Aval bi ne baghle mevakh maa éyong bia ke min’nôm

1-2. Aval avé Jehôva a yen min’nôm mia wulu a sôsôe été ? (Bya 92:12-14 ; a daghe fe évaghle é ne ).

BÔR be ye éning ése ngura baa ñong ki de aval évoo éyong ba ke min’nôm. Éfônan, tame siman é dzam di : Ye wa siman éyong ôsua ô nga ñu tang naa ñuk é sumang naa da kuiñ wa ? É ne bo naa ô nga kumu da téñ étéñ té ébién, kaa naa môr nfe a yen do. Ve, éde ô nga ñu tang naa a téñ ñuk té daa ye ki kame naa é taa bera kuiñ. Éfônane té da tugha lere mengu’u abuiñ bôr ba ve, amu baa kumu ki bo min’nôm.

² Vedaa, aval Ésaa waa a ne a dzôp été a yen bebo-bisèñ bèñ be ntoo min’nôm, da selan (Mink. 16:31). A vaghane bo ya bilé bia sam (a lang Bya 92:12-14). Za dzam a kumu dzô ya bifiè bité ? Bilé bi bele abuiñ mimbu bi wôla bo ndzalan ya mekièñ, ya fe mesam ma ñum mbeng. Éfônan, élé évoo ye bilé bia dang mbeng éning, a ne élé tom ézing é ne a Japón, édi é bele abuiñ mimbu. Bilé bia dang mbeng éning, a ne ébi bi tobeyang a lôr ézukh mimbu. Aval ane bilé bi ne biwôlô bité, beñabôrô ba wulu a sôsôe été baa be ne fe mimbeng, a dang-dang é mis Nzame. Jehôva a yen môr émièn, se fave é ñuk dzèñ. A bira fe dzing é mbemba mefulu beñabôrô, ane édzip deba ya é sôsôe wôba, aval fe ane mimbu misese be va sèhane ñe, ya sôsôe.

3. Va éfônane da lere naa Jehôva a belaneyang beñabôrô naa be dzale nkômane wèñ.

³ A bo n’nôm daa likh ki naa môr a taa fe bo éban akal Jehôvaa. Ya dzam té, abuiñ biyong, Jehôva a belane beñabôrô naa be dzale nkômane wèñ. Éfônan, a nga belane Sara a kuè a ntoo édedaa ñamôrô éyong Jehôva a nga kanghle ñe naa a ye bo ñia ayong da ye bo ngu’u ya fe émvemvam Mesías (Atar. 17:15-19). A kuè naa Moisés ñe a ntoo fe ñamôrô éyong Jehôva a nga kee ñe ésèñ naa a ke vaa Bisraelitas Egipto (Akô. 7: 6, 7). A kuè ntôô Juan ñe a fe a ntoo n’nôm éyong Jehôva a nga ve ñe nfufup nsisim wèñ naa a tsili mebakh metan a Biblia été.

4. Aval ane abakh Minkana 15:15 da lere do, dzé é ne vole beñabôrô naa be zômo mindzukh ba tubane mio ? (A daghe fe évaghle).

⁴ Beñabôrô ba tubane abuiñ mindzukh amu mimbu mia ke mia koghle bo. Kal dzaa ézing é nga dzô é wuèñ naa : « A ke n’nôm déé se akal é bôr be ne mimbobo ». Ve a bele mevakhb é ne vole beñabôrô naa be zômô mindzukh mia so amu ye naa mimbu mia ke mia koghle bo (a lang Minkana 15:15). Ayeghle di, bia ye fas é mam me ne vole beñabôrô naa be baghle mevakh meba. Bia ye fa yen aval é bôr bevoo be ne vole é bobedzang ya bekal baa be ne beñabôrô ékôan. Ôsusua, n’tamane fas amu dzé é ne bo ndzukh a baghle mevakh nté bia ke bia ke min’nôm.

