Στον ναό, ο Ιησούς μόλις αποστόμωσε τους πρωθιερείς και τους πρεσβυτέρους του λαού, οι οποίοι αμφισβήτησαν την εξουσία με την οποία ενεργεί. Ο Ιησούς τούς έκανε να σωπάσουν με την απάντησή του. Κατόπιν λέει μια παραβολή που εκθέτει το τι είδους άνθρωποι είναι πραγματικά.

Ο Ιησούς αφηγείται: «Κάποιος είχε δύο παιδιά. Πήγε στον πρώτο και είπε: “Παιδί μου, πήγαινε να εργαστείς σήμερα στο αμπέλι”. Αυτός απάντησε: “Δεν θα πάω”, αλλά ύστερα το μετάνιωσε και πήγε. Πήγε και στον δεύτερο και είπε το ίδιο. Αυτός αποκρίθηκε: “Θα πάω, κύριε”, αλλά δεν πήγε. Ποιος από τους δύο έκανε το θέλημα του πατέρα του;» (Ματθαίος 21:28-31) Η απάντηση είναι προφανής​—αυτός που έκανε στο τέλος το θέλημα του πατέρα του είναι ο πρώτος γιος.

Ο Ιησούς λοιπόν λέει στους εναντίους: «Αληθινά σας λέω ότι οι εισπράκτορες φόρων και οι πόρνες προπορεύονται από εσάς στον δρόμο για τη Βασιλεία του Θεού». Αρχικά, οι εισπράκτορες φόρων και οι πόρνες δεν υπηρετούσαν τον Θεό. Αργότερα, όμως, όπως ο πρώτος γιος, μετανόησαν και τώρα τον υπηρετούν. Αντίθετα, οι θρησκευτικοί ηγέτες είναι όπως ο δεύτερος γιος, καθώς ισχυρίζονται ότι υπηρετούν τον Θεό αλλά στην πραγματικότητα δεν το κάνουν. Ο Ιησούς επισημαίνει: «Ο Ιωάννης [ο Βαφτιστής] ήρθε σε εσάς σε οδό δικαιοσύνης, αλλά δεν τον πιστέψατε. Ωστόσο, οι εισπράκτορες φόρων και οι πόρνες τον πίστεψαν, αλλά εσείς, ακόμη και όταν το είδατε αυτό, δεν μετανιώσατε εκ των υστέρων ώστε να τον πιστέψετε».​—Ματθαίος 21:31, 32.

Αμέσως μετά ο Ιησούς λέει άλλη μια παραβολή. Αυτή τη φορά, δείχνει ότι η αποτυχία των θρησκευτικών ηγετών δεν περιορίζεται στο ότι παραμελούν την υπηρεσία του Θεού. Στην ουσία είναι πονηροί. Ο Ιησούς αφηγείται: «Κάποιος άνθρωπος φύτεψε ένα αμπέλι και το περιέφραξε και έσκαψε άνοιγμα για το πατητήρι και έχτισε πύργο· έπειτα το νοίκιασε σε καλλιεργητές και ταξίδεψε σε ξένη χώρα. Στην κατάλληλη εποχή έστειλε έναν δούλο στους καλλιεργητές για να πάρει από αυτούς μερικούς από τους καρπούς του αμπελιού. Αλλά εκείνοι τον έπιασαν, τον έδειραν και τον έδιωξαν με άδεια χέρια. Και πάλι τους έστειλε έναν άλλον δούλο, και αυτόν τον χτύπησαν στο κεφάλι και του φέρθηκαν προσβλητικά. Και έστειλε έναν άλλον, και αυτόν τον σκότωσαν· και πολλούς άλλους, μερικούς από τους οποίους έδειραν και μερικούς από τους οποίους σκότωσαν».​—Μάρκος 12:1-5.

Θα κατανοήσουν οι ακροατές του Ιησού την παραβολή; Ίσως θυμούνται την κριτική του Ησαΐα: «Το αμπέλι του Ιεχωβά των στρατευμάτων είναι ο οίκος του Ισραήλ, και οι άντρες του Ιούδα είναι η φυτεία για την οποία έτρεφε συμπάθεια. Και έλπιζε να υπάρχει κρίση, αλλά ορίστε! παραβίαση του νόμου». (Ησαΐας 5:7) Η παραβολή του Ιησού είναι παρόμοια. Ο κτηματίας είναι ο Ιεχωβά και το αμπέλι είναι το έθνος του Ισραήλ, περιφραγμένο και προστατευμένο από τον Νόμο του Θεού. Ο Ιεχωβά έστελνε προφήτες για να διδάξει τον λαό του και να τον βοηθήσει να παράγει καλούς καρπούς.

