Σελίδα Δύο

Να καπνίζει κανείς ή να μην καπνίζει; Ιδού η απορία. Συνήθως την αντιμετωπίζετε στα εφηβικά σας χρόνια. Δεν περιλαμβάνεται καμιά υποχρέωση. Είναι μια απόφαση που παίρνετε από μόνοι σας. Σύμφωνα όμως με ειδήμονες σε ιατρικά θέματα, είναι μια απόφαση που θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή σας. Θα μπορούσε ακόμα και να καθορίσει το πότε και το πώς θα πεθάνετε.

Συνεπώς, προκύπτουν σημαντικά ερωτήματα: Είναι έντιμο να διαφημίζονται τα προϊόντα καπνού; Δικαιολογείται από ηθικής πλευράς να εξάγουν τα λεγόμενα Χριστιανικά κράτη τα προϊόντα καπνού που παράγουν, ξεφορτώνοντάς τα σε άλλα κράτη; Μήπως οι πωλητές τσιγάρων πουλάνε αρρώστιες και θάνατο; Και, εφόσον οι άνθρωποι παίρνουν την απόφαση να καπνίζουν, έχει αυτό πραγματικά σημασία;

Ο Καπνός και η Υγεία Σας—Έχουν Πράγματι Κάποια Σχέση;

«Σας Ευχαριστούμε που Δεν Καπνίζετε»—Επιγραφή της εποχής μας.

«Σας Ευχαριστούμε που Καπνίζετε»—Αντεπίθεση από περιοδικό που εκδίδει κάποια εταιρία καπνού.

ΟΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ παρατάξεις έχουν λάβει τη θέση τους, τα στυλό και οι κομπιούτερ της προπαγάνδας έχουν αναλάβει δράση. Οι διαφημιστικές εταιρίες στέλνουν τα συγκρουόμενα μηνύματά τους. Ο πόλεμος αυτός διεξάγεται στην παγκόσμια αγορά. Πρόκειται για τον πόλεμο του καπνού και τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι υψηλά. Δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Είτε καπνίζετε είτε όχι, σας επηρεάζει.

Είναι ένας πόλεμος που διεξάγεται σε δυο κυρίως τομείς—στην οικονομία και στην υγεία. Για όσους είναι κατά του καπνίσματος, η υγεία έρχεται πρώτη. Για τους μεγιστάνες του καπνού κι εκείνους που σχετίζονται με τη βιομηχανία, διακυβεύονται η οικονομία, τα κέρδη και οι εργασίες. Τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις παροξύνονται μερικές φορές. Σε ένα αεροδρόμιο, ένας καπνιστής ζήτησε από κάποιο διπλανό τη φωτιά του. «Λυπάμαι, δεν καπνίζω», ήταν η αθώα απάντηση. «Δεν σας ρώτησα αν καπνίζετε!» είπε θυμωμένα ο καπνιστής.

Αλλά τι βρίσκεται στο βάθος αυτής της διένεξης; Σας βλάπτει πράγματι τόσο πολύ το κάπνισμα; Πρέπει να το σταματήσετε ή όχι;

Κυβερνητικές Προειδοποιήσεις Όσον Αφορά την Υγεία

Στις Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγεται διαμάχη γύρω από το ζήτημα του καπνού και του καρκίνου, επί δεκαετίες. Στη δεκαετία του 1960, οι καπνοβιομηχανίες χρηματοδότησαν με εκατομμύρια δολάρια διάφορες έρευνες, για να βοηθήσουν υποτίθεται στον εντοπισμό της σχέσης μεταξύ καρκίνου και καπνού, κι έτσι να βρουν κάποιο τρόπο να παράγουν τσιγάρα χωρίς καρκινογόνα στοιχεία. Προφανώς, ένα από τα αποτελέσματα ξάφνιασε τους καπνοβιομήχανους.

Το 1964, ο υπουργός υγείας των Η.Π.Α. εξέδωσε την πρώτη του προειδοποιητική έκθεση αναφορικά με τους κινδύνους του καπνίσματος. Από το 1965, οι κατασκευαστές τσιγάρων στις Η.Π.Α. υποχρεούνται από το νόμο να τυπώνουν στα πακέτα τους προειδοποιήσεις. Στην αρχή το μήνυμα ήταν ήπιο: «Προειδοποίηση: Ο Υπουργός Υγείας Καταγγέλλει ότι το Κάπνισμα Τσιγάρων Είναι Επικίνδυνο για την Υγεία Σας». Κατόπιν, το 1985, απαιτήθηκε από τις εταιρίες καπνού να προβάλλουν εναλλακτικά τέσσερα μηνύματα στις διαφημίσεις και στα προϊόντα τους. Η καθεμιά αρχίζει με τα λόγια: «ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ». Και τα διαφορετικά μηνύματα είναι: «Το Κάπνισμα Προξενεί Καρκίνο του Πνεύμονα, Καρδιοπάθειες, Εμφύσημα και Μπορεί να Προκαλέσει Επιπλοκές στην Εγκυμοσύνη». (Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 4.) «Όταν Καπνίζουν οι Έγκυες Μπορεί να Προκληθεί Βλάβη στο Έμβρυο, Πρόωρος Τοκετός και Χαμηλό Βάρος Κατά τη Γέννηση». «Κόβοντας το Τσιγάρο Τώρα, Μειώνετε Σημαντικά Σοβαρούς Κινδύνους για την Υγεία Σας». «Στο Κάπνισμα Τσιγάρου Περιλαμβάνεται Μονοξείδιο του Άνθρακα».a

Και άλλες χώρες, εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δημοσιεύουν προειδοποιήσεις σχετικά με τα τσιγάρα. Το περιοδικό India Today περιέχει διαφημίσεις που περιλαμβάνουν τα λόγια: «ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ: ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΤΣΙΓΑΡΩΝ ΕΙΝΑΙ ΒΛΑΒΕΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ». Παλιότερα στον Καναδά, εμφανιζόταν η ακόλουθη δήλωση με μικρά γράμματα: «Προειδοποίηση: Η Υπηρεσία Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Καναδά προειδοποιεί ότι ο κίνδυνος για την υγεία αυξάνεται ανάλογα με το πόσο καπνίζετε—αποφεύγετε να εισπνέετε τον καπνό». Από τις 31 Μαΐου 1988, έχουν απαγορευτεί οι διαφημίσεις τσιγάρων στον Καναδά. Στη Βρετανία, οι διαφημίσεις τσιγάρων περιλαμβάνουν τα λόγια: «ΜΕΤΡΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΙΣΣΑΣ [ή ΧΑΜΗΛΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΙΣΣΑΣ] Όπως καθορίζεται από την Κυβέρνηση της Α. Μ. ΚΙΝΔΥΝΟΣ: ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ της Κυβέρνησης Όσον Αφορά την Υγεία: ΤΑ ΤΣΙΓΑΡΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΛΑΨΟΥΝ ΣΟΒΑΡΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΑΣ». Οι διαφημίσεις καπνού έχουν απαγορευτεί στην Ιταλία ήδη από το 1962. (Παρ’ όλα αυτά, ο αριθμός των τσιγάρων που καπνίζουν οι Ιταλοί έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια!) Με τόσο πολλές προειδοποιήσεις που βασίζονται σε συγκλονιστικές επιστημονικές αποδείξεις, 50.000 και πλέον μελέτες στη διάρκεια των ετών, το συμπέρασμα είναι αναπόφευκτο—το κάπνισμα είναι επικίνδυνο για την υγεία σας!

Μολονότι το κάπνισμα είναι παγκόσμιο φαινόμενο, δεν απαιτούν όλες οι χώρες να τυπώνονται προειδοποιήσεις στο προϊόν. Και όταν οι αγορές παρουσιάζουν κάμψη σε κάποια περιοχή, οι γίγαντες του καπνού, με την τακτική της πιεστικής διαφήμισης, ανοίγουν νέες αγορές σε άλλες χώρες. Επηρεάζεται η χώρα σας από την ισχυρή διαφήμιση του καπνού; Μήπως τα ξένα τσιγάρα αρχίζουν να φαίνονται πιο ελκυστικά; Ποια είναι η αληθινή ιστορία πίσω από τις «μεγάλες πωλήσεις»;

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο/Εικόνα στις σελίδες 4, 5]

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ και οι Έγκυες Γυναίκες

Το σοβιετικό περιοδικό Nauka I Zhizn (Επιστήμη και Ζωή) δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο του Δρ Βίκτορ Καζμίν, στο οποίο ο ίδιος εξέθετε λεπτομερώς τους κινδύνους που διατρέχει η μητέρα και το παιδί, σε περίπτωση που η μητέρα καπνίζει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτός δήλωσε: «Το κάπνισμα κάνει τεράστιο κακό στον οργανισμό της γυναίκας, τα βιολογικά διακριτικά γνωρίσματα του οποίου τον καθιστούν αρκετά ευαίσθητο στις δηλητηριάσεις. Άλλωστε, ο καπνός του τσιγάρου περιέχει συστατικά που αποτελούν θανάσιμη απειλή για την υγεία».