AMU DZÉ É NE BO NDZUKH A BAGHLE MEVAKH ÉYONG BIA KE MIN’NôM

5. Za dzam é ne likh naa beñabôrô be mane sili mo ôsi ?

⁵ Za dzam é ne likh naa ô sili mo ôsi ? Tam ézing, ô ne sili mo ôsi amu naa wéé se ki fa bo é mam ô nga tare bo wé bo ô mvus. É ne bo naa wa ñamle melu ô mbe étong éyong ô nga buane fe ya mvoa ya nsôn (Eccl. 7:10). Éfônan, kal dzaa ézing é ne éyôla naa Ruby a dzô naa : « É ne ma ndzukh naa me boar bitôp amu ma wokh mintéñ ya som, a fonghan daa é ne fe ma ndzukh. A bo é dzam é ne avitsang ane a bere mebo naa me boar besituakh, daa é ne ma ayèñ. É mo mam me ne ndzalan ya artritis nge arthrite, dzam té da likh naa a ke kuiñ boan be-mam, maa me ne fe ma ayèñ a bo. » Harold, éñi a nga bo ésèñ a Betel, a dzô naa : « Maa yem ki fe é môr me venghaneyang, biyong bizing ma wokh abé. Me mbe é môr ane ngengaa. A le béisbol nge ki base-ball a mbe élôr tam me nga dang dzing. É bôr bevoo be nga bo bé dzô naa, “Keeghane Harold ndama amu naa aa vus ki tam ézing.” Ve éndagha, ma bunu naa méé se ki fe wua ndama. »

6. (a) Mekalgha mevé mefe me ne likh naa é bôr be ntoo beñabôrô be sili mo ôsi ? (b) Dzé é ne vole beñabôrô naa be ñong nkighane nge ba ye tsini naa ba duru metua nge ki kaa ? (A daghe fe Ô momo wi été, nlô-adzô « Ye ma yiane likh naa ma duru metua ? »).

⁶ Ô ne mane sili mo ôsi amu ye naa waa kuiñ ki fe naa ô bo é mam muè wamièn étam. Dzam té da bera dang bebela nge é ne naa ô nga yi-hang é môr a kale wa, nge ki naa wa yiane ke tobe ya é moan wiè. Ô ne fe bira wokh abé amu naa é mvoa duè ya é mis muè me nga maneyang dzim, naa wéé se fe kuiñ mevôm wa kumu ke étam, nge ki a duru metua. Abaalé éngôngoo dzam ! Ve, tam ézing, é ne wa vole a simane naa, éban bi ne a do Jehôva ya é bôr bevoo, daa daghe ki nge bi ne kale bia bebièn, nge bi too étam, nge ki nge bi ne duru metua. Bi ne fe tobe ya ndzi-n’nem naa Jehôva a tugha wokh aval bia wôran. Jehôva a yem abim édzing bi bele akal dèñ ya fe akal bobedzang ya bekal baa be ye ékôan. Dzam té éde da likh naa, bi bo édedaa éban é mis mèñ (1 Sam. 16:7).

7. Za dzam ô ne simane nge ô ne éwiñ amu naa tam ézing waa ye ki yen Armagedón ?

⁷ Tam ézing, ô ne éwiñ amu wa simane naa waa ye ki ning naa ô yen Armagedón. Nge wa wôrane aval té, dzé é ne wô vole ? Dzenghe naa ô simane naa Jehôva a yane ya édzip, nfa ye naa a mane ya mbia émo di (Esaïe 30:18). Ve édzip dèn é bele nkôman. Édzip té da likh naa bakuru be-bôt be bele tam ya ntam ye naa be ne ñe yem ya sèhane ñe (2 Pierre 3:9). Ya dzam té, éyong wa wôrane naa wa kumu sili mo ôsi, simaneghe abim bôr da ye buan ya édzip Jehôva kaa naa amanegha é so. Ye bevoo bézing be ye été be ne bo bôr be ye é nda-bôr duè ?