«Οι καλλιεργητές», όμως, κακομεταχειρίζονταν τους «δούλους» που στέλνονταν σε αυτούς και τους σκότωναν. Ο Ιησούς εξηγεί: «Έναν είχε ακόμη [ο ιδιοκτήτης του αμπελιού], έναν αγαπητό γιο. Αυτόν τους τον έστειλε τελευταίο, λέγοντας: “Θα σεβαστούν τον γιο μου”. Αλλά εκείνοι οι καλλιεργητές είπαν μεταξύ τους: “Αυτός είναι ο κληρονόμος. Ελάτε να τον σκοτώσουμε, και η κληρονομιά θα είναι δική μας”. Τον έπιασαν λοιπόν και τον σκότωσαν».​—Μάρκος 12:6-8.

Τώρα ο Ιησούς ρωτάει: «Τι θα κάνει ο ιδιοκτήτης του αμπελιού;» (Μάρκος 12:9) Οι θρησκευτικοί ηγέτες απαντούν: «Επειδή είναι κακοί, θα φέρει τρομερή καταστροφή πάνω τους και θα νοικιάσει το αμπέλι σε άλλους καλλιεργητές, οι οποίοι θα του δώσουν τους καρπούς όταν έρθει ο καιρός τους».​—Ματθαίος 21:41.

Έτσι λοιπόν, άθελά τους καταδικάζουν τον ίδιο τους τον εαυτό, διότι είναι και αυτοί «καλλιεργητές» του «αμπελιού» του Ιεχωβά, του έθνους του Ισραήλ. Ο καρπός που δικαίως αναμένει ο Ιεχωβά από τέτοιους καλλιεργητές περιλαμβάνει πίστη στον Γιο του, τον Μεσσία. Ο Ιησούς κοιτάζει κατάματα τους θρησκευτικούς ηγέτες και λέει: «Δεν διαβάσατε ποτέ αυτό που λέει η Γραφή: “Η πέτρα την οποία απέρριψαν οι οικοδόμοι, αυτή έχει γίνει η κορυφαία ακρογωνιαία πέτρα· έχει έρθει από τον Ιεχωβά και είναι θαυμαστή στα μάτια μας”;» (Μάρκος 12:10, 11) Στη συνέχεια ο Ιησούς ξεκαθαρίζει αυτό που θέλει να πει: «Γι’ αυτό σας λέω: Η Βασιλεία του Θεού θα αφαιρεθεί από εσάς και θα δοθεί σε έθνος που παράγει τους καρπούς της».​—Ματθαίος 21:43.

Οι γραμματείς και οι πρωθιερείς αντιλαμβάνονται ότι ο Ιησούς «είπε την παραβολή έχοντας τους ίδιους κατά νου». (Λουκάς 20:19) Τώρα, περισσότερο από ποτέ, θέλουν να σκοτώσουν αυτόν που είναι ο δικαιωματικός «κληρονόμος». Αλλά επειδή φοβούνται τα πλήθη, τα οποία θεωρούν τον Ιησού προφήτη, δεν προσπαθούν να τον σκοτώσουν αυτή τη στιγμή.

Καθώς η διακονία του Ιησού πλησιάζει στο τέλος της, εκείνος συνεχίζει να εκθέτει μέσω παραβολών τους γραμματείς και τους πρωθιερείς. Ως αποτέλεσμα, αυτοί θέλουν να τον σκοτώσουν. (Λουκάς 20:19) Αλλά ο Ιησούς σκοπεύει να τους εκθέσει ακόμη περισσότερο. Αφηγείται άλλη μια παραβολή:

«Η Βασιλεία των ουρανών μπορεί να παρομοιαστεί με έναν βασιλιά που έκανε γαμήλιο συμπόσιο για τον γιο του. Και έστειλε τους δούλους του να φωνάξουν τους καλεσμένους στο συμπόσιο, αλλά αυτοί δεν ήθελαν να έρθουν». (Ματθαίος 22:2, 3) Ο Ιησούς αρχίζει την παραβολή του κάνοντας λόγο για τη «Βασιλεία των ουρανών». Λογικά λοιπόν ο “βασιλιάς” πρέπει να είναι ο Ιεχωβά Θεός. Ποιος είναι ο γιος του βασιλιά και ποιοι οι καλεσμένοι στο γαμήλιο συμπόσιο; Δεν είναι δύσκολο να ταυτίσουμε τον γιο του βασιλιά με τον Γιο του Ιεχωβά, ο οποίος είναι εκεί και αφηγείται την παραβολή, και να καταλάβουμε ότι οι καλεσμένοι είναι αυτοί που θα βρίσκονται μαζί με τον Γιο στη Βασιλεία των ουρανών.

