ΦΟΒΟΣ

Ο φόβος, με τη συνήθη έννοια του όρου, αναφέρεται στο συναίσθημα που καταλαμβάνει κάποιον ενόψει επαπειλούμενης βλάβης ή πόνου. Πρόκειται γενικά για οδυνηρό συναίσθημα που χαρακτηρίζεται από αναστάτωση, τρόμο και ταραχή. Ωστόσο, ο φόβος μπορεί επίσης να έχει την έννοια της ψύχραιμης αναγνώρισης ή αξιολόγησης οποιουδήποτε πράγματος είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβη ή κακό, και μια τέτοια αναγνώριση υποκινεί κάποιον να παίρνει λογικές προφυλάξεις και να δείχνει προνοητικότητα.

Τι είναι ο φόβος του Ιεχωβά που πρέπει να μας διακατέχει;

Η Αγία Γραφή δείχνει ότι υπάρχει κατάλληλος και ακατάλληλος φόβος. Άρα, ο φόβος μπορεί να είναι υγιής και να κάνει κάποιον να προχωρεί με την απαιτούμενη προσοχή ενόψει του κινδύνου, αποφεύγοντας έτσι τη συμφορά, ή μπορεί να είναι νοσηρός, να γκρεμίζει τις ελπίδες κάποιου και να εξασθενίζει την ψυχική του αντοχή, επιφέροντας μάλιστα ακόμη και θάνατο. Ο φόβος του Θεού είναι υγιής. Είναι δέος και βαθιά ευλάβεια για τον Δημιουργό, καθώς επίσης υγιής τρόμος μη τυχόν τον δυσαρεστήσουμε. Φοβόμαστε να επισύρουμε τη δυσαρέσκειά του επειδή εκτιμούμε τη στοργική του καλοσύνη και την αγαθότητά του και συνειδητοποιούμε το γεγονός ότι εκείνος είναι ο Υπέρτατος Κριτής και ο Παντοκράτορας που έχει τη δύναμη να επιβάλει τιμωρία ή θάνατο σε όσους τον παρακούν.—Βλέπε ΔΕΟΣ· ΤΡΟΜΟΣ.

Ο κατάλληλος φόβος του Ιεχωβά Θεού είναι ουσιώδης για όσους θέλουν να τον υπηρετούν. Αυτός ο βαθύς φόβος του Ιεχωβά είναι «η αρχή της σοφίας». (Ψλ 111:10· Παρ 9:10) Δεν είναι νοσηρός φόβος που καταρρακώνει. «Ο φόβος του Ιεχωβά είναι αγνός». (Ψλ 19:9) Στο εδάφιο Παροιμίες 8:13 ορίζεται ως εξής: «Ο φόβος του Ιεχωβά σημαίνει να μισεί κανείς το κακό». Αποτρέπει κάποιον από το να ακολουθήσει κακή πορεία, επειδή «με το φόβο του Ιεχωβά απομακρύνεται κανείς από το κακό».—Παρ 16:6.

Ο Αδάμ και η Εύα δεν εκδήλωσαν κατάλληλο, υγιή φόβο για τον Θεό, με αποτέλεσμα να τον παρακούσουν. Αυτό γέννησε μέσα τους οδυνηρό φόβο ή τρόμο, ο οποίος τους έκανε να κρυφτούν από την παρουσία του Θεού. Ο Αδάμ είπε: «Τη φωνή σου άκουσα στον κήπο, αλλά φοβήθηκα». (Γε 3:10) Ο γιος του Αδάμ, ο Κάιν, ένιωσε παρόμοιο φόβο αφού δολοφόνησε τον αδελφό του τον Άβελ, και αυτός ο φόβος ίσως συνέτεινε στην απόφασή του να χτίσει μια πόλη.—Γε 4:13-17.

Στο εδάφιο Εβραίους 12:28 οι Χριστιανοί νουθετούνται να έχουν θεοσεβή φόβο: «Ας συνεχίσουμε να έχουμε παρ’ αξία καλοσύνη, μέσω της οποίας μπορούμε να αποδίδουμε στον Θεό ευπρόσδεκτα ιερή υπηρεσία με θεοσεβή φόβο και δέος». Ένας άγγελος στο μεσουράνημα, ο οποίος είχε αιώνια καλά νέα να διακηρύξει, άρχισε τη διακήρυξή του με τα λόγια: «Φοβηθείτε τον Θεό και δώστε του δόξα». (Απ 14:6, 7) Ο Ιησούς αντιπαρέβαλε τον υγιή φόβο του Θεού με το φόβο του ανθρώπου, λέγοντας, όπως έχει καταγραφεί στο εδάφιο Ματθαίος 10:28: «Μη φοβηθείτε εκείνους που θανατώνουν το σώμα αλλά δεν μπορούν να θανατώσουν την ψυχή· απεναντίας, να φοβάστε αυτόν που μπορεί να καταστρέψει και την ψυχή και το σώμα στη Γέεννα». Στο εδάφιο Αποκάλυψη 2:10 ο ίδιος συμβουλεύει επίσης τους Χριστιανούς: «Μη φοβάσαι αυτά που πρόκειται σύντομα να πάθεις». Η πραγματική αγάπη για τον Ιεχωβά αποβάλλει το φόβο του ανθρώπου που προκαλεί δειλία και οδηγεί σε συμβιβασμό.

