Καρδιοπάθεια—Απειλή για τη Ζωή

ΚΑΘΕ χρόνο εκατομμύρια άντρες και γυναίκες παγκόσμια παθαίνουν καρδιακή προσβολή. Πολλοί επιζούν με λίγα επακόλουθα. Άλλοι πεθαίνουν. Η καρδιά κάποιων άλλων έχει υποστεί τέτοια βλάβη ώστε «η επιστροφή στις ωφέλιμες δραστηριότητες είναι αμφίβολη», λέει ο καρδιολόγος Πίτερ Κον, και προσθέτει: «Είναι επιτακτικό, λοιπόν, να αντιμετωπίζουμε τις καρδιακές προσβολές στο ξεκίνημά τους, όποτε είναι δυνατόν αυτό».

Η καρδιά είναι ένας μυς που στέλνει αίμα σε όλο το σώμα. Στην καρδιακή προσβολή (έμφραγμα του μυοκαρδίου), μέρος του καρδιακού μυός πεθαίνει όταν μένει χωρίς αίμα. Για να παραμείνει υγιής, η καρδιά χρειάζεται οξυγόνο και άλλες θρεπτικές ουσίες που μεταφέρονται με το αίμα. Αυτές τις λαβαίνει μέσω των στεφανιαίων αρτηριών οι οποίες περιβάλλουν την εξωτερική επιφάνεια της καρδιάς.

Διάφορες νόσοι μπορούν να προσβάλουν οποιοδήποτε μέρος της καρδιάς. Ωστόσο, η πιο συνηθισμένη είναι η ύπουλη νόσος των στεφανιαίων αρτηριών, η οποία ονομάζεται αθηροσκλήρωση. Αυτή παρουσιάζεται με σχηματισμό πλάκας, δηλαδή λιπωδών αποθέσεων, στα αρτηριακά τοιχώματα. Για κάποιο χρονικό διάστημα, η πλάκα μπορεί να συσσωρεύεται, να προξενεί σκλήρυνση και στένωση των αρτηριών καθώς και να περιορίζει τη ροή του αίματος προς την καρδιά. Αυτή η υποβόσκουσα στεφανιαία νόσος είναι εκείνη που ανοίγει το δρόμο για τις περισσότερες καρδιακές προσβολές.

Η απόφραξη μίας ή περισσότερων αρτηριών επιφέρει προσβολή όταν οι απαιτήσεις της καρδιάς σε οξυγόνο ξεπερνούν την παροχή. Ακόμα και σε αρτηρίες που παρουσιάζουν μικρότερη στένωση, η συσσωρευμένη πλάκα μπορεί να αποκολληθεί και να οδηγήσει σε σχηματισμό θρόμβου αίματος. Οι πάσχουσες αρτηρίες είναι επίσης πιο επιρρεπείς στους σπασμούς. Ένας θρόμβος αίματος μπορεί να σχηματιστεί στο σημείο του σπασμού, απελευθερώνοντας μια χημική ουσία η οποία συστέλλει περισσότερο το αρτηριακό τοίχωμα, προξενώντας μια προσβολή.

Όταν ο καρδιακός μυς στερείται οξυγόνου για πολύ χρόνο, ο γύρω ιστός μπορεί να πάθει βλάβη. Ανόμοια με άλλους ιστούς, ο καρδιακός μυς δεν ανανεώνεται. Όσο περισσότερο διαρκεί η προσβολή, τόσο μεγαλύτερη βλάβη υφίσταται η καρδιά και τόσο υψηλότερη είναι η πιθανότητα θανάτου. Αν πάθει βλάβη το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς, ο φυσιολογικός ρυθμός της καρδιάς μπορεί να γίνει άστατος και η καρδιά μπορεί να αρχίσει να πάλλεται άγρια (ινιδισμός). Όταν υπάρχει τέτοια αρρυθμία, η ικανότητα της καρδιάς να στέλνει αποτελεσματικά αίμα στον εγκέφαλο παύει. Μέσα σε δέκα λεπτά ο εγκέφαλος πεθαίνει και επέρχεται ο θάνατος.

Συνεπώς, είναι ζωτική η έγκαιρη παρέμβαση εκπαιδευμένου ιατρικού προσωπικού. Κάτι τέτοιο μπορεί να διαφυλάξει την καρδιά από συνεχιζόμενη βλάβη, να αποτρέψει ή να θεραπεύσει την αρρυθμία, ακόμα και να σώσει τη ζωή ενός ατόμου.

Αναγνωρίστε τα Συμπτώματα και Ενεργήστε Ανάλογα

ΟΤΑΝ παρουσιαστούν τα συμπτώματα καρδιακής προσβολής, είναι ζωτικό να ζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια, επειδή ο κίνδυνος θανάτου είναι μεγαλύτερος μέσα στην πρώτη ώρα μετά την προσβολή. Η γρήγορη αντιμετώπιση μπορεί να σώσει τον καρδιακό μυ από ανεπανόρθωτη βλάβη. Όσο μεγαλύτερο μέρος του καρδιακού μυός σωθεί, τόσο πιο αποτελεσματικά θα λειτουργεί η καρδιά μετά την προσβολή.

Ωστόσο, μερικές φορές η καρδιακή προσβολή είναι σιωπηλή και δεν εμφανίζει εξωτερικά συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να μη γνωρίζει ότι πάσχει από στεφανιαία νόσο. Δυστυχώς, για μερικούς μια τέτοια ισχυρή προσβολή ίσως είναι η πρώτη ένδειξη καρδιοπάθειας. Όταν κάποιος πάθει ανακοπή της καρδιάς (η καρδιά σταματάει να αντλεί αίμα), υπάρχουν ελάχιστες ελπίδες επιβίωσης, εκτός αν καλέσετε επειγόντως το κέντρο άμεσης βοήθειας, και γίνει αμέσως καρδιοπνευμονική ανάνηψη από κάποιο άτομο που βρίσκεται εκεί.

Από την πλειονότητα εκείνων που έχουν συμπτώματα στεφανιαίας νόσου, αναφέρει το Υπόμνημα του Χάρβαρντ για την Υγεία (Harvard Health Letter), περίπου οι μισοί δεν θα ζητήσουν επειγόντως ιατρική βοήθεια. Γιατί; «Συνήθως επειδή δεν αναγνωρίζουν τι σημαίνουν τα συμπτώματά τους ή δεν τα παίρνουν στα σοβαρά».

