Δανία

ΑΝΑΜΕΣΑ στη Βόρεια Θάλασσα και στη Βαλτική Θάλασσα ξεπροβάλλει η χώρα της Δανίας, το μικρότερο μέλος της οικογένειας των σκανδιναβικών εθνών και το αρχαιότερο βασίλειο. Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας βρίσκεται στη μακριά χερσόνησο της Γιουτλάνδης που εκτείνεται προς το βορρά και η οποία περιστοιχίζεται από ένα σμήνος 483 νησιών. Τη χώρα τη στολίζουν πανέμορφα τοπία με εύφορους αγρούς, κατάφυτα λιβάδια, ωραία δάση και γαλήνιες, γραφικές λίμνες.

Ο χαρακτήρας των ανθρώπων αντικατοπτρίζει το φιλικό περιβάλλον της υπαίθρου, στο οποίο δεν υπάρχουν άγριες βραχοκορφές, ακαλλιέργητες εκτάσεις, «εκρηκτικά» ηφαίστεια και ορμητικά ποτάμια. Δεν είναι λοιπόν άξιο απορίας το γεγονός ότι οι Δανοί δεν προκαλούνται εύκολα ώστε να έχουν μεγάλες συναισθηματικές εκρήξεις! Είναι κυρίως δύσπιστοι, έχουν τη νοοτροπία τού «ας περιμένουμε και θα δούμε», είναι αρκετά ανεκτικοί καθώς και οικονόμοι. Τίποτα δεν πτοεί τους Δανούς!

Αυτή η ήπια διάθεση ίσως εξηγεί σε κάποιο βαθμό τον ήρεμο τρόπο με τον οποίο έλαβαν χώρα διάφορες αλλαγές στο θρησκευτικό τομέα στο διάβα των αιώνων. Λίγο μετά το 800 Κ.Χ., κατέφτασαν ιεραπόστολοι της Καθολικής εκκλησίας για να κηρύξουν στους Βίκιγκς της ειδωλολατρικής Δανίας, και το 1000 Κ.Χ., οι περισσότεροι Δανοί είχαν ασπαστεί αυτή τη θρησκεία, τουλάχιστον τυπικά, απορρίπτοντας το είδος του πολυθεϊσμού που είχαν.

Ο Λουθηρανισμός παρουσιάστηκε στη Σκανδιναβία περίπου 500 χρόνια αργότερα όταν ο Βασιλιάς Χριστιανός Γ΄, ο οποίος είχε μεταστραφεί στη νέα πίστη, πρόσταξε πως όλοι οι υπήκοοι του βασιλείου του έπρεπε να μεταστραφούν και αυτοί. Πολύ λίγοι πρόβαλλαν αντιρρήσεις σε αυτή τη νέα Κρατική Εκκλησία στην οποία υποχρεώθηκαν να γίνουν μέλη. Σε γενικές γραμμές, επιτράπηκε στους Καθολικούς ιερείς απλώς να παραμείνουν στις προηγούμενες ενορίες τους—αλλά τώρα υπηρετούσαν ως Λουθηρανοί ιερείς. Οι απλοί άνθρωποι ούτε που κατάλαβαν κάποια διαφορά, και η μεταστροφή στη Λουθηρανική θρησκεία δεν συνέβαλε στο να γίνει η Αγία Γραφή ένα βιβλίο για όλο το λαό.

Τελικά, το 1849, η χώρα έλαβε ένα δημοκρατικό σύνταγμα και κατοχυρώθηκε η ελευθερία λατρείας. Η Κρατική Εκκλησία μετατράπηκε σε εθνική εκκλησία, που εξακολουθούσε, ωστόσο, να έχει ως κεφαλή το βασιλιά. Αν και τώρα δεν ήταν πια υποχρεωτικό να παραμείνει κάποιος μέλος της εκκλησίας, λίγοι ήταν εκείνοι που παραιτήθηκαν από αυτήν, και σήμερα, 140 και πλέον χρόνια αργότερα, το 90 τοις εκατό του πληθυσμού ανήκει στην εθνική εκκλησία.

Ανανεωτικά Θρησκευτικά Κινήματα

Στα μέσα του 19ου αιώνα, πολλά ανανεωτικά θρησκευτικά κινήματα σάρωσαν τη χώρα. Υπό την επιρροή ενός θεολόγου και ποιητή, του Ν. Φ. Σ. Γκρούντβιγκ, αρκετοί άνθρωποι άρχισαν να σχηματίζουν τις δικές τους εκκλησίες, αν και αυτές συνήθως λειτουργούσαν μέσα στα πλαίσια της εθνικής εκκλησίας. Αυτοί οι οπαδοί του Γκρουντβιγκιανισμού διακρατούσαν μια φιλελεύθερη άποψη για την Αγία Γραφή και δεν τους ενδιέφερε υπερβολικά η ανάγνωση της Αγίας Γραφής. Ωστόσο, τους ενδιέφερε η διαφώτιση του κοινού και οικοδόμησαν λαϊκά γυμνάσια—σχολεία στα οποία μπορούσαν να πηγαίνουν μικροί και μεγάλοι για να διευρύνουν τις γνώσεις τους γύρω από την ιστορία και τη λογοτεχνία.

Σύντομα αναπτύχτηκε ένα αντιμαχόμενο ανανεωτικό θρησκευτικό κίνημα με τη μορφή της Εσωτερικής Αποστολής, το οποίο εγκαινιάστηκε από λαϊκούς και αποσκοπούσε στο να αφυπνίσει τα μέλη της εκκλησίας προκειμένου να «συνειδητοποιούν και να ζουν τη Χριστιανική πίστη». Ανόμοια με τους οπαδούς του Γκρουντβιγκιανισμού, οι οπαδοί της Εσωτερικής Αποστολής υποστήριζαν σθεναρά την ανάγνωση της Αγίας Γραφής, αλλά έδιναν ιδιαίτερη έμφαση στην αμαρτία και στη διδασκαλία του πύρινου άδη και αποδοκίμαζαν έντονα το χορό, τα οινοπνευματώδη και τη χαρτοπαιξία υποστηρίζοντας ότι ήταν «κοσμικά πράγματα».

Ενδιαφέρον για την Επάνοδο του Χριστού

Ενώ το ενδιαφέρον για θρησκευτικά ζητήματα είχε αποκορυφωθεί, ο αθεϊσμός και η διδασκαλία της εξέλιξης εισχώρησαν στη Δανία. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου των θρησκευτικών αναταραχών, μερικοί άνθρωποι άρχισαν να βλέπουν τη διαφορά που υπήρχε ανάμεσα σε αυτά που δίδασκε η Αγία Γραφή και σε αυτά που έλεγε η εκκλησία. Έτσι, πολλά άτομα που διάβαζαν την Αγία Γραφή άρχισαν να ενδιαφέρονται για διάφορες προφητείες σχετικά με την επάνοδο του Χριστού.

Για αυτόν το λόγο, όταν ο πρώτος πρόεδρος της Εταιρίας Σκοπιά, ο Κάρολος Τέιζ Ρώσσελ, επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ευρώπη το 1891, συμπεριέλαβε στην περιοδεία του και τη Δανία. Ο ίδιος ανέφερε: «Η Νορβηγία, η Σουηδία, η Δανία, η Ελβετία και ειδικά η Αγγλία, η Ιρλανδία και η Σκοτία είναι αγροί πανέτοιμοι για θερισμό. Αυτοί οι αγροί φαίνονται σαν να φωνάζουν: Ελάτε να μας βοηθήσετε! και, από ό,τι γνωρίζουμε, είναι χώρες που έχουν τις καλύτερες προοπτικές για να ρίξουμε το δρεπάνι και να θερίσουμε . . . Υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη για μια σουηδική μετάφραση [της σειράς Χαραυγή της Χιλιετηρίδος] καθώς και για μια μετάφραση η οποία θα εξυπηρετήσει τόσο τους Δανούς όσο και τους Νορβηγούς».

Ο Πρώτος Ευαγγελιζόμενος της Βασιλείας

Το 1894, ένας 25χρονος Δανοαμερικανός υποδηματοποιός, που ονομαζόταν Σόφους Βίντερ, ήρθε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και εγκαταστάθηκε στην Κοπενχάγη, την πρωτεύουσα. Εκείνη την εποχή, είχε μεταφραστεί ο Α΄ Τόμος της σειράς Χαραυγή της Χιλιετηρίδος, την οποία συνέγραψε ο Ρώσσελ, καθώς και μερικά φυλλάδια. Προς το τέλος του έτους, ο αδελφός Βίντερ πληροφόρησε τα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας, τα οποία τότε βρίσκονταν στο Αλεγκένι της Πενσυλβανίας στις Η.Π.Α., ότι είχε διαθέσει όλα τα βιβλία που είχε πάρει μαζί του.

Το 1895 εκδόθηκε ο Β΄ Τόμος της σειράς Χαραυγή της Χιλιετηρίδος στη δανονορβηγική, και από τον Ιανουάριο του 1897, ο Βίντερ άρχισε να εκδίδει ένα μηνιαίο περιοδικό που ονομαζόταν Αγγελιαφόρος της Χιλιετηρίδος (Tusindaars-Rigets Budbærer). Εκδηλώθηκε ενδιαφέρον, και το 1899 παρευρέθηκαν στην Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού 15 άτομα στην Κοπενχάγη και 12 άτομα στην πόλη Όντερ.

Το επόμενο έτος, η Βιβλική αλήθεια άρχισε να γίνεται γνωστή και στη βορειοδυτική Σγιέλαν, στην περιοχή γύρω από το Φορεβάιλε, που ήταν ένας απόμακρος οικισμός ο οποίος είχε σιδηροδρομικό σταθμό. Ο Χανς Πέτερ Λάρσεν, ένας θρησκευόμενος που αρχικά συνταυτίστηκε με την Εσωτερική Αποστολή και αργότερα με τους Βαπτιστές, γνώρισε την αλήθεια από τον αδελφό Βίντερ και σύντομα παραιτήθηκε από την Εκκλησία των Βαπτιστών. Ένας μικρός όμιλος περίπου δέκα ατόμων άρχισε να διεξάγει συναθροίσεις σε κάποιο σπίτι. Χρόνια ολόκληρα γίνονταν συζητήσεις στην περιοχή για το πώς αυτός και ένας ομόπιστός του κήρυτταν την επάνοδο του Χριστού καρφώνοντας προκηρύξεις σε τηλεγραφόξυλα. Το έργο τους δεν αποδείχτηκε άκαρπο, επειδή το 1902 μια νεαρή γυναίκα που ονομαζόταν Αλμπερτίνε Χάνσεν Νίλσεν βαφτίστηκε στον κολπίσκο του Σέγερε. Αυτή παρέμεινε δραστήρια Μάρτυρας μέχρι το θάνατό της το 1968, πάνω από 66 χρόνια αργότερα.

Άλλος Ένας Ευαγγελιζόμενος

Μερικοί από εκείνους τους πρώτους ευαγγελιζομένους μιλούσαν σε γνωστούς και συγγενείς. Άλλοι μοίραζαν φυλλάδια έξω από εκκλησίες. Μερικοί ήταν βιβλιοπώλες (ολοχρόνιοι κήρυκες). Μεταξύ αυτών ήταν ο Καρλ Λουτιχάου, ο οποίος ταξίδεψε για πολλές εβδομάδες το καλοκαίρι του 1899 από τη μια άκρη της Σγιέλαν στην άλλη, δίνοντας πολλά βιβλία σε αρκετές πόλεις, περιλαμβανομένων και της Ρόσκιλε και του Χόλμπεγκ.

Ο Λουτιχάου μόλις είχε επιστρέψει από τη Νότια Αφρική, όπου υπέστη ένα ατύχημα στο οποίο τραυματίστηκε σοβαρά. Είχε πάρει την απόφαση πως, αν ζούσε, θα χρησιμοποιούσε τη ζωή του στην υπηρεσία του Θεού και τήρησε την υπόσχεσή του—σύντομα άρχισε να κάνει έργο μαζί με τον Σόφους Βίντερ. Το 1900 άρχισαν να εκδίδουν από κοινού τη Σκοπιά της Σιών στη δανική με τον τίτλο Ζίονς Βακτ-Τορν (Zions Vagt-Taarn).

Όμως, ο Σόφους Βίντερ άρχισε να απομακρύνεται από την αλήθεια. Έπαψε να εκδίδει τη Ζίονς Βακτ-Τορν το φθινόπωρο του 1901, και το 1902 με 1903 βυθίστηκε στο σκοτάδι της ψεύτικης θρησκείας.

Έτσι το 1903, ο Καρλ Λουτιχάου ανέλαβε την ηγεσία. Αυτός είχε γεννηθεί στο Βίγκεγκο της Γιουτλάνδης, το οποίο συμπεριλαμβανόταν στην κτηματική περιουσία Τσιέλε και ανήκε στον πατέρα του, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός οικονομικών στην κυβέρνηση της Δανίας επί αρκετά χρόνια. Ο Καρλ τελείωσε το σχολείο με πολύ καλούς βαθμούς, πήρε πτυχίο στη φιλοσοφία και πήγε να συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου στη Σκοτία μέχρι που έφυγε για τη Νότια Αφρική το 1896. Με αυτό το παρελθόν και τον εξευγενισμένο τρόπο του, ήταν αρκετά συμπαθής και είχε τα προσόντα για το έργο που έπρεπε να γίνει.

Το πρώτο σημαντικό γεγονός που έλαβε χώρα αφότου ανέλαβε την επίβλεψη του έργου ήταν η επίσκεψη του Κάρολου Τέιζ Ρώσσελ τον Απρίλιο του 1903. Στη διάρκεια αυτής της επίσκεψης έγιναν πολλές συναθροίσεις, τη μεγαλύτερη από τις οποίες παρακολούθησαν 200 άτομα. Τον Οκτώβριο, ο Καρλ πήρε την πρωτοβουλία να επανεκδώσει τη Σκοπιά στη δανική, και από τον Ιούλιο του 1904 κυκλοφορούσε τακτικά κάθε μήνα.

Ένας Κατασκευαστής Επιγραφών Γνωρίζει την Αλήθεια

Στην Κοπενχάγη, ένας όμιλος πέντε με έξι ατόμων παρακολουθούσε τις συναθροίσεις, και μεταξύ αυτών ήταν δυο φτωχές μοδίστρες. Όμως, ο όμιλος επρόκειτο σύντομα να ενισχυθεί.

Στο Μπρόνσχοϊ, που βρίσκεται στη βόρεια άκρη της Κοπενχάγης, έμενε ένας Νορβηγός κατασκευαστής επιγραφών, ο Τζον Ράινσετ. Αυτός και η σύζυγός του, η Αογκούστα, προσπαθούσαν ειλικρινά να αναθρέψουν τα παιδιά τους σύμφωνα με το Λόγο του Θεού. Συχνά, ο Τζον διάβαζε την Αγία Γραφή στην οικογένειά του και προσπαθούσε να την εξηγήσει ώστε να την καταλαβαίνουν ακόμη και τα παιδιά. Αν και παρακολούθησαν διάφορες θρησκευτικές συναθροίσεις, δεν έβρισκαν ικανοποίηση. Κατόπιν, ένα βράδυ έπεσαν στα γόνατα και ο πατέρας προσευχήθηκε ειλικρινά στον Θεό να ανοίξει τα μάτια τους για να βρουν την αλήθεια. Την άλλη μέρα το πρωί στο κατώφλι τους στεκόταν μια βιβλιοπώλισσα κρατώντας τον Α΄ Τόμο της σειράς Χαραυγή της Χιλιετηρίδος! Ποια είχε πάει για να κηρύξει; Η Άννα Χάνσεν, μια από τις δυο φτωχές μοδίστρες.

Στη συνέχεια ο Καρλ Λουτιχάου επισκέφτηκε αυτή την οικογένεια για να τους διδάξει γύρω από την Αγία Γραφή. Ύστερα από διάφορες μακροσκελείς συζητήσεις, ο Τζον άρχισε να παρακολουθεί τις συναθροίσεις στο Όλε Σούας Κέδε, τα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας στη Δανία. Έπειτα από κάθε συνάθροιση, επέστρεφε τρέχοντας στο σπίτι του για να πει στη σύζυγό του όλα τα θαυμάσια πράγματα που είχε ακούσει. Μολονότι εκείνη ήταν κατάκοιτη επί πολλά χρόνια, μόλις επανέκτησε τις δυνάμεις της πήγαινε γεμάτη ζήλο στις συναθροίσεις με τις πατερίτσες της.

Η οικογένεια γνώρισε την αλήθεια πολύ σύντομα. Ο Τζον κήρυττε από πόρτα σε πόρτα σε κάθε ελεύθερη στιγμή. Συχνά, σηκωνόταν από τις 4:30 το πρωί προκειμένου να προετοιμαστεί για τις συναθροίσεις. Όταν κουραζόταν, στη διάρκεια της ημέρας, βυθιζόταν σε μια πολυθρόνα για να πάρει έναν υπνάκο, κρατώντας από συνήθεια το μπρελόκ του χαλαρά στο χέρι. Μόλις αποκοιμιόταν και του έπεφταν τα κλειδιά, ξυπνούσε χάρη στο αυτοσχέδιο ξυπνητήρι του. Αναζωογονημένος, ήταν έτοιμος να βγει ξανά στην υπηρεσία.

Η σύζυγός του παρά το γεγονός ότι ήταν φιλάσθενη, ήθελε να διαδώσει την αλήθεια στην περιοχή του Χέλεμπεκ, στη βόρεια Σγιέλαν, όπου γεννήθηκε. Έτσι, γέμισε ένα μεγάλο μπαούλο με βιβλία και το έστειλε σιδηροδρομικώς στο Χελσενγκέρ. Επειδή δεν μπορούσε να κουβαλήσει παρά μόνο ένα-δυο βιβλία στην τσάντα της, έραψε μια ειδική ζώνη για τη μέση της, με μεγάλες επίπεδες τσέπες. Εξοπλισμένη κατ’ αυτόν τον τρόπο, με την τσάντα της στο ένα χέρι, το μπαστούνι στο άλλο και αρκετά βιβλία στη ζώνη, την οποία έκρυβε το ριχτό παλτό της, η θαρραλέα Αογκούστα περπατούσε και κήρυττε από βίλα σε βίλα κατά μήκος της βόρειας ακτής. Πριν πεθάνει το 1925, τα τελευταία της λόγια ήταν: «Υπάρχει τόσο έργο που πρέπει να γίνει εκεί στη βόρεια Σγιέλαν, και ήθελα τόσο πολύ να το κάνω».

Τρία από τα παιδιά τους έγιναν και αυτοί ζηλωτές ευαγγελιζόμενοι των καλών νέων, και ο γιος τους Πόουλ είχε το προνόμιο να υπηρετήσει ως επίσκοπος τμήματος για κάποιο χρονικό διάστημα.

Οι «Αδελφοί της Τετάρτης» στο Όλμπορ

Το 1910 ένας μικρός όμιλος ανθρώπων από το Όλμπορ της βόρειας Γιουτλάνδης αποσύρθηκε από διάφορες εκκλησίες επειδή δεν έβρισκαν πνευματική τροφή σε αυτές. Κάθε Τετάρτη συγκεντρώνονταν σε κάποιο σπίτι για να διαβάσουν και να συζητήσουν την Αγία Γραφή μόνοι τους. Μεταξύ αυτών ήταν ένα αντρόγυνο, ο Πέτερ και η Γιοχένε Γιένσεν. Ο γιος τους ο Άτουα, αν και ήταν ανένταχτος από θρησκευτικής πλευράς, παρακολουθούσε κάπου-κάπου και αυτός τις συναθροίσεις αυτές.

Όταν η Άννα Χάνσεν—η μοδίστρα που είχε επισκεφτεί την οικογένεια Ράινσετ—πήγε και τους πρόσφερε τον Α΄ Τόμο της σειράς Χαραυγή της Χιλιετηρίδος, η Γιοχένε Γιένσεν δέχτηκε το βιβλίο. Ο Άτουα το διάβασε με αμείωτη λαχτάρα στη διάρκεια της νύχτας. Ωστόσο, θα χρειαζόταν να περιμένει προκειμένου να ικανοποιήσει περαιτέρω την πνευματική του πείνα. Πριν καταφέρει να εξετάσει περισσότερο τα πράγματα, χρειάστηκε να ταξιδέψει στην Κοπενχάγη, αλλά ενώ βρισκόταν εκεί προσβλήθηκε ξαφνικά από τυφοειδή πυρετό. Το χρονικό διάστημα που παρέμεινε στο νοσοκομείο τού έδωσε τον καιρό που χρειαζόταν για πνευματική διατροφή. Ειδοποίησε το γραφείο στο Όλε Σούας Κέδε. Ήθελε όλες τις εκδόσεις της Εταιρίας που ήταν διαθέσιμες. Όταν βγήκε από το νοσοκομείο, παρακολουθούσε όλες τις συναθροίσεις. Αλλά ούτε αυτό ικανοποίησε την πνευματική του πείνα. Μετά τις συναθροίσεις, πολλές φορές συνόδευε τον Πόουλ Ράινσετ ως το σπίτι του, και κατόπιν ο Πόουλ συνόδευε τον Άτουα ως το δικό του. Πολλές φορές περνούσαν όλη τη νύχτα περπατώντας πέρα-δώθε από το ένα σπίτι στο άλλο, κάνοντας ζωηρές συζητήσεις για την αλήθεια. Παρέμειναν φίλοι για όλη τους τη ζωή.

Στη συνέχεια, ο Άτουα άρχισε να αλληλογραφεί τακτικά με τη μητέρα του στο Όλμπορ και χαιρόταν με τη σκέψη και μόνο ότι θα μιλούσε στους «Αδελφούς της Τετάρτης» για τις Βιβλικές αλήθειες που βρήκε. Όταν πήγε στο σπίτι των γονέων του τα Χριστούγεννα, πήρε μαζί του και τον Πόουλ. Εκεί, ζήτησαν από τον Άτουα να διεξαγάγει μια συνάθροιση Τετάρτης η οποία προκάλεσε πολλές συζητήσεις όταν εκείνος συγκέντρωσε την προσοχή στο έτος 1914 ως το τέλος των Καιρών των Εθνών. Δεν παρέμειναν όλοι οι «Αδελφοί της Τετάρτης» στον όμιλο συζήτησης του Άτουα. Όμως, ένας πιστός όμιλος έμεινε προσκολλημένος στην αλήθεια, και το 1912 σχηματίστηκε μια εκκλησία στο Όλμπορ. Μια νεαρή γυναίκα από τον όμιλο, η Τίρα Λάρσεν, έγινε βιβλιοπώλισσα, και οι δυο αδελφές της, Γιοχένε και Ντάουμα, ήταν μεταξύ εκείνων που παρέμειναν πιστοί υποστηρικτές της εκκλησίας.

Επίσκεψη από τον Αδελφό Ρώσσελ

Μεταξύ των Σπουδαστών της Γραφής είχε αρχίσει να φουντώνει η προσμονή σχετικά με το τι θα συνέβαινε όταν θα έληγαν οι Καιροί των Εθνών. Θα επακολουθούσε αμέσως ο Αρμαγεδδών; Θα πήγαιναν τα μέλη της εκκλησίας στον ουρανό πριν από τον Αρμαγεδδώνα; Όλα αυτά απασχολούσαν το νου των αδελφών. Γνώριζαν, βέβαια, ότι έπρεπε πρώτα να κηρυχτεί το ευαγγέλιο της Βασιλείας σε όλα τα έθνη όπως αναφέρεται στο εδάφιο Ματθαίος 24:14, αλλά πίστευαν ότι αυτό ίσως να είχε ήδη συμβεί, εφόσον όλα τα έθνη εκπροσωπούνταν στην Αμερική όπου δημοσιεύονταν στις εφημερίδες όλα τα κηρύγματα του Ρώσσελ.

Παρ’ όλες αυτές τις ανησυχίες, το έργο αύξανε και ενισχυόταν με τις επισκέψεις διαφόρων αδελφών από τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία, που βρίσκονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 24 Μαΐου 1909, ο αδελφός Ρώσσελ έφτασε στην Κοπενχάγη. Περίπου εκατό άτομα άκουσαν την ομιλία του με θέμα: ‘Οι Διαθήκες’. Το βράδυ, ένα άλλο ακροατήριο 600 ατόμων άκουσε με προσήλωση την ομιλία του ‘Η Ανατροπή της Αυτοκρατορίας του Σατανά’. Δυο χρόνια αργότερα, 800 άτομα άκουσαν τη δημόσια διάλεξη που εκφώνησε με θέμα: ‘Η Κρίση του Μεγάλου Λευκού Θρόνου’.

Η επόμενη επίσκεψη του αδελφού Ρώσσελ πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 1912. Οι αδελφοί νοίκιασαν για πρώτη, και όχι για τελευταία, φορά την Αίθουσα Οντ Φέλοους, η οποία είχε 1.600 καθίσματα. Όμως, ήρθαν τόσο πολλοί άνθρωποι ώστε χρειάστηκε να γίνουν τελευταία στιγμή διευθετήσεις για μια επιπρόσθετη συνάθροιση σε κάποια μικρότερη αίθουσα του ίδιου κτιρίου. Έτσι, η ομιλία ‘Πέρα από τον Τάφο’ εκφωνήθηκε ταυτόχρονα σε δυο αίθουσες. Επειδή και οι δυο αίθουσες ήταν ασφυκτικά γεμάτες, ζητήθηκε από εκατοντάδες απογοητευμένα άτομα να φύγουν.

Το έργο κηρύγματος από σπίτι σε σπίτι συνεχίστηκε με μεγαλύτερο ζήλο. Ο Λούις Κάρλσον από την Κοπενχάγη αναφέρει τα εξής σχετικά με το έτος 1913: «Όλο το έτος ήταν ένα έτος διανομής φυλλαδίων. Κάθε Κυριακή στις εννιά το πρωί ο Τζον Ράινσετ στεκόταν σε μια γωνιά του δρόμου και μοίραζε τομείς στους αδελφούς που έβγαιναν στην υπηρεσία. Δεν χτυπούσαμε τα κουδούνια, αλλά ρίχναμε ένα φυλλάδιο στο γραμματοκιβώτιο της πόρτας. Θυμάμαι ένα περιστατικό που έλαβε χώρα στην περιοχή Βέσταμπρο της Κοπενχάγης. Στην εξώπορτα ενός σπιτιού υπήρχε μουντό τζάμι· έβλεπα το περίγραμμα ενός ανθρώπου από μέσα. Έριξα από το γραμματοκιβώτιο της πόρτας ένα φυλλάδιο με θέμα: ‘Βαβυλώνα’· εκείνος το έπιασε και το ξαναπέταξε έξω. Έτσι έριξα ένα άλλο φυλλάδιο: ‘Τι Λένε οι Γραφές για την Κόλαση;’ Είδα τον άνθρωπο να το πιάνει και να το κοιτάζει—και, προς έκπληξή μου, το κράτησε αυτό το φυλλάδιο!»

Συνάχτηκαν περισσότεροι άνθρωποι και σχηματίστηκαν νέες εκκλησίες, και έτσι την άνοιξη του 1914, εκτός από την Εκκλησία Κοπενχάγης, είχαν ιδρυθεί μικρότερες εκκλησίες σε 12 πόλεις.

Ξεσπάει Παγκόσμιος Πόλεμος

Το καλοκαίρι του 1914, ο Ιωσήφ Φ. Ρόδερφορντ ήρθε πάλι στην Ευρώπη εκπροσωπώντας τον αδελφό Ρώσσελ. Λίγες μέρες πριν αρχίσει ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, αυτός ταξίδευε από τη Γερμανία προς τη Βρετανία. Ωστόσο, η αγάπη του για τους αδελφούς της Δανίας, τους οποίους είχε ήδη επισκεφτεί το 1910 και το 1913, τον υποκίνησε να κάνει μια παράκαμψη προς την Κοπενχάγη προκειμένου να παρακολουθήσει τις δυο πρώτες μέρες μιας συνέλευσης η οποία επρόκειτο να διεξαχτεί στις 1-4 Αυγούστου. Στη σύντομη αποχαιρετιστήρια ομιλία του την Κυριακή το απόγευμα, ο αδελφός Ρόδερφορντ ενθάρρυνε τους αδελφούς να ταπεινώσουν τον εαυτό τους υπό το κραταιό χέρι του Θεού και να έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη σε Αυτόν κάτω από κάθε περίσταση σε εκείνους τους ταραχώδεις καιρούς.

