Η Ελευθερία Θρησκείας Υποστηρίζεται στην Ιαπωνία

ΕΠΙ πολλά χρόνια στην Ιαπωνία, οι νεαροί μαθητές που είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά αντιμετωπίζουν το εξής δίλημμα: Το αν θα πρέπει να ακολουθήσουν τη Γραφικά εκπαιδευμένη συνείδησή τους ή αν θα πρέπει να ακολουθήσουν ένα σχολικό πρόγραμμα μαθημάτων που παραβιάζει τη συνείδησή τους. Γιατί υπάρχει αυτό το δίλημμα; Επειδή οι ασκήσεις πολεμικών τεχνών είναι μέρος του μαθήματος της γυμναστικής στα σχολεία τους. Οι νεαροί Μάρτυρες έκριναν ότι αυτές οι ασκήσεις δεν εναρμονίζονταν με τις Γραφικές αρχές, όπως αυτή που βρίσκεται στο 2ο κεφάλαιο του Ησαΐα, εδάφιο 4. Εκεί αναφέρεται: «Θέλουσι σφυρηλατήσει τας μαχαίρας αυτών δια υνία και τας λόγχας αυτών δια δρέπανα· δεν θέλει σηκώσει μάχαιραν έθνος εναντίον έθνους, ουδέ θέλουσι μάθει πλέον τον πόλεμον».

Μη θέλοντας να μάθουν πολεμικές τέχνες, οι οποίες περιλαμβάνουν την πρόκληση βλάβης σε κάποιον άλλον, οι νεαροί Χριστιανοί Μάρτυρες έχουν εξηγήσει στους καθηγητές τους ότι, για λόγους συνείδησης, δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτές. Αφού προσπάθησαν να πείσουν αυτούς τους μαθητές να δεχτούν το πρόγραμμα μαθημάτων του σχολείου, πολλοί καθηγητές που είχαν κατανόηση τελικά δέχτηκαν να σεβαστούν τη συνείδηση των μαθητών και να παράσχουν εναλλακτικές δραστηριότητες.

Ωστόσο, μερικοί καθηγητές αναστατώθηκαν, και μερικά σχολεία δεν προβίβασαν τους νεαρούς Μάρτυρες στο μάθημα της γυμναστικής. Το 1993, τουλάχιστον εννιά Μάρτυρες δεν προβιβάστηκαν και είτε εξαναγκάστηκαν να φύγουν από το σχολείο είτε αποβλήθηκαν επειδή δεν συμμετείχαν σε πολεμικές τέχνες.

Ήταν ξεκάθαρο ότι είχε έρθει ο καιρός για την υπεράσπιση του δικαιώματος που έχουν οι νεαροί Χριστιανοί να λαβαίνουν εκπαίδευση χωρίς να αναγκάζονται να συμβιβάζουν τη συνείδησή τους. Πέντε μαθητές, οι οποίοι δεν προβιβάστηκαν στη δεύτερη τάξη στο Δημοτικό Βιομηχανικό Τεχνικό Κολέγιο του Κόμπε (για συντομία, ονομάζεται Τεχνική Σχολή του Κόμπε), αποφάσισαν να αναλάβουν νομική δράση.

Ποια Ήταν η Αντιδικία;

Την άνοιξη του 1990, όταν οι πέντε μαθητές μπήκαν στην Τεχνική Σχολή του Κόμπε, εξήγησαν στους καθηγητές ότι δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν σε ασκήσεις κεντό (ιαπωνική ξιφομαχία) λόγω των πεποιθήσεών τους οι οποίες βασίζονται στη Γραφή. Οι καθηγητές της γυμναστικής εναντιώθηκαν με σφοδρότητα και αρνήθηκαν να τους παράσχουν οποιαδήποτε εναλλακτικά μέσα για να μπορέσουν να προβιβαστούν στη γυμναστική. Τελικά, οι μαθητές έμειναν στο μάθημα της γυμναστικής και, ως αποτέλεσμα, έπρεπε να ξαναπάνε στην πρώτη τάξη (το πρώτο έτος μαθημάτων της σχολής). Τον Απρίλιο του 1991 κατέθεσαν αγωγή στο Περιφερειακό Δικαστήριο του Κόμπε, ισχυριζόμενοι ότι η ενέργεια του σχολείου ερχόταν σε αντίθεση με τη συνταγματική εγγύηση για ελευθερία θρησκείας.a

Το σχολείο ισχυρίστηκε ότι, αν παρείχε εναλλακτικές δραστηριότητες, αυτό θα ισοδυναμούσε με εκδήλωση εύνοιας προς μια συγκεκριμένη θρησκεία και επομένως θα παραβίαζε την ουδετερότητα της δημόσιας εκπαίδευσης. Επιπλέον, ισχυρίστηκαν ότι δεν διέθεταν ούτε εγκαταστάσεις ούτε προσωπικό για την παροχή εναλλακτικού προγράμματος γυμναστικής.

