1 Βασιλέων—Μια Ιστόρησις Δόξας και Καταισχύνης

ΤΟ Ισραηλιτικό βασίλειο φθάνει στον κολοφώνα της δόξης του, κατόπιν διασπάται από μια πολιτική και θρησκευτική εξέγερσι και, στη συνέχεια, και τα δύο βασίλεια επανειλημμένως υφίστανται καταισχύνη. Αυτή η ιστόρησις δόξης και καταισχύνης παρουσιάζεται στο βιβλίο 1 Βασιλέων. Σύμφωνα με την Ιουδαϊκή παράδοσι, ο Ιερεμίας συνέταξε την αφήγησι αυτή. Το ίδιο το βιβλίο κατονομάζει ωρισμένες πηγές που χρησιμοποιήθηκαν γι’ αυτό τον σκοπό—‘το βιβλίο των πράξεων του Σολομώντος,’ ‘το βιβλίο των χρονικών των βασιλέων του Ισραήλ’ και ‘το βιβλίο των χρονικών των βασιλέων του Ιούδα.’—1 Βασ. 11:41· 14:19· 15:7, 23· 16:14.

Η ιστόρησις του βιβλίου 1 Βασιλέων αρχίζει με μια ματιά στις τελευταίες ημέρες της ζωής του Βασιλέως Δαβίδ. Ο κλινήρης βασιλεύς δεν μπορεί να θερμανθή κι έτσι γίνονται διευθετήσεις ώστε να τον περιποιήται μια όμορφη παρθένος, η Αβισάγ. Εν τω μεταξύ, ο Αδωνίας, προφανώς ο πρεσβύτερος από τους ζώντες γιους του Δαβίδ, επωφελείται από την ασθενή κατάστασι του πατέρα του. Υποστηριζόμενος από τον ισχυρό Ιωάβ και τον Ιερέα Αβιάθαρ, ο Αδωνίας κάνει εορταστικό συμπόσιο για ν’ ανακηρυχθή βασιλεύς.

ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ ΚΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ

Η γρήγορη παρέμβασις του προφήτου Νάθαν ματαιώνει το σχέδιο του Αδωνία. Ως αποτέλεσμα, ενώ ο Αδωνίας και οι υποστηρικταί του εορτάζουν, ο γιος του Δαβίδ Σολομών χρίεται βασιλεύς. Οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ αρχίζουν να διασκεδάζουν τόσο πολύ ώστε ο θόρυβος της διασκεδάσεως ακούγεται στο μέρος όπου συμποσιάζουν ο Αδωνίας και οι υποστηρικταί του. Όταν ο γιος του Αβιάθαρ, ο Ιωνάθαν, τους φέρνει ειδήσεις σχετικά με τη σημασία αυτής της ευφροσύνης που επικρατεί στην πόλι, όλοι παραλύουν από φόβο και ο Αδωνίας τρέχει στο αγιαστήριο. Εκεί πιάνεται από τα κέρατα του θυσιαστηρίου, του ολοκαυτώματος και αρνείται να φύγη από εκεί, μέχρι που ο Σολομών του υπόσχεται μεθ’ όρκου ότι δεν θα τον φονεύση. Ο Σολομών συμφωνεί να τον αφήση να ζήση, υπό τον όρο ότι ο Αδωνίας δεν θα γίνη πονηρός συνωμότης.

Λίγο πριν από τον θάνατο του, ο Δαβίδ συμβουλεύει τον Σολομώντα να παραμείνη πιστός στον Ιεχωβά Θεό και ν’ αναλάβη ενέργεια εναντίον του Ιωάβ και του Σιμεΐ. Μετά τον θάνατο του Δαβίδ, ο Αδωνίας, πιθανώς με την παρακίνησι του Ιωάβ και του Αβιάθαρ, ζητεί από τη Βηθ-σαβεέ να παρακαλέση τον γιο της Σολομώντα να του δώση την όμορφη Αβισάγ ως σύζυγο. Ο Σολομών αντιλαμβάνεται ότι αυτό αποτελεί μέρος σχεδίου για τον σφετερισμό του θρόνου και, επομένως, δίνει εντολή να θανατωθή ο Αδωνίας και ο Ιωάβ. Ο Σολομών, από σεβασμό για το γεγονός ότι ο ιερεύς Αβιάθαρ κακοπάθησε μαζί με τον πατέρα του Δαβίδ, δεν διατάζει την εκτέλεσί του, αλλά τον παύει από το ιερατικό αξίωμα. Αργότερα, όταν ο Σιμεΐ δείχνη έλλειψι σεβασμού για τους περιορισμούς που ετέθησαν στη δράσι του, εκτελείται. Έτσι, ο Σολομών, αφού απαλλάσσεται από την επικίνδυνη επιρροή εκ μέρους του Αδωνία, του Ιωάβ, του Αβιάθαρ και του Σιμεΐ, κάνει τη βασιλεία του ασφαλή.

