‘Ένας που Είναι Εξουθενωμένος’

Ο ΡΩΜΑΙΟΣ ιστορικός Σουητώνιος έγραψε μια ιστορία 12 Καισάρων. Γυιός ενός Ρωμαίου ευγενούς, ο Σουητώνιος έλαβε πολλές από τις πληροφορίες του σχετικώς με τον χειρότερο των Καισάρων από αυτόπτες μάρτυρες. Αυτός ο ίδιος έζησε σχεδόν 30 χρόνια κάτω από διακυβερνήσεις Καισάρων, είχε δε άμεσο πρόσοδο στα Αυτοκρατορικά και Γερουσιαστικά αρχεία. Είναι ενδιαφέρον να σημειώσωμε την περιγραφή από τον Σουητώνιο του Τιβερίου Καίσαρος, εκείνου, δηλαδή, ακριβώς, στον οποίον ανεφέρετο προφητικώς η Βίβλος με τη φράσι: «εξουθενημένος τις»· δηλαδή, λόγω των κακών του ιδιοτήτων. (Δαν. 11:21) Ο Σουητώνιος, αναφορικώς με το περιφρονημένο αυτό άτομο, στο έργο του Οι Δώδεκα Καίσαρες (μεταφρασθέν υπό Ροβέρτου Γκραίηβς), γράφει:

● «Μερικά σημεία του αγρίου και σκληρού χαρακτήρος του Τιβερίου μπορούν να γίνουν αντιληπτά ακόμη και στην παιδική του ηλικία. Ο Θεόδωρος ο Γαδαρηνός, ο οποίος του εδίδαξε τη ρητορική, φαίνεται ότι υπήρξε ο πρώτος που τα διέκρινε, εφόσον, όταν του εδίδετο αφορμή να επιπλήξη τον Τιβέριο, τον αποκαλούσε ‘ακάθαρτον και αιμοχαρή!’ Αλλ’ αφού έγινε Αυτοκράτωρ, κι ενώ ακόμη εξακολουθούσε να έχη τη λαϊκή συμπάθεια, με κάποια επίδειξι μετριοπαθείας, δεν μπορούσε να υπάρξη αμφιβολία ότι ο Θεόδωρος είχε δίκιο. . ..

● »Ένας πραίτωρ ερώτησε τον Τιβέριο αν, κατά τη γνώμη του, τα δικαστήρια θα συνεδρίαζαν για να δικάσουν υποθέσεις προδοσίας. Ο Τιβέριος απήντησε ότι ο νόμος πρέπει να επιβληθή· και πράγματι τον επέβαλε με πολύ μεγάλη αγριότητα. Ένας άνθρωπος κατηγορήθη ότι απεκεφάλισε ένα άγαλμα του Αυγούστου με τον σκοπό να τοποθετήση κάποια άλλη κεφαλή· η υπόθεσίς του εξεδικάσθη ενώπιον της γερουσίας, ο δε Τιβέριος, βρίσκοντας τις αποδείξεις αντιφατικές, διέταξε να εξετασθούν οι μάρτυρες με βασανιστήρια. Ο ένοχος κατεδικάσθη σε θάνατο, πράγμα που επρομήθευσε ένα προηγούμενο για εξεζητημένες κατηγορίες: άνθρωποι τώρα μπορούσαν να εκτελεσθούν γιατί . . . άλλαζαν τα ενδύματά των κοντά σ’ ένα άγαλμα του Αυγούστου, ή γιατί είχαν ένα δακτυλίδι ή ένα νόμισμα με την κεφαλή του Αυγούστου, όταν ήσαν σ’ ένα αποχωρητήριο ή σ’ ένα χαμαιτυπείο· ή γιατί επέκριναν οτιδήποτε ο Αύγουστος είχε ποτέ ειπεί ή κάμει. Το αποκορύφωμα ήταν όταν ένας άνθρωπος πέθανε, διότι απλώς άφησε να του απονεμηθή ένα τιμητικό ψήφισμα από τον Δήμο της γενέτειράς του την ίδια μέρα κατά την οποίαν είχαν ψηφισθή τιμές για τον Αύγουστο.

● »Ο Τιβέριος έκαμε τόσο πολλές άλλες ασεβείς πράξεις με το πρόσχημα να αναμορφώση τη δημοσία ηθική—αλλά στην πραγματικότητα για να ικανοποιήση την επιθυμία του να βλέπη ανθρώπους να υποφέρουν—ώστε πολλές σάτυρες εγράφησαν εναντίον των δεινών της εποχής. . . .