Η Απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου Αναστατώνει Όσους την Πληροφορούνται

Ενόσω η υπόθεση εκδικαζόταν, δύο από τους πέντε μαθητές και πάλι δεν προβιβάστηκαν στο μάθημα της γυμναστικής, ενώ οι τρεις άλλοι μόλις που πέρασαν στην επόμενη τάξη. Οι κανονισμοί του σχολείου υπαγόρευαν ότι οι μαθητές των οποίων οι σχολικές επιδόσεις ήταν χαμηλές και οι οποίοι έμεναν στην ίδια τάξη επί δύο διαδοχικά έτη μπορούσαν να αποβληθούν. Γνωρίζοντάς το αυτό, ο ένας από τους δύο μαθητές αποφάσισε να φύγει από το σχολείο προτού τον αποβάλουν, αλλά ο άλλος, ο Κουνιχίτο Κομπαγιάσι, αρνήθηκε να φύγει. Έτσι, τον απέβαλαν. Είναι ενδιαφέρον ότι ο μέσος όρος όλων των μαθημάτων του Κουνιχίτο, περιλαμβανομένης και της γυμναστικής, στην οποία έμεινε παίρνοντας 48 βαθμούς, ήταν 90,2 με άριστα το 100. Ήταν ο πρώτος στην τάξη του, ανάμεσα σε 42 μαθητές.

Στις 22 Φεβρουαρίου 1993, το Περιφερειακό Δικαστήριο του Κόμπε αποφάνθηκε υπέρ της Τεχνικής Σχολής του Κόμπε, λέγοντας: «Οι ενέργειες στις οποίες προέβη το σχολείο δεν παραβίασαν το σύνταγμα», μολονότι αναγνώρισε πως «δεν μπορούμε να αρνηθούμε το γεγονός ότι η ελευθερία λατρείας των εναγόντων περιορίστηκε σε ένα βαθμό από την απαίτηση του σχολείου να συμμετάσχουν σε ασκήσεις κεντό».

Όπως ο απόστολος Παύλος τον πρώτο αιώνα, οι ενάγοντες αποφάσισαν να προσφύγουν στις ανώτερες νομικές αρχές. (Πράξεις 25:11, 12) Η υπόθεση έφτασε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Οσάκα.

Η Ανιδιοτελής Στάση των Εναγόντων

Ένας διακεκριμένος ειδήμων, ο καθηγητής Τέτσουο Σιμομούρα του Πανεπιστημίου της Τσουκούμπα, δέχτηκε να καταθέσει στο Ανώτατο Δικαστήριο της Οσάκα ως εμπειρογνώμονας. Ως ειδικός σε εκπαιδευτικά και νομικά ζητήματα, τόνισε την αδιαφορία με την οποία αντιμετώπισε τους μαθητές το σχολείο. Ο Κουνιχίτο Κομπαγιάσι εξέφρασε τα αισθήματά του στο δικαστήριο, και η ειλικρινής στάση του συγκίνησε όσους βρίσκονταν στην αίθουσα. Επιπλέον, στις 22 Φεβρουαρίου 1994, ο Δικηγορικός Σύλλογος του Κόμπε, δηλώνοντας ότι οι ενέργειες του σχολείου παραβίαζαν την ελευθερία λατρείας του Κουνιχίτο και το δικαίωμά του για εκπαίδευση, συνέστησε στο σχολείο να τον αποκαταστήσει.

Καθώς πλησίαζε ο καιρός για την έκδοση της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου της Οσάκα, όλοι οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση νεαροί Χριστιανοί επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στον αγώνα μέχρι τέλους. Πίστευαν ότι έδιναν μια νομική μάχη για χάρη των χιλιάδων νεαρών Μαρτύρων που αντιμετωπίζουν το ίδιο ζήτημα στα σχολεία όλης της Ιαπωνίας. Αλλά εφόσον δεν είχαν αποβληθεί από το σχολείο, ήταν πολύ πιθανό να απορρίψει το δικαστήριο τη δική τους υπόθεση. Επιπλέον, αντιλαμβάνονταν ότι, αποσύροντας την προσφυγή τους, θα φαινόταν πιο έντονα πόσο παράλογη ήταν η ενέργεια στην οποία προέβη το σχολείο αποβάλλοντας τον Κουνιχίτο. Έτσι, όλοι οι μαθητές εκτός από τον Κουνιχίτο αποφάσισαν να αποσύρουν την υπόθεσή τους.

