آیا مسیحیان باید شَبّات را رعایت کنند؟
پاسخ کتاب مقدّس
از مسیحیان درخواست نشده است که هر هفته شَبّات را رعایت کنند. مسیحیان تحت «شریعت مسیح» هستند و طبق آن، رعایت شَبّات لازم نیست. (غَلاطیان ۶:۲؛کولُسیان ۲:۱۶، ۱۷)a ابتدا بیایید ببینیم که شَبّات چطور به وجود آمد.
شَبّات چیست؟
کلمهٔ «شَبّات» از یک کلمهٔ عبری به معنی «استراحت» یا «فراغت» ریشه گرفته است. شَبّات برای اولین مرتبه در قوانینی که به قوم اسرائیل باستان داده شد دیده میشود. (خروج ۱۶:۲۳) برای مثال، چهارمین فرمان از ده فرمان میگوید: «فراموش نکن که روز شَبّات را همیشه مقدّس بشماری. شش روز کار کن و همهٔ کارهایت را در آن مدت انجام بده، اما روز هفتم شَبّاتی برای خدای تو یَهُوَه است. در آن روز نباید کار کنی.» (خروج ۲۰:۸-۱۰) روز شَبّات از غروب جمعه تا غروب شنبه ادامه داشت. در طی آن مدت اسرائیلیان اجازه نداشتند که محل زندگی خود را ترک کنند، آتش روشن کنند، چوب جمع کنند یا بار حمل کنند. (خروج ۱۶:۲۹؛ ۳۵:۳؛ اعداد ۱۵:۳۲-۳۶؛ اِرْمیا ۱۷:۲۱) اگر کسی شَبّات را رعایت نمیکرد محکوم به مرگ میشد.—خروج ۳۱:۱۵.
جالب توجه است که روزهای دیگری در تقویم یهودی و همچنین هفتمین و پنجاهمین سال «شَبّات» نامیده میشدند. در سالهایی که «سال شَبّات» محسوب میشد، اسرائیلیان نباید در زمینهایشان کشاورزی میکردند و کسی شرعاً نمیتوانست آنها را به پرداخت بدهیهایشان مجبور کند.—لاویان ۱۶:۲۹-۳۱؛ ۲۳:۶، ۷، ۳۲؛ ۲۵:۴، ۱۱-۱۴؛ تَثنیه ۱۵:۱-۳.
قربانی عیسی باعث شد که قانون شَبّات لغو شود
چرا رعایت شَبّات شامل حال مسیحیان نمیشود؟
قانون شَبّات فقط شامل حال کسانی میشد که باید از بقیهٔ شریعت موسی اطاعت میکردند. (تَثنیه ۵:۲، ۳؛ حِزقیال ۲۰:۱۰-۱۲) خدا هرگز از قومهای دیگر نخواست که در روز شَبّات از کارشان دست بکشند و استراحت کنند. به علاوه، حتی یهودیان از طریق قربانی عیسی مسیح، از شریعت موسی که شامل ده فرمان هم میشد، آزاد شدند. (رومیان ۷:۷،۶؛ ۱۰:۴؛ غَلاطیان ۳:۲۴، ۲۵؛ اِفِسُسیان ۲:۱۵) مسیحیان به جای اطاعت از شریعت موسی، از قانون برتر محبت پیروی میکنند.—رومیان ۱۳:۹، ۱۰؛ عبرانیان ۸:۱۳.
برداشتهای اشتباه در مورد شَبّات
برداشت اشتباه: خدا شَبّات را در روز هفتم آفرینش پایهگذاری کرد، یعنی زمانی که از کار آفرینش دست کشید و آسایش پیدا کرد.
واقعیت: کتاب مقدّس میگوید: «خدا روز هفتم را برکت داد و مقدّس اعلام کرد، چون او در آن روز از کار آفرینش دست کشید و آسایش پیدا کرد.» (پیدایش ۲:۳) این آیه شامل یک قانون برای انسان نیست، بلکه بیان میکند که خدا در روز هفتم آفرینش چه کار کرد. کتاب مقدّس به هیچ کسی که روز استراحت شَبّات را قبل از دوران موسی رعایت کرده باشد اشاره نمیکند.
برداشت اشتباه: اسرائیلیان قبل از این که شریعت موسی را دریافت کنند، باید شَبّات را رعایت میکردند.
