Η Μάστιγα της Ανεργίας

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Αποτελεί επείγον πρόβλημα σε αρκετές αναπτυγμένες χώρες—αλλά απασχολεί επίσης και τα αναπτυσσόμενα κράτη. Μαστίζει χώρες όπου κάποτε φαινόταν ανύπαρκτη. Επηρεάζει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους—πολλοί από τους οποίους είναι μητέρες και πατέρες. Για τα δύο τρίτα των Ιταλών, είναι «η υπ’ αριθμόν ένα απειλή». Προκαλεί νέα κοινωνικά δεινά. Εν μέρει, βρίσκεται στη ρίζα των προβλημάτων πολλών νεαρών οι οποίοι μπλέκουν με τα ναρκωτικά. Διαταράσσει τον ύπνο εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ εκατομμύρια άλλους μπορεί να τους πλήξει από στιγμή σε στιγμή . . .

«Η ΑΝΕΡΓΙΑ είναι πιθανότατα το φαινόμενο το οποίο φοβούνται οι περισσότεροι άνθρωποι των καιρών μας», υποστηρίζει ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (Ο.Ο.Σ.Α.). «Μια λέξη με εύρος γνωστό και με συνέπειες το ίδιο γνωστές», γράφει η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, αλλά «πρόκειται για μια κατάσταση που . . . είναι δυσκολότατο να καταπολεμηθεί». Πρόκειται για ένα «φάντασμα», λέει κάποιος ειδικός, το οποίο «επιστρέφει για να στοιχειώσει τους δρόμους της Γηραιάς Ηπείρου». Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), οι άνεργοι ανέρχονται τώρα σε περίπου 20 εκατομμύρια, και τον Οκτώβριο του 1994, στην Ιταλία και μόνο αριθμούσαν, όπως δείχνουν επίσημα στοιχεία, 2.726.000. Σύμφωνα με τον επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πάντραϊγκ Φλιν, «η καταπολέμηση της ανεργίας είναι η σημαντικότερη κοινωνική και οικονομική δυσκολία που αντιμετωπίζουμε». Αν είστε άνεργος ή κινδυνεύετε να χάσετε τη δουλειά σας, γνωρίζετε πόσο τρομακτικό είναι αυτό.

Αλλά το πρόβλημα της ανεργίας δεν περιορίζεται μόνο στην Ευρώπη. Μαστίζει όλες τις χώρες της Αμερικής. Δεν αφήνει ανεπηρέαστη την Ασία, την Αφρική ή την Ωκεανία. Τα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη αισθάνονται τη λαβή της ανεργίας τα πρόσφατα χρόνια. Είναι αλήθεια ότι δεν πλήττει με τον ίδιο τρόπο παντού. Αλλά σύμφωνα με κάποιους οικονομολόγους, τα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική θα παραμείνουν για καιρό πολύ πιο υψηλά από ό,τι σε προηγούμενες δεκαετίες.a Μάλιστα, η κατάσταση «επιδεινώνεται από την αύξηση της υποαπασχόλησης και από το γενικό εκφυλισμό της ποιότητας των ήδη διαθέσιμων εργασιών», τονίζει ο οικονομολόγος Ρενάτο Μπρουνέτα.

Ακάθεκτη Προέλαση

Η ανεργία έχει πλήξει όλους τους τομείς της οικονομίας, τον ένα μετά τον άλλον: πρώτα τη γεωργία, με την αυξημένη μηχανοποίησή της η οποία μειώνει τις θέσεις εργασίας· κατόπιν τη βιομηχανία, η οποία έχει επηρεαστεί από τις ενεργειακές κρίσεις από τη δεκαετία του 1970 και έπειτα· και τώρα, τον τομέα παροχής υπηρεσιών—το εμπόριο, την εκπαίδευση—έναν τομέα που στο παρελθόν θεωρούνταν απρόσβλητος. Αν πριν από είκοσι χρόνια το ποσοστό ανεργίας ξεπερνούσε το 2 με 3 τοις εκατό, αυτό θα προξενούσε μεγάλη ανησυχία. Σήμερα ένα βιομηχανοποιημένο κράτος θεωρείται επιτυχημένο αν η ανεργία παραμένει κάτω από το 5 με 6 τοις εκατό, και πολλά αναπτυγμένα κράτη έχουν πολύ υψηλότερα ποσοστά.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (Δ.Ο.Ε.), άνεργος θεωρείται εκείνος που δεν έχει εργασία, είναι έτοιμος να εργαστεί και με ενεργό τρόπο αναζητεί εργασία. Αλλά τι θα πούμε για το άτομο που δεν έχει μια μόνιμη εργασία πλήρους απασχόλησης ή για εκείνο το άτομο που καταφέρνει να εργάζεται μόνο λίγες ώρες την εβδομάδα; Η εργασία μερικής απασχόλησης αντιμετωπίζεται διαφορετικά από χώρα σε χώρα. Σε ορισμένα κράτη, μερικοί οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι άνεργοι υπολογίζονται επίσημα στους εργαζομένους. Τα ασαφή όρια μεταξύ απασχόλησης και ανεργίας δυσχεραίνουν τον καθορισμό των πραγματικά ανέργων, και γι’ αυτόν το λόγο οι στατιστικές περιγράφουν μόνο ένα μέρος της πραγματικότητας. «Ακόμα και ο επίσημος αριθμός των 35 εκατομμυρίων ανέργων [στις χώρες του Ο.Ο.Σ.Α.] δεν αντικατοπτρίζει την πλήρη έκταση της ανεργίας που υπάρχει», λέει κάποια ευρωπαϊκή μελέτη.