Ο Τζον,a θύμα καρδιακής προσβολής και Μάρτυρας του Ιεχωβά, απευθύνει θερμή παράκληση: «Όταν αντιληφθείτε ότι κάτι δεν πάει καλά, μην καθυστερήσετε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια από φόβο ότι θα θεωρηθείτε υπερευαίσθητοι. Παραλίγο να χάσω τη ζωή μου επειδή δεν ενήργησα αρκετά γρήγορα».

Τι Συνέβη

Ο Τζον εξηγεί: «Ενάμιση χρόνο προτού πάθω καρδιακή προσβολή, κάποιος γιατρός με προειδοποίησε ότι είχα υψηλή χοληστερίνη, η οποία αποτελεί κύριο παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Αλλά απέφευγα να αντιμετωπίσω το ζήτημα, επειδή αισθανόμουν νέος—κάτω των 40—και υγιής. Μετανιώνω πικρά που δεν ανέλαβα δράση τότε. Είχα και άλλα προειδοποιητικά σημάδια—λαχάνιασμα στη διάρκεια της άσκησης, πόνους που νόμιζα ότι ήταν δυσπεψία και, για αρκετούς μήνες πριν από την προσβολή, μεγάλη κόπωση. Τα περισσότερα από αυτά τα απέδιδα στο λίγο ύπνο και στο πολύ άγχος που είχα στην εργασία. Τρεις μέρες προτού πάθω καρδιακή προσβολή, ένιωσα ένα μυϊκό σπασμό, όπως νόμιζα, στο στήθος μου. Ήταν μια μικρή προσβολή πριν από τη μεγάλη που έπαθα τρεις μέρες αργότερα».

Ο πόνος ή η πίεση στο στήθος, που ονομάζεται στηθάγχη, προειδοποιεί περίπου τους μισούς από εκείνους που παθαίνουν καρδιακή προσβολή. Ορισμένοι νιώθουν λαχάνιασμα ή κόπωση και αδυναμία, συμπτώματα που δείχνουν ότι η καρδιά δεν οξυγονώνεται αρκετά εξαιτίας απόφραξης των αρτηριών. Αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια θα πρέπει να κάνουν το άτομο να επισκεφτεί το γιατρό για να κοιτάξει την καρδιά του. Ο Δρ Πίτερ Κον δηλώνει: «Η θεραπεία της στηθάγχης δεν εγγυάται ότι θα αποτραπεί η καρδιακή προσβολή, αλλά τουλάχιστον μειώνονται οι πιθανότητες μιας επικείμενης προσβολής».

Η Προσβολή

Ο Τζον συνεχίζει: «Εκείνη τη μέρα θα παίζαμε σόφτμπολ. Καθώς καταβρόχθιζα ένα χάμπουργκερ και τηγανητές πατάτες για μεσημεριανό, δεν έδωσα σημασία όταν ένιωσα κάποια δυσφορία, ναυτία και σφίξιμο στο πάνω μέρος του σώματος. Αλλά όταν φτάσαμε στο γήπεδο και αρχίσαμε το παιχνίδι, ήμουν βέβαιος ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Στη διάρκεια του απογεύματος, ένιωθα ολοένα και χειρότερα.

»Ξάπλωσα αρκετές φορές ανάσκελα στους πάγκους για τους παίκτες και προσπάθησα να τεντώσω τους μυς του στήθους μου, αλλά τους ένιωθα ολοένα και πιο σφιγμένους. Καθώς έπαιζα, έλεγα στον εαυτό μου: ‘Ίσως έχω γρίπη’, επειδή μερικές στιγμές ένιωθα ιδρωμένος και αδύναμος. Όταν έτρεχα, μου κοβόταν γρήγορα η αναπνοή. Ξάπλωσα ξανά σε κάποιον πάγκο. Όταν ανακάθησα, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι είχα κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Φώναξα στο γιο μου τον Τζέιμς: ‘Πρέπει να πάω στο νοσοκομείο ΤΩΡΑ!’ Ένιωθα σαν να είχε καταρρεύσει το στήθος μου. Ο πόνος ήταν τόσο έντονος ώστε δεν μπορούσα να σηκωθώ. Σκέφτηκα: ‘Δεν μπορεί να είναι καρδιακή προσβολή. Είμαι μόνο 38 χρονών!’»

Ο γιος του Τζον, που τότε ήταν 15 χρονών, αφηγείται: «Μέσα σε λίγα λεπτά ο μπαμπάς έχασε τις δυνάμεις του και έπρεπε να τον μεταφέρουμε στο αυτοκίνητο. Ο φίλος μου οδηγούσε, ενώ παράλληλα έκανε στον μπαμπά ερωτήσεις για να καταλαβαίνει την κατάστασή του. Τελικά, ο μπαμπάς σταμάτησε να απαντάει. ‘Τζον!’ φώναξε ο φίλος μου. Αλλά και πάλι, ο πατέρας μου δεν απάντησε. Τότε ο μπαμπάς τινάχτηκε από τη θέση του, έπαθε σπασμούς και έκανε εμετό. Εγώ φώναζα ξανά και ξανά: ‘Μπαμπά! Σε αγαπάω! Σε παρακαλώ μην πεθάνεις!’ Μετά την κρίση που έπαθε, το σώμα του έπεσε χαλαρό στο κάθισμα. Νόμιζα ότι είχε πεθάνει».

Στο Νοσοκομείο

«Μπήκαμε τρέχοντας στο νοσοκομείο για να ζητήσουμε βοήθεια. Είχαν περάσει δύο με τρία λεπτά από τη στιγμή που νόμιζα ότι ο μπαμπάς είχε πεθάνει, αλλά έλπιζα πως θα τον συνέφερναν. Προς έκπληξή μου, περίπου 20 ομόπιστοι Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι ήταν στο γήπεδο, βρίσκονταν στην αίθουσα αναμονής. Με παρηγόρησαν και με έκαναν να νιώθω ότι με αγαπούν, πράγμα που με βοήθησε πολύ εκείνες τις θλιβερές στιγμές. Περίπου 15 λεπτά αργότερα, ήρθε κάποιος γιατρός και εξήγησε: ‘Μπορέσαμε να συνεφέρουμε τον μπαμπά σου, αλλά υπέστη ισχυρή καρδιακή προσβολή. Δεν είμαστε σίγουροι αν θα ζήσει’.

»Κατόπιν, μου επέτρεψε να δω τον μπαμπά για λίγο. Οι εκφράσεις αγάπης του μπαμπά για την οικογένειά μας με συγκίνησαν. Μέσα σε φοβερούς πόνους, είπε: ‘Γιε μου, σε αγαπάω. Να θυμάσαι πάντοτε ότι ο Ιεχωβά είναι το πιο σημαντικό πρόσωπο στη ζωή μας. Ποτέ μη σταματήσεις να τον υπηρετείς, και να βοηθήσεις τη μητέρα σου και τα αδέλφια σου να μη σταματήσουν ποτέ να τον υπηρετούν. Έχουμε τη στερεή ελπίδα της ανάστασης, και αν πεθάνω, θέλω να σας δω όλους όταν επιστρέψω’. Κλαίγαμε και οι δύο από αγάπη, φόβο και ελπίδα».