8. Aval avé mindzukh mia so éyong môr a ntoo n’nôm mi ne name é bôr be ne beñabôrô ?

⁸ Kaa bis abim mimbu bi bele, éyong biaa wôrane ki mvoa é ne ébubu naa bi dzô, nge ki naa bi bo é mam bi ne dzôban (Eccl. 7:7 ; Jacq. 3:2). Éfônan, éyong sôsôe Job a nga dzukh, bifiè bièñ bi nga venghane « mbia bifiè » (Job 6:1-3). Nfa mboo, é bôr be ne beñabôrô be ne dzô nge ki a bo mam mézing me ne naa béé mba ki dzô, amu naa be ne minkôkoan, nge ki amu naa ba ñu biang ézing. Ôwé, môr ézing ye ébe bia aa kumu ki belane mimbu mièñ ya aval a wôran, ane akalgha naa a lere mbia fulu, nge ki naa a bira sili é bôr bevoo naa be sèhane ñe. Nge bi ñu tang naa bi ve dzô, nge ki a bo é dzam déé va lere ki é môr mboo édzing, bia yiane ñe dzaa bidjiigha (Mat. 5:23, 24).

AVAL ô NE BAGHLE MEVAKH MUÈ

9. Amu dzé wa yiane yebe avole é bôr bevoo ? (A daghe fe bivaghle).

⁹ Yebeghe avole é bôr bevoo (Begal. 6:2). Mesumgha, é ne wa bo ayèñ. Kal dzaa ézing é too éyôla naa Gretla a dzô naa : « Biyong bizing, da bo ma ayèñ naa me yebe avole, amu ma wôrane naa ma ye bo mbaghe. É va dzaa tam naa me tsen ôsimane wom, ya naa me yebe ya asili ñuu naa ma yi avole. » Éyong wa yebe avole é bôr bevoo, wa likh be naa be wôrane mevakh ma so éyong môr a ve (Bisè mintôl 20:35). Kaa bisô naa da ve fe wamièn mevakh n’nem a yen é nomo é bôr bevoo ba dzing wa, ya bis fe wa.

10. Amu dzé wa yiane simane naa ô ve akiba ? (A daghe fe évaghle).

¹⁰ Va akiba (Becol. 3:15 ; 1 Beth. 5:18). Éyong é bôr bevoo ba bo é mam me ne mbeng akal daa, bia ve be akiba n’nem waa été, ve é ne bo naa bia vuène naa bi dzô be do. Vedaa, nge bia wuèñ, bi ven fe akiba, bia likh naa memvuiñ maa me wôrane naa bia dzing bo, ya naa be ne bia éban. Leah, éñi a kale beñabôrô a Betel, a dzô naa : « Moadzang ézing ye éba ma kale a bele fulu naa a bo é tsili ma boan bekalare é ve ma akiba. Béé se ki ayap, ve be ne mbeng. Bebela a ne naa ma dzing ma kuane bo, da ve ma mevakh a yem naa a dzing avole ma ve ñe. »

11. Aval avé ô ne vole é bôr bevoo ? (A daghe fe évaghle).

¹¹ Va mengu’u naa ô vole é bôr bevoo. Éyong wa belan é tam ya é ngu’u duè naa ô vole é bôr bevoo, da ye likh naa ô taa dang bembe ébe mindzukh muè wamièn. É bôr be ne beñabôrô bi ne be vaghan ya mebakh ma lere meyeghle mé ne éban. Ve, nge bôr be bo kaa lang mebakh meté, béé se ki yeghe é mam me ne été. Aval té fe, é bôr be ne bitong béé se ki ñong môra meyeghle ébe wa, nge wa kaa ba kar é mam wa yem. Dzenghe naa ô yem bitong, wé bo be minsili ya wokh be éyong ba kare wa é mam ma daghe bo. Éyong té, ô ne ba kane aval Jehôva a va vole wa éning duè, ya aval a bo Jehôva mewokh da ye likh naa baa be tobe fe mevakh. Éyong wa fong ya ve memvuiñ muè me ne bitong ngu’u, wa ye wôrane mevakh (Bya 71:18).