Ποιοι προσκαλούνται πρώτοι; Σκεφτείτε: Σε ποιους κηρύττουν ο Ιησούς και οι απόστολοι για τη Βασιλεία; Στους Ιουδαίους. (Ματθαίος 10:6, 7· 15:24) Αυτό το έθνος δέχτηκε τη διαθήκη του Νόμου το 1513 Π.Κ.Χ. Έτσι λοιπόν, έγιναν οι πρώτοι που θα είχαν την προοπτική να αποτελέσουν μια «βασιλεία ιερέων». (Έξοδος 19:5-8) Πότε, όμως, θα τους καλούσαν στο «γαμήλιο συμπόσιο»; Λογικά, αυτή η πρόσκληση δόθηκε το 29 Κ.Χ., όταν ο Ιησούς άρχισε να κηρύττει για τη Βασιλεία των ουρανών.

Πώς ανταποκρίθηκαν οι περισσότεροι Ισραηλίτες στην πρόσκληση; Όπως είπε ο Ιησούς, «δεν ήθελαν να έρθουν». Η πλειονότητα των θρησκευτικών ηγετών και του λαού δεν τον δέχτηκε ως τον Μεσσία και τον προσδιορισμένο Βασιλιά του Θεού.

Ο Ιησούς, όμως, δείχνει ότι οι Ιουδαίοι επρόκειτο να έχουν άλλη μια ευκαιρία: «[Ο βασιλιάς] ξαναέστειλε άλλους δούλους, λέγοντας: “Πείτε στους καλεσμένους: «Ορίστε! Έχω ετοιμάσει το γεύμα μου, έχω σφάξει τους ταύρους και τα θρεφτάρια μου, και τα πάντα είναι έτοιμα. Ελάτε στο γαμήλιο συμπόσιο»”. Αλλά αυτοί έφυγαν αδιάφοροι, ένας για τον αγρό του, άλλος για να κάνει εμπόριο, ενώ οι υπόλοιποι άρπαξαν τους δούλους του, τους φέρθηκαν βάναυσα και τους σκότωσαν». (Ματθαίος 22:4-6) Αυτό αντιστοιχεί σε ό,τι θα συνέβαινε μετά την ίδρυση της Χριστιανικής εκκλησίας. Εκείνη την εποχή, οι Ιουδαίοι είχαν ακόμη την ευκαιρία να είναι στη Βασιλεία, αλλά οι περισσότεροι περιφρόνησαν την πρόσκληση, κακομεταχειριζόμενοι μάλιστα “τους δούλους του βασιλιά”.​—Πράξεις 4:13-18· 7:54, 58.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα για το έθνος; Ο Ιησούς αναφέρει: «Ο βασιλιάς οργίστηκε και έστειλε τα στρατεύματά του και θανάτωσε εκείνους τους φονιάδες και έκαψε την πόλη τους». (Ματθαίος 22:7) Αυτό συνέβη στους Ιουδαίους το 70 Κ.Χ., όταν οι Ρωμαίοι κατέστρεψαν «την πόλη τους», την Ιερουσαλήμ.

Μήπως το γεγονός ότι αυτοί αρνήθηκαν την πρόσκληση του βασιλιά σημαίνει ότι δεν θα προσκαλούνταν κανένας άλλος; Όχι, σύμφωνα με την παραβολή του Ιησού, ο οποίος λέει στη συνέχεια: «Έπειτα [ο βασιλιάς] είπε στους δούλους του: “Το γαμήλιο συμπόσιο είναι έτοιμο, αλλά οι καλεσμένοι δεν ήταν άξιοι. Γι’ αυτό, πηγαίνετε στους δρόμους που οδηγούν έξω από την πόλη και προσκαλέστε στο συμπόσιο όποιον βρείτε”. Βγήκαν λοιπόν εκείνοι οι δούλοι στους δρόμους και μάζεψαν όλους όσους βρήκαν, και κακούς και καλούς· και η αίθουσα για τις γαμήλιες τελετές γέμισε με εκείνους που δειπνούσαν».​—Ματθαίος 22:8-10.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταγενέστερα ο απόστολος Πέτρος θα άρχιζε να βοηθάει Εθνικούς​—ανθρώπους που δεν ήταν φυσικοί Ιουδαίοι ή προσήλυτοι στον Ιουδαϊσμό—​να γίνουν αληθινοί Χριστιανοί. Το 36 Κ.Χ., ο Ρωμαίος εκατόνταρχος Κορνήλιος και η οικογένειά του έλαβαν το πνεύμα του Θεού και απέκτησαν την προοπτική μιας θέσης στη Βασιλεία των ουρανών που ανέφερε ο Ιησούς.​—Πράξεις 10:1, 34-48.

