محبت به یَهُوَه را در دل فرزند خود بنشانید

‏«مثل تیرها در دست مرد زورآور،‏ همچنان هستند پسران جوانی.‏» —‏ مزمور ۱۲۷:‏۴‏.‏

۱،‏ ۲.‏ چگونه می‌توان فرزندان را به ‹تیرهایی در دست مردی زورآور› تشبیه کرد؟‏

کمانگیری را تصوّر کنید که خود را برای زدن هدف آماده می‌کند.‏ تیر را در زه کمان می‌گذارد با قدرت زه را به عقب می‌کشد،‏ به سوی هدف نشانه می‌رود،‏ مدتی آن را کشیده نگه می‌دارد،‏ و سپس تیر را رها می‌کند.‏ عوامل بسیاری در برخورد تیر به هدف مؤثرند.‏ از آن جمله می‌توان به مهارت تیرانداز،‏ جهت و میزان وزش باد و وضعیت خود تیر اشاره نمود.‏

^۲ سلیمانِ پادشاه فرزندان را به ‹تیرهایی در دست مردی زورآور› تشبیه می‌کند.‏ (‏ مزمور ۱۲۷:‏۴‏)‏ بیایید کمی در این تشبیه تعمّق کنیم.‏ کمانگیر بعد از آن که تیر را نشانه می‌رود آن را فوراً رها می‌کند.‏ والدین نیز مدتی نسبتاً کوتاه وقت دارند محبت یَهُوَه را در دل فرزند خود به وجود آورند.‏ طولی نمی‌کشد که فرزندان بزرگ می‌شوند و خانه را ترک می‌کنند.‏ (‏ متّیٰ ۱۹:‏۵‏)‏ آیا آنان به هدفی که والدین نشانه رفته بودند خواهند رسید؛‏ به بیان دیگر آیا نهال محبت یَهُوَه در دل فرزندان به رشد خود ادامه خواهد داد و بارور خواهد شد؟‏ عوامل مختلفی در نیل به این هدف مؤثرند.‏ سه عامل آن عبارتند از مهارت والدین،‏ محیطی که فرزندان در آن بزرگ می‌شوند و تصمیم خود فرزندان.‏ در ادامهٔ این مقاله می‌خواهیم این سه عامل را دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم.‏ نخست به برخی از مهارت‌های والدین می‌پردازیم.‏

سرمشق فرزندتان باشید

۳.‏ چرا سخن و عمل والدین باید یکی باشد؟‏

^۳ عیسی همیشه به آنچه موعظه می‌کرد عمل می‌نمود.‏ در این خصوص به ویژه والدین باید او را الگو قرار دهند.‏ (‏ یوحنّا ۱۳:‏۱۵‏)‏ او فریسیان را به دلیل این که سخن و عملشان یکی نبود محکوم می‌کرد.‏ (‏ متّیٰ ۲۳:‏۳‏)‏ اگر والدین می‌خواهند که محبت به یَهُوَه در دل فرزندشان ریشه کند باید سخن و عملشان یکی باشد.‏ سخن بدون عمل مثل کمان بدون زه بی‌فایده است.‏ —‏ ۱یوحنّا ۳:‏۱۸‏.‏

۴.‏ بجاست پدر و مادر چه سؤالاتی از خود بکنند؟‏ توضیح دهید.‏

^۴ چرا پدر و مادر باید خود نمونه باشند؟‏ همان طور که شما والدین محبت به یَهُوَه را از رفتار و کردار عیسی می‌آموزید،‏ بچه‌هایتان نیز آن را با نگاه کردن به رفتار خوب شما فرا می‌گیرند.‏ بچه‌ها به ویژه در سنین کودکی بیشترین تأثیر را از والدین خود می‌گیرند؛‏ زیرا والدین نزدیک‌ترین معاشران آنانند.‏ در این سنین است که والدین می‌توانند در آنان اخلاق خوب یا بد ایجاد کنند.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۱۵:‏۳۳‏)‏ پس چقدر بجاست که پدر یا مادر از خود سؤال کند:‏ ‹آیا من معاشری خوب برای فرزندانم هستم؟‏ آیا معاشرت با من در آنان عادات خوب به وجود می‌آورد؟‏ در خصوص امور مهمی همچون دعا و مطالعهٔ کتاب مقدّس چه الگویی برای فرزندانم هستم؟‏›‏