12. Aval ane abakh Esaïe 46:4 da lere do, za dzam Jehôva a kiagh naa a ye bo akal min’nôm ? (A daghe fe évaghle).

¹² Dzaaghe Jehôva naa a ve wa ngu’u. Amben wa wôran atakh a nsôn ya ôsiman, Jehôva ñe « aa takh ki tam ézing nge ki a tobe mvoaran » (Esaïe 40:28). Aval avé Jehôva a belan é ngu’u dzèn é ne kaa man ? Ngura aval é ne naa a ve min’nôm mi ne sôsôe ngu’u (Esaïe 40:29-31). Ya dzam té, a kiagh naa a ye be vole (a lang Esaïe 46:4). Jehôva ñe a dzale mengiagh mèñ éyong ésese (Jos. 23:14 ; Esaïe 55:10, 11). Éyong wa yaghlan, wa ye wôrane édzing Jehôva, ya yen aval a sukh wa, wéé se bo kaa tobe mevakh.

13. Aval ane nten 2 Becorinthien 4:16-18 wa lere do, za dzam bia yiane siman ? (A daghe fe évaghle).

¹³ Simaneghe wamièn naa étéñ duè é ne abong tam. Éyong bia simane naa étéñ mindzukh ézing é ne fave abong tam, é ne bia bo ébubu naa bi zômô do. Biblia ñe a ban fe bia naa, n’nôm ya akoan bi ne fave abong tam (Job 33:25 ; Esaïe 33:24). Ya dzam té, ô ne bele mevakh éyong wa simane naa, é mbemba melu muè ma zu ôsu, maa dzi ki lighi ô mvus (a lang 2 Becorinthien 4:16-18). Ve, za dzam é bôr bevoo be ne bo naa be vole wa ?

AVAL É BÔR BEVOO BE NE BA VOLE

14. Amu dzé é ne édedaa éban naa bi fep ye naa bi luè fe beñabôrô ?

¹⁴ Boghe mban a fep ye luè fe é bobeñong ya bekal buè be ne beñabôrô (Behéb. 13:16). Beñabôrô be ne wôrane naa be ne étam. Moadzang waa ézing, éñi a wôrane aval té, a too éyôla naa Camille, a dzô naa : « Ma yiane lighi a nda atéé ye kikiri a ke kuiñ alu. Dzam té da likh naa me yi dzam ye a bo. Biyong bizing, ma wôrane ane é buémbuém é ntoo n’nôm é ne akakh été. Ma bira yep a n’nem, ma wokh fe n’nem abé. » Éyong bia fep beñabôrô, bia ban be naa be ne bia éban, ya naa bia dzing bo. É ne bo naa bia besese bia siman éyong ézing, édi bi nga yiane luè, nge ki a ke fep moadzang ézing ye ékôan a ne ñamôrô, ve biaa dzi fe de dzale. Bia besese bi bele abuiñ mam ye a bo. Ya dzam té, dzé é ne bia vole naa « bi banebe ébe é mam ma dang édedaa éban », ane a fep beñabôrô (Beph. 1:10). É dzam é ne wa vole, é ne naa ô tsili de vôm ézing nfa ye naa ô simane naa wa yiène lôm mensaje nge message, nge ki a luè beñabôrô be ye ékôan duè. Ô ne fe ta naa wa ke ba fep, ô ne top ngura môs nfa ye naa ô taa vuène naa ô ke.