Ο ίδιος δηλώνει ότι οι καπνίστριες μητέρες μπορούν κυριολεκτικά να δηλητηριάσουν το παιδί τους. «Εργαστηριακές αναλύσεις έχουν δείξει ότι στο αμνιακό υγρό αυτών των γυναικών ασθενών υπάρχουν δηλητήρια—η νικοτίνη και ο μεταβολίτης της, η κοτινίνη. Αλλά το πιο τρομακτικό, όπως έχει εντοπιστεί από ηλεκτρονικά μικροσκόπια, είναι ότι, στις γυναίκες που καπνίζουν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλάζει ακόμα και η δομή του ομφάλιου λώρου· και ο ομφάλιος λώρος είναι το μέσο από το οποίο το έμβρυο λαβαίνει από τη μητέρα όλα όσα χρειάζεται για τη ζωή. . . .

»Αν η μητέρα καπνίζει στη διάρκεια των δυο ή τριών πρώτων εβδομάδων μετά τη σύλληψη, κατά κανόνα, αυτό που επηρεάζεται χειρότερα είναι το κεντρικό νευρικό σύστημα του εμβρύου . . . Στη διάρκεια της τέταρτης ή πέμπτης εβδομάδας της εγκυμοσύνης αναπτύσσεται το καρδιοαγγειακό σύστημα. Τότε αυτό είναι που δηλητηριάζεται πρώτο».

Ποιο είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Δρ Καζμίν; «Ο καπνός του τσιγάρου είναι πολύ πιο επικίνδυνος για το έμβρυο απ’ ό,τι είναι για την ίδια τη μητέρα». Αξίζει τον κόπο; Θυμηθείτε την προειδοποίηση του υπουργού υγείας των Η.Π.Α.: «Το Κάπνισμα . . . Μπορεί να Προκαλέσει Επιπλοκές στην Εγκυμοσύνη». Και αυτή είναι απλώς μια ήπια φράση.

[Ευχαριστίες]

WHO/American Cancer Society

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ και το Εμφύσημα

Το εμφύσημα είναι μια πάθηση που οδηγεί σε προοδευτική απώλεια της ελαστικότητας των πνευμόνων, πράγμα που τελικά καθιστά αδύνατη την επαρκή εκπνοή του χρησιμοποιημένου αέρα. Το έντυπο με τίτλο Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide (Πλήρης Οικιακός Ιατρικός Οδηγός των Παθολόγων και των Χειρουργών του Πανεπιστημίου της Κολούμπια) εξηγεί: «Τα άτομα στις [Ηνωμένες Πολιτείες] που έχουν εμφύσημα παρουσιάζουν την εξής γενική εικόνα: Είναι κυρίως άντρες, μεταξύ 50 και 70 ετών, που ήταν μανιώδεις καπνιστές επί χρόνια. Στο παρελθόν, οι γυναίκες δεν παρουσίαζαν εμφύσημα τόσο συχνά όσο οι άντρες, αλλά η εικόνα αυτή αλλάζει, καθώς οι γυναίκες εξακολουθούν να γίνονται μανιώδεις καπνίστριες».

Το ίδιο έντυπο προσθέτει: «Το εμφύσημα μπορεί επί χρόνια να δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για κάτι άλλο. Το άτομο που έχει εμφύσημα πιθανόν για μερικά χρόνια να κρυολογούσε πολύ άσχημα, αρκετές φορές κάθε χειμώνα, ενώ κάθε τέτοιο κρυολόγημα συνοδευόταν από δυνατό βήχα, και ίσως από χρόνια βρογχίτιδα. Ο βήχας είναι συχνά επίμονος και γίνεται χρόνιος». Ποια είναι μερικά άλλα συμπτώματα του εμφυσήματος;

«Το εμφύσημα αναπτύσσεται αργά. Έπειτα από κάποιες μικρές δυσκολίες στην αναπνοή το πρωί και το βράδυ, μπορεί αργότερα να αρχίσουν να παρουσιάζονται παρεμβολές στις δραστηριότητες του ατόμου. Ένας μικρός περίπατος μπορεί να είναι αρκετός για να κοπεί η αναπνοή· το ανέβασμα σκαλοπατιών είναι δύσκολο. Τελικά, καθώς οι πνεύμονες γίνονται όλο και λιγότερο ικανοί να φέρουν σε πέρας την εισπνοή, την εκπνοή και την ανταλλαγή αερίων, η κατάσταση μπορεί να φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε να απαιτείται μεγάλη προσπάθεια για κάθε αναπνοή, κι έτσι ο ασθενής να αχρηστεύεται και να είναι ανίκανος να φέρει σε πέρας φυσιολογικές δραστηριότητες».

Ο ίδιος ιατρικός οδηγός προσθέτει ότι το εμφύσημα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά καρδιοαγγειακά προβλήματα. Αξίζει πραγματικά τον κόπο; Γιατί να πετάξετε το πολύτιμο δώρο της ζωής σας για χάρη της εφήμερης ικανοποίησης που προσφέρει η νικοτίνη;

Πωλητές Θανάτου—Είστε Πελάτης;

«Ο τύπος που καπνίζει έχει ακούσει όλες τις προειδοποιήσεις του κόσμου, που του λένε ‘θα σε σκοτώσει’, κι αυτό πιστεύω κι εγώ. Πιστεύω ότι θα σε σκοτώσει. Πιστεύω ότι οποιοσδήποτε ανόητος κατεβάζει τον καπνό στα σωθικά του θα υποφέρει. Ποτέ στη ζωή μου δεν κάπνισα τσιγάρο. Έκανα περιουσία απ’ αυτό. . . . Ο μόνος τρόπος με τον οποίο χτίσαμε αυτή τη χώρα ήταν πουλώντας καπνό στους υπόλοιπους ανόητους του κόσμου».—Τζέιμς Σαρπ, καλλιεργητής καπνού για πολύ καιρό στο Κεντάκι, από το βιβλίο «Merchants of Death—The American Tobacco Industry» («Έμποροι Θανάτου—Η Αμερικανική Καπνοβιομηχανία»), του Λάρι Κ. Γουάιτ.

ΑΥΤΗ η ειλικρινής παρατήρηση λέει πάρα πολλά, αλλά αφήνει αρκετά ερωτήματα αναπάντητα. Γιατί καπνίζουν ένα δισεκατομμύριο και πλέον άτομα σ’ ολόκληρο τον κόσμο; Τι τους παρακινεί να εξακολουθούν να έχουν μια συνήθεια που είναι γνωστό ότι φέρνει το θάνατο; Άλλωστε, η ιστορία με τον καπνό είναι βασικά σαν την ιστορία με τα ναρκωτικά—προσφορά και ζήτηση. Αν δεν υπάρχει επικερδής αγορά, τότε η προσφορά στερεύει. Γιατί λοιπόν καπνίζει ο κόσμος;

Η λέξη κλειδί είναι ‘εθισμός’. Από τη στιγμή που η νικοτίνη θα εξασφαλίσει πρόσβαση μέσα στο σώμα, υπάρχει καθημερινή ανάγκη για τακτικές δόσεις νικοτίνης. Με τον εθισμό συνδυάζεται και η συνήθεια. Ορισμένες καταστάσεις, που έχουν τη ρίζα τους στη συνήθεια, προκαλούν την επιθυμία για τσιγάρο. Μπορεί να είναι αμέσως μόλις σηκώνεται το άτομο ή με το πρώτο φλιτζάνι του πρωινού καφέ, το ποτό ύστερα από το μεσημεριανό φαγητό, η πίεση και η κοινωνική αλληλεπίδραση στην εργασία ή στην αναψυχή. Δεκάδες φαινομενικά ασήμαντες συνήθειες μπορούν να είναι το «έναυσμα» που κάνει κάποιον να θέλει να καπνίσει.

Γιατί Κάπνιζαν;

Το Ξύπνα! πήρε συνέντευξη από αρκετούς πρώην καπνιστές, σε μια προσπάθεια να κατανοηθεί το κίνητρο που βρίσκεται πίσω από το κάπνισμα. Για παράδειγμα, ας πάρουμε τον Ρέι, που είναι γύρω στα πενήντα, πρώην πηδαλιούχο στο Ναυτικό των Η.Π.Α. Αυτός εξηγεί: «Ήμουν περίπου 9 χρονών όταν πρωτάρχισα να καπνίζω, αλλά άρχισα το κάπνισμα συστηματικά όταν έγινα 12. Θυμάμαι ότι με έδιωξαν από το Σώμα των Προσκόπων επειδή κάπνιζα».

Ξύπνα!: «Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε στο κάπνισμα;»

Ρέι: «Ήταν ένδειξη ανδρισμού. Ξέρετε, το κάπνισμα ήταν ανδροπρεπές. Θυμάμαι ότι οι διαφημίσεις εκείνη την εποχή έδειχναν πυροσβέστες και αστυνομικούς να καπνίζουν. Αργότερα, στο Ναυτικό, η δουλειά μου στη ναυσιπλοΐα με έκανε να αισθάνομαι μεγάλη πίεση και πίστευα ότι το κάπνισμα με βοηθούσε να ξεπερνάω την ένταση.

»Κάπνιζα περίπου ενάμισι πακέτο την ημέρα [30 τσιγάρα] και δεν άρχιζα τη μέρα χωρίς τσιγάρο. Φυσικά, εισέπνεα τον καπνό. Δεν έχει νόημα να καπνίζεις, αν δεν εισπνέεις τον καπνό».