Όμως, τώρα άρχισε να νιώθει αμηχανία και ο ίδιος ο αδελφός Ρόδερφορντ σε σχέση με την εγγύτητα του πολέμου. Ήταν απαραίτητο να πάει στην Αγγλία, αλλά είχαν ήδη διακοπεί όλες οι τακτικές αποπλεύσεις από το Έσμπγιερ της Δανίας προς τα βρετανικά λιμάνια, και κανένας δεν γνώριζε τι θα έφερνε το αύριο. Ο αδελφός ξεκίνησε για την Αγγλία με ένα αλιευτικό—διασχίζοντας τα ύδατα όπου, δυο χρόνια αργότερα, θα διαδραματιζόταν μια από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η Ναυμαχία της Γιουτλάνδης.

Στο μεταξύ, η συνέλευση συνεχιζόταν πίσω στην Κοπενχάγη. Την τελευταία μέρα της συνέλευσης, δόθηκε η ενθάρρυνση στους εκπροσώπους που ήρθαν από άλλες πόλεις να επιστρέψουν στα σπίτια τους αμέσως το ίδιο βράδυ και να μην περιμένουν ως το πρωί, μη τυχόν και διακοπούν τα τρένα και τα άλλα δημόσια μέσα μεταφοράς. Κανένας δεν μπορούσε ακόμη να προβλέψει την έκταση που θα λάβαινε ο πόλεμος. Ωστόσο, η Δανία παρέμεινε ουδέτερη και δεν επιβλήθηκαν σημαντικοί περιορισμοί στο έργο κηρύγματος.

Το «Φωτόδραμα της Δημιουργίας»

Το «Φωτόδραμα της Δημιουργίας», μια κινηματογραφική ταινία και προβολή διαφανειών, έφτασε στη Δανία το φθινόπωρο εκείνου του έτους. Η πρώτη προβολή έγινε στην Αίθουσα Οντ Φέλοους της Κοπενχάγης, και το 1915 προβλήθηκε σε όλες σχεδόν τις επαρχίες, πάντα στις καλύτερες αίθουσες, οι οποίες ήταν κατάμεστες στη διάρκεια όλων των προβολών. Η Ντάουμα Λάρσεν από το Όλμπορ, που αργότερα παντρεύτηκε τον Λούις Κάρλσον από την Κοπενχάγη, θυμήθηκε: «Αρχίσαμε να μοιράζουμε προσκλήσεις πυρετωδώς. Παίρναμε μια στοίβα 500 προσκλήσεων κάθε φορά και χρησιμοποιούσαμε όλο τον ελεύθερο χρόνο μας σε αυτό το έργο. Ζήτησαν από την αδελφή μου τη Γιοχένε και από εμένα να βοηθήσουμε στις προβολές ως «διακόνισσες». Φορούσαμε μαύρο φόρεμα με λευκό γιακά και ένα μαύρο βελούδινο κάλυμμα στο κεφάλι. . . . Γίνονταν τρεις προβολές την ημέρα και έρχονταν αμέτρητα πλήθη. Όλη η πόλη ξεσηκώθηκε επειδή οι έγχρωμες ταινίες ήταν νέα εφεύρεση—και η προβολή δωρεάν! Στους προσκεκλημένους δίναμε κάρτες πάνω στις οποίες μπορούσαν να γράψουν το όνομα και τη διεύθυνσή τους σε περίπτωση που ήθελαν περισσότερες πληροφορίες, και δυο βιβλιοπώλες παρέμεναν στην πόλη για κάποιο χρονικό διάστημα προκειμένου να φροντίσουν για αυτούς τους ενδιαφερομένους».

Μια Αποφασιστική Δασκάλα

Το 1915, ένα ακόμη γεγονός τράβηξε την προσοχή. Στη διάρκεια του προηγούμενου έτους, η αλήθεια έφτασε στο ψαροχώρι Σκγαγκέν, στη βόρεια άκρη της χώρας. Ένας έμπορος έργων τέχνης και η σύζυγός του γνώρισαν την αλήθεια. Μια δασκάλα, η Μαρίε Ντούε, ενδιαφέρθηκε και αυτή. Η Ντάουμα Λάρσεν, που μόλις είχε βαφτιστεί, έφτασε στο Σγκαγκέν για να εργαστεί ως γκουβερνάντα. Γνωρίστηκε με τη Μαρίε Ντούε και μίλησε μαζί της για Βιβλικά θέματα.

Το ίδιο φθινόπωρο, η Μαρίε Ντούε αποσύρθηκε από την εκκλησία και αρνήθηκε να ξαναδιδάξει θρησκευτικά. Οι εφημερίδες όλης της χώρας έγραψαν για αυτό. Τελικά την απέλυσαν και τη συνταξιοδότησαν στην ηλικία των 45 ετών· έτσι εκείνη ανέλαβε την ολοχρόνια διακονία, πανευτυχής που είχε τη σύνταξη για να καλύπτει τα έξοδά της. Έκανε έργο πιστά επί πολλά χρόνια στη Δανία, στη Νορβηγία και στη Φινλανδία. Ήταν άτομο που δεν αποθαρρυνόταν με τίποτα, ένα θαυμάσιο παράδειγμα εγκαρτέρησης μέχρι το θάνατό της.

Δύσκολα Χρόνια

Μετά το θάνατο του αδελφού Ρώσσελ το 1916 ήρθαν δύσκολα χρόνια, ιδιαίτερα για την Εκκλησία Κοπενχάγης. Μερικές αδελφές άρχισαν να διδάσκουν εσφαλμένες ιδέες, επηρεάζοντας μάλιστα μερικούς πρεσβυτέρους. Το 1917, στη διάρκεια μια συνάθροισης στο Όλε Σούας Κέδε, κάποια αδελφή σηκώθηκε ξαφνικά και είπε: ‘Πάμε να φύγουμε!’ Δεκαέξι μέλη της εκκλησίας την ακολούθησαν, περίπου το 25 τοις εκατό των παρόντων—και κανένας δεν τους ξαναείδε πια. Όμως, η αναχώρησή τους έφερε ανακούφιση. Οι συναθροίσεις μπορούσαν να συνεχίσουν με ειρήνη.

Μερικά από τα άτομα που απομακρύνθηκαν ενώθηκαν με τον Πολ Σ. Λ. Τζόνσον από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο οποίος έφυγε από την αλήθεια περίπου τον ίδιο καιρό. Αυτοί προσπάθησαν να παρασύρουν και άλλους μέσω συκοφαντίας και μέσω φυλλαδίων που ταχυδρομούσαν. Η αποστασία μεταδόθηκε σαν γάγγραινα σε άλλες εκκλησίες. Ήταν καιρός για πιστή εγκαρτέρηση και αποφασιστικότητα.

Ανανεωμένη Δραστηριότητα Μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο

Το τεύχος της Σκοπιάς του Ιουλίου του 1919 στη δανική ανακοίνωσε ότι το από πολλού αναμενόμενο βιβλίο Το Τετελεσμένον Μυστήριον (Ζ΄ Τόμος των Γραφικών Μελετών) επρόκειτο να εκδοθεί στη δανονορβηγική. Οι αδελφοί περίμεναν να αρχίσει μια μεγάλη εκστρατεία κηρύγματος. Προκειμένου να διδαχτούν οι αδελφοί πώς να επισκέπτονται τους ανθρώπους, είχε ήδη διεξαχτεί στην Κοπενχάγη μια σειρά μαθημάτων για βιβλιοπώλες. Επίσης, για πρώτη φορά δόθηκε η ενθάρρυνση και σε άτομα που δεν ήταν βιβλιοπώλες να δίνουν μαρτυρία από πόρτα σε πόρτα με τα βιβλία.

Στα χρόνια που επακολούθησαν, μια χούφτα ακούραστοι και σταθεροί βιβλιοπώλες έκαναν τεράστιο έργο φυτεύοντας το σπόρο της Βασιλείας και καλλιεργώντας «νέα γη». Ο Νιλς Έμπεσεν Ντέιλ ήταν παράδειγμα ζήλου. Το 1918, αυτός ο Δανοαμερικανός επέστρεψε στη γενέτειρά του, το νησί Μορς στη βόρεια Γιουτλάνδη. Είχε γνωρίσει την αλήθεια στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του βιβλίου Το Θείον Σχέδιον των Αιώνων, το οποίο είχε βρει στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Μόλις επέστρεψε στη Δανία, άρχισε αμέσως έργο βιβλιοπώλη και κήρυττε στους συγγενείς του και στους υπόλοιπους κατοίκους του Μορς.

Αυτό προκάλεσε μεγάλο σάλο. Τα μέλη της οικογένειας Ντέιλ ήταν διακεκριμένοι οπαδοί του Γκρουντβιγκιανισμού και πολύ σεβαστοί στο νησί. Τώρα όμως ήρθε αυτός ο Ντέιλ και κήρυττε για τις καινούριες του ιδέες. Ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο Φρόδε, ενδιαφέρθηκε αμέσως, και ενδιαφέρθηκε επίσης ο γιος τού Φρόδε, ο Κρίστιαν, που μόλις είχε τελειώσει τις σπουδές του ως δάσκαλος. Ο Κρίστιαν ανέλαβε το έργο βιβλιοπώλη το 1920 και αργότερα ενώθηκε μαζί του ο αδελφός του, ο Κνουδ.

Ένα Νέο και Συγκλονιστικό Άγγελμα

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο δεύτερος πρόεδρος της Εταιρίας Σκοπιά είχε ήδη εκφωνήσει τη δημοφιλή του ομιλία ‘Εκατομμύρια που Ζουν Τώρα Δεν θα Πεθάνουν Ποτέ’. Τώρα ήρθε και η σειρά της Ευρώπης να την ακούσει. Στις 12 Αυγούστου 1920, ο Ιωσήφ Φ. Ρόδερφορντ και μερικοί συνεργάτες του απέπλευσαν για την Αγγλία, και ενώ ο ίδιος συνέχισε το ταξίδι του διασχίζοντας μέρος της Ευρώπης, ο Α. Χ. Μακμίλαν εκφώνησε την ίδια ομιλία στη Δανία.

Ο αδελφός Μακμίλαν αποβιβάστηκε στο Έσμπγιερ την Πέμπτη 21 Οκτωβρίου 1920, και το ίδιο βράδυ μίλησε στο Ξενοδοχείο Πάλας. Κατόπιν εκφώνησε τη διάλεξη στην Όδενσε. Στην Κοπενχάγη, η ομιλία επρόκειτο να εκφωνηθεί στην Αίθουσα Οντ Φέλοους. Μια ώρα πριν από την προγραμματισμένη ώρα έναρξης της ομιλίας, ο κόσμος είχε ήδη συγκεντρωθεί έξω από την αίθουσα, και όταν άνοιξαν διάπλατα οι πόρτες, ο χώρος γέμισε μέσα σε λίγα λεπτά! Σε πολλά χαρούμενα πρόσωπα έσβησαν τα χαμόγελα όταν τους λέχτηκε ότι έπρεπε να φύγουν. Το ακροατήριο, όμως, έδειξε μεγάλη προσοχή, και μετά τη συνάθροιση διανεμήθηκαν περίπου 300 αντίτυπα του βιβλιαρίου Εκατομμύρια.

Η Ανταπόκριση στην Ομιλία του Μακμίλαν

Ήταν σαφές ότι υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για αυτό το «νέο» άγγελμα. Οι δημόσιες συναθροίσεις του αδελφού Μακμίλαν προσέλκυσαν 5.000 και πλέον ακροατές! Μερικοί από αυτούς έγιναν Σπουδαστές της Γραφής και ζηλωτές ευαγγελιζόμενοι του Λόγου του Θεού. Στο ακροατήριο, λοιπόν, που παρευρέθηκε στο Έσμπγιερ ήταν ένα νεαρό αντρόγυνο, ο Γιοχένες και η Τόρα Νταμ, μέλη της Μεθοδιστικής Εκκλησίας. Ο σύζυγος ήταν επίτροπος της εκκλησίας, γι’ αυτό και το αντρόγυνο ζούσε μέσα στο κτίριο της εκκλησίας. Ύστερα από την ομιλία, παράγγειλαν το βιβλιάριο Εκατομμύρια, και περίπου τρεις μήνες αργότερα, τους επισκέφτηκε ένας βιβλιοπώλης.

Ο βιβλιοπώλης έμεινε μαζί τους αρκετό καιρό για να τους διδάξει και να εδραιωθούν καλά στη νεοαποκτημένη πίστη τους. Βέβαια, αυτό δεν ευχαρίστησε το Μεθοδιστή ιερέα. Μια μέρα αυτός συνάντησε το βιβλιοπώλη έξω από την εκκλησία και τον ρώτησε: «Ποιος σου έδωσε εσένα την άδεια να παίρνεις τα ψάρια από τα δικά μου καλάθια;» Ο αδελφός αμέσως απάντησε: «Και εσένα ποιος σου έδωσε την άδεια να παίρνεις τα ψάρια και να τα βάζεις σε καλάθια;»

Ο Γιοχένες Νταμ είχε βρει την αληθινή εκκλησία! Αποσύρθηκαν συνολικά 18 Μεθοδιστές και έτσι σχηματίστηκε η εκκλησία του Έσμπγιερ.

Ένα από τα άτομα που χρειάστηκε να φύγει εξαιτίας του κόσμου που είχε συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσει την ομιλία ‘Εκατομμύρια’ την οποία εκφώνησε ο αδελφός Μακμίλαν στην Κοπενχάγη ήταν κάποιος νεαρός και ένθερμος σοσιαλδημοκράτης, ένας καπνεργάτης που ονομαζόταν Άγγελο Χάνσεν. Αν και απογοητεύτηκε που δεν άκουσε τη διάλεξη, το ενδιαφέρον του για την αλήθεια της Αγίας Γραφής είχε κεντριστεί. Δυο μήνες αργότερα, ενώ ήταν άνεργος, πήγε στο γραφείο του εργατικού του σωματείου. Εκεί προς έκπληξή του συνάντησε έναν άνεργο συνάδελφό του, ο οποίος ήταν Σπουδαστής της Γραφής. Αλίμονο για την εκκλησία! Σύντομα και ο Άγγελο Χάνσεν έγινε Σπουδαστής της Γραφής.

Επίσκεψη του Ρόδερφορντ το 1922

Το 1922, ο αδελφός Ρόδερφορντ παρευρέθηκε ξανά σε συνέλευση της Κοπενχάγης. Αυτή τη φορά εκφώνησε ο ίδιος την ομιλία ‘Εκατομμύρια’ στην Αίθουσα Οντ Φέλοους—στον ίδιο χώρο όπου την είχε εκφωνήσει ο αδελφός Μακμίλαν ενάμιση χρόνο νωρίτερα.

Ποιες εντυπώσεις άφησε η ομιλία; Η ημερήσια εφημερίδα Πολιτίκεν (Politiken) έγραψε στην πρώτη σελίδα: «Ο Δικαστής Ρόδερφορντ σημείωσε επιτυχία χθες το βράδυ στην Αίθουσα Συναυλιών. Πολύ πριν αρχίσει την ομιλία του, κάθε θέση της αίθουσας ήταν κατειλημμένη, και κατέφταναν συνεχώς και άλλοι ακροατές. Σε πολλές εκατοντάδες άτομα ζητήθηκε να φύγουν. Δεν υπήρχε άλλος χώρος».

Μεταξύ εκείνων που βαφτίστηκαν σε αυτή τη συνέλευση ήταν ένας νεαρός, ο Κρίστιαν Ρέμερ, ο οποίος είχε έρθει σε επαφή με τους Σπουδαστές της Γραφής στη γενέτειρά του, το νησί Μπορνχόλμ. Πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πατέρας του είχε λάβει ως δώρο μια συνδρομή στη Σκοπιά, και μια μέρα, το 1919, ο 20χρονος τότε Κρίστιαν βρήκε ένα τεύχος. «Αυτό που μου συνέβη τη μέρα εκείνη ήταν τόσο σημαντική εμπειρία που δεν βρίσκω λόγια να την περιγράψω», αφηγείται ο ίδιος. «Αυτή ήταν η αλήθεια που ήξερα ότι πρέπει να βρίσκεται στην Αγία Γραφή, και τώρα τη γνώρισα, τη βρήκα».

Στη διάρκεια της συνέλευσης στην Κοπενχάγη, παρακολούθησε μια συνάθροιση για βιβλιοπώλες. Εκεί γνώρισε τον Κρίστιαν Ντέιλ—και κατάλαβε ποια σταδιοδρομία έπρεπε να ακολουθήσει. Άρχισε να υπηρετεί ως βιβλιοπώλης στο Μπορνχόλμ τον Ιούνιο του 1922.

Αύξηση στην Κοπενχάγη

Το χειμώνα του 1921/1922, ο Άγγελο Χάνσεν έδινε, ως συνήθως, μαρτυρία στους άνεργους κατοίκους της πόλης οι οποίοι περίμεναν έξω από το σωματείο τους. Καθώς κρατούσε πάνω από το κεφάλι του το βιβλιάριο Εκατομμύρια και φώναζε «Εκατομμύρια που ζουν τώρα δεν θα πεθάνουν ποτέ!» τον πλησίασε ένας νεαρός εκζητητής της αλήθειας. Ήταν ο Κρίστιαν Μπάγκσχολτ. Αυτός διάβασε το βιβλιάριο από την αρχή ως το τέλος μέσα σε μια νύχτα και άρχισε να παρακολουθεί συναθροίσεις στο Όλε Σούας Κέδε. Τα όσα άκουγε εκεί διέφεραν πάρα πολύ από αυτά που είχε ακούσει προηγουμένως από το Στρατό της Σωτηρίας, τους Πεντηκοστιανούς, τους Μεθοδιστές και όλες τις άλλες ομάδες στις οποίες είχε αναζητήσει μάταια να βρει την αλήθεια. Του ήταν αδύνατον να κρατήσει αυτά τα νέα για τον εαυτό του.

Αρκετοί φίλοι στους οποίους μίλησε άρχισαν και αυτοί να έρχονται στις συναθροίσεις. Μεταξύ αυτών ήταν το αντρόγυνο Χέρλοβ και Μπέτι Λάρσεν. Ο Χέρλοβ και ο Κρίστιαν ήταν παιδικοί φίλοι και αφιέρωναν πολύ χρόνο παίζοντας μαζί μουσικά όργανα. Τώρα μοιράζονταν ο ένας με τον άλλον τη μελωδία της Βιβλικής αλήθειας.

Την ίδια εκείνη άνοιξη ένας άλλος νεαρός, ο Χανς Κρίστιαν Γιόνσεν, ενδιαφέρθηκε για τους Σπουδαστές της Γραφής. Αυτός ήταν άθεος, απροκάλυπτος εχθρός της θρησκείας και είχε απορροφηθεί από σοσιαλιστικές ιδέες. Του τράβηξε την προσοχή μια αφίσα η οποία περιείχε την πρόσκληση για την ομιλία ‘Εκατομμύρια’. Καθώς πήγαινε στην αίθουσα, αγόρασε μια εφημερίδα για να έχει κάτι να διαβάσει σε περίπτωση που η ομιλία ήταν βαρετή. Τη χρησιμοποίησε πράγματι την εφημερίδα—για να κρατήσει σημειώσεις, αλλά τα χέρια του δεν προλάβαιναν να γράψουν τα εδάφια! Επειδή η ομιλία ήταν λογική και κατανοητή, ο αθεϊσμός του αντικαταστάθηκε από την πίστη προς τον Θεό. Μετά την ομιλία αυτή παρακολούθησε πολλές ακόμη, και το Σεπτέμβριο άρχισε να τον συνοδεύει και η σύζυγός του. Και οι δυο τους κατάλαβαν σαφώς ότι το άγγελμα της Βασιλείας έπρεπε να κηρυχτεί από σπίτι σε σπίτι.

Μια μέρα του 1925, ζητήθηκε από τον Χανς Κρίστιαν να επισκεφτεί ένα νεαρό που ονομαζόταν Άινα Μπένγκο και είχε ήδη διαβάσει μερικά βιβλία της Εταιρίας. Από τότε που ήρθαν σε επαφή μαζί του, ο Άινα αναπτύχθηκε γοργά στην πίστη και άρχισε να συμμετέχει επίσης στο έργο μαρτυρίας.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, στη διάρκεια της δεκαετίας του 1920, σχηματίστηκε ένας μικρός πυρήνας νέων, ζηλωτών ευαγγελιζομένων—αντρών και γυναικών οι οποίοι επηρέασαν σημαντικά το έργο. Μεγάλο μέρος της αύξησης που υπάρχει σήμερα στην Κοπενχάγη μπορεί να αποδοθεί στις δραστηριότητες εκείνων των λίγων όσιων ατόμων.

Σκαπανικό στη Γιουτλάνδη

Τώρα ξεκίνησε ένα πιο εντατικό έργο στους αγροτικούς τομείς. Τον Ιανουάριο του 1924 τρεις βιβλιοπώλες, ο Κνουδ και ο Κρίστιαν Ντέιλ και ο Κρίστιαν Ρέμερ, σχημάτισαν μια «φάλαγγα βιβλιοπωλών» και στάλθηκαν στη Γιουτλάνδη με πρώτο σταθμό την πόλη Σκίβε. Ο αδελφός Λουτιχάου ξεκίνησε την εκστρατεία με μια δημόσια ομιλία στη μεγαλύτερη αίθουσα της πόλης και κατόπιν ο Κρίστιαν Ντέιλ έκανε διάφορες ομιλίες σε συναθροίσεις που διεξάχτηκαν σε διάφορες παμπ και πνευματικά κέντρα όλης της περιοχής. Οι ομιλίες ανακοινώνονταν μέσω διαφημίσεων στις εφημερίδες και μέσω διαφημιστικών. Μετά την ομιλία, οι βιβλιοπώλες κάλυπταν τον τομέα διαθέτοντας βιβλία και βιβλιάρια.

Την άνοιξη του 1924, οι τρεις αδελφοί έφτασαν στο Χαδερσλέου της Νότιας Γιουτλάνδης, μιας επαρχίας που ανήκε κάποτε στη Γερμανία αλλά προσαρτίστηκε ξανά στη Δανία μέσω δημοψηφίσματος το 1920. Νεαροί από εκείνη την περιοχή κλήθηκαν να πολεμήσουν στο Δυτικό Μέτωπο. Πολλοί από αυτούς άφησαν την πίστη τους για τον Θεό μέσα στα γαλλικά χαρακώματα.

Ο Κρίστιαν Ρέμερ περιγράφει τι είδους εμπειρία ήταν να κηρύττει κανείς σε αυτούς τους ανθρώπους: «Ήταν κάπως παράξενος αλλά ενδιαφέρων τομέας για έργο. Ο πολιτικός τους αγώνας είχε κάνει αυτούς τους ανθρώπους προσιτούς».

Ένα από τα άτομα που συνάντησαν οι βιβλιοπώλες την πρώτη φορά που έκαναν έργο στον τομέα τους ήταν ο Έντον Χάνσεν, ένας υποδηματοποιός από το Όα Γιέρστελ. Και αυτός επίσης είχε χάσει την πίστη του στο Δυτικό Μέτωπο. Μαζί με δυο συμπολεμιστές του, παρακολούθησε την ομιλία ‘Τι Λένε οι Γραφές για την Κόλαση;’ Την επόμενη μέρα τον επισκέφτηκε ο Κνουδ Ντέιλ, και ύστερα από μια ζωηρή τρίωρη συζήτηση δέχτηκε το βιβλίο Η Κιθάρα του Θεού. Αυτό το βιβλίο τού αναζωπύρωσε την πίστη τόσο πολύ ώστε μαζί με τη σύζυγό του, Κατρίνε, έκανε πολύ αξιόλογο έργο στη Νότια Γιουτλάνδη.

Μέχρι και το φθινόπωρο του 1925, οι τρεις βιβλιοπώλες της «φάλαγγας Ντέιλ» χρησιμοποιούσαν ποδήλατα ή τρένα για τη μεταφορά τους, αλλά τώρα κάποιος αδελφός τούς διέθεσε ένα αυτοκίνητο. Ο Κρίστιαν Ρέμερ ταξίδεψε στην Κοπενχάγη για να το παραλάβει. «Η απόκτηση του αυτοκινήτου ήταν μεγάλο γεγονός! Ήταν ένα χαριτωμένο σαραβαλάκι, και μάλιστα καμπριολέ», αναπολεί ο ίδιος. «Και επειδή εγώ ήμουν ο μόνος που είχα δίπλωμα, έγινα ο οδηγός. Το αυτοκίνητο κράτησε ένα χρόνο. Τότε το ανταλλάξαμε και πήραμε το κομψότερο αυτοκίνητο της εποχής, ένα Φορντ σεντάν μοντέλο 1923—το οποίο ήταν κλειστό και ζεστό το χειμώνα. Πολυτελέστατο αμάξι!»

Αυτοί οι βιβλιοπώλες έκαναν σταδιακά έργο σε όλη τη Γιουτλάνδη και στο νησί Φιν μέχρι το Μάρτιο του 1929, οπότε εξαντλήθηκαν τα χρήματα που υπήρχαν για αυτή την ειδική δραστηριότητα.

Περισσότεροι Βιβλιοπώλες Συμμετέχουν στο Έργο

Στο μεταξύ, η Έλα Κρόγια από την Κοπενχάγη και η Κριστίνε Πόουλσεν, μια δασκάλα που στο παρελθόν ήταν συνδεδεμένη με τον Γκρουντβιγκιανισμό, είχαν αρχίσει να κηρύττουν στη νότια Σγιέλαν. Και εδώ επίσης ήταν παρθένος τομέας. Το φθινόπωρο του 1926, οι δυο αδελφές έδιναν μαρτυρία γύρω από την πόλη Βόρενμπορ. Η αδελφή Πόουλσεν θυμάται: «Ήταν η εποχή των ζαχαρότευτλων. Δεν υπήρχαν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, και η κίνηση των κάρων που κουβαλούσαν ζαχαρότευτλα στη διάρκεια της ημέρας μαζί με τη βροχή τη νύχτα σχημάτιζαν βαθιά αυλάκια στους λασπομένους δρόμους. Μερικές φορές έπρεπε να εγκαταλείψουμε τις προσπάθειες και να μην επισκεφτούμε κάποιο αγρόκτημα ή σπίτι επειδή απλώς δεν μπορούσαμε να περάσουμε από το δρόμο».

Μια μέρα οι αδελφές εντόπισαν ακριβώς αυτό που χρειάζονταν για να υπερνικήσουν τις λάσπες—μακριές λαστιχένιες γαλότσες! Αγόρασαν αμέσως από ένα ζευγάρι. Μόνο που οι γαλότσες ήταν καινοτομία εκείνη την εποχή, και έτσι τραβούσαν την προσοχή των άλλων όπου πήγαιναν οι αδελφές. Οι γαλότσες τους είδαν το φως της δημοσιότητας όταν οι αδελφές ταξίδεψαν στην Κοπενχάγη για να ξεκουραστούν λίγο. Μια αδελφή στο γραφείο τμήματος στο Όλε Σούας Κέδε ενθουσιάστηκε τόσο με αυτές τις καινούριες μπότες, τις οποίες οι αδελφές είχαν αφήσει στην είσοδο, ώστε τις πήρε και τις έδειξε σε όσους υπηρετούσαν στο γραφείο λέγοντάς τους πόσο καλά εξαρτισμένες ήταν οι βιβλιοπώλισσες!

Ένα τρίτο ζευγάρι από βιβλιοπώλισσες, η Άννα Πέτερσεν και η Τόρα Σβένσεν, κάλυψαν και αυτές τον τομέα στο Φιν και στη Γιουτλάνδη. Η αδελφή Πέτερσεν αναφέρει: «Συνήθως έστελναν εμάς τους σκαπανείς σε τομείς όπου δεν υπήρχαν εκκλησίες. Πηγαίναμε στον παντοπώλη και τον ρωτούσαμε αν ήξερε κάποιον μέσα στην πόλη που θα μπορούσε να μας νοικιάσει ένα δωμάτιο. Η κουζίνα μας αποτελούνταν από μια μικρή γκαζιέρα και δυο-τρεις κατσαρόλες πάνω σε ένα παλιό τραπέζι ή πάνω σε δυο-τρία κιβώτια που παίρναμε από τον παντοπώλη».

Μερικές φορές οι δυο αδελφές ενώνονταν με τη «φάλαγγα Ντέιλ». Το αποτέλεσμα; Η αδελφή Πέτερσεν και ο αδελφός Ρέμερ αποφάσισαν να συνάψουν μια πιο μόνιμη σχέση. Παντρεύτηκαν το 1933, και μολονότι η αδελφή Ρέμερ τώρα είναι αναγκασμένη να ζει σε γηροκομείο, ο αδελφός Ρέμερ εξακολουθεί να βρίσκεται στην ολοχρόνια διακονία.

