ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
της Σκοπιάς
Ελληνική
  • ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΕΙΣ
  • Τι Συμβαίνει στα Σχολεία Σήμερα;
    Ξύπνα!—1995 | Δεκέμβριος 22
    • Τι Συμβαίνει στα Σχολεία Σήμερα;

      «ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ μας Περνούν Κρίση: Φέρτε Αστυνομικούς Τώρα» ήταν ένας πρόσφατος πρωτοσέλιδος τίτλος μιας εφημερίδας της Πόλης της Νέας Υόρκης. Η Σχολική Επιθεώρηση της Πόλης της Νέας Υόρκης έχει τους δικούς της σχολικούς φρουρούς ασφαλείας—μια δύναμη 3.200 ατόμων—που περιπολούν στα 1.000 και πλέον σχολεία της πόλης. Τώρα πολλοί θέλουν να χρησιμοποιηθεί η κανονική αστυνομία της πόλης στα σχολεία για να βοηθήσει στο θέμα της ασφάλειας. Χρειάζεται στ’ αλήθεια να γίνει αυτό;

      Μια επικεφαλίδα της εφημερίδας Νιου Γιορκ Τάιμς (New York Times) έλεγε: «Έρευνα Δείχνει ότι το 20% των Μαθητών στην Πόλη της Νέας Υόρκης Οπλοφορούν». Ο γενικός επιθεωρητής των σχολείων της Πόλης της Νέας Υόρκης από το 1990 ως το 1992, Τζόσεφ Φερνάντες, παραδέχτηκε: «Ποτέ δεν έχω δει βία παρόμοια με αυτήν που έχουμε τώρα στα σχολεία των μεγάλων πόλεων. . . . Όταν δέχτηκα τη θέση του επιθεωρητή στη Νέα Υόρκη το 1990, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι τα πράγματα θα ήταν τόσο άσχημα. Δεν πρόκειται για παροδική φάση αλλά για φαυλότητα».

      Πόσο Άσχημα Είναι τα Πράγματα;

      Ο Φερνάντες ανέφερε: «Τους πρώτους δέκα μήνες μου ως επιθεωρητής, δολοφονούνταν κατά μέσο όρο ένας μαθητής κάθε δύο μέρες—μαχαιρωμένος στους υπόγειους σιδηροδρόμους, από πυροβολισμό στις αυλές των σχολείων ή στις γωνίες των δρόμων . . . Μερικά λύκεια έχουν δεκαπέντε ή δεκαέξι [φρουρούς ασφαλείας] που περιπολούν στους διαδρόμους και στις αυλές». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Η βία στα σχολεία μας είναι επιδημία, και πρέπει να ληφθούν αυστηρά μέτρα. Τα σχολεία στο Σικάγο, στο Λος Άντζελες, στο Ντιτρόιτ—σε όλα τα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα—τώρα παρουσιάζουν την ίδια εικόνα τρομερής αγριότητας.

      »Η ντροπή για αυτό είναι ολοφάνερη. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες καταντήσαμε να δεχόμαστε το απαράδεκτο: Ότι τα αμερικανικά σχολεία έγιναν εμπόλεμες περιοχές. Περιοχές φόβου και τρομοκρατίας αντί για καταφύγια διαφώτισης».

      Υπάρχουν αστυνομικοί ασφαλείας σε 245 σχολικά συγκροτήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, και σε 102 από αυτά οι αστυνομικοί είναι οπλισμένοι. Αλλά δεν είναι οι μόνοι που είναι οπλισμένοι. Σύμφωνα με μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, υπολογίζεται ότι οι μαθητές στις Ηνωμένες Πολιτείες φέρνουν κάθε μέρα στο σχολείο περίπου 270.000 περίστροφα, χωρίς να υπολογίζονται τα άλλα όπλα!

      Αντί να βελτιώνεται, η κατάσταση έχει γίνει πολύ χειρότερη. Οι ανιχνευτές μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε πολλά σχολεία έχουν αποτύχει να ανακόψουν την είσοδο των όπλων. Το φθινόπωρο του 1994, τα περιστατικά βίας που αναφέρθηκαν σε σχολεία της Πόλης της Νέας Υόρκης αυξήθηκαν κατά 28 τοις εκατό σε σχέση με την ίδια περίοδο ένα χρόνο νωρίτερα! «Για πρώτη φορά», εξηγεί το περιοδικό Φι Δέλτα Κάπαν (Phi Delta Kappan) για μια δημοσκόπηση που διεξάχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, «η κατηγορία ‘καβγάδες, βία και συμμορίες’ μοιράζεται την πρώτη θέση με την ‘έλλειψη πειθαρχίας’ ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα τοπικά δημόσια σχολεία».

      Η σχολική βία έχει δημιουργήσει κρίση στα σχολεία πολλών χωρών. Στον Καναδά, η εφημερίδα Γκλόουμπ εντ Μέιλ (Globe and Mail) του Τορόντο είχε την επικεφαλίδα: «Τα Σχολεία Μετατρέπονται σε Επικίνδυνες Ζώνες». Επίσης, μια έρευνα στη Μελβούρνη της Αυστραλίας αποκάλυψε ότι σχεδόν το 60 τοις εκατό των παιδιών του δημοτικού τα πηγαινοφέρνουν στο σχολείο οι γονείς τους επειδή φοβούνται κάποια επίθεση ή απαγωγή.

      Ωστόσο, η βία είναι μόνο μια πλευρά του προβλήματος. Υπάρχουν και άλλα πράγματα που συμβαίνουν στα σχολεία μας και προκαλούν έντονη ανησυχία.

      Το Ζήτημα της Ηθικής

      Μολονότι η Αγία Γραφή λέει ότι η πορνεία—το να έχει κάποιος σεξουαλικές σχέσεις έξω από το γάμο—είναι εσφαλμένη, τα σχολεία σήμερα δεν υποστηρίζουν αυτή την υγιή ηθική διδασκαλία. (Εφεσίους 5:5· 1 Θεσσαλονικείς 4:3-5· Αποκάλυψη 22:15) Αυτό έχει συμβάλει σίγουρα στην κατάσταση που περιέγραψε ο Φερνάντες λέγοντας: «Ως και το 80 τοις εκατό των εφήβων μας είναι σεξουαλικά δραστήριοι». Σε κάποιο λύκειο στο Σικάγο, το ένα τρίτο των μαθητριών ήταν έγκυες!

