الف۲
ویژگیهای این ترجمه
در سال ۱۹۵۰ میلادی، ترجمۀ دنیای جدید نوشتههای مقدّس یونانی که به عهد جدید معروف است، به زبان انگلیسی چاپ و توزیع شد و چند سال بعد، یعنی در سال ۱۹۶۱ بقیهٔ نوشتههای مقدّس یا همان عهد عتیق به چاپ رسید. از آن موقع به بعد، دهها میلیون نفر این امکان را داشتهاند که ترجمۀ دنیای جدید را که ترجمهای دقیق و روان از زبانهای اصلی است و به بیشتر از ۲۱۰ زبان ترجمه شده، بخوانند. ترجمۀ دنیای جدید نوشتههای مقدّس یونانی، در سال ۲۰۱۴ به زبان فارسی به چاپ رسید.
اما چون زبانها همیشه در حال تغییر و تحوّل هستند، کمیتهٔ ترجمهٔ کتاب مقدّس ضروری دانست که تغییراتی در ترجمهٔ متن بدهد تا متن آن برای خوانندههای امروزی دلنشین باشد. به همین دلیل، این ترجمهٔ فارسی از نظر سبک و انتخاب کلمات با بقیهٔ ترجمهها از چند جهت فرق دارد. بیایید به چند نمونه توجه کنیم:
استفاده از زبان امروزی و قابل فهم. در این ترجمه، به جای استفاده از کلمات سخت و قدیمی، تا جای ممکن از کلمات ساده و روزمره استفاده شده است. برای مثال، در بعضی آیهها به جای «نیکو» از کلمهٔ «خوب» استفاده شده است. (غَلاطیان ۵:۲۲؛ پیدایش ۱:۳۱ ؛ لوقا ۱۸:۱۸) همین طور به جای «ذرّیت» گاهی از کلمهٔ «نسل» و به جای «چَرخُشت» از عبارت «حوض شرابگیری» استفاده شده است.—پیدایش ۳:۱۵؛ مَتّی ۲۱:۳۳.
در ترجمهٔ کتاب مقدّس بعضی وقتها اشاره به مذکر یا مؤنث بودن کلمات زبان اصلی خواننده را گمراه میکند. اسمهای جمع در عبری و یونانی معمولاً مذکر هستند؛ چه به گروهی از مردان اشاره کند، چه به گروهی از مردان و زنان. مثلاً عبارت «پسران اسرائیل» میتواند به ۱۲ پسر یعقوب اشاره کند. (پیدایش ۴۶:۵) ولی در بیشتر مواقع به کل قوم اسرائیل اشاره میکند، یعنی هم مردان و هم زنان. در این موارد «قوم اسرائیل» یا «اسرائیلیان» ترجمه شده است. (خروج ۳۵:۲۹) همین طور در این ترجمه با توجه به مضمون متن گاهی به جای کلمهٔ «پسر» از «فرزند» استفاده شده است.—مزمور ۱۲۷:۳؛ امثال ۲۷:۱۱.
روشن کردن معنی اصطلاحات کتاب مقدّس. در این ترجمه معنی بعضی از اصطلاحات عبری و یونانی کتاب مقدس روشن شده است. مثلاً برای کلمهٔ عبری «شیول» و کلمهٔ یونانی «هادیس» در بعضی ترجمهها از کلمهٔ «هاویه» استفاده شده که برای خیلیها ناآشناست. در بعضی ترجمهها هم از عبارت «عالم مردگان» یا «عالم اموات» استفاده شده که ایدهٔ اشتباهی به خواننده میدهد. (جامعه ۹:۱۰) اما منظور از این دو کلمه، قبرستانی سمبولیک و عمومی برای انسانهاست، برای همین در این ترجمه از کلمات «گور» یا «قبر» استفاده شده و در پاورقی به شیول و هادیس اشاره شده است.—مزمور ۱۶:۱۰؛ اعمال ۲:۲۷.
در بعضی ترجمهها گفته شده که عیسی روی صلیب اعدام شد. اما این ترجمه نشان میدهد که عیسی روی «تیر» یا «تیر شکنجه» اعدام شد، نه روی صلیب. برای مثال در مَتّی ۱۰:۳۸ و مَرقُس ۸:۳۴ از عبارت «تیر شکنجه» استفاده شده است. در واژهنامه به کلمهای که در زبان اصلی برای این عبارت آمده و به معنی آن، اشاره شده است.
کلمهٔ «جهنّم» با عبارت «درّهٔ هِنّوم» جایگزین شده که معنی کلمهٔ زبان اصلی است. (مَتّی ۵: ۲۲، ۲۹، ۳۰؛ مَرقُس ۹: ۴۳؛ لوقا ۱۲: ۵) عبارت «درّهٔ هنوم» در واژهنامه به طور روشن و کامل توضیح داده شده است.
عبارت ‹ترس از خدا› برای بعضی از خوانندهها تصوّر منفی و اشتباهی ایجاد میکرد، برای همین در بیشتر آیات به صورت ‹احترام عمیق به خدا› ترجمه شده و در پاورقی عبارت تحتاللفظی آن آمده است.—مزمور ۲:۱۱؛ امثال ۱:۷.
کلمهٔ «دل» در زبانهای عبری و یونانی گاهی مفهوم تحتاللفظی دارد و گاهی مفهوم سمبولیک. بنابراین این کلمه گاهی «دل» ترجمه شده و گاهی با توجه به مضمون آیات به شکلهای دیگر آمده است؛ مثل ‹قصد و نیّت› در پیدایش ۲۰:۶، «افکار» در امثال ۶:۱۴ یا «روحیه» در اِشَعْیا ۱۹:۱.
