ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑ
Υπάρχει Κάποιο Μυστικό για την Οικογενειακή Ευτυχία;
1. Γιατί είναι σημαντικές οι ισχυρές οικογένειες στην ανθρώπινη κοινωνία;
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ είναι ο αρχαιότερος θεσμός στη γη, και παίζει ζωτικό ρόλο στην ανθρώπινη κοινωνία. Στο διάβα της ιστορίας, οι ισχυρές οικογένειες συντέλεσαν στη δημιουργία ισχυρών κοινωνιών. Η οικογένεια είναι η καλύτερη διευθέτηση για την ανατροφή παιδιών ώστε να γίνουν ώριμοι ενήλικοι.
2-5. (α) Περιγράψτε την ασφάλεια που νιώθει ένα παιδί σε μια ευτυχισμένη οικογένεια. (β) Ποια προβλήματα αναφέρεται ότι υπάρχουν σε μερικές οικογένειες;
2 Η ευτυχισμένη οικογένεια αποτελεί καταφύγιο ασφάλειας και προστασίας. Οραματιστείτε για μια στιγμή την ιδανική οικογένεια. Στη διάρκεια του βραδινού φαγητού, οι στοργικοί γονείς κάθονται με τα παιδιά τους και συζητούν τα γεγονότα της ημέρας. Τα παιδιά φλυαρούν με ενθουσιασμό καθώς αφηγούνται στον πατέρα και στη μητέρα τους τι έγινε στο σχολείο. Ο χρόνος της χαλάρωσης που δαπανούν μαζί τούς αναζωογονεί όλους ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν μια ακόμη ημέρα στον έξω κόσμο.
3 Σε μια ευτυχισμένη οικογένεια, το παιδί γνωρίζει ότι ο πατέρας και η μητέρα του θα το φροντίσουν όταν αρρωστήσει, ίσως ξενυχτώντας με τη σειρά δίπλα στο προσκέφαλό του. Γνωρίζει ότι μπορεί να πλησιάσει τη μητέρα του ή τον πατέρα του και να τους εμπιστευτεί τα προβλήματα της νεαρής του ζωής, και ότι θα λάβει συμβουλή και υποστήριξη. Ναι, το παιδί νιώθει ασφαλές, ανεξάρτητα από το πόσο προβληματικός μπορεί να είναι ο έξω κόσμος.
4 Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν, συνήθως παντρεύονται και κάνουν τη δική τους οικογένεια. «Ένας άνθρωπος καταλαβαίνει πόσα χρωστάει στους γονείς του όταν αποκτήσει δικό του παιδί», λέει μια παροιμία της Ανατολής. Με βαθύ αίσθημα ευγνωμοσύνης και αγάπης, τα μεγάλα πια παιδιά προσπαθούν να κάνουν τη δική τους οικογένεια ευτυχισμένη, ενώ φροντίζουν επίσης και τους ηλικιωμένους πλέον γονείς τους, οι οποίοι χαίρονται τη συντροφιά των εγγονιών τους.
5 Σε αυτό το σημείο ίσως σκέφτεστε: ‘Εγώ αγαπάω την οικογένειά μου, αλλά δεν μοιάζει με αυτήν που μόλις περιγράφτηκε. Ο σύντροφός μου και εγώ εργαζόμαστε σε διαφορετικά ωράρια και δεν βλεπόμαστε σχεδόν καθόλου. Μιλάμε κυρίως για οικονομικά προβλήματα’. Ή μήπως λέτε: ‘Τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου ζουν σε άλλη πόλη και δεν τα βλέπω ποτέ’; Ναι, για λόγους που πολλές φορές βρίσκονται πέρα από τον έλεγχο εκείνων που περιλαμβάνονται, η οικογενειακή ζωή είναι κάθε άλλο παρά ιδανική. Ωστόσο, μερικοί ζουν ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. Πώς; Υπάρχει κάποιο μυστικό για την οικογενειακή ευτυχία; Η απάντηση είναι ναι. Αλλά πριν εξετάσουμε ποιο είναι αυτό, θα πρέπει να απαντήσουμε σε ένα σημαντικό ερώτημα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ;
6. Ποιες μορφές οικογένειας θα εξεταστούν σε αυτό το βιβλίο;
6 Στις χώρες της Δύσης, οι περισσότερες οικογένειες αποτελούνται από τον πατέρα, τη μητέρα και τα παιδιά. Οι παππούδες μπορεί να ζουν στο δικό τους σπίτι όσο είναι σε θέση να το κάνουν αυτό. Μολονότι διατηρείται κάποια επαφή με τους πιο μακρινούς συγγενείς, τα καθήκοντα απέναντί τους είναι περιορισμένα. Βασικά, αυτή είναι η μορφή της οικογένειας που θα εξετάσουμε σε αυτό το βιβλίο. Ωστόσο, άλλες μορφές οικογένειας γίνονται ολοένα και πιο κοινές τα πρόσφατα χρόνια—η μονογονεϊκή οικογένεια, η θετή οικογένεια και η οικογένεια στην οποία οι γονείς δεν ζουν μαζί για τον έναν ή τον άλλο λόγο.
