Το Αξέχαστο Ταξίδι μας στο Βανουάτου
ΚΑΘΩΣ το αεροπλάνο μας απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Βίλα για να μας πάει και πάλι στη Νουμέα της Νέας Καληδονίας, αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε πως πολλά από αυτά που είχαμε ζήσει στο ταξίδι μας ήταν απρόσμενα. Στο μυαλό μας χαράχτηκαν βαθιά όχι μόνο τα τοπία και οι ήχοι των πανέμορφων νησιών Βανουάτου, καθώς και οι καλόκαρδοι άνθρωποι που ζουν εκεί, αλλά επίσης και η εφιαλτική εμπειρία που είχαμε να διασωθούμε από έναν καταστροφικό κυκλώνα που έπληξε το τροπικό νησί.
Το Βανουάτου αποτελείται από 80 περίπου νησιά τα οποία έχουν σχήμα Υ και βρίσκονται στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό, περίπου 400 χλμ. βορειοανατολικά της Νέας Καληδονίας. Σκορπισμένοι στα διάφορα νησιά υπάρχουν 84 ομόπιστοί μας, μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι αποτελούν δύο εκκλησίες. Η γυναίκα μου και εγώ ήμασταν γεμάτοι ενθουσιασμό όταν έγιναν διευθετήσεις να επισκεφτούμε αυτούς τους αδελφούς. Ήταν φυσικό να μας δημιουργηθούν πολλές ερωτήσεις. Τι είδους καταστάσεις θα συναντούσαμε; Πώς είναι οι νησιώτες; Και πάνω απ’ όλα, πώς θα ανταποκρίνονταν στα καλά νέα της Βασιλείας;
Συνέλευση στη Βίλα
Ανησυχήσαμε κάπως όταν μάθαμε ότι, αν και οι περισσότεροι από τους κατοίκους ανήκουν στη μελανησιακή φυλή, μιλιούνται πάνω από εκατό γλώσσες σ’ όλο το αρχιπέλαγος. Ανακουφιστήκαμε όμως όταν ανακαλύψαμε ότι μια πολύ διαδεδομένη γλώσσα εκεί, είναι ένα είδος παραφθαρμένης αγγλικής που ονομάζεται μπισλάμα. Έτσι η επικοινωνία με τους ανθρώπους δεν θα ήταν μεγάλο πρόβλημα.
Η πρώτη μας στάση ήταν στη Βίλα, την πρωτεύουσα του Βανουάτου. Εδώ θα παρακολουθούσαμε τη Συνέλευση Περιφερείας «Θεία Ειρήνη». Οι τοπικοί Μάρτυρες εργάστηκαν σκληρά για να την ετοιμάσουν. Ήταν συγκινητικό να συναντάς αντιπροσώπους από απομακρυσμένα νησιά, οι οποίοι έπρεπε να μαζεύουν χρήματα μήνες ολόκληρους για να κάνουν αυτό το ταξίδι.
Η αίθουσα όπου γινόταν η συνέλευση ήταν κατάμεστη από την πρώτη κιόλας μέρα. Περισσότερα από 300 άτομα ήρθαν για να δουν τα Βιβλικά δράματα τα οποία παρουσιάστηκαν με βιντεοκασέτες. Αυτό ήταν εξαιρετικό, αν σκεφτούμε ότι σ’ όλα τα νησιά υπάρχουν μόνο 84 ευαγγελιζόμενοι της Βασιλείας. Σίγουρα ο Ιεχωβά προετοιμάζει έναν καλό θερισμό σ’ αυτές τις μικροσκοπικές κουκκίδες γης στο μέσο του Ειρηνικού Ωκεανού.
Συναντάμε τους «Μικρούς Νάμπα»
Την επόμενη μέρα, ένας ντόπιος αδελφός κι εγώ, πήραμε ένα μικρό αεροπλάνο και κατευθυνθήκαμε στα νησιά Μαλέκουλα. Ύστερα από μια άστατη και γεμάτη κλυδωνισμούς πτήση, προσγειωθήκαμε στον κόλπο Σάουθ Γουέστ. Ο σύντροφός μου πήγε να ψάξει τον ξάδελφό του για να πάρει μια βάρκα για μας. Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να φτάσουμε στο χωριό Λετόκας που ήταν ο τελικός μας προορισμός.
