Πώς Βοήθησα την Οικογένειά μου να Πλουτίσει Πνευματικά

Όπως το αφηγήθηκε ο Τζόσεφατ Μπουσάνε

Δεν θα ξεχάσω ποτέ ένα ταξίδι που έκανα με το τρένο για το Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής τον Ιανουάριο του 1941. Ο παιδικός μου φίλος Έλιας Κουνένε και εγώ επιστρέφαμε στον τόπο της εργασίας μας αφού είχαμε περάσει τις διακοπές στη Ζουλουλάνδη.

ΣΤΟ τρένο μαζί μας ήταν ένας νεαρός άντρας που είχε κάποιο μούτι, δηλαδή φάρμακο που πιστεύεται ότι έχει υπερφυσική δύναμη, το οποίο συνήθως μπορεί να αποκτήσει κανείς από ένα μάγο-γιατρό. Ο άντρας άλειψε το μούτι στο φρύδι του πιστεύοντας ότι αυτό θα επιδρούσε εξασφαλίζοντάς του την εύνοια του λευκού εργοδότη του. Καθώς κατεβαίναμε από το τρένο, ο Έλιας είπε: «Αυτό το μούτι είναι ο θεός του». Εκείνα τα λόγια διαπέρασαν την καρδιά μου σαν μαχαιριά επειδή στην τσάντα μου είχα και εγώ το δικό μου μούτι που το είχα ετοιμάσει σύμφωνα με τη συνταγή κάποιου μάγου-γιατρού.

Ο Έλιας και εγώ μελετούσαμε την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και έτσι συνειδητοποίησα ότι εκείνος είχε κάνει πολύ μεγαλύτερη πνευματική πρόοδο από ό,τι εγώ. Αμέσως πέταξα το μούτι σε ένα σκουπιδοτενεκέ και κατόπιν άρχισα να παρακολουθώ τακτικά τις συναθροίσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά μαζί με τον Έλιας.

Τόσο ο Έλιας όσο και εγώ ήμασταν παντρεμένοι. Γιατί λοιπόν δουλεύαμε σε μια πόλη που απείχε περίπου 400 χιλιόμετρα από το σπίτι μας; Πώς ήταν η ζωή της πόλης σε σύγκριση με την αγροτική ζωή στη Ζουλουλάνδη; Επίσης, έφερε η συναναστροφή μας με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά οφέλη στις οικογένειές μας που βρίσκονταν πίσω στο σπίτι;

Η Ζωή στη Ζουλουλάνδη

Γεννήθηκα στη Ζουλουλάνδη της Νότιας Αφρικής το 1908. Η οικογένειά μας ζούσε στην επαρχία Μσίνγκα, μια περιοχή με καταπράσινες πεδιάδες, λόφους και αγκαθωτά δέντρα. Εδώ, το φθινόπωρο, τα μυτερά λουλούδια του δέντρου αλόη καλύπτουν το τοπίο με εκτυφλωτικό κόκκινο χρώμα. Τα βοοειδή και οι κατσίκες βόσκουν στις πλαγιές των λόφων ανάμεσα στα δέντρα. Κράαλ (καλύβες κατά ομάδες) και χωράφια με καλαμπόκι είναι διασκορπισμένα στις πεδιάδες, αφού το καλαμπόκι είναι βασικό είδος διατροφής της φυλής Ζουλού.

Το δικό μας κράαλ, όπως και τα υπόλοιπα, αποτελούνταν από μια καλύβα για τους γονείς μου, μια για την αδελφή μου και μια για εμένα και τον αδελφό μου. Μια άλλη καλύβα χρησίμευε ως η κουζίνα της οικογένειας, καθώς επίσης υπήρχε μια για αποθήκευση. Η κάθε καλύβα είχε κωνικό σχήμα, έναν τοίχο που ήταν φτιαγμένος από λάσπη και είχε ύψος περίπου ένα μέτρο και μια θολωτή σκεπή φτιαγμένη από άχυρα. Ανάμεσα στις καλύβες οι κότες σκάλιζαν το χώμα ψάχνοντας με το ράμφος τους για τροφή, και εκεί κοντά υπήρχε μια μάντρα για τα βοοειδή. Η οικογένειά μου ήταν ικανοποιημένη με αυτή την απλή αγροτική ζωή. Είχαμε τροφή και στέγη, και ο πατέρας μου δεν χρειαζόταν εξωτερική απασχόληση.

