VAKARUA

1 Qo na vosa e tukuna o Mosese vei ira na Isireli kece ena vanua talasiga ena yasayasa vakaJoritani, donuya na buca dravuisiga ena mata i Sufi, ena tadrua kei Perana, Tofeli, Lepani, Eseroci, kei Tisapi. 2 E 11 na siga na ilakolako mai Orepi i Ketesa-parinea+ nira muria na sala i Ulu i Sia. 3 Ena ika40 ni yabaki,+ ena imatai ni siga ni ika11 ni vula, e vosa vei ira na Isireli* o Mosese qai kaya vei ira na ka kece e vakaroti koya kina o Jiova. 4 Qo ni sa vakadrukai Sioni+ oti o koya, na nodra tui na Amoraiti e tiko voli e Esiponi, kei Oki+ na tui Pasani e tiko voli e Aseteroci mai Etirei.+ 5 Sa qai vakamacalataka na Lawa+ qo o Mosese, ena yasayasa vakaJoritani ena vanua o Moapi, e kaya:

6 “E tukuna vei keda mai Orepi o Jiova na noda Kalou, ‘Sa dede sara na nomuni tiko ena veiulunivanua+ qo. 7 Ni biubiu, ni lako ina nodra veiulunivanua na Amoraiti+ kei na veivanua voleka ena Arapa,+ na veiulunivanua, na Sefila, na Nikepi, kei na veibaravi,+ na nodra vanua na kai Kenani kei Lepanoni*+ me yaco sara ina uciwai levu, na uciwai na Uferetisi.+ 8 Raica, au sa biuta tu qo e matamuni na vanua. Ni lako yani ni lai taukena na vanua a bubuluitaka o Jiova vei ratou na tukamuni, vei Eparama, vei Aisake,+ kei Jekope,+ ni na solia vei ratou kei na nodratou kawa.’+

9 “Au qai tukuna vei kemuni ena gauna oya, ‘Au sa sega ni rawa ni liutaki kemuni duadua.+ 10 O Jiova na nomuni Kalou sa vakalevutaki kemuni, ia na kemuni levu nikua sa vaka na kalokalo ni lomalagi.+ 11 Me vakalevutaki kemuni+ vakaudolu o Jiova na nodra Kalou na tukamuni me vaka na kemuni le levu, me qai vakalougatataki kemuni me vaka ga sa yalataka vei kemuni.+ 12 Au na vosota duadua tiko ga vakacava na icolacola bibi me baleti kemuni kei na nomuni icolacola, kei na nomuni veiba?+ 13 Digia mai na nomuni yavusa eso era vuku, nuitaki qai turaga yalomatua, au na qai lesi ira mera iliuliu vei kemuni.’+ 14 Oni kaya vei au, ‘E vinaka na ka o tukuna me keimami cakava.’ 15 Au kauti ira mai na nomuni turaga ni yavusa, era vuku qai yalomatua, au qai lesi ira mera iliuliu vei kemuni, mera iliuliu ni veiudolu, iliuliu ni veiyadrau, iliuliu ni veiyalimasagavulu, iliuliu ni veiyatini, kei ira na turaga lalai ena nomuni yavusa.+

16 “Ena gauna oya au vakaroti ira na nomuni turaganilewa,‘Ni oni rogoca e dua na kisi ena kedra maliwa na tacimuni, moni vakataulewa vakadodonu+ ena kedrau maliwa e dua na tamata kei na tacina se vei koya e tiko vulagi.+ 17 Moni kua ni veitovaki ni oni vakataulewa.+ Moni rogoci ira na vetaira me vaka ga na nomuni rogoci ira na vetaicake.+ Moni kua ni rerevaka na tamata,+ ni nona na Kalou+ na vakataulewa, ia ke sa rui kisi dredre vei kemuni, moni kauta mai vei au, au na qai rogoca.’+ 18 Ena gauna oya, au vakavulica vei kemuni na ka kece moni cakava.

19 “Eda biubiu sara mai Orepi da qai lakova taucoko yani na vanua talasiga+ vakaitamera qai vakarerevaki, oni a raica nida se qai lako yani ena nodra veiulunivanua na Amoraiti,+ me vaka e vakaroti keda kina o Jiova na noda Kalou, eda yaco sara i Ketesa-parinea.+ 20 Au qai kaya vei kemuni, ‘Oni sa yaco mai ena nodra veiulunivanua na Amoraiti, e solia vei keda o Jiova na noda Kalou. 21 Raica, sa solia tu vei kemuni na vanua qo o Jiova na nomuni Kalou. Ni lako cake, ni lai taukena, me vaka sa tukuna vei kemuni+ o Jiova, na nodra Kalou na tukamuni. Ni kua ni rere se domobula.’

22 “Ia oni a torovi au kece mai qai kaya, ‘Meda tala eso na tagane mera liu vei keda mera lai raivanua, mera qai mai tukuna na sala cava meda muria, kei na mataqali koro eda na donuya.’+ 23 E rogo vinaka vei au na vakatutu qo, au mani digia e 12 na nomuni tagane mai na yavusa+ yadua. 24 Eratou biubiu qai gole cake ina veiulunivanua+ yaco sara ena Buca* o Esikoli, ratou lai yamata kina. 25 Eratou taura eso na vuata ni vanua qai kauta lesu mai vei keda, ratou qai mai kaya, ‘Na vanua e solia vei keda o Jiova na noda Kalou e vinaka.’+ 26 Ia oni bese ni lako cake, oni qai talaidredre ena ivakaro i Jiova na nomuni Kalou.+ 27 Oni vosavosa tiko ena nomuni valelaca ni oni kaya, ‘Sa cati keda o Jiova, qai kauti keda laivi mai na vanua o Ijipita me soli keda vei ira na Amoraiti mera vakawabokotaki keda. 28 Na vanua vakacava eda lako tiko kina? Sa vakayalolailaitaki+ keda* na nodratou vosa na tacida ni ratou kaya, “Era tamata qaqa ra qai babalavu vei keda, na nodra koro tale ga e koro lelevu qai vakabai me yaco sara i lomalagi,*+ keitou raica tale ga e kea na luvedra na Anakimi.”’+

29 “Au mani kaya vei kemuni, ‘Ni kua ni domobula se rere ena vukudra.+ 30 O Jiova na nomuni Kalou ena liu vei kemuni, ena vala tale ga ena vukumuni,+ me vaka ga e cakava mai Ijipita ni oni rai+ sara tu ga. 31 Oni raica tale ga na nona roqoti kemuni voli ena vanua talasiga o Jiova na nomuni Kalou, me vaka ga nona roqoti luvena tagane e dua na tama, ena vanua kece oni lakova me yacova na nomuni lako mai na vanua qo.’ 32 Se mani cava e yaco, oni sega ga ni vakabauti Jiova na nomuni Kalou,+ 33 e liu tiko vei kemuni me raica na vanua moni keba kina. Ena bogi e rairai mai ena duru bukawaqa, ena siga e rairai mai ena duru o, me vakaraitaka vei kemuni na sala moni lako+ kina.