7. Τι είναι η διευρυμένη οικογένεια;
7 Σε μερικούς πολιτισμούς είναι κοινή η διευρυμένη οικογένεια. Σε αυτή τη διευθέτηση συνηθίζεται, αν είναι δυνατόν, τα παιδιά να φροντίζουν τους ηλικιωμένους γονείς, και υπάρχουν στενοί δεσμοί και ευθύνες σε σχέση με μακρινούς συγγενείς. Για παράδειγμα, τα μέλη της οικογένειας μπορεί να συντηρούν ή να ανατρέφουν κάποια ανίψια ή πιο μακρινούς συγγενείς, ακόμη και να πληρώνουν για τη σχολική τους εκπαίδευση. Οι αρχές που θα εξεταστούν σε αυτό το βιβλίο εφαρμόζονται επίσης στις διευρυμένες οικογένειες.
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΒΑΛΛΕΤΑΙ
8, 9. Ποια προβλήματα που υπάρχουν σε μερικές χώρες δείχνουν ότι ο θεσμός της οικογένειας αλλάζει;
8 Σήμερα, ο θεσμός της οικογένειας αλλάζει—δυστυχώς, όχι προς το καλύτερο. Για παράδειγμα, στην Ινδία παρατηρείται ότι μια γυναίκα μπορεί να ζει με την οικογένεια του συζύγου της και να εργάζεται στο σπίτι υπό την κατεύθυνση των πεθερικών της. Στις ημέρες μας, όμως, δεν είναι ασυνήθιστο για τις Ινδές συζύγους να αναζητούν εργασία έξω από το σπίτι. Ωστόσο, αναμένεται προφανώς από αυτές να εκπληρώνουν και τον παραδοσιακό ρόλο τους στο σπίτι. Το ερώτημα που εγείρεται σε πολλές χώρες είναι: Σε σύγκριση με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, πόση εργασία θα πρέπει να αναμένεται να κάνει στο σπίτι μια γυναίκα που εργάζεται και έξω από το σπίτι;
9 Σε κοινωνίες της Ανατολής, οι ισχυροί δεσμοί ανάμεσα στα μέλη της διευρυμένης οικογένειας αποτελούν παράδοση. Εντούτοις, με την επίδραση του ατομικισμού της Δύσης και την ένταση που προξενούν τα οικονομικά προβλήματα, η παραδοσιακή διευρυμένη οικογένεια έχει εξασθενήσει. Κατά συνέπεια, πολλοί θεωρούν τη φροντίδα των ηλικιωμένων μελών της οικογένειας βάρος, και όχι καθήκον ή προνόμιο. Μερικοί ηλικιωμένοι γονείς υφίστανται κακομεταχείριση. Πράγματι, η κακομεταχείριση και η παραμέληση των ηλικιωμένων είναι υπαρκτά φαινόμενα σε πολλές χώρες σήμερα.
10, 11. Ποια στοιχεία δείχνουν ότι ο θεσμός της οικογένειας αλλάζει σε χώρες της Ευρώπης;
10 Το διαζύγιο γίνεται ολοένα και πιο κοινό. Στην Ισπανία η αναλογία των διαζυγίων αυξήθηκε σε 1 στους 8 γάμους στην αρχή της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα—μεγάλο άλμα σε σύγκριση με την αναλογία 1 στους 100 που υπήρχε πριν από 25 μόλις χρόνια. Στη Βρετανία, η οποία φέρεται ότι έχει το υψηλότερο ποσοστό διαζυγίων στην Ευρώπη (4 στους 10 γάμους αναμένεται να αποτύχουν), παρατηρείται ραγδαία αύξηση στον αριθμό των μονογονεϊκών οικογενειών.