با فرزند خود دعا کنید

۵.‏ فرزندان از دعاهای والدین چه مطالبی می‌آموزند؟‏

^۵ فرزندتان از دعاهای شما مطالب بسیاری در مورد یَهُوَه می‌آموزد.‏ وقتی می‌شنود که برای غذا یَهُوَه را شکر می‌کنید و پیش از مطالعهٔ کتاب مقدّس به درگاه او دعا می‌کنید یاد می‌گیرد یَهُوَه است که نیازهای مادی ما را فراهم می‌کند و اوست که حقایق را در کتاب مقدّس بر ما آشکار می‌سازد.‏ همین‌ها درس‌های مهمی برای او در زندگی هستند.‏ —‏ یعقوب ۱:‏۱۷‏.‏

۶.‏ والدین چگونه می‌توانند به فرزند خود نشان دهند که یَهُوَه به فردفرد ما توجه دارد؟‏

^۶ البته،‏ شما در مواقع دیگری غیر از صرف غذا یا مطالعه نیز می‌توانید با فرزند خود دعا کنید.‏ مثلاً می‌توانید در مورد موضوعاتی دعا کنید که به خودتان و فرزندتان مربوط می‌شود.‏ چنین دعاهایی اثر مطلوب و سازنده‌ای بر او می‌گذارد.‏ بدین شکل فرزندتان یَهُوَه را نیز عضوی از خانواده محسوب می‌کند؛‏ عضوی که به فردفرد اعضای خانواده توجه دارد.‏ (‏ اَفَسُسیان ۶:‏۱۸؛‏ ۱پِطْرُس ۵:‏۶،‏ ۷‏)‏ پدری در این مورد می‌گوید:‏ «از زمانی که دخترمان به دنیا آمد با او دعا می‌کردیم.‏ همچنان که بزرگ‌تر می‌شد در دعاهایمان به مطالبی همچون همنشینی با دیگران و موضوعات دیگری که به او مربوط می‌شد اشاره می‌کردیم.‏ تا زمانی که او ازدواج کرد و خانه را ترک کرد،‏ روزی نبود که ما در جمع خانواده دعا نکرده باشیم.‏» آیا شما هم می‌توانید هر روز با خانوادهٔ خود دعا کنید؟‏ آیا می‌توانید کاری کنید که فرزندانتان یَهُوَه را همچون دوست و همدمی نزدیک ببینند؛‏ همچون کسی که نه تنها نیازهای مادی ایشان را فراهم می‌کند بلکه به نیازهای عاطفی آنان نیز توجه دارد؟‏ —‏ فیلِپّیان ۴:‏۶،‏ ۷‏.‏

۷.‏ والدین برای دعایی مختص هر یک از فرزندانشان چه چیزی را باید بدانند؟‏

^۷ البته برای اشاره به مطالبی مربوط به فرزندتان در دعا باید بدانید در زندگی او چه می‌گذرد.‏ پدری دارای دو فرزند چنین می‌گوید:‏ «من آخر هر هفته از خودم دو سؤال می‌کنم.‏ اوّل این که طی هفته چه موضوعی ذهن فرزندانم را به خود مشغول کرده بود؟‏ و دوّم این که چه اتفاقات جالبی برایشان رخ داده است؟‏» شاید شما نیز بتوانید با تأمّل روی این دو سؤال هنگام دعا با فرزندانتان به مطالبی اشاره کنید که برایشان مهم است.‏ آن‌ها با این کار نه تنها دعا کردن به یَهُوَه،‏ یعنی شنوندهٔ دعا را می‌آموزند بلکه محبت یَهُوَه در دلشان جای می‌گیرد.‏ —‏ مزمور ۶۵:‏۲‏.‏

فرزند خود را به مطالعه عادت دهید

۸.‏ چرا والدین می‌باید عادت به مطالعه را در فرزند خود ایجاد کنند؟‏

^۸ چطور ممکن است طرز فکر پدر و مادر در امر مطالعهٔ کتاب مقدّس بر صمیمیت رابطهٔ فرزندشان با یَهُوَه تأثیر بگذارد؟‏ برای ایجاد صمیمیت در هر رابطه‌ای هم نیاز به صحبت کردن است و هم به گوش دادن.‏ از جمله طرقی که می‌توانیم به سخنان یَهُوَه گوش دهیم مطالعهٔ کتاب مقدّس است.‏ چنین مطالعه‌ای با کمک یکی از نشریاتی که «غلام امین» برای این منظور تنظیم کرده است انجام می‌گیرد.‏ (‏ متّیٰ ۲۴:‏۴۵-‏۴۷؛‏ امثال ۴:‏۱،‏ ۲‏)‏ از این رو،‏ برای این که فرزندتان بتواند پیوندی پایدار و صمیمی با یَهُوَه ایجاد کند می‌باید عادت به مطالعه را در او به وجود آورید.‏