Οργανωμένοι για Κήρυγμα

Στο μεταξύ είχαν συμβεί πολλά στη Δανία. Το 1922 ήχησε η ιστορική έκκληση ‘Διαφημίστε τον Βασιλιά και τη Βασιλεία’ στο Σίνταρ Πόιντ του Οχάιο των Η.Π.Α. Τώρα, όχι μόνο οι βιβλιοπώλες αλλά όλοι όσοι ήταν συνταυτισμένοι με την εκκλησία έπρεπε να κηρύττουν τακτικά. Καθώς αυτά τα νέα έφτασαν στις ακτές της Δανίας, οι αδελφοί άρχισαν να διακρίνουν ότι μπορούσαν όλοι να ευαγγελίζονται. Στη δανική Σκοπιά γίνονταν εκκλήσεις για κήρυκες, αλλά το έργο δεν είχε οργανωθεί ακόμη. Γιατί; Εξέχοντα άτομα μέσα στην εκκλησία—οι εκλεγμένοι πρεσβύτεροι—δεν συνεργάζονταν. Κάτι έπρεπε να γίνει.

Προς τα τέλη του Μαΐου του 1925, ο αδελφός Ρόδερφορντ σχεδίασε να παρευρεθεί σε μια συνέλευση στο Έρεμπρο της Σουηδίας. Λίγο νωρίτερα, αυτός και ο Ρ. Τζ. Μάρτιν βρίσκονταν στην Ελβετία. Για να εξοικονομήσουν χρόνο, πήραν το αεροπλάνο από τη Ζυρίχη για την Κοπενχάγη. Ωστόσο, υπήρχε ανησυχία για το αν θα έφταναν ασφαλείς. Καθώς πετούσαν πάνω από τη βόρεια Γερμανία και τη Δανία, ξέσπασε μια καταιγίδα η οποία έκανε το αεροπλάνο να κυματίζεται σαν φελός πάνω σε νερό. Όταν προσγειώθηκαν στην Κοπενχάγη, τους υποδέχτηκαν πάνω από εκατό άτομα τα οποία ζητωκραύγαζαν, επειδή κανένας δεν περίμενε ότι το αεροπλάνο θα γλίτωνε από εκείνη την καταιγίδα. Βρίσκονταν τώρα μισή ώρα με το αυτοκίνητο από το λιμάνι, όπου περίμενε ο αδελφός Μακμίλαν. Εκείνος είχε καταφέρει να πείσει τον καπετάνιο και το λιμενάρχη να καθυστερήσουν το πλοίο για το Μάλμε. Επιβιβάστηκαν όλοι στο πλοίο και την επόμενη μέρα έφτασαν στη συνέλευση στο Έρεμπρο.

Την τελευταία μέρα της συνέλευσης, ο αδελφός Ρόδερφορντ ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να ιδρυθεί στην Κοπενχάγη το Γραφείο Βόρειας Ευρώπης, με επικεφαλής ένα Σκοτσέζο, τον Γουίλιαμ Ντέι. Αυτό το γραφείο είχε σκοπό να επιβλέπει τις δραστηριότητες της Εταιρίας στη Σκανδιναβία και στα Βαλτικά κράτη και «ιδιαίτερα να ενθαρρύνει και να προωθεί το δημόσιο κήρυγμα του αγγέλματος της Βασιλείας».

Ο αδελφός Ντέι, ο οποίος ήταν εργένης, έγινε Σπουδαστής της Γραφής το 1913. Ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για αυτή την υπηρεσία. Είχε αφήσει την εργασία που είχε ως έφορος στο Λονδίνο για να επιβλέψει το Γραφείο Βόρειας Ευρώπης. Ήταν ενεργητικός, έδειχνε εγκαρτέρηση και τον υποκινούσε η μεγάλη αγάπη του για την αλήθεια. Είχε αρκετή πείρα επειδή είχε υπηρετήσει στη Βρετανία όπου το έργο βιβλιοπώλη ήταν επί αρκετά χρόνια οργανωμένο. Οι αδελφοί τον συμπάθησαν, και σύντομα ήταν γνωστός με το υποκοριστικό Μεγάλος Σκοτσέζος.

Ο αδελφός Ντέι άρχισε χωρίς καθυστέρηση να οργανώνει το έργο κηρύγματος. Ο Πόουλ Ράινσετ διορίστηκε διευθυντής υπηρεσίας για την Κοπενχάγη και επέβλεπε το έργο μαρτυρίας που γινόταν στην πρωτεύουσα. Η πόλη χωρίστηκε σε έξι περιοχές, και στην καθεμιά από αυτές διορίστηκε ένας αρχηγός υπηρεσίας. Διευθετήθηκε να υπάρχουν αποθήκες βιβλίων σε ορισμένα σπίτια για να μη χρειάζεται πια να πηγαίνει κάθε ευαγγελιζόμενος μέχρι το γραφείο τμήματος για να παίρνει βιβλία. Το έργο μαρτυρίας άρχισε τώρα να προχωρεί πολύ καλά.

Μια Συνέλευση με Μέρα Υπηρεσίας

Η συνέλευση του 1925 ήταν σταθμός στη θεοκρατική ιστορία της Δανίας. Η δανική έκδοση της Σκοπιάς ανακοίνωσε: «Η Τρίτη, πρώτη Σεπτεμβρίου, θα είναι μια ειδική μέρα υπηρεσίας και αναμένεται από όσους είναι ικανοί να συμμετάσχουν στην προσπάθεια διάδοσης του αγγέλματος με το να κάνουν έργο βιβλιοπώλη στην περιοχή της Κοπενχάγης». Η μέρα ξεκίνησε με μια ομιλία από τον Πόουλ Ράινσετ σχετικά με τη σπουδαιότητα του κηρύγματος. Κατόπιν, οι εκπρόσωποι σκορπίστηκαν εδώ και εκεί—βγήκαν στο έργο από πόρτα σε πόρτα με τα βιβλία.

Κατόπιν αυτού, δημοσιεύτηκε το εξής ενθαρρυντικό σχόλιο στη δανική Σκοπιά: «Από τη συνέλευση και ύστερα, η θέρμη και ο ζήλος σε σχέση με τη διάδοση του αγγέλματος διαδόθηκαν σε πολλές τάξεις [εκκλησίες], και ελπίζουμε ότι αυτό θα οδηγήσει σε πραγματική επέκταση του έργου».

Περισσότερες Εκκλησίες Λαβαίνουν Μέρος στο Έργο

Ο αδελφός Ντέι παρέμεινε πολυάσχολος. Στους πρώτους τρεισήμισι μήνες που υπηρέτησε ως επίσκοπος, ταξίδεψε 14.000 χιλιόμετρα στη Σκανδιναβία και στα Βαλτικά κράτη οργανώνοντας το ευαγγελιστικό έργο. Ο Άινα Μπένγκο αφηγείται ένα μικρό περιστατικό από αυτή τη δραστηριότητα: «Διευθετήσαμε να γίνει μια μικρή συνέλευση σε μια εκκλησία της βόρειας Γιουτλάνδης για να βοηθήσουμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας να οργανωθούν για το έργο από σπίτι σε σπίτι. Έπειτα από μια ομιλία την οποία εκφώνησε ο αδελφός Ντέι, λάβαμε οδηγίες σχετικά με το πώς πρέπει να κάνουμε το έργο, τι θα πρέπει να λέμε στους ανθρώπους, κτλ. Μας ανατέθηκαν τομείς, πήραμε έντυπα και βγήκαμε από την πόρτα με την καρδιά στο στόμα! Καθώς ο αδελφός Ντέι και εγώ περπατούσαμε κατά μήκος του κεντρικού δρόμου, είδαμε δυο αδελφές να στέκονται σε κάποια είσοδο και να κλαίνε. Τις πήραμε μαζί μας, και σύντομα ξαναέλαμψαν τα μάτια τους!»

Όταν έληξε εκείνο το έτος, είχαν διατεθεί τα διπλάσια βιβλία από όσα διατέθηκαν το προηγούμενο έτος. Στην έκθεση για το υπηρεσιακό έτος 1925, το γραφείο δήλωσε: «Ολοένα και περισσότεροι αδελφοί και αδελφές μαθαίνουν ότι δεν καλούνται μόνο οι δημόσιοι ομιλητές και οι βιβλιοπώλες να συμμετέχουν στο έργο, αλλά στην πραγματικότητα όλοι όσοι έχουν αφιερώσει πλήρως τη ζωή τους στον Κύριο».

Επισκέψεις από Πίλγκριμς

Περιοδεύοντες πίλγκριμς, όπως ο Γιόχαν Ένεροθ από τη Σουηδία και ο Τέοντορ Σίμονσεν από τη Νορβηγία, είχαν ενθαρρύνει το αυξημένο κήρυγμα. Τώρα, όμως, διορίστηκε ένας μόνιμος πίλγκριμ, ο Κρίστιαν Γιένσεν από τη βόρεια Σγιέλαν. Αυτός είχε ζήσει μερικά χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες και περιόδευε επίσης τη Δανία προβάλλοντας το «Φωτόδραμα της Δημιουργίας».

Ο όρος «πίλγκριμ» αργότερα άλλαξε και έγινε «περιφερειακός διευθυντής υπηρεσίας», και διορίστηκαν περισσότεροι περιφερειακοί διευθυντές υπηρεσίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν ο Κρίστιαν Ρέμερ, ο Κρίστιαν Ντέιλ και ο Γιοχένες Νταμ.

Ένας «Κανονικός» Οίκος Μπέθελ

Σύντομα άρχισαν να ρέουν βιβλία και περιοδικά από τα τυπογραφεία της Εταιρίας που υπήρχαν στο Μαγδεμβούργο και στη Βέρνη, και ο χώρος της αποθήκης στο Όλε Σούας Κέδε ήταν πολύ μικρός—χωρούσε μόνο μερικές εκατοντάδες βιβλία σε δυο ξυλοκιβώτια τα οποία ήταν τοποθετημένα στα πλάγια, το ένα πάνω στο άλλο. Ένας νεαρός αδελφός, ο Σίμον Πέτερσεν (αδελφός της βιβλιοπώλισσας Άννα Πέτερσεν), διορίστηκε να κάνει διευθετήσεις για τη συγκρότηση μιας νέας και μεγαλύτερης αποθήκης στην αίθουσα όπου διεξάγονταν προηγουμένως οι συναθροίσεις.

Αρκετοί από τους αδελφούς και τις αδελφές που υπηρέτησαν στο γραφείο και στην αποθήκη, τα οποία βρίσκονταν σε μια παλιά πολυκατοικία, κατοικούσαν σε διάφορα μέρη της Κοπενχάγης. Ο αδελφός Ντέι σκέφτηκε ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας «κανονικός» Οίκος Μπέθελ όπου όλοι θα μπορούσαν να ζουν και να τρώνε μαζί στο ίδιο μέρος. Έτσι, διαμορφώθηκε ο έκτος όροφος, ακριβώς κάτω από τα δοκάρια της στέγης· καθαρίστηκαν τα μικρά δωμάτια της αποθήκης, λουστραρίστηκαν τα πατώματα, τοποθετήθηκε ταπετσαρία στους τοίχους και επιπλώθηκαν τα δωμάτια. Όταν αποπερατώθηκαν οι εργασίες, ο Άινα Μπένγκο, ο Σίμον Πέτερσεν και ένας ακόμη αδελφός είχαν από μια μικρή, αν και κάπως πρωτόγονη, κρεβατοκάμαρα ο καθένας.

Ένα Νέος Σταθμός

Το φθινόπωρο του 1927 σημειώθηκε ο επόμενος σταθμός. Μια ακόμη επίσκεψη του αδελφού Ρόδερφορντ στάθηκε αιτία να γίνει άλλη μια συνέλευση, στην οποία 650 αντιπρόσωποι από τη Σκανδιναβία, την Εσθονία και τη Λετονία άκουσαν με μεγάλη προσοχή την ομιλία του αδελφού Ρόδερφορντ ‘Ελευθερία για τους Λαούς’. Η ημερήσια εφημερίδα Πολιτίκεν (Politiken) έγραψε:

«Οι πόρτες της Αίθουσας Οντ Φέλοους άνοιξαν στις 7:30, αλλά μέσα σε ένα τέταρτο της ώρας καταλήφτηκαν όλα τα καθίσματα . . . και οι πόρτες έκλεισαν. Στη διάρκεια του επόμενου τέταρτου της ώρας, αρκετές εκατοντάδες άτομα συγκεντρώθηκαν στο μεγάλο πλακόστρωτο προαύλιο. Χτυπούσαν δυνατά τις κλειστές πόρτες, και ένας άνθρωπος που είχε έρθει από πολύ μακριά μόνο και μόνο για να ακούσει αυτή την ομιλία πρόσφερε 500 κορόνες [περ. 18.000 δρχ.] για να του δοθεί μια θέση. Μάταια όμως. Ο όχλος που είχε στριμωχτεί στον προθάλαμο μεγάλωνε συνεχώς. Σχεδόν χίλια άτομα έσπρωχναν για να μπουν, αλλά χωρίς αποτέλεσμα».

Εκστρατείες και Συνελεύσεις

Προκειμένου να παρακινηθούν όλοι να συμμετέχουν στο έργο μαρτυρίας, οργανώνονταν παγκόσμιες εκστρατείες, συνήθως εννιαήμερες. Η πρώτη εκστρατεία που έγινε στη Δανία αφορούσε το βιβλιάριο Ελευθερία δια τους Λαούς, το οποίο διανεμήθηκε στο κοινό το Μάρτιο του 1928. Μια άλλη μορφή δραστηριότητας ήταν οι μικρές κυριακάτικες συνελεύσεις, που αργότερα ονομάστηκαν υπηρεσιακές συνελεύσεις.

Αν ρίξουμε μια ματιά στο σπίτι του Χόλγκε Νίλσεν στο Τόρουπ Στραντ, ένα μικρό ψαροχώρι της βόρειας Γιουτλάνδης κοντά στη Βόρεια Θάλασσα, θα δούμε τι γίνεται σε μια τυπική κυριακάτικη συνέλευση. Οι αδελφοί καταφτάνουν από το Όλμπορ και το νησί Μορς, καθώς και από τα ενδιάμεσα χωριά. Όλοι κουβαλάνε το μεσημεριανό τους φαγητό καθώς κηρύττουν σε όλη τη διάρκεια του δρόμου. Στο μεταξύ, οι αδελφοί στο Τόρουπ Στραντ προετοιμάζονται πυρετωδώς για να τους υποδεχτούν. Αδειάζουν, σκουπίζουν και τακτοποιούν τον αχυρώνα του αδελφού Νίλσεν και φέρνουν με μια άμαξα πάγκους από το πνευματικό κέντρο της κοινότητας. Μέχρι να φτάσουν οι αδελφοί έχει μεσημεριάσει· τρώνε όλοι μαζί, ξεκουράζονται λίγο και κατόπιν συγκεντρώνονται στον καθαρισμένο αχυρώνα για μια ομιλία ύστερα από την οποία γίνεται βάφτισμα στη θάλασσα. Σε αυτή την περίπτωση, βαφτίζονται 19 άτομα. Τι χαρμόσυνη μέρα!

Καλύτερη Διοργάνωση

Οι Σπουδαστές της Γραφής στη Δανία αναδιοργανώθηκαν πλήρως από το 1925 ως το 1930. Για παράδειγμα, το 1928 άρχισαν να διεξάγονται καλύτερα διευθετημένες συναθροίσεις. Οι αδελφοί ήδη μελετούσαν τακτικά τη Σκοπιά, και τώρα δινόταν η σύσταση να διεξάγεται πριν από την εβδομαδιαία Συνάθροιση Μαρτυρίας μια Συνάθροιση Υπηρεσίας στην οποία μπορούσαν να εξεταστούν οι υποδείξεις που υπήρχαν στο Δελτίο (Bulletin [αργότερα Η Διακονία Μας της Βασιλείας]). Τον επόμενο χρόνο, η Εταιρία έστειλε ένα ‘σχέδιο οργάνωσης’. Κάθε εκκλησία έπρεπε να έχει μια τριμελή υπηρεσιακή επιτροπή η οποία επέβλεπε το έργο κηρύγματος ενώ οι εκλεγμένοι πρεσβύτεροι φρόντιζαν για τις συναθροίσεις μελέτης που διεξάγονταν στην εκκλησία.

Αυτού του είδους οι αλλαγές κατέληξαν σε κάποιο κοσκίνισμα. Εκείνοι που δεν ήθελαν να αποδείξουν την πίστη τους με έργα το εκδήλωναν αυτό όλο και περισσότερο και τελικά εγκατέλειψαν τις τάξεις των Σπουδαστών της Γραφής. Για αυτόν το λόγο, ο αριθμός των ατόμων που έλαβαν από τα εμβλήματα στην Ανάμνηση μειώθηκε από 909 το 1927 σε 605 το 1931.

Τελικά αποδείχτηκε ότι οι θεοκρατικές προσαρμογές δεν άρεσαν ούτε στον επίσκοπο τμήματος, τον Καρλ Λουτιχάου. Αυτός διαφωνούσε ακόμη και με το γεγονός ότι η Εταιρία αποδοκίμαζε έντονα κάθε ψεύτικη θρησκεία. Πολλοί αδελφοί προσπάθησαν να τον βοηθήσουν να καταλάβει την αξία που είχαν οι απαιτούμενες αλλαγές· μάλιστα προσπάθησε και ο ίδιος ο αδελφός Ένεροθ από τη Σουηδία, αλλά μάταια. Ο Λουτιχάου εγκατέλειψε τη θέση του ως εκπρόσωπος της Εταιρίας στο γραφείο τμήματος, και τον Ιανουάριο του 1930 τον αντικατέστησε ο Πόουλ Ράινσετ.

Νέο Όργανο, Νέο Όνομα και Νέος Οίκος

Ο Χρυσούς Αιών εκδιδόταν στη δανική από τον Ιανουάριο του 1930 με τον τίτλο Νέος Κόσμος (Ny Verden). Για να αποκτήσει αυτό το νέο περιοδικό όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κυκλοφορία, έγιναν εκτεταμένες εκστρατείες από σπίτι σε σπίτι με σκοπό να αυξηθεί ο αριθμός των αναγνωστών. Πουλιόταν επίσης σε περίπτερα και υπήρχαν αναρτημένες αφίσες που έδειχναν τα περιεχόμενα του περιοδικού. Οι συνδρομές άρχισαν να αυξάνουν πυρετωδώς. Το 1930, υπήρχαν 5.825 άτομα που λάβαιναν το περιοδικό τακτικά, είτε ταχυδρομικά είτε από κάποιον ευαγγελιζόμενο, και το 1943, στη μέση του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, υπήρχαν 25.921 τακτικοί αναγνώστες!

Κάτι άλλο που ενθάρρυνε τους αδελφούς να κηρύττουν με επιμέλεια ήταν η υιοθέτηση του ονόματος Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αφού υιοθετήθηκε αυτό το όνομα στη συνέλευση του 1931 στο Κολόμπους του Οχάιο των Η.Π.Α., η απόφαση παρουσιάστηκε στις τοπικές εκκλησίες για υιοθέτηση. Ποια ήταν η ανταπόκριση όσον αφορά αυτό το νέο όνομα; Η Μαρίε Ντούε έγραψε από τη Νορβηγία: «Δέχομαι με χαρά το νέο όνομα και χαίρομαι που είμαι Μάρτυρας του Ιεχωβά». Άλλοι έγραψαν: «Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να ανανεώσουμε την απόφασή μας να υπηρετούμε τον Ιεχωβά πιστά μέχρι τέλους».

Αυτή η απόφαση μαζί με την ομιλία που εκφώνησε ο αδελφός Ρόδερφορντ στη συνέλευση δημοσιεύτηκαν στο βιβλιάριο Η Βασιλεία, Η Ελπίς του Κόσμου και διανεμήθηκε σε μεγάλους αριθμούς το Μάρτιο του 1932. Την τελευταία εβδομάδα της εκστρατείας, καταβλήθηκαν ειδικές προσπάθειες προκειμένου να γίνει προσωπική επίσκεψη σε όλους τους πολιτικούς, τους κληρικούς, τους κυβερνητικούς αξιωματούχους και τα σημαίνοντα πρόσωπα του εμπορικού κόσμου και να τους επιδοθεί το βιβλιάριο. Αφέθηκε επίσης ένα αντίτυπο πάνω στο γραφείο κάθε μέλους της Βουλής. Ακόμη και ο βασιλιάς της Δανίας, ο Χριστιανός Ι΄, έλαβε ένα αντίτυπο.

Οι εγκαταστάσεις της Εταιρίας στο Όλε Σούας Κέδε ήταν ασφυκτικά γεμάτες. Για αυτόν το λόγο, έγινε η αγορά μιας βίλας στα περίχωρα της Κοπενχάγης, στην οδό Σόντρα Φεσένβαϊ 56 στο Βέλμπι, και η οικογένεια Μπέθελ μετακόμισε στο νέο οίκημα στις 18 Οκτωβρίου 1932.

Αν και η Εταιρία εκτελούσε επί χρόνια το έργο της με την επωνυμία «Βάκτορνετς Μπίμπελ όου Τρακτέτσελσκεμπ» (Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά), δεν χρειάστηκε ποτέ να συσταθεί νομικό σωματείο. Τώρα συστάθηκε ένα σωματείο και αυτό καταχωρήθηκε στις 21 Μαΐου 1932. Το κτίριο στην οδό Σόντρα Φεσένβαϊ εξυπηρέτησε ως γραφείο τμήματος της Εταιρίας, αποθήκη και Οίκος Μπέθελ για τα επόμενα 25 χρόνια.

Κατοχυρώνεται το Νομικό Δικαίωμα Διανομής Εντύπων

Στην αρχή της δεκαετίας του 1930, οι αρχές προσπάθησαν να κάνουν κακή εφαρμογή του Νόμου περί Εμπορίου και του Νόμου περί Αργιών στο έργο κηρύγματος που κάναμε από σπίτι σε σπίτι με τα έντυπα. Αν πετύχαιναν τα σχέδια των αρχών, το έργο μαρτυρίας θα είχε επιβραδυνθεί σε μεγάλο βαθμό. Αντίθετα, τον Οκτώβριο του 1932, η υπόθεση έφτασε σε κρίσιμο σημείο. Πέντε Μάρτυρες από την Κοπενχάγη πήγαν με αυτοκίνητο στη Ρόσκιλε για να κηρύξουν. Συμφώνησαν να συναντηθούν ξανά στην κεντρική πλατεία όπου είχαν παρκάρει το αυτοκίνητο, αλλά όταν συναντήθηκαν και πάλι, το ένα άτομο, ο Αογκούστε Λίμαν, έλειπε. Τον είχε συλλάβει η αστυνομία.

Ο αδελφός Λίμαν κατηγορήθηκε για παραβίαση του Νόμου περί Εμπορίου, δηλαδή ότι πουλούσε έντυπη ύλη χωρίς άδεια βιβλιοπώλη και ότι το έκανε αυτό εκτός ωρών καταστημάτων. Το δικαστήριο της πόλης απάλλαξε τον αδελφό Λίμαν και το ίδιο έκανε και το Εφετείο όταν έφτασε σε αυτό η υπόθεση. Ωστόσο, ο εισαγγελέας έκανε αναίρεση στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο συζήτησε την υπόθεση τον Οκτώβριο του 1933. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι δραστηριότητες κηρύγματος στις οποίες ενασχολούνταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διαθέτοντας βιβλία και περιοδικά δεν ήταν το ίδιο πράγμα με το εμπόριο και επομένως δεν εφαρμοζόταν σε αυτές ο Νόμος περί Εμπορίου.

Κατόπιν, η Εταιρία αποφάσισε ότι κάθε ευαγγελιζόμενος θα έπρεπε να έχει μια ταυτότητα που να αναφέρει ότι ο ευαγγελιζόμενος που συνεργαζόταν με την Εταιρία είναι άμισθος, εθελοντής εργάτης ο οποίος διανέμει βιβλία χωρίς κανένα κέρδος και ότι το δικαίωμα του να κηρύττει κανείς χωρίς άδεια βιβλιοπώλη είχε κατοχυρωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο. Αφού λύθηκε αυτό το πρόβλημα, το έργο κηρύγματος συνεχίστηκε χωρίς περαιτέρω νομικές παρεμβάσεις.

Ο ‘Πολύς Όχλος’ Κάνει την Εμφάνισή Του

Μέχρι τώρα, το κύριο ενδιαφέρον των Μαρτύρων είχε επικεντρωθεί στη σύναξη των εκλεκτών, των χρισμένων Χριστιανών οι οποίοι είχαν ουράνια ελπίδα. Όμως, πολλές φορές στη διάρκεια εκείνων των ετών, διάφοροι αδελφοί και αδελφές επισκέπτονταν το γραφείο τμήματος, μερικοί από αυτούς αρκετά δυστυχισμένοι, επειδή δεν πίστευαν κατά βάθος ότι είχαν ουράνια ελπίδα. Γι’ αυτό, τους φαινόταν ότι ήταν λάθος να παίρνουν από τα εμβλήματα της Ανάμνησης. Αυτά τα άτομα ήταν τότε γνωστά ως Ιωναδαβίτες αδελφοί, σε αρμονία με τη Βιβλική αφήγηση σχετικά με τον Ιηού και τον Ιωναδάβ στον αρχαίο Ισραήλ.—2 Βασ. 10:15, 16.

Τον Αύγουστο του 1935, δυο τεύχη της Σκοπιάς, στην αγγλική, εξηγούσαν ότι ο ‘πολύς όχλος’ που αναφέρεται στο 7ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης ήταν μια επίγεια τάξη που έπρεπε να συναχτεί πριν από τον Αρμαγεδδώνα. Οι αδελφοί στο γραφείο ενθουσιάστηκαν. Επειδή επρόκειτο να γίνει μια εθνική συνέλευση στην Κοπενχάγη τον ίδιο μήνα, έστειλαν ένα τηλεγράφημα στον αδελφό Ρόδερφορντ ζητώντας την άδεια να παρουσιάσουν μια ομιλία βασισμένη σε αυτά τα δυο άρθρα. Ο αδελφός Ρόδερφορντ έδωσε στον αδελφό Ντέι το πράσινο φως για να εκφωνήσει αυτή την ομιλία, η οποία άφησε εποχή.

«Ήταν μια αξέχαστη στιγμή», αφηγείται ο αδελφός Μπένγκο. «Εγώ κάθησα μαζί με την ορχήστρα πίσω από τον ομιλητή για να μπορώ να βλέπω το ακροατήριο! Τι ενθουσιασμός! Ποτέ δεν είχα δει ακροατήριο να ανταποκρίνεται με τέτοιον τρόπο! Ο ‘πολύς όχλος’ είχε κατέβει από τον ουρανό στη γη—ήταν μια φοβερή έκλαμψη φωτός, και όλοι πια γνώριζαν ποιος ήταν ο ‘πολύς όχλος’!»

Τώρα είχε αρχίσει στ’ αλήθεια η σύναξη των «Ιωναδαβιτών αδελφών». Σε όλη τη χώρα, διεξάγονταν δημόσιες συναθροίσεις με σκοπό να εντοπιστούν όλοι όσοι θα μπορούσαν να ανήκουν στον πολύ όχλο.

Μαρτυρία με Φωνογράφο

Το επόμενο βήμα για να γίνει πιο αποτελεσματικό το έργο ήταν η χρήση φωνογράφων. Στα κατώφλια των σπιτιών ηχούσαν τώρα δίσκοι με σύντομα Βιβλικά κηρύγματα του αδελφού Ρόδερφορντ μεταφρασμένα στη δανική. Σε λίγο εμφανίστηκαν οι ευαγγελιζόμενοι στους τομείς κουβαλώντας φορητούς φωνογράφους.

Όμως, το να κουβαλάει κανείς ένα φωνογράφο, έστω και φορητό, πάνω σε ποδήλατο δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Η αδελφή Ρέμερ θυμάται: «Μερικές φορές έπρεπε να περπατάμε κρατώντας το ποδήλατο όχι μόνο στις ανηφόρες αλλά και στις κατηφόρες επειδή ήταν τόσο απότομες και οι δρόμοι γεμάτοι πέτρες, και θα έσπαζε το ελατήριο που στήριζε το φωνογράφο αν κατεβαίναμε γρήγορα τις κατηφόρες». Αυτό το εμπόδιο δεν μείωνε το ζήλο τους. Αντιμετώπισαν με επιτυχία την κατάσταση με το να εφευρίσκουν και να κατασκευάζουν τη μια καταπληκτική συσκευή μετά την άλλη προκειμένου να προσαρμόζουν το φωνογράφο στο ποδήλατο με ασφάλεια. Ένας αδελφός θυμάται ότι από τα 135 άτομα που είχε τη χαρά να βοηθήσει να μπουν στην παγκόσμια οργάνωση κηρύγματος του Ιεχωβά, περίπου 40 άτομα γνώρισαν την αλήθεια ως αποτέλεσμα του έργου φωνογράφου.