34 “Ena gauna kece qori e rogoca o Jiova na ka oni tukuna tiko, e cudru o koya qai bubuluitaka,+ 35 ‘E sega ni dua vei ira na tagane mai na itabatamata ca qo ena raica na vanua vinaka au a bubuluitaka meu solia vei ira na tamamuni,+ 36 vakavo ga o Kelepi na luvei Jifune. Ena raica o koya, au na qai solia vei koya kei ira na luvena na vanua a lai butuka tu, ni a muri Jiova ena lomana taucoko.*+ 37 (Bau cudruvi au tale ga o Jiova ena vukumuni, ni kaya, “O iko tale ga o na sega ni lako i kea.+ 38 Ia o Josua na luvei Nuni, o koya e dau tu e matamu,+ ena curuma na vanua.+ Mo vakaukauataki koya,*+ ni na liutaki Isireli yani me lai taukena.”) 39 O ira tale ga na luvemuni oni a tukuna nira na itokinivalu+ kei ira na luvemuni era se sega ni kila na ka vinaka kei na ka ca nikua, o ira qori era na curu kina, au na solia vei ira na vanua oya mera taukena.+ 40 Ia o kemuni, moni lesu tale, ni biubiu moni lako ena vanua talasiga ena gaunisala donuya na Wasa Damudamu.’+

41 “Oni qai kaya vei au, ‘Keimami sa valavala ca vei Jiova. Keimami sa na lako cake qo me keimami lai vala, me vaka ga na ka e vakaroti keimami kina o Jiova na neimami Kalou!’ Oni mani dara kece na nomuni iyaragi ni valu, ni qai nanuma ni na rawarawa ga na cabe ina ulunivanua.+ 42 Ia a kaya vei au o Jiova, ‘Tukuna vei ira: “Moni kua ni lako cake moni lai vala, niu na sega ni tiko kei kemuni.+ Ke oni cakava qori, oni na druka vei ira na kemuni meca.”’ 43 Au mani vosa vei kemuni, ia oni sega ni vakarorogo. Oni talaidredre ga ena ivakaro i Jiova, ni qai sasaga cake ena viavialevu ina ulunivanua. 44 Era qai siro mai mera tavaki kemuni na Amoraiti era vakaitikotiko ena ulunivanua oya, ra qai cemuri kemuni laivi me vakataki ira na oni, era vakavuna moni veiseyaki i Sia yaco sara i Orima. 45 Oni mani lesu mai qai tagi ena mata i Jiova, ia e sega ni bau rogoci kemuni o Jiova, se me kauaitaki kemuni. 46 Oya na vuna oni a tiko ga kina e Ketesa ena gauna kece oya.

2 “Eda mani lesu, eda biubiu meda lako ina vanua talasiga ena sala e donuya na Wasa Damudamu, me vaka e tukuna vei au+ o Jiova, qai vica vata na siga na noda wavokiti Ulu i Sia tiko. 2 Sa qai tukuna vei au o Jiova, 3 ‘Sa dede na nomuni wavokita tiko na ulunivanua qo. Ia moni gole ina vualiku. 4 Tukuna na ivakaro qo vei ira na tamata: “Oni na lako sivita na iyalayala ni nodra vanua na tacimuni, na kawa i Iso+ era vakaitikotiko e Sia,+ era na rerevaki kemuni,+ moni qaqarauni vinaka ga. 5 Kua ni veivala* kei ira, niu na sega ni solia vei kemuni e dua na nodra vanua, ena sega mada ga ni rauta e dua na weniyava, niu sa soli Ulu i Sia vei Iso me nona ivotavota.+ 6 Moni solia vei ira na ilavo me baleta na kakana oni na kania, moni sauma tale ga na wai oni na gunuva.+ 7 Ni o Jiova na nomuni Kalou sa vakalougatataki kemuni ena ka kece oni cakava. E kila vinaka na nomuni taubaletaka voli na vanua talasiga vakaitamera qo. E tiko voli ga kei kemuni o Jiova na nomuni Kalou ena 40 na yabaki qo, qai sega ni dua na ka oni leqa kina.”’+ 8 Eda lako siviti ira sara na tacida, na kawa i Iso+ era tiko voli e Sia, eda sega ni muria na sala ina Arapa, mai Elaci, mai Esioni-keperi+ tale ga.

“Oti eda gole sara, eda muria na sala e donuya na vanua talasiga kei Moapi.+ 9 E qai tukuna vei au o Jiova, ‘Kua ni veivala se valuti Moapi, niu na sega ni solia vei iko e dua na nona vanua mo taukena, niu sa soli Ari vei ira na kawa i Loti+ mera taukena. 10 (Era tu kina e liu na Emimi,+ e dua na matatamata kaukaua, era le levu qai babalavu me vakataki ira na Anakimi. 11 Ia o ira na Refeimi+ era via vakataki ira na Anakimi,+ era dau vakatokai ira ena yaca Emimi o ira na kai Moapi. 12 Era tu e liu e Sia na Oraiti,+ ia era vakadrukai qai vakawabokotaki vei ira na kawa i Iso, era mani tawana na nodra vanua+ me vaka ga ena cakava o Isireli ena vanua era na taukena, ena solia sara ga vei ira o Jiova.) 13 Qo moni lako, ni takosova na Buca* o Sereti.’ Eda qai takoso sara ena Buca* o Sereti.+ 14 E 38 taucoko na yabaki noda taubale voli kina mai Ketesa-parinea me yacova nida takosova na Buca* o Sereti, me yacova ni sa kawaboko mai na keba na itabatamata taucoko ni tamata ivalu, me vaka e bubuluitaka vei ira+ o Jiova. 15 E saqati ira na liga i Jiova me vakawabokotaki ira mai na keba me yacova nira sa mate.+

16 “Ena gauna ga era mate kece kina na tamata ivalu mai na kedra maliwa na tamata,+ 17 e vosa tale vei au o Jiova, e kaya, 18 ‘Nikua mo lakosivia na vanua o Moapi, oya o Ari. 19 Ni o volekati ira yani na kawa i Amoni, kua ni vakararawataki ira se vakacudrui ira, niu na sega ni solia vei iko e dua na nodra vanua na Amoni mo taukena, niu sa solia tu vei ira na kawa i Loti mera taukena.+ 20 Qo tale ga e dau tukuni tu ni nodra vanua na Refeimi.+ (Era tu e kea e liu na Refeimi, ia o ira na Amoni era dau vakatokai ira qori ena yaca Samisumi. 21 Era tamata kaukaua, era le levu qai babalavu me vakataki ira ga na Anakimi,+ e vakawabokotaki ira o Jiova e matadra na Amoni ra qai veivakasavi na Amoni mera tawana na nodra vanua. 22 Qori na ka e cakava o koya ena vukudra na kawa i Iso era tiko qo e Sia,+ ena gauna e vakawabokotaki ira kina na Oraiti+ mai matadra, mera veivakasavi na kawa i Iso mera tawana na nodra vanua me yacova mai nikua. 23 O ira na Avimi era vakaitikotiko voli ena veikoro lalai yaco sara i Kesa,+ me yacova nira vakawabokotaki vei ira na Kapitorimi+ era lako mai Kapitori* ra qai tawana na nodra vanua.)