Ο Μπιλ, επαγγελματίας καλλιτέχνης από τη Νέα Υόρκη, επίσης γύρω στα πενήντα, αφηγείται μια παρόμοια ιστορία:

«Άρχισα όταν ήμουν 13 χρονών παιδί. Ήθελα να είμαι σαν τους μεγάλους. Από τη στιγμή που βρέθηκα κάτω από την επιρροή του, δεν μπορούσα να σταματήσω. Το τσιγάρο ήταν σαν φίλος μου. Μάλιστα, αν πήγαινα να κοιμηθώ και αντιλαμβανόμουν ότι δεν είχα τσιγάρα στο σπίτι, ξαναντυνόμουν και, άσχετα με τον καιρό, έβγαινα έξω και αγόραζα ένα πακέτο για την επόμενη μέρα. Κάπνιζα από ένα μέχρι δύο πακέτα την ημέρα. Παραδέχομαι ότι ήμουν εθισμένος. Παράλληλα έπινα και πολύ. Φαινόταν πως αυτά τα δυο πήγαιναν μαζί, ειδικά στα μπαρ όπου περνούσα πολύ από το χρόνο μου».

Η Έιμι, νέα και κοινωνική, άρχισε να καπνίζει όταν ήταν 12 χρονών. «Στην αρχή, αυτό έγινε εξαιτίας της πίεσης των συνομηλίκων. Έπειτα, όταν ήμουν 15 χρονών, πέθανε ο πατέρας μου, και η ένταση αυτού του γεγονότος με πίεζε ακόμα περισσότερο. Καθώς μεγάλωνα όμως, με επηρέαζαν οι διαφημίσεις, ιδιαίτερα εκείνη που έλεγε: ‘Έχεις πάει πολύ μπροστά, μωρό μου’. Ήθελα να σταδιοδρομήσω και σπούδαζα νοσοκόμα χειρουργείου. Σύντομα, κατέληξα να καπνίζω τρία πακέτα την ημέρα. Μου άρεσε ιδιαίτερα να καπνίζω μετά το φαγητό, και όποτε μιλούσα στο τηλέφωνο, πράγμα που συνέβαινε συχνά». Παρατήρησε κάποια άσχημα επακόλουθα; «Το πρωί έβηχα, είχα πονοκεφάλους και δεν ήμουν πια σε καλή φυσική κατάσταση. Και μόνο που ανέβαινα τις σκάλες για το διαμέρισμά μου, μου κοβόταν η αναπνοή. Και ήμουν μόνο 19 χρονών!»

Ο Χάρλεϊ, πρώην αεροπόρος του Ναυτικού, τώρα γύρω στα 60, άρχισε να καπνίζει την εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης σε ηλικία 5 ετών! Γιατί το έκανε αυτό; «Όλα τα παιδιά κάπνιζαν στο Άμπερντιν της Νότιας Ντακότα, απ’ όπου κατάγομαι. Αν κάπνιζες, ήσουν σκληρός τύπος».

Ο Χάρλεϊ μιλάει απερίφραστα σχετικά με το γιατί κάπνιζε. «Ήταν σκέτη απόλαυση για εμένα. Εισέπνεα τον καπνό βαθιά μέχρι τους πνεύμονές μου και τον κρατούσα εκεί. Μετά μου άρεσε να κάνω δαχτυλίδια με τον καπνό που έβγαζα. Έφτασα στο σημείο να μην μπορώ να ζήσω χωρίς τσιγάρο. Άρχιζα και τελείωνα τη μέρα με τσιγάρο. Στο Ναυτικό κάπνιζα δυο-τρία πακέτα την ημέρα κι ένα κουτί πούρα κάθε μήνα».

Ο Μπιλ, ο Ρέι, η Έιμι και ο Χάρλεϊ έκοψαν το κάπνισμα. Το ίδιο έχουν κάνει και εκατομμύρια άλλοι—43 και πλέον εκατομμύρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο. Αλλά οι πωλητές καπνού δεν το έχουν βάλει κάτω. Στοχεύουν διαρκώς σε καινούριες αγορές.

ΕΣΕΙΣ Είστε Στόχος;

Λόγω του ότι πολλοί άντρες καπνιστές κόβουν το κάπνισμα στα βιομηχανικά κράτη, κι επιπλέον λόγω της μείωσης πελατών εξαιτίας του φυσικού θανάτου και του θανάτου που προκαλείται από το κάπνισμα, οι εταιρίες καπνού χρειάζεται να ψάχνουν για καινούριες αγορές. Σε μερικές περιπτώσεις, έχουν αλλάξει τη στρατηγική των διαφημίσεών τους, στην προσπάθεια να ανεβάσουν τις πωλήσεις τους. Η χρηματοδότηση αθλητικών γεγονότων, λόγου χάρη διαφόρων τουρνουά τένις και γκολφ, είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να δίνουν μια δήθεν καθαρή εικόνα για το κάπνισμα. Άλλη μια προσαρμογή στη στρατηγική είναι οι αγορές που αποτελούν στόχο. Εσείς είστε μέσα στους πιθανούς πελάτες τους;

Στόχος υπ’ αριθμόν ένα: Οι γυναίκες. Μια μειονότητα γυναικών κάπνιζαν επί δεκαετίες, επειδή ενθαρρύνονταν και παρακινούνταν από το παράδειγμα γυναικών ηθοποιών του κινηματογράφου όπως η Γκλόρια Σουάνσον, που το 1917 κάπνιζε σε ηλικία 18 ετών. Μάλιστα, αυτή πήρε έναν από τους πρώτους της κινηματογραφικούς ρόλους, επειδή, όπως εξήγησε ο σκηνοθέτης: «Τα μαλλιά σου, το πρόσωπό σου, ο τρόπος που κάθεσαι, ο τρόπος που καπνίζεις το τσιγάρο . . . Είσαι ακριβώς αυτό που θέλω».

Στη δεκαετία του 1940, η Λορίν Μπακόλ, που πρωταγωνιστούσε σε κινηματογραφικά έργα με τον άντρα της, το μανιώδη καπνιστή Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, έθεσε κι εκείνη ένα λαμπρό πρότυπο όσον αφορά το κάπνισμα. Αλλά το γυναικείο τμήμα της αγοράς τσιγάρων ήταν ανέκαθεν αρκετά πίσω σε σχέση με την αντρική αγορά. Το ίδιο συνέβαινε και με τις στατιστικές όσον αφορά τον καρκίνο στις γυναίκες. Τώρα οι γυναίκες φτάνουν τους άντρες με γρήγορο ρυθμό—και στο κάπνισμα και στον καρκίνο του πνεύμονα.

Στα πρόσφατα χρόνια, έχει αναπτυχθεί μια καινούρια τάση στη διαφήμιση, εν μέρει λόγω του ανταγωνιστικότερου ρόλου των γυναικών στην κοινωνία σε συνδυασμό με την ύπουλη επιρροή των διαφημίσεων του καπνού. Ποιο είναι το μήνυμα που απευθύνεται στις γυναίκες; Η εταιρία Φίλιπ Μόρις, που βγάζει πολλές και διάφορες μάρκες τσιγάρων, παράγει τα τσιγάρα «Virginia Slims», που έχουν στόχο τη μοντέρνα γυναίκα. Το σύνθημά τους είναι εκείνο που προσέλκυσε την Έιμι: «Έχεις πάει πολύ μπροστά, μωρό μου». Η διαφήμιση δείχνει μια μοντέρνα γυναίκα γεμάτη στιλ, μ’ ένα τσιγάρο ανάμεσα στα δάχτυλά της. Αλλά μερικές γυναίκες θα πρέπει τώρα να αναρωτιούνται πόσο μπροστά έχουν πάει. Στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, ο καρκίνος του πνεύμονα έχει ξεπεράσει τον καρκίνο του μαστού σε ποσοστό θνησιμότητας στις γυναίκες.

Μια άλλη μάρκα τσιγάρων προσφέρει στις γυναίκες μια ευκαιρία: «Σε κάθε πακέτο 5 δωρεάν!» «Σε κάθε κούτα 50 δωρεάν!» Μάλιστα μερικά γυναικεία περιοδικά περιέχουν κουπόνια για δωρεάν πακέτα!

Το σεξ είναι άλλος ένας εύκολος τρόπος για να κάνουν τα τσιγάρα να φαίνονται ελκυστικά. Μια μάρκα προσκαλεί: «Νιώστε Μεγαλύτερη Απόλαυση». Το μήνυμα περιλαμβάνει και μια αγγελία, που δηλώνει: «ΖΗΤΕΙΤΑΙ—Ψηλός, μελαχρινός άγνωστος για μακροχρόνια σχέση. Ωραία εμφάνιση και εξαίρετο γούστο απαραίτητα. Υπογραφή, Κάποια που Ψάχνει Διψασμένα την Ικανοποίηση στο Κάπνισμα». Το τσιγάρο που παρουσιάζεται είναι «ψηλό» και σε σκούρο χαρτί. Ανεπαίσθητη σχέση;

Οι δεσμοί με τη μόδα είναι άλλο ένα αγκίστρι για τις γυναίκες. Κάποια μάρκα χαιρετίζεται ως «Γιορτή στιλ και γεύσης από τον ΥΒ ΣΕΝ ΛΟΡΑΝ». Για τις γυναίκες που τις απασχολεί το βάρος χρησιμοποιείται ένα άλλο δόλωμα. Η διαφήμιση δείχνει ένα λυγερόκορμο μοντέλο και τα τσιγάρα ορίζονται ως «Ultra Lights—The lightest style» («Εξαιρετικά Ελαφριά—Το ελαφρύτερο στιλ»).