Ωστόσο, ο κατάλληλος αυτός φόβος συμπεριλαμβάνει τον οφειλόμενο σεβασμό προς την κοσμική εξουσία, επειδή ο Χριστιανός γνωρίζει ότι η δίκαιη τιμωρία που επιβάλλει η εξουσία για ένα έγκλημα αποτελεί έμμεση έκφραση του θυμού του Θεού.—Ρω 13:3-7.

Ο Ιησούς πρόβλεψε ότι στην «τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων» θα επικρατούσε στη γη κλίμα φόβου. Είπε ότι θα υπήρχαν «φοβερά φαινόμενα» καθώς και ότι οι άνθρωποι θα “λιποθυμούσαν από το φόβο και την προσδοκία αυτών που επρόκειτο να έρθουν πάνω στην κατοικημένη γη”. (Λου 21:11, 26) Ενώ οι άνθρωποι γενικά θα επηρεάζονταν με αυτόν τον τρόπο, οι υπηρέτες του Θεού θα έπρεπε να ακολουθούν την αρχή που αναφέρεται στο εδάφιο Ησαΐας 8:12: «Το αντικείμενο του φόβου τους δεν πρέπει να το φοβάστε». Ο απόστολος Παύλος εξηγεί: «Διότι ο Θεός μάς έδωσε, όχι πνεύμα δειλίας, αλλά δύναμης και αγάπης και σωφροσύνης».—2Τι 1:7.

Ο σοφός άντρας, αφού μελέτησε προσεκτικά τους ανθρώπους, τις ασχολίες τους, καθώς και τις συμφορές που τους βρίσκουν, είπε: «Η κατάληξη της υπόθεσης, αφού ακούστηκαν όλα, είναι: Να φοβάσαι τον αληθινό Θεό και να τηρείς τις εντολές του. Διότι αυτή είναι όλη η υποχρέωση του ανθρώπου».—Εκ 12:13.

Ο Φόβος των Ζώων για τους Ανθρώπους. Στο εδάφιο Γένεση 9:2 η λέξη «φόβος» χρησιμοποιείται σε σχέση με τη ζωική κτίση. Ο Θεός είπε στον Νώε και στους γιους του: “Φόβος και τρόμος για εσάς θα συνεχίσει να βρίσκεται πάνω σε κάθε ζωντανό πλάσμα της γης”. Όταν ο Νώε και η οικογένειά του έμειναν μέσα στην κιβωτό έναν χρόνο, τα ζώα και τα πουλιά που ήταν κλεισμένα εκεί είχαν το φόβο αυτών των ανθρώπων ο οποίος αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα για αυτά. Όταν μετά τον Κατακλυσμό βγήκαν από την κιβωτό, ο Ιεχωβά έδωσε στον Νώε τη διαβεβαίωση ότι αυτός ο φόβος θα συνέχιζε να υφίσταται. Αυτό το επιβεβαιώνει η ανθρώπινη εμπειρία. Ο Δρ Τζορτζ Γκ. Γκούντγουιν, Αναπληρωτής Έφορος του Τμήματος Θηλαστικών στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, είπε: «Κανονικά, η λεοπάρδαλη δεν επιτίθεται στον άνθρωπο. Ωστόσο, αν την προκαλέσουν ή την τραυματίσουν, θα επιτεθεί στους ανθρώπους και θα δώσει μάχη». Παρόμοια, δηλητηριώδη φίδια, όπως το μάμπα και η βασιλική κόμπρα, τα οποία είναι γνωστά για την επιθετικότητά τους, προτιμούν κατά κανόνα, αν έχουν την ευκαιρία, να ξεγλιστρούν αθόρυβα μακριά από την παρουσία του ανθρώπου, παρά να επιτίθενται. Αν και ο άνθρωπος έχει κακομεταχειριστεί ορισμένα ζώα και τα έχει μετατρέψει σε άγρια θηρία, γενικά αληθεύει ότι αυτός ο ανασταλτικός φόβος εξακολουθεί να υφίσταται. Αυτό συμφωνεί με τη δήλωση του Θεού στα εδάφια Γένεση 1:26-28 ότι η ζωική κτίση επρόκειτο να είναι υποταγμένη στον άνθρωπο από τον καιρό της δημιουργίας του.