Εκτός αυτού, διεξάγονταν οι λεγόμενες συναθροίσεις φωνογράφου στις οποίες ακούγονταν ομιλίες από μεγαλύτερους φωνογράφους. Μερικοί αδελφοί στο Κάλουνμπορ εγκατέστησαν ένα ηχητικό σύστημα σε ένα παλιό αυτοκίνητο που ανήκε στον Ντένιελ Νίλσεν (γιο της Αλμπερτίνε, η οποία είχε βαφτιστεί στον κολπίσκο του Σέγερε το 1902). Όταν πούλησε το αυτοκίνητο, άρχισε να χρησιμοποιεί ένα μικρό κάρο που το έσερνε ένα ποδήλατο. «Κάναμε μακρινά ταξίδια», αφηγείται ο αδελφός Νίλσεν, «σε όλα τα χωριά όπου κηρύτταμε χρησιμοποιώντας ομιλίες από φωνογράφο».

Οι Σκαπανείς Ιδρύουν Εκκλησίες

Στη δεκαετία του 1930 σημειώθηκε αλλαγή στη φύση του έργου βιβλιοπώλη, που τώρα ονομάζεται σκαπανικό. Ενώ οι σκαπανείς της δεκαετίας του 1920 ταξίδευαν από τη μια περιοχή στην άλλη προσπαθώντας να καλύψουν όσο το δυνατόν περισσότερο τομέα, τώρα παρέμεναν στο ίδιο μέρος με σκοπό να ιδρύσουν εκκλησίες. Για να μάθουμε πώς γινόταν αυτό, ας ακολουθήσουμε το ζεύγος Μόρτενσεν, τον Άινα και την Έλσε.

Αφού πούλησαν το μικρό τους αγρόκτημα, ο Άινα και η Έλσε ανέλαβαν την ολοχρόνια διακονία το Μάρτιο του 1934. Δεν ήταν καθόλου εύκολο εγχείρημα, επειδή αυτά ήταν χρόνια οικονομικής κρίσης.

Ένας από τους πρώτους τομείς που ανέλαβαν ήταν η πόλη Σένερμπορ. Σε μια νοικιασμένη αίθουσα, διευθέτησαν να εκφωνηθούν τέσσερις δημόσιες ομιλίες από ομιλητές τους οποίους θα έστελνε η Εταιρία. Κατόπιν συνεχίστηκε η σειρά των ομιλιών με ομιλητή τον αδελφό Μόρτενσεν. Αυτό ήταν το ντεμπούτο του. Αν και είχε αρκετό τρακ, τα πήγε καλά, και σε λίγο χρονικό διάστημα γύρω στα 30 άτομα παρακολουθούσαν τακτικά τις συναθροίσεις. Αργότερα, εκφωνήθηκαν ομιλίες από φωνογράφο ύστερα από τις οποίες επακολουθούσαν ερωτήσεις και απαντήσεις. Κατόπιν άρχισαν τακτικές συναθροίσεις για μελέτη με βοηθήματα τα βιβλία της Εταιρίας. Έτσι τέθηκε η βάση για μια νέα εκκλησία, και αυτή έγινε πραγματικότητα στις αρχές του 1936.

Προς το καλοκαίρι, ζητήθηκε από το ζεύγος Μόρτενσεν να μετακομίσει στην πόλη Νίμπορ, και εδώ προχώρησαν κατά τον ίδιο τρόπο: Πρώτα οι δημόσιες ομιλίες που εκφώνησαν αδελφοί από την Εταιρία, κατόπιν ομιλίες από τον αδελφό Μόρτενσεν, ομιλίες από φωνογράφο και τελικά συναθροίσεις για μελέτη της Αγίας Γραφής. Μέχρι το τέλος του Αυγούστου του 1937, το έργο τους είχε αποφέρει τόσους καρπούς ώστε σχηματίστηκε μια εκκλησία δέκα ευαγγελιζομένων στο Νίμπορ.

Η Ναζιστική Κατοχή

Η ημερομηνία 9 Απριλίου 1940 σήμανε μια σκοτεινή μέρα για τη Δανία. Στρατεύματα από τη ναζιστική Γερμανία εισέβαλαν στη χώρα με το βήμα της χήνας. Οι αδελφοί προετοιμάστηκαν για το χειρότερο επειδή σε όλα τα άλλα μέρη που είχαν καταλάβει οι ναζιστές οι Μάρτυρες υπέστησαν ανήλεο διωγμό. Θεωρήθηκε λοιπόν σκόπιμο να προχωρήσουμε με προσοχή.

Τον ίδιο εκείνο μήνα είχε προγραμματιστεί να γίνει μια εκτεταμένη εκστρατεία με το βιβλιάριο Πρόσφυγες, όμως επειδή αυτό περιείχε μια σκληρή περιγραφή του ναζιστικού καθεστώτος, τα σχέδια άλλαξαν. Οι αδελφοί έκαναν μια αστραπιαία διανομή κάποια Κυριακή, νωρίς το πρωί, ρίχνοντας τα βιβλιάρια στα γραμματοκιβώτια των σπιτιών. Στις 28 Απριλίου, διανεμήθηκαν δωρεάν περίπου 350.000 βιβλιάρια σε όλη τη χώρα. Ήταν κάτι το δαπανηρό, αλλά ο αδελφός Ντέι θεώρησε ότι ήταν απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί αυτή η μέθοδος.

Ευτυχώς, ο διωγμός δεν ήρθε ποτέ. Για πολιτικούς λόγους, τα στρατεύματα κατοχής αποφάσισαν να αφήσουν τη Δανία να παραμείνει «υποδειγματικό προτεκτοράτο» και επέτρεψαν στους Δανούς να έχουν αρκετή προσωπική ελευθερία. Εκδηλώνοντας προσοχή, οι αδελφοί κατάφεραν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στο κήρυγμα.

Ο Γουίλιαμ Ντέι Φυλακίζεται

Ως αποτέλεσμα της γερμανικής κατοχής, ο Γουίλιαμ Ντέι, που ήταν Βρετανός υπήκοος, φυλακίστηκε σε ένα στρατόπεδο κοντά στην πόλη Βάιλε. Μολονότι οι κρατούμενοι απολάμβαναν ανθρώπινη μεταχείριση και είχαν περιορισμένη ελευθερία μέσα στο στρατόπεδο, για αυτόν το δραστήριο άνθρωπο αποτελούσε δοκιμασία το να μην μπορεί να ασχολείται με την καθημερινή του εργασία. Ωστόσο, δεν έμεινε με κανέναν τρόπο άπρακτος. Έδινε αδιαλείπτως μαρτυρία στους συγκρατουμένους του καθώς και σε όλους τους φρουρούς. Επανειλημμένα τους έλεγε να πάρουν τη θέση τους υπέρ της Βασιλείας του Θεού—μάλιστα, τους το έλεγε τόσο συχνά που του έβγαλαν το παρατσούκλι Πάρε-τη-Θέση-σου Ντέι!

Το διορισμό που είχε λάβει ο αδελφός Ντέι το 1934 ως επίσκοπος τμήματος αντικαθιστώντας τον Πόουλ Ράινσετ τον φρόντισε ο Άλμπερτ Γουέστ. Ο τελευταίος υπηρετούσε ως επίσκοπος τμήματος στην Εσθονία επί αρκετά χρόνια προς το τέλος της δεκαετίας του 1920. Διακόπηκε η άμεση επαφή με τα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η μόνη πιθανότητα που υπήρχε για επικοινωνία ήταν μέσω της Σουηδίας, η οποία παρέμενε ουδέτερη μέσα στους θυελλώδεις ανέμους του πολέμου. Το Γραφείο Βόρειας Ευρώπης έπαψε να λειτουργεί, και ο αδελφός Ένεροθ από τη Σουηδία είχε τώρα το διορισμό να συγκεντρώνει πληροφορίες και εκθέσεις από τις βόρειες χώρες και να τις διαβιβάζει στο Μπρούκλιν στις Η.Π.Α.

Εξακολουθούσε να Έρχεται Πνευματική Τροφή

Η Δανία εξακολούθησε να λαβαίνει τα τελευταία περιοδικά και άλλα έντυπα που εκδίδονταν, αλλά καθώς έγιναν πιο τεταμένες οι σχέσεις μεταξύ των Δανών και των Γερμανών, απαιτούνταν θεοκρατική στρατηγική. Μια νεαρή Δανέζα αδελφή εργαζόταν ως γκουβερνάντα στην οικογένεια ενός Ισπανού διπλωμάτη στην Κοπενχάγη, και αυτός ο διπλωμάτης ήταν πολύ πρόθυμος να της φέρνει δέματα με δώρα από τη Σουηδία. Βέβαια, εκείνος δεν γνώριζε τι περιείχαν τα δέματα!

Έτσι δεν έλειψε ποτέ η πνευματική τροφή. Σε όλη τη διάρκεια των ετών του πολέμου, ήταν δυνατόν να εκδίδουμε και να διανέμουμε τα περιοδικά Η Σκοπιά και Παρηγορία, καθώς και άλλα έντυπα. Ακόμη και στα τέλη του 1941, όταν η αγγλική έκδοση της Σκοπιάς περιείχε μια σειρά άρθρων που εξηγούσαν την προφητεία του Δανιήλ και υποδείκνυαν ότι η Γερμανία ήταν ο βασιλιάς του βορρά, οι αδελφοί έλαβαν αυτές τις πληροφορίες. Κρίθηκε σκόπιμο να μη δημοσιευτούν αυτά τα άρθρα στη δανική έκδοση της Σκοπιάς, γι’ αυτό τυπώθηκαν σε πολύγραφο και οι επίσκοποι περιοχής πήγαιναν στις εκκλησίες και τα διάβαζαν σε ακροατήριο το οποίο αποτελούνταν μόνο από αδελφούς και αδελφές που είχαν μαζί τους την ταυτότητά τους. Όπως μπορούμε να φανταστούμε, οι χώροι των συναθροίσεων ήταν πάντα κατάμεστοι για αυτές τις ομιλίες.

Εναντίωση Τόσο από Ναζιστές όσο και από Κληρικούς

Ενώ δεν υπήρχε φανερή εναντίωση από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, οι Δανοί ναζιστές πλημμύριζαν από μίσος. Προσπάθησαν επανειλημμένα μέσω των περιοδικών τους να στρέψουν την προσοχή των Γερμανών στους Μάρτυρες.

Επίσης, οι κληρικοί της εθνικής εκκλησίας της Δανίας ήταν πλήρως απασχολημένοι με τις άνομες μηχανορραφίες τους. Οι επιθέσεις που εκτόξευαν μέσω των εφημερίδων κατέληγαν σε ζωηρή ανταλλαγή επιστολών στις σελίδες του εκδότη. Η κατάσταση κλιμακώθηκε όταν κάποιος κληρικός ολοκλήρωσε τη ραδιοφωνική μετάδοση της λειτουργίας του με μια προειδοποίηση κατά των Μαρτύρων, οι οποίοι, όπως είπε, δεν πιστεύουν ότι ο Ιησούς είναι ο Σωτήρας και ο Γιος του Θεού.

Ο ραδιοφωνικός σταθμός αρνήθηκε να ανακαλέσει αυτά τα σχόλια, έτσι η Εταιρία αποφάσισε να μιλήσει με τον καλύτερο τρόπο που μπορούσε—κηρύττοντας. Έγιναν προετοιμασίες για την πιο εκτεταμένη εκστρατεία μαρτυρίας που έγινε ποτέ. Σε χρόνο ρεκόρ προετοιμάστηκε ένα βιβλιάριο με τον τίτλο Θα Κρίνετε Μεταξύ Μας; (Will You Judge Between Us?). Τα περιεχόμενα του βιβλιαρίου καταδείκνυαν σαφώς τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ των Μαρτύρων του Ιεχωβά και των κληρικών.

Αυτή η μεγάλη εκστρατεία «ανακηρύχτηκε» η «Μάχη του Ιεχωβά». Πράγματι επικρατούσε ένα μαχητικό πνεύμα μεταξύ του λαού του Ιεχωβά. Όλοι έκαναν το μέρος τους και στην καθορισμένη μέρα, 21 Φεβρουαρίου 1943, διανεμήθηκαν δωρεάν περίπου 700.000 βιβλιάρια. Πόλεις και χωριά πλημμύρισαν με βιβλιάρια. Δεν παραβλέφτηκαν ούτε τα μικρότερα νησιά. Ταχυδρομήθηκαν βιβλιάρια σε όλα τα σπίτια των 62 μικρότερων νησιών. Τα δύο τρίτα και πλέον όλων των σπιτιών στη Δανία έλαβαν ένα βιβλιάριο στην πόρτα τους. Αμέσως μετά, στάλθηκαν αντίτυπα σε όλους τους κληρικούς, στους νεωκόρους και στα ηγετικά μέλη της εκκλησίας.

Οι εφημερίδες φρόντισαν να ενημερώσουν όσους δεν είχαν αντιληφτεί την εκστρατεία των Μαρτύρων. Σε όλη τη χώρα, διάφοροι κληρικοί μπήκαν στη μάχη μέσω των εφημερίδων, των ενοριακών περιοδικών και του άμβωνα. Η εκστρατεία των Μαρτύρων είχε αγγίξει μια ευαίσθητη χορδή των εναντιουμένων. Οι Δανοί ναζιστές επιτέθηκαν με δριμύτητα και ισχυρίζονταν ότι οι Μάρτυρες χρηματοδοτούνταν κρυφά από τους Εβραίους. Ωστόσο, εκατοντάδες άτομα έγραψαν στο τμήμα ζητώντας επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το άγγελμά μας.

Η εκστρατεία κράτησε αρκετούς μήνες. Αν σε οποιαδήποτε ενορία παρουσιαζόταν κάποιος κληρικός που ονείδιζε το όνομα του Ιεχωβά και εναντιωνόταν στους δούλους Του, οι αδελφοί διευθετούσαν να γίνει δημόσια ομιλία στην περιοχή του και πλημμύριζαν την ενορία με διαφημιστικά. Ιδιαίτερη δραστηριότητα αναπτύχτηκε στο νησί Άμαγκερ, όπου διεξάχτηκε μια δημόσια συζήτηση ανάμεσα σε Μάρτυρες του Ιεχωβά και κληρικούς από την εθνική εκκλησία της Δανίας. Δυο αδελφοί, ο Άτουα Γιένσεν και ο Χέρλοβ Λάρσεν, μίλησαν εκ μέρους των Μαρτύρων. Αυτοί ήταν επιδέξιοι ομιλητές με εύστροφο, λογικό μυαλό.

Ένας θεολόγος συνόψισε τα πράγματα με ωραίο τρόπο. Είπε τα εξής στο φύλλο της εφημερίδας Άμαγκερ Μπλέδετ (Amager Bladet) με ημερομηνία 15 Απριλίου: «Σε γενικές γραμμές, τα επιχειρήματα των Μαρτύρων ήταν πολύ καλύτερα, σαφέστερα και πιο αντικειμενικά. Όσο για την εκκλησία, το μόνο που μπορούσε κανείς να κάνει είναι να κάθεται και να ντρέπεται για λογαριασμό της». Με τον καιρό, οι επιθέσεις των κληρικών εξασθένησαν επειδή όσο πολεμούσαν οι κληρικοί τους Μάρτυρες, τόσο πιο δυναμική ήταν η μαρτυρία που έδιναν οι Μάρτυρες στους ενορίτες, και αυτό δεν εξυπηρετούσε καθόλου το σκοπό των κληρικών.

Συνελεύσεις στη Διάρκεια του Πολέμου

Στη διάρκεια του πολέμου ήταν δυνατόν να διεξαχτούν αρκετές συνελεύσεις. Μια αξιομνημόνευτη συνέλευση έλαβε χώρα στην Αίθουσα Οντ Φέλοους της Κοπενχάγης στις 28 και 29 Αυγούστου 1943. Η πρώτη μέρα της συνέλευσης προχώρησε σύμφωνα με το πρόγραμμα. Ωστόσο, οι πολιτικές συνθήκες στη Δανία είχαν φτάσει σε κρίσιμο σημείο καθώς τα στρατεύματα κατοχής απαιτούσαν ολοένα και περισσότερα πράγματα από την κυβέρνηση της Δανίας, και το Σάββατο 28 Αυγούστου—την ίδια μέρα που άρχισε η συνέλευση στην Αίθουσα Οντ Φέλοους—η κυβέρνηση αρνήθηκε να συνεργαστεί πλέον.

Την Κυριακή το πρωί, τα γερμανικά στρατεύματα ανέλαβαν δράση. Ο αρχηγός των Γερμανών στη Δανία επέβαλε στρατιωτικό νόμο. Ο στρατός και το ναυτικό της Δανίας εξαναγκάστηκαν να καταθέσουν τα όπλα τους, πολλοί εξέχοντες πολίτες συνελήφθησαν και η κυβέρνηση διαλύθηκε. Απαγορεύτηκαν οι συγκεντρώσεις τόσο κατ’ ιδίαν όσο και στους δρόμους. Το ίδιο πρωί οι αδελφοί συναθροίστηκαν σε διάφορα σπίτια. Συζήτησαν την κατάσταση και θεώρησαν δεδομένο ότι θα ακυρωνόταν η συνέλευση.

Όμως, όπως αποδείχτηκε, ένα είδος συγκεντρώσεων δεν είχε απαγορευτεί—οι εκκλησιαστικές λειτουργίες. Στάλθηκε αμέσως η ειδοποίηση ότι οι αδελφοί μπορούσαν να συγκεντρωθούν το απόγευμα στην Αίθουσα Οντ Φέλοους για μια «εκκλησιαστική λειτουργία». Στάλθηκαν αδελφοί από το Μπέθελ με ταξί σε διάφορα σπίτια, και από εκεί η είδηση διαδόθηκε σαν φωτιά μεταξύ των αδελφών. Για να μην προσελκύσουν άσκοπα την προσοχή των άλλων στο έργο τους, οι αδελφοί έφταναν δυο ή τρεις κάθε φορά. Αυτοί οδηγούνταν μέσα στην αίθουσα από μια πλαϊνή πόρτα. Σύντομα, συνάχτηκαν 1.284 αδελφοί και αδελφές.

«Όταν μπήκαμε στην αίθουσα», αφηγείται μια αδελφή, «καταλάβαμε πραγματικά τι σήμαινε για εμάς η οργάνωση, εφόσον ήταν παρόντες σχεδόν όλοι οι αδελφοί. Όλοι είχαν συγκεντρωθεί σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, και κανένας άλλος δεν θα μπορούσε να το είχε κατορθώσει αυτό παρά μόνο οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Ήταν υπέροχο να αφήνεις πίσω τους θορυβώδεις, θυμωμένους όχλους που υπήρχαν στους δρόμους και να μπαίνεις σε αυτή την ήρεμη και ειρηνική ατμόσφαιρα. Ήταν σαν να υπήρχε μια πόρτα ανάμεσα στον παλιό κόσμο και στον καινούριο».

Μετά τη συνάθροιση, οι αδελφοί έφυγαν σε μικρές ομάδες και τους λέχτηκε να φύγουν γρήγορα από την περιοχή. Τα πάντα κύλησαν ομαλά. Και όλη η επιχείρηση έλαβε χώρα κάτω από τη μύτη των Γερμανών! Το αρχηγείο του γερμανικού ναυτικού βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το χώρο της συνέλευσης! Έξω στο πεζοδρόμιο, πίσω από μεγάλα σακιά με άμμο, υπήρχαν Γερμανοί φρουροί οπλισμένοι με πολυβόλα.

Το Βιβλικό Σχολείο στο Λάνγκελαν

Το 1943 κυκλοφόρησαν φήμες ότι οι Μάρτυρες στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Βρετανία είχαν τα δικά τους Βιβλικά σχολεία. Επειδή οι αδελφοί στη Δανία δεν είχαν άμεση επαφή με τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία εξαιτίας του πολέμου, με καλή πίστη κατέστρωσαν σχέδια για ένα σχολείο. Αγόρασαν ένα σπίτι σε μια όμορφη περιοχή του Λόχαλς, στο νησί Λάνγκελαν. Εκεί, με θέα τη θάλασσα, ίδρυσαν το δικό τους Βιβλικό σχολείο. Για διευθυντή του σχολείου διάλεξαν τον Σίμον Πέτερσεν από το Μπέθελ. Δυο ακόμη αδελφοί ήταν δάσκαλοι. Ένας από αυτούς, ο Φίλιπ Χόφμαν, ήταν επίσης από το Μπέθελ.

Τη Δευτέρα 5 Ιουνίου 1944 άρχισε η πρώτη τάξη του σχολείου. Κάθε σειρά μαθημάτων διαρκούσε δυο εβδομάδες. Η εκπαίδευση ξεκινούσε στις 9:00 π.μ. ως τις 12 το μεσημέρι, και διδάσκονταν θέματα όπως διδασκαλίες της Αγίας Γραφής, οργάνωση, έργο κηρύγματος, αριθμητική και γλώσσα. Τα απογεύματα οι σπουδαστές ήταν ελεύθεροι. Μπορούσαν να μελετήσουν, να πάνε για κολύμπι ή να κάνουν βόλτα στο όμορφο περίγυρο του σχολείου. Τα σαββατοκύριακα ήταν αφιερωμένα στη διακονία αγρού.

Αν και το σχολείο λειτούργησε μόνο ένα καλοκαίρι, ο συνολικός αριθμός των εγγραφών ανήλθε στους 450 αδελφούς και αδελφές. Στην πραγματικότητα, το σχολείο ήταν αποτέλεσμα μιας παρεξήγησης. Είναι γεγονός ότι επρόκειτο να ιδρυθούν σχολές, αλλά όχι με αυτόν τον τρόπο. Τον επόμενο χρόνο άρχισαν να παραδίδονται σε όλες τις εκκλησίες Προχωρημένα Μαθήματα στη Θεοκρατική Διακονία (τώρα Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας).

Το Τέλος του Πολέμου

Προς το τέλος του πολέμου, εξαιτίας των ελλείψεων που σημειώθηκαν στα περισσότερα αγαθά, όπως λόγου χάρη σε χαρτί, χρειάστηκε να σμικρυνθεί το μέγεθος των περιοδικών. Αν δεν υπήρχε χαρτί δεν θα υπήρχαν και έντυπα. Αλλά οι αδελφοί κατάφεραν να εκδίδουν για λίγο χρονικό διάστημα τα περιοδικά Η Σκοπιά και Παρηγορία στη συνηθισμένη ποσότητα με το να μειώσουν σταδιακά τον αριθμό των σελίδων. Ωστόσο, δεν έφτανε ούτε αυτή η προσπάθεια. Τον Απρίλιο του 1945 χρειάστηκε να σταματήσει η λήψη νέων συνδρομών.

Παρ’ όλα αυτά, οι εκκλησίες της Δανίας αυξήθηκαν στη διάρκεια εκείνων των ετών· σχεδόν διπλασιάστηκαν. Από το ανώτατο όριο των 1.373 ευαγγελιζομένων που υπήρχαν σε 75 εκκλησίες το 1940, ο αριθμός ανήλθε στους 2.620 Μάρτυρες σε 127 εκκλησίες το 1945.

Βοήθεια σε Πρώην Κρατουμένους Στρατοπέδων Συγκέντρωσης

Στις 5 Μαΐου 1945, η Δανία πετούσε από χαρά. Απελευθέρωση! Την ίδια μέρα, προσάραξε στο νησί Μεν ένα ποταμόπλοιο κατάμεστο με αρκετές εκατοντάδες κρατουμένους από το περιβόητο στρατόπεδο του Στούτχοφ, που βρισκόταν στη σημερινή βόρεια Πολωνία. Μεταξύ αυτών των κρατουμένων ήταν 15 Μάρτυρες του Ιεχωβά πέντε διαφορετικών εθνικοτήτων. Μέσα σε λίγες ώρες, οι Δανοί αδελφοί τους κατέφτασαν με τρόφιμα. Δυστυχώς, δεν πρόφτασαν να βοηθήσουν μερικούς. Οι αρρώστιες και η πείνα θέρισαν και άλλα θύματα· δυο Μάρτυρες πέθαναν λίγο μετά την άφιξή τους. Οι επιζώντες σίγουρα είχαν μεγάλη ανάγκη από καλοσυνάτη φροντίδα. Το τμήμα ανέλαβε την περίθαλψή τους.

Στεγάστηκαν στο οίκημα της Εταιρίας που βρισκόταν στο Λάνγκελαν. Με την τρυφερή φροντίδα που τους έδειξαν ο αδελφός Σίμον Πέτερσεν και η σύζυγός του, οι τρεις αδελφοί και οι δέκα αδελφές ανέκτησαν τις σωματικές, τις διανοητικές και τις πνευματικές τους δυνάμεις. Αργότερα, αυτοί οι πρόσφυγες δυνάμωσαν και επέστρεψαν στις αντίστοιχες χώρες τους για να ξαναλάβουν μέρος στο έργο μιλώντας τη δική τους γλώσσα—γερμανική, πολωνική, ρωσική, λετονική και λιθουανική.

Επισκέψεις από τα Κεντρικά Γραφεία

Στις αρχές του καλοκαιριού του 1945, αποκαταστάθηκε η επικοινωνία με το γραφείο της Εταιρίας στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Αργότερα το ίδιο έτος, αυτή η επικοινωνία ενισχύθηκε περαιτέρω όταν ο Νάθαν Ο. Νορ, πρόεδρος της Εταιρίας από το 1942, επισκέφτηκε την Κοπενχάγη μαζί με το γραμματέα του, τον Μίλτον Τζ. Χένσελ. Αυτό ήταν αξιοσημείωτο γεγονός, επειδή από το 1927 είχε να έρθει πρόεδρος της Εταιρίας στη Δανία.

Στη διάρκεια της επίσκεψης, 13 αδελφοί έκαναν αίτηση για ιεραποστολική εκπαίδευση στην καινούρια Βιβλική Σχολή Γαλαάδ της Σκοπιάς. Το επόμενο καλοκαίρι οι πρώτοι πέντε από αυτούς έφυγαν για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Δυο χρόνια αργότερα, στην παγκόσμια υπηρεσιακή περιοδεία του 1947, οι αδελφοί Νορ και Χένσελ επισκέφτηκαν ξανά τη Δανία. Αυτή τη φορά, ο αδελφός Νορ παρουσίασε κάτι εντελώς καινούριο στη Δανία: το έργο δρόμου με περιοδικά. Η προσφορά των περιοδικών Η Σκοπιά και Ξύπνα! σε ανθρώπους στους δρόμους είχε αποδειχτεί ότι ήταν αποτελεσματικός τρόπος κηρύγματος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και στη Δανία επίσης είχε επιτυχία, ιδιαίτερα στις ώρες αιχμής τις Παρασκευές.

Βοηθούν οι Απόφοιτοι της Γαλαάδ

Όταν οι αδελφοί που εκπαιδεύτηκαν στη Γαλαάδ επέστρεψαν στη Δανία, αυτό έδωσε μεγάλη ώθηση στη διακονία αγρού. Ήρθαν οι δυο πρώτοι απόφοιτοι, ο Γιοχένες και ο Κρίστιαν Ράσμουσεν, και στις αρχές του 1947 διορίστηκαν ως υπηρέτες των αδελφών (σήμερα ονομάζονται «επίσκοποι περιοχής»). Ο Κρίστιαν αργότερα πήρε διορισμό για τη Σουηδία όπου εξακολουθεί να υπηρετεί στο Μπέθελ.

Ο Φίλιπ Χόφμαν ήταν ο επόμενος απόφοιτος της Γαλαάδ που επέστρεψε στη Δανία. Εκτός από τα μαθήματα της Γαλαάδ, αυτός παρακολούθησε μια ειδική εκπαίδευση στα γραφεία και στο εργοστάσιο του Μπρούκλιν. Έτσι, όταν επέστρεψε σημειώθηκαν μερικές αλλαγές σε ορισμένες διαδικασίες που υπήρχαν στο γραφείο τμήματος της Δανίας. Αργότερα, ο αδελφός Χόφμαν διορίστηκε να υπηρετήσει στο γραφείο τμήματος της Γερμανίας.