Η γυναίκα του Τζον, η Μαίρη, έφτασε μια ώρα αργότερα. «Όταν μπήκα στο τμήμα των έκτακτων περιστατικών, ο γιατρός είπε: ‘Ο σύζυγός σας έπαθε ισχυρή καρδιακή προσβολή’. Έμεινα άναυδη. Μου εξήγησε ότι είχαν κάνει οχτώ φορές απινίδωση στην καρδιά του Τζον. Αυτό το έκτακτο μέτρο περιλαμβάνει τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος για να σταματήσει ο άτακτος χτύπος της καρδιάς και να αποκατασταθεί ο φυσιολογικός ρυθμός. Σε συνδυασμό με την καρδιοπνευμονική ανάνηψη, την παροχή οξυγόνου και την ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων, η απινίδωση είναι μια προηγμένη ζωοσωτήρια μέθοδος.

»Όταν είδα τον Τζον, πόνεσε η καρδιά μου. Ήταν φοβερά ωχρός, και υπήρχαν πολλά σωληνάκια και καλώδια που συνέδεαν το σώμα του με ειδικές συσκευές. Σιωπηλά, προσευχήθηκα στον Ιεχωβά να μου δώσει τη δύναμη να υπομείνω αυτή τη δοκιμασία για χάρη των τριών μας γιων, και προσευχήθηκα για καθοδηγία ώστε να πάρω σοφές αποφάσεις για όσα ίσως βρίσκονταν μπροστά μας. Καθώς πλησίαζα το κρεβάτι του Τζον, σκεφτόμουν: ‘Τι λες στον αγαπημένο σου μια ώρα σαν και αυτήν; Είμαστε άραγε προετοιμασμένοι για μια τέτοια κατάσταση που μπορεί να αποβεί θανατηφόρα;’

»‘Γλυκιά μου’, είπε ο Τζον, ‘ξέρεις ότι μπορεί να μην τα καταφέρω. Αλλά το σημαντικό είναι να μείνετε εσύ και τα παιδιά πιστοί στον Ιεχωβά επειδή σύντομα αυτό το σύστημα θα τελειώσει και δεν θα υπάρχουν πια αρρώστιες και θάνατος. Θέλω να ξυπνήσω σε εκείνο το νέο σύστημα και να δω εσένα και τα παιδιά μας εκεί’. Δάκρυα κυλούσαν στα πρόσωπά μας».

Ο Γιατρός Εξηγεί

«Αργότερα ο γιατρός με φώναξε παράμερα και μου εξήγησε ότι οι εξετάσεις έδειξαν πως η καρδιακή προσβολή του Τζον οφειλόταν στο ότι η αριστερή πρόσθια κατιούσα αρτηρία ήταν αποφραγμένη 100 τοις εκατό. Επίσης υπήρχε απόφραξη και σε μια ακόμα αρτηρία. Ο γιατρός μού είπε ότι έπρεπε να πάρω κάποια απόφαση σχετικά με τη μέθοδο θεραπείας του Τζον. Δύο από τις επιλογές που υπήρχαν ήταν τα φάρμακα και η αγγειοπλαστική επέμβαση. Εκείνος πίστευε ότι η δεύτερη μέθοδος θα ήταν καλύτερη, έτσι διαλέξαμε την αγγειοπλαστική επέμβαση. Αλλά οι γιατροί δεν έδιναν καμιά υπόσχεση, επειδή οι περισσότεροι δεν επιζούν από αυτό το είδος καρδιακής προσβολής».

Η αγγειοπλαστική επέμβαση είναι μια χειρουργική τεχνική κατά την οποία ένα μπαλονάκι εισάγεται με καθετήρα σε μια αποφραγμένη στεφανιαία αρτηρία και στη συνέχεια φουσκώνεται για να τη διανοίξει. Αυτή η μέθοδος έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας στην αποκατάσταση της ροής του αίματος. Όταν υπάρχει μεγάλη απόφραξη σε αρκετές αρτηρίες, συνήθως συστήνεται η χειρουργική επέμβαση μπάι-πας.

Δυσμενής Πρόγνωση

Μετά την αγγειοπλαστική επέμβαση, η ζωή του Τζον συνέχισε να βρίσκεται σε κίνδυνο για άλλες 72 ώρες. Τελικά, η καρδιά του άρχισε να αναρρώνει από το τραύμα. Αλλά η ποσότητα αίματος που αντλούσε η καρδιά του Τζον ήταν η μισή από ό,τι προηγουμένως, και ένα μεγάλο μέρος της καρδιάς του είχε γίνει ουλώδης ιστός· έτσι η προοπτική να μην ξαναλειτουργήσει η καρδιά του κανονικά ήταν σχεδόν αναπόφευκτη.

Εκ των υστέρων, ο Τζον συμβουλεύει: «Το οφείλουμε στον Δημιουργό μας, στις οικογένειές μας, στους πνευματικούς αδελφούς και αδελφές μας, και στον ίδιο μας τον εαυτό να προσέχουμε τις προειδοποιήσεις και να φροντίζουμε την υγεία μας—ειδικά αν έχουμε προδιάθεση. Σε μεγάλο βαθμό, εμείς μπορούμε να γίνουμε η πηγή της ευτυχίας ή της θλίψης. Από εμάς εξαρτάται».

Η περίπτωση του Τζον ήταν σοβαρή και απαιτούσε επείγουσα αντιμετώπιση. Αλλά δεν πρέπει όλοι όσοι νιώθουν καούρες στο στομάχι να τρέξουν στο γιατρό. Ωστόσο, η εμπειρία του αποτελεί προειδοποίηση, και εκείνοι που αισθάνονται συμπτώματα θα πρέπει να κάνουν εξετάσεις.