Καθώς ξεκινήσαμε με τη βάρκα μας και πηγαίναμε κατά μήκος της ακτής, έμεινα άναυδος από τη φυσική ομορφιά του νησιού. Τα απότομα βράχια που βυθίζονταν κάθετα στον ωκεανό, σου έκοβαν την ανάσα. Υπήρχε παντού οργιώδης βλάστηση και άλλοτε έβλεπες μέσα σ’ αυτήν λωρίδες από έξοχα λουλούδια ενώ άλλοτε έβλεπες να είναι καλυμμένη με αναρριχώμενα φυτά, φτέρες και λεπτεπίλεπτες ορχιδέες. Πολύχρωμα πουλιά, όπως παπαγάλοι, πετάγονταν από το ένα δέντρο στο άλλο.
Από τη βάρκα μας μπορούσαμε να δούμε επίσης τον πλούτο της θάλασσας—τους κοραλλιογενείς υφάλους, που είναι το παραδοσιακό κελάρι των νησιωτών. Άνθρωποι από όλο τον κόσμο έρχονται για να βουτήξουν και να θαυμάσουν την ομορφιά των κοραλλιών και των τροπικών ψαριών. Αφθονούν επίσης τα όστρακα και οι αστακοί, και οι ντόπιοι τα πιάνουν με δίχτυ ή με καμάκι για να τα φάνε.
Μετά από λίγο παρατηρήσαμε να ανεβαίνει καπνός από μια φυτεία καρύδας, σε αρκετή απόσταση. Αυτός ο καπνός έδειχνε το σημείο του προορισμού μας, ένα πανέμορφο λιμανάκι κοντά στον κόλπο Μπαμπού. Καθώς πλησιάσαμε στην ακτή, αρκετές φώκιες μαζεύτηκαν γύρω μας για να παίξουν. Τότε είδαμε μερικούς άντρες με τόξα και βέλη, να κάνουν ένα σωρό ενθουσιώδεις χειρονομίες. Ανάμεσά τους διακρίναμε τους αδελφούς μας, γεμάτους χαρά για τον ερχομό μας.
Αυτοί ήταν οι Μικροί Νάμπα της νότιας Μαλέκουλα, μια από τις πιο απομονωμένες φυλές του Νότιου Ειρηνικού. Ζουν σε μικρά χωριά τα οποία βρίσκονται ψηλά στα βουνά και απέχουν από την ακτή αρκετές ημέρες δρόμο με τα πόδια. Οι άντρες συνήθιζαν να φοράνε τα «νάμπα», ένα κάλυμμα που σκεπάζει τις λαγόνες, το οποίο γίνεται από φύλλα και δένεται από τη μέση με μια ζώνη από φλούδα δέντρου. Οι γυναίκες φορούν κοντές φούστες φτιαγμένες από χόρτα. Σε κάθε χωριό υπάρχει συνήθως ένα λατρευτικό κέντρο όπου γίνονται χοροί θυσιών και άλλες τελετουργίες. Μολονότι πολλοί χωρικοί έχουν υιοθετήσει τον Δυτικό τρόπο ζωής, οι δεισιδαιμονίες και οι πνευματιστικές πράξεις είναι ακόμη συνηθισμένες.
Ήταν χαρά μας να συναντήσουμε και να χαιρετήσουμε τους αδελφούς μας. Οι άντρες είχαν κοντό ανάστημα αλλά ήταν πολύ δυνατοί. Η έμφυτη ντροπαλότητα και η καλοσύνη τους με συγκίνησαν βαθιά. Μερικά από τα παιδιά με φοβούνταν επειδή οι περισσότεροι λευκοί που γνώριζαν ήταν γιατροί, και τα παιδιά δεν ξεχνούσαν τις ενέσεις!
Το χωριό ήταν χωρισμένο στα δύο με μια μικρή φυτεία καρύδας που βρισκόταν στο κέντρο. Το μισό χωριό προοριζόταν ειδικά γι’ αυτούς που έχουν δεχτεί την αλήθεια και σύντομα έμαθα το λόγο γι’ αυτό. Μερικοί, για να λάβουν στάση υπέρ της αλήθειας και για να συνεχίσουν τη Γραφική τους μελέτη, πρέπει να ζήσουν χωριστά από τους άλλους χωρικούς.
Οι καλύβες είναι χτισμένες επάνω σε πολλά μπαμπού. Μπαίνοντας σε μια από αυτές, με χτύπησε αμέσως ο πυκνός καπνός που έβγαινε από μια φωτιά στη μέση του δωματίου. Ο καπνός έκανε τα μάτια μου να τσούξουν, αλλά τουλάχιστον κρατούσε και τα κουνούπια και τις μύγες μακριά. Εκεί κοντά, σε κάποια άλλη μικρή καλύβα, μια γυναίκα πρόσεχε ένα κομμάτι μπουλούκ, δηλαδή βοδινό, που ήταν ακουμπισμένο πάνω σε φύλλα, λαπλάπ, και γεμάτο μύγες.
