مطالعهٔ ثمربخش
آیا تا به حال در بحر کسانی رفته‌اید که در بازار میوه می‌خرند؟ مردم اغلب برای آن که رسیده بودن میوه را تشخیص دهند، به رنگ و اندازهٔ آن توجه می‌کنند. برخی نیز عطر و بوی میوه برایشان مهم است. بعضی شاید آن را در دست گیرند و حتی کمی فشار دهند. شماری نیز میوه را با دست خود وزن می‌کنند؛ مثلاً دو میوه را در دو دست خود می‌گیرند تا ببینند کدام یک سنگین‌تر و به طبع آبدارتر است. چه فرایند فکری‌ای در ذهن این افراد اتفاق می‌افتد؟ آنان در ذهن خود به بررسی جزئیات می‌پردازند، تفاوت‌ها را مد نظر قرار می‌دهند، انتخاب‌های قبلی خود را به یاد می‌آورند و مشاهدات خود را با تجربیات گذشته‌شان مقایسه می‌کنند. نتیجهٔ این تلاش آنان، انتخاب میوه‌ای شیرین و آبدار است.
واضح است که نتیجه و پاداش حاصل از مطالعهٔ کلام خدا بسیار بیشتر است. اگر در برنامهٔ زندگی‌مان به مطالعهٔ کلام خدا اهمیت دهیم، ایمانمان قوی می‌شود، محبتمان به یَهُوَه عمیق‌تر می‌گردد، خدمتمان ثمربخش‌تر می‌شود و همچنین قوّهٔ تشخیص و حکمت الٰهی در تصمیماتمان بیشتر نمایان می‌شود. امثال ۳:۱۵ در خصوص این پاداش عظیم به ما چنین می‌گوید: «هیچ‌یک از نفایس تو با آن برابری نتواند کرد.» آیا شما نیز از مطالعه‌تان چنین ثمراتی می‌برید؟ شیوهٔ مطالعهٔ شما در این راه عاملی پراهمیت است.—کول ۱:۹، ۱۰.
برای تعمّق کردن وقت بگذارید
مطالعه به چه معناست؟ واضح است که مطالعه، عملی فراتر از خواندنی سطحی است. شما هنگام مطالعه با استفاده از قوای ذهنی خود موضوعی را به صورت کمّی یا کیفی بررسی می‌کنید. این امر شامل تحلیل و بررسی آنچه می‌خوانید، مقایسهٔ آن با دانسته‌هایتان و توجه به دلایلی است که برای موضوعی خاص، عنوان شده است. هنگام مطالعه سعی کنید عمیقاً به نکاتی که برایتان جدید است، فکر کنید. به علاوه، ببینید که چگونه می‌توانید پندهای مبتنی بر کلام خدا را بهتر در زندگی خود به کار گیرید. ما شاهدان یَهُوَه همچنین به دنبال نکاتی هستیم که از طریق آن به دیگران کمک کنیم. واضح است که مطالعه شامل تعمّق نیز می‌شود.
