Ένας Κόσμος που Έχει Ξεφύγει από Κάθε Έλεγχο
Το γεγονός ότι ο άνθρωπος κυνηγάει ανυπόμονα την άμεση ικανοποίηση τον έχει κάνει να χάσει κάθε έλεγχο. Αναλογιστείτε μερικά παραδείγματα:
Οικολογία: Ο άνθρωπος λυμαίνεται το περιβάλλον. Μακροπρόθεσμα, φαίνεται ότι οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές· βραχυπρόθεσμα, όμως, η λεηλασία των γήινων πόρων και η ολιγωρία για τον περιορισμό της μόλυνσης σημαίνουν χρήματα τόσο για τις βιομηχανίες όσο και για τις κυβερνήσεις. Έτσι, η λεηλασία συνεχίζεται παρά τις διαμαρτυρίες των περιβαλλοντολόγων.
Οικονομία: Έθνη σε κάθε γωνιά της γης δανείζονται ολοένα και περισσότερα χρήματα, συσσωρεύοντας βουνά από χρέη, χάρη των άμεσων οικονομικών αναγκών. Χωρίς να νοιάζονται, αγνοούν τις ζοφερές προειδοποιήσεις των οικονομολόγων—ότι οι τόκοι όλων αυτών των δανείων μπορεί να μεγαλώσουν τόσο ώστε να δημιουργήσουν αργότερα ένα αβάσταχτο φορτίο ή ότι η παγκόσμια οικονομία που βασίζεται σ’ ένα θεμέλιο παγκόσμιου χρέους είναι δυσοίωνα επισφαλής και μπορεί να καταρρεύσει, αν οι φτωχές χώρες αποδειχτούν ανίκανες να ξεπληρώσουν τα δάνειά τους.
Ηθική: Ναρκομανείς, αλκοολικοί, χαρτοπαίχτες, εγκληματίες κάθε είδους, μοιχοί, πόρνοι—ποιος θα αρνιόταν ότι, σ’ ολόκληρο τον κόσμο, αυξάνει σήμερα ο αριθμός τέτοιων ατόμων; Αυτοί αποτελούν μια ξεχωριστή ομάδα που έχει έναν κοινό παρονομαστή: Το θέλουν ΤΩΡΑ! Είτε αυτό που θέλουν είναι σεξ είτε χρήματα είτε εξουσία είτε απλώς ένα «φτιάξιμο», πολλοί είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν το γάμο τους, την οικογένειά τους, τη συνείδησή τους, την οικονομική τους ασφάλεια, την υγεία τους, το καλό τους όνομα, ακόμη και τη ζωή τους, για τέτοιες παροδικές απολαύσεις.
Δεν είναι καθόλου υπερβολικό να πούμε ότι ο σημερινός κόσμος έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, ότι κυβερνιέται από μια σχεδόν παιδιάστικη απληστία. Μερικοί αγωνίζονται με ειλικρίνεια ενάντια στο μυωπικό τρόπο σκέψης που είναι τόσο διαδεδομένος στον κόσμο. Αλλά πολύ πιο ισχυρές, και πολύ πιο διεισδυτικές, είναι οι δυνάμεις που υπονομεύουν το διορατικό τρόπο σκέψης και την αυτοσυγκράτηση όλων μας.
Επιρροές που Υπονομεύουν
Ο σύγχρονος άνθρωπος, ιδιαίτερα στα πλέον βιομηχανοποιημένα κράτη, κατακλύζεται διαρκώς από ένα χείμαρρο προπαγάνδας την οποία διοχετεύουν τα μέσα ενημέρωσης. Με την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τον κινηματογράφο, τα περιοδικά και τις εφημερίδες, προωθείται επιδέξια η άμεση ικανοποίηση.