11 Πολλά άτομα στη Γερμανία φαίνεται ότι εγκαταλείπουν εντελώς τον παραδοσιακό θεσμό της οικογένειας. Στη δεκαετία του 1990, το 35 τοις εκατό όλων των γερμανικών νοικοκυριών αποτελείται από ένα άγαμο άτομο και το 31 τοις εκατό αποτελείται από δύο μόνο άτομα. Και οι Γάλλοι, επίσης, παντρεύονται λιγότερο συχνά, και εκείνοι που παντρεύονται παίρνουν διαζύγιο πιο συχνά και πιο γρήγορα από ό,τι στο παρελθόν. Ολοένα και περισσότερα άτομα προτιμούν να συζούν χωρίς τις ευθύνες που συνεπάγεται ο γάμος. Παρόμοιες τάσεις παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο.
12. Πώς υποφέρουν τα παιδιά εξαιτίας των αλλαγών που υφίσταται ο θεσμός της σύγχρονης οικογένειας;
12 Τι συμβαίνει με τα παιδιά; Στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλές άλλες χώρες, ολοένα και περισσότερα παιδιά γεννιούνται χωρίς γάμο, και μερικά από αυτά έχουν έφηβους γονείς. Πολλές έφηβες έχουν αρκετά παιδιά από διαφορετικούς πατέρες. Εκθέσεις από όλο τον κόσμο μιλούν για εκατομμύρια άστεγα παιδιά που τριγυρίζουν στους δρόμους· πολλά από αυτά έφυγαν από σπίτια όπου υφίσταντο κακομεταχείριση ή εκδιώχθηκαν από την οικογένειά τους, η οποία δεν ήταν πια σε θέση να τα συντηρεί.
13. Ποια ευρέως διαδεδομένα προβλήματα στερούν την ευτυχία από τις οικογένειες;
13 Ναι, ο θεσμός της οικογένειας διέρχεται κρίση. Εκτός των όσων ήδη αναφέρθηκαν, ο στασιασμός των εφήβων, η κακοποίηση των παιδιών, η βία μεταξύ συζύγων, ο αλκοολισμός και άλλα καταστροφικά προβλήματα στερούν την ευτυχία από πολλές οικογένειες. Για πάρα πολλά παιδιά και ενηλίκους, η οικογένεια απέχει πολύ από το να είναι καταφύγιο.
14. (α) Σύμφωνα με μερικούς, ποιες είναι οι αιτίες για την κρίση που διέρχεται ο θεσμός της οικογένειας; (β) Πώς περιέγραψε ένας νομικός του πρώτου αιώνα το σημερινό κόσμο, και ποια επίδραση έχει η εκπλήρωση των λόγων του στην οικογενειακή ζωή;
14 Γιατί διέρχεται κρίση ο θεσμός της οικογένειας; Μερικοί επιρρίπτουν ευθύνες για την κρίση που διέρχεται σήμερα ο θεσμός της οικογένειας στην είσοδο των γυναικών στον εργασιακό χώρο. Άλλοι λένε ότι φταίει η σημερινή ηθική κατάρρευση. Επίσης, αναφέρονται επιπρόσθετες αιτίες. Πριν από δύο χιλιάδες χρόνια περίπου, ένας γνωστός νομικός προείπε ότι πολλές πιέσεις θα έπλητταν την οικογένεια, όταν έγραψε: «Στις τελευταίες ημέρες οι καιροί θα είναι κρίσιμοι, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους. Διότι οι άνθρωποι θα είναι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, ανυπάκουοι στους γονείς, αχάριστοι, χωρίς οσιότητα, άστοργοι, αδιάλλακτοι, συκοφάντες, χωρίς εγκράτεια, άγριοι, χωρίς αγάπη για την αγαθότητα, προδότες, πεισματάρηδες, φουσκωμένοι από υπερηφάνεια, άτομα που αγαπούν τις απολαύσεις μάλλον παρά τον Θεό». (2 Τιμόθεο 3:1-4) Ποιος θα αμφισβητούσε το ότι αυτά τα λόγια εκπληρώνονται σήμερα; Σε έναν κόσμο όπου επικρατούν τέτοιες συνθήκες, πρέπει άραγε να απορούμε γιατί πολλές οικογένειες διέρχονται κρίση;
ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ
15-17. Σε αυτό το βιβλίο, ποια πηγή θα υποδεικνύεται ως η αυθεντία που κρατάει το μυστικό της οικογενειακής ευτυχίας;
15 Συμβουλές σχετικά με το πώς μπορεί να αποκτήσει κάποιος ευτυχία στην οικογένεια προσφέρονται από κάθε κατεύθυνση. Στη Δύση, υπάρχει ένας ατέλειωτος χείμαρρος βιβλίων και περιοδικών αυτοβοήθειας που προσφέρουν συμβουλές. Το πρόβλημα είναι ότι οι ανθρώπινοι σύμβουλοι αντιφάσκουν ο ένας με τον άλλον, και οι συμβουλές που είναι της μόδας σήμερα μπορεί να θεωρηθούν ανεφάρμοστες αύριο.
