سؤالات خوانندگان

▪ آیا شاهدان یَهُوَه استفاده از خون خود (‏autotransfusion ‏,autologous‏)‏ را مجاز می‌دانند،‏ به عنوان مثال آیا با ذخیره کردن خون شخص و تزریق مجدد آن به او موافقند؟‏

پرسنل پزشکی اغلب بین خون شخص دیگر (‏homologous‏)‏ و خون خود بیمار (‏autologous‏)‏ تمایز قائلند.‏ چنانکه همه می‌دانند،‏ شاهدان یَهُوَه خون افراد دیگر را نمی‌پذیرند.‏ اما آیا خون اتولوگوس (‏autologous‏)‏ را می‌پذیرند (‏این اصطلاحی است که به تعدادی از روشهای گوناگون اطلاق می‌شود)‏ ؟‏

برخی از این روشها مورد قبول مسیحیان نیستند،‏ به این علت که بوضوح با کتاب مقدس در تناقض می‌باشند،‏ و برخی دیگر سؤال برانگیزند.‏ البته،‏ در زمان نگارش کتاب مقدس انتقال خون و دیگر استفاده‌های پزشکی از خون ناشناخته بودند.‏ اما خدا راهنمایی‌هایی را در اختیار خادمانش گذارده است که به کمک آنها می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا گونهٔ مشخصی از روشهای پزشکی که به خون مربوط می‌شود،‏ در نظر خدا ناشایست است یا نه.‏

حکم خدا آن است که خون مظهر زندگی،‏ و از اینرو مقدس است.‏ او فرموده است که هیچ بشری نباید برای حفظ زندگی خود خون بپذیرد.‏ به عنوان مثال،‏ خدا مقرر داشت:‏ «هر جنبندهٔ که زندگی دارد برای شما طعام باشد .‏ .‏ .‏ مگر گوشت را با جانش که خون او باشد مخورید.‏» (‏پیدایش ۹:‏۳،‏ ۴؛‏ لاویان ۷:‏۲۶،‏ ۲۷‏)‏ به نقل از خدای زندگی‌بخش،‏ تنها استفادهٔ قابل‌قبول از خون،‏ استفاده از آن برای قربانی بود:‏ «زیرا که جانِ جسد در خون است و من آنرا بر مذبح بشما داده‌ام تا برای جانهای شما کفّاره کند زیرا خون است که برای جان کفّاره می‌کند.‏ بنابرین بنی اسرائیل را گفته‌ام هیچکس از شما خون نخورد.‏»—‏لاویان ۱۷:‏۱۱،‏ ۱۲‏.‏

با اینکه مسیحیان تحت شریعت موسی نیستند،‏ کتاب مقدس می‌گوید که برای ما ‹ضروری› است که ‹از خون بپرهیزیم› و آن را مقدس بشماریم.‏ (‏اعمال ۱۵:‏۲۸،‏ ۲۹‏)‏ این امری قابل درک است،‏ زیرا قربانی‌هایی که تحت شریعت عرضه می‌شدند نشانهٔ خون مسیح بودند،‏ یعنی وسیلهٔ خدادادی که به کمک آن می‌توانیم به زندگی جاودانی دست یابیم.‏—‏عبرانیان ۹:‏۱۱-‏۱۵،‏ ۲۲‏.‏

بر طبق شریعت با خونی که برای قربانی استفاده نمی‌شد باید چه می‌کردند؟‏ ما می‌خوانیم که وقتی یک شکارچی حیوانی را برای خوراک می‌کشت،‏ باید ‹خون آنرا می‌ریخت و بخاک می‌پوشاند.‏› (‏لاویان ۱۷:‏۱۳،‏ ۱۴؛‏ تثنیه ۱۲:‏۲۲-‏۲۴‏)‏ بنابراین خون نباید به عنوان خوراک یا به شکل دیگری استفاده می‌شد.‏ اگر خون از یک حیوان گرفته شده بود و برای قربانی استفاده نمی‌شد باید بر زمین،‏ یعنی پای‌انداز خدا،‏ ریخته می‌شد.‏—‏اشعیا ۶۶:‏۱‏؛‏ مقایسه شود با حزقیال ۲۴:‏۷،‏ ۸‏.‏