Ο Σολομών, αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες του, ζητεί ταπεινά σοφία από τον Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά του δίδει σημαντική σοφία καθώς και πλούτη και δόξα. Εκείνος εκδηλώνει αυτή τη σοφία στον χειρισμό της υποθέσεως δύο πορνών, οι οποίες, και οι δύο, ισχυρίζονται ότι είναι μητέρες του ίδιου αγοριού. Ο Σολομών, με το να διατάξη να σχισθή το βρέφος στα δύο και να δοθή το ήμισυ σε κάθε γυναίκα, εγείρει τα συναισθήματα της πραγματικής μητέρας. Αυτό βοηθεί τον Σολομώντα να την προσδιορίση και να της δώση το βρέφος.

Στη διάρκεια της βασιλείας του, οι άνθρωποι απολαμβάνουν ειρήνη και ευημερία. Ολόκληρος ο βασιλικός οίκος ζη με μεγάλη μεγαλοπρέπεια. Για τη συντήρησί του μεταφέρονται προϊόντα από δώδεκα περιφέρειες. Με βάσι το ποσόν των τροφίμων που προετοιμάζοντο καθημερινώς, μπορεί κανείς να συμπεράνη ότι ο βασιλικός οίκος θ’ αριθμούσε περίπου 15.000 άτομα ή περισσότερα. Η διακυβέρνησις του Σολομώντος διακρίνεται επίσης από σπουδαία αρχιτεκτονικά έργα, από τα οποία το σπουδαιότερο είναι η κατασκευή του οίκου του Ιεχωβά στο Όρος Μοριά. Κατά την αφιέρωσι αυτού του ναού, ο Σολομών προσεύχεται μ’ ένα πολύ συγκινητικό τρόπο. Αργότερα λαμβάνει μια θεία αποκάλυψι που δείχνει ότι ο Ιεχωβά έχει λάβει ευνοϊκά υπ’ όψιν το αίτημά του. Από μακρινές χώρες έρχονται κυβερνήτες για ν’ ακούσουν τη σοφία του βασιλέως. Μεταξύ αυτών των σπουδαίων αξιωματούχων είναι η βασίλισσα της Σεβά. Φόροι υπό τη μορφή χρυσού, αργύρου και άλλων πολυτίμων ειδών εισρέουν στην Ιερουσαλήμ. Τόσο μεγάλη είναι η ευημερία του Ισραήλ υπό τη βασιλεία του Σολομώντος ώστε ο ‘άργυρος κατεστάθη ως λίθος εν Ιερουσαλήμ.’ Πράγματι, το Ισραηλιτικό βασίλειο βρίσκεται στο χρυσό του αιώνα.

Η ΚΑΤΑΙΣΧΥΝΗ ΕΝΟΣ ΔΙΗΡΗΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ωστόσο, η ένδοξη βασιλεία τελειώνει με καταστροφή. Η έλλειψις σεβασμού που έδειξε ο Σολομών για τον νόμο του Θεού, με το ότι παίρνει πολλές συζύγους για τον εαυτό του, αποδεικνύεται καταστροφική γι’ αυτόν. Οι γάμοι που έκανε ο Σολομών με γυναίκες που δεν ήσαν λάτρεις του Ιεχωβά τον κάνουν ν’ ανέχεται την ειδωλολατρία σε μεγάλη κλίμακα. Έτσι, ο Ιεχωβά αποφασίζει τη διαίρεσι της Ισραηλιτικής βασιλείας, και μόνο οι φυλές του Ιούδα και του Βενιαμίν θα έμεναν πιστές στον οίκο του Δαβίδ. Εν τω μεταξύ, ο Σολομών, που έχει χάσει την ευλογία του Ιεχωβά, υφίσταται όλο και περισσότερες ενοχλήσεις από ομάδες ληστών.

Μέσω του προφήτου Αβιά, ο Εφραϊμίτης Ιεροβοάμ μαθαίνει ότι τον έχει εκλέξει ο Ιεχωβά ως βασιλέα 10 φυλών του Ισραήλ. Ο Ιεροβοάμ νουθετείται να παραμείνη πιστός στον Ιεχωβά και του δίδεται η βεβαίωσις ότι θα επιτύχη. Επειδή ο Σολομών επιζητεί να τον φονεύση, ο Ιεροβοάμ φεύγει στην Αίγυπτο.