برای مطالعه نگرشی صحیح در خود ایجاد کنید
برای آن که از مطالعه‌تان بیشترین فایده را ببرید دل خود را پذیرا سازید
شما پیش از مطالعه معمولاً کتاب مقدّس، نشریات مورد نظر، یک قلم و شاید دفتری را جلویتان می‌گذارید. بدین شکل وسایل مطالعه‌تان آماده است، اما آیا دلتان را نیز برای پذیرش آموزش‌های خدا آماده کرده‌اید؟ در کتاب مقدّس آمده است که «عِزرا دل خویش را به تفحّص در شریعت خداوند و اجرای آن و آموزش فرایض و فرمانهایش در اسرائیل سپرده بود.» (عز ۷:۱۰) حال ما چگونه می‌توانیم دلی پذیرا در خود به وجود آوریم؟
دعا سبب می‌شود که با روحیه‌ای درست کلام خدا را مطالعه کنیم. ما می‌خواهیم از دل، یعنی از عمق وجودمان، پذیرای احکام الٰهی باشیم. پس در آغاز هر مطالعه از یَهُوَه تمنا کنید که روحش را در اختیار شما بگذارد. (لو ۱۱:۱۳) از او بخواهید که هنگام مطالعهٔ مطلب در درک آن، پی بردن ارتباط آن با مقصودش، تشخیص میان خوب و بد و به‌کارگیری اصول کتاب مقدّس در زندگی، به شما یاری رساند. همچنین بخواهید به شما نشان دهد چگونه این مطلب می‌تواند شما را به او نزدیک‌تر کند. (امث ۹:۱۰) هنگام مطالعه ‹پیوسته حکمت را از خدا طلب کنید.› (یعقو ۱:۵) برای دور کردن افکار بد و امیال نادرست، صادقانه خود را در پرتو آموخته‌های خود محک بزنید. همیشه به خاطر آنچه یَهُوَه به شما آموخته است، ‹شکرگزار› باشید. (مز ۱۴۷:۷) دعا همراه با مطالعه سبب می‌شود که بتوانیم به آنچه یَهُوَه از طریق کلامش به ما می‌گوید عمل کنیم و این ما را به یَهُوَه نزدیک‌تر می‌سازد.—مز ۱۴۵:۱۸.
آنچه مطالعهٔ شاهدان یَهُوَه را از دیگران متمایز می‌کند، این است که آنان از عمق وجودشان پذیرای آموزش‌های الٰهی هستند. در میان کسانی که خود را به خدا وقف نکرده‌اند، رایج است که هر مطلبی را مورد تردید قرار دهند و به چالش بکشند. اما روحیهٔ ما متفاوت است. ما به یَهُوَه اعتماد داریم. (امث ۳:۵-۷) اگر مطلبی را متوجه نشویم، با جسارت نتیجه نمی‌گیریم که اشتباهی در کار است. ما حین این که تحقیق و کندوکاو می‌کنیم، منتظر می‌مانیم که یَهُوَه مطلب را روشن کند. (میکا ۷:۷) ما نیز همچون عِزرا هدفمان این است که به آنچه می‌آموزیم، عمل کنیم و آن را به دیگران نیز تعلیم دهیم. اگر با چنین نیّت قلبی‌ای مطالعه کنیم، از مطالعه‌مان ثمر و پاداش بسیار می‌بریم.
چگونه مطالعه کنید؟
هنگام مطالعهٔ مطلبی، به جای آن که فوراً از بند اول آن شروع کنید، وقت بگذارید و به کل مقاله یا فصل مورد نظر نگاهی اجمالی بیندازید. نخست عنوان آن را تجزیه و تحلیل کنید. عنوان مقاله، پیام اصلی آن را برایمان روشن می‌کند. پس از آن، ارتباط زیرعنوان‌ها را با پیام اصلی مقاله بیابید. تصاویر، جدول‌ها، نمودارها و کادرها را بررسی کنید. پس از این نگاه اجمالی از خود بپرسید: ‹انتظار دارم این مقاله به چه نکاتی بپردازد؟ آموختن این نکات چه فایده‌ای برای من خواهد داشت؟› این بررسی کوتاه به مطالعهٔ شما جهت می‌دهد.
با ابزارهای آموزشی‌ای که در زبان شما موجود است، آشنا شوید
سپس نکات مهم را مشخص کنید. مقالات مطالعه‌ای برج دیده‌بانی و بعضی کتاب‌ها حاوی پرسش‌هایی است. هنگام خواندن بندها، بجاست پاسخ‌ها را علامت‌گذاری کنید. حتی اگر سؤالاتی برای بندها نیامده باشد، هنوز می‌توانید نکات مهمی را که می‌خواهید به خاطر بسپارید، مشخص کنید. اگر نکته‌ای برایتان جدید است، کمی بیشتر روی آن تأمّل کنید تا مفهوم آن را به‌خوبی درک کنید. اگر تشبیه یا استدلالی یافتید که در خدمت موعظه یا برای سخنرانی یا نمایشی مفید است، می‌توانید آن را یادداشت کنید. به کسانی فکر کنید که می‌توانید ایمانشان را از طریق آنچه آموخته‌اید، تقویت کنید. نکاتی را که خود می‌خواهید در زندگی به کار گیرید، علامت بگذارید و پس از پایان مطالعه‌تان آن‌ها را مرور کنید.