واقعیت: موسی به اسرائیلیان گفت: «یَهُوَه خدایمان در کوه حوریب با ما عهد بست.» (کوه حوریب در واقع منطقهٔ کوهستانی اطراف کوه سینا را در بر میگرفت.) این عهد شامل قانون شَبّات میشد. (تَثنیه ۵:۲، ۱۲) بنابراین، معلوم است که اسرائیلیان موقعی با شَبّات آشنا شدند که خدا با آنها عهد بست. اگر اسرائیلیان باید قبل از آن، یعنی زمانی که در مصر بودند قانون شَبّات را رعایت میکردند، پس شَبّات چطور میتوانست طوری که یَهُوَه گفته بود آزادیشان را از مصر به یاد آنها بیاورد؟ (تَثنیه ۵:۱۵) به همین دلیل به اسرائیلیان گفته شد که نباید در روز هفتم، یعنی در روز شَبّات مَنّا جمع کنند. (خروج ۱۶:۲۵-۳۰) همچنین واضح است که شَبّات برایشان جدید بود، چون نمیدانستند که چطور باید به خطای اولین کسی که شَبّات را رعایت نکرده بود رسیدگی کنند.—اعداد ۱۵:۳۲-۳۶.
برداشت اشتباه: شَبّات یک عهد همیشگی است، پس هنوز باید رعایت شود.
واقعیت: هرچند در کتاب مقدّس آمده که شَبّات «یک عهد جاودانی» است، اما کلمهٔ عبریای که «جاودانی» ترجمه شده، همچنین میتواند به معنی «ماندگاری تا زمانی نامعین» باشد، نه لزوماً جاودانه. (خروج ۳:۱۶) برای مثال، کتاب مقدّس از همین کلمه برای اشاره به «کهانتی جاودانه» در بین اسرائیلیان استفاده میکند؛ کهانتی که خدا آن را حدود ۲۰۰۰ سال پیش به پایان رساند.—خروج ۴۰:۱۵، ترجمهٔ هزارهٔ نو؛ عبرانیان ۷:۱۱، ۱۲.
برداشت اشتباه: مسیحیان باید شَبّات را رعایت کنند، چون عیسی این کار را انجام داد.
واقعیت: عیسی شَبّات را رعایت کرد، چون یک یهودی بود و یک یهودی باید در طول عمرش از شریعت موسی اطاعت میکرد. (غَلاطیان ۴:۴) شریعت موسی که شامل قانون شَبّات هم میشد، بعد از مرگ عیسی از میان برداشته شد.—کولُسیان ۲:۱۳، ۱۴.
برداشت اشتباه: پولُس رسول که یک مسیحی بود شَبّات را رعایت کرد.
واقعیت: پولُس در روز شَبّات وارد کنیسه شد، اما نه برای پیوستن به یهودیان در رعایت آن. (اعمال ۱۳:۱۴؛ ۱۷:۱-۳؛ ۱۸:۴) در واقع، هدف او این بود که خبر خوش را در کنیسه موعظه کند، چون در آن زمان رسم بود که از سخنرانان مهمان دعوت شود تا برای پرستندگانی که دور هم جمع شده بودند سخنرانی بدهند. (اعمال ۱۳:۱۵، ۳۲) پولُس «هر روز» موعظه میکرد، نه فقط در روز شَبّات.—اعمال ۱۷:۱۷.
برداشت اشتباه: شَبّات مسیحی در روز یکشنبه است.
واقعیت: کتاب مقدّس به مسیحیان فرمان نمیدهد که روز یکشنبه را که طبق تقویم عبری اولین روز هفته به حساب میآمد، برای استراحت و پرستش اختصاص بدهند. روز یکشنبه برای مسیحیان اولیه مثل بقیهٔ روزها یک روز کاری بود. دایرةالمعارف بینالمللی و مستند کتاب مقدّس میگوید: «رعایت روز یکشنبه به عنوان شَبّات تا قرن چهارم میلادی مرسوم نبود. امپراتور بتپرست روم، یعنی کنستانتین بود که فرمان داد بعضی از کارها نباید در روز یکشنبه انجام شود.»b
اما در خصوص آیههایی که در ظاهر نشان میدهند شَبّات یک روز خاص بود چه میتوان گفت؟ کتاب مقدّس میگوید که پولُس رسول، «در روز اول هفته،» یعنی یکشنبه، با همایمانان خود غذا خورد. (اعمال ۲۰:۷) به طور مشابه، از بعضی از جماعتها خواسته شد که «در اولین روز هفته،» یعنی یکشنبه، اعانهها را برای کار امدادرسانی کنار بگذارند. اما این تنها یک پیشنهاد عملی برای بودجهبندی شخصی بود. اعانهها در خانه نگهداری میشد و به محل جلسات آورده نمیشد.—۱قرنتیان ۱۶:۱، ۲.
برداشت اشتباه: درست نیست که یک روز از هر هفته را برای استراحت و پرستش کنار گذاشت.
واقعیت: کتاب مقدّس چنین تصمیمی را به عهدهٔ شخص مسیحی میگذارد.—رومیان ۱۴:۵.
a به شَبّات، سَبَّت هم گفته میشود.
b همچنین دایرةالمعارف جدید کاتولیکی، چاپ دوم، جلد ۱۳، صفحهٔ ۶۰۸ ملاحظه شود. (مأخذ انگلیسی)