Γιατί έχουν βάλει στόχο οι κατασκευαστές τσιγάρων τις γυναίκες όλου του κόσμου; Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας δίνει ένα ολοφάνερο στοιχείο υπολογίζοντας ότι «περισσότεροι από το 50 τοις εκατό των αντρών, αλλά μόνο το πέντε τοις εκατό των γυναικών, καπνίζουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, σε σύγκριση με το 30 περίπου τοις εκατό και των δυο φύλων στο βιομηχανικό κόσμο». Εκεί υπάρχει μια τεράστια ανεκμετάλλευτη αγορά για κέρδη από τον καπνό, άσχετα με το τελικό τίμημα που ίσως χρειαστεί να πληρωθεί όσον αφορά την υγεία. Και οι πωλητές καπνού έχουν επιτυχία. Σύμφωνα με την εφημερίδα The New York Times, η έκθεση του υπουργού υγείας των Η.Π.Α., η οποία δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 1989, δήλωνε ότι ‘παιδιά, ειδικά κορίτσια, καπνίζουν σε μικρότερη ηλικία’ και σ’ αυτά περιλαμβάνονται παιδιά του δημοτικού. Μια άλλη πηγή λέει ότι στα πρόσφατα χρόνια ο αριθμός των εφήβων καπνιστριών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί κατά 40 τοις εκατό. Αλλά οι γυναίκες δεν είναι ο μόνος στόχος των πωλητών θανάτου και των ασθενειών.

Στόχος: Συγκεκριμένες Φυλετικές Ομάδες

Ο Λάρι Κ. Γουάιτ, στο βιβλίο του Merchants of Death—The American Tobacco Industry, δηλώνει: «Οι μαύροι αποτελούν καλή αγορά για τους κατασκευαστές τσιγάρων. Το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών για την Υγεία έδειξε ότι το 1986 το ποσοστό των μαύρων που κάπνιζαν ήταν υψηλότερο από το ποσοστό των λευκών [στις Ηνωμένες Πολιτείες] . . . Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μαύροι καπνίζουν σε μεγαλύτερη αναλογία από τους λευκούς, επειδή αυτοί αποτελούν ειδικό στόχο της προώθησης των τσιγάρων». Γιατί αποτελούν ειδικό στόχο; Σύμφωνα με την εφημερίδα The Wall Street Journal, αυτοί αποτελούν «μια ομάδα που είναι πίσω σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, όσον αφορά την καταπολέμηση της συνήθειας». Γι’ αυτό, ο μαύρος πελάτης είναι συχνά «πιστός» πελάτης, ‘ώσπου να μας χωρίσει ο θάνατος’.

Πώς συγκεντρώνουν οι εταιρίες καπνού την προσοχή τους στο μαύρο πληθυσμό; Ο συγγραφέας Γουάιτ δηλώνει: «Τα τσιγάρα διαφημίζονται πάρα πολύ σε περιοδικά που απευθύνονται σε μαύρους, όπως τα Ebony, Jet και Essence. Το 1985 οι εταιρίες τσιγάρων ξόδεψαν 3,3 εκατομμύρια δολάρια [περ. 495 εκατ. δρχ.] σε διαφημίσεις στο Ebony και μόνο». Μια εταιρία καπνού προωθεί επίσης μια ετήσια επίδειξη μόδας που απευθύνεται στην αγορά των μαύρων γυναικών. Εκεί προσφέρονται δωρεάν τσιγάρα. Κάποτε, μια άλλη εταιρία χρηματοδοτούσε τακτικά κάποιο φεστιβάλ τζαζ και εξακολουθεί να υποστηρίζει μουσικά φεστιβάλ που είναι δημοφιλή στους μαύρους. Πόσο ειδικός στόχος είναι ο μαύρος πληθυσμός; Ένας εκπρόσωπος της Φίλιπ Μόρις δήλωσε: «Η αγορά των μαύρων είναι πολύ σημαντική. Είναι πολύ ισχυρή αγορά».

Αλλά υπάρχει κάποια ακόμα πιο σημαντική αγορά για τους γίγαντες του καπνού—όχι μόνο φυλές ή ομάδες, αλλά ολόκληρα κράτη!

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 7]

«Το τσιγάρο ήταν σαν φίλος μου»

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ και η Νόσος του Μπίργκερ

Μια πρόσφατη περίπτωση στον Καναδά, η οποία αναφέρθηκε στο περιοδικό Maclean’s, τονίζει μια ακόμα πάθηση που αποδίδεται στο κάπνισμα. Ο Ρότζερ Πέρον άρχισε να καπνίζει σε ηλικία 13 ετών. Όταν έγινε 27, έπασχε από τη νόσο του Μπίργκερ, και χρειάστηκε να του γίνει ακρωτηριασμός στο ένα πόδι, από το γόνατο και κάτω. Τον προειδοποίησαν ότι αν εξακολουθούσε να καπνίζει, η νόσος θα μπορούσε να κάνει ξανά την επίθεσή της. Το ίδιο περιοδικό αναφέρει: «Ο Πέρον όμως αγνόησε την προειδοποίηση, και το 1983, οι γιατροί χρειάστηκε να του ακρωτηριάσουν και το άλλο πόδι. Ύστερα από αυτό, ο Πέρον . . . έκοψε τελικά το κάπνισμα». Τώρα κάνει μήνυση σε μια εταιρία καπνού ζητώντας αποζημίωση.

Τι είναι η νόσος του Μπίργκερ; «Παρουσιάζεται πιο συχνά σε άντρες που καπνίζουν. Η νόσος αυτή χαρακτηρίζεται από φλεγμονές στις αρτηρίες, στις φλέβες και στα νεύρα, πράγμα που οδηγεί σε διόγκωση των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων, η οποία προκαλείται από τη διείσδυση λευκών αιμοσφαιρίων. Τα πρώτα συμπτώματα είναι συνήθως μια γαλαζωπή απόχρωση σε κάποιο δάχτυλο του ποδιού ή του χεριού και αίσθημα ψύχους στο προσβεβλημένο άκρο. Επειδή είναι και τα νεύρα ερεθισμένα, μπορεί να παρατηρηθεί μεγάλος πόνος και συστολή στα μικρά αιμοφόρα αγγεία που ελέγχονται απ’ αυτά. Επίσης, υπερδραστήρια συμπαθητικά νεύρα μπορεί να κάνουν τα πόδια να ιδρώνουν υπερβολικά, παρ’ όλο που κρυώνουν. . . . Τα ισχαιμικά έλκη και η γάγγραινα είναι κοινές επιπλοκές που φέρνει η νόσος του Μπίργκερ καθώς προχωράει.

»Το αίτιο της νόσου του Μπίργκερ δεν είναι γνωστό, αλλά επειδή αυτή παρουσιάζεται κυρίως σε νεαρούς άντρες που καπνίζουν, επικρατεί η άποψη ότι αποτελεί αντίδραση σε κάτι που περιέχεται στα τσιγάρα. Η πιο αποτελεσματική θεραπεία είναι να σταματήσετε το κάπνισμα». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.)—The Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide.

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ και οι Καρδιακές Προσβολές

«Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν καλά τη σχέση που υπάρχει μεταξύ του καπνίσματος τσιγάρων και του καρκίνου του πνεύμονα, καθώς και άλλων πνευμονικών νοσημάτων, πολλοί δεν συνειδητοποιούν ακόμα ότι το κάπνισμα αποτελεί επίσης μεγάλο παράγοντα κινδύνου για καρδιακές προσβολές. Μάλιστα, σύμφωνα με την . . . έκθεση του υπουργού υγείας με θέμα Κάπνισμα και Υγεία, υπολογίζεται ότι 225.000 από τους θανάτους Αμερικανών [στις Η.Π.Α.], εξαιτίας καρδιοαγγειακών νοσημάτων κάθε χρόνο, έχουν άμεση σχέση με το κάπνισμα—πολύ περισσότεροι από το συνολικό αριθμό θανάτων εξαιτίας του καρκίνου και των πνευμονικών νοσημάτων που αποδίδονται στο κάπνισμα.

»Συχνά οι καπνιστές ρωτούν αν τα τσιγάρα με χαμηλό ποσοστό πίσσας και νικοτίνης μειώνουν τον καρδιοαγγειακό κίνδυνο. Απ’ ό,τι φαίνεται, η απάντηση είναι ‘όχι’. Στην πραγματικότητα, ορισμένα τσιγάρα με φίλτρο αυξάνουν την ποσότητα του μονοξειδίου του άνθρακα που εισπνέεται, κι έτσι είναι ακόμα χειρότερα για την καρδιά απ’ ό,τι οι μάρκες χωρίς φίλτρο». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.)—The Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide.

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Οι διαφημίσεις καπνού στοχεύουν στις γυναίκες και πετυχαίνουν

Είναι η Χώρα σας Κύριος Στόχος;

ΟΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ Πολιτείες, λόγω του ότι αγοράζουν φτηνότερα καπνά από τη Βραζιλία και τη Ζιμπάμπουε, έχουν πλεόνασμα καπνών. Πού θα μπορούσαν λοιπόν να το πουλήσουν οι μεγιστάνες του καπνού; Σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Έτσι, το περιοδικό Asiaweek αναφέρει: «Οι χώρες της Ασίας απορροφούν τώρα περίπου το 50 τοις εκατό των εξωτερικών πωλήσεων καπνού της Αμερικής, και παίρνουν έτσι τη θέση της Βρετανίας και της Δυτικής Γερμανίας ως κύριες αγορές».