Ο Ιησούς δείχνει ότι τελικά «ο βασιλιάς» δεν θα δεχτεί όλους όσους έρθουν στο συμπόσιο, λέγοντας: «Όταν ο βασιλιάς μπήκε να επιθεωρήσει τους φιλοξενουμένους, είδε εκεί κάποιον άνθρωπο που δεν φορούσε ενδυμασία γάμου. Του είπε λοιπόν: “Άνθρωπε, πώς μπήκες εδώ χωρίς ενδυμασία γάμου;” Εκείνος έμεινε άφωνος. Τότε ο βασιλιάς είπε στους υπηρέτες του: “Δέστε τον χειροπόδαρα και πετάξτε τον έξω στο σκοτάδι. Εκεί θα κλαίει και θα τρίζει τα δόντια του”. Διότι πολλοί είναι οι καλεσμένοι αλλά λίγοι οι εκλεγμένοι».​—Ματθαίος 22:11-14.

Οι θρησκευτικοί ηγέτες που ακούν τον Ιησού ίσως δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνουν ή τι υπονοούν όλα όσα λέει. Εντούτοις, είναι δυσαρεστημένοι και πιο αποφασισμένοι από ποτέ να απαλλαχτούν από αυτόν που τους ντροπιάζει τόσο πολύ.

Οι θρησκευτικοί εχθροί του Ιησού είναι ανάστατοι. Μόλις αφηγήθηκε παραβολές που εκθέτουν την πονηρία τους. Τώρα οι Φαρισαίοι συνωμοτούν ώστε να τον κάνουν να πει κάτι για το οποίο θα μπορέσουν να τον παραδώσουν στον Ρωμαίο κυβερνήτη. Πληρώνουν λοιπόν μερικούς μαθητές τους για να τον παγιδέψουν.​—Λουκάς 6:7.

Αυτοί πηγαίνουν και λένε στον Ιησού: «Δάσκαλε, ξέρουμε ότι μιλάς και διδάσκεις ορθά και δεν δείχνεις προσωποληψία, αλλά διδάσκεις την οδό του Θεού σύμφωνα με την αλήθεια: Είναι νόμιμο να πληρώνουμε κεφαλικό φόρο στον Καίσαρα ή όχι;» (Λουκάς 20:21, 22) Ο Ιησούς δεν ξεγελιέται από την κολακεία τους, η οποία κρύβει υποκρισία και πανουργία. Αν πει: “Όχι, δεν είναι σωστό να πληρώνετε αυτόν τον φόρο”, μπορεί να κατηγορηθεί για στασιασμό εναντίον της Ρώμης. Αν όμως πει: “Ναι, να πληρώνετε αυτόν τον φόρο”, τότε ο λαός, ο οποίος δυσανασχετεί με την υποτέλειά του στη Ρώμη, μπορεί να παρεξηγήσει τα λόγια του και να στραφεί εναντίον του. Πώς απαντάει λοιπόν;

Ο Ιησούς αποκρίνεται: «Γιατί με υποβάλλετε σε δοκιμή, υποκριτές; Δείξτε μου το νόμισμα του φόρου». Όταν του φέρνουν ένα δηνάριο, τους ρωτάει: «Τίνος εικόνα και επιγραφή είναι αυτή;» Εκείνοι απαντούν: «Του Καίσαρα». Τότε ο Ιησούς δίνει την εξής εύστοχη οδηγία: «Αποδώστε λοιπόν αυτά που είναι του Καίσαρα στον Καίσαρα, αλλά αυτά που είναι του Θεού στον Θεό».​—Ματθαίος 22:18-21.

Εκείνοι μένουν κατάπληκτοι με τα λόγια του Ιησού. Η αριστοτεχνική απάντησή του τους αποστομώνει, γι’ αυτό σηκώνονται και φεύγουν. Αλλά η ημέρα δεν έχει τελειώσει ακόμη, και οι προσπάθειες για να τον παγιδέψουν συνεχίζονται. Μετά την αποτυχημένη απόπειρα των Φαρισαίων, πλησιάζουν τον Ιησού οι ηγέτες μιας άλλης θρησκευτικής ομάδας.