Στις 22 Δεκεμβρίου 1994, ο πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου της Οσάκα, ο Ρεϊσούκε Σιμάντα, εξέδωσε μια απόφαση η οποία ανέτρεψε την ετυμηγορία του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Κόμπε. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο λόγος για τον οποίο ο Κουνιχίτο αρνήθηκε να συμμετάσχει σε ασκήσεις κεντό ήταν ειλικρινής και ότι η βλάβη που υπέστη λόγω της βασισμένης στις θρησκευτικές του πεποιθήσεις ενέργειάς του ήταν πολύ μεγάλη. Το σχολείο, είπε ο πρόεδρος του δικαστηρίου, ο κ. Σιμάντα, θα έπρεπε να είχε παράσχει εναλλακτικές δραστηριότητες. Αυτή η θαυμάσια απόφαση άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή στην καρδιά όσων ενδιαφέρονταν για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το σχολείο, ωστόσο, προσέφυγε κατά της απόφασης στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ιαπωνίας, στερώντας από τον Κουνιχίτο τη δυνατότητα για εκπαίδευση επί έναν και πλέον χρόνο ακόμη.

Στο Ανώτατο Δικαστήριο

Ένα κύριο άρθρο στην εφημερίδα Κόμπε Σιμπούν (Kobe Shimbun) δήλωσε αργότερα: «Το Σχολικό Συμβούλιο της Πόλης του Κόμπε και το σχολείο θα έπρεπε να είχαν δεχτεί τον κ. Κομπαγιάσι στο σχολείο εκείνη τη στιγμή [έπειτα από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Οσάκα]. . . . Η άσκοπη στάση αντιπαράθεσης που διακράτησαν στέρησε από έναν άνθρωπο μια σημαντική περίοδο της νιότης του». Παρ’ όλα αυτά, η Τεχνική Σχολή του Κόμπε τήρησε σκληρή στάση σε αυτή την υπόθεση. Ως αποτέλεσμα, το θέμα απασχόλησε την επικαιρότητα σε πανεθνική κλίμακα. Οι καθηγητές και οι σχολικές αρχές σε όλη τη χώρα έδωσαν προσοχή, και η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας θα αποτελούσε ισχυρότερο νομικό προηγούμενο για παρόμοιες υποθέσεις στο μέλλον.

Στις 17 Ιανουαρίου 1995, μια εβδομάδα περίπου μετά την προσφυγή του σχολείου στο Ανώτατο Δικαστήριο, ο σεισμός του Κόμπε έπληξε την πόλη Ασίγια, όπου ζούσε ο Κουνιχίτο με την οικογένειά του. Περίπου στις πεντέμισι η ώρα εκείνο το πρωινό, λίγα λεπτά προτού πλήξει ο σεισμός την περιοχή, ο Κουνιχίτο έφυγε από το σπίτι του για να πάει στην εργασία μερικής απασχόλησης που είχε. Προχωρούσε με το ποδήλατο στο δρόμο που περνούσε κάτω από τον Αυτοκινητόδρομο Χάνσιν και, όταν έγινε ο σεισμός, έφτανε ακριβώς στο τμήμα εκείνο το οποίο κατέρρευσε. Επέστρεψε αμέσως στο σπίτι και είδε ότι ο πρώτος όροφος του σπιτιού του είχε σωριαστεί εντελώς. Ο Κουνιχίτο κατάλαβε ότι θα μπορούσε εύκολα να είχε χάσει τη ζωή του στο σεισμό και ευχαρίστησε τον Ιεχωβά που του επέτρεψε να επιζήσει. Αν είχε πεθάνει, η υπόθεση του κεντό μάλλον θα είχε λάβει τέλος χωρίς να αποφανθεί το Ανώτατο Δικαστήριο.

Συνήθως, το Ανώτατο Δικαστήριο στην Ιαπωνία εξετάζει τις προσφυγές μόνο γραπτώς και κρίνει αν οι αποφάσεις των κατώτερων δικαστηρίων ήταν σωστές ή όχι. Δεν γίνονται ακροάσεις, εκτός μόνο αν υπάρχει σοβαρός λόγος για την ανατροπή της απόφασης του κατώτερου δικαστηρίου. Το δικαστήριο δεν ειδοποιεί τους διάδικους σχετικά με το πότε θα εκδοθεί η απόφαση. Έτσι, ο Κουνιχίτο εξεπλάγη το πρωινό της 8ης Μαρτίου 1996, όταν του είπαν ότι η απόφαση επρόκειτο να ανακοινωθεί εκείνο το πρωινό. Με χαρά και ευχαρίστηση, έμαθε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είχε επικυρώσει την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Οσάκα.