Εντούτοις, η ηρεμία που επικρατεί στις αγροτικές περιοχές της Ζουλουλάνδης έχει διαταραχτεί πολλές φορές. Αυτοί οι υπέροχοι λόφοι και τα ποτάμια έχουν ποτιστεί με ανθρώπινο αίμα. Στις αρχές του 19ου αιώνα, στη Ζουλουλάνδη ζούσαν διάφορες ανεξάρτητες φυλές. Τότε παρουσιάστηκε ένας πολεμιστής Ζουλού που ονομαζόταν Σάκα. Ο στρατός του επιτέθηκε σε όλες τις γειτονικές φυλές. Όσοι επέζησαν έφυγαν ή αφομοιώθηκαν στο έθνος των Ζουλού.

Αργότερα, άρχισαν να διεξάγονται μάχες ανάμεσα στους Ζουλού και στους Ολλανδούς αποίκους. Μια από αυτές έγινε σε έναν ποταμό που δεν απείχε πολύ από το σπίτι μας. Χύθηκε τόσο πολύ αίμα ώστε το νερό έγινε κόκκινο, και έτσι του δόθηκε το όνομα Μπλαντ Ρίβερ (Ποταμός Αίματος). Μετά ήρθαν τα βρετανικά στρατεύματα. Σε ένα λόφο που ονομάζεται Ισαντλουάνα, όχι μακριά από το σπίτι μου, σφαγιάστηκαν χιλιάδες άνθρωποι σε μια από τις πολλές σφοδρές μάχες που έγιναν ανάμεσα στους Βρετανούς και στους Ζουλού στρατιώτες. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι ποτέ δεν ήρθε διαρκής ειρήνη στο δικό μας τμήμα της Ζουλουλάνδης. Κατά καιρούς, τα παλιά φυλετικά μίση ξαναφουντώνουν.

Αναζήτηση για Υλικά Πλούτη

Η μητέρα μου πέθανε όταν ήμουν πέντε ετών. Ο πατέρας μου και η μεγαλύτερη αδελφή μου, η Μπερτίνα, με φρόντισαν και με βοήθησαν να λάβω εξαετή σχολική εκπαίδευση. Κατόπιν, σε ηλικία 19 ετών, άρχισα να εργάζομαι ως υπάλληλος σε ένα κατάστημα στη γειτονική πόλη Ντάντι.

Άκουσα ότι πολλοί νέοι κέρδιζαν περισσότερα χρήματα στην πόλη του Γιοχάνεσμπουργκ, το κέντρο της βιομηχανίας εξόρυξης χρυσού στη Νότια Αφρική. Έτσι, τον επόμενο χρόνο μετακόμισα στο Γιοχάνεσμπουργκ και εργάστηκα επί πολλά χρόνια ως αφισοκολλητής.

Στο Γιοχάνεσμπουργκ, εντυπωσιάστηκα όταν είδα τα θέλγητρα και τις ευκαιρίες που υπήρχαν, αλλά σύντομα συνειδητοποίησα ότι η ζωή της πόλης υπέσκαπτε τις παραδοσιακές ηθικές αξίες του λαού μου. Ωστόσο, αν και πολλοί νέοι εγκατέλειψαν τις οικογένειές τους οι οποίες ζούσαν στις αγροτικές περιοχές, εγώ ποτέ δεν ξέχασα τη δική μου και τακτικά τους έστελνα χρήματα.