این بروشنی یک استفادهٔ مرسوم از خون خود شخص (‏autologous blood‏)‏ را غیر قابل قبول می‌سازد—‏یعنی جمع‌آوری خون بیمار پیش از عمل جراحی،‏ ذخیرهٔ آن،‏ و تزریق آن به او در وقتی دیگر.‏ این روش بدین ترتیب است که:‏ پیش از عمل جراحی انتخابی،‏ چند واحد از خون کامل شخص را کنار می‌گذارند یا گلبولهای قرمز آن را جدا کرده،‏ منجمد و ذخیره می‌کنند.‏ سپس اگر به نظر آید که بیمار در طی عمل جراحی یا پس از آن به خون نیاز دارد،‏ خون ذخیره شدهٔ او را می‌توانند مجدداً به او بازگردانند.‏ نگرانی‌های رایج در مورد بیماریهایی که از طریق خون منتقل می‌شوند باعث شده است که این روش استفاده از خون اتولوگوس رونق یابد.‏ با وجود این،‏ شاهدان یَهُوَه این روش را نمی‌پذیرند‏.‏ ما مدتهاست که دریافته‌ایم چنین خون ذخیره شده‌ای بدون تردید دیگر جزئی از بدن شخص نیست.‏ این خون به طور کامل از او جدا شده است،‏ بنابراین مطابق با شریعت خدا باید دور ریخته شود:‏ «مثل آب بر زمینش بریز.‏»—‏تثنیه ۱۲:‏۲۴‏.‏

یک روش دیگر از این قرار است که می‌توان جریان خون خود بیمار را به یک دستگاه دیالیز خون (‏کلیهٔ مصنوعی)‏ یا دستگاه قلب و شش مصنوعی هدایت کرد.‏ خون از طریق یک لوله به این عضو مصنوعی می‌ریزد که به نوبهٔ خود آن را پمپ کرده و تصفیه می‌کند (‏یا به آن اکسیژن می‌رساند)‏،‏ و سپس به جریان خون بیمار باز می‌گردد.‏ برخی از مسیحیان این روش را مجاز می‌دانند،‏ در صورتی که در ابتدا دستگاه را با خون ذخیره شده به کار نیندازند.‏ آنها لوله‌های خارجی را به عنوان دنبالهٔ دستگاه گردش خون خود تلقی می‌کنند که خون را از یک عضو مصنوعی می‌گذراند.‏ در نظر آنان خونی که در این حلقهٔ بسته جریان داد هنوز جزئی از آنهاست و نیازی نیست که بر زمین ‹ریخته شود.‏›‏a

اما اگر جریان خون بیمار (‏blood autologous‏)‏ برای مدت کوتاهی قطع شود،‏ به عنوان مثال اگر جراح برای کنترل کیفیت پیوندهای مجراهای فرعی سرخرگهای کرونر قلب،‏ دستگاه قلب و شش مصنوعی را متوقف کند،‏ چه می‌شود؟‏

در واقع،‏ تأکید کتاب مقدس بر روی جریان داشتن خون نیست.‏ حتی گذشته از عمل جراحی،‏ قلب شخص ممکن است برای مدت کوتاهی از حرکت بازایستد و سپس دوباره به کار بیفتد.‏b لزومی ندارد فقط به این دلیل که جریان خون او در طی توقف ناگهانی قلب از حرکت باز ایستاده است،‏ دستگاه گردش خون شخص را خالی کنند و خون وی را بر زمین بریزند.‏ بنابراین،‏ اگر یک فرد مسیحی مجبور باشد در این مورد تصمیم بگیرد که آیا اجازه بدهد که خونش از یک دستگاه خارجی بگذرد یا نه،‏ نباید در درجهٔ اول به این موضوع توجه کند که مبادا در جریان خون وی توقف کوتاهی صورت گیرد،‏ بلکه بر اینکه آیا وجداناً در نظر او خونی که به دستگاه هدایت می‌شود هنوز جزئی از دستگاه گردش خون او را تشکیل می‌دهد یا نه.‏—‏غلاطیان ۶:‏۵‏.‏

در مورد خون رقیق شده چه می‌توان گفت؟‏ برخی از جراحان معتقدند که رقیق کردن خون بیمار در طی عمل جراحی مفید است.‏ بنابراین،‏ در آغاز جراحی،‏ مقداری خون را به کیسه‌های ذخیره که خارج از بدن بیمار قرار دارند هدایت می‌کنند و این خون را با مایعات غیرخونی جایگزین می‌کنند؛‏ بعداً می‌گذارند که خون از کیسه‌ها به داخل بدن بیمار بازگردد.‏ از آنجایی که مسیحیان اجازه نمی‌دهند که خونشان ذخیره شود،‏ برخی از پزشکان در این روش تغییراتی بوجود آورده و دستگاه را طوری ترتیب داده‌اند که به طور مداوم در مداری با دستگاه گردش خون بیمار مرتبط باشد.‏ برخی از مسیحیان این را پذیرفته‌اند و برخی دیگر نپذیرفته‌اند.‏ در این مورد نیز،‏ هر فردی باید خود تصمیم بگیرد که آیا خونی را که به چنین مداری برای رقیق کردن (‏hemodilution circuit‏)‏ آن هدایت می‌شود مانند خونی می‌داند که در دستگاه قلب و شش مصنوعی از آن استفاده می‌شود،‏ یا اینکه در نظر او این خون از او جدا شده و بنابراین باید دور ریخته شود.‏

