Μελέτη 29

Εκφώνηση με Ευχέρεια, Συνομιλητικότητα και Σωστή Προφορά

1-4. Απαριθμήστε τις αιτίες και τα συμπτώματα της έλλειψης ευχέρειας λόγου.

¹ Όταν σηκώνεστε για να κάνετε ομιλία μπροστά σ’ ένα ακροατήριο, μήπως διαπιστώνετε ότι συχνά ψάχνετε να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις; Ή, όταν διαβάζετε μεγαλόφωνα, μήπως κομπιάζετε σε συγκεκριμένες εκφράσεις; Αν ναι, τότε έχετε πρόβλημα ευχέρειας λόγου. Ένα άτομο το οποίο έχει ευχέρεια λόγου βρίσκει αμέσως τις λέξεις που θέλει. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι «λογάς», δηλαδή κάποιος που τα λόγια του ξεχύνονται από το στόμα του χωρίς να σκέφτεται τι λέει ή χωρίς να είναι ειλικρινής. Αναφερόμαστε στη στρωτή και ευχάριστα γλαφυρή ομιλία, που ρέει άνετα και απρόσκοπτα. Η ευχέρεια λόγου παρατίθεται στην κάρτα Συμβουλή για Ομιλία για να της δοθεί ιδιαίτερη προσοχή.

² Στην ομιλία, οι πιο συνηθισμένες αιτίες έλλειψης ευχέρειας είναι η έλλειψη ξεκαθαρισμένων σκέψεων και προετοιμασίας της ύλης. Μπορεί επίσης να οφείλεται σε περιορισμένο λεξιλόγιο ή σε κακή εκλογή λέξεων. Στην ανάγνωση, η έλλειψη ευχέρειας οφείλεται συνήθως στο ότι το άτομο δεν έχει εξασκηθεί αρκετά στο να διαβάζει μεγαλόφωνα, μολονότι κι εδώ το περιορισμένο λεξιλόγιο θα προκαλέσει κομπιάσματα ή δισταγμούς. Στη διακονία αγρού, η έλλειψη ευχέρειας λόγου μπορεί να οφείλεται σε κάποιο συνδυασμό αυτών των παραγόντων και παράλληλα σε συστολή και αβεβαιότητα. Εδώ το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, γιατί σε μερικές περιπτώσεις οι ακροατές σας κυριολεκτικά θα σηκωθούν και θα φύγουν. Στην Αίθουσα Βασιλείας οι ακροατές σας δεν θα σηκωθούν να φύγουν, αλλά θα αφαιρεθούν και πολλά απ’ αυτά που θα πείτε θα πάνε χαμένα. Το ζήτημα, λοιπόν, είναι σοβαρό· η ευχέρεια λόγου είναι ασφαλώς μια ιδιότητα που πρέπει να αποκτήσετε.

³ Πολλοί ομιλητές έχουν την ενοχλητική ιδιορρυθμία να παρεμβάλλουν εκφράσεις όπως «και-ε» ή άλλες παρόμοιες. Αν δεν έχετε προσέξει πόσο συχνά επαναλαμβάνετε αυτές τις εκφράσεις όταν μιλάτε, θα μπορούσατε να κάνετε μια δοκιμαστική ομιλία και κάποιος να σας ακούει και να επαναλαμβάνει αυτές τις εκφράσεις κάθε φορά που τις λέτε. Μπορεί να εκπλαγείτε.

⁴ Άλλοι μιλάνε πάντοτε με παλινδρομήσεις, δηλαδή αρχίζουν μια πρόταση, κατόπιν σταματάνε και την ξαναρχίζουν πάλι. Αν σας έχει πλήξει αυτή η κακή συνήθεια, προσπαθήστε να την υπερνικήσετε στις καθημερινές σας συζητήσεις. Να κάνετε συνειδητή προσπάθεια να σκέφτεστε πρώτα και να αποσαφηνίζετε τη σκέψη αυτή στο μυαλό σας. Κατόπιν, εκφράστε ολόκληρη τη σκέψη χωρίς να σταματήσετε ή να αλλάξετε ιδέες «στα μισά του δρόμου».

