Ποια Είναι η Αλήθεια για τη Βηθλεέμ και τα Χριστούγεννα;
«ΟΤΑΝ αναλογιζόμαστε το Μυστήριο της Βηθλεέμ αναπόφευκτα περνούν από το μυαλό μας κάποιες ερωτήσεις και αμφιβολίες».—Βηθλεέμ (Bethlehem), της Μαρίας Τερέζας Πετρότζι.
‘Γιατί να υπάρχουν ερωτήσεις και αμφιβολίες;’ μπορεί να ρωτήσετε. Στο κάτω-κάτω, οι διάφορες δοξασίες σχετικά με τα Χριστούγεννα, και οι τοποθεσίες που συνδέονται μ’ αυτές τις δοξασίες, βασίζονται σε γεγονότα. Ή μήπως δεν συμβαίνει αυτό;
Πότε Γεννήθηκε;
Αναφορικά με την ημερομηνία γέννησης του Ιησού, η Μαρία Τερέζα Πετρότζι θέτει το ερώτημα: «Πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Λυτρωτής; Θα θέλαμε να ξέρουμε όχι μόνο το έτος, αλλά και το μήνα, την ημέρα, την ώρα. Όμως, δεν τα γνωρίζουμε αυτά τα πράγματα με μαθηματική ακρίβεια». Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia) το υποστηρίζει αυτό: «Η ημερομηνία της γέννησης του Ιησού Χριστού μπορεί να υπολογιστεί μόνο κατά προσέγγιση». Σχετικά με την ημερομηνία στην οποία λέγεται ότι γεννήθηκε ο Χριστός αναφέρει: «Η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου δεν αντιστοιχεί στη γέννηση του Χριστού, αλλά στη γιορτή των Γενεθλίων του Ανίκητου Ήλιου, της ρωμαϊκής γιορτής του ήλιου κατά το ηλιοστάσιο».
Έτσι μπορεί να ρωτήσετε, ‘Αν ο Ιησούς δεν γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, πότε γεννήθηκε;’ Από το 26ο και 27ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον ευαγγελίου μαθαίνουμε ότι ο Ιησούς πέθανε τον καιρό του Ιουδαϊκού Πάσχα, που άρχισε την 1η Απριλίου του 33 Κ.Χ. Επιπλέον, τα εδάφια Λουκάς 3:21-23 μας πληροφορούν ότι ο Ιησούς ήταν περίπου 30 χρονών όταν άρχισε τη διακονία του. Εφόσον η επίγεια διακονία του διήρκεσε τριάμισι χρόνια, τον καιρό του θανάτου του ήταν περίπου 33 1/2 χρονών. Ο Χριστός θα έκλεινε τα 34 χρόνια του έξι μήνες αργότερα, δηλαδή γύρω στην 1η Οκτωβρίου. Αν μετρήσουμε προς τα πίσω για να δούμε πότε γεννήθηκε ο Ιησούς, ερχόμαστε, όχι στις 25 Δεκεμβρίου ή στις 6 Ιανουαρίου, αλλά περίπου στην 1η Οκτωβρίου του έτους 2 Π.Κ.Χ.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι κατά τη διάρκεια του μηνός Δεκεμβρίου, στη Βηθλεέμ και στα περίχωρά της έχει χειμωνιάτικο, ψυχρό καιρό, κρύες βροχές και μερικές φορές χιόνι. Την εποχή αυτή δεν βρίσκει κανείς βοσκούς να κάθονται έξω με τα κοπάδια τους τη νύχτα. Αυτό δεν είναι ένα πρόσφατο καιρικό φαινόμενο. Οι Γραφές αναφέρουν ότι ο Ιουδαίος βασιλιάς Ιωακείμ «εκάθητο εν τω οίκω τω χειμερινώ, εν τω εννάτω μηνί [Χισλεύ, που αντιστοιχεί στο Νοέμβριο-Δεκέμβριο], και ήτο έμπροσθεν αυτού εστία καίουσα». (Ιερεμίας 36:22) Χρειαζόταν τη φωτιά για να ζεσταίνεται. Επιπλέον, στα εδάφια Έσδρας 10:9, 13, ΜΝΚ, βρίσκουμε ξεκάθαρες αποδείξεις που δείχνουν ότι ο μήνας Χισλεύ έπεφτε ‘στην εποχή των βροχών και δεν ήταν δυνατόν να στέκονται έξω’. Όλα αυτά δείχνουν ότι οι καιρικές συνθήκες στη Βηθλεέμ, το Δεκέμβριο, δεν ταιριάζουν με την περιγραφή που δίνει η Αγία Γραφή για τα γεγονότα τα οποία συνδέονται με τη γέννηση του Ιησού Χριστού.—Λουκάς 2:8-11.