۹.‏ چگونه می‌توانید عادت به مطالعه را در فرزند خود ایجاد کنید؟‏

^۹ چگونه می‌توانید عادت به مطالعه را در فرزند خود ایجاد کنید؟‏ در اینجا نیز پدر و مادر می‌باید بهترین الگو برای او باشند.‏ آیا فرزندتان می‌بیند که شما از مطالعه لذّت می‌برید؟‏ شکی نیست که تأمین معاش و رسیدگی به خانواده وقت زیادی از شما می‌گیرد و شاید به نظر بیاید دیگر وقتی برای خواندن و مطالعه باقی نمی‌ماند.‏ با این حال از خود سؤال کنید که آیا فرزندتان شما را بیشتر اوقات در حال تماشای تلویزیون می‌بیند؟‏ اگر این طور است،‏ شاید بتوانید مقداری از آن وقت را به مطالعه اختصاص دهید و بدین ترتیب الگویی خوب برای فرزند خود باشید.‏

۱۰،‏ ۱۱.‏ چرا والدین باید با فرزند خود به طور مرتب کتاب مقدّس را مطالعه کنند؟‏

^۱۰ طریق مفید دیگری که به فرزند شما کمک می‌کند به سخنان یَهُوَه گوش دهد،‏ مطالعهٔ مرتب کتاب مقدّس با اوست.‏ (‏ اِشَعْیا ۳۰:‏۲۱‏)‏ البته شاید این سؤال برای برخی والدین مطرح شود که اگر آنان مرتب فرزند خود را به جلسات مسیحی می‌برند،‏ دیگر چه نیازی است با او کتاب مقدّس را مطالعه کنند؟‏ دلایل مهمی برای این کار وجود دارد.‏ یکی این که یَهُوَه مسئولیت تعلیم بچه‌ها را در درجهٔ اوّل بر شانهٔ والدین گذاشته است.‏ (‏ امثال ۱:‏۸؛‏ اَفَسُسیان ۶:‏۴‏)‏ به علاوه،‏ مطالعهٔ کتاب مقدّس در خانه به فرزند شما می‌آموزد که پرستش یَهُوَه را یک رسم توخالی برای ظاهرسازی نپندارد.‏ او باید پرستش یَهُوَه را جزو امور زندگی و خانواده محسوب کند.‏ —‏ تثنیه ۶:‏۶-‏۹‏.‏

^۱۱ همچنین،‏ مطالعه‌ای خوب و مفید با فرزندتان به شما کمک می‌کند تا با افکار او در خصوص موضوعات روحانی و اخلاقی آشنا شوید.‏ برای مثال،‏ وقتی فرزندتان کوچک است می‌توانید با او «کتاب من از داستان‌های کتاب مقدّس» را مطالعه کنید.‏a در طی مطالعه می‌توانید از آنان بخواهید نظر خود را در مورد موضوع مورد بحث بیان کنند.‏ با استدلال بر آیاتی که در این کتاب آمده است می‌توانید قوای ذهنی فرزند خود را تقویت کنید تا بتواند «نیک و بد» را از هم تشخیص دهد.‏ —‏ عبرانیان ۵:‏۱۴‏.‏

۱۲.‏ والدین چگونه می‌توانند به اقتضای نیاز فرزند خود نحوهٔ مطالعه را تغییر دهند،‏ و خود شما در این خصوص چه تجربیاتی کسب کرده‌اید؟‏

^۱۲ همچنان که فرزندتان بزرگ می‌شود می‌توانید مطالعه را به اقتضای سن او تنظیم کنید.‏ برای مثال،‏ پدر و مادری در مورد این سؤال که آیا دختران نوجوانشان می‌توانند در کلاس رقص شرکت کنند یا نه،‏ چنین عمل کردند.‏ پدر خانواده می‌گوید:‏ «ما به دخترانمان گفتیم:‏ ‹ در مطالعهٔ خانوادگی بعدی من و مادرتان نقش بچه‌ها و شما هر کدام می‌توانید نقش پدر و یا مادر را بازی کنید.‏ ولی موضوع مهم این است که باید خوب در مورد موضوع کلاس رقص تحقیق کنید.‏› نتیجهٔ آن بسیار خوب بود.‏ برای ما بسیار جالب بود که می‌دیدیم چقدر آن‌ها در نقش پدر و مادر با مسئولیت رفتار می‌کردند و از طریق اصول کتاب مقدّس به ما نشان دادند که رفتن به آن کلاس چندان کار عاقلانه‌ای نیست.‏ موضوع جالب دیگر انتخاب‌های دیگری بود که به ما پیشنهاد کردند.‏ این مطالعه پنجره‌ای به سوی افکار و علایق ایشان به روی ما باز کرد.‏» تردیدی نیست که پیگیری مطالعه و نوع‌آوری در آن،‏ کار چندان آسانی نیست،‏ اما واقعاً ارزشش را دارد.‏ —‏ امثال ۲۳:‏۱۵‏.‏