      Μερικά σχολεία έχουν παιδικούς σταθμούς για να φροντίζουν τα μωρά των μαθητών. Επιπλέον, συνήθως μοιράζονται προφυλακτικά σε μια μάταιη προσπάθεια να αναχαιτιστεί η επιδημία του AIDS και οι εξώγαμες γεννήσεις που έχουν ανέβει στα ύψη. Ακόμη και αν η διανομή προφυλακτικών δεν ενθαρρύνει τους μαθητές να διαπράξουν πορνεία, είναι σίγουρο ότι συναινεί προς αυτή την κατεύθυνση. Όσον αφορά την ηθική, τι θα σκεφτούν οι μαθητές;

      Μια παλαίμαχη καθηγήτρια πανεπιστημίου είπε πως υπάρχει ένας «πρωτοφανής αριθμός νεαρών που πιστεύουν ότι δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, ότι οι ηθικές επιλογές εξαρτώνται από το πώς αισθάνεσαι». Γιατί το πιστεύουν αυτό οι νέοι; Η καθηγήτρια παρατήρησε: «Ίσως ήταν η εμπειρία τους στο λύκειο που τους έκανε ηθικούς αγνωστικιστές». Ποια είναι η συνέπεια αυτής της ηθικής αβεβαιότητας;

      Ένα πρόσφατο άρθρο του εκδότη μιας εφημερίδας έκανε το εξής θλιβερό σχόλιο: «Όπως φαίνεται μερικές φορές, κανένας δεν φταίει για τίποτα. Ποτέ». Ναι, το μήνυμα είναι ότι όλα επιτρέπονται! Εξετάστε ένα παράδειγμα της βαθιάς επίδρασης που μπορεί να έχει αυτό στους μαθητές. Σε ένα πανεπιστημιακό μάθημα με θέμα το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την άνοδο του ναζισμού, ένας καθηγητής διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι φοιτητές του δεν πίστευαν ότι υπήρχε κάποιος υπαίτιος για το Ολοκαύτωμα! «Στο νου των φοιτητών», είπε ο καθηγητής, «το Ολοκαύτωμα ήταν σαν ένας φυσικός κατακλυσμός: Ήταν αναπόφευκτο και αναπότρεπτο».

      Ποιος φταίει όταν οι μαθητές δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το σωστό από το λάθος;

      Μέσα σε Κρίσιμους Καιρούς

      Υπερασπίζοντας τα σχολεία, ένας πρώην δάσκαλος είπε: «Το πρόβλημα πηγάζει από την κοινότητα, και τα σχολεία απλώς αντανακλούν τα προβλήματα που ήδη υπάρχουν εκεί». Πράγματι, είναι δύσκολο να διδάξεις με επιτυχία αυτό που αποτυγχάνουν να εφαρμόσουν οι ηγέτες της κοινωνίας.

      Τονίζοντάς το αυτό, κάποια εποχή που ήρθε στο προσκήνιο της επικαιρότητας η ανηθικότητα μερικών μελών της κυβέρνησης των Η.Π.Α., μια γνωστή αρθρογράφος έγραψε: «Δεν μπορώ να φανταστώ πώς μπορούν οι δάσκαλοι σε αυτή την εποχή του κυνισμού να διδάξουν την ηθική. . . . ‘Κοίταξε τι γίνεται στην Ουάσινγκτον!’ θα πουν οι φωνούλες. Ξέρουν . . . ότι η πιο βρώμικη απάτη στην ιστορία έχει γίνει κάτω από τη στέγη εκείνου του μεγάλου λευκού οίκου».

      Η Αγία Γραφή προείπε ότι «στις τελευταίες ημέρες οι καιροί θα είναι κρίσιμοι, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους». (2 Τιμόθεο 3:1-5) Σίγουρα αυτοί είναι κρίσιμοι καιροί! Έχοντας αυτό υπόψη, τι γίνεται για να αντιμετωπιστεί η κρίση στα σχολεία σήμερα και για να βοηθηθούν οι μαθητές να λάβουν καλή εκπαίδευση; Τι μπορείτε να κάνετε εσείς ως γονείς και ως μαθητές; Τα επόμενα άρθρα θα το εξετάσουν αυτό.

  • Η Αναζήτηση Καλής Εκπαίδευσης
    Ξύπνα!—1995 | Δεκέμβριος 22
    • Η Αναζήτηση Καλής Εκπαίδευσης

      Η ΚΑΛΗ εκπαίδευση προετοιμάζει τα παιδιά για να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τη ζωή στη σημερινή κοινωνία. Τα εξοπλίζει με ακαδημαϊκές γνώσεις, περιλαμβανομένης της ικανότητας να διαβάζουν και να γράφουν καλά και να κάνουν αριθμητικές πράξεις. Επιπλέον, επηρεάζει τις σχέσεις τους με τους άλλους και ενισχύει τους υγιείς ηθικούς κανόνες.

      Λόγω του ότι αυτοί είναι κρίσιμοι καιροί, όμως, είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί τέτοια εκπαίδευση. Ένας παλαίμαχος δάσκαλος από την Αυστραλία είπε με θλίψη: «Οι τάξεις αποτελούνται από παιδιά που είναι επιρρεπή στη βία, που χρησιμοποιούν ακάθαρτη, υβριστική γλώσσα· παιδιά εξουθενωμένα από την έλλειψη ύπνου η οποία οφείλεται στην παρακολούθηση τηλεόρασης· παιδιά που υποσιτίζονται ή πεινάνε· και παιδιά που ανατρέφονται χωρίς διαπαιδαγώγηση». Και οι δάσκαλοι θα σας πουν: «Είναι αδύνατον να διδάξεις απείθαρχα παιδιά».