Οι διαφημίσεις στα μέσα ενημέρωσης σας λένε με δυνατή φωνή να αγοράζετε, να αγοράζετε, να αγοράζετε—και να κάνετε αιτήσεις για πιστωτικές κάρτες για να μπορείτε να αγοράζετε τώρα, τώρα, τώρα. Αμέτρητα προϊόντα μπορείτε να τα αποκτήσετε μ’ ένα μόνο τηλεφώνημα. Οι διαφημίσεις φαίνεται να σας καθησυχάζουν: ‘Νοιάζεστε αργότερα για την πληρωμή!’ Έχουν σχεδιαστεί με περίσσια δεξιοτεχνία για να παρασύρουν τις αισθήσεις. Γυρίστε μια σελίδα σ’ ένα περιοδικό, και θα βυθιστείτε στη μυρωδιά ενός αρώματος. Ανοίξτε το ραδιόφωνο, και θα διαπιστώσετε ότι ένας χαρακτηριστικός ήχος θα κουδουνίζει επίμονα μέσα στο μυαλό σας επί μέρες. Ανοίξτε την τηλεόραση, και οι φανταχτερές εικόνες της θα σας συναρπάσουν. Όπως και στα μουσικά βίντεο, οι εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη με γοργό ρυθμό, για να μπορεί να τις παρακολουθεί ακόμη και το άτομο που έχει τη μικρότερη ικανότητα προσήλωσης.
Η τηλεόραση δεν διαφημίζει απλώς την άμεση ικανοποίηση. Την παρέχει κιόλας. Με το απλό πάτημα ενός κουμπιού, ικανοποιεί την επιθυμία για διασκέδαση. Συχνά παρέχει διασκέδαση παρουσιάζοντας ανθρώπους που ικανοποιούν τις δικές τους επιθυμίες. Ο πρωταγωνιστής σε μια ταινία δράσης καταφεύγει στη βία, όταν αυτό «αξίζει» στους ανταγωνιστές του. Το πρώιμα αναπτυγμένο παιδί ταπεινώνει τους γονείς του με άπρεπες εξυπνάδες. Το αισθησιακό, ρομαντικό άτομο ενδίδει εύκολα στη μοιχεία ή στο προγαμιαίο σεξ. Η τηλεόραση σπάνια αποδοκιμάζει τέτοιους χαρακτήρες για την έλλειψη εγκράτειας που τους χαρακτηρίζει· τους εξυμνεί, προσδίδοντάς τους μια δραματοποιημένη δόξα ή περιβάλλοντάς τους με τεχνητά γέλια επιδοκιμασίας.
Παρόμοια, ένα πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό Δι Ατλάντικ Μάνθλι (The Atlantic Monthly) έλεγε ότι ο σημερινός κινηματογράφος του Χόλιγουντ αποτελεί «ένα θέαμα σχολαστικά διαμορφωμένο έτσι ώστε να παρέχει ικανοποίηση οποιαδήποτε στιγμή», όπου «η μια ταινία μετά την άλλη κραυγάζει επανειλημμένα: ‘Μπορείς να τα έχεις όλα!’» Φαίνεται πως τίποτα δεν ικανοποιεί τους σημερινούς θεατές περισσότερο απ’ ό,τι η βία. Το άρθρο καταγγέλλει ότι οι ταινίες στο παρελθόν «κατέπνιγαν την παρόρμηση που είχε ο θεατής να συμμετάσχει στη βία», ενώ, «αντίθετα, σήμερα η βία στην οθόνη χρησιμοποιείται κυρίως για να προσκαλέσει το θεατή να απολαύσει αυτό που αισθάνεται κάποιος όταν σκοτώνει, χτυπάει ή ακρωτηριάζει άλλους». Μάλιστα, η δράση και η βία έχουν εκτοπίσει τόσο πολύ την πλοκή και το διάλογο από τις ταινίες, ώστε τα κείμενα των σημερινών σεναρίων είναι 25 τοις εκατό μικρότερα απ’ ό,τι ήταν στη δεκαετία του 1940, παρ’ όλο που αυτές καθαυτές οι ταινίες έχουν το ίδιο μήκος.