Ο πατέρας μου πέθανε το 1938. Εφόσον ήμουν ο μεγαλύτερος γιος, το έθιμο των Ζουλού με ανάγκασε να «αναβιώσω» το οικογενειακό μας κράαλ. Έτσι, τον επόμενο χρόνο, παντρεύτηκα μια κοπέλα από τη Ζουλουλάνδη, την Κλοντίνα Μαντόντο. Μολονότι ήμουν παντρεμένος, συνέχισα να εργάζομαι 400 χιλιόμετρα μακριά, στο Γιοχάνεσμπουργκ. Τα περισσότερα άτομα της ηλικίας μου έκαναν το ίδιο. Αν και ήταν οδυνηρό να είμαι αποχωρισμένος από την οικογένειά μου για μεγάλες περιόδους, ένιωθα την υποχρέωση να τους βοηθήσω να απολαύσουν υψηλότερο βιοτικό επίπεδο.

Υλικά ή Πνευματικά Πλούτη;

Η μητέρα ήταν η μόνη που πήγαινε στην εκκλησία από την οικογένειά μας, και η Αγία Γραφή της ήταν το μοναδικό βιβλίο που υπήρχε στο σπίτι μας. Λίγο καιρό μετά το θάνατό της, έμαθα να διαβάζω και να γράφω και άρχισα αμέσως να διαβάζω την Αγία Γραφή. Αλλά οι δοξασίες και οι συνήθειες των εκκλησιών άρχισαν να με ενοχλούν. Για παράδειγμα, τα μέλη τους εξακολουθούσαν να χαίρουν εκτίμησης παρ’ όλο που διέπρατταν πορνεία. Ρώτησα τους ιεροκήρυκες για αυτές τις ασυνέπειες, αλλά κανείς τους δεν μου έδωσε ικανοποιητική εξήγηση.

Ενώ βρισκόμασταν στο Γιοχάνεσμπουργκ, ο Έλιας Κουνένε και εγώ αποφασίσαμε να αναζητήσουμε την αληθινή θρησκεία. Επισκεφτήκαμε τις εκκλησίες στη γειτονιά μας αλλά δεν μείναμε ικανοποιημένοι με καμιά από αυτές. Κατόπιν, ο Έλιας συνάντησε τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Όταν προσπάθησε να μου εξηγήσει τι είχε μάθει από αυτούς, του είπα ότι είχε παροδηγηθεί. Αλλά αφού άκουσα τη συζήτηση που είχε με ιθύνοντες εκκλησιών του Χριστιανικού κόσμου και είδα την ανικανότητά τους να αποδείξουν ότι έκανε λάθος, άρχισα να διαβάζω τα έντυπα της Εταιρίας Σκοπιά που μου έδωσε ο Έλιας. Τότε ήταν που έκανα εκείνο το αξέχαστο ταξίδι με το τρένο στη διάρκεια του οποίου ο Έλιας με βοήθησε να διακρίνω πόσο επικίνδυνο ήταν να εμπιστεύομαι στο μούτι.—Δευτερονόμιον 18:10-12· Παροιμίαι 3:5, 6.

Στη συνέχεια, μαζί με τον Έλιας, συνταυτίστηκα με την πρώτη εκκλησία μαύρων Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Γιοχάνεσμπουργκ. Το 1942, αφού αφιέρωσα τη ζωή μου στον Ιεχωβά, βαφτίστηκα στο Ορλάντο του Σοβέτο. Όταν επέστρεφα στο σπίτι μου στη Ζουλουλάνδη προσπαθούσα να μεταδώσω τις πεποιθήσεις μου στην Κλοντίνα, αλλά αυτή ήταν βαθιά αναμειγμένη σε εκκλησιαστικές δραστηριότητες του Χριστιανικού κόσμου.

Ωστόσο, άρχισε να συγκρίνει τα έντυπά μας με την Αγία Γραφή της και σταδιακά η αλήθεια του Λόγου του Θεού άγγιξε την καρδιά της. Βαφτίστηκε το 1945. Έγινε ζηλώτρια Χριστιανή διάκονος, η οποία μετέδιδε την αλήθεια της Αγίας Γραφής στους γείτονές της και την ενστάλαζε στην καρδιά των παιδιών μας.