Το Υψηλό Τίμημα της Ανεργίας

Αλλά οι αριθμοί δεν αποκαλύπτουν την πλήρη εικόνα. «Το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της ανεργίας αυτής είναι τεράστιο», λέει η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και προέρχεται «όχι μόνο [από] τις άμεσες δαπάνες για την παροχή υποστήριξης κοινωνικής ασφάλισης για τον άνεργο αλλά επίσης: [από] την απώλεια των φορολογικών εσόδων τα οποία θα κατέβαλλαν οι άνεργοι από το εισόδημά τους εάν εργάζονταν». Επίσης, τα επιδόματα για τους ανέργους επιβαρύνουν ολοένα και περισσότερο όχι μόνο τις κυβερνήσεις αλλά και τους εργαζομένους, οι οποίοι υπόκεινται σε αυξημένη φορολογία.

Η ανεργία δεν είναι απλώς ζήτημα στοιχείων και αριθμών. Το αποτέλεσμα είναι προσωπικές τραγωδίες, επειδή αυτή η μάστιγα πλήττει ανθρώπους—άντρες, γυναίκες και νέους κάθε κοινωνικής τάξης. Σε συνδυασμό με όλα τα άλλα προβλήματα αυτών των ‘τελευταίων ημερών’, η ανεργία μπορεί να αποδειχτεί τεράστιο βάρος. (2 Τιμόθεο 3:1-5· Αποκάλυψη 6:5, 6) Ιδιαίτερα αν το άτομο που είναι άνεργο για πολύ καιρό πληγεί από «μακροχρόνια ανεργία», ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους παράγοντες, τότε θα δυσκολευτεί ακόμα περισσότερο να βρει δουλειά. Δυστυχώς, μερικοί μπορεί να μη βρουν ποτέ ξανά εργασία.b

Οι ψυχολόγοι διαπιστώνουν ότι μεταξύ των ανέργων σήμερα αυξάνονται τα ψυχιατρικά και τα ψυχολογικά προβλήματα, καθώς και η συναισθηματική αστάθεια, η απογοήτευση, η προοδευτική απάθεια και η απώλεια του αυτοσεβασμού. Όταν ένα άτομο, το οποίο έχει να φροντίσει παιδιά, χάσει τη δουλειά του, αυτό αποτελεί φοβερή προσωπική τραγωδία. Ο κόσμος έχει καταρρεύσει γύρω του. Η ασφάλεια έχει εξανεμιστεί. Σήμερα, μάλιστα, μερικοί ειδικοί παρατηρούν την εμφάνιση του «άγχους προσδοκίας» το οποίο σχετίζεται με την πιθανότητα να χάσει κάποιος τη δουλειά του. Αυτό το άγχος μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τις οικογενειακές σχέσεις και μπορεί να έχει ακόμα πιο τραγικά αποτελέσματα, όπως ίσως υπονοείται από τις πρόσφατες αυτοκτονίες ανέργων. Επιπλέον, η δυσκολία της εισόδου στην αγορά εργασίας συγκαταλέγεται στις πιθανές αιτίες της βίας και της κοινωνικής αποξένωσης των νέων ανθρώπων.

‘Αιχμάλωτοι ενός Διεστραμμένου Συστήματος’

Το Ξύπνα! πήρε συνέντευξη από μερικά άτομα τα οποία έχουν χάσει τη δουλειά τους. Ο πενηντάχρονος Αρμάντο είπε πως για εκείνον αυτό σήμαινε «να βλέπει τις προσπάθειες 30 ετών εργασίας να πηγαίνουν χαμένες και να πρέπει να αρχίσει πάλι από την αρχή», και αισθανόταν «σαν αιχμάλωτος ενός διεστραμμένου συστήματος». Ο Φραντσέσκο ‘είδε τον κόσμο να καταρρέει γύρω του’. Ο Στέφανο «ένιωσε ένα έντονο αίσθημα απογοήτευσης στο παρόν σύστημα της ζωής».

Από την άλλη μεριά, ο Λουτσιάνο, που τον απέλυσαν έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια εργασίας στην τεχνική διεύθυνση μιας γνωστής ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, «θύμωσε και ένιωσε εξαπατημένος διαπιστώνοντας ότι οι προσπάθειές του, η ευσυνειδησία του και η αξιοπιστία του στη διάρκεια τόσων χρόνων εργασίας δεν εκτιμήθηκαν καθόλου».