Μετά τον θάνατο του Σολομώντος, ο γιος του Ροβοάμ ανεβαίνει στον θρόνο. Ο Ροβοάμ, αγνοώντας τις συμβουλές των πρεσβυτέρων και δεχόμενος τη συμβουλή των νεωτέρων, δηλώνει ότι θα επιβάλη ένα βαρύ ζυγό στο έθνος. Σ’ εκπλήρωσι του λόγου του Ιεχωβά μέσω του Αβιά, οι 10 φυλές στασιάζουν και κάνουν τον Ιεροβοάμ βασιλέα των. Κατόπιν, ο Ροβοάμ ετοιμάζεται για πόλεμο για να καθυποτάξη τις φυλές που επανεστάτησαν αλλά, υπακούοντας στον λόγο του Ιεχωβά μέσω του Σεμαΐα, ματαιώνει τα σχέδια του.

Η ΑΠΙΣΤΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΙΣΧΥΝΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΒΑΣΙΛΕΙΑ

Ο Ιεροβοάμ, αντί να εμπιστευθή στην υπόσχεσι του Ιεχωβά ότι η βασιλεία του θα ήταν ασφαλής ενόσω έμενε πιστός, εγκαθιδρύει τη μοσχολατρεία. Σκοπός του είναι να εμποδίση τους υπηκόους του να πηγαίνουν στην Ιερουσαλήμ για λατρεία. Με απιστία σκέπτεται ότι η πολιτική ανεξαρτησία βασίζεται στη θρησκευτική ανεξαρτησία. Ο Ιεχωβά, μέσω των προφητών του, δηλώνει ότι τελικά ένας Ιουδαίος με το όνομα Ιωσίας θα εξαλείψη με δυναμικό τρόπο την ειδωλολατρία και ότι ο οίκος του Ιεροβοάμ θα καταστραφή με καταισχύνη.

Το δίφυλο βασίλειο επίσης αποτυγχάνει να παραμείνη πιστό στον Ιεχωβά. Η ταπείνωσις έρχεται στη διάρκεια του πέμπτου έτους της βασιλείας του Ροβοάμ, όταν ο Σισάκ της Αιγύπτου εισβάλλει στον Ιούδα και παίρνει πολύτιμους θησαυρούς από την Ιερουσαλήμ. Επί πλέον, τα δύο Ισραηλιτικά βασίλεια πολεμούν μεταξύ των στη διάρκεια της βασιλείας του Ροβοάμ και του υιού του Αβιάμ. Ο Αβιάμ, όπως και ο πατέρας του, απεδείχθη άπιστος στον Ιεχωβά. Ωστόσο, ο γιος του Αβιάμ, ο Ασά, ο οποίος αργότερα έγινε βασιλεύς στο δίφυλο βασίλειο, αναλαμβάνει θετικά μέτρα για να ξεκαθαρίση την ειδωλολατρία από το βασίλειο. Αλλ’ όταν απειλήται από τον μονάρχη Βαασά του Βορείου βασιλείου, ο Ασά με απιστία στρέφεται προς τον Σύριο βασιλέα Βεν-αδάδ για βοήθεια.

Ο βασιλεύς Βαασά του Ισραήλ ανέλαβε τον θρόνο καταστρέφοντας τον οίκο του Ιεροβοάμ, περιλαμβανομένου και του βασιλεύοντος μονάρχου Ναδάβ. Αυτό εκπληρώνει την προφητεία του Αβιά εναντίον του Ιεροβοάμ. Ο Βαασά, όμως, δεν αντέστρεψε την ειδωλολατρία που άρχισε ο Ιεροβοάμ. Το υπόμνημά του, απεδείχθη επίσης, υπόμνημα απιστίας προς τον Ιεχωβά. Έτσι, μέσω του Ιηού, γιου του Ανανί, ο Ιεχωβά προφητεύει καταστροφή για τον Βαασά και τον οίκο του. Η προφητεία εκπληρώνεται όταν ο Ζιμβρί συνωμοτή εναντίον του υιού του Βαασά, του Ηλά, και καταστρέφει ολόκληρο τον οίκο του Βαασά. Αλλά η επιτυχία του Ζιμβρί είναι πρόσκαιρη, επειδή οι Ισραηλίται κάνουν βασιλέα τον αρχηγό του στρατού, τον Αμρί. Ο Ζιμβρί, αφού βασίλευσε μόνο επτά μέρες, αυτοκτονεί. Αργότερα, ο Θιβνί, ένας άλλος υποψήφιος για τον θρόνο, φονεύεται. Ο Αμρί εξακολουθεί να πράττη το κακό ενώπιον του Ιεχωβά και τελικά τον διαδέχεται ο γιος του Αχαάβ.