Τέσσερις δικαστές, με επικεφαλής τον δικαστή Σινίτσι Καγουάι, αποφάνθηκαν ομόφωνα ότι «οι εν λόγω ενέργειες θα πρέπει να θεωρηθούν εξαιρετικά ανάρμοστες ως προς τα κοινωνικώς αποδεκτά πρότυπα, καθώς και έξω από τα όρια των διακριτικών δικαιωμάτων και, επομένως, παράνομες». Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι η άρνηση του Κουνιχίτο να επιδοθεί σε ασκήσεις κεντό ήταν ειλικρινής, και είπε: «Ο λόγος για τον οποίο ο εφεσίβλητος αρνήθηκε να συμμετάσχει στις ασκήσεις κεντό ήταν ειλικρινής και στενά συνδεδεμένος με την ουσία της πίστης του». Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το σχολείο θα μπορούσε και θα έπρεπε να είχε παράσχει εναλλακτικά μέσα ώστε να γίνουν σεβαστές οι θρησκευτικές πεποιθήσεις του εφεσίβλητου.

Μακροπρόθεσμα Αποτελέσματα

Αυτή η απόφαση αναμφίβολα θα θέσει ένα θαυμάσιο προηγούμενο υπέρ της ελευθερίας λατρείας στα σχολεία. Η εφημερίδα Δε Τζαπάν Τάιμς (The Japan Times) ανέφερε: «Πρόκειται για την πρώτη απόφαση που εκδίδει το Ανώτατο Δικαστήριο όσον αφορά το ζήτημα της εκπαίδευσης και της ελευθερίας θρησκείας». Η απόφαση, ωστόσο, δεν απαλλάσσει τον κάθε νεαρό μαθητή από την ευθύνη να παίρνει τη δική του στάση, σύμφωνα με τη συνείδησή του, όταν αντιμετωπίζει δοκιμές της πίστης.

Ο καθηγητής Μασαγιούκι Ουτσίνο του Πανεπιστημίου της Τσουκούμπα σχολίασε ότι ένας από τους παράγοντες που υποκίνησαν τους δικαστές να δώσουν τη νίκη στον Κουνιχίτο ήταν πως επρόκειτο για «έναν ειλικρινή μαθητή, με σπουδαίες σχολικές επιδόσεις». Η Αγία Γραφή δίνει την εξής συμβουλή στους Χριστιανούς που αντιμετωπίζουν δοκιμές της πίστης τους: «Να διατηρείτε καλή τη διαγωγή σας ανάμεσα στα έθνη, ώστε, σε ό,τι μιλούν εναντίον σας σαν να είστε κακοποιοί, να δοξάσουν τον Θεό, ως αποτέλεσμα των καλών σας έργων των οποίων είναι αυτόπτες μάρτυρες, την ημέρα που αυτός θα κάνει την επιθεώρησή του». (1 Πέτρου 2:12) Οι πιστοί νεαροί Χριστιανοί μπορούν να δείξουν ότι η Γραφική τους θέση αξίζει το σεβασμό των ανθρώπων με το να ζουν ολόκληρη τη ζωή τους σύμφωνα με τους Γραφικούς κανόνες.

Έπειτα από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, ο Κουνιχίτο Κομπαγιάσι έγινε και πάλι δεκτός στην Τεχνική Σχολή του Κόμπε. Οι περισσότεροι από τους μαθητές που μπήκαν στη σχολή μαζί με τον Κουνιχίτο είχαν ήδη αποφοιτήσει. Ο Κουνιχίτο φοιτά τώρα μαζί με μαθητές που είναι πέντε χρόνια νεότεροί του. Στα μάτια πολλών ανθρώπων του κόσμου φαίνεται σαν να έχουν χαθεί πέντε πολύτιμα χρόνια της νιότης του. Ωστόσο, η ακεραιότητα του Κουνιχίτο είναι πολύτιμη στα μάτια του Ιεχωβά Θεού, και η θυσία του σίγουρα δεν είναι μάταιη.

[Υποσημείωση]

[Εικόνες στη σελίδα 20]

Αριστερά: Το σπίτι του Κουνιχίτο μετά το σεισμό

Κάτω: Ο Κουνιχίτο σήμερα