Στο μεταξύ, στο Γιοχάνεσμπουργκ, είχα το προνόμιο να βοηθήσω μερικά άτομα να γνωρίσουν την αλήθεια της Αγίας Γραφής. Το 1945 υπήρχαν τέσσερις εκκλησίες με μαύρους αδελφούς στα περίχωρα του Γιοχάνεσμπουργκ, και εγώ υπηρέτησα ως προεδρεύων επίσκοπος της Εκκλησίας Σμολ Μάρκετ. Αργότερα, δόθηκε Γραφική κατεύθυνση στους παντρεμένους άντρες οι οποίοι εργάζονταν μακριά από τα σπίτια τους να επιστρέψουν στις οικογένειές τους και να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις ευθύνες που είχαν ως κεφαλές οικογένειας.—Εφεσίους 5:28-31· 6:4.

Ο Έλιας έφυγε πρώτος από το Γιοχάνεσμπουργκ, και δεν χώρισε ποτέ ξανά από την οικογένειά του. Ως αποτέλεσμα η σύζυγός του και τα πέντε παιδιά του έγιναν δραστήριοι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Ο Έλιας ανέθρεψε επίσης τέσσερα ορφανά ανίψια, τα οποία έγιναν αφιερωμένοι Μάρτυρες. Πέθανε το 1983 αφού είχε θέσει ένα θαυμάσιο παράδειγμα συμμορφωνόμενος πιστά με τις κατευθύνσεις που δίνει ο Ιεχωβά μέσω του Λόγου του και της επίγειας οργάνωσής του.

Το 1949 άφησα τη δουλειά μου στο Γιοχάνεσμπουργκ προκειμένου να φροντίσω για την οικογένειά μου με τον τρόπο που θέλει ο Ιεχωβά. Όταν επέστρεψα στο σπίτι έπιασα δουλειά κοντά σε έναν επιθεωρητή ζώων ως βοηθός στη βύθιση ζώων σε λουτρό με παρασιτοκτόνα. Ήταν δύσκολο να συντηρώ μια οικογένεια με έξι παιδιά με τον πενιχρό μισθό που έπαιρνα. Έτσι, για να αντεπεξέρχομαι στα έξοδα, πουλούσα επίσης λαχανικά και καλαμπόκι τα οποία καλλιεργούσαμε στο σπίτι.

Ευλογίες Μεγαλύτερης Αξίας

Αν και η οικογένειά μας δεν ήταν πλούσια από υλική άποψη, είχαμε πνευματικούς θησαυρούς επειδή δίναμε προσοχή στις εξής κατευθύνσεις του Ιησού: «Σταματήστε να συσσωρεύετε για τον εαυτό σας θησαυρούς πάνω στη γη, όπου ο σκόρος και η σκουριά καταστρέφουν και όπου κλέφτες κάνουν διαρρήξεις και κλέβουν. Απεναντίας, να συσσωρεύετε για τον εαυτό σας θησαυρούς στον ουρανό, όπου ούτε ο σκόρος ούτε η σκουριά καταστρέφουν και όπου κλέφτες δεν κάνουν διαρρήξεις ούτε κλέβουν».—Ματθαίος 6:19, 20.

Η απόκτηση αυτών των πνευματικών θησαυρών απαιτεί σκληρή εργασία, σαν και αυτή που απαιτείται όταν σκάβει κανείς για χρυσό στα ορυχεία γύρω από το Γιοχάνεσμπουργκ. Κάθε βράδυ διάβαζα ένα Γραφικό εδάφιο με τα παιδιά μου και ζητούσα από το καθένα να μου πει τι είχε μάθει. Τα σαββατοκύριακα τα έπαιρνα μαζί μου, με τη σειρά, στο έργο κηρύγματος. Καθώς περπατούσαμε από κράαλ σε κράαλ, συζητούσα μαζί τους Γραφικά ζητήματα και προσπαθούσα να εντυπώσω στην καρδιά τους τούς υψηλούς ηθικούς κανόνες της Αγίας Γραφής.—Δευτερονόμιον 6:6, 7.