Προσκαλέσαμε τους ανθρώπους να παρακολουθήσουν ένα πρόγραμμα με σλάιντς, την Τετάρτη το απόγευμα. Θα παρουσίαζε την ιστορία των Μαρτύρων του Ιεχωβά και είχε ως θέμα «Προοδεύοντας Παγκόσμια Παρά το Διωγμό». Ένας ευαγγελιζόμενος είχε κάνει από πριν ένα μονοήμερο ταξίδι για να προσκαλέσει μερικούς χωρικούς από τα βουνά. Ήμουν ανυπόμονος να δω αν θα έρχονταν. Κατά το σούρουπο, έφτασε ένας νεαρός άντρας με το τόξο και τα βέλη του. Αρκετά άλλα άτομα τον ακολουθούσαν. Συγκινήθηκα που είδα ότι η απόσταση δεν τους εμπόδισε να έρθουν σ’ αυτή τη συνάθροιση.
Σύντομα γέμισε ο τόπος τόξα και βέλη. Είχαν έρθει περίπου 80 άτομα και αρχίσαμε το πρόγραμμα. Ήταν αστείο να ακούει κανείς τον ήχο που έκαναν με τη γλώσσα τους κάθε φορά που έβλεπαν κάτι στα σλάιντς το οποίο τους προκαλούσε έκπληξη.
Μετά το πρόγραμμα με τα σλάιντς, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τα έθιμα και τις συνήθειες των ντόπιων. Οι χωρικοί άκουγαν προσεχτικά και δέχτηκαν πρόθυμα την προειδοποίηση της Αγίας Γραφής ενάντια στο δαιμονισμό, όπως αναφέρεται στα εδάφια 1 Κορινθίους 10:20, 21. Για αρκετό καιρό, είχαν αντιδράσει στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ιεραπόστολοι των εκκλησιών του λεγόμενου Χριστιανικού κόσμου, να τους κάνουν να ακολουθήσουν τον αποκαλούμενο Χριστιανικό τρόπο ζωής. Αυτό οφειλόταν κατά μέρος στο ότι δεν συμφωνούσαν με μερικά δόγματα που τους δίδασκαν οι ιεραπόστολοι, και κατά μέρος στο ότι τους είχε συγκλονίσει η διαγωγή μερικών οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι είναι Χριστιανοί. Τώρα, οι χωρικοί χάρηκαν που έμαθαν για την υπόσχεση του Θεού να αποκαταστήσει έναν επίγειο παράδεισο και να αναστήσει τους νεκρούς. Στο μυαλό μου ήρθαν αυτόματα τα λόγια του Ιησού που αναφέρονται στο εδάφιο Ιωάννης 8:32: «Και θέλετε γνωρίσει την αλήθειαν. Και η αλήθεια θέλει σας ελευθερώσει».
Η πίστη αυτών των ανθρώπων και η αγάπη τους για την Αγία Γραφή, είχε επίσης ως συνέπεια να αντιμετωπίσουν εναντίωση. Μερικοί θρησκευτικοί αρχηγοί ανάγκασαν τους ντόπιους να καρφώσουν τα ειδικά βιβλιάριά μας στις πόρτες τους, σαν σημάδι που έλεγε ‘δεν τα θέλουμε αυτά εδώ πέρα’. Αλλά το μόνο που προκάλεσε αυτού του είδους η εναντίωση ήταν ότι έκανε μερικούς οικοδεσπότες να θελήσουν μια Γραφική μελέτη για να εξακριβώσουν ποια ήταν η αλήθεια. Μου ήταν πολύ δύσκολο να αφήσω αυτούς τους εξαιρετικούς αδελφούς που αγαπούν την αλήθεια. Υποσχέθηκα να επιστρέψω και να επισκεφτώ το χωριό τους στο βουνό.
Επιβίωση από τον Κυκλώνα Ούμα
Το ταξίδι μας περιλάμβανε μια στάση στο Εσπίριτου Σάντου, ένα άλλο νησί στα βόρεια του Βανουάτου. Εκεί επισκεφτήκαμε την εκκλησία της Λουγκανβίλ. Αν και υπήρχε μόνο ένας πρεσβύτερος σ’ εκείνη την εκκλησία, ανάμεσα στους αδελφούς επικρατεί ένα θαυμάσιο πνεύμα. Στη Βιβλική ομιλία την Κυριακή, ήταν για όλους μας μια ευχάριστη έκπληξη να δούμε 150 άτομα, τρεις φορές περισσότερους από τον αριθμό των ευαγγελιζομένων της Βασιλείας.