Ο Άλμπερτ και η Μάργκαρετ Γουέστ επέστρεψαν στη Δανία από τη Γαλαάδ τον Ιανουάριο του 1949. Ο αδελφός Γουέστ διορίστηκε επίσκοπος τμήματος και αντικατέστησε τον αδελφό Ντέι, ο οποίος ήταν τώρα 69 χρονών. Ο αδελφός Ντέι συνέχισε να υπηρετεί στο γραφείο του μέχρι το φθινόπωρο του 1950, οπότε επέστρεψε στη Βρετανία και υπηρέτησε πιστά ως σκαπανέας μέχρι το θάνατό του το 1963.

Αύξηση—Αριθμητική και Πνευματική

Στη διάρκεια των ετών που ακολούθησαν, οι πνευματικοί ορίζοντες των αδελφών διευρύνθηκαν. Οι αδελφοί αντιλαμβάνονταν ολοένα και περισσότερο ότι αποτελούσαν μέρος μιας διεθνούς κοινωνίας στην οποία υπήρχε ενιαία επίβλεψη. Συνέβαλαν σε αυτό οι μεγάλες διεθνείς συνελεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην πόλη της Νέας Υόρκης στη δεκαετία του 1950, στις οποίες είχαν παρευρεθεί εκπρόσωποι από τη Δανία. Αυτοί οι εκπρόσωποι είδαν με τα ίδια τους τα μάτια τα κεντρικά γραφεία και το τυπογραφείο των Μαρτύρων του Ιεχωβά και άκουσαν με τα ίδια τους τα αφτιά μερικά μέλη του προσωπικού των κεντρικών γραφείων να εκφωνούν ομιλίες. Όλα αυτά τους παρείχαν ένα θαυμάσιο πνευματικό θεμέλιο το οποίο μπορούσαν να μεταδώσουν στους υπόλοιπους αδελφούς στην πατρίδα τους.

Ο αριθμός των ευαγγελιζομένων εξακολουθούσε να αυξάνει, έτσι όταν άρχισαν οι προετοιμασίες για τη συνέλευση του 1954, ήταν φανερό ότι η αίθουσα συνελεύσεων που είχε χρησιμοποιηθεί πολλές φορές στο παρελθόν—η Κ.Β. Χάλεν—δεν επαρκούσε πλέον. Οι αδελφοί, λοιπόν, νοίκιασαν τη μεγαλύτερη αίθουσα της Δανίας, το Φόρουμ, κοντά στο κέντρο της Κοπενχάγης. Αυτή ήταν πολύ εντυπωσιακή. Όπως το έθεσε ο Γιοχένες Ράσμουσεν, που ήταν τότε επίσκοπος περιφερείας: «Και 8.000 ανθρώπους να συγκεντρώναμε στην Κ.Β. Χάλεν, δεν θα ήταν σπουδαίο γεγονός. Αλλά, αν μαζεύονταν 5.000 άτομα στο Φόρουμ, αυτό ήταν μεγάλη υπόθεση».

Έγιναν οι προετοιμασίες για τη μεγαλύτερη συνέλευση που διεξάχτηκε ποτέ στη Δανία. Χωρούσαν 7.000 άτομα μέσα στο Φόρουμ, και στήθηκαν αρκετές σκηνές έξω από αυτό για μερικές εκατοντάδες άτομα ακόμη. Παρ’ όλα αυτά, υπήρχε συνωστισμός και τις τέσσερις μέρες της συνέλευσης. Οι αδελφοί καταχάρηκαν βλέποντας το πλήθος των παρευρισκομένων, και ο ενθουσιασμός τους ήταν απερίγραπτος το απόγευμα της Κυριακής 8 Αυγούστου όταν 12.097 άτομα παρευρέθηκαν στη δημόσια ομιλία!

Ένας Νέος Επίσκοπος Τμήματος

Την επόμενη μέρα, ένας αμερικανός αδελφός, ο Ρίτσαρντ Εϊμπραχάμσον, έφτασε στη Δανία και ανέλαβε την ευθύνη του έργου στη Δανία. Ήταν ο πέμπτος επίσκοπος τμήματος μέσα σε λίγα χρόνια. Ο αδελφός Γουέστ αρρώστησε σοβαρά το καλοκαίρι του 1951 και ανέθεσε τις ευθύνες του στον Όε Χάου, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί στη Γαλαάδ. Ένα χρόνο αργότερα, η ευθύνη μεταβιβάστηκε σε έναν Καναδό, τον Νόρμαν Χάρπερ. Έπειτα από δυο χρόνια, το ζεύγος Χάρπερ αποφάσισε να επιστρέψει στον Καναδά εφόσον περίμεναν να αυξηθεί η οικογένειά τους.

Ο αδελφός Εϊμπραχάμσον υπηρετούσε προηγουμένως στο έργο περιφερείας στην Αγγλία. Μαζί με τη σύζυγό του Τζούλια, αποφοίτησαν από τη Γαλαάδ το 1953 και πριν από αυτό είχαν υπηρετήσει επί σειρά ετών στα κεντρικά γραφεία του Μπρούκλιν. Ήταν 31 ετών όταν έγινε επίσκοπος τμήματος και επρόκειτο να επιβλέψει το έργο για 26 και πλέον έτη.

Κήρυγμα στα Νησιά Φερόες

Το Μάιο του ίδιου έτους, δηλαδή το 1954, δυο ειδικοί σκαπανείς στάλθηκαν στα νησιά Φερόες, μια μικρή συστάδα νησιών στο βόρειο Ατλαντικό ανάμεσα στην Ισλανδία και στα νησιά Σέτλαντ. Ωστόσο, αυτοί δεν ήταν οι πρώτοι ευαγγελιζόμενοι που πήγαν σε αυτά τα νησιά. Από το 1935 κιόλας είχαν πάει εκεί δυο σκαπάνισσες αδελφές. Στη διάρκεια της τρίμηνης παραμονής τους, κατάφεραν να διανείμουν μεγάλη ποσότητα βιβλίων και βιβλιαρίων. Αλλά ο κλήρος κατάφερε να εξασφαλίσει την απέλαση των αδελφών. Από το 1948 και ύστερα γινόταν κάποιο κήρυγμα στα νησιά, όμως διάφορες δυσκολίες περιόριζαν το έργο.

Τώρα οι δυο ειδικοί σκαπανείς, ο Σβεν Όε Νίλσεν και ο Έντμουντ Όνσταντ, επρόκειτο να οργανώσουν το έργο καλύτερα. Σύντομα βρήκαν ένα διαμέρισμα στην κύρια κωμόπολη, το Τόρσχαβν, στο Στρέιμο, το μεγαλύτερο από τα νησιά Φερόες, και μέσα σε αυτό διευθέτησαν να λειτουργεί το ένα δωμάτιο ως Αίθουσα Βασιλείας. Αφού κήρυξαν σε όλη την κωμόπολη, κατόπιν έβαλαν στόχο τους μικρότερους οικισμούς.

Σε γενικές γραμμές, οι κάτοικοι των νησιών Φερόες αντικατοπτρίζουν την αυστηρή φύση των νησιών—είναι κάπως συνεσταλμένοι, διστακτικοί και δεν εμπιστεύονται εύκολα τους ξένους—γι’ αυτό και απαιτήθηκε χρόνος και υπομονή ώστε να τους πλησιάσουν οι σκαπανείς. Πολλές φορές οι άνθρωποι έκλειναν την πόρτα στους σκαπανείς. Αφού «εξαφανίζονταν» για λίγο από τον τομέα, κατόπιν άρχιζαν ξανά να κηρύττουν και τότε μόνο μπορούσαν να πλησιάσουν κάπως τους ανθρώπους εφόσον εκείνοι πίστευαν ότι ο «κίνδυνος» είχε παρέλθει. Ο φόβος του ανθρώπου ήταν πολύ μεγάλος. Συχνά, τα άτομα δέχονταν τα έντυπα και κατόπιν τα επέστρεφαν· μάλιστα μερικές φορές τα έστελναν στο ταχυδρομείο του Τόρσχαβν όπου τα έβρισκαν οι σκαπανείς όταν επέστρεφαν στην κωμόπολη.

Ένα ακόμη πρόβλημα ήταν το γεγονός ότι ήταν αδύνατον να βρουν καταλύματα στα χωριά. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να κάνουν περισσότερα ταξίδια με πλοίο αφού ήταν υποχρεωμένοι να επιστρέφουν αυθημερόν στο Τόρσχαβν. Επίσης, τη θαλασσοταραχή την άντεχε μόνο ο αδελφός Νίλσεν. Όμως βρέθηκε μια λύση. Ένας αδελφός από τη Δανία, ο οποίος ήρθε και συμμετείχε μαζί τους στη διακονία σκαπανέα, είχε ραφείο, και αφού οι σκαπανείς συγκέντρωσαν όλα τα χρήματα που είχαν, κατάφεραν από κοινού να φτιάξουν μια σκηνή. Έτσι, φορτωμένοι με τα σακίδια, τους υπνόσακους, τις τσάντες για το κήρυγμα και μια σκηνή, μπορούσαν να διασχίζουν με τα πόδια τα βουνά και να πηγαίνουν από χωριό σε χωριό, χωρίς να στενοχωριούνται για το πού θα βρουν κατάλυμα για το βράδυ.

Οι Φασαρίες στο Κλάκσβικ

Αργότερα, τον ίδιο χρόνο, ο αδελφός Νίλσεν πήγε και εγκαταστάθηκε στην κωμόπολη Κλάκσβικ. Κατά σύμπτωση, μόλις έφτασε αυτός, εκεί κλιμακώθηκε μια μακρόχρονη διαμάχη. Οι ντόπιοι αρνούνταν να δεχτούν το άτομο που οι αρχές της Δανίας είχαν διορίσει αρχίατρο στο νοσοκομείο της κωμόπολης. Ξέσπασαν βίαια επεισόδια! Το βράδυ πέταξαν σιδερένιες αλυσίδες πάνω στα καλώδια ηλεκτροδότησης και όλα τα φώτα της κωμόπολης έσβησαν. Και αλίμονο σε οποιονδήποτε Δανό τολμούσε να βγει έξω μέσα στο σκοτάδι!

Πώς θα μπορούσε λοιπόν να πάει ο αδελφός Νίλσεν από πόρτα σε πόρτα τη στιγμή που ολόκληρη η κωμόπολη είχε άγριες διαθέσεις; Ο ίδιος αφηγείται: «Μου ήρθε μια ιδέα την πρώτη μέρα που βγήκα στην υπηρεσία, μια ιδέα που δεν είχα θέσει προηγουμένως σε εφαρμογή ούτε την εφάρμοσα ξανά. Απλώς κρατούσα τη Γραφή μου ανοιχτή στο χέρι μου από τη στιγμή που έβγαινα από την πόρτα μου μέχρι που γύριζα στο σπίτι. Με αυτόν τον τρόπο, κατάφερνα πάντα να κάνω μακρές συζητήσεις με τους ανθρώπους, έστω και αν δεν τολμούσαν ακόμη να με καλέσουν μέσα. . . . Μια νοικοκυρά είπε: ‘Ξέρετε τι λέει ο κόσμος; Ότι κανένας δεν μπορεί να σας βλάψει επειδή κρατάτε συνεχώς τη Γραφή στο χέρι’».

Περισσότεροι Σκαπανείς στον Αγρό

Το καλοκαίρι του 1957, στάλθηκε στα νησιά Φερόες ο Άνας Άνασαν, ο οποίος υπηρέτησε ως ειδικός σκαπανέας στην περιοχή του Κλάκσβικ. Αυτός έκανε επίσης τακτικές επισκέψεις στη μικρή, νεοσύστατη εκκλησία που υπήρχε στο Τόρσχαβν και στον αδελφό Όνσταντ, ο οποίος κήρυττε στο νησί Σούντερο προς τα νότια.

Τον επόμενο χρόνο, έφτασε ένα αντρόγυνο, ο Σβεν και η Ρουτ Μόλμπεκ. Τώρα και οι αδελφές θα μπορούσαν να έχουν καλή υποστήριξη στον αγρό, και οι ντόπιες γυναίκες που έδειχναν ενδιαφέρον μπορούσαν να υπηρετηθούν καλύτερα. Προηγουμένως, ήταν δύσκολο για τους άγαμους αδελφούς να κάνουν επανεπισκέψεις σε γυναίκες, ιδιαίτερα όταν οι σύζυγοί τους έλειπαν σε μεγάλα αλιευτικά ταξίδια.

Επίδοση Μαρτυρίας με τις Ταινίες της Εταιρίας

Οι ταινίες της Εταιρίας με τίτλους Η Κοινωνία του Νέου Κόσμου σε Δράση και Η Ευτυχία της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου ήγειραν ενδιαφέρον για τα καλά νέα στους μικρούς οικισμούς. Αυτές οι ταινίες έδειχναν πως οι Μάρτυρες δεν ήταν μια τοπική αίρεση αλλά μια παγκόσμια αδελφότητα.

Στη Βεστμάνα στο νησί Στρέιμο, νοίκιασαν τον κινηματογράφο. Μικροί και μεγάλοι, πάνω από 80 άτομα συνολικά, κατέκλυσαν την αίθουσα πολύ πριν από την προβολή. Ο χρόνος αναμονής δεν ήταν ποτέ πρόβλημα για τους κατοίκους των νησιών Φερόες· ούτε προσκολλούνται αυστηρά σε κάποιο πρόγραμμα. Μόνο όταν επέστρεφε αλιευτικό πλοίο έτρεχαν όλοι ξαφνικά στο λιμάνι. Αυτό συνέβη στη διάρκεια της προβολής μιας ταινίας της Εταιρίας. Στη μέση της προβολής, ακούστηκε το σφύριγμα του πλοίου, πράγμα που ανακοίνωνε την επιστροφή πατεράδων, γιων και αδελφών από τη θάλασσα. Μέσα σε μια στιγμή η συνάθροιση διαλύθηκε εντελώς· όλοι έτρεξαν στα παράθυρα για να δουν ποιο πλοίο έφτασε. Έπειτα βγήκαν όλοι έξω! Η αίθουσα άδειασε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα· μόνο ο υπεύθυνος του κινηματογράφου και μερικοί ηλικιωμένοι παρέμειναν για να παρακολουθήσουν το υπόλοιπο της ταινίας.

Ένας Ντόπιος Παίρνει τη Θέση του Υπέρ της Αλήθειας

Καθώς ο αδελφός Άνασαν έδινε μαρτυρία στα βόρεια νησιά, συνάντησε έναν ντόπιο, τον Τζον Μίκελσεν, ο οποίος εκδήλωσε ενδιαφέρον. Ωστόσο, επειδή είχε την τάση να κάνει το καθετί με την ησυχία του, κάτι που χαρακτηρίζει τους κατοίκους των νησιών Φερόες, ο Τζον δεν άλλαξε από τη μια στιγμή στην άλλη. Δυο ειδικές σκαπάνισσες τού έκαναν επανεπισκέψεις, και με τις ευγενικές τους προσπάθειες έδειξε ενδιαφέρον και συμμετείχε στη Γραφική μελέτη η σύζυγος του Τζον, η Σόνια. Με τον καιρό, τόσο ο σύζυγος όσο και η σύζυγος πήραν τη θέση τους υπέρ της αλήθειας, και τελικά ο Τζον ήταν ο πρώτος ντόπιος που διορίστηκε πρεσβύτερος.

Σιγά-σιγά, αυτοί οι απομονωμένοι σκαπανείς έλαβαν βοήθεια από οικογένειες που ήρθαν από τη Δανία και εγκαταστάθηκαν προκειμένου να υπηρετήσουν εκεί που η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη. Αυτό είχε καλό αποτέλεσμα, επειδή πολλά άτομα στον τομέα είχαν την άποψη ότι η πίστη μας ήταν μόνο για ιεραποστόλους και όχι για «φυσιολογικούς» ανθρώπους. Σέβονταν, όμως, τις οικογένειες που ζούσαν και εργάζονταν ανάμεσά τους. Η πρώτη οικογένεια που ήρθε και εγκαταστάθηκε ήταν ο Άνκα και η Ντόρα Νίγκο και τα τέσσερα παιδιά τους. Αυτοί έφτασαν το 1959 και συνέβαλαν με θαυμάσιο τρόπο στην αύξηση που σημειώθηκε στα νησιά Φερόες.

Χρειάστηκαν οχτώ με δέκα χρόνια υπομονετικού και σκληρού έργου στον τομέα των νησιών Φερόες από μέρους του πρώτου κύματος των ειδικών σκαπανέων για να μαλακώσει το χώμα, σαν να λέγαμε. Αυτοί οι σκαπανείς είχαν υποστεί μεγάλη εναντίωση από τους θρησκευτικούς ηγέτες και πρωτοστάτησαν στην αναζήτηση ειλικρινών ανθρώπων. Τώρα κρίθηκε σκόπιμο να επιστρέψουν αυτοί οι πρωτοπόροι σε λιγότερο απομονωμένες περιοχές της Δανίας και να συνεχίσουν άλλοι σκαπανείς το έργο τους.

Στη Γροιλανδία—Στη Χώρα του Πάγου και του Χιονιού

Στη μέση της δεκαετίας του 1950, ήρθε επίσης η εποχή για να παρουσιαστούν τα καλά νέα στη χώρα του πάγου και του χιονιού, τη Γροιλανδία, ένα τεράστιο νησί με ψυχρό κλίμα και ένα μόνιμο παγοκάλυμμα που φτάνει μέχρι και τρία χιλιόμετρα πάχος. Επί πολλά χρόνια η Γροιλανδία ήταν αποικία της Δανίας, και οι μόνες θρησκείες που επιτρεπόταν να λειτουργούν εκεί ήταν οι Αδελφοί Μοραβοί, οι οποίοι αποσύρθηκαν το έτος 1900, και η εθνική εκκλησία της Δανίας. Όμως, η υιοθέτηση του νέου συντάγματος της Δανίας το 1953 προλείανε το έδαφος για να διοριστούν Μάρτυρες εκεί.

Τον Ιανουάριο του 1955, δυο ειδικοί σκαπανείς, ο Κρίστεν Λαουρίτσεν και ο Άρνι Γιελμ, έφτασαν με πλοίο στην πρωτεύουσα, το Γκότχομπ (Νουκ). Η αποστολή που τους περίμενε ήταν τεράστια. Χρησιμοποιώντας την πρωτεύουσα ως αφετηρία, έκαναν έργο κατά μήκος της δυτικής ακτής—μια απόσταση 1.600 χιλιομέτρων—όπου ζούσε το μεγαλύτερο μέρος των 25.000 κατοίκων που υπήρχαν τότε εκεί και οι οποίοι ήταν σκορπισμένοι σε 200 κωμοπόλεις, χωριά και οικισμούς.

Άρχισαν το έργο στην κύρια κωμόπολη. Στην αρχή, πολλά άτομα άκουγαν πρόθυμα. Κατόπιν άλλαξε η αντίδρασή τους. Τι είχε συμβεί; Ο πρωτοπρεσβύτερος της Γροιλανδίας (ο ανώτατος κληρικός της χώρας) είχε τυπώσει ένα φυλλάδιο εναντίον των Μαρτύρων και το μοίρασε στους Γροιλανδούς. Προσπάθησε να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις κατά του έργου των Μαρτύρων με την ελπίδα ότι θα το σταματούσε ευθύς εξαρχής.

Κατά Μήκος της Ακτής

Οι αδελφοί συνέχισαν απτόητοι το κήρυγμα. Αφού γιόρτασαν την Ανάμνηση, άρχισαν τις προετοιμασίες για μια μεγάλη καλοκαιρινή περιοδεία κηρύγματος. Στα τέλη Απριλίου έφτασε το πρώτο ακτοπλοϊκό σκάφος που θα ταξίδευε προς τα βόρεια. Οι σκαπανείς αγόρασαν μια σκηνή και επιβιβάστηκαν σε αυτό.

Το ταξίδι τους έφερε σε διάφορες κωμοπόλεις όπως το Χολστάινμποργκ, το Εγιεδεσμίνε, το Γιακομπσχάουν, το Κούτλιγκσατ, μια κωμόπολη με ανθρακωρυχεία, το Ούμανακ και το Ούπερναβικ, που ήταν ο βορειότερος σταθμός του ταξιδιού τους, πάνω από 1.000 χιλιόμετρα από την αφετηρία τους. Οι αδελφοί διέδωσαν παντού τα καλά νέα χρησιμοποιώντας κάθε φορά μερικά φυλλάδια στη γροιλανδική.

Η επόμενη μεγάλη περιοδεία κηρύγματος τους οδήγησε στο Γιουλιάνεχοπ, 500 και πλέον χιλιόμετρα νότια του Γκότχομπ. Ο καιρός ήταν πιο ήπιος εκεί, και τα πάντα φαίνονταν πιο πράσινα και πιο φιλικά. Ύστερα από ένα ταξίδι στο Ναρσάκ, στο Νανόρταλικ και στο Σούντμπροβεν, οι αδελφοί επέστρεψαν στο Γκότχομπ· έτσι ολοκλήρωσαν αυτές τις μεγάλες περιοδείες κηρύγματος μέσα στο πρώτο τους καλοκαίρι στη Γροιλανδία. Όλη η δυτική ακτή είχε λάβει μαρτυρία σχετικά με τους σκοπούς του Ιεχωβά.

Εκείνα τα πρώτα ταξίδια ασφαλώς πρόσθεσαν κάτι στην εμπειρία των αδελφών. Αν και προτιμούσαν να κοιμούνται σε ένα ζεστό κρεβάτι, διαπίστωσαν ότι η σκηνή είχε τη δική της χάρη. Ωστόσο, ένα μειονέκτημα της σκηνής σχετιζόταν με τα γροιλανδικά σκυλιά που έσερναν τα έλκυθρα, σκυλιά τα οποία χρησιμοποιούσαν οι Γροιλανδοί στις βόρειες περιοχές μετά το Χολστάινμποργκ. Στα σκυλιά άρεσε να τρέχουν πέρα-δώθε κάτω από τα σχοινιά της σκηνής, και δάγκωναν και έκοβαν τα σχοινιά. Οι αδελφοί έμαθαν γρήγορα ότι ποτέ δεν έπρεπε να αφήνουν τρόφιμα αφύλακτα μέσα στη σκηνή αν δεν ήταν καλά σκεπασμένα· διαφορετικά, τα σκυλιά θα έμπαιναν και θα τα έτρωγαν όλα. Γι’ αυτό και έβαζαν συνήθως τα τρόφιμα στη στέγη κάποιας αποθήκης ή τα τοποθετούσαν μέσα σε μια σακούλα και τα κρεμούσαν πάνω σε έναν πάσσαλο μακριά από τα δόντια των σκυλιών. Στο Ούμανακ, όμως, δεν πέτυχε αυτό. Τα σκυλιά πήδηξαν και άνοιξαν μια τρύπα στη σακούλα με τα τρόφιμα—όλες οι προμήθειές τους, που περιλάμβαναν λουκάνικα, τυρί, βούτυρο και άλλα αγαθά, έπεσαν κάτω και τα σκυλιά τις καταβρόχθισαν αμέσως.

Μερικές φορές οι αδελφοί συναντούσαν εναντίωση από τον κλήρο, αλλά σε γενικές γραμμές διαπίστωσαν ότι οι Γροιλανδοί ήταν ευγενικοί, προσιτοί και φιλόξενοι. Συχνά, πολλά άτομα έρχονταν τα βράδια και τους έκαναν ερωτήσεις. Χωρίς αμφιβολία, θα μπορούσαν να γίνουν πολλά σε αυτόν τον τομέα. Όμως, δεν ήξεραν οι αδελφοί πόσα χρόνια υπομονετικού έργου θα χρειαζόταν να κάνουν ώσπου να σημειωθεί κάποια αύξηση.

Περισσότερη Βοήθεια στη Γροιλανδία

Ένα θαυμάσιο βοήθημα που περιέγραφε παραστατικά το έργο των Μαρτύρων ήταν η ταινία Η Κοινωνία του Νέου Κόσμου σε Δράση. Στη διάρκεια του χειμώνα προβλήθηκε τρεις φορές στο Γκότχομπ, και κάθε φορά η αίθουσα ήταν κατάμεστη. Κατόπιν, το 1957 ήρθε η ταινία Η Ευτυχία της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου, με ηχογραφημένα σχόλια στη γροιλανδική τα οποία παίζονταν ταυτόχρονα με την ταινία. Χρόνια αργότερα, καθώς εξηγούσε τη θρησκευτική κατάσταση που υπήρχε στη Γροιλανδία, ο πρωτοπρεσβύτερος της Γροιλανδίας είπε τα εξής: «Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι οι πιο επιθετικοί. Ανεβοκατεβαίνουν την ακτή και προβάλλουν αυτή την ταινία για τις ευλογίες της Χιλιετίας. Αυτές οι έγχρωμες εικόνες κάνουν πραγματική εντύπωση».

Το 1958 διπλασιάστηκε η δύναμη των σκαπανέων· έγιναν τέσσερα άτομα. Άλλη μια σκαπάνισσα έφτασε την επόμενη άνοιξη. Πώς συνέβη αυτό; Όταν ο αδελφός Λαουρίτσεν ταξίδεψε για τη διεθνή συνέλευση που διεξάχτηκε στην πόλη της Νέας Υόρκης, γνώρισε μια σκαπάνισσα αδελφή από την Αγγλία, την Τζόουν Μπράμχαμ. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Αυτή έγινε σύζυγός του και συνεργάτης του. Κατόρθωσε με εκπληκτικό τρόπο να μάθει και τη δανική και τη γροιλανδική γλώσσα. Τώρα ο αδελφός και η αδελφή Λαουρίτσεν μπορούσαν να φροντίζουν για το νότιο τμήμα του τομέα της Γροιλανδίας, ενώ οι άλλοι ειδικοί σκαπανείς συνέχιζαν το έργο στο κέντρο και στα βόρεια τμήματα του νησιού.

Στη Δανία—Πρόοδος και Κοσκίνισμα

Η πρόοδος στη Δανία συνεχίστηκε, και τον Απρίλιο του 1955 9.207 ευαγγελιζόμενοι συμμετείχαν στη διανομή του βιβλιαρίου «Χριστιανισμός» ή Χριστιανοσύνη—Ποιο Αποτελεί «το Φως του Κόσμου»; Το επόμενο μεγάλο γεγονός ήταν η συνέλευση του καλοκαιριού. Σχεδόν 6.000 Δανοί ταξίδεψαν στη Στοκχόλμη, την πρωτεύουσα της Σουηδίας, για να παρακολουθήσουν τη Συνέλευση «Θριαμβεύουσα Βασιλεία»—ήταν η πρώτη φορά που η πλειονότητα των Δανών αδελφών πήγε σε διεθνή συνέλευση. Το πρόγραμμα και η συναναστροφή με τόσους Νορβηγούς και Σουηδούς αδελφούς καθώς και με εκπροσώπους από άλλες χώρες τούς έδωσε την πνευματική ώθηση που χρειάζονταν για να καταβάλουν πιο εντατικές προσπάθειες στη διακονία τους.

Όμως, δεν συμμερίζονταν όλοι αυτή τη χαρά. Σε μερικούς ευαγγελιζομένους δεν άρεσαν όλες οι νέες οδηγίες που ήρθαν από τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία. Άλλοι δυσαρεστημένοι δεν ενέκριναν όλη την έμφαση που έδινε Η Σκοπιά στο Χριστιανικό τρόπο ζωής, στα καθαρά ήθη και στην αποκοπή των αμετανόητων ατόμων που αδικοπραγούν. Έτσι, ορισμένοι απομακρύνθηκαν. Ο υλισμός και ο φόβος του ανθρώπου απορρόφησαν άλλα άτομα. Η πλειονότητα, όμως, παρέμεινε πιστή και η οργάνωση ενισχύθηκε εσωτερικά.

Συνελεύσεις στο Ύπαιθρο

Ύστερα από πολλά χρόνια κατά τα οποία οι συνελεύσεις διεξάγονταν σε αίθουσες σχολείων, συναυλιών και αθλητικών εκδηλώσεων, ήταν τώρα απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν υπαίθριες εγκαταστάσεις προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι πολλοί εκπρόσωποι. Έτσι, το 1956 νοικιάσαμε το Στάδιο Όχους, το οποίο βρισκόταν σε πανέμορφο περιβάλλον που έμοιαζε με πάρκο. Σχεδόν 3.000 αδελφοί και αδελφές χρησιμοποίησαν ένα χώρο κατασκήνωσης—ένα είδος καταλύματος που εξακολουθούν να απολαμβάνουν οι αδελφοί για τις συνελεύσεις μέχρι σήμερα.

