Η Πρόκληση της Θρησκευτικής Ποικιλομορφίας

ΚΑΤΑ τη διάρκεια του Μεσαίωνα, οι πολίτες της ίδιας χώρας συνήθως είχαν την ίδια θρησκεία. Μέχρι και το τέλος του 19ου αιώνα, στην Ευρώπη ήταν γνωστές μόνο λίγες μεγάλες θρησκείες: ο Καθολικισμός και ο Προτεσταντισμός στα δυτικά, η Ορθοδοξία και ο Ισλαμισμός στα ανατολικά, καθώς και ο Ιουδαϊσμός. Σήμερα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, υπάρχει αναμφίβολα πολύ μεγαλύτερη ποικιλομορφία. Άγνωστες θρησκείες έχουν καθιερωθεί, είτε επειδή τις ασπάστηκαν άτομα από τον γηγενή πληθυσμό είτε επειδή τις εισήγαγαν μετανάστες και πρόσφυγες.

Έτσι λοιπόν, σε χώρες όπως η Αυστραλία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, συναντούμε σήμερα πολλούς Μουσουλμάνους, Βουδιστές και Ινδουιστές. Συγχρόνως, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ως Χριστιανοί κηρύττουν δραστήρια σε 240 χώρες. Σε 14 από αυτές τις χώρες, ο αριθμός των ενεργών Μαρτύρων ξεπερνάει τα 150.000 άτομα.​—Βλέπε πλαίσιο «Μάρτυρες του Ιεχωβά​—Μια Διεθνώς Γνωστή Θρησκεία».

Η ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει τις τοπικές θρησκείες μπορεί να αποτελεί πρόκληση για τον εκπαιδευτικό. Λόγου χάρη, μπορεί να ανακύψουν ορισμένα σημαντικά ερωτήματα όσον αφορά δημοφιλείς γιορτές: Θα πρέπει να επιβάλλεται η τήρηση όλων των γιορτών σε κάθε μαθητή και μαθήτρια​—ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους; Η πλειονότητα πιθανώς να μη βρίσκει τίποτα το εσφαλμένο σε αυτές τις γιορτές. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να γίνεται σεβαστή και η άποψη των οικογενειών που ανήκουν σε κάποια μειονότητα; Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη άλλος ένας παράγοντας: Σε χώρες όπου ο νόμος διαχωρίζει την Εκκλησία από το Κράτος και το μάθημα των θρησκευτικών δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα διδασκαλίας, δεν θα ήταν παράδοξο να είναι υποχρεωτική η τήρηση τέτοιων γιορτών στο σχολείο;

Γενέθλια

Θα μπορούσαν να προκύψουν παρανοήσεις ακόμη και για γιορτές που συνδέονται ελάχιστα, αν όχι καθόλου, με κάποια συγκεκριμένη θρησκεία. Αυτό ισχύει για τα γενέθλια, που γιορτάζονται σε πολλά σχολεία. Μολονότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σέβονται το δικαίωμα που έχουν οι άλλοι να γιορτάζουν γενέθλια, ασφαλώς γνωρίζετε ότι οι ίδιοι επιλέγουν να μη συμμετέχουν. Αλλά ίσως να μη γνωρίζετε γιατί εκείνοι και τα παιδιά τους έχουν πάρει αυτή την απόφαση.

Το Βιβλίο των Θρησκειών (Le livre des religions), μια εγκυκλοπαίδεια με ευρεία κυκλοφορία στη Γαλλία, αποκαλεί αυτό το έθιμο τελετή και το συμπεριλαμβάνει στον κατάλογο με τις «κοσμικές τελετουργίες». Αν και σήμερα οι γιορτές γενεθλίων θεωρούνται αβλαβές έθιμο, στην πραγματικότητα έχουν τις ρίζες τους στην ειδωλολατρία.