5-10. Ποιες υποδείξεις γίνονται για τη βελτίωση της ευχέρειας λόγου του ομιλητή;

⁵ Και κάτι άλλο. Είμαστε συνηθισμένοι να χρησιμοποιούμε λέξεις όταν εκφραζόμαστε. Επομένως, οι λέξεις πρέπει να μας έρχονται φυσιολογικά αν γνωρίζουμε τι ακριβώς θέλουμε να πούμε. Δεν είναι ανάγκη να σκέφτεστε τις λέξεις. Μάλιστα, για εξάσκηση, είναι καλύτερα να βεβαιώνεστε απλώς και μόνο ότι έχετε σαφή την ιδέα στο μυαλό σας, και τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσετε να τις σκέφτεστε καθώς προχωράτε. Αν το κάνετε αυτό και αν έχετε κατά νου την ιδέα μάλλον παρά τις λέξεις που λέτε, οι λέξεις θα σας έρχονται αυτόματα και θα εκφράζετε τις σκέψεις σας όπως ακριβώς τις αισθάνεστε. Αλλά από τη στιγμή που θα αρχίσετε να σκέφτεστε λέξεις μάλλον παρά ιδέες, η ομιλία σας θα χαρακτηρίζεται από κομπιάσματα.

⁶ Αν το πρόβλημά σας στην ευχέρεια λόγου είναι ζήτημα εκλογής λέξεων, τότε απαιτείται τακτική μελέτη για την ανάπτυξη του λεξιλογίου σας. Στη Σκοπιά καθώς και σε άλλα έντυπα της Εταιρίας να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στις λέξεις που σας είναι άγνωστες και να προσθέτετε μερικές απ’ αυτές στο καθημερινό σας λεξιλόγιο.

⁷ Εφόσον η έλλειψη ευχέρειας στην ανάγνωση οφείλεται γενικά στην έλλειψη εξοικείωσης με τις λέξεις, αν αυτό είναι το πρόβλημά σας, καλά θα κάνετε να εξασκείστε διαβάζοντας μεγαλόφωνα, τακτικά και συστηματικά.

⁸ Ένας τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να εκλέγετε ύλη μιας ή δυο παραγράφων και να τις διαβάζετε από μέσα σας προσεκτικά, ωσότου εξοικειωθείτε με ολόκληρη τη σκέψη που δίνει αυτό το τμήμα. Απομονώστε ομάδες σκέψεων, βάζοντας κάποιο σημάδι αν είναι αναγκαίο. Κατόπιν, αρχίστε να εξασκείστε στη μεγαλόφωνη ανάγνωση αυτού του τμήματος. Στην εξάσκησή σας, να διαβάζετε ξανά και ξανά το τμήμα, ώσπου να μπορείτε να διαβάζετε ολόκληρες ομάδες σκέψεων χωρίς να διστάσετε πουθενά ούτε να σταματήσετε σε λάθος σημεία.

⁹ Τις άγνωστες και τις δύσκολες λέξεις πρέπει να τις λέτε ξανά και ξανά, ωσότου φτάσετε στο σημείο να τις λέτε εύκολα. Όταν καταφέρετε να λέτε τη λέξη μόνη της, τότε διαβάστε ολόκληρη την πρόταση που έχει αυτή τη λέξη ώσπου να μπορείτε να τη διαβάζετε μέσα στην πρόταση τόσο εύκολα όσο και τις λέξεις οι οποίες σας είναι πιο οικείες.