Και τι πλούσια κέρδη είναι αυτά που φαντάζουν μπροστά στους πωλητές καπνού! Μια αγορά με πιθανό πληθυσμό σχεδόν δύο δισεκατομμυρίων ατόμων μέσα στα επόμενα 20 χρόνια. Ο τωρινός πληθυσμός απλώς και μόνο της Κίνας και της Ινδίας είναι εκπληκτικός—ένα ολικό άθροισμα 1,8 περίπου δισεκατομμυρίων! Και όπως δήλωσε το περιοδικό World Health: «Ενώ οι αγορές καπνού μειώνονται στη Δύση με ρυθμό ένα τοις εκατό ετησίως, το κάπνισμα αυξάνεται στις αναπτυσσόμενες χώρες κατά μέσο όρο δύο τοις εκατό ετησίως». Και θυμηθείτε ότι η φθίνουσα αγορά έχει πολύ μικρότερο πληθυσμό από την πιθανή αγορά που τους καλεί στην Ανατολή. Οι καπνοβιομηχανίες στις Η.Π.Α. αναμένουν ότι οι πωλήσεις στην Ασία θα αυξηθούν κατά 18 τοις εκατό μέχρι το έτος 2000. Υπάρχει όμως τουλάχιστον ένας φραγμός. Οι δασμοί.

Διπλά Μέτρα και Σταθμά Για την Εξάπλωση των Ασθενειών και του Θανάτου

Πώς μπορούν οι αμερικανικές εταιρίες καπνού να υποχρεώσουν άλλες χώρες να δεχτούν το πλεόνασμα των τσιγάρων τους; Όλως παραδόξως, έχουν ένα σύμμαχο που, ενώ προειδοποιεί το δικό του κοινό για τους κινδύνους του καπνίσματος, προωθεί ενεργά την πώληση θανατηφόρου καπνού σε άλλες χώρες. Ποιος είναι αυτός; Η κυβέρνηση των Η.Π.Α.!

Το περιοδικό Asiaweek εξηγεί: «Η αδυσώπητη καταστροφική μηχανή των εξαγωγών καπνού κινείται με την υποστήριξη της κυβέρνησης των Η.Π.Α. . . . Το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Η.Π.Α. . . . κάνει τα πάντα για να γκρεμίσει τους εμπορικούς φραγμούς και να αποκτήσει πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης της Ασίας για λογαριασμό των αμερικανικών εταιριών—παρ’ όλο που οι διαφημίσεις τσιγάρων έχουν απαγορευτεί εδώ και πολύ καιρό στα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα των Η.Π.Α.». Το περιοδικό World Health αναφέρει: «Οι εταιρίες καπνού [των Η.Π.Α.] ασκούν σημαντική πολιτική επιρροή. Έχουν επιβληθεί εμπορικές κυρώσεις, ή έχουν εκτοξευτεί απειλές για τέτοιου είδους κυρώσεις, στο Χονγκ Κονγκ, στην Ταϊβάν, στην Ιαπωνία και στην Κορέα, σε περίπτωση που δεν ανοίξουν τις αγορές τους στην πώληση και στη διαφήμιση αμερικανικών προϊόντων καπνού».

Ακόμα χειρότερα, οι εταιρίες καπνού, όχι μόνο πουλάνε τα προϊόντα τους στην Ασία, αλλά και αυξάνουν τις πωλήσεις τους με την τακτική της πιεστικής διαφήμισης. Μάλιστα μερικές χώρες, όπως η Ταϊβάν και η Νότια Κορέα, έφτασαν στο σημείο, κάτω από πίεση, να αποσύρουν την απαγόρευση για τις διαφημίσεις καπνού! Τώρα και η Κίνα βρίσκεται ψηλά στον κατάλογο των επιτυχιών που σημειώνουν οι κατασκευαστές τσιγάρων των Η.Π.Α. Δεν προκαλεί έκπληξη το ότι, όπως αναφέρεται, ένας διευθυντής κάποιας εταιρίας καπνού είπε: «Ξέρετε τι θέλουμε; Θέλουμε την Ασία». Πώς όμως βλέπουν ορισμένα άτομα αυτές τις αμερικανικές πιεστικές τακτικές;

Σύμφωνα μ’ έναν ανταποκριτή της εφημερίδας New York Times, κάποιος Κορεάτης επιχειρηματίας επέκρινε «την αμερικανική ανηθικότητα, επειδή προωθεί πιεστικά τα αμερικανικά τσιγάρα στον κορεατικό λαό». Και το επιχείρημά του είναι βάσιμο. Ενώ η Αμερική εξαπολύει πόλεμο κατά των εισαγωγών κοκαΐνης και ηρωίνης, που είναι ουσιώδεις για την οικονομία κάποιων άλλων χωρών, η ίδια θέλει να ξεφορτώνεται το δικό της δηλητηριώδες φυτό στέλνοντάς το σε άλλα κράτη. Τη στιγμή που η Αμερική ισχυρίζεται ότι έχει υψηλά ηθικά πρότυπα, είναι λογικό να πουλάει δόλια σε άλλα κράτη, πολλά από τα οποία αντιμετωπίζουν τρομερές οικονομικές δυσχέρειες, το πλεόνασμά της σε επικίνδυνα προϊόντα καπνού;

Μερικοί Αντιστέκονται

Ορισμένα αφρικανικά κράτη, όπως η Γκάμπια, η Μοζαμβίκη και η Σενεγάλη, έχουν απαγορεύσει τις διαφημίσεις τσιγάρων. Ο υπουργός υγείας της Νιγηρίας δήλωσε πέρσι ότι η νιγηριανή κυβέρνηση επρόκειτο «να απαγορεύσει όλες τις διαφημίσεις στις εφημερίδες, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση και στους πίνακες αφισοκολλήσεων. Θα απαγορεύσουμε το κάπνισμα σε όλους τους δημόσιους χώρους και στα δημόσια μεταφορικά μέσα». Το Ξύπνα! πληροφορήθηκε (τον Ιανουάριο του 1989) από κάποιο Νιγηριανό αξιωματούχο στο τμήμα πληροφόρησης ότι το ζήτημα αυτό παραμένει υπό συζήτηση.

Η Κίνα είναι ένα κράτος με 240 εκατομμύρια καπνιστές. Μέχρι το έτος 2025, οι ειδήμονες σε ιατρικά θέματα αναμένουν ότι κάθε χρόνο θα χάνονται δύο εκατομμύρια άνθρωποι εξαιτίας ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα. Η Κίνα έχει ένα τεράστιο πρόβλημα, όπως παραδέχεται το περιοδικό China Reconstructs: «Παρά την απαγόρευση που επέβαλε η κινεζική κυβέρνηση στις διαφημίσεις των τσιγάρων, παρά τα συχνά δημοσιεύματα εφημερίδων και περιοδικών, που προειδοποιούν για τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος, και παρά τις ολοένα αυξανόμενες τιμές των τσιγάρων, ο αριθμός των καπνιστών στην Κίνα εξακολουθεί να μεγαλώνει». Και ποιο είναι ένα από τα αποτελέσματα; «Ο καρκίνος, τα καρδιοαγγειακά και τα αναπνευστικά νοσήματα είναι τώρα οι κύριοι φονιάδες στην Κίνα».

Σε ορισμένα μέρη της Κίνας, θεωρείται ένδειξη φιλοξενίας να προσφέρουν τσιγάρα, όταν καλωσορίζουν επισκέπτες. Αλλά τι μεγάλο τίμημα πληρώνουν οι Κινέζοι! Το ίδιο περιοδικό αναφέρει: «Ειδήμονες σε ιατρικά θέματα προειδοποιούν ότι τα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα αυξάνονται σε εντυπωσιακά μεγάλη κλίμακα». Όπως δήλωσε ένας Κινέζος ειδικός: «Είναι ήδη πολύ ακριβό το τίμημα που πληρώνουμε».

Ωστόσο, η εξουσία των διαφημιστών του καπνού εμπερικλείει κι άλλον έναν κίνδυνο—την αδιόρατη επιρροή που ασκούν στα μέσα ενημέρωσης.

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Διαφήμιση κατά του καπνίσματος στο Χονγκ Κονγκ

Καπνός και Λογοκρισία

«Φτάνει πια η Λογοκρισία! Η ελευθερία λόγου—περιλαμβανομένης και της ελευθερίας για διαφήμιση—είναι ένα δικαίωμα που πρέπει να διαφυλάξουμε. Η απαγόρευση στις διαφημίσεις τσιγάρων δεν υποστηρίζεται από την πλειονότητα των Αμερικανών».—Διαφήμιση σε εφημερίδα, τον Ιανουάριο του 1989, βασισμένη σε «μια πανεθνική τηλεφωνική δημοσκόπηση, στην οποία συμμετείχαν 1.500 ενήλικοι». Αλλά αντιπροσωπεύουν 1.500 άτομα «την πλειονότητα των Αμερικανών»;

ΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΣ καπνού ισχυρίζονται ότι οι διαφημίσεις τους δεν μαθαίνουν στους ανθρώπους να καπνίζουν. Απλώς καθορίζουν τον καταμερισμό της εμπορικής κίνησης ανάμεσα στις διάφορες μάρκες. Εντούτοις, η τωρινή αύξηση που παρατηρείται στις καπνίστριες θέτει αυτόν τον ισχυρισμό υπό αμφισβήτηση. Υπάρχει όμως και μια άλλη ολέθρια επιρροή που ξεκινάει από την εξουσία που ασκούν οι διαφημιστές καπνού.

