«Απολύεσαι»

Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ της εταιρίας τον αποκαλούσε «Φανταστικό Φρεντ».a Οι καινοτομίες του είχαν εξοικονομήσει στην εταιρία τεράστια ποσά τα έξι χρόνια που εργαζόταν εκεί. Όταν, λοιπόν, τον κάλεσαν στο γραφείο ενός ανώτερου διευθυντή, ο Φρεντ περίμενε αύξηση ή προαγωγή. Αντ’ αυτού όμως, εκείνος του είπε κοφτά: «Απολύεσαι».

Ο Φρεντ δεν πίστευε στα αφτιά του. Ο ίδιος λέει: «Έβγαζα αρκετά χρήματα και μου άρεσε πολύ η δουλειά μου, αλλά σε μια στιγμή ήρθαν τα πάνω κάτω». Όταν αργότερα είπε στη σύζυγό του, την Αντέλ, τι είχε συμβεί, έμεινε και εκείνη άναυδη. «Ένιωσα να χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου», θυμάται η Αντέλ. «“Τι θα κάνουμε τώρα;” σκέφτηκα».

Αυτό που συνέβη στον Φρεντ έχει συμβεί και σε εκατομμύρια άλλους, όπως φαίνεται ενδεικτικά από το συνοδευτικό πίνακα. Εντούτοις, οι αριθμοί από μόνοι τους δεν αποκαλύπτουν τη συναισθηματική συντριβή που προκαλεί η ανεργία. Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση του Ραούλ, ενός μετανάστη από το Περού ο οποίος απολύθηκε έπειτα από 18 χρόνια εργασίας σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης. Άρχισε να ψάχνει για δουλειά, αλλά μάταια. «Επί 30 σχεδόν χρόνια, έβγαζα τα αναγκαία για την οικογένειά μου», λέει ο Ραούλ. «Όταν έγινε αυτό, ένιωσα αποτυχημένος ως άντρας».

Η εμπειρία του Ραούλ δείχνει παραστατικά κάτι που γνωρίζουν καλά όσοι μένουν άνεργοι: η απώλεια της εργασίας δεν δημιουργεί μόνο οικονομική πίεση. Πολλές φορές, πληγώνει την ίδια την υπόσταση του ατόμου. «Άρχισα να νιώθω άχρηστη», λέει η Ρενέ, της οποίας ο σύζυγος, ο Μάθιου, ήταν άνεργος πάνω από τρία χρόνια. «Αν δεν έχεις τίποτα, οι άνθρωποι σου φέρονται σαν να είσαι ένα τίποτα, και σε λίγο αρχίζεις και εσύ να θεωρείς τον εαυτό σου όπως σε θεωρούν εκείνοι».

Εκτός, όμως, από το συναισθηματικό κόστος, όλοι όσοι μπαίνουν στις τάξεις των ανέργων αντιμετωπίζουν ένα ακόμη πρόβλημα: πρέπει να ζουν με λιγότερα χρήματα. «Όταν είχαμε χρήματα, δεν σκεφτήκαμε ποτέ να κάνουμε περικοπές», λέει ο Φρεντ. «Αλλά από τη στιγμή που τα έξοδα παρέμεναν τα ίδια και εμείς δεν είχαμε δουλειά, η μοναδική μας επιλογή ήταν να απλοποιήσουμε τη ζωή μας».

“Μην Αγωνιάτε για το Αύριο”

Η Ρενέ είχε φτάσει στα όριά της. Επί τρία και πλέον χρόνια, ο σύζυγός της, ο Μάθιου, δεν είχε σταθερή δουλειά. «Κόντευα να εκραγώ», θυμάται η Ρενέ. «Η αβεβαιότητα για το αύριο με είχε εξαντλήσει!» Ο Μάθιου προσπάθησε να την καθησυχάσει υπενθυμίζοντάς της ότι ποτέ δεν τους έλειψαν τα αναγκαία. «Ναι, αλλά είσαι ακόμη χωρίς δουλειά!» του απάντησε εκείνη. «Χρειαζόμαστε εισόδημα!»