Τη δημόσια ομιλία την άκουσαν 10.000 και πλέον άτομα. Όμως, για πολλούς, το σημαντικότερο γεγονός της συνέλευσης ήταν η υιοθέτηση μιας απόφασης που απευθυνόταν προς το Σοβιετικό πρωθυπουργό, Νικολάι Α. Μπουλγκάνιν, η οποία ήταν μια διαμαρτυρία για τη μεταχείριση που υπέφεραν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη χώρα που τότε ονομαζόταν Σοβιετική Ένωση. Τα κύρια σημεία αυτής της απόφασης δημοσιεύτηκαν σε 28 εφημερίδες—αρκετά καλή κάλυψη για μια χώρα τόσο μικρή όσο είναι η Δανία.

Υπερνίκηση Νομικών Κωλυμάτων Όσον Αφορά το Κήρυγμα

Μερικούς μήνες αργότερα, κλιμακώθηκε μια νομική υπόθεση που αφορούσε το ευαγγελιστικό έργο. Το Υπουργείο Εμπορίου ισχυριζόταν ότι οι δραστηριότητες της Εταιρίας Σκοπιά ήταν στην πραγματικότητα εμπορικές επειδή αφορούσαν την παραγωγή περιοδικών και βιβλίων και τη μετέπειτα διανομή τους στο κοινό από μέρους των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Κατά αυτόν τον τρόπο, το κήρυγμα από σπίτι σε σπίτι που έκαναν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα περιοριζόταν από τους νόμους περί εμπορίου, που περιλάμβαναν και τις ώρες λειτουργίας καταστημάτων, οι οποίες εφαρμόζονταν με αυστηρότητα. Προκειμένου να επιβεβαιωθεί η μη κερδοσκοπική φύση του έργου κηρύγματος, το ζήτημα έφτασε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η απόφαση ήταν εναντίον των Μαρτύρων.

Το αποτέλεσμα ήταν να συσταθεί ένα ξεχωριστό εμπορικό σωματείο για την έκδοση και την εκτύπωση, και αυτό προμήθευε περιοδικά και άλλα Βιβλικά έντυπα στις εκκλησίες για χρήση στο Βιβλικό εκπαιδευτικό τους έργο, το οποίο είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Το δανικό τμήμα της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά διακράτησε το μη κερδοσκοπικό του χαρακτήρα και συνέχισε να κατευθύνει τις πνευματικές δραστηριότητες των Μαρτύρων, περιλαμβανομένης και της διακονίας από σπίτι σε σπίτι, η οποία παρέμεινε αναλλοίωτη.

Μερικά χρόνια αργότερα, η κυβέρνηση αμφισβήτησε το δικαίωμα που είχαν οι Μάρτυρες προσωπικά να διανείμουν περιοδικά από σπίτι σε σπίτι χωρίς άδεια και εκτός ωρών καταστημάτων. Και πάλι, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε κατά των Μαρτύρων. Ωστόσο, οι αδελφοί έχουν επιβεβαιώσει τη μη κερδοσκοπική φύση του έργου τους διανέμοντας Βιβλικά έντυπα δωρεάν σε όσους επιθυμούν να τα διαβάσουν, και υποστηρίζουν όλη αυτή τη δράση με τις προσωπικές τους συνεισφορές.

Ένα Νέο Τμήμα—Με Τυπογραφείο

Ο Οίκος Μπέθελ στην οδό Σόντρα Φεσένβαϊ είχε γίνει πάρα πολύ μικρός, γι’ αυτό και καταστρώθηκαν σχέδια για την κατασκευή ενός νέου γραφείου τμήματος. Φαινόταν πρακτικό να γίνεται όλη η εκτύπωση των περιοδικών Η Σκοπιά και Ξύπνα! στο τμήμα προκειμένου να αποφεύγονται οι ζημιές που προκύπτουν εξαιτίας των αυξανόμενων μισθών και των απεργιών που κάνουν οι κοσμικοί τυπογράφοι. (Το 1947 μια τέτοια απεργία στάθηκε αιτία να διακοπεί η εκτύπωση των περιοδικών για τρεις μήνες).

Έτσι, βρέθηκε ένα κατάλληλο οικόπεδο σε μια όμορφη, δασώδη περιοχή του προαστίου Βίρουμ, και όταν ο αδελφός Νορ επισκέφτηκε τη Δανία για να επιθεωρήσει το οικοδομικό έργο στα τέλη του 1956, είχε ήδη αρχίσει για τα καλά το ρίξιμο των μπετών—αν και όλοι οι εθελοντές στην οικοδόμηση έκαναν διάλειμμα για καφέ την ώρα που ο αδελφός Νορ έφτασε στο εργοτάξιο!

Ο ήπιος χειμώνας και η βοήθεια πολλών εθελοντών συνέβαλε στην ολοκλήρωση των εργασιών στα μπετά μέχρι το Φεβρουάριο του 1957, και στις 31 Αυγούστου το νέο κτίριο του τμήματος ήταν έτοιμο για την αφιέρωση. Τα 24 μέλη της οικογένειας Μπέθελ ήδη ζούσαν εκεί ένα μήνα, και τώρα τύπωναν τα τεύχη 1 και 8 Οκτωβρίου των περιοδικών Σκοπιά και Ξύπνα! στη δανική—τα πρώτα τεύχη που δεν τυπώθηκαν σε κοσμικό τυπογραφείο. Από τότε και ύστερα, το Ξύπνα! τυπωνόταν δυο φορές το μήνα όπως και Η Σκοπιά, και τα δυο περιοδικά είχαν πιο πρακτικό μέγεθος, ενώ ο αριθμός των σελίδων αυξήθηκε από 16 σε 24.

Φιλοξενείται μια Διεθνής Συνέλευση

Το 1961, οι Δανοί αδελφοί φιλοξένησαν για πρώτη φορά μια διεθνή συνέλευση. Νοικιάστηκε ένα μεγάλο στάδιο ποδοσφαίρου, το Ίντρατσπαρκ της Κοπενχάγης—χώρος στον οποίο γίνονται πολλές αναμετρήσεις εθνικών ομάδων. Ύστερα από εκτεταμένες προετοιμασίες, την εξασφάλιση αμέτρητων αδειών από τις αρχές, 15.000 και πλέον καταλυμάτων σε ιδιωτικά σπίτια και 800 κρεβατιών σε ξενοδοχεία, και την ετοιμασία ενός χώρου κατασκήνωσης για 5.000 και πλέον άτομα, όλα ήταν πανέτοιμα για την υποδοχή πολλών επισκεπτών από 30 και πλέον χώρες.

Την τελευταία στιγμή προέκυψε ένα σοβαρό πρόβλημα. Η Διεύθυνση Αεροπορίας της Δανίας αρνήθηκε να δώσει άδεια προσγείωσης για τα 27 αεροπλάνα που θα έρχονταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και στα οποία επέβαιναν 2.691 εκπρόσωποι της συνέλευσης. Ακολούθησαν μερικές ώρες έντασης, και μόνο αφού έγινε έκκληση στον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο οποίος βρισκόταν σε διακοπές, δόθηκε η άδεια προσγείωσης και αυτή διαβιβάστηκε τηλεγραφικά στην αεροπορική εταιρία των Ηνωμένων Πολιτειών—μόλις δυο ώρες πριν από την ώρα που είχε προγραμματιστεί να αναχωρήσει το πρώτο αεροπλάνο για την Κοπενχάγη.

Αυτή η συνέλευση ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία. Μολονότι οι εκπρόσωποι προέρχονταν από πολλές εθνικότητες και φυλές, αυτοί ενήργησαν σύμφωνα με το θέμα της συνέλευσης «Ενωμένοι Λάτρεις». Το πρόγραμμα διεξάχτηκε ταυτόχρονα σε πέντε γλώσσες, ώστε οι αδελφοί που μιλούσαν τη δανική, τη σουηδική, τη νορβηγική, τη φινλανδική και την αγγλική να μπορούν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα στη δική τους γλώσσα. Την Κυριακή το απόγευμα το στάδιο ήταν κατάμεστο. Ήρθε τόσο πολύς κόσμος που γέμισε και ένα κοντινό πάρκο, όπου αρκετές χιλιάδες άτομα άκουσαν τη δημόσια ομιλία από τα μεγάφωνα. Το απλό και δυναμικό άγγελμα που μετέδωσε ο αδελφός Νορ το άκουσαν 33.513 άτομα.

Τα σχόλια που έκαναν ορισμένοι ηγέτες των κληρικών πρόδιδαν κάποια ανησυχία. Οι ίδιοι παραδέχτηκαν: «Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι πολυάσχολοι». «Αυτή η αίρεση δίνει μαρτυρία—αυτό είναι αδιαμφισβήτητο». «Η αυτοθυσία αυτών των ανθρώπων αποτελεί φαινόμενο». Οι κληρικοί αναγκάστηκαν να διερωτηθούν: «Εμείς είμαστε πολυάσχολοι;» «Εμείς για ποιο πράγμα και για ποιο λόγο δίνουμε μαρτυρία;» «Μήπως οι καρδιές μας έχουν ψυχρανθεί και έχουν γεμίσει αμφιβολίες;» Τέτοιου είδους δημόσιες δηλώσεις έδειξαν ότι δόθηκε τεράστια μαρτυρία σε σχέση με αυτή τη συνέλευση.

Η Μεγαλύτερη Συνέλευση που Έγινε Ποτέ στη Σκανδιναβία

Το 1969 οι Δανοί αδελφοί είχαν ξανά το προνόμιο να φιλοξενήσουν μια διεθνή συνέλευση, τη συνέλευση «Επί Γης Ειρήνη», η οποία αποδείχτηκε ότι ήταν η μεγαλύτερη συνέλευση που έγινε ποτέ στη Σκανδιναβία. Η διεξαγωγή της έμοιαζε κατά πολύ με τη συνέλευση του 1961, αλλά ήταν από κάθε άποψη μεγαλύτερη. Πόση ήταν η χαρά όταν μαθεύτηκε ότι 42.073 άτομα παρευρέθηκαν στη δημόσια ομιλία του αδελφού Νορ!

Οι εφημερίδες της Δανίας αφιέρωσαν πάνω από 8.000 εκατοστά των στηλών τους στη συνέλευση. Μια από τις μεγαλύτερες ημερήσιες εφημερίδες της Κοπενχάγης, η Μπέρλιγκσε Τίδενδε (Beringske Tidende), δημοσίευσε ένα άρθρο του εκδότη που ανέφερε τα εξής: «Οι πραγματικές μαζικές συγκεντρώσεις είναι κάτι το σπάνιο εδώ στη Δανία . . . Έτσι είναι εντελώς φυσιολογικό το γεγονός ότι η διεθνής συνέλευση των Μαρτύρων του Ιεχωβά που διεξάγεται αυτή την εβδομάδα στην Κοπενχάγη έχει δημιουργήσει αρκετό ενδιαφέρον . . . Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αποτελούν πρόκληση για την εθνική εκκλησία. . . . Θα ευχόταν κανείς να μπορούσε η εκκλησία να διαδίδει πληροφορίες για το τι σημαίνει Χριστιανοσύνη με το μισό από το ζήλο που διαθέτουν οι Μάρτυρες καθώς κάνουν έργο παντού προκειμένου να προωθήσουν τα όνειρά τους σχετικά με τη χιλιετία».

Οι Εικόνες Συμβάλλουν στη Διδασκαλία

Τα Βιβλικά δράματα είναι ένα συγκινητικό και διδακτικό αποκορύφωμα των συνελεύσεων περιφερείας. Στη Δανία, από την αρχή της δεκαετίας του 1970, κάτι το ασυνήθιστο έχει συσχετιστεί με αυτές τις προετοιμασίες. Πολλά από τα δράματα φωτογραφίζονται προκειμένου να προβληθούν με διαφάνειες. Για ποιο λόγο;

Αρχικά, αυτό έγινε προκειμένου να προβάλλονται τα δράματα στις συνελεύσεις των νησιών Φερόες και της Γροιλανδίας. Εκεί, δεν υπήρχαν αρκετοί αδελφοί για να ανεβάσουν όλα τα δράματα, γι’ αυτό και παρουσιάζονταν τα δράματα μόνο από κασέτες. Κατόπιν, ένας αδελφός που ήταν διευθυντής κάποιας κινηματογραφικής εταιρίας συνέλαβε μια ιδέα. Γιατί να μην προβάλλουμε σκηνές του δράματος με διαφάνειες συγχρονισμένες με τη μαγνητοταινία;

Έγινε κάποιο πείραμα και τα αποτελέσματα ήταν καλά. Από τότε και ύστερα η ποιότητα έχει βελτιωθεί σταθερά. Για να δημιουργηθεί φυσική εικόνα, χρησιμοποιούνται πιο περίπλοκα σκηνικά από εκείνα που χρησιμοποιούνται στη συνέλευση περιφερείας. Σε μερικές περιπτώσεις κατασκευάζονται μεγάλα σκηνικά—μια αγορά στη Βαβυλώνα, ένα σπίτι στη Ρώμη, μια πύλη στην πόλη της Ιερουσαλήμ—όλα από ξύλο και πολυστερίνη. Το αποτέλεσμα είναι πολύ πειστικό και το δράμα μεταδίδεται πολύ παραστατικά όταν προβάλλεται με διαφάνειες. Τώρα, αυτές οι διαφάνειες χρησιμοποιούνται, όχι μόνο στα νησιά Φερόες και στη Γροιλανδία, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες όπου δεν είναι πρακτικό να παρουσιάζονται ζωντανά τα δράματα.

Ένα Ισχυρότερο Θεμέλιο στα Νησιά Φερόες

Στο τέλος της δεκαετίας του 1960, η αλήθεια αποκτούσε ένα ισχυρότερο θεμέλιο στα νησιά Φερόες. Οι οικογένειες από τη Δανία που πήγαν και εγκαταστάθηκαν εκεί παρείχαν καλή υποστήριξη στον αγρό και συνέβαλαν στην ενίσχυση των εκκλησιών. Σε μερικά μέρη συνεργάστηκαν με την τοπική εκκλησία στην κατασκευή κάποιου σπιτιού που περιλάμβανε μια Αίθουσα Βασιλείας. Τον Οκτώβριο του 1967 αφιερώθηκε στο Τόρσχαβν η Αίθουσα Βασιλείας που κατασκευάστηκε στο σπίτι του Ράσμους Νίγκο. Τον επόμενο χρόνο άρχισε να λειτουργεί μια παρόμοια αίθουσα στο Κλάκσβικ. Αυτό εντύπωσε ακόμη περισσότερο στο νου των ντόπιων το εξής γεγονός: Οι Μάρτυρες σκόπευαν να μείνουν εκεί.

Κάτι άλλο που εντυπωσίασε τους ανθρώπους ήταν ότι περισσότερες οικογένειες ντόπιων δέχονταν την αλήθεια. Για παράδειγμα, όταν η Άννα Νούλσου γνώρισε την αλήθεια στην Κοπενχάγη το 1961, επέστρεψε στη γενέτειρά της στα νησιά Φερόες για να κηρύξει, και σύντομα 3 από τα 13 αδέλφια της βαφτίστηκαν. Από τότε και ύστερα, η αλήθεια διαδόθηκε στην οικογένειά της όπως απλώνονται τα κύματα στο νερό, και τώρα υπάρχουν σε αυτή την οικογένεια Μάρτυρες από τρεις γενιές. Παρόμοιες ιστορίες θα μπορούσαν να αναφερθούν και για άλλες οικογένειες.

Η «Μεγάλη» Συνέλευση στο Τόρσχαβν

Η πρώτη συνέλευση περιφερείας στο Τόρσχαβν προγραμματίστηκε για το 1971. Το σπίτι του Ράσμους Νίγκο μετατράπηκε σε γραφείο συνέλευσης και έσφυζε από δραστηριότητα. Για πρώτη φορά εμφανίστηκαν ευαγγελιζόμενοι στο Τόρσχαβν φορώντας πλακάτ, κάτι που δημιούργησε αρκετή αίσθηση.

Ήταν μια θαυμάσια συνέλευση με 461 άτομα παρόντα στη δημόσια ομιλία. Αυτή η συνέλευση αποτέλεσε σημείο στροφής για αρκετούς ευαγγελιζομένους από τη Δανία οι οποίοι αποφάσισαν τώρα να πάνε και να υπηρετήσουν εκεί που η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη.

Πρόοδος στη Γροιλανδία

Στη Γροιλανδία, εκείνη η χούφτα των σκαπανέων συνέχισε σταθερά το έργο κηρύγματος με τη βοήθεια ορισμένων οικογενειών που μετακόμισαν από τη Δανία από το 1961 και ύστερα. Γινόταν πολύ κήρυγμα, και οι Γροιλανδοί άκουγαν ευγενικά, αλλά τα απτά αποτελέσματα ήταν λιγοστά. Ένα μεγάλο πρόβλημα ήταν η γλώσσα. Μερικοί Γροιλανδοί μιλούσαν κάπως τη δανική, αλλά δεν τη γνώριζαν αρκετά ώστε να κάνουν βαθιές, πνευματικές συζητήσεις. Επίσης, αν και οι ευαγγελιζόμενοι πάλευαν με τη γροιλανδική γλώσσα, σπάνια τη μάθαιναν όσο καλά χρειαζόταν για να διδάξουν την Αγία Γραφή. Πολλές φορές έπρεπε να αρκεστούν σε έναν πρόλογο που αποτελούνταν από σύντομες φράσεις τις οποίες αποστήθιζαν και κατόπιν στο να διαβάσουν μερικά εδάφια στον οικοδεσπότη. Για ένα χρονικό διάστημα χρησιμοποιούσαν κάρτες μαρτυρίας και ηχογραφημένες ομιλίες.

Ήταν φανερό ότι χρειάζονταν περισσότερα έντυπα που θα εξηγούσαν την αλήθεια στη γροιλανδική γλώσσα. Όμως, ποιος θα τα μετέφραζε; Μέχρι τότε, είχαν χρησιμοποιηθεί κοσμικοί μεταφραστές—και αυτή δεν ήταν πολύ ικανοποιητική λύση. Στη διάρκεια μιας επίσκεψης που πραγματοποιήθηκε το 1965, ο Γιόργκεν Λάρσεν από το γραφείο τμήματος ενθάρρυνε την αδελφή Λαουρίτσεν να προσπαθήσει να κάνει μεταφράσεις στη γροιλανδική. Εκείνη δέχτηκε να αναλάβει αυτό το δύσκολο έργο. Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν ένα βιβλιάριο και μερικά φυλλάδια, και στη συνέχεια, από τον Ιανουάριο του 1973, άρχισε να εκδίδεται Η Σκοπιά στη γροιλανδική—μια μηνιαία έκδοση 16 σελίδων—με το γροιλανδικό τίτλο Ναπασουλιάκ Αλαπαναασουιφίκ (Napasuliaq Alapernaarsuiffik). Αυτό ήταν ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός. Τώρα ήταν πολύ πιο εύκολο να δοθεί πλήρη μαρτυρία στην τοπική γλώσσα. Το ίδιο έτος, εκδόθηκε το βιβλίο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή, ένα ακόμη θαυμάσιο βοήθημα για το έργο Γραφικών μελετών.

Επίσης, οι ευαγγελιζόμενοι στο Γκότχομπ χρειάζονταν πιο κατάλληλες εγκαταστάσεις για να συναθροίζονται. Όμως, υπήρχε οικιστικό πρόβλημα σε αυτή την κωμόπολη· για αυτόν το λόγο θα ήταν αδύνατον να αποκτήσουν οι αδελφοί Αίθουσα Βασιλείας. Ωστόσο, ένας αδελφός είχε αγοράσει ένα μικρό ξύλινο σπιτάκι που βρισκόταν κοντά στο κέντρο της πόλης, πάνω σε ένα βράχο που έβλεπε προς το φιόρδ του Γκότχομπ. Έτσι, το 1970, με την οικονομική υποστήριξη των εκκλησιών της Δανίας και τη βοήθεια που πρόσφεραν διάφοροι ειδικοί σκαπανείς στην οικοδόμηση, οι αδελφοί μπόρεσαν να οικοδομήσουν μια προέκταση του σπιτιού, στην οποία περιλαμβανόταν μια Αίθουσα Βασιλείας και διαμερίσματα για δυο ζευγάρια σκαπανέων.

Διορίστηκαν να υπηρετήσουν εκεί περισσότεροι σκαπανείς, και στα επόμενα χρόνια, διάφοροι ευαγγελιζόμενοι και διάφορες οικογένειες εγκαταστάθηκαν σε ορισμένα παραθαλάσσια χωριά. Το 1973-1974, υπήρχαν ήδη μικροί όμιλοι ή εκκλησίες σε οχτώ κωμοπόλεις. Τελικά, το 1973, μια γυναίκα πήρε τη θέση της υπέρ της αλήθειας και έγινε η πρώτη Γροιλανδή που βαφτίστηκε στη Γροιλανδία. Το 1976 μια ακόμη Γροιλανδή αδελφή ενώθηκε με αυτόν τον όμιλο. Αλλά πότε θα άρχιζε να εμφανίζεται η πραγματική συγκομιδή;

Η Πρώτη Αίθουσα Συνελεύσεων στη Δανία

Στο μεταξύ, και στη Δανία προβληματίζονταν οι αδελφοί να βρουν κατάλληλες εγκαταστάσεις για συνελεύσεις περιοχής. Σε άλλες χώρες, οι αδελφοί είχαν αρχίσει να οικοδομούν Αίθουσες Συνελεύσεων ειδικά για αυτόν το σκοπό. Μήπως θα ήταν αυτή η λύση που χρειαζόταν και για τη Δανία;

Μια ομάδα πρεσβυτέρων από το Φιν και τη Γιουτλάνδη ερεύνησαν τις πιθανότητες που υπήρχαν. Η ανταπόκριση μεταξύ των αδελφών ήταν τόσο ευνοϊκή που αποφασίστηκε να οικοδομηθεί μια Αίθουσα Συνελεύσεων η οποία θα εξυπηρετούσε τις περιοχές δυτικά του πορθμού Στόρε Μπελτ. Αγοράστηκαν περίπου 20 στρέμματα σε μια δασώδη έκταση έξω από την πόλη Σίλγκεμπορ. Οι εκσκαφές άρχισαν στις 18 Μαρτίου 1978, και ένα χρόνο παρά μία μέρα αργότερα ήταν έτοιμο για αφιέρωση ένα μεγάλο οικοδόμημα σε σχήμα Η, κατασκευασμένο με κόκκινα τούβλα, το οποίο περιλάμβανε μια κύρια αίθουσα 900 θέσεων, τραπεζαρία για 300 άτομα και άλλες αναγκαίες εγκαταστάσεις.

Ένα Νέο Γραφείο Τμήματος

Στο μεταξύ προγραμματίστηκε άλλο ένα θεοκρατικό οικοδομικό έργο. Στο γραφείο τμήματος στο Βίρουμ υπήρχε μεγάλος συνωστισμός. Χρειάζονταν επειγόντως μεγαλύτερες εγκαταστάσεις.

Βρέθηκε κατάλληλο οικόπεδο στην κωμόπολη Χόλμπεγκ, περίπου 72 χιλιόμετρα δυτικά της Κοπενχάγης. Ήταν μια λοφώδης έκταση περίπου 60 στρεμμάτων με θαυμάσια θέα του Φιόρδ Χόλμπεγκ. Έγιναν τα σχέδια και κατατέθηκαν οι αιτήσεις για την άδεια. Όμως, όταν ένας φιλικά διακείμενος προϊστάμενος της πολεοδομίας πληροφορήθηκε ότι αυτό το συγκρότημα, του οποίου η επιφάνεια θα κάλυπτε 14.000 τετραγωνικά μέτρα, επρόκειτο να το οικοδομήσουν οι ίδιοι οι Μάρτυρες, είπε κατηγορηματικά ότι δεν έπρεπε να αναληφθεί ένα τέτοιο εγχείρημα.

«Όμως, τίποτα δεν είναι αδύνατον για τον Ιεχωβά», σχολιάζει ο Φίλιπ Χόφμαν, συντονιστής του οικοδομικού έργου. «Η οικογένεια οικοδόμησης, την οποία αποτελούσαν κατά μέσο όρο 200 άτομα, ξεκίνησε τη δουλειά και είχε την καλή υποστήριξη εθελοντών τα σαββατοκύριακα. Δεν κατάφερε να τους σταματήσει ούτε ο ψυχρότερος χειμώνας του αιώνα, κατά τον οποίο το θερμόμετρο έδειχνε επί εβδομάδες ολόκληρες από -10° ως -20° Κελσίου. Ύστερα από 100 μόνο εβδομάδες, τα κτίρια ήταν έτοιμα για αφιέρωση στις 21 Μαΐου 1983».

Η Οικογένεια Μετακομίζει στο Νέο της Οίκο

Η οικογένεια Μπέθελ μετακόμισε στο νέο οίκο τον Αύγουστο του 1982. Ένα αντρόγυνο που δεν μετακόμισε μαζί τους ήταν ο Ρίτσαρντ και η Τζούλια Εϊμπραχάμσον. Επί χρόνια, ο αδελφός Εϊμπραχάμσον είχε αναλάβει την ηγεσία του έργου στη Δανία και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλούς· τόσο αυτός όσο και η σύζυγός του είχαν κερδίσει μια θέση στην καρδιά των Δανών Μαρτύρων. Ωστόσο, προς το τέλος του 1980, διορίστηκαν να υπηρετήσουν στα παγκόσμια κεντρικά γραφεία της Εταιρίας στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Έτσι, η οικογένεια Μπέθελ της Δανίας λυπήθηκε πολύ όταν τους αποχαιρέτησε στις αρχές Ιανουαρίου του 1981.

Στη θέση του συντονιστή της Επιτροπής του Τμήματος διορίστηκε ο Γιόργκεν Λάρσεν, του οποίου η πείρα στην ολοχρόνια διακονία ανάγεται στο 1951 και περιλαμβάνει τις δυο φορές που έλαβε εκπαίδευση στη Γαλαάδ αποφοιτώντας το 1959 και το 1965. Μαζί με τη σύζυγό του, την Άννα, υπηρέτησε αρκετά χρόνια ως περιοδεύων επίσκοπος και κατόπιν υπηρέτησε στο Μπέθελ στο Τμήμα Υπηρεσίας και στο Μεταφραστικό Τμήμα.

Αφιέρωση των Εγκαταστάσεων του Τμήματος

Λίγες μέρες πριν από την αφιέρωση, προσκλήθηκαν διάφοροι προμηθευτές και κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε μια ειδική εκδήλωση. Στη διάρκεια της ξενάγησης που τους έγινε στα κτίρια, αυτοί επαίνεσαν τους αδελφούς για την επιλογή των υλικών, τη θαυμάσια δεξιοτεχνία και τη σημασία που έδωσαν στη λεπτομέρεια—ένα πρότυπο που θυμούνταν από τα νιάτα τους αλλά δεν έβλεπαν πια. Όταν κάποιος θύμισε στον καλοπροαίρετο προϊστάμενο της πολεοδομίας τον αρχικό ενδοιασμό που είχε εκφράσει, εκείνος χαμογέλασε και είπε: «Βλέπετε, τότε δεν γνώριζα τι είδους οργάνωση έχετε εσείς».

Οι 700 αδελφοί και αδελφές που προσκλήθηκαν να έρθουν στην αφιέρωση όχι μόνο θαύμασαν τα ελκυστικά κτίρια αλλά εντυπωσιάστηκαν και από το μέγεθος του συγκροτήματος. Όπως είπε ο Κρίστιαν Ρέμερ: «Έχω μείνει έκθαμβος από αυτά τα κτίρια καθώς συλλογίζομαι όλα όσα αντιπροσωπεύουν». Όλοι συμφώνησαν με τον Ντάνιελ Σίντλικ, μέλος του Κυβερνώντος Σώματος, όταν είπε στην ομιλία αφιέρωσης που έκανε ότι οι θυσίες για τον Ιεχωβά στοιχίζουν κάτι. Αυτό το οικοδομικό πρόγραμμα στοίχισε σε χρήματα και προσπάθειες, αλλά όλες αυτές οι θυσίες έγιναν με χαρά επειδή συνέβαλαν στην προώθηση του έργου του Ιεχωβά.