24 “‘Ni lako, ni takosova na Buca* o Arinoni.+ Raica, au sa soli Sioni+ na Amoraiti, na tui Esiponi e ligamu. Taura gona na nona vanua, qai valuti koya. 25 Ena siga qo au na cakava mera domobulataki iko, ra qai rerevaki iko na tamata kece e ruku i lomalagi era rogoca na kemu itukutuku. Era na tavayaya ra qai sautaninini* ena vukumu.’+

26 “Oti au a qai tala eso na italai mai na vanua talasiga kei Kitemoci+ vei Tui Sioni mai Esiponi, mera lai tukuna na vosa ni veisaututaki+ qo, 27 ‘Meu takoso mada ga ena nomu vanua. Au na lako tu ga e gaunisala, au na sega ni gole ena imatau se na imawi.+ 28 Au na kania ga na kakana qai gunuva ga na wai o na volitaka vei au. Vakatara ga meu taubale takoso 29 —qori na ka era cakava vei au na kawa i Iso era tiko voli e Sia, kei ira na kai Moapi era tiko voli e Ari—me yacova niu sa takosova na Joritani ina vanua e solia vei keimami o Jiova na neimami Kalou.’ 30 Ia a sega ni vakatara o Tui Sioni mai Esiponi meda takoso, ni vakalaiva o Jiova na nomuni Kalou me domoqa+ o koya, me rawa ni kaukaua na lomana, me soli koya kina e ligamuni me vaka e sa yaco qo.+

31 “E qai tukuna vei au o Jiova, ‘Raica, au sa soli Sioni kei na nona vanua vei iko. Taukena sara na nona vanua.’+ 32 Ni lako mai o Sioni kei ira kece na nona tamata meda vakasota ena ivalu e Jeasa,+ 33 e qai soli koya vei keda o Jiova na noda Kalou, eda vakadrukai koya, o ira na luvena, kei ira kece na nona tamata. 34 Eda qai vakavua na nona koro kece ena gauna oya, qai vakarusa na koro kece, wili kina na tagane, yalewa, kei ira na gone. Eda sega ni vakabula e dua.+ 35 Eda yauta ga na manumanu me noda, kei na itokinivalu eda vesuka mai na koro eda vakavua. 36 Mai Aroeri,+ e toka ena bati ni Buca o Arinoni* (wili kina na koro ena buca), yaco sara i Kiliati, e sega ni dua na tauni eda sega ni rawata. Sa solia kece vei keda+ o Jiova na noda Kalou. 37 Oni sega ga ni torova na nodra vanua na Amoni,+ na bati ni Buca* taucoko kei Japoki+ kei na koro ena veiulunivanua, se dua tale na vanua e vakatabuya o Jiova na noda Kalou.

3 “Eda vuki qai gole cake ena Sala i Pasani. E qai mai tavaki keda o Oki na tui Pasani kei ira kece na nona tamata meda vala e Etirei.+ 2 E mani kaya vei au o Jiova, ‘Kua ni rerevaki koya, niu na soli koya kei ira kece nona tamata kei na nona vanua ina ligamu, o na qai cakava vua na ka vata ga o cakava vei Sioni na nodra tui na Amoraiti e vakaitikotiko e Esiponi.’ 3 E mani soli Tui Oki mai Pasani tale ga o Jiova na noda Kalou ina ligada, kei ira kece na nona tamata, eda ravuti koya me yacova ni sa sega ni vo e dua na nona tamata. 4 Eda qai vakavua kece na nona koro. Eda taura kece vei ira na nodra tauni—60 na koro, na yasayasa taucoko o Arikopi, kei na matanitu i Oki mai Pasani.+ 5 Era taqomaki vinaka na koro kece qori ena bai cecere, na matamata, na ivakadei, e levu tale ga na kena tauni lalai. 6 Eda vakarusa+ kece, me vaka ga eda cakava vei Tui Sioni mai Esiponi, ni vakarusai na koro kece, wili kina o ira na tagane, na yalewa, kei na gone.+ 7 Eda qai yauta me noda na manumanu kece kei na itokinivalu mai na koro.

8 “Eda qai kovea ena gauna oya na nodrau vanua na tui+ ni Amoraiti ena yasayasa vakaJoritani, mai na Buca o Arinoni* me yaco sara e Ulu i Erimoni,+ 9 (na ulunivanua era dau vakatoka na kai Saitoni me o Sirioni, o ira na Amoraiti era dau vakatoka me o Siniri), 10 na koro kece ena veidelana raraba, o Kiliati taucoko, kei Pasani taucoko me yaco sara i Salika kei Etirei,+ na koro ni matanitu i Oki mai Pasani. 11 A vo duadua tiko vei ira na Refeimi, o Tui Oki mai Pasani. Na nona tavata* e caka mai na kaukamea,* se tu ga mai Rapa vei ira na Amoni. Ni vakarautaki ena ivakarau ni kiupiti e dau taurivaki ena gauna oya, e ciwa na kiupiti* na kena balavu, qai va na kiupiti na kena raba. 12 Ena gauna oya eda lai taukena na vanua qo: mai Aroeri+ donuya na Buca o Arinoni,* kei na veimama ni veiulunivanua ena yasayasa o Kiliati, au qai solia na kena koro vei ira na Rupeni kei ira na Kata.+ 13 Au qai solia na vo ni vanua o Kiliati kei Pasani taucoko mai na matanitu i Oki vei ira na veimama ni yavusa i Manasa.+ Na yasayasa kece o Arikopi e wili vei Pasani, e dau kilai tu me nodra vanua na Refeimi.

14 “E taura o Jairi+ na luvei Manasa na yasayasa kece o Arikopi+ me yaco sara ina nodra iyalayala na Kisuri kei ira na Meaka,+ e qai vakayacana ga vua na veikoro e Pasani, me o Avocijairi*+ me yacova mai nikua. 15 Au qai soli Kiliati vei Mekiri.+ 16 Au solia vei ira na Rupeni kei ira na Kata+ na vanua mai Kiliati me yacova na Buca o Arinoni,* qai kena iyalayala na lomadonu ni buca, me yaco sara i Japoki, na buca e nodra iyalayala na Amoni, 17 kei na Arapa, na Joritani kei na iyalayala ni vanua, mai Kinereci ina Wasa o Arapa, na Wasa Tuituina* ena ruku ni baba e Pisika e qara ina tokalau.+

18 “Au tukuna vei kemuni na ivakaro qo: ‘O Jiova na nomuni Kalou sa solia vei kemuni na vanua qo moni taukena. O ira na nomuni tamata qaqa kece era na tauri yaragi, era na takoso yani e matadra na tacimuni na Isireli.+ 19 O ira ga na watimuni, na luvemuni kei na nomuni manumanu (Au kila vinaka ni levu na nomuni manumanu) era na tiko ga ena koro au solia vei kemuni, 20 me yacova ni sa solia vei ira na tacimuni na vakacegu o Jiova, me vaka ga e cakava vei kemuni, ra qai taukena na vanua ena solia vei ira o Jiova na nomuni Kalou ena tai adua ni Joritani. Oni na lesu mai, o kemuni yadua ina ivotavota au sa solia vei kemuni.’+

21 “Ena gauna oya au tukuna na ivakaro qo vei Josua:+ ‘O raica sara ga e matamu na ka e cakava o Jiova na nomuni Kalou vei rau na tui qo. Ena cakava tale ga qori o Jiova vei ira kece na matanitu o na takosova.+ 22 Moni kua ni rerevaki ira, ni vala tiko ena vukumuni+ o Jiova na nomuni Kalou.’