Προβλέψεις και Απογοητεύσεις

Μερικοί οικονομολόγοι περίμεναν πολύ διαφορετικές εξελίξεις. Το 1930 ο οικονομολόγος Τζον Μέιναρντ Κέινς πρόβλεψε αισιόδοξα ότι θα υπήρχε «εργασία για όλους» μέσα στα επόμενα 50 χρόνια, και επί δεκαετίες η πλήρης απασχόληση θεωρούνταν εφικτός στόχος. Το 1945 ο Καταστατικός Χάρτης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών έθεσε ως στόχο την ταχεία επίτευξη πλήρους απασχόλησης. Μέχρι πριν από λίγο καιρό, πιστευόταν ότι η πρόοδος θα σήμαινε δουλειά και λιγότερες ώρες εργασίας για όλους. Αλλά τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν έτσι. Η σοβαρή ύφεση της τελευταίας δεκαετίας πυροδότησε τη «χειρότερη παγκόσμια κρίση εργασίας από την περίοδο της Μεγάλης Οικονομικής Κρίσης της δεκαετίας του 1930», λέει η Δ.Ο.Ε. Στη Νότια Αφρική τουλάχιστον 3,6 εκατομμύρια άνθρωποι είναι άνεργοι, περιλαμβανομένων περίπου 3 εκατομμυρίων μαύρων Αφρικανών. Ακόμα και η Ιαπωνία—με πάνω από δύο εκατομμύρια ανέργους πέρυσι—περνάει κρίση.

Γιατί είναι η ανεργία μια τόσο διαδεδομένη μάστιγα; Τι λύσεις έχουν προταθεί για την αντιμετώπισή της;

Ανεργία—Γιατί;

ΣΕ ΑΡΚΕΤΕΣ χώρες πολλοί άνθρωποι αναγκάζονται να συντηρούνται κάνοντας κάποια σκληρή χειρωνακτική εργασία επί πολλές ώρες με εξαντλητικό ρυθμό, ίσως μάλιστα κάνοντας μια επικίνδυνη δουλειά με μικρό μισθό. Μέχρι πρόσφατα πολλοί άνθρωποι σε άλλες χώρες ήταν βέβαιοι ότι, από τη στιγμή που θα προσλαμβάνονταν σε κάποια μεγάλη εταιρία ή στο δημόσιο, θα είχαν μια ασφαλή δουλειά μέχρι να πάρουν σύνταξη. Αλλά σήμερα δεν φαίνεται να υπάρχουν πια επιχειρήσεις ή εταιρίες που να μπορούν να προσφέρουν την επιθυμητή απασχόληση και ασφάλεια σε όλα τα επίπεδα. Γιατί;

Οι Αιτίες του Προβλήματος

Χιλιάδες νέοι δεν μπορούν καν να βρουν την πρώτη τους δουλειά—είτε έχουν πτυχίο πανεπιστημίου είτε όχι. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, περισσότεροι από το ένα τρίτο των ανέργων είναι ηλικίας 15 έως 24 ετών. Ο μέσος όρος ηλικίας εκείνων που εργάζονται ήδη και προσπαθούν να κρατήσουν τη δουλειά τους αυξάνεται, και έτσι είναι πιο δύσκολο για τους νέους να μπουν στην αγορά εργασίας. Ακόμα και στις γυναίκες—οι οποίες κάνουν όλο και πιο εμφανή την παρουσία τους στην αγορά εργασίας—υπάρχει υψηλό ποσοστό ανεργίας. Έτσι, ένα πάρα πολύ μεγάλο κύμα καινούριων εργαζομένων προσπαθεί τώρα να απορροφηθεί στην αγορά εργασίας.

Από την εποχή που κατασκευάστηκαν οι πρώτες μηχανές για βιομηχανική χρήση, οι τεχνικές καινοτομίες έχουν μειώσει την ανάγκη για εργάτες. Επειδή έπρεπε να εργάζονται πολύωρες εξαντλητικές βάρδιες, οι εργαζόμενοι έλπιζαν ότι οι μηχανές θα μείωναν τη δουλειά ή ακόμα και θα την καταργούσαν. Η αυτοματοποίηση έχει αυξήσει την παραγωγή και έχει μειώσει πολλούς κινδύνους, αλλά έχει μειώσει επίσης και τις δουλειές. Όσοι απολύονται κινδυνεύουν να γίνουν μακροχρόνια άνεργοι αν δεν αποκτήσουν κάποια καινούρια ειδικότητα.

