Ηφαίστεια, Θερμοπίδακες και Θερμές Πηγές

Η Καμτσάτκα, η οποία βρίσκεται στον Πύρινο Δακτύλιο​—μια ζώνη υψηλής σεισμικής δραστηριότητας στα όρια του Ειρηνικού Ωκεανού—​έχει περίπου 30 ενεργά ηφαίστεια. Το ηφαίστειο Κλιουτσέφσκαγια, το οποίο περιγράφεται ως ένας «τέλειος κώνος απίστευτης ομορφιάς», ορθώνεται σε υψόμετρο 4.750 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, πράγμα που το καθιστά το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρασία. Από το 1697​—το έτος κατά το οποίο Ρώσοι εξερευνητές πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους στην Καμτσάτκα—​έχουν καταγραφεί στη χερσόνησο πάνω από 600 εκρήξεις.

Τα έτη 1975/1976, εκρήξεις από ηφαιστειακές σχισμές στην περιοχή Τολμπάτσικ δημιούργησαν μια πύρινη «δάδα» το ύψος της οποίας ξεπερνούσε τα 2.500 μέτρα! Μέσα στα σύννεφα της τέφρας διακρίνονταν αστραπές. Οι εκρήξεις συνεχίζονταν αδιάκοπα επί σχεδόν ενάμιση χρόνο και δημιούργησαν τέσσερις καινούριους ηφαιστειακούς κώνους. Λίμνες και ποτάμια εξαφανίστηκαν, και η καυτή τέφρα αποξήρανε ολόκληρα δάση μέχρι τις ρίζες. Τεράστιες εκτάσεις υπαίθρου μετατράπηκαν σε έρημο.

Ευτυχώς, οι περισσότερες εκρήξεις συμβαίνουν μακριά από κατοικημένες περιοχές, και πολύ λίγοι άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Αλλά οι επισκέπτες έχουν άλλους λόγους για να είναι προσεκτικοί, ιδιαίτερα όταν πηγαίνουν στην Κοιλάδα του Θανάτου, στους πρόποδες του ηφαιστείου Κιχπίνιτς. Όταν υπάρχει άπνοια, και ιδιαίτερα όταν λιώνουν οι πάγοι την άνοιξη, δηλητηριώδη ηφαιστειακά αέρια συγκεντρώνονται στην κοιλάδα, καθιστώντας την θανάσιμη παγίδα για την άγρια ζωή. Σε μια περίπτωση, βρέθηκαν στην κοιλάδα τα πτώματα δέκα αρκούδων και πολυάριθμων μικρότερων ζώων.

Στον τεράστιο κρατήρα που είναι γνωστός ως καλδέρα Ούζαν υπάρχουν λεκάνες με λάσπη που κοχλάζει και ηφαιστειακές λίμνες οι οποίες αχνίζουν, γεμάτες με ζωηρόχρωμα φύκια.

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 18]

ΘΕΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΛΔΕΡΑ

Η καλδέρα Ούζαν, η λεκάνη ενός αρχαίου ηφαιστείου, έχει διάμετρο περίπου δέκα χιλιόμετρα. Τα απότομα τοιχώματά της περικλείουν μια «συλλογή από όλα εκείνα για τα οποία φημίζεται η Καμτσάτκα», λέει ένα βιβλίο. Στη λεκάνη υπάρχουν θερμές και κρύες πηγές, περιοχές με λάσπη που κοχλάζει, ηφαιστειακοί κώνοι από λάσπη, πεντακάθαρες λίμνες γεμάτες ψάρια και κύκνους, καθώς και πλούσια βλάστηση.

Το βιβλίο Τα Θαύματα της Καμτσάτκα (Miracles of Kamchatka Land) λέει ότι «ίσως δεν υπάρχει άλλο μέρος στη Γη» με τόσο σύντομο αλλά και τόσο όμορφο φθινόπωρο. Η κατακόκκινη τούνδρα δημιουργεί αντίθεση με το ζωηρό χρυσοκίτρινο χρώμα των σημύδων, ενώ εδώ και εκεί η γη που κοχλάζει εκτινάσσει στήλες λευκού ατμού που υψώνονται στον καταγάλανο ουρανό. Νωρίς δε το πρωί, το δάσος «τραγουδάει» καθώς εκατομμύρια παγωμένα φύλλα πέφτουν στο έδαφος με έναν απαλό ήχο, αναγγέλλοντας διακριτικά την άφιξη του χειμώνα.

[Πλαίσιο στη σελίδα 19]

ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΛΙΜΝΗ!

Το 1996 ένα ηφαίστειο που θεωρούνταν σβησμένο εξερράγη κάτω από τη λίμνη Καρίμσκι, δημιουργώντας κύματα ύψους 10 μέτρων τα οποία ισοπέδωσαν τα γύρω δάση. Μέσα σε λίγα λεπτά, η λίμνη έγινε τόσο όξινη ώστε δεν μπορούσε να συντηρήσει ζωή. Ωστόσο, δεν βρέθηκαν νεκρά ζώα κοντά στη λίμνη, παρά την ηφαιστειακή τέφρα και τα κύματα που σάρωσαν την ακτογραμμή, εξηγεί ο ερευνητής Άντριου Λόγκαν. «Πριν από την έκρηξη», λέει ο ίδιος, «ήταν γνωστό ότι αρκετά εκατομμύρια ψάρια (κυρίως σολομοί και πέστροφες) ζούσαν στη λίμνη Καρίμσκι. Μετά την έκρηξη, η λίμνη έμεινε χωρίς ζωή». Εντούτοις, μερικά ψάρια μπορεί να επέζησαν. Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι υπήρξε κάποιο προειδοποιητικό σήμα​—ίσως κάποια αλλαγή στη χημεία του νερού—​το οποίο κινητοποίησε τα ψάρια, κάνοντάς τα να διαφύγουν στο γειτονικό ποταμό Καρίμσκι.