      Ο Άλμπερτ Σάνκερ, πρόεδρος της Αμερικανικής Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, περιέγραψε το δίλημμα των δασκάλων: «Είναι υποχρεωμένοι να διδάξουν τους μαθητές για τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, για το σεξ, . . . να τους διδάξουν ασκήσεις αυτοεκτίμησης, πώς να αναγνωρίζουν τα μέλη συμμοριών, . . . και ένα σωρό άλλα πράγματα. Το καθετί εκτός από πραγματική διδασκαλία. . . . Το ζητούμενο από αυτούς είναι να είναι κοινωνικοί λειτουργοί, μαμάδες, μπαμπάδες, ψυχίατροι, αστυνομικοί, διατροφολόγοι, νοσηλευτές, μικροβιολόγοι».

      Γιατί απαιτούνται όλα αυτά από τους δασκάλους; Μια περίληψη της σύνθεσης των τάξεων σε κάποια μεγάλη πόλη στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει το γιατί. Η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) ανέφερε τις δηλώσεις ενός ειδικού σχετικά με μια μέση τάξη 23 μαθητών. Αυτός είπε ότι «8 ως 15 παιδιά πιθανότατα ζουν μέσα στη φτώχεια· 3 έχουν γεννηθεί από μητέρες που έπαιρναν ναρκωτικά· 15 ζουν με μεμονωμένους γονείς».

      Σαφώς, η οικογένεια βρίσκεται σε κατάσταση αποσύνθεσης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδόν η 1 στις 3 γεννήσεις είναι εξώγαμη και ο 1 στους 2 γάμους καταλήγει σε διαζύγιο. Μάλιστα, το ποσοστό των παιδιών που γεννιούνται χωρίς γάμο στη Γαλλία, στη Δανία, στη Μεγάλη Βρετανία και στη Σουηδία είναι ακόμη μεγαλύτερο. Τι προσπάθειες γίνονται για να αντιμετωπιστεί η κρίση που δημιουργεί αυτή η κατάσταση στα σχολεία;

      Αναζήτηση Λύσεων

      Έχουν ιδρυθεί διάφορα πειραματικά ή εναλλακτικά σχολεία. Αυτά είναι συνήθως μικρότερα—κάνοντας δυνατή την καλύτερη επίβλεψη—και πολλά καταρτίζουν το δικό τους πρόγραμμα μαθημάτων σε μια προσπάθεια να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες των παιδιών. Στην Πόλη της Νέας Υόρκης, έχουν ανοίξει 48 τέτοια μικρότερα σχολεία από το 1993 και σχεδιάζονται άλλα 50. «Η βία [στα σχολεία] έδωσε το έναυσμα για το πείραμα», σημείωσε η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς. Ως το 1992 είχαν ανοίξει πάνω από 500 εναλλακτικά σχολεία στη Ρωσία, με περισσότερους από 333.000 μαθητές.

      Από την άλλη μεριά, η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star) ανέφερε: «Χιλιάδες στέλνουν τα παιδιά τους σε κλειστά ιδιωτικά σχολεία». Μόνο στην καναδική επαρχία του Οντάριο, σχεδόν 75.000 παιδιά πηγαίνουν σε ιδιωτικά σχολεία. Τέτοια σχολεία υπάρχουν τώρα σε όλη τη Ρωσία, και το περιοδικό Η Κίνα Σήμερα (China Today) λέει ότι ξεφυτρώνουν στην Κίνα «σαν βλαστάρια μπαμπού έπειτα από μια ανοιξιάτικη βροχή». Το Εγχειρίδιο των Ιδιωτικών Σχολείων (The Handbook of Private Schools) δίνει δωρεάν καταλόγους με σχεδόν 1.700 τέτοια σχολεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα ετήσια δίδακτρα μπορεί να είναι 20.000 δολάρια (περ. 4,6 εκατ. δρχ.) ή και παραπάνω.

      Άλλοι γονείς πάλι έχουν προτιμήσει να διδάξουν τα παιδιά τους στο σπίτι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, υπολογίζεται ότι τα παιδιά που λαβαίνουν σχολική εκπαίδευση στο σπίτι αυξήθηκαν από περίπου 15.000 το 1970 σε ένα εκατομμύριο το 1995.

      Διαφορετικά Αποτελέσματα

      Δεν έχουν όλα τα σχολικά συστήματα στον κόσμο τα ίδια αποτελέσματα. Τον Ιούλιο του 1993, ο Σάνκερ είπε σε μια ομάδα Αμερικανών εκπαιδευτικών: «Σε άλλες χώρες τα σχολεία λειτουργούν και τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα από τα δικά μας». Για να τονίσει το σημείο, είπε ότι συνάντησε ένα αντρόγυνο από τη Ρωσία που είχε μετακομίσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Διηγήθηκε: «Είπαν ότι, μολονότι το παιδί τους πήγαινε στη Β΄ γυμνασίου σε ένα πολύ καλό ιδιωτικό σχολείο, μάθαινε όσα είχε μάθει στην Γ΄ δημοτικού στην πατρίδα τους».

      Η πρώην Σοβιετική Ένωση ανέπτυξε ένα σχολικό σύστημα που δίδαξε σχεδόν όλους τους κατοίκους της να διαβάζουν και να γράφουν. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με έναν υπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας των Η.Π.Α., 27 εκατομμύρια Αμερικανοί δεν μπορούν να διαβάσουν μια πινακίδα στο δρόμο ή τον αριθμό ενός λεωφορείου. Και η εφημερίδα Καμπέρα Τάιμς (Canberra Times) της Αυστραλίας ανέφερε ότι «ως και το 25 τοις εκατό των παιδιών του δημοτικού πήγαιναν στο γυμνάσιο χωρίς να μπορούν να διαβάζουν και να γράφουν».

      Η κρίση στα σχολεία τώρα υπάρχει σε κάποιο βαθμό σχεδόν παντού. Το βιβλίο Εκπαίδευση και Κοινωνία στη Νέα Ρωσία (Education and Society in the New Russia), που εκδόθηκε το 1994, αναφέρει ότι «το 72,6 τοις εκατό των Σοβιετικών δασκάλων που ρωτήθηκαν συμφώνησαν πως το σχολικό σύστημα περνούσε σφοδρή κρίση». Σύμφωνα με την Τάνια, μια παλαίμαχη δασκάλα στη Μόσχα, ένας κύριος παράγοντας της κρίσης είναι ότι «οι ίδιοι οι γονείς και οι μαθητές δεν εκτιμούν πλέον την εκπαίδευση». Παρατήρησε, για παράδειγμα, ότι «ένας δάσκαλος κερδίζει τα μισά από οποιονδήποτε οδηγό λεωφορείου—ή ακόμη λιγότερα».