Η Ρεμπέκα, της οποίας ο σύζυγος έχασε τη δουλειά που έκανε 12 χρόνια, λέει: «Όταν βρίσκεσαι σε συναισθηματική φόρτιση, είναι δύσκολο να σκεφτείς λογικά. Έπρεπε, όμως, να το κάνουμε. Προσπαθούσα λοιπόν να ελέγχω τον εαυτό μου. Όταν διαπίστωσα πως οι χειρότεροι φόβοι μου δεν επαληθεύτηκαν, αντιλήφθηκα ότι η ανησυχία δεν ωφελεί σε τίποτα. Εστιάζοντας την προσοχή μας στο παρόν και στα προβλήματά του, αποβάλαμε κάθε είδους άγχος».

Η Ρενέ έμαθε να είναι ικανοποιημένη όταν είδε ρεαλιστικά την κατάστασή της. Η ίδια λέει: «Ποτέ δεν μείναμε χωρίς ρεύμα ή θέρμανση, ούτε βρεθήκαμε στο δρόμο. Ουσιαστικά, το πρόβλημα ήταν ότι δεν ήμασταν συνηθισμένοι να ζούμε έτσι, και η ουτοπική μου επιθυμία να διατηρήσουμε τον προηγούμενο τρόπο ζωής μας ενέτεινε τη στενοχώρια μου».

Η Ρενέ αντιλήφθηκε σύντομα ότι η άποψή της και όχι οι περιστάσεις της ήταν αυτό που την έκανε να νιώθει ότι δεν άντεχε άλλο. «Έπρεπε να αντιμετωπίσω την πραγματικότητα και να μη μένω στο πώς θα ήθελα εγώ να είναι τα πράγματα», λέει. «Από τη στιγμή που έμαθα να είμαι ικανοποιημένη με τις προμήθειες του Θεού για την κάθε μέρα, ήμουν πολύ πιο χαρούμενη».

Γι’ αυτό, όταν ο σύζυγος της Ρενέ έχασε την εργασία του, εκείνη είπε στα παιδιά της: «Πολλοί πατέρες έχουν εγκαταλείψει τις οικογένειές τους. Αλλά ο δικός σας είναι εδώ και σας φροντίζει. Ξέρετε πόσο σας αγαπάει και πώς σας έχει βοηθήσει σε όλα σας τα προβλήματα. Δεν θα μπορούσατε να έχετε καλύτερο πατέρα!»

Όταν ο Ραούλ έχασε την εργασία του, η σύζυγός του, η Μπέρτα, άλλαξε τακτική στα ψώνια. «Έβλεπα πού υπήρχαν εκπτωτικά κουπόνια και προσφορές στο σούπερ μάρκετ για δύο προϊόντα στην τιμή του ενός», λέει η ίδια.

«Έπρεπε να έχουμε προϋπολογισμό», λέει ο Φρεντ, «γι’ αυτό και κατέγραφα τι χρειαζόταν να πληρώσουμε αμέσως και πόσα θα χρειαζόμασταν για τον υπόλοιπο μήνα». Η σύζυγός του, η Αντέλ, προσθέτει: «Όταν πήγαινα στην αγορά, ήξερα ακριβώς πόσα μπορούσα να ξοδέψω. Μερικές φορές, όταν χρειαζόμουν κάτι για τα παιδιά ή για το σπίτι, κοίταζα τον προϋπολογισμό και σκεφτόμουν: “Δεν έχω χρήματα για αυτό. Πρέπει να περιμένουμε τον άλλον μήνα”. Ο γραπτός προϋπολογισμός μάς βοήθησε να τα βγάλουμε πέρα!»

Για να περικόψετε τα μη απαραίτητα, να είστε ευρηματικοί. Λόγου χάρη, η Αντέλ αφηγείται: «Είχαμε δύο αυτοκίνητα, αλλά γρήγορα πουλήσαμε το ένα και μοιραζόμασταν τις διαδρομές με άλλους. Για οικονομία στη βενζίνη, φροντίζαμε να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες δουλειές με μία διαδρομή. Ξοδεύαμε χρήματα μόνο για τα απαραίτητα».