Σύμφωνα με ένα λεξικό, επιστήμη είναι «η συστηματική μελέτη της φύσης και της συμπεριφοράς του υλικού και του φυσικού σύμπαντος, η οποία βασίζεται στην παρατήρηση, στον πειραματισμό και στη μέτρηση». Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο απαιτείται σκληρή εργασία, στην οποία όμως οι ελπίδες πολλές φορές διαψεύδονται. Οι επιστήμονες αναλώνονται σε πειράματα και παρατηρήσεις επί εβδομάδες, μήνες ή ακόμα και χρόνια. Ενίοτε, οι κόποι τους οδηγούν σε αδιέξοδο, αλλά σε πολλές περιπτώσεις φέρνουν οφέλη στην ανθρωπότητα. Εξετάστε μερικά παραδείγματα.

Μια ευρωπαϊκή εταιρία συνδυάζει ισχυρό πλαστικό και προηγμένα φίλτρα για την κατασκευή μιας συσκευής, η οποία προστατεύει από τις αρρώστιες που προκαλεί η κατανάλωση μολυσμένου νερού. Τέτοιες συσκευές έχουν χρησιμοποιηθεί σε φυσικές καταστροφές, όπως στον σεισμό της Αϊτής το 2010.

Σε μεγάλο ύψος πάνω από τη γη, δίκτυα δορυφόρων συνθέτουν το αποκαλούμενο Παγκόσμιο Σύστημα Εντοπισμού Θέσης (GPS). Το GPS, το οποίο αρχικά σχεδιάστηκε για στρατιωτικές εφαρμογές, βοηθάει οδηγούς, πιλότους, ναυτικούς, ακόμη και κυνηγούς και πεζοπόρους, να βρίσκουν τον δρόμο τους. Χάρη στους επιστήμονες που το επινόησαν, με το GPS είναι ευκολότερο να πάει κάποιος εκεί που θέλει.

Χρησιμοποιείτε κινητό τηλέφωνο, κομπιούτερ ή το Ίντερνετ; Βλέπετε την υγεία σας να βελτιώνεται ή να αποκαθίσταται χάρη στην προηγμένη ιατρική; Ταξιδεύετε με αεροπλάνο; Αν ναι, τότε ωφελείστε από τρόπους με τους οποίους η επιστήμη είναι ευεργετική για την ανθρωπότητα. Η επιστήμη έχει επηρεάσει θετικά τη ζωή σας με πολλούς τρόπους.

ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Στην προσπάθειά τους να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, οι σύγχρονοι επιστήμονες ερευνούν τον φυσικό κόσμο σε βάθος. Οι πυρηνικοί φυσικοί διεισδύουν στις εσωτερικές διεργασίες του ατόμου, ενώ οι αστροφυσικοί ανατρέχουν δισεκατομμύρια χρόνια πίσω, επιχειρώντας να κατανοήσουν την προέλευση του σύμπαντος. Ερευνώντας προς κάθε κατεύθυνση, ακόμα και σε πεδία που δεν μπορούν να δουν ούτε να αγγίξουν, μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι, αν ο Θεός της Αγίας Γραφής υπάρχει, θα μπορέσουν να τον βρουν.

Κάποιοι επιφανείς επιστήμονες και φιλόσοφοι πάνε ένα βήμα παραπέρα. Υποστηρίζουν αυτό που ο επιστημονικός συγγραφέας Αμίρ Ντ. Ακζέλ αποκάλεσε «επιστημονική επιχειρηματολογία κατά της ύπαρξης Θεού». Λόγου χάρη, ένας παγκοσμίου φήμης φυσικός ισχυρίστηκε ότι «η έλλειψη αποδείξεων για έναν Θεό με σημαντικό ρόλο στο σύμπαν αποδεικνύει πέρα από κάθε λογική αμφιβολία ότι ένας τέτοιος θεός δεν υπάρχει». Άλλοι αποκαλούν τις ενέργειες του Θεού της Γραφής «μαγικά» και «υπερφυσικά τεχνάσματα».a

