مقالهٔ مطالعهای ۴۸
سرود ۱۲۹ همچنان پایدار باشیم
کتاب ایّوب در سختیها کمکمان میکند
«شکی نیست که خدا هیچ وقت ظلم نمیکند.»—ایّوب ۳۴:۱۲.
هدف از مقاله
کتاب ایّوب نشان میدهد که چرا خدا جلوی مصیبتها را نگرفته و ما چطور میتوانیم سختیها را تحمّل کنیم.
۱-۲. چرا خواندن کتاب ایّوب برایمان مفید است؟
آیا به تازگی کتاب ایّوب را خواندهاید؟ این کتاب باستانی با این که حدود ۳۵۰۰ سال پیش نوشته شده، به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی دنیا شناخته میشود. به خاطر جملات ساده، سبک زیبا و عبارات پراحساس کتاب ایّوب، یک کتاب مرجع نویسندهٔ آن را «نابغهٔ ادبیات» خواند. موسی این کتاب فوقالعاده را نوشت، اما در واقع مؤلف آن یَهُوَه است.—۲تیمو ۳:۱۶.
۲ کتاب ایّوب یکی از مهمترین بخشهای کتاب مقدّس است. چرا؟ چون موضوع مهمی را مطرح میکند که همهٔ موجودات هوشمند باید در رابطه با آن تصمیم بگیرند؛ یعنی این که آیا از نام یَهُوَه دفاع میکنند یا نه؟ این کتاب همچنین خصوصیات زیبای یَهُوَه مثل محبت، حکمت، عدالت و قدرتش را برای ما آشکار میکند. برای مثال، کتاب ایّوب، ۳۱ بار یَهُوَه را «قادر مطلق» میخواند که بیشتر از مجموع دفعاتی است که در کتابهای دیگر کتاب مقدّس آمده است. به علاوه این کتاب به بسیاری از سؤالات مهم زندگی جواب میدهد، از جمله این سؤال که خیلیها هنوز دنبال جوابش هستند: چرا خدا جلوی مصیبتهای بشر را نگرفته است؟
۳. خواندن کتاب ایّوب کمکمان میکند که چه دیدی داشته باشیم؟
۳ وقتی روی قلّهٔ کوه میایستیم، میتوانیم از بالا همه چیز را به خوبی ببینیم. به همین شکل، خواندن کتاب ایّوب کمکمان میکند که دید وسیعتری، مثل دید یَهُوَه به مشکلاتمان داشته باشیم. بیایید ببینیم این کتاب چطور در سختیها به ما کمک میکند. در ادامه بررسی میکنیم که اسرائیلیان چطور میتوانستند از سرگذشت ایّوب درس بگیرند و ما امروزه چطور از آن فایده میبریم. همچنین میبینیم که چطور میتوانیم از طریق کتاب ایّوب به دیگران کمک کنیم.
خدا جلوی سختیهای ایّوب را نگرفت
۴. ایّوب با اسرائیلیانی که در مصر بودند چه تفاوتی داشت؟
۴ طی دورانی که اسرائیلیان در مصر بردگی میکردند، مردی به اسم ایّوب در سرزمین عوص زندگی میکرد که احتمالاً در شمال عربستان و شرق سرزمین موعود بود. برخلاف اسرائیلیانی که در مصر بتپرست شده بودند، ایّوب با وفاداری یَهُوَه را میپرستید. (یوش ۲۴:۱۴؛ حز ۲۰:۸) یَهُوَه در مورد ایّوب گفت: «روی زمین کسی مثل او پیدا نمیشود.»a (ایو ۱:۸) ایّوب بیشتر از هر کسی در مشرقزمین، ثروت داشت و مورد احترام دیگران بود. (ایو ۱:۳) مطمئناً شیطان با دیدن این مرد سرشناس و بانفوذ که وفادارانه به خدا خدمت میکرد، عصبانی شد!