23 “Au vakamamasu vei Jiova ena gauna oya niu kaya, 24 ‘Kemuni Jiova na Turaga Cecere Duadua, oni sa tekivu vakaraitaka vua na nomuni dauveiqaravi na nomuni cecere kei na ligamuni qaqa,+ na kalou cava e lomalagi se vuravura e vakayacora na cakacaka vakaitamera va qo me vakataki kemuni?+ 25 Yalovinaka laivi au meu takoso meu qai raica na vanua vinaka ena tai adua ni Joritani, na veiulunivanua vinaka qo kei Lepanoni.’+ 26 Ia se cudruvi au tiko ga vakalevu o Jiova ena vukumuni+ qai sega ni via rogoci au. E kaya ga vei au o Jiova, ‘Sa rauti iko! Kua vakadua ni vosa tale vei au me baleta na ka qo. 27 Lako cake ena dela i Pisika,+ rai vaka ina ra, na vualiku, na ceva kei na tokalau, qai sarava ga na vanua e matamu, ni o na sega ni takosova na Joritani+ qo. 28 Lesi Josua,+ vakayaloqaqataki koya qai uqeti koya, ni o koya ga ena takoso yani+ e matadra na tamata qo, o koya tale ga ena vakavuna mera taukena na vanua o na raica.’ 29 E yaco na ka kece qo nida se tiko ena buca donui Peci-piori.+

4 “Kemuni na Isireli, rogoca na ivakaro kei na lewa au vakavulica tiko vei kemuni moni muria, moni bula+ kina, moni lako yani qai taukena na vanua e solia vei kemuni o Jiova, na nodra Kalou na tukamuni. 2 Moni kua sara ni vakuria na vosa au vakaroti kemuni tiko kina, se moni kauta laivi,+ moni muria kina na ivakaro i Jiova na nomuni Kalou au vakarota tiko vei kemuni.

3 “Oni raica sara ga e matamuni na ka e cakava o Jiova ena vuku i Peali ni Piori, ni vaqeavutaka o Jiova na nomuni Kalou na tamata kece e muri Peali ni Piori+ mai na kemuni maliwa. 4 Ia o kemuni na dei tiko ga vei Jiova na nomuni Kalou, oni bula kece tiko nikua. 5 Raica, au sa vakavulica vei kemuni na ivakaro kei na lewa+ me vaka ga e vakaroti au kina o Jiova na noqu Kalou, moni muria qori ena vanua oni na lai taukena. 6 Moni muria vinaka qori,+ ni na laurai kina na nomuni vuku+ kei na yalomatua+ ena matadra na veimatatamata era na rogoca na ivakaro qo, era na qai tukuna, ‘E macala ga ni matanitu cecere qo e dua na matatamata+ vuku qai yalomatua.’ 7 Na matanitu cecere cava tale e veivolekati kei na kena kalou, me vakataki Jiova na noda Kalou ena gauna cava ga eda kacivi koya+ kina? 8 Na matanitu cecere cava tale e tu na kena ivakaro dodonu kei na lewa me vaka na Lawa taucoko qo au biuta e matamuni nikua?+

9 “Moni qarauni kemuni, ni vakatawai kemuni vinaka, moni kua ni guilecava kina na veika e raica na matamuni, mera kua tale ga ni yali mai lomamuni ena veisiga kece ni nomuni bula. Moni qai vakatakila vei ira na luvemuni kei na makubumuni.+ 10 Na siga oni duri tu kina ena mata i Jiova na nomuni Kalou mai Orepi, e kaya vei au o Jiova, ‘Soqoni ira kece mai vei au na lewenivanua meu vakarogoya vei ira na noqu vosa,+ mera vulica kina mera rerevaki au+ ena siga kece era bula tiko kina ena vanua, mera vakavulica tale ga vei ira na luvedra.’+

11 “Oni toro voleka mai ni qai duri tu ena ruku ni ulunivanua, e caudre tu na ulunivanua ena bukawaqa me yaco sara i lomalagi,* e solegi ena butobuto, na o, kei na butobuto loaloa.+ 12 E qai tekivu vosa vei kemuni o Jiova mai na bukawaqa.+ Oni a rogoca wale ga na vosa, ia oni sega ni raica e dua na ka+—na domo+ wale ga. 13 E qai tukuna vei kemuni+ na nona veiyalayalati, a vakarota vei kemuni moni muria—na iVunau e Tini.*+ Oti oya, e vola o koya ena rua na vatu raraba.+ 14 A vakaroti au o Jiova ena gauna oya meu vakavulici kemuni ena ivakaro kei na lewa, moni muria ena vanua oni na lai taukena.

15 “Ni vakatawai kemuni vinaka gona—ni oni a sega ni raica e dua na ka ena siga e vosa kina vei kemuni o Jiova ena loma ni bukawaqa mai Orepi— 16 me kua kina ni veivakaleqai na nomuni ivalavala, ni oni cakava vei kemuni e dua na ivakatakarakara ceuti ni dua na ka, na ivakatakarakara ni tagane se yalewa,+ 17 na ivakatakarakara ni dua na manumanu e vuravura se na ivakatakarakara ni dua na manumanu e vuka voli e macawa,+ 18 na ivakatakarakara ni ka kece ga e qasi ena qele se na ivakatakarakara ni ika kece ena wai e ruku i vuravura.+ 19 Ni rai tale ga i lomalagi na matamuni qai raica na matanisiga, na vula kei na kalokalo—na mataivalu kece ni lomalagi—kua ni temaki mo cuva kina qai qaravi ira.+ Na veika qori sa solia tu o Jiova na nomuni Kalou vei ira na matatamata kece ga e ruku i lomalagi taucoko. 20 Ia o kemuni ga, e tauri kemuni o Jiova qai kauti kemuni laivi mai Ijipita na vanua oni a vakararawataki kina me vaka ena lovo caudre katakata,* moni matatamata e taukena,*+ me vaka ga nikua.