Σε Ποιο Μέρος;
Ποια είναι η σωστή άποψη για την τοποθεσία που υπήρξε μια από τις αιτίες του Κριμαϊκού πολέμου (1853-1856), του ‘αιματηρού αγώνα’ που αφαίρεσε τη ζωή εκατό χιλιάδων και πλέον Γάλλων στρατιωτών; Γεννήθηκε πράγματι ο Ιησούς σ’ αυτόν τον τόπο;
Πρώτα-πρώτα, η ίδια η Αγία Γραφή δεν αναφέρει την ακριβή τοποθεσία της γέννησης του Ιησού. Ο Ματθαίος και ο Λουκάς επιβεβαιώνουν ότι η γέννηση του Ιησού εκπλήρωσε τη Μεσσιανική προφητεία που βρίσκεται στο εδάφιο Μιχαίας 5:2, που είχε προείπει ότι εκείνος ο οποίος θα ‘ήναι ηγούμενος εν τω Ισραήλ, του οποίου αι έξοδοι . . . είναι από ημερών αιώνος’, θα ήταν από τη Βηθλεέμ. (Ματθαίος 2:1, 5· Λουκάς 2:4) Οι αφηγήσεις και των δυο Ευαγγελίων αναφέρουν μόνο τα απολύτως αναγκαία πράγματα, δηλαδή ότι ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ και ότι, σύμφωνα με τον Λουκά, τύλιξαν το νεογέννητο με φασκιές και το έβαλαν σε μια φάτνη.—Λουκάς 2:7.
Γιατί δεν πρόσθεσαν οι ευαγγελιστές περισσότερες λεπτομέρειες; Η Μαρία Τερέζα Πετρότζι παρατηρεί: «Οι Ευαγγελιστές παραλείπουν αυτές τις λεπτομέρειες, προφανώς επειδή τις θεωρούν άνευ σημασίας». Στην πραγματικότητα, είναι φανερό ότι ο ίδιος ο Ιησούς δεν θεωρούσε τις λεπτομέρειες της γέννησής του ιδιαίτερα σημαντικές, επειδή ούτε μια φορά δεν φαίνεται να αναφέρει ούτε την ημερομηνία της γέννησής του ούτε την ακριβή τοποθεσία της. Αν και γεννήθηκε στη Βηθλεέμ, ο Ιησούς δεν θεωρούσε αυτό το μέρος πατρίδα του, αλλά η περιοχή της Γαλιλαίας αναφερόταν ως η «πατρίδα αυτού».—Μάρκος 6:1, 3, 4· Ματθαίος 2:4, 5· 13:54.
Αν διαβάσουμε τα εδάφια Ιωάννης 7:40-42 βλέπουμε ότι οι άνθρωποι γενικά αγνοούσαν τον τόπο της γέννησής του και νόμιζαν ότι είχε γεννηθεί στη Γαλιλαία: «Άλλοι δε έλεγον· Μη γαρ εκ της Γαλιλαίας έρχεται ο Χριστός;» Με βάση τα όσα έχουν καταγραφτεί στο εδάφιο Ιωάννης 7:41, το βιβλίο Ο Ναός της Γέννησης, Βηθλεέμ (The Church of the Nativity, Bethlehem) συμπεραίνει: «Το ότι γίνονταν τέτοιες συζητήσεις δεν αναιρεί το γεγονός ότι ο Χριστός γεννήθηκε στη Βηθλεέμ· αλλά τουλάχιστον δείχνει ότι πολλοί από τους συντρόφους Του δεν το ήξεραν».