عبارتهای دیگری هم در کتاب مقدّس با توجه به مضمون ترجمه شده؛ مثل کلمهٔ «شاخ» که هم «قدرت» و هم «آبرو و حیثت» ترجمه شده است. این کلمه در واژهنامه توضیح داده شده است.—مزمور ۷۵:۴، ۵؛ ایّوب ۱۶:۱۵.
روانتر بودن متن. در این ترجمه، مکالمهٔ بین افراد و ابراز افکار و احساساتشان در دعا، تا جای ممکن به صورت محاورهای ترجمه شده است. برای مثال مکالمهٔ بین ابراهیم و یَهُوَه در پیدایش ۱۸: ۲۳-۳۲، دعای حَنّا در اول سموئیل ۱:۱۱ و دعای حَبَقوق در حَبَقوق ۱:۲، ۳.
تبدیل واحدها. در این ترجمه برای درک راحتتر متن، به جای واحدهای قدیمی از واحدهای امروزی برای طول و وزن و حجم استفاده شده و مقدار آنها به طور تقریبی بیان شده است. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به ضمیمهٔ ب۱۴ رجوع کنید و واحدهای قدیمی و امروزی را با هم مقایسه کنید.—پیدایش ۶:۱۵؛ مکاشفه ۱۶:۲۱.
تمام آیههای این کتاب با دعا و دقت زیاد و تحت نظارت و هدایت کمیتهٔ ترجمهٔ کتاب مقدّس ترجمه شده است.
چند ویژگی دیگر این ترجمه:
پاورقیهایی که در این ترجمه آمده، معمولاً به گروههای زیر دستهبندی میشوند:
«یا» این نوع پاورقیها، مفهوم عبارت زبان اصلی را با کلمات دیگری بیان میکنند. مثلاً در پیدایش ۱:۲ برای عبارت «نیروی فعال خدا» در پاورقی آمده، یا: «روح خدا.» همین طور در یوحنا ۱:۲۳ برای کلمهٔ «آماده» در پاورقی آمده، یا: «هموار.»
«یا احتمالاً» این نوع پاورقیها، ترجمهٔ درست دیگری از زبان اصلی است که مفهومش فرق دارد. مثلاً در مَرقُس ۱۰:۲۶ برای عبارت «از او» در پاورقی آمده، یا احتمالاً: «از یکدیگر.» همین طور در زَکَریا ۱۴:۲۱ برای کلمهٔ «کنعانیان» در پاورقی آمده، یا احتمالاً: «تاجران.»
«تحتاللفظی» این نوع پاورقیها، ترجمهٔ کلمه به کلمه از زبان اصلی یا معنی تحتالفظی یک اصطلاح است. مثلاً در متن اصلی رومیان ۱۵:۸ در رابطه با کلمهٔ «یهودیان» در پاورقی آمده، تحتاللفظی: «ختنهشدگان.»
پاورقیهای دیگر: معنی اسمها (مَتّی ۱:۲۱)؛ اطلاعاتی دربارهٔ واحدهای اندازهگیری (پیدایش ۶:۱۵)؛ ارجاع به ضمیمهها یا واژهنامه.—پیدایش ۲:۴؛ ۳:۲۴.
علامتهای نقلقول: در این ترجمه، اگر چند نقلقول درون هم آمده باشند، به ترتیب از علامتهای « » و ‹ › استفاده شده است. مثلاً در اِرْمیا ۷:۲-۷. همین طور وقتی حرفهای کسی در چند بند ادامه دارد، علامت نقلقول آخر هر بند بسته نمیشود، ولی در شروع هر بند باز میشود. فقط وقتی حرفهای او کاملاً تمام شود، علامت نقلقول بسته میشود. مثلاً در اِرْمیا ۷:۱۵، ۱۶.
در ابتدای کتاب بخش «جواب کتاب مقدّس به ۲۰ سؤال مهم» حاوی تعالیم پایهای کتاب مقدّس است. بلافاصله بعد از متن کتاب مقدّس «جدول کتابهای کتاب مقدّس،» «واژهیاب» و «واژهنامهٔ کتاب مقدّس» آمده است. واژهنامه معنی بعضی از عبارتها و اصطلاحهای کتاب مقدّس را توضیح میدهد. ضمیمهٔ الف شامل بخشهای زیر است: «اصول مربوط به ترجمهٔ کتاب مقدّس،» «ویژگیهای این ترجمه» «کتاب مقدّس چطور تا زمان ما حفظ شده است،» «اسم خدا در نوشتههای مقدّس عبری،» «اسم خدا در نوشتههای مقدّس یونانی،» «محور زمان: پیامبران و پادشاهان یهودا و اسرائیل» و «رویدادهای اصلی زندگی عیسی روی زمین.» ضمیمهٔ ب هم شامل نقشهها، نمودارها و اطلاعات مفید دیگری برای کسانی است که علاقه به تحقیق در کتاب مقدّس دارند.
در ابتدای هر کدام از کتابهای کتاب مقدّس، فهرستی از محتوای آن کتاب با آیات مربوطه آمده است که به خواننده یک دید کلّی از مطالب آن میدهد. در هر صفحه ستونی وجود دارد که شامل لیستی از آیههای مربوط به عبارت یا آیهٔ خاصّی در آن صفحه است. به این آیهها، آیههای ارجاعی میگوییم.