Κινδυνεύουμε να κατακλυστούμε από την υπεραφθονία των εμπορικών προϊόντων. Μερικοί νιώθουν ότι έχουμε φτάσει πια στα όρια της ανάπτυξης. Επιπρόσθετα, με λιγότερους εργαζομένους, υπάρχουν λιγότεροι αγοραστές. Έτσι, η αγορά παράγει περισσότερα από όσα μπορούν να καταναλωθούν. Εφόσον δεν είναι πλέον οικονομικά βιώσιμες, μεγάλες βιομηχανικές μονάδες οι οποίες είχαν φτιαχτεί για να ανταποκριθούν στην αναμενόμενη αύξηση της παραγωγής κλείνουν ή αλλάζουν αντικείμενο. Τάσεις σαν και αυτήν θερίζουν θύματα—εκείνους που μένουν άνεργοι. Σε καιρούς οικονομικής ύφεσης, η ζήτηση για εργάτες μειώνεται, και οι δουλειές που χάνονται σε περιόδους ύφεσης σχεδόν ποτέ δεν δημιουργούνται ξανά σε περιόδους ανάπτυξης. Σαφώς, δεν υπάρχει μόνο ένα αίτιο για την ανεργία.

Κοινωνική Μάστιγα

Εφόσον μπορεί να πλήξει τον οποιονδήποτε, η ανεργία είναι κοινωνική μάστιγα. Ορισμένες χώρες παρέχουν διάφορους μηχανισμούς για την προστασία εκείνων που εργάζονται ακόμα—για παράδειγμα, εβδομάδα με μειωμένο ωράριο και με μειωμένο μισθό. Ωστόσο, αυτό μπορεί να βλάψει τις προοπτικές των άλλων που αναζητούν εργασία.

Τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι άνεργοι διαμαρτύρονται ολοένα και συχνότερα για εργασιακά προβλήματα. Αλλά ενώ οι άνεργοι ζητάνε τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, εκείνοι που έχουν δουλειά προσπαθούν να προστατέψουν τη δική τους ασφάλεια—δύο στόχοι που δεν είναι πάντοτε συμβατοί μεταξύ τους. «Εκείνοι που έχουν κάποια δουλειά πολλές φορές χρειάζεται να εργάζονται υπερωρίες. Εκείνοι που δεν έχουν δουλειά παραμένουν χωρίς δουλειά. Υπάρχει κίνδυνος να διαιρεθεί η κοινωνία στα δύο . . . αφενός, οι υπεραπασχολούμενοι, και αφετέρου, οι αποξενωμένοι άνεργοι, οι οποίοι εξαρτώνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την καλή θέληση των άλλων», λέει το ιταλικό περιοδικό Πανόραμα (Panorama). Στην Ευρώπη, λένε οι ειδικοί, τους καρπούς της οικονομικής ανάπτυξης τους απολαμβάνουν πρωτίστως εκείνοι οι οποίοι εργάζονται ήδη, και όχι οι άνεργοι.

Το χειρότερο είναι ότι η ανεργία σχετίζεται με την κατάσταση της τοπικής οικονομίας, με αποτέλεσμα σε ορισμένα κράτη, όπως η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία, να υπάρχουν τεράστιες διαφορές στις ανάγκες της μιας περιοχής από την άλλη. Είναι οι εργαζόμενοι πρόθυμοι να αποκτήσουν κάποια καινούρια ειδικότητα ή ακόμα και να μετακομίσουν σε άλλη περιοχή ή σε άλλη χώρα; Αυτό μπορεί πολλές φορές να παίξει καθοριστικό ρόλο.

Υπάρχουν Διαθέσιμες Λύσεις;

Κατά κύριο λόγο, οι ελπίδες στηρίζονται σε μια οικονομική ανάκαμψη. Αλλά μερικοί είναι σκεπτικιστές και πιστεύουν ότι μια τέτοια ανάκαμψη δεν πρόκειται να συμβεί παρά μόνο περίπου το έτος 2000. Για άλλους, η βελτίωση έχει ήδη αρχίσει, αλλά τα αποτελέσματά της αργούν να φανούν, όπως προκύπτει από την πρόσφατη μείωση της απασχόλησης στην Ιταλία. Οικονομική ανάκαμψη δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην μείωση της ανεργίας. Ενώ η ανάπτυξη είναι μέτρια, οι επιχειρήσεις προτιμούν να χρησιμοποιούν καλύτερα το προσωπικό που ήδη έχουν παρά να προσλάβουν άλλους—δηλαδή, υπάρχει «ανάπτυξη χωρίς θέσεις απασχόλησης». Επιπλέον, ο αριθμός των ανέργων συνήθως αυξάνεται γρηγορότερα από τον αριθμό των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται.