هنگام مطالعه، آیات ارجاعی را باز کنید و ارتباط آن‌ها را با موضوع اصلی بند تشخیص دهید.
شاید شما به نکاتی برخورد کنید که به‌راحتی مفهوم آن‌ها را درک نکنید یا بخواهید عمیق‌تر در مورد آن‌ها تحقیق کنید. نگذارید که این نکات وقفه‌ای در روند مطالعه‌تان ایجاد کند، بلکه آن‌ها را علامت بگذارید و بعداً در موردشان تحقیق کنید. چنین نکاتی اغلب در ادامهٔ مقاله روشن می‌شود. اما اگر پس از مطالعهٔ مقاله هنوز نکته‌ای برایتان واضح نیست، آن وقت می‌توانید در مورد آن تحقیق کنید. برای نمونه، شاید آیه‌ای نقل شده است که آن را به‌درستی درک نمی‌کنید یا پی نبرده‌اید که ارتباط آن با موضوع مورد بحث چیست. ممکن است نکته‌ای را در یک مقاله درک کرده باشید، اما نه به اندازه‌ای که بتوانید برای کسی توضیح دهید. به جای این که بی‌توجه از چنین مواردی بگذرید، بجاست وقتی مطالعه‌تان به پایان رسید، به تحقیق در مورد آن بپردازید.
آیات را در کتاب مقدّس باز کنید
پولُس رسول در اواسط نامهٔ مشروح خود به مسیحیان عبرانی، درنگی کرد و چنین نوشت: «نکتهٔ اصلی سخن ما این است.» (عبر ۸:۱) آیا شما نیز گاه برای تشخیص نکات اصلی آنچه مطالعه می‌کنید، لحظه‌ای درنگ می‌کنید؟ در ادامه ببینیم که چرا پولُس چنین کرد. او در باب‌های پیشین نامهٔ الهامی خود نشان داده بود که مسیح در مقام کاهن اعظم خدا، وارد آسمان شد. (عبر ۴:۱۴–۵:۱۰؛ ۶:۲۰) سپس در ابتدای باب ۸ پولُس بار دیگر با تأکید بر همان نکته، خوانندگانش را آماده کرد تا عمیقاً فکر کنند که این نکته چه اهمیتی در زندگی آنان دارد. او اشاره کرد که مسیح به خاطر آنان در مقابل خدا ظاهر شد و راهی را برای وارد شدن آنان به «مکان اقدس» در آسمان آماده کرد. (عبر ۹:۲۴؛ ۱۰:۱۹-۲۲) قطعی بودن این امر، آنان را بر آن می‌داشت که نکات دیگری را که پولُس در ادامهٔ نامهٔ خود در خصوص ایمان، بردباری و رفتار مسیحی اشاره کرده بود، به کار گیرند. ما نیز هنگام مطالعه با تمرکز بر نکات اصلی پی خواهیم برد که پیام اصلی مقاله چگونه بسط داده شده است و چرا به کار گرفتن آنچه آموخته‌ایم، اهمیت دارد.
