Από τις Υψηλές Άνδεις στις Παρθένες Ζούγκλες-Αντιμετώπισις μιας Πνευματικής Προκλήσεως στη Βολιβία
ΗΤΑΝ 25 Οκτωβρίου 1945, όταν δύο ιεραπόστολοι των Μαρτύρων του Ιεχωβά, απόφοιτοι της τρίτης τάξεως της Βιβλικής Σχολής Γαλαάδ της Σκοπιάς, κατέβηκαν από το αεροπλάνο DC-3 στη Λα Παζ. Τα ονόματά τους ήσαν Έντουαρντ Μίκαλεκ και Χάρολντ Μόρρις. Τότε άρχισε να γίνεται με ζήλο το έργο της γνωστοποιήσεως της Βασιλείας του Θεού στη Βολιβία. Αυτοί οι ιεραπόστολοι ήσαν τελείως μόνοι σε μια απέραντη, γεμάτη από προκλήσεις χώρα, που άρχιζε από τα υψηλά όρη των Άνδεων και το γυμνό και άγονο Αλτιπλάνο, ως τις απομακρυσμένες τροπικές πεδιάδες, τις παρθένες ζούγκλες και τις παραμεθόριες κοιλάδες. Αυτή ήταν η χώρα του γιγαντιαίου κόνδορα και της υπερήφανης λάμα.
Τώρα, τριάντα χρόνια και πλέον αργότερα, ένα ανώτατο όριο από 2.476 διαγγελείς της Βασιλείας είναι δραστήριοι στις 58 εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά σ’ ολόκληρη τη Βολιβία. Χαίρονται που μια πνευματική πρόκλησις αντιμετωπίσθηκε με επιτυχία και που κάθε είδους άνθρωποι σ’ αυτή τη χώρα της ποικιλίας έχουν συγκεντρωθή στον πνευματικό παράδεισο του Ιεχωβά.
Λόγω των προβλημάτων του εδάφους, της συγκοινωνίας και των επικοινωνιών, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διεπίστωσαν ότι είναι αναγκαίο να υπηρετούν κάθε εξάμηνο δεκατέσσερις απομονωμένες περιοχές με συνελεύσεις περιοχής. Τον πρώτο καιρό, μερικές απ’ αυτές τις συνελεύσεις ήσαν πολύ μικρές. Σε μια συνέλευσι στο Καμίρι το 1966 μόνο δεκαεννέα άτομα ήσαν παρόντα. Και υπήρχε και η αστεία άποψις του ζητήματος όταν και οι δεκαεννέα χρειάσθηκε να σηκωθούν στη σκηνή για να παρουσιάσουν κάποιο πρόγραμμα κι έτσι δεν υπήρχε κανένας στο ακροατήριο! Εν τούτοις, όλοι έλαβαν πνευματικά οφέλη. Σήμερα, τις συνελεύσεις περιοχής παρακολουθούν τρεις φορές περισσότερα άτομα από τον αριθμό των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην περιοχή.
ΣΤΟ ΑΝΕΜΟΔΑΡΜΕΝΟ ΑΛΤΙΠΛΑΝΟ
Προτού ακόμη εμφανισθή στην σκηνή η ισχυρή Αυτοκρατορία των Ίνκα, η Βολιβία είχε μια βαθειά ριζωμένη πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά. Αργότερα οι Ισπανοί κατακτηταί έφεραν την Καθολική θρησκεία, την οποία ανέμιξαν με τις ειδωλολατρικές συνήθειες. Ως αποτέλεσμα, η Παρθένος Μαρία και οι διάφοροι Καθολικοί «άγιοι» κατέληξαν να λατρεύωνται μαζί με την Πάτσα Μάμα, τη θεά της γης—η οποία λατρεύεται με θυσίες ξηρών εμβρύων λάμας ή προβάτων μαζί με άφθονη μπύρα, τσίτσα (ποτό από καλαμπόκι) ή ποτό από σακχαροκάλαμο, και με την συνοδεία δεισιδαιμονικών τελετουργιών και μεθυσμένου πλήθους. Και για τους δύο λαούς της Βολιβίας που ονομάζονται Αϋμαρά και Κετσούα η Πάτσα Μάμα κυριαρχεί σε όλες τις υποθέσεις της ζωής, περιλαμβανομένων και της γεννήσεως, του γάμου, της χρήσεως ποτών και του μασήματος των φύλων της κόκα.
Εν τούτοις, παρά το δεισιδαιμονικό περιβάλλον του Αλτιπλάνο, το έργο του Ιεχωβά ανθίζει μεταξύ των είκοσι εκκλησιών των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Το μεγαλείο του υψηλού, άγονου, γυμνού και ανεμοδαρμένου όρους Αλτιπλάνο υποστηρίζεται από την παρουσία των θερμών διαγγελέων της φυλής Αϋμαρά που είναι πολυάσχολοι στο να οικοδομούν τον πνευματικό παράδεισο.