      Η Καλή Εκπαίδευση Είναι Ζωτική

      Καθώς η ανθρώπινη κοινωνία γίνεται όλο και πιο σύνθετη, η καλή εκπαίδευση αποκτά μεγαλύτερη σπουδαιότητα. Σε πολλά μέρη έχει αυξηθεί ο χρόνος της σχολικής εκπαίδευσης που απαιτείται για να μπορεί ένας νεαρός ενήλικος να βρει εργασία με την οποία θα συντηρεί τον εαυτό του και μια μελλοντική οικογένεια. Συνεπώς, εκείνοι που έχουν αποκτήσει βασικές ακαδημαϊκές γνώσεις θα έχουν πολύ περισσότερες ευκαιρίες να βρουν εργασία. Οι εργοδότες ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τα ουσιώδη—πόσο καλά μπορεί να κάνει τη δουλειά ο υποψήφιος.

      Ο διευθυντής ενός κρατικού γραφείου εύρεσης εργασίας παρατήρησε σχετικά με πολλούς αποφοίτους λυκείου: «Δεν έχουν διδαχτεί να εργάζονται». Και πρόσθεσε: «Καθώς οι εργοδότες έρχονται σε επαφή με νεαρά άτομα, το πρόβλημα που μου αναφέρουν συνεχώς είναι ότι αυτά δεν μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν πολύ καλά. Δεν μπορούν να συμπληρώσουν μια αίτηση εργασίας».

      Οι γονείς σίγουρα θέλουν καλή εκπαίδευση για τα παιδιά τους, και οι νεαροί σοφά θέλουν καλή εκπαίδευση για τους ίδιους. Αλλά είναι σημαντικό να χρησιμοποιούν τα απαραίτητα «κλειδιά». Ποια είναι αυτά τα «κλειδιά», και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν;

      [Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

      Στη Ρωσία, «ένας δάσκαλος κερδίζει τα μισά από οποιονδήποτε οδηγό λεωφορείου»

  • «Κλειδιά» για μια Καλή Εκπαίδευση
    Ξύπνα!—1995 | Δεκέμβριος 22
    • «Κλειδιά» για μια Καλή Εκπαίδευση

      ΠΡΟΣΦΑΤΑ η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) παρουσίασε μια πρωτοσέλιδη ιστορία για τη Λατόγια, κάποια 16χρονη μαθήτρια λυκείου. Ήταν 11 χρονών, είπε η ίδια, όταν ο πατέρας της άρχισε να τη δέρνει και να την κακοποιεί σεξουαλικά. Η μητέρα της, που έπαιρνε ναρκωτικά, είχε εγκαταλείψει την οικογένειά της. «Το σπίτι», ανέφερε η εφημερίδα, «ήταν ένα εγκαταλειμμένο διαμέρισμα χωρίς τουαλέτα, ήταν ένα δωμάτιο στο οποίο δεν μπορούσε να κοιμηθεί από το φόβο της». Ωστόσο, η Λατόγια ήταν σπάνιο παιδί. Παρά τα όσα συνέβαιναν, στις αρχές αυτού του χρόνου η Λατόγια ήταν πρόεδρος της Εθνικής Τιμητικής Εταιρίας στο λύκειό της και είχε πολύ καλούς βαθμούς στα μαθήματα της ειδικότητάς της.

      Τι μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί που προέρχεται ακόμη και από κακό περιβάλλον να τα πηγαίνει καλά στο σχολείο; Συχνά, ένα «κλειδί» για την καλή εκπαίδευση είναι να υπάρχει κάποιος ενήλικος που να φροντίζει το παιδί—κατά προτίμηση ένας από τους γονείς του παιδιού ή και οι δυο—που να παρέχει υποστήριξη και να ενδιαφέρεται βαθιά για την εκπαίδευση του παιδιού. Μια μαθήτρια της δευτέρας λυκείου ένιωθε ότι αυτό ήταν τόσο σπουδαίο ώστε υποκινήθηκε να πει: «Μόνο με την υποστήριξη των γονέων μπορούν να επιβιώσουν τα παιδιά στο σχολείο».

      Οι περισσότεροι δάσκαλοι συμφωνούν. Ένας δάσκαλος στην Πόλη της Νέας Υόρκης ισχυρίστηκε: «Για κάθε μαθητή που τα πηγαίνει καλά και περνάει με επιτυχία από το εκπαιδευτικό σύστημα—και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι—υπάρχει ένας γονέας που ήταν στο πλάι του σε κάθε του βήμα».

      Υποστήριξη από τους Γονείς, ένα Σημαντικό «Κλειδί»

      Το περιοδικό Ρίντερς Ντάιτζεστ (Reader’s Digest) πέρυσι ασχολήθηκε με το ερώτημα: «Γιατί μερικοί μαθητές τα πηγαίνουν καλύτερα από τους άλλους;» Ένα από τα συμπεράσματα ήταν ότι «οι ισχυρές οικογένειες δίνουν στα παιδιά ένα πλεονέκτημα στο σχολείο». Οι γονείς αυτών των οικογενειών παρέχουν στα παιδιά τους στοργική προσοχή και τους μεταδίδουν ορθές αξίες και στόχους. Αλλά ένας γονέας παρατήρησε: «Δεν μπορείς να δώσεις τη σωστή καθοδήγηση αν δεν ξέρεις τι συμβαίνει στο σχολείο».

      Ένας καλός τρόπος για να μάθετε είναι να το επισκεφτείτε. Μια μητέρα που πηγαίνει τακτικά έγραψε: «Όταν περπατώ στους διαδρόμους του σχολείου της κόρης μου, ακούω ακάθαρτη, αισχρή ομιλία. Τα παιδιά ερωτοτροπούν παντού—αν ήταν ταινία, θα ήταν ακατάλληλη». Τέτοιες επισκέψεις μπορεί να σας βοηθήσουν να καταλάβετε πόσο δύσκολο είναι για τα παιδιά σήμερα να λάβουν καλή εκπαίδευση, καθώς και να ζουν ηθική ζωή.