Σήμερα οι εθνικές οικονομίες υφίστανται διεθνοποίηση. Μερικοί οικονομολόγοι νομίζουν ότι η δημιουργία μεγάλων, καινούριων υπερεθνικών εμπορικών περιοχών, όπως είναι η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA) και η Οικονομική Συνεργασία Ασίας-Ειρηνικού (APEC), μπορεί επίσης να δώσει ώθηση στην παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, λόγω αυτής της τάσης οι μεγάλες εταιρίες εγκαθίστανται εκεί όπου τα εργατικά είναι φτηνότερα, με αποτέλεσμα να χάνουν θέσεις εργασίας τα βιομηχανοποιημένα κράτη. Ταυτόχρονα, οι χαμηλόμισθοι εργάτες βλέπουν τις ήδη πενιχρές αποδοχές τους να μειώνονται. Δεν αποτελεί σύμπτωση ότι σε αρκετές χώρες πολλοί άνθρωποι διαδηλώνουν, ακόμα και βίαια, ενάντια σε αυτές τις εμπορικές συμφωνίες.

Οι ειδικοί προτείνουν πολλές λύσεις για την καταπολέμηση της ανεργίας. Μερικές μάλιστα είναι αντιφατικές, ανάλογα με το αν προέρχονται από οικονομολόγους, πολιτικούς ή τους ίδιους τους εργαζομένους. Υπάρχουν εκείνοι που προτείνουν την προσφορά κινήτρων στις εταιρίες για αύξηση του προσωπικού με μείωση της φορολόγησης. Μερικοί συστήνουν μαζική κρατική παρέμβαση. Άλλοι προτείνουν διαφορετική κατανομή της εργασίας και μείωση των ωρών εργασίας. Αυτό έχει ήδη γίνει σε μερικές μεγάλες εταιρίες, μολονότι στη διάρκεια του περασμένου αιώνα, η εβδομάδα εργασίας μειώθηκε συστηματικά σε όλα τα βιομηχανοποιημένα κράτη χωρίς να υπάρξει μείωση της ανεργίας. «Μακροχρόνια», υποστηρίζει ο οικονομολόγος Ρενάτο Μπρουνέτα, «κάθε τακτική αποδεικνύεται αναποτελεσματική, με κόστος που ξεπερνά τα οφέλη».

«Ας μην αυταπατόμαστε», συμπεραίνει το περιοδικό Λ’Εσπρέσο (L’Espresso), «το πρόβλημα είναι δύσκολο». Μήπως είναι τόσο δύσκολο ώστε δεν μπορεί να λυθεί; Υπάρχει κάποια λύση για το πρόβλημα της ανεργίας;

[Πλαίσιο στη σελίδα 8]

Ένα Αρχαίο Πρόβλημα

Η ανεργία είναι παλιό πρόβλημα. Επί αιώνες, οι άνθρωποι κατά καιρούς βρίσκονταν άθελά τους χωρίς εργασία. Από τη στιγμή που κάποια δουλειά τελείωνε, δεκάδες χιλιάδες εργάτες οι οποίοι χρησιμοποιούνταν σε μεγάλα κατασκευαστικά προγράμματα έμεναν άνεργοι—τουλάχιστον μέχρι να απορροφηθούν κάπου αλλού. Το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι στο μεταξύ ζούσαν μάλλον μέσα στην ανασφάλεια.

Στη διάρκεια του Μεσαίωνα, «παρ’ όλο που το πρόβλημα της ανεργίας με τη σύγχρονη έννοια δεν υπήρχε ακόμα», υπήρχαν άνεργοι. (Η Ανεργία στην Ιστορία [La disoccupazione nella storia]) Ωστόσο, εκείνη την εποχή όσοι δεν εργάζονταν θεωρούνταν, κατά κύριο λόγο, άχρηστοι ή απατεώνες. Ακόμα και το 19ο αιώνα, πολλοί Βρετανοί αναλυτές «συσχέτιζαν τους ανέργους κυρίως με τους ‘άξεστους’ και τους αλήτες που κοιμούνταν στο ύπαιθρο ή γύριζαν στους δρόμους τη νύχτα», εξηγεί ο καθηγητής Τζον Μπάρνετ.—Οι Αργόσχολοι (Idle Hands).

Η «ανακάλυψη της ανεργίας» έλαβε χώρα προς τα τέλη του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ού. Σχηματίστηκαν ειδικές κυβερνητικές επιτροπές για τη μελέτη και την επίλυση του προβλήματος, όπως η Εξεταστική Επιτροπή της Βρετανικής Βουλής των Κοινοτήτων σχετικά με τα «Προβλήματα που Προκαλεί η Έλλειψη Απασχόλησης», το 1895. Η ανεργία είχε γίνει κοινωνική μάστιγα.