Ο Αχαάβ είναι εκείνος που έχει το χειρότερο υπόμνημα απ’ όλους. Εκτός του ότι εξακολούθησε τη μοσχολατρία που είχε αρχίσει ο Ιεροβοάμ, ανέχεται και τη διαδεδομένη λατρεία του Βάαλ για να ευχαριστήση την Σιδώνια βασίλισσά του Ιεζάβελ. Ο Ιεχωβά εκφράζει τη δυσαρέσκεια του μέσω του προφήτου του Ηλία ο οποίος αναγγέλλει μια σοβαρή ξηρασία. Στη διάρκεια της ξηρασίας, ο Ιεχωβά φροντίζει τον προφήτη του και οι προσπάθειες του Αχαάβ να βρη τον Ηλία, δεν καρποφορούν. Αλλά, τελικά, ο Ηλίας παρουσιάζεται ενώπιον του άπιστου βασιλέως και τονίζει πως το γεγονός ότι ο Αχαάβ υποστηρίζει τη Βααλολατρία, είναι η αιτία της ξηρασίας και της πείνας. Καθ’ υπόδειξιν του Ηλία, γίνεται μια δοκιμή στο Όρος Κάρμηλο για να καθορισθή αν ο Ιεχωβά ή ο Βάαλ είναι ο αληθινός Θεός. Τα αποτελέσματα αυτής της δοκιμής είναι αποφασιστικά και ο Ηλίας διατάζει την εκτέλεσι των προφητών του Βάαλ. Σύντομα μετά απ’ αυτό, μια τρομερή βροχόπτωσις θέτει τέρμα στην από Θεού προερχομένη ξηρασία. Η Ιεζάβελ, όταν έμαθε τι συνέβη, απειλεί τη ζωή του Ηλία, και αυτό κάνει τον προφήτη να φύγη στο Όρος Χωρήβ.

Ο Ηλίας, όμως, έχει έργο να κάνη. Ο Ιεχωβά τον στέλνει πίσω στο διορισμό του στον Ισραήλ και του παραγγέλλει να χρίση τον Αζαήλ βασιλέα της Συρίας, τον Ιηού βασιλέα του Ισραήλ και τον Ελισσαιέ ως δικό του διάδοχο.

Ο φόνος του Ναβουθαί καθ’ υποκίνησι της Ιεζάβελ, επισφραγίζει την καταστροφή του Αχαάβ. Ο Ιεχωβά, μέσω του Ηλία, λέγει στον βασιλέα ότι η Ιεζάβελ θα καταφαγωθή από άγρια σκυλιά και ότι ολόκληρος ο οίκος του Αχαάβ θα καταστραφή άδοξα. Αυτό το άγγελμα πλήττει τον Αχαάβ τόσο σκληρά ώστε ταπεινώνεται. Γι’ αυτό τον λόγο, του δίδεται η διαβεβαίωσις ότι η καταστροφή δεν θα έλθη στις μέρες του.

Στη διάρκεια της βασιλείας του, ο Αχαάβ συνάπτει γαμήλια συνθήκη με τον βασιλικό οίκο του Ιούδα. Η θυγατέρα του Γοθολία δίδεται σύζυγος του Ιωράμ, του πρωτοτόκου υιού του Βασιλέως Ιωσαφάτ. Αργότερα, όταν ο Ιωσαφάτ βρίσκεται στη Σαμάρεια για φιλική επίσκεψι, πείθεται να ενωθή με τον βασιλέα Αχαάβ σε εκστρατεία εναντίον των Συρίων, με σκοπό την κατάληψι της Ραμώθ-γαλαάδ. Σε εκπλήρωσι των λόγων του προφήτου του Ιεχωβά Μιχαΐα, ο Αχαάβ δεν επιστρέφει με ειρήνη. Ο Αχαάβ, παρά το ότι έχει λάβει πρόνοια να μεταμφιεσθή, πεθαίνει από μια θανατηφόρο πληγή από βέλος. Τον Αχαάβ διαδέχεται ο Οχοζίας, ο οποίος εξακολουθεί να κάνη κακό υπόμνημα για τον εαυτό του.

Πράγματι, η θεόπνευστη ιστόρησις του βιβλίου 1 Βασιλέων διασαφηνίζει ότι, μακριά από την πιστή υπηρεσία προς τον Θεό, δεν υπάρχει πραγματική δόξα πουθενά αλλού. Όλοι εκείνοι που εγκαταλείπουν την αληθινή λατρεία πρόκειται να υποστούν καταισχύνη. Είθε να το βάλωμε αυτό στην καρδιά μας και να προσπαθούμε να υπηρετούμε τον Ιεχωβά Θεό με όλη μας την καρδιά.