Τα πρόσφατα χρόνια, οι εταιρίες καπνού των Η.Π.Α. έχουν εξαγοράσει κάποιο βαθμό σεβασμού, αγοράζοντας εταιρίες τροφίμων και αφαιρώντας τη λέξη ‘καπνός’ από τις εταιρικές τους επωνυμίες. Έτσι, η Αμερικανική Εταιρία Καπνού έγινε Αμέρικαν Μπραντς· η Εταιρία Καπνού Ρ. Τζ. Ρέινολντς έγινε πρόσφατα Ρ.Τζ.Ρ./Ναμπίσκο· η Ανώνυμη Εταιρία Καπνού Μπράουν και Γουίλιαμσον έγινε Βιομηχανία Μπράουν και Γουίλιαμσον. Αλλά ποιο είναι ένα αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών; Περισσότερη διαφημιστική πίεση. Πώς συμβαίνει αυτό;

Ακόμα και τα περιοδικά που δεν δημοσιεύουν ποτέ διαφημίσεις καπνού το σκέφτονται καλά πριν δημοσιεύσουν άρθρα που επικρίνουν το κάπνισμα και τα προϊόντα καπνού. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να μη χαθούν έσοδα από τις διαφημίσεις καπνού. Τι θα γίνει όμως με τις άλλες εταιρίες, που τώρα ανήκουν στους μεγιστάνες του καπνού και διαφημίζουν τρόφιμα ή άλλα προϊόντα; Και τι θα πούμε για τα άρθρα ή τις δηλώσεις που μπορεί να δίνουν κακή εντύπωση για το κάπνισμα; Εδώ βρίσκεται η βάση για μια αδιόρατη, σχεδόν υποσυνείδητη αυτολογοκρισία.

Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα που το δείχνει αυτό είναι το τεύχος της 6ης Ιουνίου 1983 του περιοδικού Newsweek. Τεύχη πριν και μετά από εκείνο της 6ης Ιουνίου αφιέρωναν από εφτά ως δέκα σελίδες σε διαφημίσεις τσιγάρων. Αλλά το Newsweek της 6ης Ιουνίου αφιέρωνε περίπου 4,3 σελίδες σε μια επίμαχη σειρά άρθρων με τίτλο «Όλη η Αλήθεια για το Κάπνισμα». Πόσες σελίδες αφιέρωνε εκείνο το τεύχος σε διαφημίσεις τσιγάρων; Καμιά. Ο συγγραφέας Γουάιτ δηλώνει: «Όταν οι εταιρίες τσιγάρων έμαθαν τα σχέδια για τη δημοσίευση αυτής της ιστορίας, ζήτησαν να αποσυρθούν οι διαφημίσεις τους. Το περιοδικό μπορεί να έχασε μέχρι και 1 εκατομμύριο δολάρια [περ. 150 εκατ. δρχ.] από διαφημίσεις, επειδή δημοσίευσε εκείνα τα άρθρα».

Τα έσοδα από τις διαφημίσεις είναι η ζωή των περιοδικών και των εφημερίδων. Οι αποδείξεις δείχνουν ότι οι εκδότες σκέφτονται πολύ προσεκτικά την ύλη που θα δημοσιεύσουν με σκοπό να κριτικάρουν την καπνοβιομηχανία—αν δημοσιεύσουν ποτέ τέτοια ύλη. Ένας συγγραφέας, ιατρικός συνεργάτης, δήλωσε: «Αν συμπεριλάβω το κάπνισμα στον κατάλογο των παραγόντων που προκαλούν καρδιακά νοσήματα, για παράδειγμα, ο εκδότης μου είτε θα το βάλει στο τέλος του καταλόγου είτε θα το βγάλει τελείως». Όπως λέει ένα γνωμικό: «Όποιος πληρώνει το λυράρη τού λέει και τι να παίξει». Η αυτολογοκρισία έχει μπει στην ημερήσια διάταξη.

Είναι ενδιαφέρον αυτό που ανέφερε η εφημερίδα The Wall Street Journal, ότι δηλαδή σε μια περίοδο έξι ετών, κατά την οποία δυο περιοδικά που απευθύνονται σε μαύρους δημοσίευαν διαφημίσεις καπνού, κανένα απ’ αυτά δεν δημοσίευσε κάποιο άρθρο που να σχετίζεται άμεσα με το κάπνισμα και την υγεία. Απλή σύμπτωση; Προφανώς, τα περιοδικά που διαφημίζουν προϊόντα καπνού δεν μπορούν να δαγκώσουν το χέρι που τα ταΐζει. Γι’ αυτό, αποφεύγουν να εκθέτουν τους κινδύνους του καπνίσματος.

Αυτή η εξέταση του θέματος σχετικά με τον καπνό, το κάπνισμα και τις διαφημίσεις μάς βοηθάει να δούμε ότι αυτά που διακυβεύονται είναι πολλά. Για τους καπνοκαλλιεργητές διακυβεύεται ο τρόπος που βγάζουν το ψωμί τους. Για τους μεγιστάνες του καπνού και τους πωλητές καπνού, διακυβεύονται τα πλούσια κέρδη τους. Για τις κυβερνήσεις, διακυβεύονται τα έσοδά τους από τη φορολογία. Και για τους εκατομμύρια καπνιστές, διακυβεύεται η υγεία τους και η ζωή τους.

Αν καπνίζετε ή αν σκέφτεστε να αρχίσετε να καπνίζετε, το τι θα κάνετε είναι δικό σας θέμα. Όπως θα ήθελαν να σας υπενθυμίσουν οι μεγαλοεπιχειρηματίες καπνού των Η.Π.Α., το να καπνίζετε είναι συνταγματικό σας δικαίωμα. Θυμηθείτε όμως ότι αυτό σημαίνει πως είναι επίσης συνταγματικό σας δικαίωμα να διακινδυνεύετε να πεθάνετε από καρκίνο του πνεύμονα ή του λάρυγγα, από καρδιοαγγειακά νοσήματα, από εμφύσημα, από τη νόσο του Μπίργκερ (βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 9) και από πλήθος άλλα θανατηφόρα νοσήματα. Από την άλλη μεριά, αν θέλετε να σταματήσετε το κάπνισμα, πώς μπορείτε να το καταφέρετε; Τι χρειάζεται; Κίνητρο!

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Ο κ. Κουπ, υπουργός υγείας των Η.Π.Α., συνεχώς προειδοποιεί για τους κινδύνους που κρύβει η χρήση καπνού

[Ευχαριστίες]

Public Health Service photo

Κάπνισμα—Η Χριστιανική Άποψη

ΕΙΝΑΙ προφανές ότι η Αγία Γραφή δεν αναφέρει ούτε τον καπνό ούτε το κάπνισμα, επειδή ήταν άγνωστα στην αρχαία Μέση Ανατολή. Ο απλός λόγος είναι ότι ο καπνός είναι ιθαγενές φυτό της Νότιας Αμερικής, του Μεξικού και των Δυτικών Ινδιών, και δεν έγινε γνωστό στον υπόλοιπο κόσμο παρά στα μέσα του 16ου αιώνα.

Μήπως αυτό σημαίνει ότι η Αγία Γραφή δεν λέει τίποτα σχετικό με το κάπνισμα; Καθόλου. Εκθέτει καθαρά αρχές που εφαρμόζονται παγκόσμια και αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές για τη συμπεριφορά μας. Ποιες είναι μερικές απ’ αυτές τις βασικές αρχές;

Αγάπη για τον Θεό και τον ‘Πλησίον’

Η θεμελιώδης κινητήρια δύναμη για τον Χριστιανό πρέπει να είναι εκείνη που εξέφρασε ο Ιησούς: ‘Θέλεις αγαπά Ιεχωβά τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου και εξ όλης της διανοίας σου, και τον πλησίον σου ως σεαυτόν’.—Λουκάς 10:27.

Πώς είναι δυνατό κάποιος να δείχνει αγάπη προς τον Θεό με όλη του την καρδιά, την ψυχή, τη διάνοια και τη δύναμη, αν διαβρώνει θεληματικά τις φυσικές λειτουργίες του σώματός του με το να επιδίδεται σε μια συνήθεια, σ’ ένα πάθος, που οδηγεί πρόωρα σε ασθένεια και σε θάνατο; Πώς γίνεται να δείχνει κάποιος εκτίμηση για το δώρο της ζωής, που προέρχεται από τον Θεό, όταν εισπνέει ένα ναρκωτικό που προκαλεί εθισμό, όπως είναι η νικοτίνη; Ο Θεός έδωσε «εις πάντας ζωήν και πνοήν». (Πράξεις 17:24, 25) Πρέπει να μολύνουμε αυτή τη θεόδοτη πνοή; Από την άποψη του Θεού πρόκειται πραγματικά για ένα πάθος, «μια κακή, εξαχρειωτική ή ανήθικη τακτική ή συνήθεια».—Λεξικό The American Heritage Dictionary of the English Language.