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΜΕΤΑΛΛΩΡΥΧΟΥΣ ΤΩΝ ΑΝΔΕΩΝ
Η μεγαλοπρεπής σειρά των Άνδεων είναι πλούσια από υλικούς θησαυρούς διότι έχει κοιτάσματα κασσιτέρου, αντιμονίου, μολύβδου, βολφραμίου, ψευδαργύρου και αργύρου. Τα ορυχεία είναι η κυριότερη βιομηχανία της Βολιβίας και οι ταπεινοί μεταλλωρύχοι μένουν κατά ομάδες στους συνοικισμούς των ορυχείων σ’ ολόκληρες τις Άνδεις. Και εδώ επίσης οι δεισιδαιμονίες του Χριστιανικού κόσμου έχουν αναμιχθή με τις ειδωλολατρικές συνήθειες. Λέγεται ότι ο τίο (θείος) του ορυχείου αντιπροσωπεύει τον Διάβολο, τον άρχοντα του κάτω κόσμου. Το είδωλο του τίο τοποθετείται επάνω σε μια βάσι στην είσοδο του ορυχείου και κάθε μεταλλωρύχος, προτού μπη, συνηθίζει να κατευνάζη τον τίο, προσφέροντας του αλκοόλ, τσιγάρα, ή κονφετί. Έτσι, ο τίο δεν θα θυμώση και δεν θα κάνη το ορυχείο να καταρρεύση.
Καθώς οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εργάζονται στα διάφορα ορυχεία της Βολιβίας, η αλήθεια άρχισε να σαρώνη τις δεισιδαιμονίες. Εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά έχουν τώρα ιδρυθή σε δέκα έξη από τις κυριώτερες περιοχές ορυχείων. Σ’ αυτούς τους τόπους οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν αποκτήσει μια θαυμάσια φήμη για τα καθαρά τους ήθη. Συχνά τους εμπιστεύονται υπεύθυνες θέσεις όπως το να χειρίζωνται τον κύριο ανυψωτήρα, να εργάζωνται σε θέσεις λογιστών ή επιμελητών, και αυτό συμβαίνει επειδή οι Μάρτυρες εκτιμούν πολύ την ανθρώπινη ζωή και γενικά την εντιμότητα.
ΣΤΟ ΥΨΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΠΟΤΟΣΙ
Η Ποτοσί είναι η μεγαλύτερη πόλις στον κόσμο σε ύψος 14.000 ποδών (4.267 μέτρων)—είναι ένα κρύο μάλλον απομονωμένο σύμπλεγμα ορυχείων όχι μακρυά από το ανατολικό άκρο του Αλτιπλάνο. Εδώ οι Ισπανοί κονκισταδόρες (κατακτηταί) ανεκάλυψαν άργυρο το 1545, και, ως αποτέλεσμα, ξεπρόβαλε αυτή η τεράστια πόλις κάτω από το φημισμένο σέρο ρίκο, το πλούσιο δηλαδή βουνό με τον άργυρο. Έγινε μια από τις μεγαλύτερες και πιο ευημερούσες πόλεις του κόσμου εκείνης της εποχής, που εκαυχάτο ότι είχε 160.000 κατοίκους το 1650. Σήμερα, η βιομηχανία των ορυχείων συντηρεί ένα πληθυσμό περίπου 90.000 κατοίκων.
Στον καιρό της ακμής της Ποτοσί, υπήρχαν οκτώ ναοί για ολόκληρο τον πληθυσμό. Σήμερα αυτά τα διακοσμημένα οικοδομήματα που είναι γεμάτα από τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς μιας άλλης εποχής, είναι ανοιχτά για το κοινό μόνο λίγες ώρες κάθε μέρα. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχουν ιερείς και επειδή πρέπει να υπάρχη κάποιος για να φρουρή όταν η εκκλησία είναι ανοιχτή ώστε να προστατεύη τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς από τους «Χριστιανούς» κλέπτες. Αλλά εδώ στην Ποτοσί μια ζωντανή, ευτυχισμένη εκκλησία από εξήντα και πλέον Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι πολυάσχολοι, προσκαλώντας τους ποτοσίνος που έχουν έντιμη καρδιά να ενδυθούν τη ‘νέα προσωπικότητα’ που είναι το χαρακτηριστικό των αληθινών Χριστιανών.—Εφεσ. 4:20-24.