Κάλυψη των Πνευματικών Αναγκών

Στις νέες εγκαταστάσεις του τμήματος υπήρχε αρκετός χώρος, έτσι εκπληρώθηκε η μακρόχρονη επιθυμία για περισσότερους μεταφραστές προκειμένου να αρχίσουν νέα μεταφραστικά έργα. Στη δανική έκδοση της Σκοπιάς και του Ξύπνα! οι σελίδες αυξήθηκαν από 24 σε 32· άρχισε να εκδίδεται το Βιβλίο Έτους στη δανική· και ξεκίνησε η μετάφραση του βιβλίου Βοήθημα για Κατανόηση της Βίβλου (Aid to Bible Understanding).

Δυο εκδόσεις έγραψαν ιστορία στη Δανία. Η Μετάφραση Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών, που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1985, και το Πλήρες Ταμείο (Comprehensive Concordance), που εκδόθηκε το 1988 και συντάχτηκε με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που κάποια ομάδα ανθρώπων εκτός της εθνικής εκκλησίας της Δανίας εξέδωσε μια μετάφραση όλης της Αγίας Γραφής και η πρώτη φορά που τυπώθηκε στη δανική ένα πλήρες ταμείο της Αγίας Γραφής.

Στο μεταξύ, επειδή υπήρχε επιπρόσθετος χώρος στις νέες εγκαταστάσεις, ήταν δυνατόν να γίνει η εργασία που περιλαμβάνεται για το εκτενές Ευρετήριο Εκδόσεων Σκοπιάς 1930-1985. Αυτό το πολύτιμο εργαλείο για τους σπουδαστές της Αγίας Γραφής κυκλοφόρησε στις συνελεύσεις του 1991. Σε αυτές τις συνελεύσεις έγινε κάτι άλλο για πρώτη φορά—εκδόθηκε ένα νέο βιβλίο ταυτόχρονα στις τρεις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στους τομείς που επιβλέπει το τμήμα της Δανίας. Ο Μεγαλύτερος Άνθρωπος που Έζησε Ποτέ κυκλοφόρησε στη γροιλανδική, στη δανική και στη φεροϊκή.

Ο εξοπλισμός ενός νέου στούντιο επιτρέπει να γίνονται ηχογραφήσεις μαγνητοταινιών καλής ποιότητας. Μέχρι στιγμής έχουν ηχογραφηθεί όλες οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές και περίπου οι μισές Εβραϊκές Γραφές· και για να βοηθηθούν τα άτομα που έχουν φτωχή όραση ή δυσκολίες στην ανάγνωση, ηχογραφούνται τα άρθρα της Σκοπιάς και ταχυδρομούνται δυο φορές το μήνα σε 350 συνδρομητές.

Ένα άλλο βήμα προς τα εμπρός ήταν η μετάβαση στη φωτοστοιχειοθέτηση με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και στη σύγχρονη εκτύπωση όφσετ. Ο επίσκοπος εργοστασίου, Άνε Σ. Νίλσεν, σχολιάζει: «Αυτό ήταν και πρόκληση και ευλογία. Σήμαινε ότι έπρεπε να αλλάξουμε σχεδόν όλα τα μηχανήματα του τυπογραφείου, να μάθουν όλοι πώς να χρησιμοποιούν νέα μηχανήματα και πώς να ακολουθούν νέες διαδικασίες εργασίας». Το περιστροφικό πιεστήριο που τροφοδοτείται με φύλλα εργάζεται πυρετωδώς, τυπώνοντας περιοδικά στη δανική, στην ισλανδική και στη γροιλανδική. Όταν τα περιοδικά στη δανική άρχισαν να τυπώνονται σε τετραχρωμία, προστέθηκε άλλο ένα πιεστήριο στο χώρο του εργοστασίου.

Αφού ολοκληρώθηκε το έργο οικοδόμησης του τμήματος, μπορούσε να αρχίσει το επόμενο μεγάλο οικοδομικό έργο. Οι αδελφοί στο ανατολικό μέρος της χώρας αγόρασαν ένα άδειο εργοστάσιο κοντά στο χωριό Χέρλουφμαουλε, περίπου 50 χιλιόμετρα νότια του Μπέθελ στο Χόλμπεγκ. Αυτό το ακίνητο περιλάμβανε ένα αγροτικό κτίριο με τέσσερις πτέρυγες, μια διώροφη βίλα, ένα μεγάλο εργαστήριο και ένα ευρύχωρο σιδηρουργείο—ένα συνονθύλευμα κτιρίων. Ωστόσο, οι αρχιτέκτονες και πολλά πρόθυμα χέρια κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα αρμονικό σύνολο, μια Αίθουσα Συνελεύσεων που τώρα εξυπηρετεί τις ανάγκες των νησιών Σγιέλαν, Μεν, Λόλαν και Φάλστερ. Από τότε που αφιερώθηκε αυτή η αίθουσα στις 26 Απριλίου 1986, σχεδόν όλες οι εκκλησίες της Δανίας μπορούν να παρακολουθούν συνελεύσεις περιοχής στις δικές τους Αίθουσες Συνελεύσεων.

Αίθουσες Βασιλείας Ταχείας Ανέγερσης

Στη συνέχεια ακολούθησε ένα ακόμη συναρπαστικό κεφάλαιο στην ιστορία της θεοκρατικής οικοδόμησης στη Δανία. Ξεκίνησε κάτι το ανήκουστο: Αίθουσες Βασιλείας ταχείας ανέγερσης.

Η πρώτη Αίθουσα Βασιλείας που οικοδόμησαν οι αδελφοί ολοκληρώθηκε το 1949. Το 1968 οι εκκλησίες κάποιας περιοχής δημιούργησαν μια ομάδα, έναν περιφερειακό σύλλογο Αιθουσών Βασιλείας, με στόχο την υποβοήθηση όλων των εκκλησιών της περιοχής προκειμένου να συγκεντρώσουν τα χρήματα που απαιτούνταν για την οικοδόμηση μιας Αίθουσας Βασιλείας. (Παράβαλε 2 Κορινθίους 8:14). Αυτή η σκέψη μεταδόθηκε σε όλη τη χώρα, και σύντομα όλες οι εκκλησίες είχαν την ευκαιρία να οικοδομήσουν ή να αγοράσουν τη δική τους αίθουσα.

Ωστόσο, στη μέση της δεκαετίας του 1980 μερικές από τις παλιότερες Αίθουσες Βασιλείας δεν επαρκούσαν πλέον· πολλές ήταν απλώς πολύ μικρές. Για να δοθεί λύση σε αυτό το πρόβλημα, προτάθηκε η μέθοδος ταχείας ανέγερσης, η οποία χρησιμοποιούνταν σε άλλες χώρες. Μερικοί είχαν τις αμφιβολίες τους. Θα μπορούσε να προσαρμοστεί αυτή η μέθοδος στον παραδοσιακό τρόπο οικοδόμησης που υπήρχε στη Δανία, ο οποίος περιλάμβανε τη χρήση τούβλων στους εξωτερικούς τοίχους, τα οποία στήριζαν τη στέγη; Επίσης, θα μπορούσαμε να ανταποκριθούμε στις αυστηρές απαιτήσεις που έχει η πολεοδομία στη Δανία;

Το 1986, συσκέφτηκαν διάφοροι αρχιτέκτονες και μηχανικοί, και κατάφεραν να επινοήσουν μια εφικτή προσέγγιση. Η τοπική εκκλησία θα έκανε όλη την προεργασία και κατόπιν θα ακολουθούσαν τρεις μέρες εντατικής εργασίας από μέρους 200 τεχνιτών. Υπήρχε μεγάλος ενθουσιασμός το Σεπτέμβριο του 1986, όταν η πρώτη Αίθουσα Βασιλείας ταχείας ανέγερσης αποπερατώθηκε με επιτυχία.

Από τότε και ύστερα, οι αρχές δεν έπαψαν να θαυμάζουν αυτή την ταχεία μέθοδο οικοδόμησης. Μέχρι στιγμής, έχουν κατασκευαστεί 36 Αίθουσες Βασιλείας ταχείας ανέγερσης στη Δανία, και σχεδιάζονται πολλές ακόμη. Τα συνεργεία οικοδόμησης χάρηκαν ιδιαίτερα όταν ταξίδεψαν στο Γιακομπσχάουν της Γροιλανδίας τον Αύγουστο του 1991 για να οικοδομήσουν μια από τις βορειότερες Αίθουσες Βασιλείας του κόσμου.

Μια Νέα Αίθουσα Βασιλείας στο Τόρσχαβν

Δεν παραβλέφτηκαν και τα νησιά Φερόες. Λόγω της αύξησης των ευαγγελιζομένων στο Τόρσχαβν, χρειαζόταν ένας νέος τόπος συναθροίσεων, και αυτό ήταν αρκετά μεγάλο οικοδομικό έργο για τους ντόπιους αδελφούς. Αλλά μετά τη συνέλευση του 1983, 10 ως 15 ευαγγελιζόμενοι ήρθαν από τη Δανία και εγκαταστάθηκαν στα νησιά. Αρκετοί από αυτούς έφεραν επίσης και την αξιοσημείωτη πείρα που είχαν αποκομίσει από το έργο οικοδόμησης του Μπέθελ στο Χόλμπεγκ.

Το οικοδομικό έργο άρχισε το Φεβρουάριο του 1984 με πολλές εκσκαφές και αφαίρεση του βράχου με φουρνέλα, επειδή το κτίσμα οικοδομήθηκε κυριολεκτικά πάνω σε πέτρα. Το υπόγειο κατασκευάστηκε από μπετόν και το υπόλοιπο κτίριο με ξύλο, ενώ η στέγη ήταν από τύρφη—σύμφωνα με μια αρχαία παράδοση των νησιών Φερόες, η οποία έχει αναβιώσει στην εποχή μας. Παρ’ όλο που η αίθουσα δεν ήταν ταχείας ανέγερσης, δημιούργησε μεγάλη αίσθηση. Όταν αφιερώθηκε στις 10 Ιουνίου 1985, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αναφέρθηκαν για πρώτη φορά στις ειδήσεις στην τηλεόραση, ένας ραδιοφωνικός σταθμός πήρε συνέντευξη από κάποιον τοπικό πρεσβύτερο και οι περισσότερες εφημερίδες δημοσίευσαν άρθρα και φωτογραφίες της νέας αίθουσας.

Νέες Εκδόσεις στη Φεροϊκή

Οι αδελφοί στα νησιά Φερόες τα πήγαιναν πολύ καλά με τα έντυπα στη δανική, εφόσον οι περισσότεροι από τους ντόπιους διαβάζουν και μιλούν τη δανική. Όμως, άρχισε να γίνεται φανερή η ανάγκη για έντυπα στην τοπική γλώσσα. Το έργο της μετάφρασης ανατέθηκε στην Πετουμπγιόρ Νίγκο, κόρη της Άννα Νούλσου, και στα μέσα της δεκαετίας του 1980 κυκλοφόρησαν αρκετά βιβλία και βιβλιάρια της Εταιρίας στη φεροϊκή. Δινόταν θαυμάσια μαρτυρία όταν οι άνθρωποι στον τομέα έβλεπαν ελκυστικά έντυπα στη δική τους γλώσσα. Τι χαρά ήταν για τις εκκλησίες όταν κυκλοφόρησε το 1989 το νέο υμνολόγιο στη φεροϊκή. Τώρα θα ψέλνονταν εγκάρδιοι κατά γράμμα αίνοι στον Ιεχωβά σε μια ακόμη γλώσσα.

Στα πρόσφατα χρόνια έχουν βαφτιστεί πολλά άτομα στα νησιά Φερόες, τόσο από τον τομέα όσο και νεαρά άτομα που μεγάλωσαν μέσα στις εκκλησίες. Αυτά που οι πρώτοι ευαγγελιζόμενοι το 1948 μπορούσαν να δουν μόνο με τη φαντασία τους έγιναν τώρα πραγματικότητα. Ο Ιεχωβά έχει ευλογήσει την εγκαρτέρηση που έδειξαν δεκάδες αδελφοί και αδελφές στο διάβα των ετών, ώστε τώρα να δίνεται τακτικά μαρτυρία και σε αυτά τα μικρά νησιά του Ατλαντικού για τον Ιεχωβά και τη Βασιλεία του υπό τον Ιησού Χριστό, στην οποία θα επικρατεί ειρήνη.

Επιτέλους—Θερισμός στη Γροιλανδία!

Ύστερα από 30 περίπου χρόνια υπομονετικού φυτέματος και ποτίσματος του σπόρου της Βασιλείας, οι αγροί της Γροιλανδίας άρχισαν τελικά να ωριμάζουν για το θερισμό. Το 1983 μια ομάδα νεαρών Γροιλανδών στο Γκότχομπ άρχισαν να μελετούν και να παρακολουθούν τις συναθροίσεις. Σημείωναν καλή πρόοδο. Μήπως αυτή θα ήταν η από μακρού αναμενόμενη έκβαση; Στην αρχή, αυτοί ήταν ντροπαλοί και συνεσταλμένοι, αφού πήγαιναν σε δανική εκκλησία και καταλάβαιναν μόνο μέρος των όσων λέγονταν· αλλά πήραν θάρρος και η αγάπη τους για τον Ιεχωβά και την αλήθεια αυξήθηκε. Ο Κρίστεν και η Χελένα Μόρτενσεν, ειδικοί σκαπανείς στο Γκότχομπ, αφηγούνται μια τυπική εμπειρία:

«Ένα από αυτά τα άτομα ήταν η Σόνια, μια νεαρή κοπέλα που μελετούσε περίπου ένα χρόνο, αλλά όχι τακτικά, επειδή πήγαινε διαρκώς από το ένα πάρτι στο άλλο. Ύστερα από λίγο, άρχισε να συζεί με κάποιον, πράγμα που σήμαινε τουλάχιστον ότι η μελέτη μπορούσε να γίνεται τακτικά. Τώρα κατάλαβε τι σήμαινε η αλήθεια. Σταμάτησε το κάπνισμα, έπαψε να πίνει και να γλεντοκοπάει, και παραιτήθηκε από την εκκλησία. Ο Βίκο, ο άντρας με τον οποίο συζούσε, ήταν πολύ σιωπηλός, και οι ευαγγελιζόμενοι δυσκολεύτηκαν να τον κάνουν πράγματι να ενδιαφερθεί. Η Σόνια τού μιλούσε για αυτά που μάθαινε και σιγά-σιγά αυξήθηκε και το δικό του ενδιαφέρον. Στην αρχή, αυτός ντρεπόταν πολύ να παρευρεθεί σε μια κανονική συνάθροιση στην Αίθουσα Βασιλείας. Έτσι διευθετήθηκε να γίνει μια προβολή διαφανειών με κείμενο στη γροιλανδική ειδικά για αυτόν. Μάλιστα, είδε τη σειρά των διαφανειών αρκετές φορές. Με τον καιρό, δέχτηκε να συμμετέχει και αυτός στη μελέτη, και τώρα που αισθανόταν πιο άνετα στην Αίθουσα Βασιλείας, άρχισε να παρακολουθεί και τις συναθροίσεις επίσης».

Τελικά, το ζευγάρι παντρεύτηκε, αφιέρωσαν τη ζωή τους στον Ιεχωβά και βαφτίστηκαν. Αργότερα, ανέλαβαν την ολοχρόνια διακονία και τώρα ο Βίκο Κρίστενσεν υπηρετεί ως ο πρώτος Γροιλανδός πρεσβύτερος.

Αυτοί οι νέοι διαγγελείς της Βασιλείας ήταν πρόθυμοι να μιλήσουν στους φίλους τους για όλα τα καλά πράγματα που μάθαιναν. Προσκαλούσαν και άλλους στην οικιακή Γραφική μελέτη τους, και πολλοί φίλοι τους ενδιαφέρθηκαν για την αλήθεια και άρχισαν να παρακολουθούν τις συναθροίσεις. Έτσι, η εκκλησία παρείχε ένα θεοκρατικό περιβάλλον στο οποίο τα νεοενδιαφερόμενα άτομα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις κακές συναναστροφές που είχαν προηγουμένως με καλές και να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον. Από τότε και ύστερα, η Εκκλησία Γκότχομπ αυξάνει σταθερά.

Αύξηση στο Γιακομπσχάουν

Κάτι παρόμοιο συνέβη στο Γιακομπσχάουν, περίπου 300 χιλιόμετρα βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Το καλοκαίρι του 1985/1986, ένα αντρόγυνο ειδικών σκαπανέων, ο Μπο και η Χέλεν Κρίστιανσεν, άρχισαν να διεξάγουν σε αυτόν τον τόπο συναθροίσεις στη γροιλανδική. Μέσα σε ένα χρόνο, περίπου 50 άτομα ήρθαν στην Αίθουσα Βασιλείας—οι περισσότεροι από αυτούς μόνο μια φορά—αλλά ένας μικρός, πιστός πυρήνας παρακολουθούσε τακτικά.

Η αύξηση άρχισε πραγματικά να φαίνεται όταν η αλήθεια ρίζωσε σε μια μικρή οικογένεια και από εκεί επεκτάθηκε. Η Σάρα κατάλαβε ευθύς εξαρχής ότι αυτή ήταν η αλήθεια· ο σύζυγός της και τα τρία παιδιά τους εκδήλωσαν στην αρχή κάποια περιέργεια. Αργότερα, ωστόσο, ο σύζυγός της, ο Νιλς, έδωσε μαρτυρία στην αδελφή του τη Νάγια, που έμενε σε κάποιο κοντινό χωριό. Ο σύζυγος της Νάγια έλειπε με ένα αλιευτικό πλοίο, γι’ αυτό και εκείνη πήγε στο Γιακομπσχάουν να μείνει με τον Νιλς και τη Σάρα, και άρχισε να παρακολουθεί μαζί τους τις συναθροίσεις.

Στο μεταξύ, ο σύζυγος της Νάγια, ο Τέλε, περιορισμένος όπως ήταν στο αλιευτικό του πλοίο, διάβαζε το προσωπικό του αντίτυπο της «Καινής Διαθήκης». Είχε μάθει ότι η σύζυγός του μελετούσε την Αγία Γραφή, και επειδή ήταν θρησκευόμενος άνθρωπος, αποφάσισε να αποδείξει πως οι διδασκαλίες των Μαρτύρων ήταν εσφαλμένες. Την απείλησε επίσης με διαζύγιο· μάλιστα είχε ήδη ταχυδρομήσει τις αιτήσεις. Όταν τελείωσε την εργασία του στο πλοίο, πήγε απευθείας και πήρε τη σύζυγό του και την πήγε στο χωριό τους. Ύστερα από μια εκτεταμένη συζήτηση, κατάλαβε ότι απλώς δεν γνώριζε αρκετά για την Αγία Γραφή προκειμένου να αντικρούσει τα όσα του έλεγε εκείνη.

Και οι δυο επέστρεψαν αποφασισμένοι στο Γιακομπσχάουν και εγκαταστάθηκαν στο σπίτι του Νιλς και της Σάρας. Ο Τέλε κάλεσε τους ειδικούς σκαπανείς, ζητώντας τους να έρθουν και να τον διδάξουν για την Αγία Γραφή. Παραδέχτηκε ότι είχε κάνει λάθος. Άρχισε να παρακολουθεί τις συναθροίσεις, έκοψε το τσιγάρο και παραιτήθηκε από την εκκλησία. Μια εβδομάδα αργότερα ρώτησε αν μπορούσε να γίνει ευαγγελιζόμενος! Παρακολουθούσε ανελλιπώς τις συναθροίσεις και δυο μήνες αργότερα πήγε στη συνέλευση που διεξάχτηκε στο Γκότχομπ. Στο ταξίδι της επιστροφής, ρώτησε: «Τώρα μπορώ να γίνω ευαγγελιζόμενος;» Μπορούσε. Το καλοκαίρι του 1990, αυτός και η Νάγια βαφτίστηκαν μαζί με τον Νιλς. Περίπου ένα χρόνο αργότερα, η Νάγια ενώθηκε με τις τάξεις των τακτικών σκαπανέων. «Μέχρι στιγμής έχουν βαφτιστεί εννιά άτομα», αναφέρει με χαρά ο αδελφός Κρίστιανσεν. «Είναι υπέροχο να βλέπεις τι συμβαίνει όταν ο Ιεχωβά καλεί ειλικρινείς ανθρώπους».

Προοπτικές στη Βόρεια Γροιλανδία

«Ένα ακόμη προνόμιο που απολαμβάνουμε επί τρία συνεχή έτη», συνεχίζει ο αδελφός Κρίστιανσεν, «είναι να κάνουμε περιοδείες κηρύγματος στις βόρειες απομονωμένες περιοχές του Ούμανακ και του Ούπερναβικ. Σε αυτή την περιοχή με τα απίστευτα όμορφα τοπία έρχονται οι κυνηγοί της φώκιας. Στους μικρούς απόμακρους οικισμούς, οι συνθήκες της ζωής είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες που υπάρχουν στις κωμοπόλεις, όπου η σύγχρονη ανάπτυξη προχωρεί γοργά, αλλά και εδώ επίσης βλέπουμε αρκετές αποδείξεις που πιστοποιούν ότι όλοι χρειάζονται τη Βασιλεία. Οι άνθρωποι είναι φιλικοί, πολλοί ακούν, και οι πρόσφατες εκδόσεις της Εταιρίας κυκλοφορούν ευρέως. Είναι σαφές ότι υπάρχουν ειλικρινή άτομα που απλώς περιμένουν να συναχτούν».

Το καλοκαίρι του 1990, πέντε σχετικά καινούριοι ευαγγελιζόμενοι από το Γιακομπσχάουν πήγαν για μια δεκαπενθήμερη περιοδεία κηρύγματος στα γύρω χωριά και στους οικισμούς. Ήταν η πρώτη φορά που δινόταν μαρτυρία σε αυτά τα μέρη από ντόπιους Γροιλανδούς ευαγγελιζομένους. Αυτά τα πέντε άτομα ταξίδεψαν 2.000 χιλιόμετρα σε τρία μικρά ταχύπλοα σκάφη. Τα καλά νέα ακούστηκαν ακόμη και σε πολύ μικρούς οικισμούς, σε μέρη που συνήθως δεν πηγαίνουν βάρκες και στα οποία κανένας δεν είχε κηρύξει προηγουμένως. Οι ευαγγελιζόμενοι έφτασαν μέχρι το Κουλορσουάκ—που ονομάζεται ο Αντίχειρας του Διαβόλου—κοντά στο βόρειο γεωγραφικό πλάτος 75 μοιρών.

Στα βόρεια του Αντίχειρα του Διαβόλου αρχίζουν οι ακτές που είναι καλυμμένες με πάγο, και τα επόμενα 300 χιλιόμετρα είναι εντελώς ακατοίκητα. Βορειότερα ακόμη υπάρχουν κατοικημένες περιοχές που είναι ακόμη παρθένος τομέας. Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 1989, μια αδελφή από το Γκότχομπ δαπάνησε δυο εβδομάδες κάνοντας κοσμική εργασία στη βορειότερη κωμόπολη της Γροιλανδίας, το Τούλι. Αυτή επωφελήθηκε από την ευκαιρία και κήρυξε στους ανθρώπους της κωμόπολης. Από τότε και ύστερα, ένα νεαρό κορίτσι από το Τούλι, το οποίο άρχισε να μελετάει όταν πήγαινε σχολείο στο Γκότχομπ, επέστρεψε στο Τούλι και συνεχίζει τη Γραφική μελέτη της με ηχογραφημένες κασέτες. Παρά το διωγμό, έχει αρχίσει να μιλάει σε άλλους για όσα μαθαίνει. Έτσι, ακόμη και εκεί, ‘στα πέρατα της γης’ δίνεται μαρτυρία για τη Βασιλεία.—Πράξ. 1:8.

Προβλήματα Σχετικά με το Ζήτημα του Αίματος

Σχεδόν όλοι οι Γροιλανδοί που γνώρισαν την αλήθεια είναι νέοι άνθρωποι. Έτσι, τα προβλήματα που χρειάστηκε να υπερνικήσουν δεν έχουν σχέση με θρησκευτικές διδασκαλίες, αλλά αντίθετα με την ανηθικότητα, την υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών και την εναντίωση από φίλους και συγγενείς. Απαιτήθηκε μεγάλο θάρρος από μέρους τους για να κηρύττουν στα χωριά όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Κάτι ακόμη που αποτέλεσε πρόκληση για τα καινούρια άτομα είναι η σωστή Γραφική άποψη για το αίμα. Πολλά άτομα στη Γροιλανδία απολαμβάνουν τα τοπικά φαγητά: κρέας φώκιας, φάλαινας, πουλιών και άλλου είδους κυνήγι. Ωστόσο, το Γραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Μάρτυρας είναι πως όταν πρόκειται για κρέας από κυνήγι συνήθως δεν έχει χυθεί κατάλληλα το αίμα του. Πολύ λίγοι Γροιλανδοί αδελφοί καταφέρνουν να βρουν κρέας του οποίου το αίμα έχει χυθεί κατάλληλα, γι’ αυτό και είναι διατεθειμένοι να μη φάνε κρέας για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα.

Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι της Ένε από το Γιακομπσχάουν. Την άνοιξη του 1990, η Ένε χρειάστηκε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο επειδή είχε εξωμήτρια κύηση. Ήταν έκτακτο περιστατικό! Αυτή και ο σύζυγός της, και οι δυο νεοβαφτισμένοι, χρειάστηκε ξαφνικά να αντιμετωπίσουν μια διαμάχη σχετικά με τη χρήση του αίματος στην ιατρική. Εξήγησαν στο γιατρό ότι η Χριστιανική άποψη που διακρατούσαν όσον αφορά την ‘αποχή από αίμα’ περιλάμβανε την άρνηση μεταγγίσεων αίματος. (Πράξ. 15:29) Ο γιατρός δέχτηκε να χειρουργήσει την αδελφή χωρίς τη χρήση αίματος. Ωστόσο, η Ένε δεν περίμενε να ζήσει μετά την εγχείρηση. Καθώς την πήγαιναν στο χειρουργείο, αν και έδειξε θάρρος, υποσχέθηκε στο σύζυγό της: «Θα συναντηθούμε στο νέο κόσμο». Ευτυχώς, η εγχείρηση πέτυχε, και την ακριβώς επόμενη μέρα αγκάλιασαν ο ένας τον άλλον. Όμως, η Ένε τώρα πεινούσε και χρειάστηκε να αντιμετωπίσει το ζήτημα του αίματος από άλλη οπτική γωνία. Το νοσοκομείο πρόσφερε μόνο γροιλανδικό φαγητό, κρέας του οποίου το αίμα δεν είχε χυθεί κατάλληλα, επομένως αν ήθελε να φάει έπρεπε να περιμένει να της φέρει ο σύζυγός της φαγητό από το σπίτι τους.

Καλύπτεται η Πνευματική Ανάγκη

Οι άνθρωποι που ζουν στις παράκτιες περιοχές της Γροιλανδίας τρέφουν μεγάλο σεβασμό για την Αγία Γραφή. Για αυτόν το λόγο, Το Βιβλίο μου με τις Βιβλικές Ιστορίες, που εκδόθηκε στη γροιλανδική γλώσσα, κατάφερε να μπει σε πολλά σπίτια. Σε πολλές κωμοπόλεις, 20 με 30 τοις εκατό των σπιτιών έχουν το βιβλίο αυτό, και σε πολλούς απόμακρους οικισμούς τουλάχιστον τα μισά σπίτια το έχουν.

Εξαιτίας των τεράστιων αποστάσεων και του υψηλού κόστους των ταξιδιών, δεν είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν όλες οι εκκλησίες για συνελεύσεις περιοχής και μέρες ειδικής συνέλευσης. Γίνονται διευθετήσεις να παρουσιαστούν αυτά τα προγράμματα στις τοπικές εκκλησίες, όπου συγκεντρώνονται για να ακούσουν μαγνητοταινίες ή βιντεοκασέτες από συνελεύσεις που διεξάχτηκαν ήδη στη Δανία. Όμως, μια φορά το χρόνο, οι ευαγγελιζόμενοι που μένουν σε όλες τις παράκτιες περιοχές συγκεντρώνονται για την ετήσια συνέλευση περιφερείας. Για πολλά καινούρια άτομα, αυτή είναι μια σπάνια ευκαιρία που τους δίνεται για να συναναστραφούν με πολλούς ομοπίστους μαζί· και για τους σκαπανείς των μικρών εκκλησιών, είναι μια πολύτιμη συνάντηση με άλλους ολοχρόνιους διακόνους.