فضایی آرام در خانه ایجاد کنید

۱۳،‏ ۱۴.‏ الف)‏ والدین چگونه می‌توانند فضایی آرام ایجاد کنند؟‏ ب)‏ فایدهٔ این که والدین به خطاهای خود اذعان کنند چیست؟‏

^۱۳ کمانگیری که در وضعیتی آرام تیر را به طرف هدف نشانه می‌گیرد احتمال موفقیتش در زدن هدف بیشتر است.‏ به همین صورت اگر در خانه فضایی آرام ایجاد کنید احتمال این که بتوانید محبت یَهُوَه را در دل فرزندان خود بنشانید بیشتر می‌شود.‏ یعقوب می‌نویسد:‏ «میوهٔ عدالت در سلامتی کاشته می‌شود برای آنانی که سلامتی را به عمل می‌آورند.‏» (‏ یعقوب ۳:‏۱۸‏)‏ والدین چگونه می‌توانند چنین فضایی در خانه ایجاد کنند؟‏ زن و شوهر باید پیوند زناشویی خود را قوی نگاه دارند.‏ زن و شوهری که به یکدیگر محبت و احترام نشان می‌دهند،‏ بهتر می‌توانند به فرزندشان محبت و احترام به دیگران،‏ به ویژه به یَهُوَه را بیاموزند.‏ (‏ غَلاطیان ۶:‏۷؛‏ اَفَسُسیان ۵:‏۳۳‏)‏ ارمغان محبت و احترام آرامش است و زوجی که با آرامش و صفا با هم به سر می‌برند بهتر می‌توانند با مشکلات خانوادگی مقابله کنند.‏

^۱۴ البته،‏ از آنجایی که هیچ پدر و مادری کامل نیستند،‏ هیچ خانوادهٔ کاملی نیز در دنیا نمی‌توان یافت.‏ چه بسیار پیش می‌آید که والدین در رفتار با فرزند خود در نشان دادن ثمرهٔ روح‌القدس قصور می‌ورزند.‏ (‏ غَلاطیان ۵:‏۲۲،‏ ۲۳‏)‏ در این گونه موارد چه می‌توانند بکنند؟‏ آیا اگر به اشتباه خود اعتراف کنند ارزش خود را در نظر فرزندشان از دست می‌دهند؟‏ پولُس رسول را در نظر بگیرید.‏ او برای بسیاری از مسیحیان آن زمان همچون پدر بود.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۴:‏۱۵‏)‏ با این حال،‏ به خطاهای خود اذعان می‌کرد.‏ (‏ رومیان ۷:‏۲۱-‏۲۵‏)‏ تواضع و خلوص نیّت پولُس احترام ما را به او بیشتر می‌کند،‏ نه کمتر.‏ پولُس با وجود تمام خطاهایش با اطمینان به جماعت قُرِنتُس نوشت:‏ «از من سرمشق بگیرید،‏ چنانکه من از مسیح سرمشق می‌گیرم.‏» (‏ ۱قُرِنتیان ۱۱:‏۱‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو )‏ شما نیز اگر به خطاهای خود اذعان کنید،‏ فرزندانتان کاستی‌ها و عیوب شما را نادیده می‌گیرند.‏

۱۵،‏ ۱۶.‏ چرا والدین می‌باید محبت به برادران و خواهران جماعت را به فرزندان خود بیاموزند،‏ و چگونه می‌توانند به این هدف برسند؟‏

^۱۵ پدر و مادر دیگر چه کار می‌توانند بکنند تا فضایی آرام بر خانواده حاکم باشد؟‏ یوحنّای رسول می‌نویسد:‏ «اگر کسی گوید که خدا را محبت می‌نمایم و از برادر خود نفرت کند،‏ دروغگوست،‏ زیرا کسی که برادری را که دیده است محبت ننماید،‏ چگونه ممکن است خدایی را که ندیده است محبت نماید؟‏» (‏ ۱یوحنّا ۴:‏۲۰،‏ ۲۱‏)‏ لذا،‏ وقتی به فرزندان خود می‌آموزید که برادران و خواهران مسیحی خود را دوست داشته باشند،‏ در واقع به آنان یاد می‌دهید که یَهُوَه را دوست بدارند.‏ خوب است هر پدر و مادری از خود سؤال کند:‏ ‹آیا سخنانم در مورد اعضای جماعت اغلب انتقادی و عیبجویانه است؟‏› برای یافتن جوابی به این سؤال،‏ توجه کنید که فرزندانتان در مورد اعضای جماعت با چه لحنی صحبت می‌کنند.‏ سخنان آنان اغلب انعکاسی از طرز فکر خود شماست.‏