      Είναι αξιοσημείωτο ότι το έντυπο Ο Αμερικανός Δάσκαλος 1994 (The American Teacher 1994) σημείωσε: «Οι μαθητές που έχουν πέσει θύματα βίας είναι πιθανότερο να πουν ότι οι γονείς τους έχουν αραιές επαφές με το σχολείο, όπως συναντήσεις ατομικά με τους δασκάλους, συναντήσεις γονέων ή ομάδων, ή επισκέψεις στο σχολείο».

      Μια ανήσυχη μητέρα αποκάλυψε τι πρέπει να κάνουν οι γονείς. «Να είστε εκεί!» είπε. «Φροντίστε να γνωρίζουν οι υπεύθυνοι του σχολείου ότι ενδιαφέρεστε για το τι μαθαίνει το παιδί σας. Συχνά πηγαίνω στο σχολείο και παρακολουθώ τα μαθήματα». Μια άλλη μητέρα τόνισε πόσο σημαντικό είναι να είστε το στήριγμα του παιδιού σας. Εξήγησε: «Τα παιδιά μου πήγαν στο γραφείο για να μιλήσουν σε κάποιο σύμβουλο και εκείνος στην κυριολεξία τα αγνόησε. Όταν την επομένη πήγα με το παιδί μου στο σχολείο, έκαναν το παν για να βοηθήσουν εμένα—και το παιδί μου».

      Αυτή η μητέρα τεσσάρων αγοριών τόνισε επίσης πόσο σπουδαίο είναι να δείχνετε ενδιαφέρον για τις σχολικές δραστηριότητες που επηρεάζουν άμεσα την εκπαίδευση του παιδιού σας. «Να παρευρίσκεστε στις συναντήσεις με τους καθηγητές, στις διάφορες εκθέσεις που γίνονται στο σχολείο—οτιδήποτε τυχόν κάνουν τα παιδιά σας και στο οποίο προσκαλούνται οι γονείς», είπε. «Αυτό σας δίνει ευκαιρίες να συναντήσετε τους δασκάλους του παιδιού σας. Αυτοί πρέπει να γνωρίζουν ότι θεωρείτε την εκπαίδευση του παιδιού σας πολύ σπουδαίο μέρος της ζωής του. Όταν οι δάσκαλοι το γνωρίζουν αυτό, είναι περισσότερο πρόθυμοι να διαθέτουν χρόνο και να καταβάλλουν επιπλέον προσπάθεια για το παιδί σας».

      Συνεργασία με τους Δασκάλους

      Μερικοί γονείς ίσως νομίζουν ότι έχουν πιο σπουδαία πράγματα να κάνουν τα απογεύματα όταν τα σχολεία προγραμματίζουν ειδικές περιστάσεις για να επικοινωνούν οι γονείς με τους δασκάλους. Αλλά, αλήθεια, τι είναι πιο σπουδαίο από το να θέσετε τον εαυτό σας στη διάθεση εκείνων που προσπαθούν να βοηθήσουν τα παιδιά σας να λάβουν καλή εκπαίδευση; Η καλή συνεργασία μεταξύ γονέων και δασκάλων είναι ζωτική!

      Στη Ρωσία υπάρχει μια έξοχη προμήθεια που βελτιώνει τη συνεργασία γονέων και δασκάλων. Όλες οι σχολικές εργασίες καταγράφονται στο Ντνιέβνικ—ένα αρχείο καθημερινών δραστηριοτήτων που συνδυάζεται με ημερολόγιο. Ο μαθητής πρέπει να έχει μαζί του το Ντνιέβνικ του σε κάθε μάθημα και να το δείχνει στο δάσκαλο όταν του το ζητάει. Επίσης οι μαθητές πρέπει να δείχνουν το Ντνιέβνικ στους γονείς τους, οι οποίοι πρέπει να το υπογράφουν κάθε εβδομάδα. Όπως παρατήρησε ο Βίκτορ Λομπατσόφ, ένας Μοσχοβίτης πατέρας με παιδιά σχολικής ηλικίας, «αυτές οι πληροφορίες βοηθούν τους γονείς να είναι ενήμεροι για τις εργασίες και τους βαθμούς των παιδιών τους».

      Οι δάσκαλοι σήμερα, όμως, συχνά παραπονιούνται ότι οι γονείς δεν ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Ένας καθηγητής γυμνασίου στις Ηνωμένες Πολιτείες είπε ότι κάποτε έστειλε 63 επιστολές σε γονείς ενημερώνοντάς τους για τους χαμηλούς βαθμούς των παιδιών τους. Μόνο τρεις γονείς ανταποκρίθηκαν και επικοινώνησαν μαζί του!

      Στ’ αλήθεια, αυτό είναι λυπηρό! Οι γονείς πρέπει να παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην εκπαίδευση του παιδιού τους, η οποία είναι πρωταρχικά δική τους ευθύνη. Ένας εκπαιδευτικός έθεσε το θέμα σωστά όταν είπε: «Ο αντικειμενικός σκοπός της κανονικής εκπαίδευσης είναι να υποστηρίζει τους γονείς στην προσπάθειά τους να παράγουν υπεύθυνους νεαρούς ενηλίκους».

      Έτσι, οι γονείς πρέπει να λαβαίνουν την πρωτοβουλία να γνωρίσουν τους δασκάλους του παιδιού τους. Όπως είπε ένας γονέας, «οι δάσκαλοι πρέπει να νιώθουν άνετα να σου τηλεφωνήσουν οποτεδήποτε». Και οι γονείς πρέπει να χαίρονται όταν οι δάσκαλοι μιλούν ανοιχτά για το παιδί τους—και μάλιστα να τους ενθαρρύνουν να το κάνουν αυτό. Οι γονείς πρέπει να θέτουν συγκεκριμένες ερωτήσεις όπως: Μήπως έχετε προβλήματα με το παιδί μου; Δείχνει σεβασμό; Παρακολουθεί όλα τα μαθήματα; Έρχεται στην ώρα του;

      Τι θα συμβεί αν ο δάσκαλος πει κάτι για το παιδί σας που δεν είναι ευχάριστο; Μη συμπεράνετε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Δυστυχώς, πολλοί νεαροί που δείχνουν ότι ζουν έντιμα στο σπίτι ή στον τόπο λατρείας τους στην πραγματικότητα ζουν διπλή ζωή. Έτσι, να ακούτε με σεβασμό το δάσκαλο και να ελέγχετε τα όσα λέει.