¹⁰ Επίσης, να εξασκείστε τακτικά στη μεγαλόφωνη ανάγνωση άγνωστου κειμένου. Για παράδειγμα, να διαβάζετε πάντοτε μεγαλόφωνα το εδάφιο της ημέρας και τα σχόλια από την πρώτη φορά που τα βλέπετε. Συνηθίστε τα μάτια σας να βλέπουν τις λέξεις ως ομάδες που εκφράζουν πλήρεις σκέψεις, αντί να βλέπουν μόνο μια λέξη κάθε φορά. Αν κάνετε εξάσκηση, θα μπορέσετε να κάνετε κτήμα σας αυτό το ζωτικό χαρακτηριστικό της αποτελεσματικής ομιλίας και ανάγνωσης.

**********

11-15. Πώς εξαρτάται η συνομιλητικότητα από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούνται;

¹¹ Ένα άλλο επιθυμητό χαρακτηριστικό της ομιλίας που παραθέτει η κάρτα συμβουλής είναι η «Συνομιλητικότητα». Είναι κάτι που το έχετε στην καθημερινή σας ζωή, αλλά το έχετε όταν σηκώνεστε να κάνετε μια ομιλία; Συμβαίνει συχνά, άτομα που συνομιλούν εύκολα ακόμα και με μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων να παίρνουν πολύ επίσημο ύφος και να μοιάζουν κάπως σαν «να κάνουν κήρυγμα» όταν καλούνται να προετοιμαστούν για «να κάνουν ομιλία». Κι όμως, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μιλάει κανείς μπροστά σε κοινό είναι ο συνομιλητικός τρόπος.

¹² Χρήση συνομιλητικών εκφράσεων. Η αποτελεσματικότητα του συνομιλητικού τρόπου ομιλίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούνται. Όταν προετοιμάζετε μια ομιλία από σχέδιο, κατά κανόνα δεν είναι καλό να επαναλαμβάνετε τις φράσεις όπως ακριβώς τις βρίσκετε γραμμένες. Το γραπτό ύφος διαφέρει από τον προφορικό λόγο. Γι’ αυτό, να διατυπώνετε τις ιδέες σύμφωνα με το δικό σας τρόπο έκφρασης. Να αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε περίπλοκα συνταγμένες προτάσεις.

¹³ Ο τρόπος ομιλίας σας στο βήμα πρέπει να καθρεφτίζει τον καθημερινό σας τρόπο έκφρασης. Δεν πρέπει να προσπαθείτε να «πάρετε ύφος». Ωστόσο, η προετοιμασμένη ομιλία σας είναι φυσικό να αποτελεί μια βελτιωμένη έκδοση του καθημερινού σας τρόπου ομιλίας, εφόσον έχετε προμελετήσει με μεγαλύτερη προσοχή τις ιδέες σας και τις διατυπώνετε με μεγαλύτερη ευχέρεια. Επομένως, οι φράσεις που χρησιμοποιείτε θα πρέπει να είναι καλύτερα διατυπωμένες.

¹⁴ Αυτό τονίζει τη σπουδαιότητα της καθημερινής εξάσκησης. Όταν μιλάτε, να είστε ο εαυτός σας. Να αποφεύγετε το υποδεέστερο λεξιλόγιο. Να αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε συνεχώς τις ίδιες εκφράσεις και φράσεις για να μεταδώσετε κάθε διαφορετική σκέψη που τυχόν να έχετε. Να μάθετε να λέτε λόγια με νόημα. Να φροντίζετε την ποιότητα των καθημερινών σας συζητήσεων και τότε, όταν θα βρίσκεστε στο βήμα, οι λέξεις θα σας έρχονται πολύ πιο εύκολα και θα μπορείτε να μιλάτε με συνομιλητικότητα που θα δίνει χρώμα, θα είναι αβίαστη και θα γίνεται δεκτή από κάθε ακροατήριο.