21 “E qai cudruvi au o Jiova ena vukumuni,+ mani bubuluitaka o koya meu kua ni takosova na Joritani se meu lako ina vanua vinaka e solia vei kemuni o Jiova na nomuni Kalou me nomuni ivotavota.+ 22 Niu na mate ga ena vanua qo, au na sega ni takosova na Joritani,+ ia oni na takosova qai taukena na vanua vinaka qo. 23 Ni qarauna moni kua ni guilecava na veiyalayalati e cakava kei kemuni+ o Jiova na nomuni Kalou, moni kua tale ga ni cakava vei kemuni e dua na matakau ceuti, na ivakatakarakara ni dua na ka a vakatabuya vei kemuni o Jiova na nomuni Kalou.+ 24 Ni o Jiova na nomuni Kalou e bukawaqa dauveivakarusai,+ na Kalou e vinakata me qaravi duadua ga.+

25 “Ke oni vakaluveni se vakamakubuni, qai dede na nomuni vakaitikotiko ena vanua, mani veivakaleqai na nomuni ivalavala, oni cakava tale ga e dua na ivakatakarakara ceuti+ ni dua na ka, oni cakava tale ga e dua na ka ca ena mata i Jiova na nomuni Kalou moni vakacudrui koya+ kina, 26 me noqu ivakadinadina nikua na lomalagi kei vuravura, ni na totolo dina na nomuni vakarusai mai na vanua oni na takosova kina na Joritani moni lai taukena. Oni na sega ni bula dede kina, ia oni na kawaboko vakadua.+ 27 Ena vakavuna o Jiova moni veiseyaki ena kedra maliwa na veimatatamata,+ ena qai vo ga e le vica vei kemuni+ ena veimatanitu ena vakatalai kemuni yani kina o Jiova. 28 Oni na qarava mai kea na kalou era buli mai na kau kei na vatu, na cakacaka ni liga ni tamata,+ na kalou e sega ni rai rawa, se rogo, se kana, se boica na ka.

29 “Ke oni vaqarai Jiova na nomuni Kalou mai kea, oni na kunei koya+ dina, ke oni na vakatataro me baleti koya ena lomamuni taucoko kei na nomuni vinaka taucoko.*+ 30 Ke oni rarawa vakalevu qai yacovi kemuni na ka kece qo ena dua na gauna mai muri, oni na qai lesu vei Jiova na nomuni Kalou, oni na vakarorogo ina domona.+ 31 Ni Kalou+ dauyalololoma o Jiova na nomuni Kalou. Ena sega ni biuti kemuni wale tu se vakarusai kemuni, se guilecava na nona veiyalayalati a bubului kina o koya vei ira na tukamuni.+

32 “Vakataroga mada me baleta na veisiga sa oti ni bera na nomuni gauna, mai na siga e bulia kina na tamata e vuravura na Kalou, ni vaqaqara mai na dua na iyalayala ni lomalagi ina dua tale na iyalayala ni lomalagi. Sa bau yaco e dua na ka vakatubuqoroqoro se bau rogo mai+ e dua na ka e tautauvata kaya? 33 Bau dua tale na matatamata e rogoca na domo ni Kalou ni vosa tiko mai na bukawaqa me vaka oni a rogoca qai bula tiko ga?+ 34 Se bau tovolea na Kalou me taura mai e dua na matanitu me nona mai na maliwa ni dua tale na matanitu, ena itotogi,* ena ivakatakilakila, ena cakamana,+ ena ivalu,+ ena ligana qaqa,+ ena liga e dodo tu, ena cakacaka vakadomobula,+ me vaka ga na ka e cakava ena vukumuni o Jiova na nomuni Kalou mai Ijipita ni oni rai sara tu ga? 35 A vakaraitaki ga vei kemuni na ka kece qo moni kila kina ni Kalou+ dina o Jiova, e sega tale ni dua, o koya ga.+ 36 E vakavuna o koya moni rogoca na domona mai lomalagi moni vakadodonutaki kina, e vakaraitaka tale ga vei kemuni e vuravura na nona bukawaqa vakaitamera, oni qai rogoca nona vosa mai na bukawaqa.+

37 “Ni lomani ira na tukamuni o koya qai digitaka na nodra kawa era taravi ira+ mai, oni qai kau tani mai Ijipita ena nona kaukaua levu ni rai tu o koya. 38 E vakatala tani mai matamuni na veimatanitu era levu ra qai qaqa cake vei kemuni, me kauti kemuni mai qai solia vei kemuni na nodra vanua me ivotavota, me vaka nikua.+ 39 Moni kila kina ena siga qo qai tugana e lomamuni, ni Kalou dina o Jiova e lomalagi e cake kei na vuravura e ra.+ E sega tale ni dua.+ 40 Moni muria na nona lawa kei na nona ivakaro au vakarota tiko vei kemuni nikua, moni vinaka kina kei ira na luvemuni era taravi kemuni, me dede kina nomuni tiko ena vanua e solia vei kemuni+ o Jiova na nomuni Kalou.”

41 Ena gauna oya e wasea tani o Mosese e tolu na koro ena yasa ni Joritani+ donuya na tokalau. 42 Ke dua e sega ni nakita na nona vakamatei wekana, e sega tale ga ni cati koya+ e liu, me dro sara ina dua na koro qo me bula.+ 43 Na koro o Peseri+ ena vanua talasiga donuya na veidelana raraba vei ira na Rupeni, o Remoci+ mai Kiliati vei ira na Kata, kei Kolani+ mai Pasani vei ira na Manasa.+

44 Qo na Lawa+ e biuta o Mosese e matadra na lewe i Isireli. 45 Qo na veivakadreti, na ivakaro kei na lewa e solia o Mosese vei ira na Isireli nira sa lako tani mai Ijipita,+ 46 ena yasayasa ni Joritani ena buca e veibasai kei Pecipiori,+ ena vanua i Tui Sioni vei ira na Amoraiti, e vakaitikotiko mai Esiponi,+ a vakadruka o Mosese kei ira na Isireli nira sa lako tani mai Ijipita.+ 47 Era qai taukena na nona vanua kei na vanua i Tui Oki+ mai Pasani, na rua na tui ni Amoraiti erau a tiko ena yasayasa ena tokalau ni Joritani, 48 mai Aroeri+ ena bati ni Buca o Arinoni* me yacova na Ulu i Saione, oya o Erimoni,+ 49 kei na Arapa kece ena yasayasa vakaJoritani donuya na tokalau, me yaco sara ina Wasa o Arapa* ena ruku ni baba e Pisika.+

5 E qai kacivi ira kece na Isireli o Mosese, e kaya vei ira: “Ni vakarorogo mada na Isireli ena ivakaro kei na lewa au kacivaka tiko vei kemuni nikua, moni vulica ni muria vinaka tale ga. 2 E cakava o Jiova na noda Kalou e dua na veiyalayalati kei keda mai Orepi.+ 3 A sega ni cakava na veiyalayalati qo o Jiova kei ira na tukada, ia o keda ga, o keda kece na bula tiko nikua. 4 E vosa sara ga vei kemuni e matamuni o Jiova mai na bukawaqa+ ena ulunivanua. 5 Au a tu ena kemuni maliwa kei Jiova ena gauna+ oya meu vakarogoya vei kemuni na vosa i Jiova, ni oni a rere ena vuku ni bukawaqa qai sega ni cabeta na ulunivanua.+ E kaya o koya:

6 “‘O yau o Jiova na nomu Kalou, au kauti iko tani mai na vanua o Ijipita, mai na vale ni veivakabobulataki.+ 7 Me kua ni dua tale na nomu kalou, o yau duadua ga.*+

8 “‘Mo kua ni cakava e dua na nomu ivakatakarakara ceuti+ se dua na ka mai lomalagi e cake se na vuravura e ra, se na wai e ruku i vuravura. 9 Kua ni cuva vei ira se qaravi ira,+ ni o yau o Jiova na nomu Kalou au vinakata meu qaravi duadua ga,+ au na tauca na kedra itotogi na tama vei ira na luvedra, me yacova na ikatolu ni itabatamata, kei na ikava ni itabatamata era cati au,+ 10 ia ena dei tiko ga na noqu loloma vei ira na vica vata na udolu na itabatamata era lomani au, ra qai muria na noqu ivakaro.