Είναι φανερό ότι στη διάρκεια της επίγειας ζωής του, ο Ιησούς δεν διαφήμιζε τις λεπτομέρειες της γέννησής του. Δεν δόθηκε καμιά έμφαση στην τοποθεσία της γέννησής του. Ποια, λοιπόν, είναι η βάση για την άποψη ότι το Σπήλαιο της Γέννησης είναι ο τόπος όπου ο Ιωσήφ έφερε τη Μαρία για να γεννήσει;
Η Πετρότζι με ειλικρίνεια παραδέχεται: «Δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν το σπήλαιο ήταν μια από τις αναρίθμητες φυσικές σπηλιές που υπάρχουν στα περίχωρα της Βηθλεέμ ή κάποιο σπήλαιο που χρησιμοποιούνταν ως στάβλος σ’ ένα πανδοχείο. Ωστόσο, η παράδοση που ανάγεται στο πρώτο μισό του 2ου αιώνα είναι σαφής· πρόκειται για ένα σπήλαιο-στάβλο».—Τα πλάγια γράμματα δικά μας.
Απλή Παράδοση
Τόσο η Μαρία Τερέζα Πετρότζι όσο και ο Ρ. Γ. Χάμιλτον, καθώς και διάφοροι άλλοι σπουδαστές της ιστορίας της Βηθλεέμ, δείχνουν ότι ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας, του δεύτερου αιώνα Κ.Χ., ήταν ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι ο Ιησούς γεννήθηκε σε σπήλαιο, χωρίς όμως να προσδιορίσει σε ποιο. Ο Χάμιλτον συμπεραίνει αναφορικά με τη δήλωση του Ιουστίνου του Μάρτυρα: «Αυτή είναι μια φευγαλέα αναφορά, και το να υποθέσουμε ότι ο Άγ. Ιουστίνος είχε υπόψη του μια συγκεκριμένη σπηλιά, πολύ περισσότερο ότι αναφερόταν στο σημερινό Σπήλαιο της Γέννησης, θα σήμαινε ότι δίνουμε υπερβολική βαρύτητα στις αποδείξεις που παρέχει μια μόνο λέξη».
Σε μια υποσημείωση ο Χάμιλτον γράφει: «Μια αφήγηση για τη Γέννηση που εμφανίζεται στο απόκρυφο ‘Βιβλίο του Ιακώβου’ ή ‘Πρωτευαγγέλιο’, το οποίο γράφτηκε περίπου την ίδια εποχή, κάνει επίσης λόγο για μια σπηλιά, αλλά σύμφωνα με την περιγραφή, αυτή βρίσκεται στα μισά του δρόμου προς τη Βηθλεέμ. Αν αυτή η αφήγηση έχει κάποια ιστορική αξία, τότε καταδεικνύει ότι η παράδοση δεν είχε ακόμη συνδεθεί με ένα μόνο μέρος, και σίγουρα όχι με το Σπήλαιο της Γέννησης».
Οι θρησκευτικοί συγγραφείς του τρίτου αιώνα Ωριγένης και Ευσέβιος συνδέουν την παράδοση, όπως ήταν τότε γνωστή, με μια συγκεκριμένη τοποθεσία. Ο Χάμιλτον επιχειρηματολογεί: «Από τη στιγμή που η ιστορία συνδέθηκε με μια συγκεκριμένη σπηλιά δεν ήταν πιθανόν να αλλάξει· και είναι ασφαλές να συμπεράνουμε ότι η σπηλιά που έδειχναν στους επισκέπτες λίγο μετά το 200 μ.Χ. είναι η ίδια με το σημερινό Σπήλαιο της Γέννησης».
