τον καπνό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Θέστε χρονικούς στόχους σχετικά με το πόσο καιρό θα μείνετε μακριά από τα τσιγάρα—μια μέρα, μια εβδομάδα, τρεις μήνες, για πάντα.

Ο Ιησούς είπε: «Πρέπει να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου». (Μάρκος 12:31) Για να αγαπάτε τον πλησίον σας, σταματήστε να καπνίζετε. Για να αγαπάτε τον εαυτό σας, σταματήστε να καπνίζετε.—Βλέπε επίσης «Κάπνισμα—Η Χριστιανική Άποψη» στο Ξύπνα! 8 Ιουλίου 1989, σελίδες 13-15.