Αυτή η νέα διαπίστωση έλαβε μεγάλες διαστάσεις, ιδιαίτερα μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Εκείνη η διαμάχη, με τη φρενήρη παραγωγή όπλων, είχε κυριολεκτικά εξαλείψει την ανεργία. Αλλά αρχίζοντας από τη δεκαετία του 1920, ο Δυτικός κόσμος αντιμετώπισε μια σειρά υφέσεων οι οποίες αποκορυφώθηκαν με τη Μεγάλη Οικονομική Κρίση που άρχισε το 1929 και έπληξε όλες τις βιομηχανοποιημένες οικονομίες του κόσμου. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, σε πολλές χώρες υπήρξε μια νέα οικονομική άνθηση και η ανεργία μειώθηκε. Αλλά «οι ρίζες του σημερινού προβλήματος της ανεργίας μπορούν να βρεθούν στα μέσα της δεκαετίας του 1960», λέει ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη. Η αγορά εργασίας υπέστη ένα καινούριο πλήγμα από τις πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του 1970 και από την επανάσταση στο χώρο της πληροφορικής με τις επακόλουθες απολύσεις. Η ανεργία βρίσκεται σε αμείλικτη άνοδο, επηρεάζοντας ακόμα και εκείνους τους υπαλλήλους γραφείου και τα διευθυντικά στελέχη των οποίων οι εργασίες κάποτε θεωρούνταν ασφαλείς.

Απαλλαγή από την Ανεργία—Πώς και Πότε;

ΟΠΩΣ ο Δημιουργός του, έτσι και ο άνθρωπος μπορεί να βρει χαρά στην εργασία, η οποία ορθά ορίζεται ως ‘δώρο Θεού’. (Εκκλησιαστής 3:12, 13, ΜΝΚ· Ιωάννης 5:17) Μια ενδιαφέρουσα δουλειά μπορεί να μας δώσει ευτυχία και να μας κάνει να νιώθουμε χρήσιμοι και επιθυμητοί. Σχεδόν κανένας δεν θέλει να χάσει τη δουλειά του, άσχετα με το πόσο λίγο μπορεί να την απολαμβάνει. Εκτός από το ότι εγγυάται κάποιο μισθό, η αμειβόμενη απασχόληση δίνει δομή, σκοπό και ένα αίσθημα ταυτότητας στη ζωή του ατόμου. Δεν είναι σύμπτωση που συνήθως «ο άνεργος θέλει πάνω από όλα να βρει δουλειά».

Σε Αναζήτηση Εργασίας

Όπως έχουμε ήδη δει, η κατάσταση στην αγορά εργασίας είναι πολύ περίπλοκη. Ως αποτέλεσμα, οι αποτελεσματικές μέθοδοι αναζήτησης εργασίας είναι πολλές. Όποιοι πληρούν τις προϋποθέσεις μπορούν να κάνουν χρήση των κρατικών επιδομάτων ανεργίας, όπου είναι διαθέσιμα· και όπου είναι κατάλληλο, μπορούν να γραφτούν σε κάποιο ταμείο ανεργίας και να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες που προσφέρονται. Άλλοι βρίσκουν εργασία με το να ανοίξουν μια δική τους δουλειά. Αλλά πρέπει να είστε προσεκτικοί. Συνήθως οι αυτοαπασχολούμενοι πρέπει να ανταποκριθούν σε πολλά αρχικά έξοδα τα οποία μπορεί να μην είναι εύκολο να αποσβεστούν. Είναι επίσης απαραίτητο να γνωρίζουμε και να σεβόμαστε τους οικονομικούς και τους φορολογικούς νόμους—πράγμα καθόλου εύκολο σε μερικές χώρες!—Ρωμαίους 13:1-7· Εφεσίους 4:28.

Για να βρουν εργασία, μερικοί έχουν κάνει δουλειά τους την ανεύρεση εργασίας, αφιερώνοντας τον εαυτό τους σε αυτό μεθοδικά και υπομονετικά. Άλλοι έχουν γράψει επιστολές σε εταιρίες που ψάχνουν για προσωπικό ή έχουν βάλει αγγελίες σε τοπικές εφημερίδες—μερικές από τις οποίες βάζουν δωρεάν αγγελίες για ανεύρεση εργασίας. Το περιοδικό Ξύπνα! πολλές φορές έχει δώσει χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές για αυτό το ζήτημα—τόσο για νέους όσο και για ενηλίκους.a—Βλέπε πλαίσια, σελίδα 11.

Πρέπει να είστε ευπροσάρμοστοι—πρόθυμοι να κάνετε όλων των ειδών τις εργασίες, περιλαμβανομένων και εκείνων που δεν σας αρέσουν απαραίτητα. Οι ειδικοί λένε ότι μεταξύ των πρώτων πραγμάτων που θα σας ρωτήσουν σε κάποια συνέντευξη εργασίας είναι αν έχετε προηγούμενη πείρα και πόσο καιρό είστε άνεργος. Η απώλεια του ρυθμού εργασίας δεν είναι καλό σημάδι για τον πιθανό εργοδότη.

Το άτομο που με σοφία δαπάνησε το χρόνο του στο σχολείο για να αποκτήσει κάποια ειδικότητα έχει περισσότερες ευκαιρίες να βρει την πρώτη του δουλειά. «Η ανεργία», λέει ο Αλμπέρτο Μαγιόκι, καθηγητής οικονομικών επιστημών, «επηρεάζει ιδιαίτερα τους ανειδίκευτους εργάτες».