Οι Σαδδουκαίοι, οι οποίοι λένε ότι δεν υπάρχει ανάσταση, θέτουν ένα ερώτημα που αφορά την ανάσταση και τον ανδραδελφικό γάμο: «Δάσκαλε, ο Μωυσής είπε: “Αν κάποιος πεθάνει χωρίς να έχει παιδιά, ο αδελφός του πρέπει να παντρευτεί τη σύζυγό του και να φέρει σε ύπαρξη απόγονο για τον αδελφό του”. Ήταν λοιπόν μαζί μας εφτά αδέλφια. Ο πρώτος παντρεύτηκε και πέθανε και, επειδή δεν είχε απόγονο, άφησε τη σύζυγό του για τον αδελφό του. Το ίδιο συνέβη με τον δεύτερο και τον τρίτο, έως και τον έβδομο. Τελευταία από όλους πέθανε η γυναίκα. Στην ανάσταση, λοιπόν, ποιος από τους εφτά θα την έχει σύζυγο; Διότι όλοι την είχαν παντρευτεί».​—Ματθαίος 22:24-28.

Με βάση τα συγγράμματα του Μωυσή, τα οποία αποδέχονται οι Σαδδουκαίοι, ο Ιησούς απαντάει: «Μήπως αυτός δεν είναι ο λόγος για τον οποίο κάνετε λάθος, το ότι δεν γνωρίζετε ούτε τις Γραφές ούτε τη δύναμη του Θεού; Διότι όταν ανασταίνονται από τους νεκρούς, ούτε οι άντρες παντρεύονται ούτε οι γυναίκες δίνονται σε γάμο, αλλά είναι όπως οι άγγελοι στους ουρανούς. Αλλά για το ότι οι νεκροί ανασταίνονται, δεν διαβάσατε στο βιβλίο του Μωυσή, στην αφήγηση για τη βάτο, ότι ο Θεός τού είπε: “Εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ και Θεός του Ισαάκ και Θεός του Ιακώβ”; Αυτός δεν είναι Θεός των νεκρών, αλλά των ζωντανών. Κάνετε πολύ μεγάλο λάθος». (Μάρκος 12:24-27· Έξοδος 3:1-6) Τα πλήθη μένουν κατάπληκτα με αυτή την απάντηση.

Ο Ιησούς αποστόμωσε και τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους, και έτσι τώρα αυτοί οι θρησκευτικοί ενάντιοι ενώνουν τις δυνάμεις τους για να τον δοκιμάσουν ξανά. Ένας γραμματέας ρωτάει: «Δάσκαλε, ποια είναι η μεγαλύτερη εντολή στον Νόμο;»​—Ματθαίος 22:36.

Ο Ιησούς απαντάει: «Η πρώτη είναι: “Άκου, Ισραήλ: ο Ιεχωβά ο Θεός μας είναι ένας Ιεχωβά, και πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή και με όλη σου τη διάνοια και με όλη σου τη δύναμη”. Η δεύτερη είναι η εξής: “Πρέπει να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου”. Δεν υπάρχει άλλη εντολή μεγαλύτερη από αυτές».​—Μάρκος 12:29-31.

Ακούγοντας αυτή την απάντηση, ο γραμματέας αποκρίνεται: «Δάσκαλε, σωστά μίλησες, σύμφωνα με την αλήθεια: “Αυτός είναι Ένας, και δεν υπάρχει άλλος εκτός από αυτόν”· και το να αγαπάει κανείς αυτόν με όλη του την καρδιά, με όλη του την κατανόηση και με όλη του τη δύναμη, και το να αγαπάει κανείς τον πλησίον του όπως τον εαυτό του, αξίζει πολύ περισσότερο από όλα τα ολοκαυτώματα και τις θυσίες». Βλέποντας ότι ο γραμματέας απάντησε συνετά, ο Ιησούς τού λέει: «Δεν είσαι μακριά από τη Βασιλεία του Θεού».​—Μάρκος 12:32-34.

Επί τρεις ημέρες (9, 10 και 11 Νισάν) ο Ιησούς διδάσκει στον ναό. Μερικοί, όπως αυτός ο γραμματέας, τον ακούν με ευχαρίστηση. Όχι όμως και οι θρησκευτικοί ηγέτες, οι οποίοι “δεν τολμούν πια να του θέσουν ερωτήματα”.