● »Λίγες ημέρες αφότου ήλθε στο Κάπρι, ένας ψαράς αιφνιδίως εισεχώρησε στα ιδιαίτερα του Τιβερίου, φέροντας μαζί του ένα πελώριο μπαρμπούνι, το οποίον ανέσυρε από τη θάλασσα επάνω στους απάτητους κρημνούς στο πίσω μέρος της νήσου. Ο Τιβέριος ετρόμαξε τόσο, ώστε διέταξε τους στρατιώτες του να τρίψουν το πρόσωπο του ψαρά με το μπαρμπούνι. Τα λέπια ξεφλούδισαν το πρόσωπό του, και ο φτωχός άνθρωπος εφώναξε στην αγωνία του: ‘Ευχαριστώ Ουρανέ, που δεν έφερα στον Καίσαρα εκείνο το πελώριο καβούρι που επίσης έπιασα!’ Ο Τιβέριος έστειλε για το καβούρι και το εχρησιμοποίησε κατά τον ίδιο τρόπο. . . .

● »Γρήγορα ο Τιβέριος εξέσπασε σε κάθε είδος σκληρότητος και ποτέ δεν του έλειψαν τα θύματα: αυτά ήσαν, πρώτα, οι φίλοι της μητέρας του και έπειτα, λιγώτερο οικείες γνωριμίες. . . . τελικά, οι φίλοι του Σηιανού [διοικητού των Πραιτωριανών φρουρών, που επίσης εξετελέσθη]. Αφού ο Σηιανός ετέθη εκποδών, οι αγριότητες του Τιβερίου αυξήθησαν, πράγμα που αποδεικνύει ότι ο Σηιανός δεν ήταν εκείνος που, όπως είχαν σκεφθή μερικοί, παρακινούσε τον Τιβέριο να τις διαπράξη, αλλ’ απλώς επρομήθευε τις ευκαιρίες που εκείνος επιζητούσε. . . .

● »Θα έπαιρνε πολύν χρόνο για να καταρτίση κανείς ένα λεπτομερή κατάλογο των βαρβαροτήτων του Τιβερίου· εγώ όμως θα ικανοποιηθώ με λίγα δείγματα. Ούτε μια μέρα, οσοδήποτε αγία και αν ήταν, δεν πέρασε χωρίς κάποιος να εκτελεσθή. . . . Πολλοί από τα θύματά του κατηγορούντο και ετιμωρούντο μαζί με τα παιδιά τους—μερικοί πράγματι από τα παιδιά τους—απηγορεύετο δε στους συγγενείς να πενθήσουν. Ειδικές αμοιβές είχαν ψηφισθή για τους καταδότες που τους είχαν προδώσει και σε ωρισμένες περιστάσεις, και στους μάρτυρες, επίσης. Πάντοτε ήταν πιστευτός ο λόγος του καταδότου. . . .

● »Τα σώματα όλων των εκτελεσμένων εξεσφενδονίζοντο από τη Σκάλα του Θρήνου, και εσύροντο προς τον Τίβερι με γάντζους—είκοσι περίπου κάθε μέρα, περιλαμβανομένων γυναικών και παιδιών. Η παράδοσις απηγόρευε τον στραγγαλισμό των παρθένων· έτσι, όταν νεαρά κορίτσια κατεδικάζοντο να πεθάνουν με αυτόν τον τρόπο, ο εκτελεστής άρχιζε με τον βιασμό τους. . . . Στο Κάπρι ακόμη δείχνουν τη θέσι, στην κορφή του κρημνού, όπου ο Τιβέριος συνήθιζε να βλέπη τα θύματά του που ερρίχνοντο στη θάλασσα. . . .

● »Πολλές αποδείξεις σώζονται, όχι μόνο για το μίσος που ο Τιβέριος επέσυρε στον εαυτό του, αλλά και για την κατάστασι τρόμου, όπου αυτός ο ίδιος ζούσε και τις ύβρεις που συνεσωρεύοντο επάνω του. . .. Οι πρώτες ειδήσεις για τον θάνατό του προκάλεσαν τέτοια χαρά στη Ρώμη, ώστε οι άνθρωποι έτρεχαν γύρω φωνάζοντας: ‘Στον Τίβερι με τον Τιβέριο!’ και άλλοι επρόφεραν προσευχές προς την Μητέρα Γη και τους Καταχθονίους θεούς να μην του δώσουν τόπο εκεί κάτω παρά μαζί με τους κολασμένους.

● Αληθινά ο Τιβέριος Καίσαρ ήταν ένα άτομο εξουθενημένο.