Παραδείγματος χάρη, για να είμαι σίγουρος ότι τα παιδιά μας δεν έκλεβαν, βεβαιωνόμουν πως κάθε αντικείμενο που έφερναν στο σπίτι δεν ήταν κλεμμένο. (Εφεσίους 4:28) Παρόμοια, αν ένα από αυτά έλεγε ψέματα, δεν δίσταζα να χρησιμοποιήσω τη ράβδο της διαπαιδαγώγησης. (Παροιμίαι 22:15, ΜΝΚ ) Απαιτούσα επίσης να εκδηλώνουν κατάλληλο σεβασμό για τους ηλικιωμένους.—Λευιτικόν 19:32.

Ως κεφαλή της οικογένειας, έδινα το παράδειγμα με το να μη χάνω συναθροίσεις και απαιτούσα να τις παρακολουθούν και τα παιδιά επίσης. Φρόντιζα το κάθε παιδί να έχει υμνολόγιο, Αγία Γραφή και οποιοδήποτε άλλο έντυπο χρησιμοποιούνταν στις συναθροίσεις. Επίσης, προετοιμαζόμασταν μαζί για τις συναθροίσεις μας, και αν κάποιο παιδί δεν έδινε σχόλια, προσπαθούσα να το βοηθήσω να το κάνει αυτό στην επόμενη συνάθροιση.

Επί πολλά χρόνια η δική μας οικογένεια ήταν η μόνη που βρισκόταν σε θέση να παράσχει φιλοξενία στους περιοδεύοντες επισκόπους. Αυτοί οι αντιπρόσωποι της Εταιρίας Σκοπιά άσκησαν θαυμάσια επιρροή στα παιδιά μας και τους εμφύτευσαν την επιθυμία να γίνουν σκαπανείς, δηλαδή ολοχρόνιοι διάκονοι. Η σύζυγός μου και εγώ χαρήκαμε πολύ όταν ο μεγαλύτερος γιος μας, ο Άφρικα, άρχισε να κάνει σκαπανικό αφού συμπλήρωσε δέκα χρόνια σχολικής εκπαίδευσης. Τελικά υπηρέτησε ως περιοδεύων επίσκοπος και αργότερα προσκλήθηκε να πάει στο γραφείο τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά στη Νότια Αφρική, όπου υπηρέτησε ως μεταφραστής. Τώρα είναι παντρεμένος και έχει δικά του παιδιά. Υπηρετεί ως πρεσβύτερος σε μια εκκλησία της Ζουλουλάνδης καθώς επίσης έχει το προνόμιο να βοηθάει το τμήμα της Νότιας Αφρικής σε σχέση με τα νομικά προβλήματα που εγείρονται κατά καιρούς λόγω ζητημάτων που περιλαμβάνουν την αληθινή λατρεία.

Συνολικά, είχαμε πέντε αγόρια και ένα κορίτσι. Και τα έξι παιδιά έχουν τώρα μεγαλώσει και είναι ισχυρά πνευματικά. Αυτό έχει γεμίσει την καρδιά μας με μεγάλη ευτυχία—μια βαθιά ικανοποίηση η οποία δεν μπορεί ποτέ να αγοραστεί με υλικά πράγματα. Τέσσερις από τους γιους μου υπηρετούν ως πρεσβύτεροι στις εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά με τις οποίες είναι συνταυτισμένοι. Ένας από αυτούς, ο Θεόφιλος, απολαμβάνει τώρα το προνόμιο της υπηρεσίας Μπέθελ στο τμήμα της Νότιας Αφρικής.

Μεταδίδουμε την Αλήθεια στη Ζουλουλάνδη

Όταν τελικά επέστρεψα για να ζήσω μαζί με την οικογένειά μου στη Ζουλουλάνδη το 1949, υπήρχαν μόνο τρεις διαγγελείς της Βασιλείας στην Εκκλησία Κολέσι στην οποία ανήκαμε. Αργότερα, η εκκλησία μεγάλωσε και ιδρύθηκε μια δεύτερη εκκλησία 30 χιλιόμετρα μακριά, στο χωριό Πόμεροϊ.