Οι θρησκευτικοί εναντιούμενοι δεν καταφέρνουν να αμαυρώσουν την εικόνα του Ιησού ούτε να τον παγιδέψουν ώστε να τον παραδώσουν στους Ρωμαίους. (Λουκάς 20:20) Τώρα, ενόσω ο Ιησούς βρίσκεται ακόμη στον ναό, στις 11 Νισάν, περνάει στην αντεπίθεση και αποδεικνύει την αληθινή του ταυτότητα. Παίρνει την πρωτοβουλία και τους ρωτάει: «Τι νομίζετε για τον Χριστό; Τίνος γιος είναι;» (Ματθαίος 22:42) Είναι πασίγνωστο ότι ο Χριστός, δηλαδή ο Μεσσίας, πρέπει να είναι απόγονος του Δαβίδ. Αυτό απαντούν και εκείνοι.​—Ματθαίος 9:27· 12:23· Ιωάννης 7:42.

Ο Ιησούς ρωτάει: «Πώς γίνεται λοιπόν να τον αποκαλεί ο Δαβίδ υπό θεϊκή έμπνευση Κύριο, λέγοντας: “Ο Ιεχωβά είπε στον Κύριό μου: «Κάθισε στα δεξιά μου ώσπου να βάλω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου»”; Αν λοιπόν ο Δαβίδ τον αποκαλεί Κύριο, πώς είναι αυτός γιος του;»​—Ματθαίος 22:43-45.

Οι Φαρισαίοι σιωπούν, επειδή αυτοί ελπίζουν να εμφανιστεί ένας ανθρώπινος απόγονος του Δαβίδ που θα τους απελευθερώσει από τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Με βάση όμως τα λόγια του Δαβίδ στα εδάφια Ψαλμός 110:1, 2, ο Ιησούς αποδεικνύει ότι ο Μεσσίας θα είναι κάτι περισσότερο από ανθρώπινος άρχοντας. Είναι ο Κύριος του Δαβίδ, και αφού καθίσει στα δεξιά του Θεού, θα ασκήσει εξουσία. Η απάντηση του Ιησού αποστομώνει τους εναντίους.

Οι μαθητές και πολλοί άλλοι ακούν προσεκτικά. Τώρα ο Ιησούς απευθύνεται σε αυτούς και τους προειδοποιεί για τους γραμματείς και τους Φαρισαίους. Αυτοί «έχουν καθίσει στη θέση του Μωυσή» για να διδάσκουν τον Νόμο του Θεού. Ο Ιησούς συμβουλεύει τους ακροατές του: «Όλα όσα σας λένε, λοιπόν, να τα κάνετε και να τα τηρείτε, αλλά να μην ενεργείτε σύμφωνα με τις πράξεις τους, γιατί λένε αλλά δεν εφαρμόζουν όσα λένε».​—Ματθαίος 23:2, 3.

Έπειτα ο Ιησούς δίνει παραδείγματα της υποκρισίας τους, λέγοντας: «Πλαταίνουν τις θήκες με τις Γραφικές περικοπές που φορούν ως φυλαχτά». Μερικοί Ιουδαίοι φορούσαν στο μέτωπο ή στο μπράτσο αυτές τις σχετικά μικρές θήκες που περιείχαν σύντομα αποσπάσματα από τον Νόμο. Οι Φαρισαίοι φορούν μεγαλύτερες θήκες για να δώσουν την εντύπωση ότι έχουν ζήλο για τον Νόμο. Επίσης, «μακραίνουν τα κρόσσια των ρούχων τους». Οι Ισραηλίτες έπρεπε να φτιάχνουν κρόσσια στα ρούχα τους, αλλά οι Φαρισαίοι φροντίζουν να είναι τα δικά τους πολύ μακριά. (Αριθμοί 15:38-40) Όλα αυτά τα κάνουν «για να τους βλέπουν οι άνθρωποι».​—Ματθαίος 23:5.

Ακόμη και οι μαθητές του Ιησού θα μπορούσαν να επηρεαστούν από την επιθυμία για εξοχότητα. Γι’ αυτό, εκείνος τους συμβουλεύει: «Μην αποκληθείτε Ραββί, γιατί ένας είναι ο Δάσκαλός σας, ενώ όλοι εσείς είστε αδελφοί. Επιπλέον, μην αποκαλέσετε κανέναν πατέρα σας πάνω στη γη, γιατί ένας είναι ο Πατέρας σας, ο Ουράνιος. Ούτε να αποκληθείτε ηγέτες, γιατί Ηγέτης σας είναι ένας, ο Χριστός». Πώς πρέπει λοιπόν να βλέπουν τον εαυτό τους και πώς πρέπει να φέρονται; Ο Ιησούς τούς λέει: «Ο μεγαλύτερος ανάμεσά σας πρέπει να είναι υπηρέτης σας. Όποιος εξυψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί και όποιος ταπεινώνει τον εαυτό του θα εξυψωθεί».​—Ματθαίος 23:8-12.

