Τι θα Πούμε για την Εξουδετέρωση των Ναρκών;

Τα πρόσφατα χρόνια έχουν καταβληθεί έντονες προσπάθειες προκειμένου να υποκινηθούν τα κράτη να απαγορεύσουν τη χρήση ναρκών ξηράς. Επιπρόσθετα, ορισμένες κυβερνήσεις έχουν ξεκινήσει το επικίνδυνο έργο της εξουδετέρωσης των ναρκών που έχουν ήδη τοποθετηθεί. Αλλά αντιμετωπίζουν αρκετά εμπόδια. Ένα από αυτά σχετίζεται με το χρόνο. Η εξουδετέρωση των ναρκών είναι απελπιστικά αργή. Μάλιστα οι ναρκοσυλλέκτες υπολογίζουν ότι, κατά μέσο όρο, ο χρόνος εξουδετέρωσης μιας νάρκης είναι εκατονταπλάσιος του χρόνου τοποθέτησής της. Ένα άλλο εμπόδιο είναι το κόστος. Μία νάρκη κοστίζει από 3 ως 15 δολάρια (περ. 900 ως 4.500 δρχ.), ενώ η εξουδετέρωσή της κοστίζει μέχρι και 1.000 δολάρια (περ. 300.000 δρχ.).

Γι’ αυτό, η περισυλλογή όλων των ναρκών φαίνεται ουσιαστικά ανέφικτη. Για να εξουδετερωθούν όλες οι νάρκες στην Καμπότζη, λόγου χάρη, κάθε κάτοικος της χώρας θα έπρεπε να διαθέτει ολόκληρο το εισόδημά του για αυτή την εργασία επί αρκετά χρόνια. Υπολογίζεται ότι, ακόμη και αν υπήρχαν οι οικονομικοί πόροι, η εξουδετέρωση όλων των ναρκών σε αυτή τη χώρα θα απαιτούσε έναν αιώνα. Η παγκόσμια εικόνα είναι ακόμη πιο απογοητευτική. Υπολογίζεται ότι με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας η εξουδετέρωση των ναρκών σε όλο τον πλανήτη θα κόστιζε 33 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 10 τρισ. δρχ.) και θα απαιτούσε πάνω από χίλια χρόνια!

Είναι αλήθεια ότι έχουν προταθεί προηγμένες μέθοδοι για την εξουδετέρωση ναρκών​—από τη χρήση γενετικά τροποποιημένων μυγών (δροσόφιλων) για τον εντοπισμό εκρηκτικών μέχρι και τη χρήση γιγάντιων τηλεκατευθυνόμενων οχημάτων που θα μπορούσαν να εξουδετερώνουν τις νάρκες με ρυθμό είκοσι στρέμματα ανά ώρα. Ίσως περάσει κάποιος χρόνος, όμως, προτού χρησιμοποιηθούν αυτές οι μέθοδοι σε ευρεία κλίμακα, και ενδέχεται να είναι διαθέσιμες μόνο στις πλουσιότερες χώρες.

Στα περισσότερα μέρη, λοιπόν, η εξουδετέρωση ναρκών γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο. Ένας άντρας σέρνεται με την κοιλιά ανιχνεύοντας πόντο πόντο το έδαφος μπροστά του με ένα ραβδί, και καλύπτοντας 20 ως 50 τετραγωνικά μέτρα την ημέρα. Είναι επικίνδυνο αυτό; Οπωσδήποτε! Για κάθε 5.000 νάρκες που εξουδετερώνονται, σκοτώνεται ένας ναρκοσυλλέκτης και τραυματίζονται δύο.

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Κερδίζουν Διπλά;

Ένας βασικός κανόνας του εμπορίου ορίζει ότι οι εταιρίες φέρουν ευθύνη όταν τα προϊόντα τους αποδεικνύονται επιβλαβή. Γι’ αυτό, ο Λου Μακ Γκραθ, μέλος της Συμβουλευτικής Ομάδας για τις Νάρκες, υποστηρίζει ότι οι εταιρίες που έχουν αποκομίσει κέρδη από την κατασκευή ναρκών ξηράς πρέπει να υποχρεώνονται να καταβάλλουν αποζημιώσεις. Η ειρωνεία, όμως, είναι ότι πολλές από τις ίδιες εταιρίες αποκομίζουν κέρδη και από την εξουδετέρωση των ναρκών. Λόγου χάρη, λέγεται ότι μια γερμανική εταιρία που παλιότερα κατασκεύαζε νάρκες υπέγραψε με το Κουβέιτ σύμβαση ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων (περ. 30 δισ. δρχ.) για την εξουδετέρωση ναρκών. Και στη Μοζαμβίκη, υπογράφηκε σύμβαση ύψους 7,5 εκατομμυρίων δολαρίων (περ. 2,25 δισ. δρχ.) για την εξουδετέρωση ναρκών στο βασικό οδικό δίκτυο με μια κοινοπραξία τριών εταιριών​—δύο από τις οποίες κατασκεύαζαν νάρκες.

Ορισμένοι πιστεύουν ότι είναι χονδροειδώς ανήθικο να κερδίζουν χρήματα από την εξουδετέρωση ναρκών οι εταιρίες που τις κατασκευάζουν. Από μια άποψη, όπως ισχυρίζονται, οι κατασκευαστές ναρκών κερδίζουν διπλά. Ούτως ή άλλως, και η κατασκευή και η εξουδετέρωση ναρκών ξηράς εξακολουθούν να αποτελούν ακμάζουσες επιχειρήσεις.