Ο Γ. Χ. Μπάρλετ, στο βιβλίο του Περιηγήσεις στην Πόλη και στα Περίχωρα της Ιερουσαλήμ (Walks About the City and Environs of Jerusalem) (1842), υποθέτει αναφορικά με το σπήλαιο: «Αν και η παράδοση που λέει ότι αυτός είναι ο τόπος γέννησης του Σωτήρα μας, είναι αξιοσέβαστα αρχαία και μνημονεύεται μάλιστα από τον Άγ. Ιερώνυμο, ο οποίος έζησε και πέθανε σ’ ένα γειτονικό κελί, δεν είναι πιθανό να είναι αυτή η τοποθεσία, επειδή, αν και μερικές φορές χρησιμοποιούν σπηλιές ως στάβλους στην Παλαιστίνη, αυτή είναι πιο βαθιά κάτω από τη γη απ’ ό,τι θα ήταν βολικό για έναν τέτοιο σκοπό· και αν αναλογιστούμε επίσης την τάση που είχαν οι μοναχοί να προσδιορίζουν ότι έλαβαν χώρα σε σπηλιές αξιοσημείωτα γραφικά γεγονότα, επηρεασμένοι ίσως από τον εντυπωσιακό χαρακτήρα τέτοιων τόπων, τα στοιχεία που δείχνουν ότι δεν ήταν αυτή η τοποθεσία φαίνεται ότι είναι καθοριστικά».
Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από τις ιστορικές αποδείξεις που είναι διαθέσιμες, και το σπουδαιότερο, από το Γραφικό στοιχείο ότι ούτε ο Ιησούς ούτε οι μαθητές του προσέδιδαν καμιά σπουδαιότητα στον τόπο της γέννησής του; Είναι φανερό ότι όταν η Βασίλισσα Ελένη, η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, προσδιόρισε την τοποθεσία του Ναού της Γέννησης το έτος 326 Κ.Χ., το έκανε αυτό βασιζόμενη σ’ αυτό που ο Χάμιλτον αναφέρει ως ‘συσχέτιση με τη μακρόχρονη παράδοση’. Δεν βασίστηκε σε ιστορικές ή Γραφικές αποδείξεις.
Αυτό οδηγεί στο περαιτέρω συμπέρασμα ότι η πραγματική τοποθεσία της γέννησης του Χριστού είναι άγνωστη. Είναι λογικό, λοιπόν, να πηγαίνουν οι πιστοί για προσκύνημα σε τέτοιους τόπους όπως το Σπήλαιο της Γέννησης και να αποδίδουν λατρευτικό σεβασμό σ’ αυτά; Αν πραγματικά απαιτούνταν κάτι τέτοιο από τους Χριστιανούς, ο ίδιος ο Ιησούς δεν θα είχε ενημερώσει τους μαθητές του γι’ αυτή την υποχρέωσή τους ή έστω γι’ αυτή την επιθυμία του; Δεν θα είχε καταγραφτεί στο Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή, ώστε να το διαβάσει όλος ο κόσμος του ανθρωπίνου γένους; Αφού είναι φανερό ότι λείπουν τέτοιες αποδείξεις από τις Άγιες Γραφές, μπορούμε κάλλιστα να ρωτήσουμε τι θεωρούσε ο Ιησούς άξιο λόγου.
Όσο κι αν ψάξουμε, η μόνη περίσταση που θα βρούμε ότι οι μαθητές του Ιησού θα έπρεπε να τιμούν, διαμέσου των αιώνων, ήταν ο θυσιαστικός του θάνατος. Πέθανε την άνοιξη, λίγο μετά τον εορτασμό του τελευταίου Πασχαλινού γεύματος με τους μαθητές του. Σ’ εκείνη την περίσταση έδωσε οδηγίες στους πιστούς μαθητές του να έχουν ένα συμβολικό γεύμα χρησιμοποιώντας άζυμο ψωμί, όπως τα Ματσώθ, και κόκκινο κρασί. Αναφορικά μ’ αυτή την απλή τελετή, που έλαβε χώρα για πρώτη φορά την 1η Απριλίου του 33 Κ.Χ., παρήγγειλε: «Τούτο κάμνετε εις την ιδικήν μου ανάμνησιν».—Λουκάς 22:19, 20.