Πώς γίνεται να δείχνει το κάπνισμα αγάπη για τον ‘πλησίον’ όταν η δύσοσμη αναπνοή και ο καπνός του καπνιστή μολύνουν τα ρούχα και τον αέρα που τον περιβάλλει; Και τι θα πούμε για τους στενότερους ‘πλησίον’ του καπνιστή, τη σύζυγο και τα παιδιά του; Είναι αγάπη το να ακολουθεί κανείς μια πορεία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόωρο, αργό και οδυνηρό θάνατο, τον οποίο εκείνοι είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν; Δείχνει Χριστιανικό ενδιαφέρον για τους άλλους το να τους υποχρεώνουμε να είναι παθητικοί καπνιστές, εισπνέοντας τις δηλητηριώδεις εκπνοές ενός καπνιστή; Δεν απορούμε που ο βοτανικός κήπος στο Μπλάνες, της Ισπανίας, έχει τον καπνό στο τμήμα των δηλητηριωδών φυτών!

Και τι θα λέγαμε για την αγάπη του ατόμου προς τον εαυτό του; Είναι φυσικό να αγαπάει κάποιος τον εαυτό του μέχρι του σημείου να φροντίζει τη σωματική, διανοητική και πνευματική υγεία του. Ο απόστολος Παύλος δήλωσε ότι «ουδείς εμίσησέ ποτέ την εαυτού σάρκα, αλλ’ εκτρέφει και περιθάλπει αυτήν». Δείχνει το άτομο αγάπη για τον εαυτό του με το να επιδίδεται σε μια συνήθεια που αργά-αργά υπονομεύει την υγεία του;—Εφεσίους 5:28, 29.

Ο Ιεχωβά Θεός υποσχέθηκε ότι θα υπάρξουν ‘νέοι ουρανοί και νέα γη στους οποίους θα κατοικεί δικαιοσύνη’. (2 Πέτρου 3:13) Αυτός θα είναι ένας καθαρός νέος κόσμος, χωρίς οποιουδήποτε είδους μόλυνση. Το κάπνισμα δεν θα επιτρέπεται και δεν θα είναι καν επιθυμητό τότε· γιατί λοιπόν να καπνίζει κανείς τώρα; Λογικά, εδώ εφαρμόζεται η συμβουλή του Παύλου: «Έχοντες λοιπόν, αγαπητοί, ταύτας τας επαγγελίας, ας καθαρίσωμεν εαυτούς από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος, εκπληρούντες αγιωσύνην εν φόβω Θεού». (2 Κορινθίους 7:1) Η νικοτίνη μολύνει κυριολεκτικά τη σάρκα. Το κάπνισμα καθιστά αδύνατο για το Χριστιανό να παρουσιάσει στον Θεό το σώμα του ‘θυσία ζωντανή, άγια, αποδεκτή από τον Θεό, μια ιερή υπηρεσία με τη δύναμη της λογικής του’. (Ρωμαίους 12:1, ΜΝΚ) Η δύναμη της λογικής υπαγορεύει ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό και αντιβαίνει στις Χριστιανικές αρχές. Εδώ, λοιπόν, βρίσκεται το πρωταρχικό κίνητρο για να κόψει κανείς το κάπνισμα, αν θέλει να ευαρεστεί τον Θεό.

Γιατί το Έκοψαν;

Εκατομμύρια άτομα στον κόσμο έχουν κόψει το κάπνισμα. Είναι κάτι που μπορεί να γίνει. Πώς όμως; Τι είναι απαραίτητο; Ένα ισχυρό κίνητρο. Για πολλούς, αυτό είναι η υγεία, ο αυτοσεβασμός και η αγάπη για την οικογένεια. Άλλοι όμως έχουν και θρησκευτικό κίνητρο—την επιθυμία να ευαρεστούν τον Θεό.

Τι θα λέγαμε λοιπόν για τον Ρέι, τον Μπιλ, την Έιμι και τον Χάρλεϊ που αναφέρθηκαν στο δεύτερο άρθρο μας; Γιατί έκοψαν εκείνοι το κάπνισμα;

Ο Μπιλ, που παλιά ήταν ένας καλλιτέχνης με γένια και μακριά μαλλιά, μελέτησε την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Τι έγινε μετά; «Αποφάσισα ότι ήθελα να ευαρεστώ τον Θεό και να τον υπηρετώ με καθαρό σώμα και μυαλό. Το έκοψα απότομα. Όχι σταδιακά. Την 1η Ιανουαρίου 1975, τράβηξα την τελευταία μου ρουφηξιά από ένα τσιγάρο κι έπειτα πέταξα το πακέτο. Από τότε η υγεία μου έχει βελτιωθεί. Εξακολουθώ να έχω ελαφρό εμφύσημα. Αλλά μέχρι και η όρασή μου, όσον αφορά την αντίληψη των χρωμάτων, έχει βελτιωθεί αφότου έκοψα το κάπνισμα».

Η Έιμι, η νοσοκόμα χειρουργείου, εξηγεί πώς το έκοψε. «Παρευρισκόμουν ως βοηθός σε εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς, κι έχω δει κάθε λογής πνεύμονες—ροδαλούς και υγιείς, σκουρόχρωμους και μολυσμένους. Παρ’ όλο που έβλεπα εκείνους τους φρικτά άρρωστους πνεύμονες, που έμοιαζαν σαν να τους είχε γεμίσει κάποιος με μαύρο πιπέρι, εξακολουθούσα να μην κόβω το κάπνισμα. Ξεγελούσα τον εαυτό μου, λέγοντας: ‘Εσύ είσαι νέα ακόμα. Αυτό δεν θα συμβεί σ’ εσένα’.

»Έπειτα, το 1982, ένιωσα την ανάγκη να βάλω μια τάξη στη ζωή μου, και άρχισα να μελετώ την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες. Αν και έμενα με μια Μάρτυρα στο σπίτι της, έβγαινα κρυφά και ανέβαινα στην ταράτσα για να καπνίσω! Έπρεπε λοιπόν να έρθω αντιμέτωπη με τον εαυτό μου. Έκανα έντονα και για πολλή ώρα προσευχές. Αλλά από τη στιγμή που πήρα την απόφαση, τα πράγματα ήταν εύκολα. Οι δυο πρώτες μέρες ήταν σκέτη δοκιμασία, αλλά οι συνεχείς προσευχές ήταν το κλειδί για μένα».

Ο Χάρλεϊ, ο πρώην αεροπόρος του Ναυτικού, πέρασε άσχημες στιγμές στην προσπάθεια να κόψει τη συνήθεια της νικοτίνης. «Προσπάθησα να κόψω σιγά-σιγά το κάπνισμα, αλλά δεν κατάφερα τίποτα. Έπειτα, όταν αποφάσισα να βαφτιστώ ως Μάρτυρας του Ιεχωβά, το έκοψα απότομα. Πέρασα δυο-τρεις βασανιστικές μέρες. Ήμουν νευρικός, γεμάτος ένταση και ανήσυχος! Πόσο ήθελα ένα τσιγάρο! Τότε, με βοήθησε ένας Μάρτυρας που μου έδωσε μια θαυμάσια συμβουλή. ‘Όταν σου ’ρχεται να ψάξεις για τσιγάρο, τότε είναι που πρέπει να προσεύχεσαι στον Ιεχωβά για βοήθεια’. Αυτό πέτυχε μ’ εμένα. Μια άλλη σκέψη που με εντυπωσίασε ήταν: ‘Θα μπορούσα να φανταστώ τον Ιησού μ’ ένα τσιγάρο στο στόμα του;’ Αυτό ήταν αδιανόητο. Αναγνωρίζω όμως ότι ο καπνιστής χρειάζεται ένα ισχυρό κίνητρο για να κόψει το τσιγάρο. Παλιά έλεγα στη μητέρα μου: ‘Μόνο τον εαυτό μου βλάπτω, μαμά’. Στην πραγματικότητα, έβλαπτα κι εκείνη, από πολλές απόψεις».

Και ο Ρέι, ο πρώην πηδαλιούχος του Ναυτικού, διαπίστωσε ότι δεν ήταν εύκολο να σταματήσει το κάπνισμα. «Είχα προσπαθήσει αρκετές φορές προτού συναντήσω τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, αλλά ποτέ δεν τα κατάφερα. Είχα διαρκώς να κάνω με καπνιστές, και ήταν δύσκολο να αρνηθώ το τσιγάρο που μου πρόσφεραν. Όταν όμως γνώρισα την αλήθεια από την Αγία Γραφή, ήθελα να υπηρετώ τον Ιεχωβά, ακριβώς όπως είχε κάνει κι ο Χριστός. Έτσι το έκοψα μέσα σε μια μέρα. Πέρασα δυο απαίσιες βδομάδες. Το σώμα μου ζητούσε απεγνωσμένα τη νικοτίνη. Αλλά τι αλλαγή έφερε αυτό! Ξαφνικά, απέκτησα και πάλι απεριόριστη ενεργητικότητα. Ένιωθα ωραία για τον εαυτό μου. Είχα και πάλι εγώ τον έλεγχο της κατάστασης».

Αξίζει τον Κόπο;

Η κοινή λογική υποδεικνύει να εγκαταλείπει κάποιος οποιαδήποτε βλαβερή τακτική. Το κάπνισμα όμως δεν είναι απλώς κάτι βλαβερό. Είναι θανατηφόρο, σχετίζεται με το θάνατο. Είναι δηλητηριώδες. Όπως δήλωσε στην κατάθεσή του σε μια υποεπιτροπή του αμερικανικού Κογκρέσου ο Πάτρικ Ρέινολντς, ο κληρονόμος μιας περιουσίας που προήλθε από τον καπνό: «Πιστεύω ότι οι διαφημίσεις τσιγάρων αποτελούν προώθηση ενός δηλητηριώδους προϊόντος, και ότι είναι ηθικό, δίκαιο και καλό να εξαλειφθούν όλες οι διαφημίσεις τσιγάρων».