۵. چرا یَهُوَه اجازه داد که ایّوب با سختی روبرو شود؟ (ایّوب ۱:۲۰-۲۲؛ ۲:۹، ۱۰)
۵ شیطان ادعا کرد که اگر ایّوب با سختی روبرو شود، به یَهُوَه وفادار نمیماند. (ایو ۱:۷-۱۱؛ ۲:۲-۵) این ادعای بیشرمانهٔ شیطان سؤالات مهمی به وجود آورد. پس با این که یَهُوَه ایّوب را خیلی دوست داشت، به شیطان اجازه داد که ادعایش را ثابت کند. (ایو ۱:۱۲-۱۹؛ ۲:۶-۸) شیطان گلّههای ایّوب را از بین برد، باعث مرگ ۱۰ فرزندش شد و او را سر تا پا به دملهای دردناک مبتلا کرد. اما با وجود تمام کارهای بیرحمانهاش، نتوانست وفاداری ایّوب را در هم بشکند. (ایّوب ۱:۲۰-۲۲؛ ۲:۹، ۱۰ خوانده شود.) یَهُوَه به مرور زمان سلامتی، ثروت و جایگاه ایّوب را به او برگرداند و ۱۰ فرزند دیگر به او داد. همچنین به شکل معجزهآسا ۱۴۰ سال به عمر ایّوب اضافه کرد، طوری که او توانست چهار نسل از نوادگانش را ببیند. (ایو ۴۲:۱۰-۱۳، ۱۶) این گزارش چطور میتوانست در گذشته به خادمان خدا فایده برساند و ما امروزه چه درسی از آن میگیریم؟
۶. اسرائیلیان از دانستن سرگذشت ایّوب میتوانستند چه فایدهای ببرند؟ (تصویر ملاحظه شود.)
۶ اسرائیلیان چطور میتوانستند از گزارش ایّوب فایده ببرند؟ اسرائیلیان در مصر زندگی آسانی نداشتند. برای مثال، یوشَع و کالیب طی دوران جوانیشان برده بودند. بعدها به خاطر نافرمانی دیگران ۴۰ سال در بیابان سرگردان بودند. اگر اسرائیلیان از سختیهای ایّوب و برکاتی که گرفت خبر داشتند، هم خودشان و هم نسلهای آیندهشان میفهمیدند که چه کسی باعث و بانی سختیهاست و چرا خدا جلوی مصیبتها را نگرفته است. همچنین درک میکردند که یَهُوَه چقدر برای وفاداری ما انسانها ارزش قائل است.
اسرائیلیان که سالها در مصر بردگی میکردند، میتوانستند از گزارش ایّوب فایده ببرند (بند ۶ ملاحظه شود)
۷-۸. کتاب ایّوب چطور به کسانی که رنج میکشند کمک میکند؟ به نمونهای اشاره کنید.
۷ ما چطور میتوانیم از گزارش ایّوب فایده ببریم؟ متأسفانه امروزه خیلیها ایمانشان را به خدا از دست دادهاند، چون نمیتوانند درک کنند که چرا برای آدمهای خوب اتفاقات بد میافتد. تجربهٔ هایزِلb از روآندا را در نظر بگیرید. او ابتدا به خدا اعتقاد داشت، اما شرایطش تغییر کرد. والدینش طلاق گرفتند و پدر ناتنیاش که سرپرستی او را به عهده داشت، با او بدرفتاری میکرد. همچنین در نوجوانی به او تجاوز شد. وقتی هایزِل به عبادتگاه میرفت، هیچ تسلّیای پیدا نمیکرد. او بعدها نامهای به خدا نوشت و در آن گفت: «خدایا، من به تو دعا کردم و سعی کردم کارهای خوبی انجام دهم، ولی تو خوبیهای مرا با بدی جواب دادی. دیگر تو را نمیپرستم. از الآن هر کاری که خوشحالم میکند انجام میدهم.» دل ما برای کسانی مثل هایزِل میسوزد، چون به اشتباه فکر میکنند که خدا باعث و بانی سختیهایشان است.
۸ ما با خواندن کتاب ایّوب یاد گرفتیم که خدا باعث و بانی سختیها نیست، بلکه شیطان مسبب آن است. همچنین متوجه شدیم که سختیهای شخص لزوماً به دلیل اشتباهاتش نیست. کتاب مقدّس میگوید که ‹اتفاقات غیرمنتظره در زمان غیرمنتظره دامنگیر همه میشود.› (جا ۹:۱۱؛ ایو ۴:۱، ۸) همین طور یاد گرفتیم که با پایداری در سختیها، نادرستی اتهامات شیطان را ثابت میکنیم و از وجههٔ یَهُوَه دفاع میکنیم. (ایو ۲:۳؛ امث ۲۷:۱۱) ما برای این حقایق کتاب مقدّس ارزش زیادی قائلیم، چون از طریق آن، دلیل درد و رنج خودمان و عزیزانمان را درک میکنیم. هایزِل مدتی بعد با شاهدان یَهُوَه مطالعهٔ کتاب مقدّس را شروع کرد و فهمید که خدا باعث و بانی مشکلاتش نبوده است. او گفت: «دوباره از ته دل به خدا دعا کردم. به یَهُوَه توضیح دادم که وقتی گفتم ترکش میکنم او را نمیشناختم و واقعاً نمیخواستم ترکش کنم. الآن میدانم که او مرا دوست دارد و از این بابت خیلی خوشحالم.» ما از دانستن این که چرا خدا جلوی مصیبتهای بشر را نگرفته خیلی قدردانیم! بیایید ببینیم که گزارش ایّوب چطور در سختیها به ما کمک میکند.
