³ Καθώς εξοικειώνεστε με την καλή ομιλία, θα διαπιστώνετε ότι οι λέξεις και οι εκφράσεις έχουν «προσωπικότητα». Μπορεί να είναι πικρές ή γλυκές, ήπιες ή σκληρές, φιλικές ή εχθρικές, εποικοδομητικές ή εξαχρειωτικές. Επομένως, έχει ζωτική σημασία η εκλογή των σωστών λέξεων και εκφράσεων. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τα λόγια της αλήθειας, για τα καλά νέα της Βασιλείας.

4. Πώς μπορούμε να πλουτίσουμε το λεξιλόγιό μας;

⁴ Να πλουτίζετε το λεξιλόγιό σας. Μια ματιά σ’ ένα οποιοδήποτε λεξικό αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει έλλειψη λέξεων, λέξεων που μπορείτε να χρησιμοποιείτε προς αίνο του Ιεχωβά. Το ζήτημα όμως είναι: Πόσο καλά χρησιμοποιείτε το απόθεμα των διαθέσιμων λέξεων; Όταν διαβάζετε, ανοίγετε το λεξικό για να βρείτε τις λέξεις που δεν κατανοείτε πλήρως ή, τουλάχιστον, τις σημειώνετε για να τις βρείτε όταν θα τελειώσετε το άρθρο; Αυτό θα σας βοηθήσει να πλουτίσετε το λεξιλόγιό σας. Θα διαπιστώσετε επίσης ότι υπάρχουν πολλές λέξεις που ναι μεν τις ξέρετε, αλλά δεν τις χρησιμοποιείτε στην καθημερινή σας ομιλία. Κάντε ευσυνείδητες προσπάθειες να τις χρησιμοποιείτε όπου είναι κατάλληλο. Ο Χριστιανός διάκονος ή σπουδαστής σίγουρα θα ωφεληθεί αν καλλιεργεί συνέχεια την ικανότητα να μιλάει με τον αρμόζοντα τρόπο.

5, 6. Τι θα μας βοηθήσει να μάθουμε να χρησιμοποιούμε σωστά τις λέξεις;

⁵ Μάθετε να χρησιμοποιείτε τη σωστή λέξη. Πιθανόν δυο λέξεις να έχουν παρόμοια αλλά ελαφρώς διαφορετική σημασία, κι έτσι να χρησιμοποιούνται σε διαφορετικές περιπτώσεις. Αν το λαβαίνετε αυτό υπόψη σας, δεν θα προσβάλλετε τους ακροατές σας και θα βελτιώνετε τη σαφήνεια της ομιλίας σας. Είναι υποβοηθητικό να ανατρέχετε σ’ ένα καλό λεξικό. Μερικά λεξικά παραθέτουν κάτω από κάθε λέξη τόσο τα συνώνυμά της (λέξεις με παρεμφερή αλλά όχι ταυτόσημη έννοια) όσο και τα αντίθετά της (λέξεις με αντίθετη έννοια). Έτσι βρίσκετε, όχι μόνο ποικίλες εκφράσεις για την ίδια ιδέα, αλλά και διαφορετικές αποχρώσεις κάθε έννοιας. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο όταν θέλετε να βρείτε τη σωστή λέξη για μια συγκεκριμένη περίπτωση. Επιπλέον, όταν χρησιμοποιείτε τη σωστή λέξη, δεν πολυλογείτε άσκοπα και είστε επί του σημείου. Με την πολυλογία συνήθως χάνονται οι σκέψεις. Γι’ αυτό, εξασκηθείτε στη λακωνικότητα. Όταν το πετύχετε αυτό, τότε αρχίστε να ποικίλλετε τις εκφράσεις σας με περιγραφικές λέξεις που προσθέτουν χρώμα και νόημα.

⁶ Καθώς πλουτίζετε το λεξιλόγιό σας, να φροντίζετε να μαθαίνετε, όχι μόνο καινούριες λέξεις, αλλά και λέξεις που έχουν ειδικά χαρακτηριστικά: ρήματα που εκφράζουν έντονη δράση· επίθετα που προσθέτουν χρώμα· μεταβατικές εκφράσεις που βοηθάνε στην αποφυγή της μονοτονίας· εκφράσεις που δείχνουν θέρμη και έχουν έναν τόνο καλοσύνης. Όταν διαβάζετε τα έντυπα της Εταιρίας, μπορείτε να βρίσκετε μεγάλη ποικιλία λέξεων και φράσεων από τις οποίες μπορείτε να διαλέγετε.