Τι μπορεί να γίνει για να μειωθεί ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής; Το επόμενο άρθρο θα το εξετάσει αυτό.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Συμπτώματα Καρδιακής Προσβολής

• Ένα ενοχλητικό αίσθημα πίεσης, σφιξίματος ή πόνου στο στήθος, που διαρκεί πάνω από λίγα λεπτά. Μπορεί να νομίζετε ότι πρόκειται για έντονες καούρες στο στομάχι

• Πόνος που μπορεί να απλώνεται—ή να εντοπίζεται μόνο—στο σαγόνι, στο λαιμό, στους ώμους, στους βραχίονες, στους αγκώνες ή στο αριστερό χέρι

• Παρατεταμένος πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς

• Λαχάνιασμα, ζαλάδα, λιποθυμία, εφίδρωση ή υγρασία στο δέρμα

• Εξάντληση—μπορεί να παρουσιαστεί εβδομάδες πριν από την προσβολή

• Ναυτία ή εμετός

• Συχνά επεισόδια στηθάγχης που δεν προκαλούνται από έντονη προσπάθεια

Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν από ήπια μέχρι ισχυρά και δεν εμφανίζονται όλα σε κάθε καρδιακή προσβολή. Αλλά αν παρουσιαστεί κάποιος συνδυασμός αυτών των συμπτωμάτων, ζητήστε γρήγορα βοήθεια. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα· αυτές χαρακτηρίζονται σιωπηλές καρδιακές προσβολές.

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

Ενέργειες για Επιβίωση

Αν εσείς ή κάποιος γνωστός σας παρουσιάσει συμπτώματα καρδιακής προσβολής:

• Αναγνωρίστε τα συμπτώματα.

• Σταματήστε οτιδήποτε κάνετε και καθήστε ή ξαπλώστε.

• Αν τα συμπτώματα δεν σταματήσουν σε λίγα λεπτά, καλέστε το κέντρο άμεσης βοήθειας. Πείτε στον τηλεφωνητή ότι υποπτεύεστε πως πρόκειται για καρδιακή προσβολή, και δώστε τις απαραίτητες πληροφορίες για να σας βρουν.

• Αν μπορείτε να μεταφέρετε το θύμα στα έκτακτα περιστατικά κάποιου νοσοκομείου πιο γρήγορα με το αυτοκίνητό σας, κάντε το. Αν νομίζετε ότι πάθατε καρδιακή προσβολή, ζητήστε από κάποιον να σας μεταφέρει εκεί με το αυτοκίνητό του.

Αν περιμένετε το ασθενοφόρο:

• Χαλαρώστε τα σφιχτά ρούχα, περιλαμβανομένης της ζώνης ή της γραβάτας. Βοηθήστε το θύμα να νιώσει άνετα, ανασηκώνοντάς το με μαξιλάρια αν είναι απαραίτητο.

• Παραμείνετε ήρεμος, είτε είστε το θύμα είτε ο βοηθός. Η αναστάτωση μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα θανατηφόρας αρρυθμίας. Η προσευχή μπορεί να αποτελέσει ενισχυτικό βοήθημα προκειμένου να διατηρήσετε την ηρεμία σας.

Αν το θύμα φαίνεται ότι σταματάει να αναπνέει:

• Ρωτήστε με δυνατή φωνή: «Με ακούς;» Αν δεν υπάρχει ανταπόκριση, αν δεν υπάρχει σφυγμός και αν το θύμα δεν αναπνέει, αρχίστε να κάνετε καρδιοπνευμονική ανάνηψη (CPR).

• Να θυμάστε τα τρία βασικά βήματα της CPR:

1. Σηκώστε το σαγόνι του ατόμου, για να ανοίξετε την αναπνευστική οδό.

2. Με την αναπνευστική οδό ανοιχτή, και ενώ κλείνετε τα ρουθούνια του θύματος με τα δάχτυλά σας, εκπνεύστε αργά δύο φορές μέσα στο στόμα του μέχρις ότου δείτε το στήθος να ανασηκώνεται.

3. Πιέστε 10 με 15 φορές στο μέσο του στήθους ανάμεσα στις θηλές για να απομακρύνετε το αίμα από την καρδιά και το στήθος. Κάθε 15 δευτερόλεπτα, να επαναλαμβάνετε τις δύο αναπνοές και κατόπιν τις 15 πιέσεις μέχρι να επανέλθει ο σφυγμός και η αναπνοή ή να φτάσει το ασθενοφόρο.

Η CPR πρέπει να γίνεται από κάποιο εκπαιδευμένο άτομο. Αλλά όταν δεν υπάρχει τέτοιο εκπαιδευμένο άτομο, «το να εφαρμοστεί όπως είναι δυνατόν η CPR είναι καλύτερο από το τίποτα», λέει ο Δρ Ρ. Κάμινς, διευθυντής σε μονάδα που φροντίζει επείγοντα καρδιολογικά περιστατικά. Αν δεν κάνει κάποιος αυτά τα βήματα, οι πιθανότητες επιβίωσης είναι πολύ μικρές. Με τη CPR κερδίζετε χρόνο μέχρι να έρθει βοήθεια.

Πώς Μπορεί να Μειωθεί ο Κίνδυνος;

Η ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ νόσος συνδέεται με ορισμένους παράγοντες που αφορούν τη γενετική, το περιβάλλον και τον τρόπο ζωής. Η στεφανιαία νόσος και η καρδιακή προσβολή μπορεί να προκύψουν έπειτα από χρόνια, αν όχι δεκαετίες, κινδύνων που σχετίζονται με έναν ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες.

Ηλικία, Φύλο και Κληρονομικότητα

Καθώς μεγαλώνει το άτομο, αυξάνει και ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής. Περίπου το 55 τοις εκατό των καρδιακών προσβολών παρουσιάζονται σε άτομα άνω των 65. Γύρω στο 80 τοις εκατό εκείνων που πεθαίνουν από καρδιακή προσβολή είναι 65 ετών ή μεγαλύτεροι.

Οι άντρες κάτω των 50 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από τις γυναίκες της ίδιας ηλικίας. Μετά την εμμηνόπαυση, ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες αυξάνει εξαιτίας της κάθετης μείωσης στις προστατευτικές ορμόνες, τα οιστρογόνα. Σύμφωνα με μερικούς υπολογισμούς, η θεραπεία αποκατάστασης οιστρογόνων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας στις γυναίκες κατά 40 τοις εκατό ή και περισσότερο, αν και ίσως υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κάποιων μορφών καρκίνου.

Η κληρονομικότητα μπορεί να παίξει βασικό ρόλο. Εκείνοι των οποίων οι γονείς έπαθαν προσβολή πριν από τα 50 διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν προσβολή. Ακόμα και αν οι γονείς υπέστησαν κάποια προσβολή μετά τα 50, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος. Όταν υπάρχει ιστορικό καρδιοπάθειας στην οικογένεια, οι απόγονοι έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν παρόμοια προβλήματα.