Ωστόσο, πρέπει να τεθεί το ερώτημα: Γνωρίζει η επιστήμη αρκετά για τον φυσικό κόσμο ώστε να μπορεί να καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα; Η απάντηση είναι απλή. Όχι. Η επιστήμη έχει κάνει τεράστια πρόοδο, αλλά πολλοί επιστήμονες παραδέχονται ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που παραμένουν άγνωστα και ίσως δεν θα τα μάθουμε ποτέ. «Δεν θα ανακαλύψουμε ποτέ όλη την αλήθεια», είπε ο νομπελίστας φυσικός Στίβεν Γουάινμπεργκ αναφορικά με την κατανόησή μας για τον φυσικό κόσμο. Ο καθηγητής Μάρτιν Ρις, βασιλικός αστρονόμος της Μεγάλης Βρετανίας, έγραψε: «Ίσως υπάρχουν πράγματα τα οποία ο άνθρωπος δεν θα κατανοήσει ποτέ». Η αλήθεια είναι ότι ένα μεγάλο μέρος του φυσικού κόσμου, από το απειροελάχιστο κύτταρο μέχρι το αχανές σύμπαν, παραμένει ακόμα άγνωστο για τη σύγχρονη επιστήμη. Προσέξτε τα παρακάτω παραδείγματα:

• 

  Οι βιολόγοι δεν καταλαβαίνουν απόλυτα τις διεργασίες που γίνονται μέσα στα ζωντανά κύτταρα. Το πώς καταναλώνουν τα κύτταρα ενέργεια, πώς παράγουν πρωτεΐνες και πώς διαιρούνται είναι ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί ακόμα πλήρως από την επιστήμη.

• 

  Η βαρύτητα μας επηρεάζει κάθε στιγμή. Και όμως, παραμένει μυστήριο για τους φυσικούς. Δεν γνωρίζουν πλήρως πώς η βαρύτητα μας έλκει προς τα κάτω όταν πηδάμε ή πώς διατηρεί τη σελήνη σε τροχιά γύρω από τη γη.

• 

  Οι κοσμολόγοι υπολογίζουν ότι περίπου το 95 τοις εκατό της σύστασης του σύμπαντος είναι αόρατο και μη ανιχνεύσιμο από τα επιστημονικά όργανα. Χωρίζουν αυτή την παράδοξη οντότητα σε δύο κατηγορίες: τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια. Η φύση και των δύο παραμένει άγνωστη.

Υπάρχουν και άλλα πράγματα που είναι άγνωστα στους επιστήμονες και τους προκαλούν σύγχυση. Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Κάποιος δημοφιλής επιστημονικός συγγραφέας παρατηρεί: «Η άγνοιά μας ξεπερνάει κατά πολύ τη γνώση μας. Κατά τη γνώμη μου, η ενασχόληση με την επιστήμη πρέπει να εμπνέει δέος και να υποκινεί σε έρευνα αντί για δογματισμό».

Έτσι λοιπόν, σε περίπτωση που αναρωτιέστε αν η επιστήμη πρόκειται να αντικαταστήσει τη Γραφή και να καταργήσει την πίστη στον Θεό, σκεφτείτε το εξής: Εφόσον ευφυείς επιστήμονες με τα ισχυρά όργανά τους έχουν μόνο περιορισμένη κατανόηση του φυσικού κόσμου, θα ήταν άραγε λογικό να απορρίψετε βιαστικά τα ζητήματα που ξεπερνούν τα όρια της επιστημονικής έρευνας; Εύστοχα, στο τέλος ενός μακροσκελούς άρθρου για την ιστορία και την ανάπτυξη της αστρονομίας, η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopedia Britannica) συμπεραίνει: «Ύστερα από σχεδόν 4.000 χρόνια αστρονομίας, το σύμπαν παραμένει τόσο άγνωστο όσο πρέπει να φαινόταν και στους Βαβυλωνίους».

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σέβονται το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να αποφασίσει μόνος του για αυτό το ζήτημα. Προσπαθούμε να εφαρμόζουμε τη συμβουλή της Γραφής: «Η λογικότητά σας ας γίνει γνωστή σε όλους». (Φιλιππησίους 4:5) Με αυτή τη διάθεση σας παροτρύνουμε να εξετάσετε πώς η επιστήμη και η Γραφή συμφωνούν και αλληλοσυμπληρώνονται.