Έπρεπε να επιστρέψουμε στη Βίλα για να προλάβουμε το αεροπλάνο που θα μας πήγαινε πίσω στη Νουμέα της Νέας Καληδονίας. Ενώ ήμασταν στη Βίλα, ακούσαμε την Παρασκευή το απόγευμα τα νέα ότι ερχόταν ο κυκλώνας Ούμα. Αυτό δεν έκανε και μεγάλη εντύπωση στους ανθρώπους, εφόσον αυτά τα καιρικά φαινόμενα ήταν συνηθισμένα για εκείνη την εποχή του χρόνου. Μετά πληροφορηθήκαμε ότι ο κυκλώνας αναμενόταν να φτάσει στις 7:00 μ.μ. Στείλαμε γρήγορα ένα μήνυμα μέσω του τοπικού ασύρματου ότι θα αναβάλλονταν οι συναθροίσεις μας. Ήμουν κάπως ανήσυχος σχετικά με την πτήση μας, με την οποία θα επιστρέφαμε στη Νουμέα την Κυριακή.
Στις 5:30 μ.μ. ο αέρας είχε γίνει τόσο δυνατός που άρχισε να σπάζει μερικά παράθυρα. Αντιληφθήκαμε ότι έπρεπε να φράξουμε τα παράθυρα και τις πόρτες για να μην μπαίνει μέσα ο αέρας και αρπάξει τη στέγη. Στοιβάξαμε στρώματα, κρεβάτια, γραφεία και τραπέζια πίσω από πόρτες και παράθυρα. Μπορούσαμε να αισθανθούμε τη δύναμη που είχε ο αέρας καθώς χτυπούσε με ορμή πάνω στο σπίτι, αλλά ευτυχώς όλα άντεξαν. Αργότερα μάθαμε ότι οι άνεμοι εκείνη τη νύχτα είχαν ταχύτητα ως και 240 χλμ. την ώρα.
Σύντομα επικράτησε μια παροδική ηρεμία. Το εκμεταλλευτήκαμε αυτό και τρέξαμε έξω για να δούμε πώς ήταν οι Μάρτυρες που ζούσαν στο διπλανό σπίτι. Μείναμε κατάπληκτοι όταν είδαμε ότι τα δέντρα της αυλής τους είχαν πέσει και ότι ο τοίχος ενός από τα δωμάτια είχε γκρεμιστεί. Οι τρεις αδελφές τριγύριζαν σ’ ένα άλλο δωμάτιο, περιμένοντας βοήθεια. Αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε πώς να ήταν οι υπόλοιποι αδελφοί μας. Προσευχηθήκαμε όλοι στον Ιεχωβά να τους διαφυλάξει.
Γύρω στα μεσάνυχτα, ύστερα από οχτώ εξαντλητικές ώρες, ο κυκλώνας άρχισε να κατευθύνεται προς τα νότια του αρχιπελάγους. Οι αστραπές όμως και η βροχή συνεχίζονταν. Από το φως που έδιναν οι συνεχείς αστραπές, μπορούσαμε να δούμε τις λεπτές αυλακωτές λαμαρίνες από τις σκεπές να πετάνε παντού στον αέρα. Και σύντομα άρχισε να βρέχει και μέσα στο σπίτι. Η ώρα ήταν τώρα 2:30 π.μ., και αποφασίσαμε ότι έπρεπε να πάμε να δούμε τι έκαναν οι αδελφοί μας.
Οι Συνέπειες
Οι δρόμοι ήταν καλυμμένοι με φύλλα και κλαδιά, καθώς και με διαλυμένα κομμάτια από έπιπλα, λαμαρινένιες σκεπές και αντικείμενα από τα σπίτια. Μεταλλικοί στύλοι για φώτα είχαν λυγίσει και πέσει στο έδαφος. Προχωρούσαμε με κόπο ανάμεσα από τα χαλάσματα. Ήταν τρομακτικό· τα πάντα ήταν ερημωμένα μπροστά στα μάτια μας. Σε λίγο βρήκαμε τον τοπικό προεδρεύοντα επίσκοπο και την οικογένειά του μέσα στο μικρό αυτοκίνητό τους, να τρέμουν από το κρύο. Ο κυκλώνας είχε αρπάξει τη στέγη του σπιτιού τους και τους είχε διαλύσει το σπίτι. Αυτό που μας καθησύχασε ήταν ότι δεν είχαν πάθει τίποτα οι ίδιοι.