      Όταν το Παιδί σας Επιστρέφει στο Σπίτι

      Πώς νιώθετε εσείς, ως γονέας, όταν επιστρέφετε στο σπίτι από την εργασία; Εξουθενωμένος από το άγχος; Αναστατωμένος; Το παιδί σας μπορεί να νιώθει ακόμη χειρότερα όταν επιστρέφει στο σπίτι από το σχολείο. Έτσι, ένας πατέρας ενθάρρυνε: «Φροντίστε ώστε να είναι όμορφη η επιστροφή στο σπίτι. Πιθανότατα πέρασαν μια πολύ δύσκολη μέρα».

      Όταν αυτό είναι δυνατόν, είναι σίγουρα επιθυμητό να βρίσκεται ο γονέας στο σπίτι όταν έρχεται το παιδί. Όπως παρατήρησε μια μητέρα, «τα παιδιά δεν μπορούν να σας πουν τι συμβαίνει αν δεν είστε εκεί για να μιλήσετε μαζί τους. Έτσι, έχω βάλει στόχο να είμαι εκεί όταν τα παιδιά έρχονται στο σπίτι». Ο γονέας πρέπει να ξέρει όχι μόνο τι κάνει το παιδί του αλλά και τι σκέφτεται και πώς νιώθει. Για να το ανακαλύψει αυτό, χρειάζεται πολύς χρόνος, προσπάθεια και διακριτική διερεύνηση. (Παροιμίαι 20:5) Η καθημερινή επικοινωνία είναι σημαντική.

      Ένας δάσκαλος δημοτικού στην Πόλη της Νέας Υόρκης σχολίασε: «Κάθε μέρα, μπορεί να εμφυτεύονται στο παιδί σας οι αξίες ενός σχολικού συστήματος που περνάει κρίση». Έτσι ενθάρρυνε: «Να είστε άγρυπνοι ως προς το τι αναπτύσσεται στην καρδιά του παιδιού σας. Αφιερώστε χρόνο, όσο κουρασμένοι και αν είστε, για να το ενθαρρύνετε να εκφραστεί και να αντικαταστήσετε τυχόν εσφαλμένες αξίες με τις ορθές».—Παροιμίαι 1:5, ΜΝΚ.

      Παρόμοια, ένας παλαίμαχος καθηγητής λυκείου συμβούλεψε: «Αντί να ρωτάτε απλώς τι συνέβη στο σχολείο, θα ήταν ωφέλιμο να θέτετε εύστοχα και συγκεκριμένα ερωτήματα σχετικά με τη μέρα και τις δραστηριότητές της. Αυτό δεν είναι ανάγκη να γίνεται με αυστηρό ή ανακριτικό τρόπο αλλά στη διάρκεια ενός άνετου διαλόγου με το παιδί».

      Ο Ρίτσαρντ Γ. Ράιλι, υπουργός παιδείας των Η.Π.Α., πρότρεψε: «Μιλήστε ανοιχτά στα παιδιά σας, ειδικά στους εφήβους σας, για τους κινδύνους των ναρκωτικών και του αλκοόλ καθώς και για τις αξίες που θέλετε να έχουν τα παιδιά σας. Αυτές οι προσωπικές συζητήσεις, όσο άβολα και αν σας κάνουν να αισθάνεστε, μπορεί να σώσουν τη ζωή τους».

      Ποτέ δεν πρέπει κάποιος γονέας, ιδιαίτερα αν έχει ευθύνες στη Χριστιανική εκκλησία, να δίνει την εντύπωση ότι είναι τόσο απασχολημένος ώστε δεν μπορεί να ακούσει τα παιδιά του. Ακόμη και αν αυτά που σας λένε σας ενοχλούν, δείξτε τους με τις εκφράσεις του προσώπου και τον τρόπο σας ότι χαίρεστε που μιλάνε ελεύθερα μαζί σας. Μια μαθήτρια συμβούλεψε: «Μη σοκάρεστε όταν το παιδί σας μιλάει για τα ναρκωτικά ή το σεξ στο σχολείο».

      Εξαιτίας της κατάρρευσης της οικογενειακής ζωής, υπάρχουν πολλοί σήμερα που θα μπορούσαν να αποκαλεστούν ‘αγόρια χωρίς πατέρα’. (Ιώβ 24:3· 29:12· Ψαλμός 146:9· ΜΝΚ) Μέσα στη Χριστιανική εκκλησία, συνήθως υπάρχει κάποιος που μπορεί να βοηθήσει έναν νεαρό ο οποίος χρειάζεται βοήθεια. Μήπως μπορείτε εσείς;

      Να Προωθείτε τη Μελέτη και την Υπευθυνότητα

      Οι περισσότεροι νεαροί δεν είναι τόσο επιμελείς με τις σχολικές εργασίες όσο η Λατόγια, που αναφέρθηκε στην εισαγωγή. Οι περισσότεροι χρειάζονται πολλή ενθάρρυνση για να μελετήσουν. Σχετικά με τα παιδιά του, ο πρώην επιθεωρητής των σχολείων της Πόλης της Νέας Υόρκης Τζόσεφ Φερνάντες είπε: «Είχαμε υποχρεωτικές περιόδους μελέτης στο σπίτι. Είχαμε διαθέσιμα βιβλία, ενθαρρύναμε επισκέψεις στη βιβλιοθήκη και δίναμε προτεραιότητα στην παρακολούθηση και στη συμμετοχή στο σχολείο».