Στο πέρασμα των ετών το έργο μας κηρύγματος μερικές φορές παρεμποδιζόταν εξαιτίας του ότι ξεσπούσαν εχθροπραξίες ανάμεσα σε φατρίες στις διάφορες κοινότητες. Οι εκκλησιαζόμενοι αναμειγνύονται σε αυτές τις φυλετικές εχθροπραξίες. Μόνο οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι γνωστοί για την ουδετερότητά τους. Κάποτε, ξέσπασαν συμπλοκές ανάμεσα στις φυλές Μαμπάσο και Μαμπόμβου σε μια περιοχή στην οποία φρόντιζα για την απολύμανση βοοειδών. Οι άνθρωποι στην περιοχή ανήκαν στη φυλή Μαμπάσο και φυσιολογικά θα μπορούσαν να με είχαν σκοτώσει επειδή γνώριζαν ότι προερχόμουν από τη φυλή Μαμπόμβου. Ωστόσο, γνώριζαν επίσης ότι ήμουν Μάρτυρας του Ιεχωβά και έτσι δεν με έβλαψαν.

Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, τα περιστατικά των φυλετικών εχθροπραξιών χειροτέρεψαν και η επαρχία Μσίνγκα έγινε πολύ επικίνδυνη. Μαζί με μερικούς άλλους, αποφάσισα να μετακομίσω με την οικογένεια σε ένα πιο ειρηνικό μέρος της Ζουλουλάνδης. Το 1978 εγκατασταθήκαμε στην πόλη Νονγκόμα, όπου συνταυτιστήκαμε με την Εκκλησία Λιντίζουε. Τον επόμενο χρόνο, η αγαπημένη μου σύζυγος, η Κλοντίνα, πέθανε. Η απώλειά της αποτέλεσε ισχυρό χτύπημα για εμένα, και η υγεία μου επιδεινώθηκε σοβαρά.

Εντούτοις, με την παρ’ αξία καλοσύνη του Ιεχωβά, ανέρρωσα αρκετά ώστε να μπορώ να αρχίσω την υπηρεσία σκαπανέα δυο χρόνια αργότερα. Πόσο ευγνώμων είμαι στον Ιεχωβά για το ότι η υγεία μου έχει στην πραγματικότητα βελτιωθεί με αυτή την αύξηση στη δραστηριότητα του κηρύγματος! Τώρα είμαι 85 ετών και μπορώ ακόμα να διαθέτω κατά μέσο όρο 90 και πλέον ώρες στο έργο κηρύγματος κάθε μήνα. Τον Ιανουάριο του 1992, μετακόμισα με το γιο μου, τον Νίκολας, στο Μάντεν, μια περιοχή της Ζουλουλάνδης όπου υπάρχει ανάγκη για περισσότερους διαγγελείς της Βασιλείας.

Πόσο ευγνώμων είμαι για την κατεύθυνση της οργάνωσης του Ιεχωβά η οποία ενθάρρυνε άτομα σαν και εμένα να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στις πνευματικές ανάγκες της οικογένειάς μας! Οι ευλογίες που έχουν προκύψει είναι πολύ ανώτερες από οτιδήποτε μπορεί να αγοραστεί με χρήματα. (Παροιμίαι 10:22) Αινώ τον Ιεχωβά για όλα αυτά και προσεύχομαι να έρθει ο καιρός που η Βασιλεία του θα μεταμορφώσει αυτή τη γη σε παράδεισο. Τότε η ζωή σε αυτούς τους όμορφους λόφους και τις κοιλάδες της Ζουλουλάνδης θα είναι για πάντα ήρεμη καθώς οι κάτοικοι «θέλουσι κάθησθαι έκαστος υπό την άμπελον αυτού και υπό την συκήν αυτού» ενώ «δεν θέλει υπάρχει ο εκφοβών».—Μιχαίας 4:4.