16 Πού, λοιπόν, μπορούμε να ψάξουμε για αξιόπιστη καθοδηγία στο θέμα της οικογένειας; Θα ανατρέχατε σε ένα βιβλίο που ολοκληρώθηκε πριν από περίπου 1.900 χρόνια; Ή μήπως θα πιστεύατε ότι ένα τέτοιο βιβλίο πρέπει να είναι απελπιστικά απαρχαιωμένο; Η αλήθεια είναι ότι το πραγματικό μυστικό της οικογενειακής ευτυχίας βρίσκεται ακριβώς σε μια τέτοια πηγή.
17 Αυτή η πηγή είναι η Αγία Γραφή. Σύμφωνα με όλες τις αποδείξεις, η συγγραφή της εμπνεύστηκε από τον ίδιο τον Θεό. Μέσα στην Αγία Γραφή βρίσκουμε την εξής δήλωση: «Όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη και ωφέλιμη για διδασκαλία, για έλεγχο, για τακτοποίηση ζητημάτων, για διαπαιδαγώγηση στη δικαιοσύνη». (2 Τιμόθεο 3:16) Σε αυτό το βιβλίο, θα σας ενθαρρύνουμε να εξετάσετε πώς μπορεί η Αγία Γραφή να σας βοηθήσει στην «τακτοποίηση ζητημάτων» όταν χειρίζεστε τις πιέσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες σήμερα.
18. Γιατί είναι λογικό να δεχτούμε την Αγία Γραφή ως αυθεντία στο θέμα των συμβουλών γύρω από το γάμο;
18 Αν προτίθεστε να απορρίψετε το ενδεχόμενο ότι η Αγία Γραφή μπορεί να συντελέσει στην ευτυχία των οικογενειών, σκεφτείτε το εξής: Εκείνος που ενέπνευσε τη συγγραφή της Αγίας Γραφής είναι ο Πρωτουργός της γαμήλιας διευθέτησης. (Γένεση 2:18-25) Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι το όνομά του είναι Ιεχωβά. (Έξοδος 6:3) Αυτός είναι ο Δημιουργός και ‘ο Πατέρας, στον οποίο κάθε οικογένεια οφείλει το όνομά της’. (Εφεσίους 3:14, 15) Ο Ιεχωβά παρατηρεί την οικογενειακή ζωή από τότε που η ανθρωπότητα ήρθε σε ύπαρξη. Γνωρίζει τα προβλήματα που μπορεί να ανακύψουν και έχει δώσει συμβουλές για την επίλυσή τους. Σε όλη την ιστορία, εκείνοι που εφάρμοσαν με ειλικρίνεια τις αρχές της Αγίας Γραφής στην οικογενειακή τους ζωή βρήκαν μεγαλύτερη ευτυχία.
19-21. Ποιες σύγχρονες εμπειρίες καταδεικνύουν τη δύναμη που έχει η Αγία Γραφή να λύνει γαμήλια προβλήματα;
19 Για παράδειγμα, μια νοικοκυρά στην Ινδονησία ήταν μανιώδης παίκτρια τυχερών παιχνιδιών. Χρόνια ολόκληρα παραμελούσε τα τρία της παιδιά και λογομαχούσε τακτικά με τον άντρα της. Κατόπιν άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή. Σιγά-σιγά, η γυναίκα έφτασε στο σημείο να πιστέψει αυτά που έλεγε η Αγία Γραφή. Όταν εφάρμοσε τις συμβουλές της, έγινε καλύτερη σύζυγος. Οι προσπάθειές της, που βασίζονταν σε Γραφικές αρχές, έφεραν την ευτυχία σε όλη την οικογένειά της.