Η Σπουδαιότητα της Συναισθηματικής Υποστήριξης

Ένας σπουδαίος παράγοντας είναι η θετική στάση. Από αυτήν μπορεί να εξαρτηθεί το αν θα βρείτε δουλειά ή όχι. Οι άνεργοι εκτιμούν βαθιά τη συναισθηματική υποστήριξη, η οποία τους βοηθάει να μην απομονώνονται ούτε να βυθίζονται στην απάθεια. Επίσης βοηθάει κάποιον να ξεπεράσει την απώλεια του αυτοσεβασμού η οποία μπορεί να προκύψει όταν συγκρίνει τον εαυτό του με άλλους που δεν έχουν χάσει τη δουλειά τους.

Το να τα βγάζει κανείς πέρα από οικονομική άποψη μπορεί να μην είναι εύκολο. «Επειδή ανησυχούσα πολύ, δυσκολευόμουν να κάνω καλή χρήση του χρόνου που είχα στη διάθεσή μου», λέει ο Στέφανο. «Η κατάσταση με έκανε τόσο νευρικό», θυμάται ο Φραντσέσκο, «ώστε άρχισα να επικρίνω μερικούς από τους πιο καλούς μου φίλους». Εδώ είναι που χρειάζεται η υποστήριξη από την οικογένεια. Η έλλειψη εισοδήματος απαιτεί προσαρμογή από όλα τα μέλη της οικογένειας προκειμένου να ζουν πιο μετρημένα. Ο Φράνκο, που τον απέλυσαν σε ηλικία 43 ετών αφού είχε εργαστεί στην ίδια εταιρία επί 23 χρόνια, λέει: «Από τη στιγμή που με απέλυσαν, η σύζυγός μου είχε πολύ θετική στάση και ήταν πηγή μεγάλης ενθάρρυνσης». Ο Αρμάντο είναι ιδιαίτερα ευγνώμων στη σύζυγό του για «τη μεγάλη σύνεση που δείχνει στα ψώνια».—Παροιμίαι 31:10-31· Ματθαίος 6:19-22· Ιωάννης 6:12· 1 Τιμόθεο 6:8-10.

Οι Γραφικές αρχές μπορούν να μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε θετικό πνεύμα και να μην ξεχάσουμε τις πιο σημαντικές αξίες. Εκείνοι που ρωτήθηκαν από το Ξύπνα!, και οι οποίοι αναφέρονται παραπάνω, έχουν αντλήσει παρηγορητική διαβεβαίωση από την Αγία Γραφή. Αυτό τους έχει κάνει να αισθάνονται πιο κοντά στον Θεό. (Ψαλμός 34:10· 37:25· 55:22· Φιλιππησίους 4:6, 7) Το να έχετε μια στενή σχέση με τον Ιεχωβά Θεό είναι ύψιστης σπουδαιότητας, επειδή εκείνος υπόσχεται: «Δεν πρόκειται να σε αφήσω ούτε πρόκειται να σε εγκαταλείψω».—Εβραίους 13:5.

Είτε κάποιος είναι άνεργος είτε όχι, ο Λόγος του Θεού ενθαρρύνει όλους να καλλιεργούν ιδιότητες χρήσιμες για την καθημερινή ζωή. Δεν είναι σύμπτωση που μερικές φορές ζητούνται εργαζόμενοι οι οποίοι είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά και εκτιμούνται ως έντιμοι εργάτες. Αυτοί ακολουθούν τις συμβουλές της Αγίας Γραφής να είναι επιμελείς και αξιόπιστοι, όχι οκνηροί.—Παροιμίαι 13:4· 22:29· 1 Θεσσαλονικείς 4:10-12· 2 Θεσσαλονικείς 3:10-12.

Απαλλαγή από το Φάσμα της Ανεργίας

Πίσω από την έλλειψη εργασίας, υπάρχει ένα βασικό αίτιο—η ανθρώπινη ιδιοτέλεια και απληστία. Όπως λέει η Αγία Γραφή, «ο άνθρωπος εξουσιάζει άνθρωπον προς βλάβην αυτού».—Εκκλησιαστής 8:9.

Το πρόβλημα της ανεργίας—και άλλα προβλήματα επίσης—θα λυθεί με την απομάκρυνση της ανθρώπινης κυριαρχίας, η οποία τώρα βρίσκεται στις «τελευταίες ημέρες» της. (2 Τιμόθεο 3:1-3) Χρειαζόμαστε έναν κόσμο που να είναι πραγματικά νέος. Ναι, έναν κόσμο στον οποίο η δίκαιη ανθρώπινη κοινωνία θα μπορεί να ζει και να εργάζεται υπό μια δίκαιη και έντιμη διακυβέρνηση, όπου δεν θα υπάρχει πια απληστία. (1 Κορινθίους 6:9, 10· 2 Πέτρου 3:13) Γι’ αυτό ο Ιησούς δίδαξε τους ανθρώπους να προσεύχονται να έρθει η Βασιλεία του Θεού και να γίνει το θέλημά Του στη γη.—Ματθαίος 6:10.