سرگذشت ایّوب کمکمان میکند پایدار بمانیم
۹. شرایط ایّوب را توصیف کنید. (یعقوب ۵:۱۱)
۹ ایّوب را تصوّر کنید که بهتنهایی در خاکستر نشسته، دملها سر تا پایش را پوشانده و از شدّت درد به جلو خم شده است. پوستش به خاطر بیماری سیاه شده و از بدن ضعیفش جدا میشود. دیگر توانی در او نمانده و هیچ کاری از دستش برنمیآید؛ جز این که با تکه سفالی بدنش را بخاراند و از روی درماندگی آه و ناله کند. ایّوب در آن وضعیت نمیخواست فقط زنده بماند، بلکه سعی میکرد پایدار بماند. (یعقوب ۵:۱۱ خوانده شود.) چه چیزی به او کمک کرد تا پایداری کند؟
۱۰. رابطهٔ ایّوب با یَهُوَه چطور بود؟ توضیح دهید.
۱۰ ایّوب احساساتش را به یَهُوَه ابراز کرد. (ایو ۱۰:۱، ۲؛ ۱۶:۲۰) مثلاً در باب ۳ میخوانیم که او به یَهُوَه شکایت کرد، چون به اشتباه فکر میکرد یَهُوَه باعث و بانی مصیبتهای دردناکش است. در بابهای بعد میبینیم که سه نفر از آشنایانش بارها به او گفتند که خدا به خاطر خطاهایش او را مجازات کرده است. اما ایّوب با قاطعیت به آنها و حتی به یَهُوَه میگفت که هیچ وقت وفاداریاش را زیر پا نگذاشته است. حرفهای ایّوب نشان میدهد که برای مدتی خودش را عادلتر از خدا میدانست. (ایو ۱۰:۱-۳؛ ۳۲:۱، ۲؛ ۳۵:۱، ۲) با این حال، اعتراف کرد که گاهی در دفاع از خودش «از روی بیفکری» حرف میزد. (ایو ۶:۳، ۲۶) در باب ۳۱ میخوانیم که ایّوب میخواست خدا او را تبرئه کند. (ایو ۳۱:۳۵) البته نمیتوانست انتظار داشته باشد خدا دلیل مصیبتهایش را مستقیماً به او بگوید.
۱۱. یَهُوَه با ایّوب که ادعای بیگناهی میکرد چطور برخورد کرد؟
۱۱ نحوهٔ صحبت کردن ایّوب با یَهُوَه نشان میدهد که رابطهٔ صمیمیای با او داشت و مطمئن بود که خدا وفاداریاش را نادیده نمیگیرد. سرانجام یَهُوَه از میان تندباد جواب ایّوب را داد، ولی دلیل مصیبتهایش را توضیح نداد. او ایّوب را به خاطر شکایتها یا ادعای بیگناهیاش محکوم نکرد، بلکه مثل یک پدر او را راهنمایی کرد. یَهُوَه به بهترین شکل با ایّوب برخورد کرد. بنابراین ایّوب با فروتنی قبول کرد که دانشش محدود است و از حرفهای نسنجیدهاش پشیمان شد و توبه کرد. (ایو ۳۱:۶؛ ۴۰:۴، ۵؛ ۴۲:۱-۶) گزارش ایّوب چطور میتوانست در گذشته به خادمان خدا فایده برساند و ما امروزه چه درسی از آن میگیریم؟
۱۲. اسرائیلیان چطور میتوانستند از گزارش ایّوب فایده ببرند؟
۱۲ اسرائیلیان چطور میتوانستند از گزارش ایّوب فایده ببرند؟ آنها میتوانستند از آن درس بگیرند. موسی به عنوان رهبر قوم اسرائیل با سختیها و دلسردیهای زیادی روبرو شد. اما برخلاف اسرائیلیان سرکش که مرتب از یَهُوَه شکایت میکردند، موسی نگرانیهایش را با یَهُوَه در میان میگذاشت. (خرو ۱۶:۶-۸؛ اعد ۱۱:۱۰-۱۴؛ ۱۴:۱-۴، ۱۱؛ ۱۶:۴۱، ۴۹؛ ۱۷:۵) همین طور وقتی یَهُوَه موسی را به خاطر اشتباهش اصلاح کرد، او باید وفادار و پایدار میماند. برای مثال، احتمالاً طی چهلمین سالی که اسرائیلیان در بیابان سرگردان بودند و در قادش چادر زده بودند، موسی «عجولانه صحبت کرد» و به نام یَهُوَه جلال نداد. (مز ۱۰۶:۳۲، ۳۳) در نتیجه یَهُوَه اجازه نداد که او وارد سرزمین موعود شود. (تث ۳۲:۵۰-۵۲) مطمئناً تأدیب یَهُوَه برای موسی دردناک بود، اما او با فروتنی آن را قبول کرد. گزارش ایّوب میتوانست به نسلهای بعدی اسرائیلیان کمک کند تا سختیهایشان را تحمّل کنند. اسرائیلیان وفادار با تعمّق روی این گزارش یاد میگرفتند که چطور احساساتشان را به یَهُوَه ابراز کنند، از توجیه رفتارشان خودداری کنند و با فروتنی تأدیب یَهُوَه را بپذیرند.