Η Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια (The Encyclopedia Americana, έκδοση 1991) δηλώνει: «Ο αρχαίος κόσμος της Αιγύπτου, της Ελλάδας, της Ρώμης και της Περσίας γιόρταζε τα γενέθλια θεών, βασιλιάδων και ευγενών». Οι συγγραφείς Ραλφ και Άντελιν Λίντον αποκαλύπτουν τον λόγο πίσω από αυτό. Στο βιβλίο τους Το Βάθος της Γνώσης για τα Γενέθλια (The Lore of Birthdays), γράφουν: «Η Μεσοποταμία και η Αίγυπτος, τα λίκνα του πολιτισμού, ήταν και οι πρώτες περιοχές στις οποίες οι άνθρωποι θυμούνταν και τιμούσαν τα γενέθλιά τους. Η τήρηση αρχείων με γενέθλιες ημερομηνίες ήταν σημαντική κατά την αρχαιότητα, κυρίως επειδή η ημερομηνία γέννησης ήταν απαραίτητη για τη δημιουργία ωροσκοπίου». Αυτός ο άμεσος συσχετισμός των γενεθλίων με την αστρολογία προβληματίζει έντονα όσους την αποφεύγουν βάσει όσων αναφέρει η Αγία Γραφή για αυτήν.​—Ησαΐας 47:13-15.

Δεν είναι λοιπόν άξιο απορίας που στην Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia) διαβάζουμε τα εξής: «Οι πρώτοι Χριστιανοί δεν γιόρταζαν τη γέννηση [του Χριστού], επειδή θεωρούσαν τον εορτασμό της γέννησης οποιουδήποτε ατόμου ειδωλολατρικό έθιμο».​—Τόμος 3, σελίδα 416.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά επιλέγουν να μη συμμετέχουν σε εορταστικές εκδηλώσεις γενεθλίων. Ασφαλώς, η γέννηση ενός παιδιού είναι ένα ευτυχές, χαρμόσυνο γεγονός. Φυσικά, όλοι οι γονείς χαίρονται καθώς τα παιδιά τους μεγαλώνουν και αναπτύσσονται χρόνο με τον χρόνο. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά γεμίζουν και εκείνοι χαρά εκδηλώνοντας την αγάπη τους στην οικογένεια και στους φίλους τους, χαρίζοντάς τους δώρα και διασκεδάζοντας μαζί τους. Ωστόσο, δεδομένης της προέλευσης των γενεθλίων, προτιμούν να το κάνουν αυτό σε άλλες ημερομηνίες κατά τη διάρκεια του έτους.​—Λουκάς 15:22-25· Πράξεις 20:35.

Χριστούγεννα

Τα Χριστούγεννα γιορτάζονται σε όλο τον κόσμο, ακόμη και σε πολλές μη Χριστιανικές χώρες. Εφόσον αυτή η γιορτή είναι αποδεκτή από τις περισσότερες θρησκείες του Χριστιανικού κόσμου, ίσως φαίνεται παράξενο που οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν τη γιορτάζουν. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Όπως δηλώνουν ξεκάθαρα πολλές εγκυκλοπαίδειες, τα γενέθλια του Ιησού ορίστηκαν αυθαίρετα στις 25 Δεκεμβρίου για να συμπίπτουν με μια ειδωλολατρική ρωμαϊκή γιορτή. Προσέξτε τις ακόλουθες δηλώσεις:

«Η ημερομηνία γέννησης του Χριστού δεν είναι γνωστή. Τα ευαγγέλια δεν αποκαλύπτουν ούτε την ημέρα ούτε το μήνα».​—Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia), Τόμος 3, σελίδα 656.

«Τα περισσότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα που επικρατούν σήμερα στην Ευρώπη ή που έχουν καταγραφεί από προγενέστερους καιρούς δεν είναι γνήσια Χριστιανικά έθιμα αλλά ειδωλολατρικά, τα οποία η Εκκλησία έχει αφομοιώσει ή ανέχεται. . . . Τα Σατουρνάλια της Ρώμης αποτέλεσαν το πρότυπο για τα περισσότερα από τα εύθυμα έθιμα της περιόδου των Χριστουγέννων».​—Εγκυκλοπαίδεια της Θρησκείας και της Ηθικής (Encyclopædia of Religion and Ethics, Εδιμβούργο, 1910), επιμέλεια Τζέιμς Χάστινγκς, Τόμος 3, σελίδες 608, 609.