آیا مطالعهٔ شخصی ما به گونه‌ای است که ما را به عمل وادارد؟ این سؤالی بسیار مهم است. وقتی مطلبی را می‌آموزید، از خود بپرسید: ‹این مطلب باید چه تأثیری بر طرز فکر و اهدافم داشته باشد؟ چگونه می‌توانم از آموخته‌هایم برای حل مشکلات زندگی، تصمیم‌گیری و رسیدن به اهدافم استفاده کنم؟ چگونه می‌توانم آن را در خانواده، خدمت موعظه و در جماعت به کار گیرم؟› همراه با دعا به این پرسش‌ها پاسخ دهید و به موقعیت‌هایی فکر کنید که می‌توانید آموخته‌هایتان را به کار گیرید.
پس از به پایان رساندن یک مقاله یا فصل، آن را مختصراً مرور کنید. آیا می‌توانید نکات مهم و استدلال‌های مربوط به آن را به خاطر بیاورید؟ این قدم مهم به شما کمک می‌کند که مطالب را به خاطر بسپارید.
چه چیز را مطالعه کنید؟
شاهدان یَهُوَه برای مطالعه، مطالب بسیاری در اختیار دارند. حال چه چیز را مطالعه کنیم؟ بجاست که هر روز در کتابچهٔ بررسی روزانهٔ آیه‌های کتاب مقدّس، آیه و متن مربوط به آن را بررسی کنیم. همچنین اگر پیش از شرکت در جلسات هفتگی مطالب آن را مطالعه کنیم، می‌توانیم از آن جلسات فایدهٔ بیشتری ببریم. علاوه بر این، برخی با مطالعهٔ شماری از نشریات مسیحی که پیش از آشنایی‌شان با حقیقت چاپ شده است، بهرهٔ بسیار برده‌اند. گروهی دیگر نیز به تحقیق در آیاتی می‌پردازند که در برنامهٔ هفتگی خواندن کتاب مقدّس آمده است.
حال اگر به دلیل موقعیتتان نتوانید تمام مطالبی را که در جلسات هفتگی بررسی می‌شود، به‌دقت مطالعه کنید، چطور؟ شاید وسوسه شوید و بخواهید صرفاً برای انجام وظیفه همهٔ مطالب را با عجله بخوانید یا حتی بدتر از آن هیچ یک از مطالب را به خاطر حجم زیاد آن نخوانید! اما بهتر است ببینید مطابق موقعیت خود، چه مقدار از مطالب را می‌توانید به‌خوبی مطالعه کنید. سپس این برنامه را هر هفته حفظ کنید و رفته‌رفته بکوشید که خود را برای بخش‌های دیگر جلسات نیز آماده کنید.
ایمان خانوادهٔ خود را قوی سازید
یَهُوَه خدا واقف است که سرپرست هر خانواده باید سخت تلاش کند تا معاش خانواده‌اش را تأمین کند. آری، در امثال ۲۴:۲۷ آمده است که سرپرست خانواده باید «کسب و کاری» داشته باشد. با این حال، او نباید نیازهای روحانی خانوادهٔ خود را نادیده بگیرد. کتاب مقدّس نشان می‌دهد که سرپرستان خانواده «باید فرزندان و خانوادهٔ خود را به‌خوبی اداره کنند.» (۱تیمو ۳:۵، ۱۲) آنان چگونه می‌توانند چنین کنند؟ در امثال ۲۴:۳ آمده است: «حکمت است که خانه را بنا می‌کند، و فهم است که آن را مستحکم می‌سازد.»