Περιγράφοντας προφητικά την εξάλειψη μερικών από τα κυριότερα προβλήματα της ανθρωπότητας, ο Λόγος του Θεού δείχνει παραστατικά τα αποτελέσματα αυτής της Βασιλείας: «Θέλουσιν οικοδομήσει οικίας και κατοικήσει, και θέλουσι φυτεύσει αμπελώνας και φάγει τον καρπόν αυτών. Δεν θέλουσι κτίσει αυτοί και άλλος να κατοικήση· δεν θέλουσι φυτεύσει αυτοί και άλλος να φάγη· . . . οι εκλεκτοί μου θέλουσι παλαιώσει το έργον των χειρών αυτών. Δεν θέλουσι κοπιάζει εις μάτην ουδέ θέλουσι τεκνοποιεί δια καταστροφήν». (Ησαΐας 65:21-23) Το φάσμα της ανεργίας σύντομα θα εξαφανιστεί για πάντα. Αν θα θέλατε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τη λύση του Θεού, παρακαλούμε να έρθετε σε επαφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στην περιοχή σας.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Δημιουργία Εργασίας στο Σπίτι

• Φύλαξη και φροντίδα παιδιών

• Πώληση λαχανικών ή λουλουδιών οικιακής παραγωγής

• Ράψιμο, μετατροπές και επιδιορθώσεις ρούχων

• Δουλειά με το κομμάτι για κατασκευαστές

• Ψήσιμο ψωμιού και μαγείρεμα

• Κέντημα, πλέξιμο με το βελονάκι και με βελόνες· μακραμές, αγγειοπλαστική· άλλα χειροτεχνήματα

• Ταπετσαρίες

• Λογιστικά, δακτυλογράφηση, παροχή υπηρεσιών με χρήση κομπιούτερ

• Τηλεφωνητές

• Κομμώσεις

• Νοίκιασμα κάποιου δωματίου του σπιτιού σας

• Συμπλήρωση και γέμισμα φακέλων για διαφημιστές

• Πλύσιμο και γυάλισμα αυτοκινήτων (ο πελάτης φέρνει το αυτοκίνητο στο σπίτι σας)

• Περιποίηση και εκπαίδευση κατοικίδιων ζώων

• Επιδιορθώσεις κλειδαριών και κατασκευή κλειδιών (εργαστήριο στο σπίτι)

• Μπορείτε να βάλετε διαφημίσεις για πολλές από αυτές τις εργασίες σε εφημερίδες αγγελιών δωρεάν ή με λίγα χρήματα, ή σε πίνακες ανακοινώσεων διαφόρων σούπερ μάρκετ

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Δημιουργία Εργασίας Έξω από το Σπίτι

• Φύλαξη σπιτιών (όταν οι άνθρωποι λείπουν σε διακοπές και θέλουν κάποιον να προσέχει το σπίτι τους)

• Καθαρισμός: καταστημάτων· γραφείων· κατοικιών και διαμερισμάτων έπειτα από την κατασκευή, έπειτα από φωτιές, έπειτα από μετακόμιση· σπιτιών (σε σπίτια άλλων)· τζαμιών (σε επαγγελματικούς χώρους και σε κατοικίες)

• Επισκευές: κάθε είδους οικιακή συσκευή (στις βιβλιοθήκες υπάρχουν ευκολονόητα βιβλία για επισκευές)

• Δουλειές για τεχνίτες: σοβατίσματα σπιτιών· ντουλάπια, πόρτες, σκεπαστές βεράντες· ελαιοχρωματισμοί· περιφράξεις· σκεπές

• Αγροτικές εργασίες: συγκομιδή σε φυτείες, μάζεμα φρούτων

• Διαμόρφωση εσωτερικών χώρων και φροντίδα φυτών σε: γραφεία, τράπεζες, εμπορικά κέντρα και αίθρια, αίθουσες αναμονής

• Φύλαξη κατοικιών: θυρωρός, επιστάτης (μερικές φορές παρέχεται δωρεάν στέγη)

• Ασφαλιστής, κτηματομεσίτης

• Τοποθέτηση μοκετών και καθαρισμός χαλιών

• Διανομές εφημερίδων (ενήλικοι και παιδιά), παράδοση άλλων πραγμάτων: διαφημιστικών, λογαριασμών του δήμου

• Μετακομίσεις, αποθήκευση

• Διαμόρφωση εξωτερικών χώρων, κλάδεμα δέντρων, φροντίδα για το γκαζόν, κόψιμο ξύλων

• Οδηγός σε σχολικό λεωφορείο

• Φωτογραφήσεις (πορτραίτα και κοινωνικά γεγονότα)

• Δολώματα για ψαράδες

• Ανταλλαγές εργασιών: ανταλλάξτε την επισκευή του αυτοκινήτου σας με επισκευή των ηλεκτρικών, ράψιμο με υδραυλικά, κτλ.