¹⁵ Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα στη διακονία αγρού. Και στις ομιλίες σπουδαστή που κάνετε, αν απευθύνεστε σε οικοδεσπότη, να προσπαθείτε να μιλάτε σαν να ήσασταν στην υπηρεσία αγρού, χρησιμοποιώντας εκφράσεις που θα χρησιμοποιούσατε εκεί, με φυσικό και αβίαστο τρόπο. Έτσι, η ομιλία σας δεν θα έχει επίσημο ύφος, θα είναι ρεαλιστική και, το πιο σπουδαίο, μ’ αυτόν τον τρόπο θα εκπαιδευτείτε για να κάνετε πιο αποτελεσματικές παρουσιάσεις στη διακονία αγρού.

16-19. Δείξτε πώς μπορεί η εκφώνηση να επηρεάσει τη συνομιλητικότητα.

¹⁶ Συνομιλητικό ύφος εκφώνησης. Η συνομιλητικότητα δεν εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούνται. Ο τρόπος ή το ύφος της εκφώνησής σας είναι εξίσου σπουδαίο. Αυτό περιλαμβάνει τον τόνο της φωνής, τις κάμψεις της φωνής και τη φυσικότητα της έκφρασης. Είναι τόσο αυθόρμητο όσο και στην καθημερινή ομιλία, μολονότι είναι πιο διευρυμένο για να περιλαμβάνει όλο το ακροατήριο.

¹⁷ Το συνομιλητικό ύφος εκφώνησης είναι ακριβώς το αντίθετο από το πομπώδες. Δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με το ύφος που παίρνει κανείς όταν «κάνει κήρυγμα» και είναι απαλλαγμένο από κάθε επιτήδευση.

¹⁸ Ένας τρόπος με τον οποίο οι αρχάριοι ομιλητές χάνουν συχνά το συνομιλητικό ύφος είναι η υπερβολική προετοιμασία της φρασεολογίας της ύλης. Όταν προετοιμάζεστε για την εκφώνηση, μη νομίζετε ότι για να είστε σωστά προετοιμασμένοι πρέπει να λέτε την ομιλία λέξη προς λέξη από την αρχή ως το τέλος ώσπου ουσιαστικά να την αποστηθίσετε. Όταν πρόκειται για ομιλία από σχέδιο, καθώς προετοιμάζεστε για την εκφώνηση πρέπει να δίνετε έμφαση στην προσεκτική ανασκόπηση των ιδεών που πρόκειται να παρουσιάσετε. Αυτές πρέπει να τις ανασκοπείτε ως σκέψεις ή ιδέες ωσότου να σας έρχονται εύκολα στο μυαλό η μία μετά την άλλη. Αν έχετε αναπτύξει λογικά τις ιδέες σας και τις έχετε οργανώσει καλά, αυτό δεν θα πρέπει να είναι δύσκολο και, όταν εκφωνείτε την ομιλία σας, οι ιδέες θα πρέπει να σας έρχονται αβίαστα και εύκολα. Αν έτσι έχουν τα πράγματα και εφόσον εκφράζετε τις ιδέες με την επιθυμία να τις μεταδώσετε στους άλλους, η εκφώνησή σας θα έχει συνομιλητικό ύφος.

¹⁹ Ένας τρόπος για να το εξασφαλίσετε αυτό είναι να καταβάλλετε προσπάθεια να μιλάτε σε διάφορα άτομα στο ακροατήριο. Να απευθύνεστε άμεσα σ’ ένα άτομο κάθε φορά. Πέστε ότι το άτομο αυτό σας έχει κάνει μια ερώτηση, και μετά απαντήστε του. Ενόσω αναπτύσσετε αυτή τη συγκεκριμένη σκέψη, να φαντάζεστε ότι έχετε μια ιδιωτική συζήτηση μ’ αυτό το άτομο. Κατόπιν, κοιτάξτε κάποιον άλλον ακροατή και ακολουθήστε ξανά την ίδια τακτική.