۱۳. کتاب ایّوب چطور به ما کمک میکند تا پایدار بمانیم؟ (عبرانیان ۱۰:۳۶)
۱۳ ما چطور میتوانیم از گزارش ایّوب فایده ببریم؟ ما مسیحیان نیاز به پایداری داریم. (عبرانیان ۱۰:۳۶ خوانده شود.) بعضی از ما مشکلات جسمی، روحی روانی یا مشکلات خانوادگی داریم. شاید عزیزی را از دست دادهایم یا با مشکل جدی دیگری دست و پنجه نرم میکنیم. بعضی وقتها رفتار یا حرفهای دیگران تحمّل شرایط را برایمان سختتر میکند. (امث ۱۲:۱۸) کتاب ایّوب به ما یاد میدهد که میتوانیم سفرهٔ دلمان را برای یَهُوَه باز کنیم و مطمئن باشیم که او دعاهای ما را میشنود. (۱یو ۵:۱۴) اگر گاهی در دعاهایمان مثل ایّوب حرفهای «نسنجیده» بزنیم یَهُوَه ما را محکوم نمیکند، بلکه به ما قدرت و حکمت لازم را میدهد تا شرایطمان را تحمّل کنیم. (۲توا ۱۶:۹؛ یعقو ۱:۵) شاید یَهُوَه گاهی ما را مثل ایّوب اصلاح کند. کتاب ایّوب نشان میدهد که وقتی توسط کلام یَهُوَه، سازمانش یا دوستان باتجربه پند میگیریم یا تأدیب میشویم، چطور باید پایدار و وفادار بمانیم. (عبر ۱۲:۵-۷) درست مثل ایّوب که با فروتنی تأدیب یَهُوَه را پذیرفت، ما هم اگر اجازه دهیم یَهُوَه اصلاحمان کند فایده میبریم. (۲قر ۱۳:۱۱) سرگذشت ایّوب واقعاً درسهای ارزشمندی برای ما دارد! در ادامه میبینیم که چطور میتوانیم از گزارش ایّوب برای کمک به دیگران استفاده کنیم.
با استفاده از کتاب ایّوب به دیگران کمک کنید
۱۴. در موعظه چطور میتوانیم دلیل وجود درد و رنج را توضیح دهیم؟
۱۴ آیا کسی در موعظه از شما سؤال کرده که چرا درد و رنج وجود دارد؟ چطور به این سؤال جواب دادید؟ شاید به اتفاقی که در باغ عدن رخ داد اشاره کردید و توضیح دادید چطور شیطان که روحی شریر است، به آدم و حوّا دروغ گفت و باعث شد که آنها از خدا نافرمانی کنند. (پیدا ۳:۱-۶) در ادامه شاید توضیح دادید که بعد از این نافرمانی، مرگ و مصیبت دامنگیر همه شد. (روم ۵:۱۲) در آخر گفتید که خدا اجازه داده زمان محدودی بگذرد تا نادرستی ادعای شیطان ثابت شود و خبر خوش دربارهٔ زندگی ابدی در بهشت به گوش مردم برسد. (مکا ۲۱:۳، ۴) چنین استدلالی به خیلیها کمک کرده تا دلیل وجود رنج و مصیبت را درک کنند.