15. Za mam bitong ya beñabôrô be ne bo nsama ?

¹⁵ Nge ô ne étong, tam ézing ô ne sili naa za mam ô ne kobe ye bo, ya beñabôrô. Ve, ô taa dang tem dzam té. Dzenghe fave naa ô bo mbemba mvuiñ (Mink. 17:17). Simghe, ô kobe ya beñabôrô kaa naa ésulan é sum ya fe éyong é maneyang. Tam ézing, ô ne be dzaa naa be kabane ya wa, éfus ya Biblia ba dang dzing, nge ki dzam ézing ye be nga lôr éyong be mbe bitong. Ô ne fe be bane naa mi yen JW éwala bingengeng^® nsama. Ô ne fe vole beñabôrô meval mefe. Éfônan, ô ne be vole naa be yem baghle minkoo minsusuakh mieba, ya limle bo mebakh akal ayeghle me ndaghe kuiñ a nden. Kal dzaa ézing é ne éyôla naa Carol, a dzô naa : « Boghe é mam wa dzing wa bo ya beñabôrô. Amben me ne ñamôrô, me ngen ma kumu buane ya éning. Ma dzing ma ke a makit, a dzi nseng, ya a yen avele. » Kal dzaa éfe éto éyôla naa Maira ñe a a dzô naa : « Mvuiñ dzam ézing é bele mimbu 90. A lôr ma ya mimbu 57. Ve, abuiñ biyong, ma vuène do amu bia wuèñ nsama bia yen bingengeng nsama. Éyong ki bia tubane mindzukh, kada môr a sili éñi mboo melepgha. »

16. Amu dzé é ne bo éban naa bi ke lerane beñabôrô éyong ba ke yen dokira ?

¹⁶ A ke lerane bo éyong ba ke yen dokira. Ô ne ke lerane bo éyong ba ke yen dokira Hospital. Ve, ô ne fe lighi ya ñe nfa ye naa ô tobe ya ébangha naa dokira a ye belane ñe mbeng, a ye fe ñe ve avole (Esaïe 1:17). Ô ne fe vole ñamôrô wé tsili é mam dokira a kobe. Kal dzaa ézing é ntoo n’nôm, a too éyôla naa Ruth, a dzô naa : « Abuiñ biyong, éyong ma ke yen dokira étam, dokira aa tugha ki me ñu tang. Biyong bizing, bedokira ba dzô mam ane, “waa bele ôkoan ézing.” Ve, éyong ma ke ya môr, aval dokira a belane ma da tsen. Ma ve akiba naa bobedzang ya bendôm bam ba ñong é tam dzeba naa ba ke lerane ma. »

17. Za aval minkanghle ô ne dzing wa bo ya beñabôrô ?

¹⁷ A kanghle ya bo. É ne bo naa beñabôrô bézing baa bele fe abuiñ ngu’u naa be kanghle nda ya nda. Éde, éfônan, ye ô ne bane é kal dzaa é ntoo ñamôrô naa mina ñe mi kanghle ya ékalikh ? Tam ézing, ô ne ñe kee éto nfa ye naa a tobe bébéñ é vôm ékalikh é ne. Ye ô ne ki ke ya é moadzang ézing a ntoo ñamôrô ébe é mong meyeghle wiè, nge ki faa naa ô ne ke bo ayeghle té é nda dzèñ ? Bemvene be ne simane beñabôrô éyong ba ta naa be bo bisulane bi ye ékare fuèñ menda é bobedzang beté, nfa ye naa baa be ñong fe ngap. Mengu’u mesese bi ne ve naa bi lere beñabôrô ngang me ne éban (Mink. 3:27 ; Bero. 12:10).

18. Za dzam bia ye yen ayeghle da zu ?

¹⁸ Be va simane bia naa Jehôva a dzing beñabôrô, be ne fe éban é mis mèñ. É ne fe bebela akal ékôan ése ngura ! A ke n’nôm é ne ayèñ, ve ya avole Jehôva, ô ne baghle mevakh muè (Bya 37:25). Da fong, a yem naa melu muè ma dang mbeng, ma zu ôsu, maa dzi ki lighi ô mvus ! Za dzam ki bi ne dzô nfa é bôr ye ébe bia, bia kale môr ya é mvong dzaa a ntoo ñamôrô, moan, nge ki é mvuiñ dzaa da koan ? Aval avé bi ne baghle mevakh maa ? Bia ye fas éyalan ébe nsili té ayeghle da zu.