Πρόσφατα, έχουν κυκλοφορήσει αρκετά βιβλία που εξηγούν τις απόψεις των αποκαλούμενων νέων αθεϊστών. Αυτά τα έντυπα έχουν προσελκύσει την προσοχή πολλών και έχουν προκαλέσει μεγάλες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις. Σχετικά με αυτό, ο νευροεπιστήμονας Ντέιβιντ Ίγκλμαν έγραψε: «Μερικοί αναγνώστες . . . μένουν με την εντύπωση πως οι επιστήμονες νομίζουν ότι κατανοούν πλήρως τη συνολική εικόνα». Και πρόσθεσε: «Εντούτοις, η ορθή επιστήμη είναι πάντοτε ανοιχτόμυαλη, και η ιστορία της επιστήμης είναι γεμάτη εκπλήξεις».

Στο διάβα των αιώνων, ταλαντούχοι επιστήμονες έχουν όντως κάνει εκπληκτικές ανακαλύψεις καθώς αναζητούσαν απαντήσεις στα αινιγματικά ερωτήματα σχετικά με τη φύση. Κάποιοι όμως έχουν κάνει και σοβαρά λάθη σε αυτή τη διαδικασία. Ο Ισαάκ Νεύτων ήταν ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες όλων των εποχών. Απέδειξε πώς η δύναμη της βαρύτητας συνδέει τους πλανήτες, τα άστρα και τους γαλαξίες σε ένα σύμπαν. Ήταν ο εμπνευστής του μαθηματικού λογισμού, ενός κλάδου των μαθηματικών που χρησιμοποιείται στον σχεδιασμό των υπολογιστών, στα διαστημικά ταξίδια και στην πυρηνική φυσική. Ωστόσο, ο Νεύτων ασχολήθηκε και με την αλχημεία, μια ψευδοεπιστήμη που μέσω αστρολογίας και μαγικών συνταγών προσπαθούσε να μετατρέψει τον μόλυβδο και άλλα μέταλλα σε χρυσό.

Χίλια πεντακόσια και πλέον χρόνια πριν από τον Νεύτωνα, ο Έλληνας αστρονόμος Πτολεμαίος εξερεύνησε τους ουρανούς με γυμνό μάτι. Κατέγραψε την πορεία των πλανητών στον νυχτερινό ουρανό και ήταν επιδέξιος χαρτογράφος. Αλλά πίστευε ότι η γη ήταν το κέντρο των πάντων. Ο αστροφυσικός Καρλ Σαγκάν έγραψε για τον Πτολεμαίο: «Το ότι η άποψή του περί γεωκεντρικού σύμπαντος επικράτησε επί 1.500 χρόνια αποτελεί υπενθύμιση του ότι η διανοητική ικανότητα δεν εγγυάται την αποφυγή τεράστιων λαθών».

Σήμερα, οι επιστήμονες αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις στις αναζητήσεις τους. Θα καταφέρουν ποτέ να εξηγήσουν πλήρως το σύμπαν; Αν και είναι καλό να αναγνωρίζουμε την πρόοδο της επιστήμης και το πώς μας ωφελεί, είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε τους περιορισμούς της. Ο φυσικός Πολ Ντέιβις παρατήρησε: «Η αναζήτηση ενός απόλυτα λογικού σχεδίου το οποίο εξηγεί πλήρως και με συνέπεια το καθετί είναι καταδικασμένη να αποτύχει». Αυτά τα λόγια εκφράζουν μια αναντίρρητη αλήθεια: Ο άνθρωπος δεν μπορεί να κατανοήσει απόλυτα τον φυσικό κόσμο. Έτσι λοιπόν, είναι λογικό να δεχόμαστε με επιφυλάξεις τους ισχυρισμούς ότι η επιστήμη έχει τη δυνατότητα να παρέχει εξηγήσεις για οτιδήποτε υπάρχει.

Η Γραφή μιλάει για τα θαύματα της φύσης με τα εξής λόγια: «Δείτε! Αυτά είναι τα κράσπεδα των οδών του [Θεού], και μόνο ένας ψίθυρος του πράγματος έχει ακουστεί για αυτόν!» (Ιώβ 26:14) Υπάρχει τεράστιο απόθεμα γνώσης που ξεπερνάει την αντίληψη και την κατανόηση του ανθρώπου. Ομολογουμένως, τα λόγια του αποστόλου Παύλου, γραμμένα πριν από 2.000 χρόνια περίπου, εξακολουθούν να ισχύουν: «Ω! βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσης του Θεού! Πόσο ανεξερεύνητες είναι οι κρίσεις του και ανεξιχνίαστες οι οδοί του!»​—Ρωμαίους 11:33.