Ο Παράγοντας Χοληστερίνη

Η χοληστερίνη, ένα είδος λιπιδίου, είναι απαραίτητη για τη ζωή. Την παράγει το συκώτι, ενώ το αίμα τη μεταφέρει στα κύτταρα, σε κάποια μόρια που ονομάζονται λιποπρωτεΐνες. Δύο από τα είδη που υπάρχουν είναι οι λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας (χοληστερίνη LDL) και οι λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας (χοληστερίνη HDL). Η χοληστερίνη γίνεται παράγοντας κινδύνου για την πρόκληση στεφανιαίας νόσου όταν μεγάλες ποσότητες χοληστερίνης LDL συγκεντρώνονται στο αίμα.

Η HDL πιστεύεται ότι παίζει προστατευτικό ρόλο απομακρύνοντας τη χοληστερίνη από τους ιστούς και μεταφέροντάς την πίσω στο συκώτι όπου αποικοδομείται και απεκκρίνεται από το σώμα. Αν τα επίπεδα της LDL είναι υψηλά και τα επίπεδα της HDL είναι χαμηλά, ο κίνδυνος καρδιοπάθειας είναι υψηλός. Η μείωση των επιπέδων της LDL μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο. Τα διαιτητικά μέτρα αποτελούν τη βάση για τη θεραπεία, και η άσκηση μπορεί να είναι υποβοηθητική. Διάφορα φάρμακα μπορεί να είναι αποτελεσματικά, αλλά μερικά έχουν δυσάρεστες παρενέργειες.a

Συστήνεται μια διατροφή χαμηλή σε χοληστερίνη και κορεσμένα λίπη. Η αντικατάσταση τροφών πλούσιων σε κορεσμένα λίπη, όπως είναι το βούτυρο, με τροφές που έχουν λιγότερα τέτοια λίπη, όπως είναι το λάδι κανόλας ή το ελαιόλαδο, μπορεί να μειώσει την LDL και να διατηρήσει την HDL. Από την άλλη μεριά, το Αμερικανικό Περιοδικό για τη Δημόσια Υγεία (American Journal of Public Health) παρατηρεί ότι τα υδρογονωμένα ή τα μερικώς υδρογονωμένα φυτικά έλαια που βρίσκονται στις περισσότερες μαργαρίνες και στα φυτικά μαγειρικά λίπη μπορούν να ανεβάσουν την LDL και να μειώσουν την HDL. Συστήνεται επίσης η μείωση των κρεάτων που έχουν πολύ λίπος και η αντικατάστασή τους με λιγότερο λιπαρά κομμάτια από κοτόπουλο ή γαλοπούλα.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η βιταμίνη Ε, η βήτα καροτίνη και η βιταμίνη C μπορούν να επιβραδύνουν την αθηροσκλήρωση στα ζώα. Κάποια μελέτη έδειξε ότι αυτές μπορούν επίσης να μειώσουν τη συχνότητα εμφάνισης καρδιακής προσβολής σε ανθρώπους. Η καθημερινή κατανάλωση λαχανικών και φρούτων πλούσιων σε βήτα καροτίνη, σε άλλα καροτινοειδή και σε βιταμίνη C, όπως είναι οι ντομάτες, τα σκούρα φυλλώδη λαχανικά, οι πιπεριές, τα καρότα, οι γλυκοπατάτες και τα πεπόνια, μπορεί να παράσχει κάποια προστασία από τη στεφανιαία νόσο.

Επίσης λέγεται ότι ωφελεί η βιταμίνη Β₆ και το μαγνήσιο. Δημητριακά ολικής άλεσης, όπως είναι το κριθάρι και η βρώμη, καθώς και τα φασόλια, οι φακές και μερικοί σπόροι και ξηροί καρποί μπορούν να βοηθήσουν. Επιπλέον, πιστεύεται ότι η κατανάλωση ψαριών όπως ο σολομός, το σκουμπρί, η ρέγγα ή ο τόνος τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, επειδή αυτά τα ψάρια είναι πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ωμέγα-3.

Καθιστικός Τρόπος Ζωής

Οι άνθρωποι που κάνουν καθιστική ζωή αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Περνάνε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σωματικά αδρανείς και δεν ασκούνται τακτικά. Η καρδιακή προσβολή συνήθως επέρχεται σε αυτούς τους ανθρώπους έπειτα από κοπιαστικές δραστηριότητες, όπως είναι η σκληρή δουλειά στον κήπο, το τζόκιν, το σήκωμα βαριών αντικειμένων ή το φτυάρισμα του χιονιού. Αλλά ο κίνδυνος μειώνεται σε αυτούς που ασκούνται τακτικά.

Το γρήγορο βάδισμα διάρκειας 20 ως 30 λεπτών τρεις ή τέσσερις φορές την εβδομάδα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο προσβολής. Η τακτική άσκηση βελτιώνει την αντλητική ικανότητα της καρδιάς, βοηθάει στην απώλεια βάρους και ίσως μειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης και κατεβάζει την πίεση του αίματος.

Υπέρταση, Υπερβολικό Βάρος και Διαβήτης

Η υψηλή πίεση του αίματος (υπέρταση) μπορεί να τραυματίσει τα αρτηριακά τοιχώματα και να κάνει τη χοληστερίνη LDL να εισχωρήσει στο αρτηριακό επένδυμα, συντελώντας έτσι στο σχηματισμό πλάκας. Καθώς αυξάνουν οι αποθέσεις της πλάκας, δημιουργείται μεγαλύτερη αντίσταση στη ροή του αίματος και κατ’ επέκταση αύξηση της πίεσης του αίματος.

Η πίεση του αίματος θα πρέπει να ελέγχεται τακτικά, επειδή ίσως να μην υπάρχει καμιά εξωτερική ένδειξη του προβλήματος. Για κάθε μείωση ενός βαθμού στη διαστολική πίεση (ο μικρότερος αριθμός), ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής ίσως μειωθεί κατά 2 με 3 τοις εκατό. Τα αντιυπερτασικά φάρμακα ίσως είναι αποτελεσματικά. Η δίαιτα, και σε μερικές περιπτώσεις ο περιορισμός της πρόσληψης αλατιού, σε συνδυασμό με τακτική άσκηση για τη μείωση του βάρους μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της υπέρτασης.

Το υπερβολικό βάρος συντελεί στην υπέρταση και σε ανωμαλίες στα λιπίδια. Η αποφυγή ή η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι ένας από τους βασικούς τρόπους για την πρόληψη του διαβήτη. Ο διαβήτης επισπεύδει τη στεφανιαία νόσο και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής.