20 Μια νοικοκυρά στην Ισπανία λέει τα εξής: «Ήμασταν παντρεμένοι μόνο ένα χρόνο όταν αρχίσαμε να έχουμε σοβαρά προβλήματα». Αυτή και ο σύζυγός της δεν είχαν πολλά κοινά σημεία και δεν συζητούσαν παρά μόνο για να λογοφέρουν. Παρ’ όλο που είχαν μια μικρή κόρη, αποφάσισαν να χωρίσουν. Πριν συμβεί αυτό, όμως, έλαβαν την ενθάρρυνση να εξετάσουν την Αγία Γραφή. Μελέτησαν τις συμβουλές που παρέχει για παντρεμένους άντρες και γυναίκες και άρχισαν να τις εφαρμόζουν. Πριν περάσει πολύς καιρός, ήταν σε θέση να επικοινωνούν ειρηνικά μεταξύ τους, και η μικρή τους οικογένεια ήταν ευτυχισμένη και ενωμένη.
21 Η Αγία Γραφή βοηθάει και τους ηλικιωμένους επίσης. Λόγου χάρη, εξετάστε το παράδειγμα ενός αντρογύνου από την Ιαπωνία. Ο σύζυγος ήταν οξύθυμος και μερικές φορές βίαιος. Πρώτα-πρώτα, άρχισαν να μελετούν την Αγία Γραφή οι κόρες του ζευγαριού, παρά την εναντίωση των γονέων τους. Στη συνέχεια, ο σύζυγος ενώθηκε με τις κόρες του, αλλά η σύζυγος εξακολουθούσε να φέρνει αντιρρήσεις. Με το πέρασμα των ετών, όμως, αυτή παρατήρησε την καλή επίδραση που είχαν οι Γραφικές αρχές στην οικογένειά της. Οι κόρες της τη φρόντιζαν πολύ καλά, και ο σύζυγός της έγινε πολύ πιο ήπιος. Εκείνες οι αλλαγές υποκίνησαν τη γυναίκα να εξετάσει μόνη της την Αγία Γραφή, η οποία είχε παρόμοια καλή επίδραση στην ίδια. Αυτή η ηλικιωμένη κυρία έλεγε επανειλημμένα: «Γίναμε πραγματικό αντρόγυνο».
22, 23. Πώς βοηθάει η Αγία Γραφή ανθρώπους όλων των εθνικοτήτων να βρουν ευτυχία στην οικογενειακή τους ζωή;
22 Αυτά τα άτομα συγκαταλέγονται στους πάρα πολλούς ανθρώπους που έχουν μάθει το μυστικό της οικογενειακής ευτυχίας. Δέχτηκαν τις συμβουλές της Αγίας Γραφής και τις εφάρμοσαν. Είναι αλήθεια ότι ζουν στον ίδιο βίαιο, ανήθικο, γεμάτο οικονομικές πιέσεις κόσμο όπως και όλοι οι άλλοι. Επιπλέον, είναι ατελείς, αλλά βρίσκουν ευτυχία καθώς προσπαθούν να κάνουν το θέλημα του Πρωτουργού της οικογενειακής διευθέτησης. Όπως λέει η Αγία Γραφή, ο Ιεχωβά Θεός είναι ‘Εκείνος που σε διδάσκει για την ωφέλειά σου, Εκείνος που σε κάνει να βαδίζεις στην οδό στην οποία πρέπει να περπατάς’.—Ησαΐας 48:17.
23 Μολονότι η Αγία Γραφή ολοκληρώθηκε πριν από δύο χιλιάδες χρόνια περίπου, οι συμβουλές της είναι αληθινά σύγχρονες. Επιπλέον, γράφτηκε για όλους τους ανθρώπους. Η Αγία Γραφή δεν είναι αμερικανικό ή Δυτικό βιβλίο. Ο Ιεχωβά «έκανε από έναν άνθρωπο κάθε έθνος ανθρώπων», και γνωρίζει τη φύση των ανθρώπων παντού. (Πράξεις 17:26) Οι Γραφικές αρχές ισχύουν για όλους. Αν τις εφαρμόσετε, και εσείς επίσης θα φτάσετε στο σημείο να γνωρίσετε το μυστικό της οικογενειακής ευτυχίας.