Κατόπιν, ο Ιησούς εξαγγέλλει μια σειρά από «αλίμονο» για τους υποκριτές γραμματείς και Φαρισαίους: «Αλίμονο σε εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, επειδή κλείνετε στους ανθρώπους την είσοδο για τη Βασιλεία των ουρανών. Διότι ούτε εσείς μπαίνετε ούτε επιτρέπετε να μπουν εκείνοι που πηγαίνουν να μπουν».​—Ματθαίος 23:13.

Ο Ιησούς καταδικάζει τους Φαρισαίους για την έλλειψη πνευματικών αξιών από μέρους τους, κάτι που φαίνεται από το ότι διαχωρίζουν κάποια πράγματα εντελώς αυθαίρετα. Για παράδειγμα, λένε: «Αν ορκιστεί κανείς στον ναό, αυτό δεν είναι κάτι σπουδαίο· αλλά αν ορκιστεί στο χρυσάφι του ναού, έχει αναλάβει υποχρέωση». Δείχνουν έτσι την ηθική τους τύφλωση, επειδή δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στο χρυσάφι του ναού παρά στην πνευματική αξία που έχει ο τόπος λατρείας του Ιεχωβά. Και έχουν «αδιαφορήσει για τα πιο βαρυσήμαντα ζητήματα του Νόμου, δηλαδή τη δικαιοσύνη και το έλεος και την πιστότητα».​—Ματθαίος 23:16, 23· Λουκάς 11:42.

Ο Ιησούς αποκαλεί αυτούς τους Φαρισαίους “τυφλούς οδηγούς, που στραγγίζουν από το ποτό τους το κουνούπι αλλά καταπίνουν την καμήλα!” (Ματθαίος 23:24) Στραγγίζουν από το κρασί τους το κουνούπι επειδή αυτό το έντομο είναι τελετουργικά ακάθαρτο. Εντούτοις, το ότι αδιαφορούν για πιο βαρυσήμαντα ζητήματα του Νόμου είναι σαν να καταπίνουν καμήλα, ζώο που επίσης είναι τελετουργικά ακάθαρτο, αλλά και πολύ μεγαλύτερο.​—Λευιτικό 11:4, 21-24.

Ενόσω βρίσκεται στον ναό για τελευταία φορά, ο Ιησούς συνεχίζει να εκθέτει την υποκρισία των γραμματέων και των Φαρισαίων και τους αποκαλεί ευθέως υποκριτές. Λέει μεταφορικά: «Καθαρίζετε το εξωτερικό του ποτηριού και του πιάτου, αλλά εσωτερικά αυτά είναι γεμάτα απληστία και έλλειψη εγκράτειας. Τυφλέ Φαρισαίε, καθάρισε πρώτα το εσωτερικό του ποτηριού και του πιάτου, για να γίνει και το εξωτερικό του καθαρό». (Ματθαίος 23:25, 26) Ενώ οι Φαρισαίοι είναι σχολαστικοί όσον αφορά την τελετουργική καθαρότητα και την εξωτερική εμφάνιση, παραμελούν τον εσωτερικό άνθρωπο και δεν εξαγνίζουν τη συμβολική τους καρδιά.

Η υποκρισία τους φαίνεται και από την προθυμία με την οποία χτίζουν μνήματα για τους προφήτες και τα διακοσμούν. Εντούτοις, όπως λέει ο Ιησούς, είναι «γιοι εκείνων που δολοφόνησαν τους προφήτες». (Ματθαίος 23:31) Το έχουν αποδείξει αυτό κάνοντας απόπειρες να σκοτώσουν τον Ιησού.​—Ιωάννης 5:18· 7:1, 25.

Κατόπιν ο Ιησούς δείχνει τι περιμένει αυτούς τους θρησκευτικούς ηγέτες αν δεν μετανοήσουν: «Φίδια, παιδιά οχιάς, πώς θα ξεφύγετε από την κρίση της Γέεννας;» (Ματθαίος 23:33) Γέεννα σημαίνει «Κοιλάδα του Εννόμ». Σε αυτή την κοντινή κοιλάδα καίνε τα σκουπίδια, γι’ αυτό αποτελεί παραστατικό σύμβολο της οριστικής καταστροφής που περιμένει τους πονηρούς γραμματείς και Φαρισαίους.