Κάπνισμα

Το κάπνισμα αποτελεί ισχυρό παράγοντα στην ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ευθύνεται άμεσα για το 20 τοις εκατό περίπου του συνόλου των θανάτων από καρδιοπάθεια και σχεδόν για το 50 τοις εκατό των καρδιακών προσβολών σε γυναίκες μικρότερες των 55 ετών. Το κάπνισμα αυξάνει την πίεση του αίματος και εισάγει τοξικές χημικές ουσίες, όπως είναι η νικοτίνη και το μονοξείδιο του άνθρακα, στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτές οι χημικές ουσίες, με τη σειρά τους, βλάπτουν τις αρτηρίες.

Οι καπνιστές θέτουν επίσης σε κίνδυνο εκείνους που είναι εκτεθειμένοι στον καπνό τους. Μελέτες αποκαλύπτουν ότι οι μη καπνιστές που ζουν με καπνιστές αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν καρδιακή προσβολή. Έτσι, κόβοντας το κάπνισμα, κάποιος μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο που διατρέχει ο ίδιος και μπορεί ακόμα να σώσει τη ζωή των αγαπημένων του προσώπων που δεν καπνίζουν.

Άγχος

Όταν αντιμετωπίζουν έντονο συναισθηματικό ή διανοητικό άγχος, εκείνοι που πάσχουν από στεφανιαία νόσο διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν καρδιακή προσβολή και να πεθάνουν ξαφνικά από ό,τι οι άνθρωποι που έχουν υγιείς αρτηρίες. Σύμφωνα με κάποια μελέτη, το άγχος μπορεί να κάνει τις επιβαρημένες με πλάκα αρτηρίες να συσταλούν, πράγμα που μειώνει τη ροή του αίματος ως και κατά 27 τοις εκατό. Σημαντική συστολή παρατηρήθηκε επίσης και στις ελαφρά πάσχουσες αρτηρίες. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι το έντονο άγχος μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη της πλάκας που υπάρχει στα αρτηριακά τοιχώματα, προξενώντας έτσι μια καρδιακή προσβολή.

Το περιοδικό Ο Καταναλωτής Αναφέρει για την Υγεία (Consumer Reports on Health) δηλώνει: «Μερικοί άνθρωποι φαίνεται ότι περνάνε τη ζωή τους έχοντας μια άσχημη στάση. Είναι κυνικοί, θυμωμένοι και ευέξαπτοι. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι παραβλέπουν τους μικροεκνευρισμούς, οι εχθρικοί άνθρωποι καταφεύγουν σε συναισθηματικές υπερβολές». Ο χρόνιος θυμός και η εχθρότητα ανεβάζουν την πίεση του αίματος, αυξάνουν την καρδιακή συχνότητα και διεγείρουν το συκώτι ώστε να εκκρίνει χοληστερίνη στο κυκλοφορικό σύστημα. Αυτό βλάπτει τις στεφανιαίες αρτηρίες και συντελεί στη στεφανιαία νόσο. Ο θυμός πιστεύεται ότι διπλασιάζει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, και ο άμεσος κίνδυνος διαρκεί τουλάχιστον δύο ώρες. Τι μπορεί να βοηθήσει;

Σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times), ο Δρ Μάρεϊ Μίτελμαν είπε ότι οι άνθρωποι που προσπάθησαν να παραμείνουν ήρεμοι ενώ αντιμετώπιζαν συναισθηματικές συγκρούσεις ίσως μπόρεσαν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Αυτό θυμίζει τα λόγια που καταγράφτηκαν στην Αγία Γραφή πριν από αιώνες: ‘Η ήρεμη καρδιά είναι η ζωή του οργανισμού’.—Παροιμίαι 14:30, ΜΝΚ.

Ο απόστολος Παύλος γνώριζε τι σημαίνει να βρίσκεται κάποιος κάτω από πίεση. Μίλησε για τις ανησυχίες που ορμούσαν πάνω του καθημερινά. (2 Κορινθίους 11:24-28) Αλλά έλαβε βοήθεια από τον Θεό και έγραψε: «Μην ανησυχείτε για τίποτα, αλλά στο καθετί με προσευχή και δέηση μαζί με ευχαριστία ας γνωστοποιούνται τα αιτήματά σας στον Θεό· και η ειρήνη του Θεού που υπερέχει από κάθε σκέψη θα περιφρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού».—Φιλιππησίους 4:6, 7.

Μολονότι υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με τα καρδιακά προβλήματα, αυτοί που εξετάστηκαν εδώ μπορούν να βοηθήσουν στην αναγνώριση του κινδύνου προκειμένου να αναλάβει το άτομο κατάλληλη δράση. Μερικοί, ωστόσο, αναρωτιούνται πώς νιώθουν εκείνοι που είναι αναγκασμένοι να ζουν με τα επακόλουθα μιας καρδιακής προσβολής. Κατά πόσο είναι δυνατή η ανάρρωση;

Ο Δρόμος προς την Ανάρρωση

ΕΠΕΙΤΑ από μια καρδιακή προσβολή, είναι φυσιολογικό για το άτομο να νιώθει φόβο και ανησυχία. Θα πάθω και άλλη καρδιακή προσβολή; Μήπως θα αχρηστευτώ ή θα περιοριστώ εξαιτίας του πόνου και της απώλειας της δύναμης και της ζωτικότητάς μου;

Ο Τζον, που αναφέρθηκε στο δεύτερο άρθρο μας, έλπιζε ότι με το πέρασμα του χρόνου θα μειωνόταν η καθημερινή ενόχληση και ο πόνος στο στήθος. Αλλά έπειτα από μερικούς μήνες, είπε: «Μέχρι τώρα δεν έχουν μειωθεί. Αυτό, καθώς και το ότι κουράζομαι εύκολα και παθαίνω ταχυκαρδία, με κάνει να αναρωτιέμαι διαρκώς: ‘Μήπως είμαι στα πρόθυρα άλλης μιας προσβολής;’»

Η Τζέιν, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία ήταν νεαρή χήρα όταν έπαθε καρδιακή προσβολή, παραδέχτηκε: «Πίστευα ότι δεν θα ζούσα ή ότι θα πάθαινα και άλλη προσβολή και θα πέθαινα. Με κυρίεψε πανικός, επειδή είχα τρία παιδιά να μεγαλώσω».

Ο Χιρόσι, από την Ιαπωνία, αφηγήθηκε: «Συγκλονίστηκα όταν μου είπαν ότι η καρδιά μου δεν θα λειτουργούσε πια όπως παλιά· η ικανότητα άντλησης είχε μειωθεί κατά 50 τοις εκατό. Ήμουν σχεδόν βέβαιος ότι θα έπρεπε να περικόψω μερικές από τις δραστηριότητες που είχα ως διάκονος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, επειδή δεν θα μπορούσα να κάνω ούτε τα μισά από όσα έκανα στο παρελθόν».