حکمت چه نقشی در بنای خانواده دارد؟ شخصی که از خود حکمت نشان می‌دهد، قادر است به‌خوبی از قوّهٔ تشخیصش استفاده کند. سرپرست خانواده نیز برای آن که مطالعه با خانوادهٔ خود را به نحوی مفید انجام دهد، باید با استفاده از قوّهٔ تشخیص خود شناختی درست از تک‌تک اعضای خانواده‌اش پیدا کند و صرفاً به ظواهر امر ننگرد. پس، از خود بپرسید: ‹پیشرفت روحانی اعضای خانواده‌ام چگونه است؟› طی گفتگو با اعضای خانواده، به‌دقت به سخنان آنان گوش دهید. آیا دیدی منفی یا انتقادآمیز به امور روحانی دارند؟ آیا بیش از حد به مادیات اهمیت می‌دهند؟ وقتی با فرزندان خود به خدمت موعظه می‌روید، آیا آنان بدون خجالت و شرمندگی، نزد همسالانشان خود را به عنوان شاهد یَهُوَه معرفی می‌کنند؟ آیا از برنامه‌ای که برای خواندن و مطالعهٔ کتاب مقدّس گذاشته‌اید، راضی هستند؟ آیا واقعاً تلاش می‌کنند زندگی خود را با تعالیم یَهُوَه هماهنگ کنند؟ اگر شما سرپرستان خانواده به‌دقت به اعضای خانواده‌تان توجه نشان دهید، متوجه خواهید شد که برای ایجاد و پرورش خصوصیات روحانی در هر یک از آنان، باید چه کنید.
در مجلّات برج دیده‌بانی و بیدار شوید! مقالاتی را بیابید که به نیازهای خانواده‌تان مربوط می‌شود. از پیش به اعضای خانواده بگویید که چه مطلبی را مطالعه خواهید کرد تا آنان نیز بتوانند در مورد آن فکر کنند. هنگام مطالعه محیطی گرم و صمیمی ایجاد کنید. بدون این که اعضای خانواده‌تان را شرمنده سازید یا بخواهید آنان را به شکلی تأدیب کنید، نکتهٔ اصلی مقاله و کاربرد آن را روشن سازید. فضایی ایجاد کنید که هر یک از اعضای خانواده در گفتگو و مطالعه سهمی داشته باشد. به تک‌تک اعضای خانواده کمک کنید تا پی ببرند که کلام خدا راهنمایی «کامل» برای موفقیت در زندگی است.—مز ۱۹:۷.
ثمرات مطالعه
انسان‌های تیزهوشی که فاقد درک روحانی هستند، قادرند جهان هستی و رویدادهای دنیا را مطالعه کنند و حتی به خودشناسی بپردازند، اما نمی‌توانند مفهوم واقعی مشاهدات خود را درک کنند. ولی افرادی که به طور مرتب کتاب مقدّس را مطالعه می‌کنند، هنگام بررسی همین امور می‌توانند مفهوم واقعی آن را با کمک روح‌القدس درک کنند. آنان در پس این مشاهدات می‌بینند که پیشگویی‌های کتاب مقدّس چگونه به تحقق می‌رسد و مقصود خدا در خصوص برکت دادن انسان‌های مطیع چگونه جامع عمل می‌پوشد. همچنین دست پرقدرت یَهُوَه را در پس عالم هستی می‌بینند.—مرق ۱۳:۴-۲۹؛ روم ۱:۲۰؛ مکا ۱۲:۱۲.
البته، درک این امور نباید ما را مغرور سازد. اگر هر روز کلام خدا را مطالعه کنیم، می‌توانیم از این خصلت ناپسند دوری کنیم. (تث ۱۷:۱۸-۲۰) بررسی روزانهٔ کلام خدا، از ما در مقابل «قدرت فریبندهٔ گناه» محافظت می‌کند؛ زیرا اگر کلام خدا در قلب و وجود ما زنده باشد، چنان ارادهٔ قوی‌ای در ما ایجاد می‌شود که تمایلات گناه‌آلودمان نمی‌تواند بر آن غالب آید. (عبر ۲:۱؛ ۳:۱۳؛ کول ۳:۵-۱۰) بدین سان، ‹رفتاری شایستهٔ یَهُوَه خواهیم داشت تا او را کاملاً خشنود ساخته، در هر کار نیکو ثمر آوریم.› (کول ۱:۱۰) در واقع هدف ما از مطالعهٔ کلام خدا نیز همین است و نیل به این هدف بزرگ‌ترین پاداشی است که می‌توان به آن دست یافت.