Οι μαθητές του Ιησού θα τον εκπροσωπούν ως “προφήτες και σοφοί και δημόσιοι δάσκαλοι”. Τι μεταχείριση τους περιμένει; Απευθυνόμενος στους θρησκευτικούς ηγέτες, ο Ιησούς λέει: «Μερικούς [μαθητές μου] θα τους σκοτώσετε και θα τους κρεμάσετε στο ξύλο και μερικούς θα τους μαστιγώσετε στις συναγωγές σας και θα τους επιφέρετε διωγμό από πόλη σε πόλη, ώστε να έρθει πάνω σας όλο το δίκαιο αίμα που χύθηκε στη γη, από το αίμα του δίκαιου Άβελ ως το αίμα του Ζαχαρία . . . τον οποίο δολοφονήσατε». Επίσης τους προειδοποιεί: «Αληθινά σας λέω: Όλα αυτά θα έρθουν πάνω σε αυτή τη γενιά». (Ματθαίος 23:34-36) Αυτό όντως συμβαίνει το 70 Κ.Χ., όταν τα ρωμαϊκά στρατεύματα καταστρέφουν την Ιερουσαλήμ και πολλές χιλιάδες Ιουδαίοι χάνουν τη ζωή τους.

Ο Ιησούς στενοχωριέται όταν σκέφτεται αυτή τη φρικτή προοπτική. Λέει με θλίψη: «Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, αυτή που σκοτώνει τους προφήτες και λιθοβολεί τους απεσταλμένους σε αυτήν​—πόσες φορές θέλησα να συγκεντρώσω τα παιδιά σου, όπως συγκεντρώνει η κότα τα κλωσόπουλά της κάτω από τις φτερούγες της! Αλλά εσείς δεν το θελήσατε. Δείτε! Ο οίκος σας εγκαταλείπεται σε εσάς». (Ματθαίος 23:37, 38) Όσοι ακούν αυτά τα λόγια πιθανότατα αναρωτιούνται ποιον “οίκο” εννοεί. Θα μπορούσε άραγε να αναφέρεται στον μεγαλοπρεπή ναό της Ιερουσαλήμ, τον οποίο υποτίθεται πως προστατεύει ο Θεός;

Έπειτα ο Ιησούς προσθέτει: «Σας λέω: Δεν πρόκειται να με δείτε στο εξής μέχρι να πείτε: “Ευλογημένος αυτός που έρχεται στο όνομα του Ιεχωβά!”» (Ματθαίος 23:39) Με αυτή τη δήλωση, παραθέτει από τα προφητικά λόγια του εδαφίου Ψαλμός 118:26: «Ευλογημένος αυτός που έρχεται στο όνομα του Ιεχωβά· σας ευλογήσαμε από τον οίκο του Ιεχωβά». Ασφαλώς, όταν καταστραφεί αυτός ο υλικός ναός, κανείς δεν θα έρχεται σε αυτόν στο όνομα του Θεού.

Τώρα ο Ιησούς πηγαίνει σε ένα τμήμα του ναού όπου υπάρχουν χρηματοφυλάκια σε σχήμα σάλπιγγας. Οι άνθρωποι ρίχνουν τις συνεισφορές τους από ένα μικρό άνοιγμα στο πάνω μέρος. Ο Ιησούς βλέπει διάφορους Ιουδαίους να το κάνουν αυτό, και οι πλούσιοι ρίχνουν «πολλά νομίσματα» ως δωρεά. Τότε ο Ιησούς παρατηρεί μια φτωχή χήρα που ρίχνει «δύο μικρά νομίσματα ελάχιστης αξίας». (Μάρκος 12:41, 42) Ο Ιησούς αναμφίβολα ξέρει πόσο ευαρεστείται ο Θεός με τη δωρεά της.

Φωνάζει κοντά του τους μαθητές του και τους λέει: «Σας λέω αληθινά ότι αυτή η φτωχή χήρα έριξε περισσότερα από όλους τους άλλους που ρίχνουν χρήματα στα χρηματοφυλάκια». Με ποια έννοια; Ο Ιησούς εξηγεί: «Όλοι έριξαν από το περίσσευμά τους, αλλά αυτή έριξε από το υστέρημά της όλα όσα είχε, ολόκληρο το βιος της». (Μάρκος 12:43, 44) Πόσο διαφέρει αυτή η γυναίκα σε σκέψεις και πράξεις από τους θρησκευτικούς ηγέτες!

Καθώς προχωρεί η 11η Νισάν, ο Ιησούς φεύγει από τον ναό για τελευταία φορά.