۱۵. چطور میتوانیم با استفاده از کتاب ایّوب دلیل وجود درد و رنج را توضیح دهیم؟ (تصاویر ملاحظه شود.)
۱۵ راه دیگری برای جواب دادن به این سؤال، استفاده از کتاب ایّوب است. اول میتوانید مخاطبتان را تحسین کنید که چنین سؤال مهمی را میپرسد. بعد بگویید که مرد وفاداری به اسم ایّوب هم که سختیهای زیادی کشید، همین سؤال را مطرح کرد. او حتی به اشتباه فکر میکرد که خدا مسبب مشکلاتش است. (ایو ۷:۱۷-۲۱) شاید برای مخاطبتان جالب باشد که هزاران سال پیش هم مردم چنین سؤالی داشتند. بعد میتوانید توضیح دهید که باعث و بانی سختیهای ایّوب، شیطان بود نه خدا. شیطان میخواست ثابت کند که انسانها فقط وقتی به نفعشان است خدا را خدمت میکنند. همچنین میتوانید بگویید با این که خدا مسبب مشکلات نیست، آنقدر به انسانهای وفادار اطمینان دارد که اجازه میدهد آنها با سختی روبرو شوند تا ثابت کنند ادعای شیطان اشتباه است. در آخر میتوانید توضیح دهید که خدا به وفاداری ایّوب پاداش داد. پس ما میتوانیم به همه دلگرمی دهیم و به آنها اطمینان دهیم که یَهُوَه مسبب مشکلاتشان نیست.
چطور میتوانیم با استفاده از کتاب ایّوب به دیگران اطمینان دهیم که خدا ظلم نمیکند؟ (بند ۱۵ ملاحظه شود)
۱۶. گزارش ایّوب چطور به کسی که با سختی روبرو است کمک میکند؟ به نمونهای اشاره کنید.
۱۶ گزارش ایّوب به مردی به اسم ماریو کمک کرد. در سال ۲۰۲۱ خواهری از طریق تلفن موعظه میکرد. او در اولین تماسش آیهای از کتاب مقدّس برای ماریو خواند. خواهرمان توضیح داد که خدا نه تنها به ما امید میدهد، بلکه به دعاهایمان هم گوش میکند. وقتی او نظر ماریو را پرسید، ماریو گفت که وقتی تلفن زنگ خورد در حال نوشتن یادداشتی قبل از خودکشی بود. او گفت: «به خدا اعتقاد دارم، اما احساس میکنم برایش ارزشی ندارم.» در تماس بعدی، خواهرمان با او در مورد سختیهای ایّوب صحبت کرد. ماریو تصمیم گرفت که کل کتاب ایّوب را بخواند. پس خواهرمان لینک ترجمۀ دنیای جدید کتاب مقدّس را برای او فرستاد. نتیجه چه بود؟ ماریو مطالعهٔ کتاب مقدّس را شروع کرد و مشتاق بود بیشتر با خدای مهربانی که او را دوست دارد آشنا شود.
۱۷. چرا از یَهُوَه قدردانید که سرگذشت ایّوب را در کلامش آورده است؟ (ایّوب ۳۴:۱۲)
۱۷ کاملاً واضح است که کلام خدا به کسانی که سختی میکشند کمک میکند. (عبر ۴:۱۲) واقعاً قدردانیم که یَهُوَه سرگذشت ایّوب را در کلام الهامیاش آورده است. (ایو ۱۹:۲۳، ۲۴) کتاب ایّوب به ما اطمینان میدهد که «خدا هیچ وقت ظلم نمیکند.» (ایّوب ۳۴:۱۲ خوانده شود.) همچنین توضیح میدهد که چرا خدا جلوی مصیبتهای بشر را نگرفته است. همین طور نشان میدهد که چطور میتوانیم سختیها را تحمّل کنیم و به کسانی که درد و رنج میکشند دلگرمی دهیم. در مقالهٔ بعدی بررسی میکنیم که چطور کتاب ایّوب به ما کمک میکند تا به دیگران پند دهیم.
سرود ۱۵۶ چَشم ایمان
a ایّوب ظاهراً بعد از مرگ یوسِف در سال ۱۶۵۷ ق.م. و قبل از برگزیده شدن موسی به عنوان رهبر اسرائیلیان در حدود سال ۱۵۱۴ ق.م. زندگی میکرد. احتمالاً در همین زمان بود که شیطان و یَهُوَه گفتگو کردند و ایّوب با مشکلات روبرو شد.
b بعضی از اسمها تغییر کرده است.