20-23. Πώς μπορεί κανείς να διαβάζει με φυσικότητα;

²⁰ Η διατήρηση συνομιλητικού ύφους εκφώνησης στην ανάγνωση είναι ένα από τα πιο δυσκολοκατόρθωτα χαρακτηριστικά της ομιλίας και παράλληλα από τα πιο ζωτικά. Φυσικά, το μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας ανάγνωσής μας είναι από την Αγία Γραφή, όταν διαβάζουμε εδάφια σε μια ομιλία από σχέδιο. Την Αγία Γραφή πρέπει να τη διαβάζουμε με θέρμη και με βαθιά κατανόηση του νοήματος. Πρέπει να τη διαβάζουμε με ζωντάνια. Αλλά οι αληθινοί διάκονοι του Θεού δεν θα υιοθετήσουν ποτέ τον ψευδευλαβή τόνο της φωνής που χρησιμοποιεί ο θρησκευτικός κλήρος. Οι δούλοι του Ιεχωβά θα διαβάζουν το Λόγο Του με την ανεπιτήδευτη έμφαση και την απροσποίητη ειλικρίνεια που αρμόζει στη ζωντανή γλώσσα αυτού του Βιβλίου.

²¹ Τα ίδια ισχύουν και για την ανάγνωση της Σκοπιάς και των παραγράφων στη μελέτη βιβλίου. Και εδώ, οι εκφράσεις και η δομή των προτάσεων δεν έχουν σχεδιαστεί για να έχουν συνομιλητικό ύφος· γι’ αυτό η ανάγνωσή σας δεν μπορεί να δείχνει πάντοτε σαν συνομιλία. Αλλά, αν έχετε συλλάβει το νόημα της ύλης που διαβάζετε και τη διαβάζετε όσο μπορείτε πιο φυσικά και με νόημα, συχνά η ανάγνωσή σας θα δείχνει σαν ομιλία από σχέδιο, μολονότι θα έχει ίσως λίγο πιο επίσημο ύφος απ’ αυτό που χρησιμοποιείτε συνήθως. Γι’ αυτό, αν έχετε τη δυνατότητα να προετοιμαστείτε, πρέπει να το έχετε συνήθεια να βάζετε οποιαδήποτε σημάδια θα σας βοηθήσουν και πρέπει να κάνετε το καλύτερο για να παρουσιάσετε την ύλη με ρεαλιστικό και φυσικό ύφος.

²² Για ανάγνωση ή ομιλία που θα έχει συνομιλητικό ύφος, το κλειδί είναι η ειλικρίνεια και η φυσικότητα. Αφήστε να ξεχειλίσει η καρδιά σας και κατόπιν εκφραστείτε με τρόπο ελκυστικό στους ακροατές σας.

²³ Η καλή ομιλία, όπως και οι καλοί τρόποι, δεν είναι σαν ένα ρούχο που φοριέται μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις. Αν όμως χρησιμοποιείτε καλή ομιλία κάθε ημέρα, αυτό θα φανεί στο βήμα, όπως και όταν έχετε καλούς τρόπους στο σπίτι, αυτό φαίνεται πάντοτε όταν βρίσκεστε μπροστά σε άλλους.

**********

24, 25. Γιατί είναι ανεπιθύμητη η κακή προφορά;

²⁴ Προφορά. Η σωστή προφορά είναι επίσης σπουδαία και αναγράφεται ξεχωριστά στην κάρτα Συμβουλή για Ομιλία. Μολονότι δεν έχουν όλοι οι Χριστιανοί μεγάλη κοσμική μόρφωση, όπως και ο Πέτρος και ο Ιωάννης τούς οποίους θεωρούσαν αγράμματους και συνηθισμένους ανθρώπους, ωστόσο είναι σπουδαίο να αποφεύγουμε να μειώνουμε την παρουσίαση του αγγέλματος λόγω κακής προφοράς. Είναι κάτι που μπορεί να διορθωθεί εύκολα αν του δώσουμε την ανάλογη προσοχή.