Όταν οι δυνάμεις κάποιου μειώνονται, μπορεί να υπάρξουν περίοδοι κατάθλιψης και αισθήματα αχρηστίας. Η Μαρί, μια 83χρονη Αυστραλέζα που αφιέρωσε τον εαυτό της ολοχρόνια στο έργο κηρύγματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, είπε με λύπη: «Το ότι δεν μπορούσα να είμαι τόσο δραστήρια όσο προηγουμένως με έθλιβε. Αντί να βοηθώ άλλους, τώρα χρειαζόμουν βοήθεια». Στη Νότια Αφρική, ο Χάρολντ σχολίασε: «Δεν μπορούσα να εργαστώ επί τρεις μήνες. Το μόνο που μπορούσα να κάνω τότε ήταν βόλτες στον κήπο. Αυτό ήταν απογοητευτικό!»

Όταν ο Τόμας, από την Αυστραλία, έπαθε για δεύτερη φορά καρδιακή προσβολή, κρίθηκε απαραίτητο να υποβληθεί σε μπάι-πας. Ο ίδιος είπε: «Δεν αντέχω τον πόνο, και το να κάνω μια τόσο σοβαρή εγχείρηση μου φαινόταν σχεδόν αδιανόητο». Ο Ζόρζε, από τη Βραζιλία, είπε τα εξής για τα επακόλουθα της εγχείρησης καρδιάς που έκανε: «Εξαιτίας της άσχημης οικονομικής μου κατάστασης, φοβόμουν ότι θα άφηνα τη σύζυγό μου μόνη της και χωρίς υποστήριξη. Αισθανόμουν ότι δεν θα ζούσα πολύ ακόμα».

Ανάρρωση

Τι έχει βοηθήσει πολλούς να αναρρώσουν και να ανακτήσουν τη συναισθηματική τους ισορροπία; Η Τζέιν παρατήρησε: «Όταν πανικοβαλλόμουν, στρεφόμουν πάντοτε στον Ιεχωβά με προσευχή, έριχνα τα βάρη μου πάνω του και τα άφηνα εκεί». (Ψαλμός 55:22) Η προσευχή βοηθάει το άτομο να αποκτήσει τη δύναμη και την ειρήνη διάνοιας που είναι απαραίτητες όταν αντιμετωπίζει ανησυχίες.—Φιλιππησίους 4:6, 7.

Ο Τζον και ο Χιρόσι συμμετείχαν σε προγράμματα αποκατάστασης. Το καλό διαιτολόγιο και η άσκηση δυνάμωσαν την καρδιά τους, ώστε ξανάρχισαν και οι δύο να εργάζονται. Απέδωσαν την ψυχική και τη συναισθηματική τους ανάρρωση στην ενισχυτική δύναμη του πνεύματος του Θεού.

Με την υποστήριξη των Χριστιανών αδελφών του, ο Τόμας βρήκε το θάρρος να αντιμετωπίσει την εγχείρησή του. Ο ίδιος είπε: «Πριν από την επέμβαση, με επισκέφτηκε ένας επίσκοπος και προσευχήθηκε μαζί μου. Σε μια πολύ ένθερμη ικεσία, ζήτησε από τον Ιεχωβά να με ενισχύσει. Εκείνο το βράδυ συγκέντρωσα την προσοχή μου στην προσευχή του και ένιωσα πολύ ευλογημένος που υπάρχουν πρεσβύτεροι σαν και αυτόν, των οποίων η συμπόνια στη διάρκεια τέτοιων συναισθηματικά δύσκολων περιόδων είναι από μόνη της μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας».

Η Άννα, από την Ιταλία, αντιμετώπισε την κατάθλιψη με τον εξής τρόπο: «Όταν είμαι αποθαρρημένη, σκέφτομαι όλες τις ευλογίες που έχω ήδη λάβει υπηρετώντας τον Θεό καθώς και τις ευλογίες που πρόκειται να έρθουν υπό τη Βασιλεία του Θεού. Αυτό με βοηθάει να ανακτώ την ηρεμία μου».

Η Μαρί είναι ευγνώμων για τη βοήθεια του Ιεχωβά. Η οικογένειά της στάθηκε στο πλευρό της, και η ίδια λέει: «Οι πνευματικοί αδελφοί και αδελφές μου, ενώ έχουν το δικό τους φορτίο να βαστάξουν, αφιέρωσαν χρόνο για να με επισκεφτούν, να μου τηλεφωνήσουν ή να μου στείλουν κάρτες. Πώς μπορούσα να συνεχίσω να είμαι λυπημένη μετά την τόση αγάπη που μου έδειξαν;»

Όχι Μοναχικές Καρδιές

Έχει λεχθεί ότι η θεραπευόμενη καρδιά δεν πρέπει να είναι μοναχική καρδιά. Η υποστήριξη της οικογένειας και των φίλων παίζει μεγάλο, θετικό ρόλο στην ανάρρωση εκείνων που η καρδιά τους πρέπει να γιατρευτεί κατά γράμμα και συμβολικά.

Ο Μάικλ, από τη Νότια Αφρική, σχολίασε: «Είναι δύσκολο να εξηγήσεις στους άλλους τι σημαίνει να είσαι απελπισμένος. Αλλά όταν μπαίνω στην Αίθουσα Βασιλείας, το ενδιαφέρον που δείχνουν οι αδελφοί είναι πολύ συγκινητικό και τονωτικό για εμένα». Ο Χένρι, από την Αυστραλία, ενισχύθηκε και αυτός από τη βαθιά αγάπη και κατανόηση που εκδήλωσε η εκκλησία του. Είπε: «Πραγματικά χρειαζόμουν αυτά τα τρυφερά λόγια ενθάρρυνσης».

Ο Ζόρζε εκτίμησε το βάθος του ενδιαφέροντος που έδειξαν οι άλλοι βοηθώντας την οικογένειά του οικονομικά μέχρι να μπορέσει εκείνος να εργαστεί. Η Όλγκα, από τη Σουηδία, εκτίμησε παρόμοια την πρακτική βοήθεια που παρείχαν σε εκείνη και στην οικογένειά της πολλοί πνευματικοί αδελφοί και αδελφές. Μερικοί της ψώνιζαν, ενώ άλλοι καθάριζαν το σπίτι της.

