از یوآنّا چه میآموزیم؟
بسیاری از مردم میدانند که عیسی دوازده رسول داشت. اما شاید ندانند که زنانی نیز در میان شاگردان او بودند که در خدمتش او را همراهی میکردند. یوآنّا یکی از آن زنان بود.—مت ۲۷:۵۵؛ لو ۸:۳.
هنگامی که عیسی بر روی زمین خدمت میکرد، یوآنّا چگونه از او پشتیبانی میکرد و ما چه چیز از یوآنّا میآموزیم؟
یوآنّا چه کسی بود؟
یوآنّا «همسر خوزا مباشر هیرودیس» بود. خوزا احتمالاً در امور دربار مباشر هیرودیس آنتیپاس بود. یوآنّا یکی از زنانی بود که عیسی او را از بیماریاش شفا داد. او به همراه زنانی دیگر، عیسی و رسولانش را در سفرهایشان همراهی میکرد.—لو ۸:۱-۳.
رَبّیها یا رهبران مذهبی به مردم آموزش میدادند که زنان نباید با مردانی که خویشاوند آنان نیستند، معاشرت داشته باشند، چه رسد که همسفر آنان شوند. در واقع، مردان یهودی بهندرت با زنان صحبت میکردند. اما عیسی به این آداب و رسوم توجه نکرد و اجازه داد تا یوآنّا و زنان ایماندار همراه گروه او سفر کنند.
معاشرت یوآنّا با عیسی و رسولان باعث میشد که او در بین مردم وجههٔ خود را به خطر اندازد. کسی که عیسی را همراهی میکرد، باید سختیها را به جان میخرید و در زندگی خود تغییراتی ایجاد میکرد. عیسی در مورد پیروانش گفت: «مادر و برادرانم آنانی هستند که کلام خدا را میشنوند و به آن عمل میکنند.» (لو ۸:۱۹-۲۱؛ ۱۸:۲۸-۳۰) آیا دانستن این احساس عیسی در مورد کسانی که برای پیروی از او ازخودگذشتگی میکنند، دلگرمکننده نیست؟
با دارایی خود به عیسی خدمت میکرد
یوآنّا و زنان دیگر «با دارایی خود» به عیسی و دوازده رسول او خدمت میکردند. (لو ۸:۳) نویسندهای نوشته است: «لوقا به خوانندگانش نمیگوید که کار آن زنان پختن غذا، شستن ظرفها یا ترمیم لباسها بوده است. شاید آنان این کارها را نیز انجام میدادند . . . اما لوقا در مورد چنین کارهایی صحبت نمیکند.» ظاهراً آن زنان برای تهیهٔ مایحتاج همراهان خود، پول، اموال و داراییشان را صرف میکردند.
عیسی و رسولانش در طی سفرهایشان که برای موعظه بود، درآمدی نداشتند. به این دلیل، احتمالاً نمیتوانستند هزینهٔ خوراک و وسایل مورد نیاز یک گروه حدوداً ۲۰ نفری را تأمین کنند. البته مردم نسبت به آنان مهماننواز بودند، اما همین امر که مسیح و رسولانش «صندوقچهٔ پول» به همراه داشتند، حاکی از این است که انتظار نداشتند که همیشه مردم از آنان مهماننوازی کنند. (یو ۱۲:۶؛ ۱۳:۲۸، ۲۹) ظاهراً یوآنّا و زنان دیگر برای تأمین مایحتاج آنان اعاناتی میدادند.
برخی با این امر مخالفند که در گذشته زنان یهودی داراییای داشتهاند. اما مدارکی از آن زمان وجود دارد که نشان میدهد زنان یهودی به طرق مختلف اندوختههایی داشتهاند: ۱) اگر مردی فوت میکرد و پسری نداشت ارث او به دخترش میرسید. ۲) گاه مِلکی به زن بخشیده میشد. ۳) در عهدنامهٔ ازدواج مهریهای تعیین میشد که در صورت طلاق به زن پرداخت میشد. ۴) اگر شوهر زن فوت میکرد، مرتباً از درآمد دارایی غیرمنقول شوهرش به زن پرداخت میشد. ۵) برخی زنان کار میکردند و خود درآمد داشتند.
بیگمان، پیروان عیسی مطابق توانایی مالیشان اعانه میدادند. ظاهراً در میان پیروان او زنان ثروتمندی نیز بودهاند. برخی بر این عقیدهاند که چون یوآنّا زن مباشر هیرودیس بود، قاعدتاً زنی ثروتمند بوده است. در کتاب مقدّس آمده است که عیسی ردای زیرینِ باارزشی بر تن داشت که بدون درز بود. زنی همچون یوآنّا این توانایی مالی را داشت که برای عیسی آن ردا را فراهم کند. نویسندهای به این امر اشاره کرده است که «زنان ماهیگیران، چنین تواناییای نداشتند.»—یو ۱۹:۲۳، ۲۴.
در کتاب مقدّس مشخصاً اشارهای به اعانه دادن یوآنّا نشده است. اما او هر آنچه در توان داشت انجام میداد و ما درسی از این میگیریم. این به ما بستگی دارد که آیا میخواهیم در راه منافع پادشاهی خدا چیزی بدهیم یا نه. آنچه برای خدا اهمیت دارد این است که ما آنچه در توان داریم، با شادمانی انجام دهیم.—مت ۶:۳۳؛ مرق ۱۴:۸؛ ۲قر ۹:۷.
هنگام مرگ عیسی و پس از آن
ظاهراً یوآنّا نیز به همراه زنانی دیگر هنگام اعدام عیسی در آنجا حضور داشت. این زنان آن گروهی بودند که ‹عیسی را هنگامی که در جلیل بود، همراهی و به او خدمت میکردند.› همچنین در میان این گروه زنان دیگری نیز بودند که «با او به اورشلیم آمده بودند.» (مرق ۱۵:۴۱) هنگامی که جسد عیسی از تیر برای تدفین پایین آورده شد «زنانی که با عیسی از جلیل آمده بودند، رفتند و به مقبره نظر افکندند و دیدند که جسد او چگونه قرار داده شده است. سپس بازگشتند و مواد معطر و روغنهای معطر آماده کردند.» لوقا میگوید که «این زنان عبارت بودند از: مریم مَجدَلیّه، یوآنّا و مریم مادر یعقوب.» این زنان پس از روز سَبَّت بازگشتند و فرشتگانی را دیدند که خبر رستاخیز عیسی را به آنان دادند.—لو ۲۳:۵۵–۲۴:۱۰.
احتمالاً یوآنّا نیز به همراه مادر و برادران عیسی در جمع شاگردان در پِنتیکاست ۳۳ م. حضور داشت. (اعما ۱:۱۲-۱۴) از آنجا که شوهر یوآنّا برای هیرودیس آنتیپاس کار میکرد، احتمالاً یوآنّا اطلاعاتی را که لوقا در مورد هیرودیس در انجیل نوشته، در اختیار او گذاشته است، به خصوص به این دلیل که تنها در انجیل لوقا به نام یوآنّا اشاره شده است.—لو ۸:۳؛ ۹:۷-۹؛ ۲۳:۸-۱۲؛ ۲۴:۱۰.
در شرح حال یوآنّا درسهایی نهفته است که شخص را به فکر میبرد. او در حد توان خود به عیسی خدمت کرد. قطعاً او شاد بود که کمکهایش به عیسی، دوازده رسول و شاگردان او در سفرهایشان برای موعظه یاری میرساند. یوآنّا به عیسی خدمت کرد و در دورانهای سخت به او وفادار بود. باشد که زنان مسیحی او را سرمشق خود سازند.