²⁵ Αν η προφορά κάποιου είναι πολύ άσχημη, μπορεί ακόμα και να μεταδώσει εσφαλμένες ιδέες στη διάνοια των ακροατών του, πράγμα που θα ήταν ολωσδιόλου ανεπιθύμητο. Όταν ακούσετε τον ομιλητή να προφέρει εσφαλμένα μια λέξη στην ομιλία του, συνήθως το αποτέλεσμα είναι ότι αυτή καρφώνεται στο μυαλό σας και σας στέκεται εμπόδιο. Μπορεί μάλιστα να πάψετε να παρακολουθείτε τον ειρμό των επιχειρημάτων του ομιλητή και να αρχίσετε να σκέφτεστε τη λέξη που πρόφερε εσφαλμένα. Είναι δυνατόν να στραφεί η προσοχή σας από το τι λέγεται στο πώς λέγεται.

26, 27. Ποια προβλήματα απαριθμούνται αναφορικά με την προφορά;

²⁶ Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχουν τρεις γενικοί τύποι προβλημάτων που σχετίζονται με την προφορά. Το ένα είναι η καταφανώς εσφαλμένη προφορά, όπου γίνονται παρατονισμοί ή τα γράμματα προφέρονται με εσφαλμένο ήχο. Στις περισσότερες σύγχρονες γλώσσες, οι λέξεις παίρνουν τονικό σημάδι, σε άλλες όμως γλώσσες, λόγου χάρη στην αγγλική, δεν γίνεται κάτι τέτοιο, πράγμα που καθιστά το πρόβλημα ακόμη πιο δύσκολο. Επίσης, υπάρχει και η προφορά η οποία είναι μεν σωστή, αλλά είναι εξεζητημένη, υπερβολικά ακριβής, κι έτσι δίνει την εντύπωση της επιτήδευσης ή ακόμα και σνομπισμού, και αυτό δεν είναι καλό. Το τρίτο πρόβλημα είναι η απρόσεκτη ομιλία, η οποία χαρακτηρίζεται από το συνεχές «μάσημα» των λέξεων, το μη διαχωρισμό των συλλαβών, την υπερπήδηση συλλαβών και άλλες παρόμοιες συνήθειες. Τέτοια πράγματα πρέπει να αποφεύγονται.

²⁷ Συνήθως στην καθημερινή μας ομιλία χρησιμοποιούμε λέξεις με τις οποίες είμαστε καλά εξοικειωμένοι· έτσι η προφορά δεν είναι μεγάλο πρόβλημα σ’ αυτή την περίπτωση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα προκύπτει στην ανάγνωση. Αλλά οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κάνουν αρκετή ανάγνωση και δημόσια και κατ’ ιδίαν. Διαβάζουμε την Αγία Γραφή στους ανθρώπους όταν πηγαίνουμε από σπίτι σε σπίτι. Μερικές φορές καλούμαστε να διαβάσουμε τις παραγράφους στη μελέτη Σκοπιάς, σε μια οικιακή Γραφική μελέτη ή στη μελέτη βιβλίου εκκλησίας. Είναι σπουδαίο να είναι η ανάγνωση ακριβής, να είναι η προφορά σωστή. Αν δεν συμβαίνει αυτό, δίνεται η εντύπωση ότι δεν ξέρουμε για ποιο πράγμα μιλάμε. Κάτι τέτοιο, εξάλλου, αποσπά την προσοχή από το άγγελμα.

28-34. Πώς μπορεί να βοηθηθεί κανείς να βελτιώσει την προφορά του;

²⁸ Η συμβουλή για την εσφαλμένη προφορά δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια. Αν υπάρχει πρόβλημα σε μια-δυο λέξεις, μπορεί να αρκεί κάποια συμβουλή που θα δοθεί ιδιαιτέρως. Αλλά έστω κι αν μόνο λίγες λέξεις έχουν προφερθεί λάθος στη διάρκεια μιας ομιλίας, αν αυτές είναι λέξεις που χρησιμοποιούμε τακτικά στη διακονία μας ή στην καθημερινή μας ομιλία, θα ήταν υποβοηθητικό για το σπουδαστή να του επιστήσει ο επίσκοπος σχολής την προσοχή σ’ αυτές, ώστε να μάθει πώς να τις προφέρει σωστά.

