ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΣΚΕΨΗΣ
Ο εβραϊκός όρος μεζιμμάχ χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει την ικανότητα σκέψης, δηλαδή την ικανότητα που έχει κάποιος να εξετάζει με σοφία και περίσκεψη ένα ζήτημα, βασιζόμενος σε βαθιά γνώση. (Παρ 5:2· 8:12) Επίσης προσδιορίζει τα δόλια σχέδια, τις επινοήσεις και τις ανόητες σκέψεις των πονηρών. (Ψλ 10:2, 4· 21:11· 37:7· 139:19, 20· Παρ 12:2· 24:8· Ιερ 11:15) Τέλος, προσδιορίζει τις “σκέψεις” του Ιεχωβά Θεού ή της «καρδιάς» του οι οποίες γίνονται για κάποιον σκοπό. (Ιωβ 42:2· Ιερ 23:20· 30:24· 51:11)
Ένας από τους στόχους των Παροιμιών είναι να δώσουν στον νέο γνώση και ικανότητα σκέψης. (Παρ 1:1-4) Οι πληροφορίες που περιέχονται στις Παροιμίες καθιστούν κάποιον ικανό να διαμορφώνει υγιείς σκέψεις και απόψεις που μπορούν να κατευθύνουν τη ζωή του έτσι ώστε να έχει νόημα. Η ικανότητα σκέψης τον διαφυλάττει από το να ακολουθεί εσφαλμένη πορεία και να συναναστρέφεται με ανθρώπους που θα τον επηρέαζαν προς το κακό, επειδή τον βοηθάει να διακρίνει πού θα οδηγούσε μια τέτοια ενέργεια. Το αποτέλεσμα είναι να έχει ευλογία. Η σοφία και η ικανότητα σκέψης τον διαφυλάττουν από το να αναμειχθεί σε δραστηριότητες που οδηγούν σε συμφορά, και έτσι αποδεικνύονται ζωή για την ψυχή του. Απολαμβάνει ασφάλεια, εφόσον δεν χρειάζεται να φοβάται μήπως τον καταφθάσει η κρίση έχοντας γίνει ένοχος αδικοπραγίας.—Παρ 3:21-25.
Ωστόσο, όποιος ασκεί όντως την ικανότητα σκέψης είναι δυνατόν να γίνει επίσης αντικείμενο μίσους. Ίσως αυτό εννοεί το εδάφιο Παροιμίες 14:17: “Ο άνθρωπος που έχει ικανότητες σκέψης μισείται”. Συνήθως, οι μη σκεπτόμενοι άνθρωποι βλέπουν με κακό μάτι όσους αξιοποιούν τις διανοητικές τους ικανότητες. Επίσης, κατά κανόνα, όσοι χρησιμοποιούν τη διάνοιά τους για να κάνουν το θέλημα του Θεού μισούνται. Όπως είπε ο Ιησούς Χριστός: «Επειδή . . . δεν είστε μέρος του κόσμου, αλλά εγώ σας έχω εκλέξει και ξεχωρίσει από τον κόσμο, γι’ αυτό σας μισεί ο κόσμος». (Ιωα 15:19) Βέβαια, ο όρος της πρωτότυπης γλώσσας που αποδίδεται «ικανότητες σκέψης» στο εδάφιο Παροιμίες 14:17 είναι δυνατόν να περιλαμβάνει και τις κακόβουλες σκέψεις. Επομένως, το εν λόγω εδάφιο μπορεί να σημαίνει επίσης ότι ο άνθρωπος που μηχανεύεται το κακό μισείται, γι’ αυτό και μερικές μεταφράσεις λένε ανάλογα: «Και ο άνθρωπος των πονηρών επινοήσεων μισείται».—JP, Ro.