Οι θρησκείες του κόσμου βρίσκονται σε ιδανική θέση προκειμένου να βοηθήσουν την ανθρωπότητα να ανυψωθεί και να εγκαταλείψει αυτή την εσφαλμένη ‘μανία για το παρόν’. Μολαταύτα, φαίνεται ότι πάρα πολλοί θρησκευτικοί ηγέτες είναι οι ίδιοι βουτηγμένοι στο κυνήγι της άμεσης ικανοποίησης. Πόσο συχνά δεν διαβάζουμε ότι αυτοί προσπαθούν να αποκτήσουν εξουσία και επιρροή στον τομέα της πολιτικής ή ότι επιζητούν την εύνοια του πεισματικού τους ποιμνίου νερώνοντας τις ηθικές αξίες ή ότι φτάνουν στο σημείο να χρησιμοποιούν την Αγία Γραφή ως επίχρισμα δικαιοσύνης πίσω από το οποίο κάνουν με υποκρισία ό,τι τους αρέσει; Αντί να αφαιρέσουν το προσωπείο της άμεσης ικανοποίησης, αποκαλύπτοντας τι είναι συχνά αυτή η ικανοποίηση—δηλαδή μέρος του δέλεαρ της αμαρτίας—ενώνονται με άλλους ‘ηθολόγους’ στην προσπάθεια να μειώσουν τη σοβαρότητα της αμαρτίας, ορίζοντας εκ νέου τα διάφορα είδη της και δίνοντάς τους ήπιους ευφημισμούς όπως ‘κληρονομικά προβλήματα’ και ‘εναλλακτικοί τρόποι ζωής’.—Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 8.
Ένα Μέσο Αντίδρασης σ’ Αυτή την Τάση
Με τέτοιο κλίμα που επικρατεί στον κόσμο, πώς μπορούμε να αντισταθούμε; Πώς μπορούμε να παίρνουμε αποφάσεις χωρίς να αμφιταλαντευόμαστε άσκοπα εξαιτίας του δέλεαρ της άμεσης ικανοποίησης; Η απάντηση ίσως σας προκαλέσει έκπληξη: Η Αγία Γραφή μπορεί να βοηθήσει. Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να πιστεύουν πολλοί, η Αγία Γραφή δεν είναι κατά της απόλαυσης. Δεν προάγει τον ασκητισμό ούτε την άκαμπτη αυταπάρνηση. Μάλλον, η Αγία Γραφή μάς διδάσκει πώς να ζούμε με ευτυχία, κρατώντας την απόλαυση στη σωστή της θέση.
Η Αγία Γραφή περιγράφει τον Δημιουργό ως ‘τον ευτυχισμένο Θεό’, ο οποίος ‘ευφραίνεται με τα έργα του’. (1 Τιμόθεον 1:11, ΜΝΚ· Ψαλμός 104:31) Όσο για τους ανθρώπους, το εδάφιο Εκκλησιαστής 3:1, ΛΧ, λέει: «Δι’ έκαστον πράγμα υπάρχει καθωρισμένος καιρός και υπάρχει καιρός δι’ έκαστον σκοπόν υπό τους ουρανούς». Σύμφωνα με τα εδάφια που ακολουθούν το παραπάνω εδάφιο, σ’ αυτό περιλαμβάνεται ο καιρός για να γελάει κανείς, ο καιρός για να χορεύει, ο καιρός για να αγκαλιάζει και ο καιρός για να αγαπάει. Μάλιστα τα εδάφια Παροιμίαι 5:18, 19 εξυμνούν την ωραιότητα της σεξουαλικής απόλαυσης μεταξύ συζύγων, λέγοντας στους παντρεμένους άντρες να ‘ευφραίνονται με τη γυναίκα της νεότητάς τους’. Σαφώς, λοιπόν, δεν είναι εσφαλμένη κάθε ικανοποίηση ούτε είναι ανάγκη να αναβάλλει κανείς με απόλυτο τρόπο κάθε είδους ικανοποίηση. Αλλά εκείνο που συχνά λείπει είναι η εγκράτεια.—Γαλάτας 5:22, 23.
Πρέπει να βλέπουμε τις απολαύσεις μας από τη σωστή σκοπιά. Πρέπει να αξιολογούμε τα πράγματα με τον ορθό τρόπο. Το να ευαρεστούμε τον Θεό πρέπει να τοποθετείται πολύ υπεράνω των απολαύσεών μας· πρέπει να είναι το πρώτο πράγμα στη ζωή μας. Έπειτα έρχεται η βασισμένη σε αρχές αγάπη για το συνάνθρωπό μας. (Ματθαίος 6:33· 22:36-40) Αν αγαπάμε αληθινά τον Θεό και τον πλησίον μας, τότε με χαρά θα δίνουμε προτεραιότητα σ’ αυτά τα δυο πράγματα και όχι στη δική μας ικανοποίηση.