Πολλές φορές, οι καρδιοπαθείς πρέπει να μειώσουν τη συμμετοχή τους σε δραστηριότητες που αγαπούσαν πολύ. Ο Σβεν, από τη Σουηδία, αφηγήθηκε: «Μερικές φορές πρέπει να απέχω από τη διακονία όταν φυσάει πολύ ή κάνει κρύο, γιατί αυτό προξενεί αγγειακούς σπασμούς. Εκτιμώ την κατανόηση που δείχνουν πολλοί ομόπιστοί μου σε αυτό το ζήτημα». Και όταν καθηλώνεται στο κρεβάτι, ο Σβεν μπορεί να ακούει τις συναθροίσεις επειδή οι αδελφοί τις μαγνητοφωνούν εκδηλώνοντας αγάπη. «Με κρατούν ενήμερο για όσα συμβαίνουν στην εκκλησία, και αυτό με κάνει να νιώθω ότι συμμετέχω και εγώ».

Η Μαρί, η οποία είναι καθηλωμένη στο κρεβάτι, αισθάνεται ευλογημένη γιατί εκείνοι με τους οποίους μελετάει την Αγία Γραφή πηγαίνουν στο σπίτι της. Με αυτόν τον τρόπο συνεχίζει να συζητάει για το υπέροχο μέλλον στο οποίο αποβλέπει. Ο Τόμας είναι ευγνώμων για το ενδιαφέρον που του δείχνουν: «Οι πρεσβύτεροι είναι πολύ στοχαστικοί και έχουν μειώσει τους διορισμούς που μου δίνουν».

Οι Οικογένειες Χρειάζονται Υποστήριξη

Ο δρόμος μπορεί να είναι τόσο δύσκολος για τα μέλη της οικογένειας όσο είναι και για το θύμα. Αυτά νιώθουν μεγάλο άγχος και φόβο. Ο Άλφρεντ, από τη Νότια Αφρική, παρατήρησε τα εξής σχετικά με την ανησυχία που ένιωθε η σύζυγός του: «Όταν επέστρεψα στο σπίτι από το νοσοκομείο, η σύζυγός μου με ξυπνούσε πολλές φορές στη διάρκεια της νύχτας για να δει αν ήμουν καλά, και επέμενε να επισκέπτομαι το γιατρό κάθε τρεις μήνες για να κάνω εξετάσεις».

Το εδάφιο Παροιμίαι 12:25, ΜΝΚ, δηλώνει ότι ‘η γεμάτη ανησυχία μέριμνα στην καρδιά του ανθρώπου την κάνει να λυγίζει’. Ο Κάρλο, από την Ιταλία, παρατηρεί ότι, από τότε που υπέστη καρδιακή προσβολή, η στοργική και συνεργατική σύζυγός του «έπαθε κατάθλιψη». Ο Λόρενς, από την Αυστραλία, είπε: «Ένα από τα πράγματα που πρέπει να προσέχετε είναι να έχει κατάλληλη φροντίδα ο σύντροφός σας. Η πίεση που νιώθει ο σύντροφος μπορεί να είναι πολύ μεγάλη». Γι’ αυτό θα πρέπει να έχουμε κατά νου τις ανάγκες όλων των μελών της οικογένειας, περιλαμβανομένων και των παιδιών. Η κατάσταση μπορεί να τους επηρεάσει συναισθηματικά και σωματικά.

Ο Τζέιμς, που αναφέρθηκε στο δεύτερο άρθρο μας, κλείστηκε στο καβούκι του μετά την καρδιακή προσβολή του πατέρα του. Ο Τζέιμς είπε: «Αισθανόμουν πως δεν θα μπορούσα να διασκεδάσω ξανά επειδή σκεφτόμουν ότι, τη στιγμή που θα το έκανα αυτό, θα συνέβαινε κάτι κακό». Αποκαλύπτοντας το φόβο του στον πατέρα του και καταβάλλοντας προσπάθειες για να εξασφαλίσει καλή επικοινωνία με τους άλλους, βοηθήθηκε να ανακουφιστεί από την ανησυχία του. Εκείνον τον καιρό ο Τζέιμς έκανε κάτι άλλο που επηρέασε σημαντικά τη ζωή του. Είπε: «Αύξησα τόσο την προσωπική μου μελέτη της Αγίας Γραφής όσο και την προετοιμασία μου για τις Χριστιανικές μας συναθροίσεις». Τρεις μήνες αργότερα, αφιέρωσε τη ζωή του στον Ιεχωβά και το συμβόλισε αυτό με το βάφτισμα. «Από τότε», λέει, «έχω αναπτύξει μια πολύ στενή σχέση με τον Ιεχωβά. Πράγματι, έχω πολλές αιτίες για να τον ευχαριστώ».

Μετά την καρδιακή προσβολή, το άτομο έχει χρόνο να επανεξετάσει τη ζωή. Για παράδειγμα, η άποψη του Τζον άλλαξε. Αυτός είπε: «Καταλαβαίνεις τη ματαιότητα των κοσμικών επιδιώξεων και συνειδητοποιείς πόσο σημαντική είναι η αγάπη της οικογένειας και των φίλων και πόσο μεγάλη σημασία έχουμε για τον Ιεχωβά. Η σχέση μου με τον Ιεχωβά, την οικογένειά μου και τους πνευματικούς αδελφούς και αδελφές μου έχει τώρα ακόμα μεγαλύτερη προτεραιότητα». Αναλογιζόμενος την τραυματική εμπειρία του, πρόσθεσε: «Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα τα έβγαζα πέρα χωρίς την ελπίδα που έχουμε ότι κάποτε αυτά τα πράγματα θα διορθωθούν. Όταν οι καταστάσεις με καταβάλλουν, σκέφτομαι το μέλλον, και τα όσα συμβαίνουν τώρα μου φαίνονται λιγότερο σημαντικά».

Καθώς αντιμετωπίζουν τα σκαμπανεβάσματα του δρόμου προς την ανάρρωση, αυτά τα άτομα που έχουν επιζήσει από κάποια καρδιακή προσβολή έχουν την ελπίδα τους σταθερά βασισμένη στη Βασιλεία για την οποία μας δίδαξε ο Ιησούς Χριστός να προσευχόμαστε. (Ματθαίος 6:9, 10) Η Βασιλεία του Θεού θα φέρει στους ανθρώπους αιώνια ζωή με τελειότητα σε μια παραδεισένια γη. Τότε οι καρδιοπάθειες και όλες οι άλλες αναπηρίες θα εξαφανιστούν για πάντα. Ο νέος κόσμος βρίσκεται ακριβώς μπροστά μας. Αληθινά, η καλύτερη ζωή πρόκειται να έρθει!—Ιώβ 33:25· Ησαΐας 35:5, 6· Αποκάλυψη 21:3-5.