Υπακούοντας σ’ αυτή τη Γραφική εντολή του ίδιου του Ιησού, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά παγκόσμια γιορτάζουν κάθε χρόνο την Ανάμνηση του θυσιαστικού θανάτου του Χριστού. Δεν πραγματοποιούν αυτή τη Χριστιανική σύναξη σε κάποιον ειδικό χώρο σ’ ένα ανώγειο της Ιερουσαλήμ, επειδή ο Ιησούς δεν καθόρισε κάτι τέτοιο. Αλλά σε όλο τον κόσμο, συγκεντρώνονται στις Αίθουσες Βασιλείας τους και σε άλλους κατάλληλους τόπους σύναξης στην περιοχή τους. Ο επόμενος εορτασμός θα λάβει χώρα στις 30 Μαρτίου 1991, μετά τη δύση του ήλιου. Σας προσκαλούμε να παραβρεθείτε, στην Αίθουσα Βασιλείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά που είναι πιο κοντά στο σπίτι σας.
Για να παραβρεθείτε σ’ αυτόν το σημαντικό εορτασμό σε υπακοή της εντολής του Ιησού, δεν χρειάζεται να ταξιδέψετε στην Ιερουσαλήμ ή στη Βηθλεέμ. Ούτε ο Ιησούς ούτε οι μαθητές του απέδωσαν σημασία σε τόπους ως κέντρα της Χριστιανικής λατρείας. Αντίθετα, ο Ιησούς είπε στη Σαμαρείτισσα, η λατρεία της οποίας περιστρεφόταν γύρω από το όρος Γαριζίν, ένα βουνό στη Σαμάρεια, βόρεια της Ιερουσαλήμ: «Γύναι, πίστευσόν μοι ότι έρχεται ώρα, ότε ούτε εις το όρος τούτο ούτε εις τα Ιεροσόλυμα θέλετε προσκυνήσει τον Πατέρα. Πλην έρχεται ώρα, και ήδη είναι, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί θέλουσι προσκυνήσει τον Πατέρα εν πνεύματι και αληθεία· διότι ο Πατήρ τοιούτους ζητεί τους προσκυνούντας αυτόν».—Ιωάννης 4:21, 23.
Εκείνοι που λατρεύουν τον Πατέρα με πνεύμα και αλήθεια δεν εξαρτώνται από συγκεκριμένες τοποθεσίες, όπως η Βηθλεέμ, ή από αντικείμενα, όπως οι εικόνες, για τη λατρεία τους. Ο απόστολος Παύλος είπε: «Ενόσω ενδημούμεν εν τω σώματι αποδημούμεν από του Κυρίου· διότι περιπατούμεν δια πίστεως, ουχί δια της όψεως».—2 Κορινθίους 5:6, 7.
Ωστόσο, μπορεί ακόμη να αναρωτιέστε: Πώς μπορεί κάποιος να λατρεύει τον Θεό με τρόπο που να τον ευαρεστεί; Την επόμενη φορά που κάποιος Μάρτυρας του Ιεχωβά θα έρθει στην πόρτα σας, παρακαλούμε ρωτήστε τον/την να σας πει.
[Εικόνα στη σελίδα 5]
Το χειμώνα, το χιόνι μπορεί να σκεπάσει το έδαφος κοντά στη Βηθλεέμ. Θα κοιμούνταν οι βοσκοί έξω μαζί με τα πρόβατά τους;
[Ευχαριστίες]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Εικόνες στη σελίδα 7]
Ο Ναός της Γέννησης στη Βηθλεέμ και το υπόγειο σπήλαιό του
[Ευχαριστίες]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Ευχαριστίες]
Garo Nalbandian