آخرین نمونهٔ استفاده از خون خود شخص (‏autologous blood‏)‏ مربوط به جمع‌آوری و استفادهٔ دوباره از خون در طی عمل جراحی است.‏ در اینجا از دستگاهی استفاده می‌شود که خون را از محل زخم مکیده،‏ آن را تلمبه کرده به داخل یک فیلتر (‏برای جدا کردن لخته‌ها و نسوج آسیب‌دیده و عفونی شده)‏ یا یک سانتریفوژ (‏برای جدا کردن آبگونه‌ها)‏ می‌فرستد،‏ و سپس آن را دوباره به بدن بیمار منتقل می‌کند.‏ بسیاری از مسیحیان شدیداً نگران این موضوع بودند که مبادا در طی این روشِ حفظ خون (‏salvage‏)‏ امکان توقف کوتاه جریان خون وجود داشته باشد.‏ اما،‏ همانطور که بدان اشاره شد،‏ بر طبق کتاب مقدس بیشتر باید به این موضوع توجه کرد که آیا خونی که از محل زخم جراحی خارج می‌شود هنوز جزئی از بدن فرد است یا نه.‏ آیا این امر که خون او از دستگاه گردش خون وی بر زخم جاری شده است به معنای آن است که باید آن را بیرون ‹بریزند›،‏ مانند خونی که در لاویان ۱۷:‏۱۳ بدان اشاره شده است؟‏ اگر فرد بر این باور باشد،‏ احتمالاً اجازهٔ اجرای چنین روشی را برای حفظ خون نمی‌دهد.‏ اما یک مسیحی دیگر (‏که او نیز اجازه نمی‌دهد که خونی را که از او جاری می‌شود،‏ ذخیره کنند و بعداً دوباره به او بازگردانند)‏ ممکن است استدلال کند که مداری که در آن خون جاری از محل جراحی در گردش است،‏ و بطور مداوم به بیمار تزریق می‌شود،‏ بر خلاف وجدان تعلیم یافتهٔ وی نیست.‏

همانطور که می‌توان مشاهده کرد،‏ افزارها و تکنیکهای گوناگونی در رابطه با استفاده از خون خود بیمار در حال تکوین است.‏ ما نمی‌توانیم و نباید سعی کنیم در هر مورد اظهار عقیده کنیم.‏ هر مسیحی هنگامی که با پرسشی در این زمینه روبرو می‌شود مسئولیت دارد که از دست‌اندرکاران پزشکی طالب جزئیات مربوطه شود و پس از آن خود به شخصه تصمیم بگیرد.‏

با وجود آنکه در مورد جنبه‌های پزشکی در اینجا مفصلاً صحبت شده است،‏ اما امری که از اهمیت بیشتری برخوردار است مسائل مذهبی است.‏ هر گاه یک مسیحی دربارهٔ روشهای پزشکی مربوط به خون دچار تردید شده یا پرسشی برایش پیش آید،‏ موضوع اصلی باید آن باشد که ایمان خود را نشان دهد،‏ به فرمان خدا دربارهٔ ‹پرهیز از خون› عمل کند،‏ و وجدانی آسوده داشته باشد.‏ چرا؟‏ زیرا روش اصلی حفظ زندگی با کمک خون،‏ استفادهٔ پزشکی از آن نیست بلکه از طریق نیروی نجات‌بخش خون مسیح است.‏ پولس رسول نوشت:‏ «در وی بسبب خون او فدیه یعنی آمرزش گناهانرا به اندازهٔ دولت فیض او یافته‌ایم.‏» (‏افسسیان ۱:‏۷؛‏ مکاشفه ۷:‏۱۴،‏ ۱۷‏)‏ در حالیکه علم مدرن پزشکی می‌تواند به ما کمک کند تا چندی بیشتر زندگی کنیم،‏ به طور حتم مایل نیستیم که برای طولانی کردن زندگی کنونی‌مان دست به عملی بزنیم که با انجام آن وجدان مسیحی‌مان را زیر پا بگذاریم یا زندگی‌دهندهٔ خود را ناخشنود کنیم.‏—‏متی ۱۶:‏۲۵؛‏ ۱تیموتاؤس ۱:‏۱۸،‏ ۱۹‏.‏

‏[پاورقی]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۳۲]‏

مدار دستگاه قلب و شش مصنوعی شامل این اجزاست:‏ (‏۱)‏ لوله‌های متصل به دستگاه جریان خون بیمار؛‏ (‏۲)‏ تلمبهٔ مکنده؛‏ (‏۳)‏ دستگاه اکسیژن دهنده؛‏ (‏۴)‏ فیلتر خون با الیاف مجوف؛‏ (‏۵)‏ پمپ اصلی چرخشی؛‏ (‏۶)‏ مسیر برگشت خون به داخل دستگاه گردش خون بیمار.‏