Για τους Χριστιανούς που θέλουν να ευαρεστούν τον Θεό, σίγουρα είναι ηθικό, δίκαιο και καλό να εξαλειφθούν όχι μόνο οι διαφημίσεις του καπνού, αλλά και όλα τα προϊόντα του καπνού από τη ζωή τους. Τα τσιγάρα («ασφαλή» και μη), τα πούρα, ο καπνός για τις πίπες, και ο ταμπάκος—όλα προέρχονται από το ίδιο δηλητηριώδες φυτό που παράγει τη νικοτίνη, τον καπνό. Και δεν χρειάζεστε τον καπνό για να αποδείξετε ότι εφαρμόζεται σ’ εσάς το «Έχεις πάει πολύ μπροστά, μωρό μου» ή για να διασκεδάσετε και να απολαύσετε ωραία γεύση στη ζωή σας. Δεν αποδεικνύετε ότι είστε μοντέρνοι με το να δηλητηριάζετε τον εαυτό σας, άσχετα με το τι προσπαθούν να σας πουν οι πωλητές της αρρώστιας και του θανάτου!

[Πλαίσιο στη σελίδα 15]

Άτομα που Εγκατέλειψαν το Εμπόριο του Τσιγάρου

Το 1875, ο Ρ. Τζ. Ρέινολντς ίδρυσε μια εταιρία ταμπάκου στη Βόρεια Καρολίνα. Το 1913, η εταιρία αυτή έφτιαξε το πρώτο της τσιγάρο—τη μάρκα Κάμελ. Από τότε η επιχείρηση άνθισε και έγινε δεύτερη στις πωλήσεις τσιγάρων και στον τομέα των κερδών στις Ηνωμένες Πολιτείες—με πρώτη τη Φίλιπ Μόρις. Ο δισέγγονος του ιδρυτή είναι ο Πάτρικ Ρέινολντς, που τώρα έχει μπει στα 40. Αυτός, που υπήρξε καπνιστής για 15 χρόνια, προκάλεσε σάλο στον κόσμο του καπνού.

Το 1986, εμφανίστηκε μπροστά σε μια υποεπιτροπή του κογκρέσου και κατέθεσε κατά του καπνίσματος! Από τότε παίρνει τακτικά μέρος στις εκστρατείες κατά της χρήσης καπνού. Τι ήταν αυτό που προκάλεσε την αντιπάθειά του προς το προϊόν χάρη στο οποίο έκανε περιουσία η οικογένειά του; Η θύμηση του πατέρα του, μανιώδους καπνιστή, τον οποίο παρακολουθούσε να αργοπεθαίνει από εμφύσημα, όταν ο ίδιος ήταν ακόμα αγόρι. Ο Πάτρικ δήλωσε: «Όλες οι αναμνήσεις που έχω από τον πατέρα μου παρουσιάζουν την εικόνα ενός ανθρώπου που διαρκώς του κοβόταν η αναπνοή και μετρούσε το χρόνο που του είχε απομείνει να ζήσει».

Ο Πάτρικ αποφάσισε να κάνει κάτι θετικό στη ζωή του. «Είδα ότι μπορούσα να αλλάξω την κατάσταση και να κάνω κάτι στη ζωή μου». Είπε ότι το να συνεχίσει να προωθεί «αποδεδειγμένους φονιάδες» θα ήταν «καθαρά ανήθικο».

«Αν το χέρι που με τάιζε κάποτε είναι η καπνοβιομηχανία, τότε το ίδιο αυτό χέρι έχει σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους και θα συνεχίσει να σκοτώνει κι άλλα εκατομμύρια, αν δεν αφυπνιστούν οι άνθρωποι ως προς τους κινδύνους του τσιγάρου».—Εφημερίδα The New York Times, 25 Οκτωβρίου 1986.

Ο Ντέιβιντ Γκέρλιτζ είναι το φωτομοντέλο που ήταν διάσημο ως ο άντρας των Γουίνστον στις διαφημίσεις των τσιγάρων Γουίνστον. Έχει σταματήσει να κάνει διαφημίσεις τσιγάρων και τώρα έχει γίνει εκπρόσωπος της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρίας. Τι ήταν αυτό που τον έκανε να αλλάξει; Σε μια συνέντευξη που έδωσε στην τηλεόραση, στις 29 Δεκεμβρίου 1988, ο ίδιος είπε: ‘Επισκέφτηκα τον αδελφό μου σε κάποιο θάλαμο για καρκινοπαθείς σ’ ένα νοσοκομείο της Βοστώνης. Αυτό με έφερε πρόσωπο με πρόσωπο με τις συνέπειες της δουλειάς μου—καρκινοπαθείς που υπέφεραν εξαιτίας του καπνίσματος. Είδα τις ολέθριες συνέπειες στα θύματα του καπνίσματος και στα θύματα των θυμάτων, τις οικογένειές τους. Είδα άντρες στα 40 τους, χωρίς μαλλιά, με σωλήνες στο λαιμό και στο στομάχι τους. Ένιωσα ένοχος και αποφάσισα να σταματήσω τις διαφημίσεις καπνού’.

[Εικόνα στη σελίδα 14]

«Παρευρισκόμουν ως βοηθός σε εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς, κι έχω δει κάθε λογής πνεύμονες»

1. Να έχετε πραγματικά κίνητρο. Να έχετε καλούς και βάσιμους λόγους για να θέλετε να το κόψετε—αυτοσεβασμό· ενδιαφέρον για την υγεία σας, την τωρινή και τη μελλοντική· ενδιαφέρον για τους αγαπημένους σας που επηρεάζονται από τη δική σας επικίνδυνη συνήθεια· επιθυμία να είστε καθαροί, σωματικά και ηθικά, απέναντι στον εαυτό σας και στον Θεό.

2. Να ορίσετε μια μέρα για να το κόψετε και να είστε συνεπείς. Να το κόψετε απότομα· αυτό φέρνει πόνο γρήγορα, αλλά θεραπεύεται και γρήγορα.

3. Να κάνετε θετικές ενέργειες για να κόψετε τη συνήθεια. Κομματιάστε όλα τα τσιγάρα στο σπίτι και περιχύστε τα με νερό. Καθαρίστε όλα τα ρούχα σας που μυρίζουν τσιγάρο. Κάντε ένα νέο ξεκίνημα, νιώστε ανανεωμένοι!

4. Να αποφεύγετε την ατμόσφαιρα που είναι πνιγμένη στον καπνό και τους καπνιστές φίλους, μέχρι να απομακρυνθείτε εντελώς από την επιρροή της νικοτίνης. Να επισκέφτεστε μέρη όπου απαγορεύεται το κάπνισμα, όπως μουσεία και βιβλιοθήκες.

5. Αποταμιεύστε τα χρήματα που θα ξοδεύατε στον καπνό και μετρήστε τα ύστερα από ένα μήνα! Αγοράστε κάτι που χρειάζεστε πραγματικά. Ή αγοράστε ένα δώρο για κάποιο πρόσωπο που αγαπάτε και είναι επίσης σε θέση να χαρεί για τη νίκη σας.

6. Να φροντίζετε να κρατάτε σε απασχόληση τον εαυτό σας και τα χέρια σας τις στιγμές αυτές που συνήθως θα ψάχνατε για τσιγάρο. Να μασάτε τσίχλα (όχι τσίχλα με νικοτίνη) ή να πιπιλάτε καραμέλα μέντας, όταν σας βασανίζει η επιθυμία να καπνίσετε. Μετά από τα γεύματα, αντί να καπνίσετε, να καθαρίζετε τα δόντια σας. Κάντε έναν περίπατο, γράψτε γράμματα, ράψτε, ασχοληθείτε με τον κήπο, επισκευάστε διάφορα πράγματα, καθαρίστε το αυτοκίνητο και λοιπά.

7. Όταν είστε εκνευρισμένοι ή νιώθετε ότι βρίσκεστε σε ένταση, αναπνεύστε βαθιά και αργά. Αντί να ψάχνετε για τσιγάρο, να πίνετε πολύ νερό και χυμούς φρούτων. Τα υγρά καθαρίζουν.

8. Ασκηθείτε μέσα στα σωματικά σας όρια. Συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας όσον αφορά το τι είναι λογικό. Η φυσική σας κατάσταση, καθώς βελτιώνεται, θα σας δίνει κουράγιο.

9. Ελαττώστε την ποσότητα αλκοόλ που πίνετε. Το αλκοόλ και τα τσιγάρα συχνά «πάνε μαζί», αφού το αλκοόλ προκαλεί την επιθυμία για τσιγάρο. Κόψτε τις κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες μπορεί να συμβεί αυτό. Να αντιμετωπίζετε τις διαφημίσεις του καπνού με επικριτική διάθεση—να αναλύετε το πόσο ρηχές και υποκριτικές είναι. Μην αφήσετε τον εαυτό σας να ξαναπαρασυρθεί.

10. Αν σκέφτεστε να γίνετε Μάρτυρας του Ιεχωβά, να προσεύχεστε με ειλικρίνεια στον Θεό για βοήθεια κι έπειτα να ενεργείτε σε αρμονία με τις προσευχές σας. Μην περιμένετε να συμβεί κάποιο θαύμα· κάντε το εσείς να συμβεί.