²⁹ Από την άλλη μεριά, αν στην ανάγνωση της Αγίας Γραφής τύχει να προφέρει ο σπουδαστής εσφαλμένα ένα-δυο εβραϊκά ονόματα, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί μεγάλη αδυναμία. Ωστόσο, αν προφέρει πολλά ονόματα εσφαλμένα, αυτό δείχνει έλλειψη προετοιμασίας, και πρέπει να δοθεί συμβουλή. Ο σπουδαστής πρέπει να βοηθηθεί να μάθει πώς να εξακριβώνει ποια είναι η σωστή προφορά και να εξασκείται σ’ αυτήν.

³⁰ Τα ίδια ισχύουν και για την εξεζητημένη προφορά. Αν αυτή αποσπά πράγματι την προσοχή από την ομιλία, επειδή είναι μόνιμη συνήθεια, πρέπει να δοθεί βοήθεια στο σπουδαστή. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι τείνουν να μην προφέρουν καθαρά μερικές λέξεις όταν μιλάνε πολύ γρήγορα. Δεν χρειάζεται να δοθεί συμβουλή γι’ αυτό· αν όμως κάτι τέτοιο είναι μόνιμη συνήθεια, αν ένας σπουδαστής συνεχώς «μασάει» τις λέξεις και γίνεται δύσκολο να καταλάβει κανείς τι λέει ή αν η συνήθεια αυτή μειώνει το άγγελμα, τότε θα ήταν καλό να του δοθεί βοήθεια στον τομέα της άρθρωσης.

³¹ Φυσικά, αυτός που θα σας δώσει τη συμβουλή θα λαβαίνει υπόψη του ότι η παραδεκτή προφορά μπορεί να ποικίλλει στις διάφορες περιοχές. Ακόμα και τα λεξικά παραθέτουν συχνά περισσότερες από μια παραδεκτές προφορές. Γι’ αυτό, θα είναι προσεκτικός όταν δίνει συμβουλή για την προφορά. Δεν θα το κάνει αυτό ζήτημα προσωπικής προτίμησης.

³² Αν έχετε κάποιο πρόβλημα στην προφορά, δεν θα το βρείτε δύσκολο να το διορθώσετε αν το πάρετε απόφαση. Ακόμα και πεπειραμένοι ομιλητές, όταν τους δίνεται διορισμός για ανάγνωση, συμβουλεύονται το λεξικό για να δουν τις λέξεις με τις οποίες δεν είναι καλά εξοικειωμένοι. Δεν τις χρησιμοποιούν χωρίς να είναι βέβαιοι πώς προφέρονται. Γι’ αυτό, να χρησιμοποιείτε το λεξικό.

³³ Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να βελτιώσετε την προφορά είναι να διαβάζετε σε κάποιον άλλον, σε κάποιον ο οποίος προφέρει τις λέξεις σωστά, και να τον παρακαλέσετε να σας σταματάει και να σας διορθώνει κάθε φορά που κάνετε λάθος.

³⁴ Μια τρίτη μέθοδος είναι να ακούτε προσεκτικά τους καλούς ομιλητές. Να σκέφτεστε καθώς ακούτε· να προσέχετε τις λέξεις τις οποίες προφέρουν διαφορετικά από εσάς. Να γράφετε αυτές τις λέξεις και να εξασκείστε σ’ αυτές. Σύντομα θα έχετε κι εσείς σωστή προφορά. Η εκφώνηση που έχει ευχέρεια και συνομιλητικότητα, καθώς και σωστή προφορά, θα κάνει πολύ πιο ωραία την ομιλία σας.