^۱۶ والدین چگونه می‌توانند محبت به برادران و خواهران را در دل فرزندان خود ایجاد کنند؟‏ پیتر،‏ که دو پسر دارد می‌گوید:‏ «از زمانی که پسران ما کوچک بودند ما همیشه برادران و خواهران باتجربه را برای صرف غذا و گذراندن ساعاتی خوش با آنان به خانه‌مان دعوت می‌کردیم.‏ پسران ما با کسانی همنشینی می‌کردند که واقعاً یَهُوَه را دوست می‌داشتند.‏ به این ترتیب می‌دیدند که خدمت کردن به یَهُوَه باعث سعادت و خوشی شخص می‌شود.‏» دِنیس،‏ که پنج دختر دارد می‌گوید:‏ «ما دخترانمان را تشویق می‌کنیم که با پیشگامان باتجربهٔ جماعت دوستی برقرار کنند.‏ همچنین هر بار که پیش بیاید سرپرست حوزه و همسرش را به خانه‌مان دعوت می‌کنیم.‏» فرزندان باید یاد بگیرند که اعضای جماعت را بخشی از خانوادهٔ خود بدانند.‏ —‏ مَرقُس ۱۰:‏۲۹،‏ ۳۰‏.‏

وظیفهٔ فرزندان

۱۷.‏ فرزندان شما در نهایت چه تصمیمی می‌باید بگیرند؟‏

^۱۷ بار دیگر تشبیه کمانگیر را در نظر بگیرید.‏ او هر چقدر هم که در تیراندازی مهارت داشته باشد،‏ اگر تیری که به هدف نشانه رفته است کمی کج باشد احتمال اصابت آن به هدف کم می‌شود.‏ والدین نیز تلاش خود را می‌کنند که طرز فکر فرزند خود را اصلاح،‏ یا به اصطلاح تیر را پیش از پرتاب صاف کنند.‏ اما در نهایت خود فرزند است که باید تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد این دنیا طرز فکرش را کج و منحرف کند یا این که اجازه می‌دهد یَهُوَه ‹طریق‌هایش را راست گرداند.‏› —‏ امثال ۳:‏۵،‏ ۶؛‏ رومیان ۱۲:‏۲‏.‏

۱۸.‏ تصمیمی که جوان یا نوجوان برای زندگی خود می‌گیرد برای چه کسانی اهمیت دارد؟‏

^۱۸ اگرچه مسئولیت خطیر بزرگ کردن و تربیت فرزندان از طریق «تأدیب و نصیحت خداوند» به عهدهٔ والدین است،‏ ولی این که در نهایت هر یک از فرزندانتان چه راهی را انتخاب می‌کنند به عهدهٔ خودشان است.‏ (‏ اَفَسُسیان ۶:‏۴‏)‏ آیا شما نوجوانان و جوانان برای تعلیم و تربیت مسیحی‌ای که والدین دلسوزتان در اختیار شما می‌گذارند ارزش قائلید؟‏ سعادت شما در زندگی در گرو تصمیمی است که در این خصوص می‌گیرید.‏ شکی نیست که تصمیم صحیح شما والدینتان را بسیار خوشحال خواهد کرد.‏ و از همه مهم‌تر دل یَهُوَه را بسیار شاد می‌سازد.‏ —‏ امثال ۲۷:‏۱۱‏.‏

‏[پاورقی]‏

مروری بر مقاله

‏• والدین چگونه می‌توانند در خصوص دعا و مطالعهٔ کتاب مقدّس برای فرزندان خود نمونه باشند؟‏

‏• والدین چگونه می‌توانند در خانواده فضایی آرام ایجاد کنند؟‏

‏• جوانان و نوجوانان با چه تصمیمی روبرو هستند،‏ و تصمیم آنان برای چه کسانی اهمیت دارد؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۳۱]‏

آیا در خصوص مطالعهٔ کتاب مقدّس برای فرزندان خود الگوی خوبی هستید؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۳۲]‏

آرامش در میان اعضای خانواده به سعادت و بهروزی خانوادهٔ شما کمک می‌کند