Στην Ορούρο, ένα άλλο μεγάλο κέντρο ορυχείων στο γυμνό από δένδρα Αλτιπλάνο, το φημισμένο διαμπλάδα (χορός του Διαβόλου) έχει γίνει η αιτία για ν’ αναπτυχθή μια βιομηχανία χειροποίητων κοστουμιών και αποκρουστικών διαβολικών προσωπίδων για τους χορευτάς. Στα πρόσφατα χρόνια αυτή η εορτή που αντιστοιχεί με τον εορτασμό του Καρναβαλιού του Χριστιανικού κόσμου έχει ελκύσει πολλούς τουρίστες. Ολόκληρη η τελετή κατευθύνεται προς την βίρχεν δεν σοκαβόν (την παρθένο των ορυχείων). Ο χορός των διαβόλων περιλαμβάνει τελετουργίες που διεξάγονται, στην Εκκλησία του Σοκαβόν, όπου αποδίδεται τιμή στη Μαρία μέσω ειδικών Λειτουργιών. Αλλά στην ίδια πόλι περισσότεροι από εκατό Μάρτυρες του Ιεχωβά αγωνίζονται για να καλλιεργούν τους καρπούς του πνεύματος του Θεού στη ζωή τους. Μόλις ετελείωσαν προσφάτως τη συμπλήρωση της μεγαλύτερης Αιθούσης Βασιλείας στη Βολιβία.
ΥΠΕΡΝΙΚΩΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΚΑ
Από τα παλιά χρόνια οι κάτοικοι του Αλτιπλάνο μασούσαν τα φύλλα του φυτού της κόκα. Οι Καθολικοί Ισπανοί κατακτηταί διεπίστωσαν ότι ήταν προς όφελός τους να ενθαρρύνουν αυτή τη συνήθεια, διότι αυτή απονέκρωνε την αίσθησι της πείνας και του κρύου στους ιθαγενείς δούλους των. Συχνά οι εργάτες που ήσαν δούλοι επληρώνοντο το μισθό τους σε φύλλα κόκας. Σήμερα οι γιατίρι, ή μάγοι, λέγουν τη μοίρα διαβάζοντας τα φύλλα της κόκα, συνδέοντας έτσι τη δαιμονική επιρροή με τη χρήσι του ναρκωτικού κόκα. Αφού μιλήσουν με τα πνεύματα, τοποθετούν τα φύλλα επάνω σ’ ένα ύφασμα και κατόπιν παρατηρούν και ερμηνεύουν το σχέδιο και την κατεύθυνσι των φύλλων. Μια άλλη μέθοδος μαγείας είναι να μασούν τα φύλλα της κόκας και κατόπιν να τα τοποθετούν στην ανοιχτή παλάμη και να προσπαθούν να ερμηνεύσουν το σχήμα που έχουν τα μασημένα φύλλα. Μ’ αυτό τον τρόπο υποτίθεται ότι οι γιατίρι προλέγουν το μέλλον.
Η Βολιβιανή κυβέρνησις είναι ενήμερη για την κακή αυτή συνήθεια των ναρκωτικών και κάνει τώρα έρευνες όσον αφορά την καλλιέργεια των φύλλων της κόκα. Εν τούτοις, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν από πολύ καιρό εγκαταλείψει τέτοιες κακές συνήθειες όπως το να μασούν τα φύλλα της κόκα και να παίρνουν κοκαΐνη, η οποία προέρχεται από το φυτό της κόκα, διότι ο Λόγος του Θεού απαγορεύει κάθε μόλυνσι της σαρκός και του πνεύματος. (2 Κορ. 7:1) Και βοηθούν πολλούς από αυτούς που μελετούν τη Βίβλο μαζί τους, να ελευθερωθούν από τη δουλεία σ’ αυτά τα ναρκωτικά.
ΣΤΙΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΠΕΔΙΝΕΣ ΕΠΑΡΧΙΕΣ
Βαθιά στην καρδιά της Νοτίου Αμερικής είναι το απέραντο ανατολικό και νότιο τμήμα της Βολιβίας, οι πεδινές επαρχίες της Μπενί και της Σάντα Κρουζ, στις οποίες περιλαμβάνεται η ελώδης περιοχή του Αμαζονίου, τα λιβάδια και τα δάση με τις συχνές βροχοπτώσεις. Μολονότι η θρησκεία του Χριστιανικού κόσμου έχει επικρατήσει εδώ αιώνες, η ανηθικότης αφθονεί. Με δικά του λόγια, ένας ειλικρινής μπενιάνο δείχνει πώς η αληθινή θρησκεία βελτιώνει τον τρόπο της ζωής ενός ανθρώπου:
«Ήμουν ένας αφοσιωμένος Καθολικός. Πίστευα στον Θεό και η θρησκευτική μου συνήθεια ήταν ν’ αποδίδω λατρεία μπροστά στις εικόνες, πιστεύοντας ότι μέσω αυτών ερχόμουν πλησιέστερα στον Θεό. Θυμάμαι μια περίπτωσι όπου, πιστεύοντας ότι θα έκανα μια εξαίρετη πράξι, βοήθησα να καθαρίσωμε, να ντύσωμε και να κτενίσωμε ένα άγαλμα που το είχαν κατασκευάσει με κανονικό κεφάλι και μαλλιά, ώστε να το προετοιμάσωμε για την ετήσια εορτή της παρθένου. Αλλά παρά το γεγονός ότι ήμουν ένας αφοσιωμένος θρησκευόμενος, οι θρησκευτικοί μας ‘αρχηγοί’ ποτέ δεν με είχαν διδάξει ότι το ν’ αποδίδαμε λατρεία στις εικόνες είναι ειδωλολατρία και μια μεγάλη προσβολή εναντίον του Θεού. Ήμουν ζηλωτής υπέρ της θρησκείας μου, αλλ’ αυτό ήταν μάταιο, διότι δεν μπορούσα να διακρίνω τα κακά και διεφθαρμένα πράγματα που έκανα στη ζωή μου. Επί είκοσι χρόνια ζούσα στην παρανομία. Συχνά ανακατευόμουν σε σκληρές διαμάχες, έπινα υπερβολικά και μάλωνα με τους φίλους μου και με τη γυναίκα με την οποία συζούσα. Είχα επίσης αναμιχθή σε μεγάλο βαθμό σ’ ένα δημοφιλές πολιτικό κόμμα. Όλα αυτά άλλαξαν, όταν ένας Μάρτυς του Ιεχωβά μ’ επισκέφθηκε και αρχίσαμε να μελετούμε την Αγία Γραφή. Τώρα είμαι ένας βαπτισμένος Μάρτυς και είμαι βαθειά ευγνώμων στον Θεό για την πραγματικά στενή σχέσι μου μ’ αυτόν.»
Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από δέκα εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά σ’ αυτή τη ζεστή, τροπική περιοχή της Βολιβίας.
Ανάμεσα στους γηραιότερους ιθαγενείς, η αγραμματωσύνη είναι συχνά ένα πρόβλημα. Σ’ εκκλησίες όπου αυτό παρεμποδίζει την πνευματική ανάπτυξι, γίνονται μαθήματα εκμαθήσεως γραφής και αναγνώσεως από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, και έχουν θαυμάσια αποτελέσματα. Ακόμη και ενδιαφερόμενα άτομα παρακολουθούν αυτές τις τάξεις, για να μπορούν να μελετούν την Αγία Γραφή και κατόπιν, όταν γίνωνται Μάρτυρες, πηγαίνουν οι ίδιοι από θύρα σε θύρα και ενθαρρύνουν άλλους να συνδυάσουν την εκπαίδευσι στην Αγία Γραφή με την εκμάθησι αναγνώσεως και γραφής. Έτσι, η αλυσιδωτή αντίδρασις συνεχίζεται.
Σχεδόν το ένα πέμπτο όλων των διαγγελέων της Βασιλείας στη Βολιβία απολαμβάνουν την ολοχρόνια υπηρεσία. Πολλοί νεαροί εισέρχονται στις τάξεις των «σκαπανέων» αμέσως αφού συμπληρώσουν την απαιτούμενη δημόσια εκπαίδευσι και αυτό παρά το γεγονός ότι το περιβάλλον ενθαρρύνει με ισχυρό τρόπο τους νεαρούς να σπουδάσουν για να δημιουργήσουν μια σταδιοδρομία στον επαγγελματικό κόσμο.
Τη θαυμάσια πιθανότητα για αυξανόμενη πρόοδο στο έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά στη Βολιβία αποκαλύπτει η εξαίρετη παρακολούθησις από 8.619 άτομα στην εορτή του Δείπνου του Κυρίου στις 14 Απριλίου 1976, ένας σημαντικός αριθμός. Αλλά, παρά την θαυμάσια πρόοδο που έγινε όλα αυτά τα χρόνια, περίπου είκοσι έξη επαρχίες ή το 13 τοις εκατό ολοκλήρου του πληθυσμού, δεν έχει, ακούσει ακόμη το άγγελμα της Βασιλείας του Θεού. Μέσω οικογενειακών ομίλων και ομάδων «σκαπανέων» που ταξιδεύουν με αεροπλάνα, φορτηγά, λεωφορεία, κανώ ή και με τα πόδια, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά προσπαθούν να κάνουν γνωστά τα αγαθά νέα σε όλους τους εγκάρδιους ανθρώπους αυτής της χώρας, όσο υπάρχει ακόμη καιρός. Έτσι αναμένεται ότι πολύ περισσότεροι ακόμη θα ‘θεωρήσουν σωτηρίαν την μακροθυμίαν του Κυρίου ημών.’—2 Πέτρ. 3:15.