11 “‘Kua ni vakayagataka vakaveitalia+ na yaca i Jiova na nomu Kalou, ni o Jiova ena totogitaki koya dina e vakayagataka vakaveitalia+ na yacana.

12 “‘Mo vakatabuya na Siga ni Vakacecegu, me vaka e vakaroti iko+ kina o Jiova na nomu Kalou. 13 Mo cakacaka qai cakava kece nomu ogaoga ena ono na siga,+ 14 ia na ikavitu ni siga e siga ni vakacecegu vei Jiova na nomu Kalou.+ Mo kua ni cakava e dua na cakacaka,+ o iko, se na luvemu tagane se yalewa, se na nomu tagane bobula se yalewa bobula, se na nomu bulumakau tagane, se na asa, se dua na nomu manumanu, se na nomu vulagi e loma ni nomu koro,*+ me cegu kina na nomu tagane bobula kei na nomu yalewa bobula me vakataki iko ga.+ 15 Nanuma tiko ni o bobula tu mai na vanua o Ijipita, qai kauti iko laivi mai kea o Jiova na nomu Kalou ena ligana qaqa kei na liga sa dodo tu.+ Oya na vuna e vakaroti iko kina o Jiova na nomu Kalou mo vakatabuya na Siga ni Vakacecegu.

16 “‘Rokova na tamamu kei na tinamu,+ me vaka e vakaroti iko kina o Jiova na nomu Kalou, me dede kina na nomu bula, mo tikovinaka* kina ena vanua ena solia vei iko o Jiova na nomu Kalou.+

17 “‘Mo kua ni laba.+

18 “‘Mo kua tale ga ni veibutakoci.+

19 “‘Mo kua tale ga ni butako.+

20 “‘Mo kua tale ga ni lasutaka na kena itukutuku na kainomu+ ni o lai vakadinadina.

21 “‘Mo kua tale ga ni domona na watina+ na kainomu. Mo kua tale ga ni vinakata na nona vale na kainomu se nona tikiniqele se nona tagane bobula se nona yalewa bobula se nona bulumakau tagane se nona asa se dua tale na ka e taukena na kainomu.’+

22 “Qo na ivakaro* kece e tukuna o Jiova ina nomuni ivavakoso taucoko mai na bukawaqa ena ulunivanua, ena o kei na butobuto loaloa,+ ena domolevu, e sega ni vakuria tale, oti e vola sara o koya ena rua na vatu raraba qai solia vei au.+

23 “Ia ni oni rogoca ga na domo mai na butobuto, ni se kama tiko ena bukawaqa+ na ulunivanua, era torovi au sara mai o ira kece na iliuliu ni nomuni yavusa kei ira na qase. 24 Oni qai kaya, ‘Sa vakaraitaka vei keda eke o Jiova na noda Kalou na nona lagilagi kei na nona cecere, eda sa rogoca tale ga na domona mai na bukawaqa.+ Eda sa raica nikua ni rawa vua na Kalou me vosa vua na tamata qai bula tiko ga.+ 25 Ia na cava me keimami mate kina? Ni rawa ni yameci keimami na bukawaqa vakaitamera qo. Ke keimami rogoca tiko ga na domo i Jiova na noda Kalou, keimami na mate sara ga. 26 O cei vei ira kece na tamata sa bau rogoca na domo ni Kalou bula ni vosa tiko mai na bukawaqa me vakataki keimami, me qai bula tiko ga? 27 O iko ga mo toro voleka yani mo rogoca na ka kece ena tukuna o Jiova na noda Kalou, o iko ga mo qai tukuna vei keimami na ka kece e kaya vei iko o Jiova na noda Kalou, keimami na rogoca qai cakava.’+

28 “E rogoca o Jiova na vosa oni tukuna vei au, qai kaya vei au o Jiova, ‘Au sa rogoca na vosa era tukuna vei iko na tamata qo. E vinaka+ na ka kece era tukuna. 29 Ke dau tu mada ga vei ira na uto e vinakata me rerevaki au,+ me muria tale ga na noqu ivakaro+ kece, ena lako vinaka vei ira kei na luvedra me tawamudu!+ 30 Lai tukuna vei ira: “Ni lesu ina nomuni valelaca.” 31 Ia o iko mo tiko kei au eke, meu tukuna vei iko na ivakaro kece, na lawa, kei na lewa mo vakavulici ira kina, mera na muria ena vanua au sa solia vei ira mera lai taukena.’ 32 Moni qarauna vinaka moni cakava na ka me vaka e vakaroti kemuni+ kina o Jiova na nomuni Kalou. Moni kua ni gole ina imatau se na imawi.+ 33 Moni muria na sala kece e vakaroti kemuni+ kina o Jiova na nomuni Kalou, moni bula tiko, moni tikovinaka, me dede tale ga kina na nomuni siga ena vanua oni na taukena.+

6 “Qo na ivakaro, na lawa, kei na lewa e solia o Jiova na nomuni Kalou moni vakavulici kina, moni muria ni oni sa takoso yani ina vanua oni na taukena, 2 moni rerevaki Jiova kina na nomuni Kalou, moni muria kece tale ga na nona lawa kei na nona ivakaro au vakarota tiko vei kemuni—o iko, na luvemuni, kei na makubumuni+—ena veisiga ni nomuni bula, moni bula dede kina.+ 3 Moni vakatudaliga mada na Isireli, qai muria vinaka sara, moni tikovinaka kina, moni tubu tale ga moni le levu sara ena vanua e drodro kina na sucu kei na oni, me vaka ga e yalataka vei kemuni o Jiova na nodra Kalou na tukamuni.

4 “Rogoca, kemuni na Isireli, o Jiova na noda Kalou, e dua ga na Jiova.+ 5 Mo lomani Jiova na nomu Kalou ena lomamu taucoko, ena nomu vinaka taucoko,*+ kei na nomu kaukaua taucoko.+ 6 Me dei e lomamu na vosa kece qo au vakarota tiko vei iko nikua, 7 mo tugana qori vei* luvemu,+ mo dau tukuna ni o dabe ena nomu vale, ni o taubale e gaunisala, ni o davo sobu, ni o duri cake+ tale ga. 8 Mo vesuka e ligamu me ivakananumi, me vaka na iukuuku e yadremu.*+ 9 Vola ena duru ni katuba ni nomu vale, ena nomu matamata tale ga.