Το Φεβρουάριο του 1990 οι εκκλησίες της Γροιλανδίας συγκλονίστηκαν. Η αδελφή Τζόουν Λαουρίτσεν, που ήταν μόνο 51 ετών, πέθανε ξαφνικά από συγκοπή καρδιάς. Επί πολλά χρόνια αυτή υποστήριζε σθεναρά τη μετάφραση των εντύπων της Εταιρίας στη γροιλανδική. Αυτή ήταν μια μεγάλη απώλεια για το σύζυγό της, τον Κρίστεν, καθώς και για τις εκκλησίες σε αυτή τη γη του πάγου και του ψύχους.

Ο αδελφός Λαουρίτσεν συνέχισε να υπηρετεί στη Γροιλανδία περίπου ένα χρόνο μετά το θάνατο της συζύγου του· κατόπιν χρειάστηκε να επιστρέψει στη Δανία για λόγους υγείας. Αναπολώντας τα πολλά χρόνια της ιεραποστολικής του υπηρεσίας, ο ίδιος λέει: «Όταν αρχίσαμε να κηρύττουμε τα καλά νέα της Βασιλείας στη Γροιλανδία πριν από 35 χρόνια, ήταν στ’ αλήθεια μέρα μικρών πραγμάτων. Τώρα βλέπουμε συνεχώς να εισρέουν ιδιαίτερα νεαροί Γροιλανδοί οι οποίοι μελετούν και παίρνουν τη θέση τους υπέρ της αλήθειας. Είμαι πράγματι ευγνώμων στον Ιεχωβά όχι μόνο επειδή μας χρησιμοποίησε για να αρχίσουμε το έργο σε αυτή τη χώρα αλλά και επειδή μας έδωσε τη δύναμη να συνεχίσουμε μέχρι τον καιρό που άρχισε ο θερισμός».

Ο αδελφός Κρίστιανσεν μετακόμισε από το Γιακομπσχάουν στο Γκότχομπ για να συνεχίσει το μεταφραστικό έργο. Με την καλή βοήθεια ατόμων που γνώριζαν τη γροιλανδική ήταν δυνατόν όχι μόνο να συνεχιστεί η έκδοση της Σκοπιάς αλλά και να μεταφραστεί το βιβλίο Ο Μεγαλύτερος Άνθρωπος που Έζησε Ποτέ, και από τον Ιούλιο του 1992 και ύστερα, άρχισε να εκδίδεται το Ξύπνα! τέσσερις φορές το χρόνο, με τον τίτλο Ιτερίτσι! (Iteritsi!). Οι Γροιλανδοί αδελφοί και αδελφές είναι ευγνώμονες που η οργάνωση του Ιεχωβά δίνει τέτοια υψηλή προτεραιότητα στην πνευματική τροφή, ακόμη και σε τομείς όπου είναι λίγος ο πληθυσμός.

Ο Ξενόγλωσσος Αγρός στη Δανία

Τα τελευταία 20 ως 25 χρόνια, ο αγρός στη Δανία έχει υποστεί αλλαγές. Εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούν στον κόσμο, πολλοί άνθρωποι από άλλες χώρες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν εδώ, και μαζί με αυτούς ήρθαν και προβλήματα όπως οι διακρίσεις και το μίσος για τους ξένους, αν και οι Δανοί πίστευαν ότι ήταν υπεράνω αυτών των πραγμάτων.

Για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, όμως, αυτοί οι μετανάστες παρουσίασαν μια συναρπαστική πρόκληση, τόσο από την άποψη της γλώσσας όσο και από θρησκευτικής άποψης. Προκειμένου να προωθηθεί το έργο μεταξύ των μεταναστών, το 1975 σχηματίστηκε μια μικρή αγγλόφωνη εκκλησία στην Κοπενχάγη. Ενδιαφερόμενα άτομα όλων των φυλών και όλων των εθνικοτήτων άρχισαν να συρρέουν στις συναθροίσεις, να μελετούν και να ασπάζονται την αλήθεια. Μερικά από αυτά τα καινούρια άτομα πήγαν σε άλλες χώρες για να κηρύξουν, αλλά πολλοί παρέμειναν και σήμερα ανήκουν σε μια ισχυρή και πολυποίκιλη εκκλησία στην οποία εκπροσωπούνται περίπου 25 εθνικότητες—σαφής απόδειξη του γεγονότος ότι η αλήθεια ενώνει τους ανθρώπους.

Από τον Ιανουάριο του 1989, η Κοπενχάγη απέκτησε επίσης μια μικρή, αλλά πολύ δραστήρια γιουγκοσλαβική εκκλησία. Μια πρώην ηθοποιός η οποία ήρθε και εγκαταστάθηκε στη Δανία επειδή απογοητεύτηκε από τις αδικίες που λάβαιναν χώρα στην πατρίδα της είναι τώρα βοηθητική σκαπάνισσα. Ένας φοιτητής ήρθε στη Δανία για να βγάλει χρήματα για τις σπουδές του, αλλά αντί για αυτά βρήκε πνευματικά πλούτη και τώρα υπηρετεί τον Ιεχωβά στην πατρίδα του. Μια νεαρή οικογένεια τσιγγάνων, για την οποία η κλοπή και το λαθρεμπόριο αποτελούσαν στο παρελθόν καθημερινά πράγματα, τώρα προωθεί με γενναιοδωρία τις πνευματικές αξίες. Ναι, πολλοί ξένοι που αναζητούσαν πολιτική ελευθερία ή πλούτη στη Δανία έχουν βρει αληθινή ελευθερία και αληθινά πλούτη μέσω του Λόγου του Θεού και της Χριστιανικής εκκλησίας.

Κήρυγμα σε Κουφά Άτομα

Εδώ και πολλά χρόνια, υπάρχει ένας μικρός όμιλος κουφών ευαγγελιζομένων στην Κοπενχάγη που κηρύττει με ζήλο σε άλλα κουφά άτομα τα οποία ζουν σε αυτό το αστικό κέντρο. Το 1980 αυτοί οι ευαγγελιζόμενοι αποφάσισαν ότι και τα 4.000 κουφά άτομα που υπάρχουν στη χώρα έπρεπε να λάβουν μαρτυρία για την αλήθεια στη δική τους γλώσσα—τη δακτυλολογία.

Αυτό έγινε πραγματικότητα με τη βοήθεια ευαγγελιζομένων που δεν είχαν πρόβλημα ακοής αλλά έμαθαν τη δακτυλολογία. Μια ομάδα αδελφών από τον όμιλο των κουφών επισκέφτηκε ορισμένες εκκλησίες και εξήγησαν τι χρειάζονταν. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρωτοβουλίας, ακόμη περισσότερα άτομα που δεν είχαν πρόβλημα ακοής έμαθαν τη δακτυλολογία, και τώρα σχεδόν όλα τα κουφά άτομα της χώρας δέχονται τακτικές επισκέψεις. Το αποτέλεσμα; Είκοσι τέσσερις κουφοί ευαγγελιζόμενοι σε έξι εκκλησίες. Ο όμιλος της Κοπενχάγης, που είναι ο μεγαλύτερος, έχει δυο διακονικούς υπηρέτες και έναν πρεσβύτερο που είναι κουφοί. Διεξάγονται τακτικές συναθροίσεις στη δακτυλολογία, και δυο αδελφοί παρουσιάζουν ομιλίες οι οποίες μεταφράζονται στην ομιλούμενη δανική.

Το Αίμα και η Ιατρική Περίθαλψη

Στην κατά τα άλλα ανεκτική Δανία, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έκαναν μακρόχρονο και δύσκολο αγώνα για να πείσουν τους γιατρούς και τις αρχές ότι πρέπει να σεβαστούν τη στάση τους στο ζήτημα του αίματος. Επί πολλά χρόνια τόσο οι γιατροί όσο και τα νοσοκομεία βασίζονταν σε διατάξεις που χρονολογούνταν από το 1956, οι οποίες στηρίζονταν σε συζητήσεις που έλαβαν χώρα ανάμεσα σε δικηγόρους, γιατρούς και ένα Λουθηρανό ιερέα της εθνικής εκκλησίας της Δανίας. Δεν είναι παράδοξο το γεγονός ότι οι γιατροί πίστευαν ότι είχαν το δικαίωμα να χορηγούν αίμα δια της βίας σε ασθενείς!

Τα πράγματα κλιμακώθηκαν το 1975 όταν ένα νοσοκομείο της Κοπενχάγης προσπάθησε να κάνει δια της βίας μετάγγιση αίματος σε ένα τριάχρονο αγόρι ενάντια στη θέληση των γονέων του. Ευτυχώς, οι γονείς βρήκαν ένα συνεργατικό γιατρό ο οποίος παρείχε στο παιδί καλή ιατρική φροντίδα χωρίς τη χρήση αίματος. Ύστερα από δυο εβδομάδες, το παιδί γύρισε στο σπίτι του και είναι υγιέστατο μέχρι και σήμερα.

Το λυπηρό είναι ότι στη διάρκεια αυτής της ιστορίας και οι γονείς του παιδιού και άλλοι Μάρτυρες δέχτηκαν μια πραγματική εκστρατεία διωγμού από τα μέσα ενημέρωσης. Μάλιστα υπήρξαν απειλές βομβών και περιπτώσεις απροκάλυπτης βίας. Ωστόσο, αυτή η περίπτωση παρείχε στους αδελφούς την ευκαιρία να απευθυνθούν άμεσα στον ιατρικό κόσμο. Ο αδελφός Γιόργκεν Λάρσεν έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Η Μετάγγιση Αίματος—Θρησκευτική Πίστη και Ιατρική Δεοντολογία», το οποίο δημοσιεύτηκε στο Εβδομαδιαίο Ιατρικό Περιοδικό της Δανίας (Ugeskrift for Læger), της 19ης Ιουλίου 1976. Αυτό ήταν το πρώτο μεγάλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Το επόμενο σημαντικό βήμα σημειώθηκε όταν μια αυθεντία σε νομικά και δεοντολογικά ζητήματα, ο Δρ Αλφ Ρος, έγραψε ένα περιεκτικό άρθρο στο Εβδομαδιαίο Ιατρικό Περιοδικό της Δανίας, της 26ης Μαρτίου 1979. Αυτό ήταν βαρυσήμαντο γεγονός επειδή για πρώτη φορά εγέρθηκε στη Δανία κάποιος ειδικός σε νομικά ζητήματα, ο οποίος επιτέθηκε κατά της επικρατούσας νοοτροπίας, και υπερασπίστηκε το δικαίωμα των ενήλικων Μαρτύρων του Ιεχωβά να αρνούνται μεταγγίσεις αίματος σε κάθε περίπτωση, πράγμα που περιλαμβάνει και περιπτώσεις κατά τις οποίες απειλείται η ζωή του ατόμου. Ωστόσο, τα ζητήματα δεν είχαν ακόμη διασαφηνιστεί από νομικής πλευράς.

Το ζήτημα της δεοντολογίας ερχόταν συνεχώς στο προσκήνιο. Το 1982 οι γιατροί στη Δανία πληροφορήθηκαν από τους ιθύνοντες της ιατρικής σχετικά με την αρχή της συγκατάθεσης κατόπιν πληροφόρησης, και το 1985 εκδόθηκε ένα νέο εγχειρίδιο το οποίο περιέχει μια θαυμάσια ανασκόπηση της δεοντολογικής πρόκλησης που παρουσιάζει η άρνηση των Μαρτύρων να δεχτούν μεταγγίσεις αίματος. Κατόπιν, το Σεπτέμβριο του 1989, ο Ιατρικός Σύλλογος της Δανίας υιοθέτησε έναν αλλαγμένο Κώδικα Δεοντολογίας για Γιατρούς (Ethical Code for Physicians). Μια νέα παράγραφος σε αυτό το έντυπο αναφορικά με την πληροφόρηση και τη συγκατάθεση δηλώνει ότι «ο ασθενής έχει το δικαίωμα να λαβαίνει πλήρη πληροφόρηση σχετικά με τη διάγνωση, την πρόγνωση και πιθανές μεθόδους θεραπείας, κτλ., καθώς και το δικαίωμα να αποφασίζει με βάση αυτή την πληροφόρηση αν αυτός ή αυτή θα δεχτεί ή θα αρνηθεί κάποια συγκεκριμένη μέθοδο θεραπείας».

Από δεοντολογικής πλευράς, το πρόβλημα έχει τώρα διασαφηνιστεί, αλλά από νομικής πλευράς υπάρχει ακόμη κάποια αμφιβολία για το αν η αυτονομία του ασθενούς είναι ανώτερη από την υποχρέωση που έχει ο γιατρός να παρέχει βοήθεια. Οι νομοθέτες είχαν υπόψη τους το διφορούμενο αυτό ζήτημα, και στα τέλη του 1989, πρότειναν ένα νόμο ο οποίος θα καθιστούσε αξιόποινο αδίκημα την παροχή θεραπείας σε κάποιον ασθενή ενάντια στη θέλησή του. Ο νόμος ψηφίστηκε στις 8 Μαΐου 1992, και τέθηκε σε ισχύ πέντε μήνες αργότερα την 1η Οκτωβρίου. Ωστόσο, οι αδελφοί και οι αδελφές εξακολουθούν να έχουν ανάγκη από ειδική βοήθεια, και η διευθέτηση να υπάρχουν Επιτροπές Νοσοκομείων, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1991, τους έχει ήδη ωφελήσει πολύ.

Χώρος Συνελεύσεων για Όλη τη Χώρα

Αφού αποπερατώθηκε το γραφείο τμήματος και υπήρχαν ήδη δυο Αίθουσες Συνελεύσεων για τις συνελεύσεις περιοχής, εγέρθηκε το ερώτημα: Γιατί να μην οικοδομηθεί ένα συγκρότημα για συνελεύσεις περιφερείας που θα εξυπηρετεί όλη τη χώρα; Γιατί να μη χρησιμοποιηθεί το κτήμα κοντά στην Αίθουσα Συνελεύσεων στο Σίλγκεμπορ για μια τέτοια εγκατάσταση, εφόσον βρίσκεται κοντά στο γεωγραφικό κέντρο της χώρας;

Το οικοδομικό έργο παρουσιάστηκε στο Κυβερνών Σώμα, το οποίο και το ενέκρινε. Ο δήμος του Σίλγκεμπορ μάς χορήγησε ένα οικόπεδο περίπου 160 στρεμμάτων, το οποίο περιλάμβανε μια μεγάλη και πανέμορφη προστατευμένη έκταση περίπου ένα χιλιόμετρο από την Αίθουσα Συνελεύσεων. Οι εκσκαφές άρχισαν την 1η Ιουλίου 1990. Ήταν ένα τεράστιο έργο! Στη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών, μετακινούνταν 1.500 τόνοι χώματος κάθε μέρα—εκατό γεμάτα φορτηγά! Όμως, ένας αδελφός που είχε πείρα στις εκσκαφές διαβεβαίωνε τους πάντες: «Μετακινώ χώματα εδώ και 30 χρόνια, και η γη παραμένει στρογγυλή».

Ο ίδιος ο χώρος της συνέλευσης αποτελείται από ένα ημισκεπασμένο αμφιθέατρο μέσα στο οποίο κανένας δεν κάθεται πάνω από 70 μέτρα μακριά από τον ομιλητή. Είναι χωρητικότητας 3.500 ατόμων, και στην παραπλήσια Αίθουσα Συνελεύσεων, άλλα 900 άτομα μπορούν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα από τηλεόραση κλειστού κυκλώματος. Στον τόπο των συνελεύσεων υπάρχουν ιδανικές συνθήκες για τη μετάδοση ήχου και καλές εγκαταστάσεις για στάθμευση και πρώτες βοήθειες, ένας πάγκος εντύπων και τουαλέτες. Στις εγκαταστάσεις περιλαμβάνεται ένας χώρος κατασκήνωσης όπου μπορούν να κοιμηθούν περίπου χίλιοι αδελφοί και αδελφές σε τροχόσπιτα ή σε σκηνές.

Την 1η Ιουνίου 1991 έφτασε η μέρα της αφιέρωσης. Ο Λόιντ Μπάρι από το Κυβερνών Σώμα εκφώνησε μια ενθαρρυντική ομιλία αφιέρωσης, που ήταν πολύ ενισχυτική για την πίστη. Περίπου 4.000 αδελφοί και αδελφές παρακολούθησαν το πρόγραμμα στο χώρο της συνέλευσης, και 700 άτομα την παρακολούθησαν μέσω τηλεφωνικής σύνδεσης στην Αίθουσα Συνελεύσεων στο Χέρλουφμαουλε. Την επόμενη εβδομάδα, προβλήθηκε σε όλες τις εκκλησίες ένα 75λεπτο πρόγραμμα σε βίντεο, το οποίο ανασκοπούσε αυτή την περίσταση. Το καλοκαίρι εκείνο, αυτός ο νέος χώρος συνελεύσεων παρείχε ένα θαυμάσιο σκηνικό για πέντε Συνελεύσεις Περιφερείας «Άνθρωποι που Αγαπούν την Ελευθερία».

Αποβλέπουμε στο Μέλλον

Στη διάρκεια των 100 ετών που πέρασαν από τότε που επισκέφτηκε ο αδελφός Ρώσσελ για πρώτη φορά τη Δανία, οι κοινωνικές συνθήκες έχουν αλλάξει πάρα πολύ. Ενώ η τεχνολογική πρόοδος έχει φέρει υλική ευημερία και έχει μεταμορφώσει τη χώρα σε μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, το ενδιαφέρον για θρησκευτικά ζητήματα έχει σχεδόν εκλείψει.

Αναπόφευκτα, αυτοί οι παράγοντες έχουν επηρεάσει το έργο κηρύγματος της Βασιλείας. Υπήρξαν εποχές αύξησης, αλλά και περίοδοι στασιμότητας, ιδιαίτερα όταν ο υλισμός, η απάθεια και άλλοι παράγοντες συνέβαλαν στη μείωση του αριθμού των ευαγγελιζομένων. Έτσι, είναι ιδιαίτερα ευχάριστο να βλέπει κανείς ότι στα χρόνια που πέρασαν ένας μεγάλος αριθμός ατόμων απέκτησαν συναίσθηση της πνευματικής τους ανάγκης, αφιερώθηκαν στον Ιεχωβά και τον υπηρετούν πιστά. Υπάρχει τώρα ένα ανώτατο όριο 16.407 ευαγγελιζομένων της Βασιλείας στη Δανία, μια αναλογία 1 προς 315 άτομα σε σύγκριση με τον πληθυσμό. Πολλοί ευαγγελιζόμενοι μετακόμισαν και υπηρετούν σε άλλες χώρες όπου η ανάγκη είναι μεγαλύτερη—κυρίως σε χώρες όπως η Νορβηγία και η Σουηδία, αλλά και στα νησιά Φερόες και στη Γροιλανδία, και μέσω της Γαλαάδ σε πιο απόμακρα μέρη.

Παρά την ισχυρή πίεση που ασκεί ο κόσμος, το πνεύμα των ευαγγελιζομένων είναι υγιές. Μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια, ο αριθμός των σκαπανέων έχει αυξηθεί σημαντικά, από 584 σε 1.315 άτομα. Τον περασμένο χρόνο, οι παρόντες στην Ανάμνηση έφτασαν τα 24.960 άτομα. Κάθε χρόνο, βαφτίζονται περίπου 500 καινούρια άτομα. Έτσι, αν και οι άνθρωποι σε όλα τα μέρη της Δανίας έχουν δει Μάρτυρες στο κατώφλι τους, υπάρχει ακόμη πολύ έργο που πρέπει να γίνει. Είναι αλήθεια, όπως λένε, ότι τίποτα δεν πτοεί τους Δανούς. Παρ’ όλα αυτά, άσχετα με τη θρησκευτική απάθεια που υπάρχει, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Δανία είναι αποφασισμένοι να εγκαρτερήσουν και να επιτελέσουν πλήρως το έργο που τους έχει εμπιστευτεί ο Βασιλιάς, ο Ιησούς Χριστός: το κήρυγμα των καλών νέων της Βασιλείας!—2 Τιμ. 4:5· Εβρ. 10:36.

[Πίνακες στη σελίδα 147]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΔΑΝΙΑ

Μέσοι Όροι Σκαπανέων

1.315

777

556

228

137

1950 1960 1970 1980 1992

Ανώτατα Όρια Ευαγγελιζομένων

16.407

13.228

12.569

9.504

4.936

1950 1960 1970 1980 1992

[Χάρτες στη σελίδα 66]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΔΑΝΙΑ

Πρωτεύουσα: Κοπενχάγη

Επίσημη Γλώσσα: Δανική

Κύρια Θρησκεία: Λουθηρανική

Πληθυσμός: 5.162.126

Γραφείο Τμήματος: Χόλμπεγκ

ΔΑΝΙΑ

Σγκαγκέν

Βόρεια Θάλασσα

Όλμπορ

ΜΟΡΣ

Σίλγκεμπορ

Όντερ

ΓΙΟΥΤΛΑΝΔΗ

Έσμπγιερ

ΦΙΝ

Νίμπορ

ΣΓΙΕΛΑΝ

Χελσενγκέρ

Χόλμπεγκ

Ρόσκιλε

Χέρλουφμαουλε

ΜΕΝ

ΛΑΝΓΚΕΛΑΝ

ΛΟΛΑΝ

ΦΑΛΣΤΕΡ

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Βαλτική Θάλασσα

ΣΟΥΗΔΙΑ

Κοπενχάγη

[Χάρτης]

ΓΡΟΙΛΑΝΔΙΑ

Τούλι

Ούπερναβικ

Ούμανακ

Κούτλιγκσατ

Γκότχομπ

[Χάρτης]

ΜΠΟΡΝΧΟΛΜ

[Χάρτης/Εικόνες στις σελίδες 108, 109]

ΝΗΣΙΑ ΦΕΡΟΕΣ

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Νορβηγική Θάλασσα

ΣΤΡΕΪΜΟ

Βεστμάνα

Κλάκσβικ

Τόρσχαβν

Ατλαντικός Ωκεανός

ΣΟΥΝΤΕΡΟ

[Εικόνα στη σελίδα 72]

Ο Τζον Ράινσετ γνώρισε την αλήθεια το 1907. Ήταν ακούραστος ευαγγελιζόμενος. Η σύζυγός του, Αογκούστα, παρά το γεγονός ότι ήταν φιλάσθενη, κήρυττε και αυτή με ζήλο

[Εικόνα στη σελίδα 74]

Η Τίρα Λάρσεν από το Όλμπορ υπηρετούσε ως βιβλιοπώλισσα το 1915

[Εικόνα στη σελίδα 75]

Στην αυλή του Όλε Σούας Κέδε στην Κοπενχάγη το 1909. Ο αδελφός Ρώσσελ βρίσκεται στη μέση της δεύτερης σειράς· στα δεξιά του είναι ο επίσκοπος τμήματος, Καρλ Λουτιχάου

[Εικόνα στη σελίδα 79]

Η Μαρίε Ντούε απολύθηκε από δασκάλα όταν έγινε Σπουδάστρια της Γραφής το 1915

[Εικόνα στη σελίδα 81]

Διαφημιστικό που ανακοινώνει την ομιλία του αδελφού Μακμίλαν. Οι συναθροίσεις που διεξήγαγε το 1920 προσέλκυσαν 5.000 και πλέον ακροατές

[Εικόνα στη σελίδα 82]

Ο αδελφός Ρόδερφορντ αναχωρεί από τον Κεντρικό Σταθμό της Κοπενχάγης το 1922

[Εικόνα στη σελίδα 87]

Στη δεκαετία του 1920 οι βιβλιοπώλες κήρυτταν με αμείωτο ζήλο. Ο Κρίστιαν Ντέιλ, αριστερά, ο Κρίστιαν Ρέμερ, άκρη δεξιά, μαζί με την Άννα Πέτερσεν, τον Σόρεν Λάουριντσεν και την Τόρα Σβένσεν

[Εικόνα στη σελίδα 88]

Ο αδελφός Ντέι και ο αδελφός Ρόδερφορντ στο αεροδρόμιο Κάστροπ το 1927

[Εικόνα στη σελίδα 89]

Ο Γουίλιαμ Ντέι, επίσκοπος του Γραφείου Βόρειας Ευρώπης, και ο Άλμπερτ Γουέστ, επίσκοπος τμήματος στην Εσθονία μέχρι το 1930, όταν έγινε γραμματέας του Ντέι

[Εικόνα στη σελίδα 95]

Το γραφείο τμήματος από το 1932 ως το 1957, στο Βέλμπι

[Εικόνα στη σελίδα 97]

Μια ομάδα που δίνει μαρτυρία με φωνογράφους προσαρμοσμένους πάνω σε ποδήλατα

[Εικόνα στη σελίδα 104]

Το 1944 αυτό το κτίριο στο Λάνγκελαν στέγαζε το Βιβλικό σχολείο

Ο Φίλιπ Χόφμαν, πάνω αριστερά, δάσκαλος του Βιβλικού σχολείου, και ο Σίμον Πέτερσεν, μπροστά στο κέντρο, ο διευθυντής του σχολείου, μαζί με τη σύζυγό του, Έλσε, μπροστά αριστερά

[Εικόνες στις σελίδες 108, 109]

Ο Τζον και η Σόνια Μίκελσεν με την τοπική ενδυμασία των νησιών Φερόες, μαζί με το γιο τους Άμπσαλομ. Ο Τζον ήταν ο πρώτος ντόπιος που διορίστηκε πρεσβύτερος

Ο Σβεν και η Ρουτ Μόλμπεκ, ειδικοί σκαπανείς, σε ένα πλοίο που κατευθύνεται για το Κλάκσβικ το 1958

[Εικόνα στη σελίδα 110]

Ο Ρίτσαρντ και η Τζούλια Εϊμπραχάμσον, που υπηρέτησαν στη Δανία 26 και πλέον χρόνια, τώρα υπηρετούν στο προσωπικό των κεντρικών γραφείων στο Μπρούκλιν

[Εικόνες στη σελίδα 111]

Ο Σβεν Όε Νίλσεν και ο Έντμουντ Όνσταντ διέσχισαν με τα πόδια τους λόφους στα νησιά Φερόες. Για να είναι σίγουροι ότι θα είχαν στέγη το βράδυ, έστηναν μια σκηνή που την έραψαν οι ίδιοι

[Εικόνα στη σελίδα 115]

Από το 1955, οι κωμοπόλεις και η επαρχία της Γροιλανδίας ακούνε τα καλά νέα

[Εικόνες στις σελίδες 116, 117]

Η Μαρίε Τάουσεν, αριστερά, ήταν η πρώτη Γροιλανδή που βαφτίστηκε στη Γροιλανδία, το 1973. Τρία χρόνια αργότερα την ακολούθησε η Ντεμπόρα Μπραντ, που φοράει την τυπική γροιλανδική γιορταστική ενδυμασία. Πάνω βλέπουμε ένα χωριό κοντά στο Ούμανακ, στη βόρεια Γροιλανδία

[Εικόνα στη σελίδα 123]

Το γραφείο τμήματος από το 1957 ως το 1982, στο Βίρουμ

[Εικόνα στη σελίδα 125]

Απαιτείται πολλή εργασία για την προετοιμασία των σκηνικών που προορίζονται για τα δράματα με διαφάνειες. Αυτή η αγορά στη Βαβυλώνα κατασκευάστηκε για το δράμα του 1991 που αφορούσε τη ζωή του Έσδρα

[Εικόνα στη σελίδα 131]

Ο χώρος συνελεύσεων στο Σίλγκεμπορ περιλαμβάνει ένα ημισκεπασμένο αμφιθέατρο το οποίο μπορεί να στεγάσει 3.500 άτομα, και η παραπλήσια Αίθουσα Συνελεύσεων έχει καθίσματα για άλλα 900 άτομα

[Εικόνα στη σελίδα 132]

Η μεγαλύτερη συνέλευση που έγινε ποτέ στη Σκανδιναβία διεξάχτηκε στην Κοπενχάγη το 1969

[Εικόνα στη σελίδα 133]

Το νέο γραφείο τμήματος στο Χόλμπεγκ. Ο Ντάνιελ Σίντλικ από το Κυβερνών Σώμα μίλησε στην αφιέρωση το 1983

[Εικόνα στη σελίδα 134]

Η Αίθουσα Βασιλείας στο Τόρσχαβν—με σκεπή από τύρφη

[Εικόνα στη σελίδα 142]

Η Επιτροπή του Τμήματος. Από αριστερά, Έρικ Γιόργκενσεν, Χένιγκ Τούσγκο, Γιόργκεν Λάρσεν, Άνε Σ. Νίλσεν και Όλα Ραντ Νίλσεν