Ο κυκλώνας αυτός αποδείχτηκε ότι ήταν ο πιο καταστροφικός που γνώρισε το Βανουάτου τα τελευταία 25 χρόνια. Η φουρτουνιασμένη θάλασσα έριξε όλα τα καράβια στη στεριά και μάθαμε ότι σκοτώθηκαν ή αγνοούνταν 46 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονταν στα καράβια. Περίπου 4.000 άτομα έμειναν άστεγα και οι ζημιές στις σοδειές και στις περιουσίες υπολογίστηκαν σε 200 εκατομμύρια δολάρια (περ. 26 δισ. δρχ.). Χαρήκαμε όταν μάθαμε ότι κανένας από τους αδελφούς μας δεν είχε σκοτωθεί ή τραυματιστεί.
Αμέσως συστάθηκε μια επιτροπή για την παροχή βοήθειας. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Νέα Καληδονία έστειλαν περισσότερα από 450 κιλά εφόδια τα οποία περιλάμβαναν τρόφιμα, ρούχα, και αντικείμενα για να βοηθήσουν τους αδελφούς να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους. Μια ομάδα από ενδιαφερόμενα άτομα που βρισκόταν στην απέναντι πλευρά του νησιού, μας αγκάλιασαν όταν μας είδαν. Οι σοδειές τους είχαν καταστραφεί και μόνο μια παλιομοδίτικη καλύβα είχε αντέξει στην καταιγίδα. Αφού σιγουρευτήκαμε ότι είχαν αρκετά τρόφιμα για δύο μέρες, επιστρέψαμε στη Βίλα.
Οι τοπικές αρχές άρχισαν επίσης να παρέχουν περίθαλψη και από τις γειτονικές χώρες άρχισε να καταφθάνει βοήθεια. Καθώς μεγάλωνε η δυσοσμία από τη σήψη, η κυβέρνηση συνέστησε στους ανθρώπους να καθαρίσουν την πόλη το συντομότερο δυνατό. Κάναμε μερικές υποδείξεις σχετικά με το πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το νερό, έτσι ώστε να αποτραπεί η διάδοση ασθενειών όπως είναι ο τυφοειδής πυρετός και η χολέρα.
Την επόμενη Πέμπτη, προς μεγάλη χαρά όλων, καταφέραμε να παρουσιάσουμε το πρόγραμμα με τα σλάιντς. Μετά τη συνάθροιση μπορούσε ν’ ακούσει κανείς τις ζωηρές συζητήσεις των αδελφών. Πολλοί απ’ αυτούς ήταν ακόμη ταραγμένοι επειδή είχαν χάσει όλα τους τα υπάρχοντα. Όμως, όλοι έδειχναν ένα θαυμάσιο πνεύμα προθυμίας να βοηθήσουν και να φροντίσουν για τις ανάγκες των άλλων. Τι εκδήλωση Χριστιανικής ενότητας!
Τελικά, είχε φτάσει η ώρα να αφήσουμε τους αδελφούς μας και τις αδελφές που τόσο αγαπούσαμε. Ο ζήλος τους και η αγάπη τους μας είχαν ενθαρρύνει πολύ. Η ταλαιπωρία που είχαμε ζήσει το μόνο που πέτυχε ήταν να μας φέρει πιο κοντά τον ένα στον άλλο. Καθώς το αεροπλάνο μας απομακρυνόταν από τη Βίλα, η ολόκαρδη επιθυμία μας ήταν να μπορέσουμε να ξανάρθουμε και να τους δούμε πάλι όλους.—Από συνεργάτη.
[Χάρτης/Εικόνες στη σελίδα 26]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΒΑΝΟΥΑΤΟΥ
ΕΣΠΙΡΙΤΟΥ ΣΑΝΤΟΥ
Λουγκανβίλ
ΜΑΛΕΚΟΥΛΑ
ΕΦΑΤΕ
Βίλα
ΝΕΑ ΚΑΛΗΔΟΝΙΑ
Νουμέα
[Εικόνες]
Η Βίλα, πρωτεύουσα του Βανουάτου
Καθώς κηρύττουμε σ’ έναν ντόπιο κάτοικο
Ένα τυπικό χωριό
[Εικόνα στη σελίδα 29]
Χαίρονται ν’ ακούνε τα καλά νέα