10 “Ni kauti iko yani o Jiova na nomu Kalou ina vanua e yalataka vei ira na nomu qase, o Eparama, Aisake kei Jekope, me solia vei iko+—na koro lelevu qai totoka o sega ni tara,+ 11 na vale era sinai ena veika vinaka o sega ni cakacakataka, na ikeliniwai o sega ni kelia, na loganivaini kei na vuniolive o sega ni tea—o kania qai mamau kina,+ 12 mo qarauna mo kua ni guilecavi Jiova,+ ni o koya ga e kauti iko tani mai na vanua o Ijipita, mai na vale ni veivakabobulataki. 13 Mo rerevaki+ Jiova na nomu Kalou, o koya ga mo qarava,+ mo bubului+ tale ga ena yacana. 14 Moni kua ni muria na kalou tale eso, na nodra kalou na veimatatamata era tiko wavoliti kemuni,+ 15 ni o Jiova na nomu Kalou, o koya e tiko ena kemuni maliwa, na Kalou e vinakata me qaravi duadua ga.+ Ke sega, ena waqa yani vei iko+ na cudru i Jiova na nomu Kalou, qai vakawabokotaki iko mai na dela i vuravura.+

16 “Ni kua ni vakatovolei+ Jiova na nomuni Kalou, me vaka na nomuni vakatovolei koya mai Masa.+ 17 Moni gumatua sara ni muria na ivakaro i Jiova na nomuni Kalou, na nona veivakadreti, kei na nona lawa, e vakarota o koya mo muria. 18 Mo cakava na ka e dodonu qai vinaka ena mata i Jiova, mo tikovinaka kina, mo lako yani qai taukena na vanua vinaka e bubuluitaka o Jiova vei ira na nomu qase,+ 19 ni vakasavi ira tani na kemu meca kece mai matamu, me vaka ga e yalataka+ o Jiova.

20 “Ke dua na gauna mai muri e tarogi iko na luvemu, ‘Na cava na ibalebale ni veivakadreti, na ivakaro kei na lewa e vakaroti kemuni kina o Jiova na noda Kalou?’ 21 o na qai kaya vei luvemu, ‘Keimami a bobula i Fero mai Ijipita, ia a kauti keimami tani mai Ijipita o Jiova ena liga qaqa. 22 E mani tala tiko ga yani o Jiova na ivakatakilakila kei na cakamana, era ka lelevu ra qai vakacaca, vei Ijipita,+ vei Fero, kei na nona vuvale taucoko,+ e mata i keimami. 23 E qai kauti keimami tani mai kea o koya, me rawa ni kauti keimami mai ke me solia vei keimami na vanua e bubuluitaka vei ira na tukada.+ 24 Ia e vakaroti keda o Jiova meda vakayacora sara na ivakaro kece qo, meda rerevaki Jiova tale ga na noda Kalou meda vinaka kina,+ meda bula tiko+ kina me vaka sa yaco tu vei keda nikua. 25 Eda na qai okati meda yalododonu ke da qarauna meda muria kece sara na ivakaro qo nida talairawarawa vei* Jiova na noda Kalou, me vaka ga e vakaroti keda kina.’+

7 “Ni kauti iko yani o Jiova na nomu Kalou ina vanua o sa vakarau lai taukena,+ ena qai vakasava mai matamu na veimatanitu levu:+ o ira na Itaiti, na Kakesaiti, na Amoraiti,+ na kai Kenani, na Perisaiti, na Aivaiti, kei ira na Jepusaiti,+ e vitu na matanitu era le levu sara ra qai kaukaua vei iko.+ 2 Ena soli ira vei iko o Jiova na nomu Kalou, o na qai vakadrukai ira.+ Mo vakarusai+ ira sara ga. Kua ni cakava kei ira e dua na veiyalayalati se mo lomani ira.+ 3 Kua ni bukia kei ira e dua na isema ni vakawati.* Kua ni soli ira na luvemu yalewa vei ira na luvedra tagane, se taura mai na luvedra yalewa me nodra na luvemu tagane.+ 4 Nira na vagolea tani na luvemu tagane mai na nodra muri au mera lai qarava eso tale na kalou,+ ena qai waqa vei kemuni na cudru i Jiova, ena totolo ga na nona vakawabokotaki kemuni.+

5 “Ia qo na ka moni cakava vei ira: Ni talaraka na nodra icabocabonisoro, ni vorovorolaka na nodra vatu ni sokalou,+ ni musumusuka na nodra duru ni sokalou,*+ qai vakama na nodra ivakatakarakara ceuti.+ 6 Oni matatamata tabu vei Jiova na nomuni Kalou, e digitaki kemuni tale ga o Jiova na nomuni Kalou moni nona tamata, nona iyau talei* mai na matatamata kece e dela i vuravura.+

7 “A sega ni lomani kemuni o Jiova qai digitaki kemuni+ baleta ni oni matatamata levu duadua, ia oni matatamata+ lailai duadua vei ira na matatamata kece. 8 Ia e cakava qori o Jiova ni lomani kemuni qai dina ena ka e bubuluitaka vei ira na tukamuni,+ e kauti kemuni tani mai kina o Jiova ena liga qaqa, me vakabulai kemuni mai na vale ni veivakabobulataki,+ mai na kaukaua* i Fero na tui Ijipita. 9 O kila vinaka ni o Jiova na nomu Kalou e Kalou dina, e Kalou yalodina, e dina ena nona veiyalayalati, qai dei tu ga na nona loloma me yacova na itabatamata e udolu era lomani koya ra qai muria na nona ivakaro.+ 10 Ia vei ira na cati koya, ena saumi ira sara ga e matadra ni vakarusai+ ira. Ena sega ni berabera ena ka e cakava vei ira na cati koya, ena saumi ira o koya e matadra. 11 Mo qarauna gona mo dei ena ivakaro, ena nomu muria na lawa kei na lewa au vakaroti iko tiko kina nikua.

12 “Ke oni rogoca tiko ga na lewa qo, oni muria qai vakayacora sara, ena dei tale ga o Jiova na nomuni Kalou ena nona veiyalayalati, qai dei na nona loloma me vaka e bubuluitaka vei ira na tukamuni. 13 Ena lomani iko o koya, ena vakalougatataki iko, ena vakalewevuqataki iko. Io, ena vakalougatataki iko me levu na luvemu,*+ na nomu vuaniqele, na nomu covuata, na nomu waini vou, na nomu waiwai,+ na nomu luvenibulumakau mai na nomu qelenibulumakau kei na lami mai na nomu qelenisipi, ena vanua e bubuluitaka vei ira na nomu qase me solia vei iko.+ 14 Oni na kalougata duadua vei ira na matatamata+ kece, qai sega ni dua na tagane se yalewa ena kemuni maliwa me sega ni vakaluveni, se me sega ni vakaluveni+ na nomuni manumanu. 15 Ena kauta laivi mai vei iko o Jiova na mate kece ga, ena sega ni vakatakava vei iko e dua vei ira na mate vakadomobula o kila mai Ijipita.+ Ia ena vakatakava qori o koya vei ira kece na cati iko. 16 Mo vakarusai* ira na matatamata kece sa solia vei iko+ o Jiova na nomu Kalou. Mo* kua ni lomani ira,+ mo kua tale ga ni qarava na nodra kalou,+ ni na icori+ vei iko qori.