      Κάποιος άλλος διευθυντής σχολείου είπε: «Είναι ανάγκη να φέρνουμε τα παιδιά μας σε επαφή με βιβλία και ιστορίες όπως τα φέρνουμε τώρα σε επαφή με την τηλεόραση, τις ταινίες, τα βίντεο κλιπ και τα εμπορικά κέντρα». Όταν τα παιδιά διαβάζουν τα μαθήματά τους, οι γονείς ίσως μπορούν να κανονίζουν να κάθονται κάπου κοντά κάνοντας προσωπική μελέτη ή ασχολούμενοι με την ανάγνωση. Τα παιδιά σας μπορούν έτσι να δουν ότι θεωρείτε πολύτιμη την εκπαίδευση.

      Σε πολλά σπίτια η τηλεόραση είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη μελέτη. «Ως τα 18», είπε ένας εκπαιδευτικός, «οι νεαροί έχουν δαπανήσει 11.000 ώρες στην τάξη και 22.000 ώρες μπροστά στην τηλεόραση». Ίσως οι γονείς χρειάζεται να περιορίσουν την παρακολούθηση τηλεόρασης για τα παιδιά τους, πιθανώς βλέποντας και οι ίδιοι τηλεόραση μόνο μερικές φορές. Επιπλέον, αφοσιωθείτε στο να μάθετε κάτι με τα παιδιά σας. Να διαβάζετε μαζί. Να προγραμματίζετε καθημερινά χρόνο για να ελέγχετε τα μαθήματά τους.

      Στο σχολείο τα παιδιά θα λάβουν πολλές εργασίες για να ετοιμάσουν. Θα τα καταφέρουν; Πιθανότατα ναι, αν τα έχετε διδάξει να φροντίζουν κάποιες ευθύνες στο σπίτι. Ένας σημαντικός τρόπος να το κάνετε αυτό είναι να τους αναθέσετε μερικές καθημερινές δουλειές του σπιτιού. Κατόπιν, ζητήστε τους να τις κάνουν σύμφωνα με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Είναι αλήθεια ότι αυτή η εκγύμναση θα απαιτήσει πολλή προσπάθεια από μέρους σας, αλλά θα διδάξει στα παιδιά σας την αίσθηση της υπευθυνότητας που χρειάζονται προκειμένου να πετύχουν στο σχολείο και αργότερα στη ζωή.

      Η Αφοσίωση του Μαθητή, ένα Ζωτικό «Κλειδί»

      Ο σχολικός σύμβουλος Άρθουρ Κίρσον προσδιόρισε άλλο ένα «κλειδί» για την καλή εκπαίδευση όταν είπε σχετικά με τη Λατόγια, που αναφέρθηκε στην αρχή: «Την πρωτοσυνάντησα έπειτα από ένα μεγάλο καβγά στο σπίτι. Έβλεπα αυτό το παιδί να κάθεται με γδαρμένο πρόσωπο [από την κακοποίηση που, όπως είπε, υπέστη από τον πατέρα της]. Και το μόνο πράγμα που είδα ποτέ να την ανησυχεί ήταν η σχολική της εργασία».

      Ναι, ένας ζωτικός παράγοντας για την καλή εκπαίδευση είναι η βαθιά αφοσίωση του παιδιού στη μάθηση. Ένας νεαρός από την Πόλη της Νέας Υόρκης παρατήρησε: «Στα σχολεία σήμερα εναπόκειται αποκλειστικά στους μαθητές το αν θα αναπτύξουν τα κίνητρα και την πειθαρχία προκειμένου να ωφεληθούν».

      Παραδείγματος χάρη, μια μητέρα που ενδιαφερόταν για την εκπαίδευση του παιδιού της άκουσε τα εξής από ένα δάσκαλο: «Μην ανησυχείτε κ. Σμιθ. Ο Τζάστιν είναι πολύ έξυπνος, δεν χρειάζεται να μάθει ορθογραφία. Θα έχει μια γραμματέα για αυτόν το σκοπό». Όσο έξυπνο και αν είναι ένα παιδί, είναι σημαντικό να μπορεί να διαβάζει και να γράφει—περιλαμβανομένου του να εκθέτει σαφώς τις ιδέες του, να έχει ευανάγνωστο γραφικό χαρακτήρα και καλή ορθογραφία.

      Προκαλεί έκπληξη το ότι μερικοί εκπαιδευτικοί δεν διαμαρτυρήθηκαν όταν ο φημισμένος ψυχολόγος Καρλ Ρότζερς ισχυρίστηκε: «Κανένας δεν πρέπει να προσπαθεί να μάθει κάτι που δεν θεωρεί σπουδαίο». Τι δεν είναι σωστό στη δήλωσή του; Όπως θα έπρεπε να είναι προφανές, το παιδί συχνά δεν μπορεί να προβλέψει τη μελλοντική αξία αυτών που απαιτείται να μάθει. Σε πολλές περιπτώσεις, την αξία τους δεν τη συνειδητοποιεί παρά μόνο αργότερα στη ζωή. Σαφώς, ένα παιδί σήμερα χρειάζεται προσωπική αφοσίωση για να λάβει καλή εκπαίδευση!

      Η Σίντι, μια 14χρονη μαθήτρια της τρίτης γυμνασίου, είναι καλό παράδειγμα νεαρού ατόμου που επιδεικνύει τέτοια αφοσίωση. Η ίδια εξήγησε: «Μένω μετά το σχολείο και μιλώ με τους καθηγητές για να τους γνωρίσω. Προσπαθώ να καταλάβω τι θέλουν από τους μαθητές τους». Επίσης προσέχει στην τάξη και δίνει προτεραιότητα στα μαθήματα για το σπίτι. Όταν παραδίδεται το μάθημα ή όταν διαβάζουν, οι επιτυχημένοι μαθητές έχουν τη συνήθεια να έχουν μολύβι και χαρτί ώστε να μπορούν να κρατούν καλές σημειώσεις.