Επίσης, αν αξιολογούμε τα διάφορα πράγματα με βάση την Αγία Γραφή, θα βοηθηθούμε να αρνούμαστε κατηγορηματικά την ικανοποίηση, όταν χρειάζεται να το κάνουμε αυτό. Θα αποκλείουμε τη μέθη, τη μοιχεία, την πορνεία, τα τυχερά παιχνίδια, την απληστία, τα ναρκωτικά και τη βία. Καθεμιά απ’ αυτές τις αμαρτίες προσφέρει άμεση ικανοποίηση με το δικό της τρόπο, αλλά όλες τους εξοργίζουν τον Θεό και βλάπτουν το συνάνθρωπό μας. Οι νόμοι του Θεού ενάντια σ’ αυτές τις αμαρτίες αποτελούν βέβαιη ένδειξη της αγάπης του για εμάς, γιατί, μακροπρόθεσμα, το τίμημα της αμαρτίας το πληρώνει πάνω απ’ όλους αυτός που αμαρτάνει. Το τίμημα μπορεί να είναι κάποια ασθένεια, ένα διαλυμένο σπίτι ή η φτώχεια. Μπορεί να είναι τόσο σοβαρό όσο ο θάνατος ή τόσο τραγικό όσο μια κενή και χωρίς νόημα ζωή.
Να Ακολουθούμε τα Καλά Παραδείγματα
Ο Θεός θέλει να ζούμε μια ευτυχισμένη, παραγωγική ζωή· ο Λόγος του είναι γεμάτος παραδείγματα αντρών και γυναικών που απόλαυσαν τέτοιου είδους ζωή. Σε πολλές περιπτώσεις, η πίστη τους στον Θεό και η αγάπη τους γι’ αυτόν τους υποκίνησε να παραμερίσουν για λίγο την προσωπική τους ικανοποίηση. (Βλέπε Εβραίους, 11ο κεφάλαιο.) Ο Μωυσής αποτελεί πολύ γνωστό παράδειγμα απ’ αυτή την άποψη. Ανατράφηκε ως γιος της κόρης του Φαραώ στην αρχαία Αίγυπτο και είχε την προοπτική να ζήσει μια ζωή γεμάτη προσωπική ικανοποίηση. Αν είχε παραμείνει στο σπιτικό του Φαραώ, θα μπορούσε να έχει εξουσία, επιρροή, πλούτη και, χωρίς αμφιβολία, άφθονες ευκαιρίες για σεξουαλική απόλαυση. Αλλά, αντί γι’ αυτό, προτίμησε να λάβει τη μεταχείριση των περιφρονημένων και υποδουλωμένων Ισραηλιτών. Γιατί;
Το εδάφιο Εβραίους 11:25 απαντά, λέγοντας ότι προτίμησε «να κακουχήται με τον λαόν του Θεού παρά να έχη πρόσκαιρον απόλαυσιν αμαρτίας». Ο Μωυσής διέκρινε τι ακριβώς είναι η άμεση ικανοποίηση. Έρχεται αμέσως και φεύγει αμέσως. Είναι πρόσκαιρη. Τελειώνει γρήγορα. Έτσι, αντί να απορροφηθεί σε ό,τι θα του πρόσφερε απόλαυση εκείνη τη στιγμή, συγκέντρωσε την προσοχή του σε ό,τι θα τον οδηγούσε σ’ ένα ευτυχισμένο μέλλον. Όπως λέει το εδάφιο Εβραίους 11:26, ΜΝΚ: ‘Αυτός απέβλεπε έντονα στην επίδοση της ανταμοιβής’. Αυτή η ανταμοιβή ήταν πραγματική γι’ αυτόν, όπως ήταν πραγματικός κι Εκείνος που θα του έδινε την ανταμοιβή. Το εδάφιο 27 λέει: «Ως βλέπων τον αόρατον ενεκαρτέρησε».