«Τα Χριστούγεννα γιορτάζονται στις 25 Δεκεμβρίου σε όλες τις Χριστιανικές εκκλησίες από τον τέταρτο αιώνα. Τότε, αυτή ήταν η ημερομηνία της ειδωλολατρικής γιορτής του χειμερινού ηλιοστασίου που ονομαζόταν η “Γέννηση (natale στη λατινική) του Ήλιου”, επειδή φαινόταν σαν να ξαναγεννιόταν ο ήλιος καθώς οι μέρες άρχιζαν να μεγαλώνουν. Στη Ρώμη, η Εκκλησία υιοθέτησε αυτό το εξαιρετικά δημοφιλές έθιμο . . . προσδίδοντάς του καινούριο νόημα».​—Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια (Encyclopædia Universalis, 1968, στη γαλλική), Τόμος 19, σελίδα 1375.

«Η εξέλιξη της γιορτής των Χριστουγέννων επηρεάστηκε από την αντίθεση με τις ειδωλολατρικές εορταστικές εκδηλώσεις για τον Sol Invictus [Ακατανίκητο Ήλιο] (Μίθρα). Από την άλλη, η 25η Δεκεμβρίου, ως η ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, ταυτίστηκε με το φως που απλώθηκε στον κόσμο μέσω του Χριστού και ως εκ τούτου ο συμβολισμός του Sol Invictus μεταφέρθηκε στον Χριστό».​—Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους (Brockhaus Enzyklopädie, στη γερμανική), Τόμος 20, σελίδα 125.

Πώς αντέδρασαν ορισμένοι όταν έμαθαν την αλήθεια για τα Χριστούγεννα; Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The Encyclopædia Britannica) παρατηρεί: «Το 1644, οι Άγγλοι Πουριτανοί απαγόρευσαν κάθε εορταστική εκδήλωση ή θρησκευτική λειτουργία μέσω κοινοβουλευτικής πράξης, με το σκεπτικό ότι αυτά [τα Χριστούγεννα] αποτελούσαν ειδωλολατρική γιορτή, και έδωσαν την εντολή να τηρείται η ημέρα ως νηστεία. Ο Κάρολος Β΄ επανέφερε τις εορταστικές εκδηλώσεις, αλλά οι Σκωτσέζοι προσκολλήθηκαν στην άποψη των Πουριτανών». Οι πρώτοι Χριστιανοί δεν γιόρταζαν τα Χριστούγεννα, και το ίδιο ισχύει για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά σήμερα​—δεν τα γιορτάζουν ούτε συμμετέχουν σε δραστηριότητες που σχετίζονται με αυτά.

Ωστόσο, η Αγία Γραφή αναφέρεται με θετικό τρόπο στην προσφορά δώρων και στην πρόσκληση συγγενών και φίλων για ένα απολαυστικό γεύμα σε άλλες περιστάσεις. Παροτρύνει τους γονείς να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους ώστε να είναι γενναιόδωρα από καρδιάς, αντί να κάνουν απλώς δώρα για να τηρούνται τα προσχήματα. (Ματθαίος 6:2, 3) Τα παιδιά των Μαρτύρων του Ιεχωβά διδάσκονται να δείχνουν ανεκτικότητα και σεβασμό, πράγμα που περιλαμβάνει την αναγνώριση του δικαιώματος που έχουν οι άλλοι να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα. Με τη σειρά τους, και εκείνα το εκτιμούν όταν γίνεται σεβαστή η απόφασή τους να μη συμμετέχουν σε χριστουγεννιάτικες γιορτές.

Άλλες Γιορτές

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διακρατούν την ίδια στάση και σε άλλες γιορτές, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει θρησκευτικές, που τηρούνται στη διάρκεια του σχολικού έτους, όπως τα Θεοφάνεια, οι Απόκριες, το Πάσχα, το Χαλοουίν, καθώς και οι Φέστας Ζουνίνας στη Βραζιλία και το Σετσουμπούν στην Ιαπωνία. Σε σχέση με αυτές τις γιορτές ή οποιαδήποτε άλλη που δεν αναφέρεται εδώ, οι γονείς που είναι Μάρτυρες ή τα παιδιά τους θα χαρούν πολύ να απαντήσουν σε οποιαδήποτε ερωτήματα μπορεί να έχετε.