      Επίσης ζωτική για να λάβει κάποιος καλή εκπαίδευση είναι η αφοσίωση στο ζήτημα της αποφυγής κακών συντρόφων. Η Σίντι αφηγήθηκε: «Πάντοτε ψάχνω να βρω παιδιά που έχουν καλές ηθικές αξίες. Για παράδειγμα, ρωτάω τις συμμαθήτριές μου πώς βλέπουν το να παίρνει κάποιος ναρκωτικά ή το να έχει σχέσεις. Αν πουν ‘Τι το κακό έχει αυτό;’ καταλαβαίνω ότι δεν είναι καλοί σύντροφοι. Αλλά αν κάποια δείξει πραγματική αηδία για αυτή τη συμπεριφορά και πει ότι θέλει να είναι διαφορετική, τότε προτιμώ να κάθομαι δίπλα σε εκείνη την ώρα του φαγητού».

      Σαφώς υπάρχουν πολλές δυσκολίες για να λάβει κάποιος καλή εκπαίδευση σήμερα. Αλλά αυτή η εκπαίδευση είναι εφικτή αν και οι μαθητές και οι γονείς προσέξουν αυτούς τους παράγοντες. Στη συνέχεια θα εξετάσουμε μια άλλη προμήθεια που μπορεί να σας βοηθήσει πάρα πολύ να λάβετε καλή εκπαίδευση.

      [Πλαίσιο στη σελίδα 7]

      Παραχάιδεμα ή Στοργική Διαπαιδαγώγηση;

      Η Αγία Γραφή προειδοποιεί ότι το παραχάιδεμα των νεαρών οδηγεί σε καταστροφή. (Παροιμίαι 29:21, ΜΝΚ) Συμφωνώντας, ο Άλμπερτ Σάνκερ, πρόεδρος της Αμερικανικής Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, είπε: «Υπάρχουν γονείς που νομίζουν ότι κάνουν τα πάντα σωστά για τα παιδιά τους αν κάνουν τα πάντα με τον τρόπο που θέλουν τα παιδιά τους. Και ξέρουμε ότι αυτό είναι εσφαλμένο».

      Ακόμη και πολλοί νέοι αναγνωρίζουν ότι αυτό το παραχάιδεμα είναι εσφαλμένο. Νωρίτερα φέτος, μια εφημερίδα της Μασαχουσέτης ανέφερε: «Μια έρευνα σε 1.572 μαθητές γυμνασίου και λυκείου στο Γουέστ Σπρίνγκφιλντ έδειξε ότι ‘η ανεκτικότητα των γονέων’ και όχι η πίεση των συνομηλίκων είναι η πιο σημαντική επιρροή που οδηγεί στη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ στα παιδιά αυτής της ηλικίας».

      Αυτό το παραχάιδεμα των νεαρών έχει επίσης συμβάλει σε μια επιδημία αχαλίνωτης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Πράγματι, όπως λέει η Αγία Γραφή, η αποτυχία να δοθεί διαπαιδαγώγηση οδηγεί σε ντροπή της οικογένειας.—Παροιμίαι 29:15.

      [Πλαίσιο στη σελίδα 10]

      Τι Μπορούν να Κάνουν οι Γονείς

      ✔ Εξοικειωθείτε με το σχολείο του παιδιού σας, τους στόχους του και την άποψή του απέναντι στις αξίες και στις πεποιθήσεις σας.

      ✔ Γνωριστείτε με τους δασκάλους του παιδιού σας, και προσπαθήστε να οικοδομήσετε μια καλή σχέση συνεργασίας μαζί τους.

      ✔ Δείξτε γνήσιο ενδιαφέρον για τα μαθήματα του παιδιού σας στο σπίτι. Να διαβάζετε μαζί του συχνά.

      ✔ Να ελέγχετε τι βλέπει το παιδί σας στην τηλεόραση και πόση ώρα βλέπει τηλεόραση.

      ✔ Να προσέχετε τις συνήθειες διατροφής του παιδιού σας. Οι άχρηστες τροφές μπορεί να επηρεάσουν δυσμενώς την ικανότητα συγκέντρωσής του.

      ✔ Να φροντίζετε ώστε το παιδί σας να έχει επαρκή ύπνο. Τα κουρασμένα παιδιά έχουν δυσκολίες στη μάθηση.

      ✔ Προσπαθήστε να βοηθήσετε το παιδί σας να διαλέγει καλούς φίλους.

      ✔ Να είστε ο καλύτερος φίλος του παιδιού σας. Χρειάζεται όσο το δυνατόν περισσότερους ώριμους φίλους.

      Τι Μπορούν να Κάνουν τα Παιδιά

      ✔ Με τη βοήθεια των γονέων σας, θέστε στόχους για εκπαίδευση και καθορίστε τρόπους για να τους πετύχετε. Συζητήστε αυτούς τους στόχους με τους δασκάλους σας.

      ✔ Επιλέξτε τα μαθήματά σας προσεκτικά με τη βοήθεια των δασκάλων και των γονέων σας. Τα μαθήματα επιλογής που είναι εύκολα γενικά δεν είναι τα καλύτερα.

      ✔ Προσπαθήστε να οικοδομήσετε καλή σχέση με τους δασκάλους σας. Μάθετε τι αναμένουν από εσάς. Συζητήστε μαζί τους την πρόοδο και τα προβλήματά σας.

      ✔ Να δίνετε πολλή προσοχή στην τάξη. Μην παρασύρεστε σε συμπεριφορά που προκαλεί αναστάτωση.

      ✔ Επιλέξτε τους φίλους σας σοφά. Αυτοί μπορούν να βοηθήσουν ή να εμποδίσουν την πρόοδό σας στο σχολείο.

      ✔ Κάντε τα μαθήματα και τις εργασίες σας όσο καλύτερα μπορείτε. Αφιερώστε τους ποιοτικό χρόνο. Ζητήστε βοήθεια από τους γονείς σας ή από κάποιον άλλον ώριμο ενήλικο αν τη χρειάζεστε.

      [Εικόνα στη σελίδα 8]

      Να ακούτε με σεβασμό αν κάποιος δάσκαλος

      έχει παράπονα για το παιδί σας

      [Εικόνα στη σελίδα 9]

      Να ρωτάτε το παιδί σας για το σχολείο κάθε μέρα

Ελληνικές Εκδόσεις (1950–2025)
Αποσύνδεση
Σύνδεση
  • Ελληνική
  • Κοινή Χρήση
  • Προτιμήσεις
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Ρυθμίσεις Απορρήτου
  • JW.ORG
  • Σύνδεση
Κοινή Χρήση