Μερικοί μπορεί να χλευάζουν τον Μωυσή για την επιλογή που έκανε. Άλλοι ίσως πουν ότι εκείνοι θα διάλεγαν τα πλούτη, την εξουσία και τη φήμη. Αλλά για σκεφτείτε: Αν ο Μωυσής είχε διαλέξει την πορεία της άμεσης ικανοποίησης, θα τον ξέραμε καν σήμερα; Θα επιζούσε το αιγυπτιακό του όνομα γραμμένο με ιερογλυφικά πάνω σε καμιά θρυμματισμένη, διαβρωμένη πέτρα σ’ ένα μουσείο, αποτελώντας μια δυσερμήνευτη και κοινότοπη πληροφορία, γνωστή σε μια χούφτα αρχαιολόγους; Ή, το πιθανότερο, θα κειτόταν 34 αιώνες θαμμένο και ξεχασμένο κάτω από το χώμα και την άμμο; Και τι θα είχε γίνει με την ανταμοιβή του; Θα μπορούσε να είναι βέβαιος ο Μωυσής ότι το όνομά του θα βρίσκεται στη μνήμη του Ιεχωβά, αν είχε προτιμήσει την εύκολη πορεία της προσωπικής απόλαυσης;
Το όνομα του Μωυσή αποτελεί πηγή έμπνευσης για εκατομμύρια άτομα σήμερα. Το μέλλον του είναι βέβαιο. Και το δικό σας μέλλον μπορεί να είναι το ίδιο βέβαιο. Κι εσείς, επίσης, μπορείτε να αποτελέσετε πηγή ενθάρρυνσης για άλλους. Όταν παίρνετε αποφάσεις στη ζωή, από τη μεγαλύτερη μέχρι τη μικρότερη, μην αφήνετε να σας εξαπατά η προπαγάνδα του κόσμου, που λέει ότι πρέπει να αποκτήσετε ό,τι επιθυμείτε ΤΩΡΑ! Να ρωτάτε τον εαυτό σας: ‘Είναι αυτό που επιθυμώ σε αρμονία με ό,τι ζητάει ο Δημιουργός μου από εμένα; Μήπως, επιδιώκοντας αυτό που επιθυμώ τώρα, βάζω τις πνευματικές μου επιδιώξεις στο περιθώριο; Μήπως με κάποιον τρόπο κινδυνεύω να χάσω την ανταμοιβή μου; Τι είδους παράδειγμα θέτω για τους φίλους μου και για την οικογένειά μου;’
Μην προτιμήσετε το μυωπικό τρόπο σκέψης αυτού του κόσμου αντί για τη γεμάτη διορατικότητα σοφία του Θεού. Μην ανταλλάξετε τη μακροπρόθεσμη ευτυχία με τη βραχυπρόθεσμη απόλαυση, το αιώνιο με το πρόσκαιρο. Στο κάτω-κάτω, ο Δημιουργός μας μάς προσφέρει τη μεγαλύτερη ικανοποίηση που είναι δυνατό να φανταστούμε. Όπως λέει γι’ αυτόν το εδάφιο Ψαλμός 145:16: «Ανοίγεις την χείρα σου και χορταίνεις την επιθυμίαν παντός ζώντος». Μέρος αυτής της ικανοποίησης έρχεται αμέσως· μέρος της απαιτεί χρόνο και υπομονή. Η ζωή που είναι αφιερωμένη στην υπηρεσία του Ιεχωβά είναι γεμάτη απολαύσεις—τις ομορφιές της δημιουργίας, τη ζεστασιά της φιλίας, τη χαρά της εργασίας που είναι γεμάτη προκλήσεις και ανταμοιβές, την ευφροσύνη που έρχεται όταν παίρνει κανείς απαντήσεις στα πιο βασανιστικά ερωτήματα της ζωής. Κι εκτός απ’ αυτά, ο Δημιουργός μάς προσφέρει μια ζωή που θα φέρνει ικανοποίηση για πάντα.—Ιωάννης 17:3.