7, 8. Ποιους κινδύνους που σχετίζονται με το πλούσιο λεξιλόγιο πρέπει να προσέχουμε;

⁷ Φυσικά, δεν θέλουμε να έχουμε πλουσιότερο λεξιλόγιο για να κάνουμε επίδειξη. Ο αντικειμενικός μας σκοπός είναι να μεταδίδουμε πληροφορίες, όχι να κάνουμε εντύπωση στους ακροατές μας. Πρέπει να έχουμε την ίδια ακριβώς άποψη μ’ αυτήν που είχε ο απόστολος Παύλος: «Εν τη εκκλησία πέντε λόγους προτιμώ να λαλήσω δια του νοός μου, δια να κατηχήσω και άλλους, παρά μυρίους λόγους με γλώσσαν αγνώριστον [ξένη, ΜΝΚ]». (1 Κορ. 14:9, 19) Αν είναι δύσκολο να κατανοηθεί τι λέει κάποιος, είναι σαν να μιλάει ξένη γλώσσα. Παρόμοια, είναι φρόνιμο να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε τεχνικούς όρους, όπου δεν είναι αναγκαίο, όταν έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που δεν τους αρέσουν οι λεπτομέρειες. Ακόμα και στις συνηθισμένες συνομιλίες μας δεν πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε εντύπωση στους ακροατές μας με περίπλοκη ομιλία και υπερβολικά πολυσύλλαβες λέξεις. Είναι πιο σπουδαίο να καταλάβουν οι ακροατές μας αυτό που έχουμε να πούμε. Να θυμάστε ότι, σύμφωνα με το εδάφιο Παροιμίαι 15:2, «η γλώσσα των σοφών καλλωπίζει την γνώσιν». Η εκλογή καλών και ευκολονόητων λέξεων βοηθάει να γίνει η ομιλία μας ευχάριστη και ενδιαφέρουσα, αντί να είναι πληκτική και βαρετή.—Κολ. 4:6.

9-12. Ποιο είδος ομιλίας δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε, και γιατί;

⁹ Γλώσσα που δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε. Ο Λόγος του Θεού μάς καθοδηγεί σχετικά με το ποιο είδος ομιλίας δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Ο απόστολος Παύλος μάς συμβουλεύει, για παράδειγμα, να μη λέμε πράγματα «τα οποία είναι απρεπή», όπως ‘βωμολοχίες’. (Εφεσ. 5:3, 4) Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε λέξεις και εκφράσεις που είναι άσεμνες και χυδαίες. Ο Παύλος έγραψε επίσης: «Μηδείς λόγος σαπρός ας μη εξέρχηται εκ του στόματός σας, αλλ’ όστις είναι καλός προς οικοδομήν της χρείας, δια να δώση χάριν εις τους ακούοντας». (Εφεσ. 4:29) Επομένως, οι Χριστιανοί δεν πρέπει να λένε βρισιές ούτε να μιλάνε με αγενή τρόπο. Μερικοί νομίζουν ότι μια τέτοια γλώσσα προσθέτει έμφαση σ’ αυτά που λένε. Αλλά υπάρχει αφθονία καλών λέξεων που έχουν δύναμη. Δεν είναι ανάγκη να μιμούμαστε τη βρώμικη γλώσσα τέτοιων ανθρώπων όταν τους μιλάμε. Η απλή γλώσσα βοηθάει, αλλά πρέπει να είναι καθαρή και σωστή.

¹⁰ Πρέπει, εξάλλου, να αποφεύγονται ορισμένες εκφράσεις και τρόποι ομιλίας που παραβιάζουν τους κανόνες της γραμματικής. Τέτοια γλώσσα χρησιμοποιούν συχνά οι κοσμικοί κωμικοί και έχει γίνει δημοφιλής στα μοντέρνα τραγούδια. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να μιμούνται αυτή την τακτική. Αλλά δεν είναι καλό να υιοθετούν οι Χριστιανοί τέτοια υποδείγματα ομιλίας. Αν το κάνουμε αυτό, ταυτιζόμαστε με τον κόσμο και με τον τρόπο της ζωής του. Αυτοί που πουλάνε ναρκωτικά, καθώς και άλλοι που ολόκληρος ο τρόπος της ζωής τους είναι εγκληματικός ή ανήθικος, έχουν συχνά το δικό τους λεξιλόγιο, και χρησιμοποιούν ορισμένες λέξεις με τέτοιον τρόπο ώστε να μην τις καταλαβαίνει εύκολα κάποιος που τυχόν θα τις ακούσει. Αλλά το δικό μας επίπεδο ομιλίας δεν πρέπει να επηρεάζεται από τέτοιες κοσμικές επιρροές.—Ρωμ. 12:2.

¹¹ Οι Χριστιανοί πρέπει να προσέχουν να μη χρησιμοποιούν ανευλαβή γλώσσα. Μερικά άτομα χρησιμοποιούν τις λέξεις «Θεός» και «Κύριος», καθώς και «Ιησούς» και «Χριστός», απλώς και μόνο για να προσθέσουν έμφαση στα λόγια τους ή αντί για κάποια βρισιά. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται παράγωγα των λέξεων «Θεός» και «Χριστός» που είναι επίσης απαράδεκτα ως επιφωνήματα.—Έξοδ. 20:7· Ματθ. 5:34-37.

¹² Αυτά που λένε και κάνουν οι άνθρωποι μπορεί να μας εκνευρίζουν μερικές φορές. Ακόμα και σε τέτοιες περιπτώσεις, θα ήταν ακατάλληλο να απαντήσει ο Χριστιανός με θυμωμένα ή υβριστικά λόγια. Ο απόστολος λέει: «Απορρίψατε και σεις ταύτα πάντα, οργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αισχρολογίαν εκ του στόματός σας». (Κολ. 3:8) Ώστε, ακόμα και αν η ομιλία των άλλων σας εκνευρίζει, η σοφή πορεία είναι να κρατάτε το πνεύμα σας υπό έλεγχο.—Παρ. 14:29· Ιακ. 3:11.