17 “Ke o kaya e lomamu, ‘Era le levu sara vei keimami na veimatanitu qo. Au na vakasavi ira tani vakacava?’+ 18 mo kua ni rerevaki ira.+ Mo nanuma matua ga na ka e cakava o Jiova na nomu Kalou vei Fero kei Ijipita+ taucoko, 19 na itotogi* lelevu e raica na matamu, na ivakatakilakila, na cakamana,+ na ligana qaqa, kei na liga e dodoka o Jiova na nomu Kalou me kauti iko tani mai kina.+ Qori na ka ena cakava o Jiova na nomu Kalou vei ira na matatamata kece o rerevaka.+ 20 Ena tala yani vei ira na yalo ni taqaya* o Jiova na nomu Kalou, me yacova nira sa vakarusai na kena vo+ kei ira era vuni tu e matamu. 21 Kua ni domobulataki ira, ni tiko kei iko+ o Jiova na nomu Kalou, e Kalou cecere qai vakatubuqoroqoro.+

22 “Ena vakasavi ira tiko vakalalai+ na veimatanitu qo mai matamu o Jiova na nomu Kalou. O na sega ni vakatarai mo vakamatei ira vakatotolo, mera kua kina ni tubu mera levu tale vei iko na manumanu kila ni vanua. 23 Ena soli ira vei iko o Jiova na nomu Kalou, ena vakadrukai ira sara ga me yacova nira sa kawaboko.+ 24 Ena soli ira na nodra tui i ligamu,+ o na qai bokoca na yacadra mai na ruku i lomalagi.+ Ena sega ni dua me tu rawa e matamu,+ me yacova ni o sa vakawabokotaki ira.+ 25 Moni vakama na matakau ceuti ni nodra kalou ena bukawaqa.+ Kua ni domona na siliva kei na koula e tu kina, se taura me nomu,+ mo kua ni coriti kina ni ka vakasevaki qori vei Jiova na nomu Kalou.+ 26 Mo kua ni kauta ina nomu vale e dua na ka vakasevaki, de o na rusa me vaka ga na ka vakasevaki oya. Mo cata matua qai sevaka sara ga qori ni sa ganita ga me vakarusai.

8 “Ni qarauna moni muria sara na ivakaro kece au vakarota tiko vei kemuni nikua, moni bula+ tiko ga kina qai le levu, moni lai taukena na vanua e bubuluitaka o Jiova vei ira na tukamuni.+ 2 Nanuma na sala balavu e vakataubaletaki kemuni kina o Jiova na nomuni Kalou ena vanua talasiga+ ena 40 na yabaki qo, moni rawa ni yalomalumalumu qai vakatovolei+ kemuni me kila kina se cava e tiko e lomamuni,+ se o na muria na nona ivakaro se sega. 3 E vakavuna moni yalomalumalumu, moni walokai+ qai vakani kemuni ena mana,+ na ka oni sega ni kila se ra kila na tamamuni, moni kila kina ni sega ni bula na tamata ena madrai wale ga, ia e bula ga na tamata ena vosa kece mai na gusu i Jiova.+ 4 A sega ni madra na isulu oni dara, se me vuvuce na yavamuni ena 40 na yabaki+ qo. 5 Oni kila vinaka e lomamuni ni vakadodonutaki kemuni+ o Jiova na nomuni Kalou, me vaka ga e vakadodonutaki luvena e dua na tama.

6 “Moni talairawarawa ena ivakaro i Jiova na nomuni Kalou ni oni muria voli na nona sala qai rerevaki koya. 7 Ni kauti kemuni tiko o Jiova na nomuni Kalou ina vanua vinaka,+ na vanua ni waidrodro,* na waivure, kei na mataniwai* e drodrova yani na buca kei na veiulunivanua, 8 na vanua ni witi kei na varile, vuanivaini, vunilolo, pomekaraneti,+ na vanua ni waiwai olive kei na denioni,+ 9 na vanua ena sega ni lailai kina na kakana, oni na sega ni leqa ena dua na ka, na vanua ni vatu e tu kina na aironi, kei na kena veiulunivanua oni na kelia mai kina na kopa.

10 “Ni oni sa kana qai mamau, moni vakacaucautaki Jiova na nomuni Kalou ena vuku ni vanua vinaka sa solia vei kemuni.+ 11 Qarauna moni kua ni guilecavi Jiova na nomuni Kalou ni oni sega ni muria na nona ivakaro, nona lewa, kei na nona lawa au vakarota tiko vei kemuni nikua. 12 Ni oni kana qai mamau, oni tara na vale vinaka qai tiko kina,+ 13 ni sa levu na nomuni qelenibulumakau kei na nomuni qelenisipi, ni levu tale ga na nomuni siliva kei na koula, oni qai vuabale ena ka kece ga, 14 me kua ni dokadoka na lomamuni+ moni guilecavi Jiova kina na nomuni Kalou, o koya a kauti kemuni tani mai na vanua o Ijipita, mai na vale ni veivakabobulataki,+ 15 o koya a kauti kemuni yani ena vanua talasiga+ vakaitamera qai vakarerevaki, era tu kina na gata poisoni kei na batibasaga, na vanua mamaca e sega kina na wai. E cakava o koya me drodro mai na vatu+ gagata na wai, 16 qai vakani kemuni ena mana+ ena vanua talasiga, era sega mada ga ni kila na tamamuni, moni yalomalumalumu+ kina qai vakatovolei kemuni me yaga kina vei kemuni ena gauna se bera mai.+ 17 Ke oni kaya e lomamuni, ‘Au sa rawata na iyau+ qo ena noqu igu kei na kaukaua ga ni ligaqu,’ 18 moni nanuma ni o Jiova na nomuni Kalou e solia vei kemuni na kaukaua moni vakaiyau+ kina, me vakayacora kina na veiyalayalati e bubuluitaka vei ira na tukamuni, me vaka nikua.+

19 “Ke oni mani guilecavi Jiova na nomuni Kalou, oni qai muria eso tale na kalou moni qaravi ira qai cuva vei ira, au tukuna vei kemuni nikua oni na vakarusai dina.+ 20 Me vaka ga na veimatanitu sa vakarusa tiko o Jiova e matamuni, oni na vakarusai va qori, ni oni sega ni vakarorogo ina domo i Jiova na nomuni Kalou.+

9 “Vakarorogo mada Isireli, nikua oni na takosova na Joritani+ moni lako yani moni lai vakasavi ira na veimatanitu era levu ra qai kaukaua sara vei kemuni,+ na koro lelevu era vakabai me yaco sara i lomalagi,*+ 2 na kena tamata era kaukaua qai babalavu, na luvedra na Anakimi,+ o kilai ira o sa rogoca tale ga ni dau tukuni, ‘O cei ena tu rawa vei ira na luvei Anaki?’ 3 Moni kila gona nikua ni na takoso e liu+ o Jiova na nomuni Kalou. E bukawaqa dauveivakarusai+ o koya, ena qai vakawabokotaki ira. Ena vakamalumalumutaki ira e matamuni, moni rawa ni vakasavi ira vakatotolo* qai vakarusai ira, me vaka ga e yalataka vei kemuni+ o Jiova.

4 “Kua ni kaya e lomamuni ena gauna e vakasavi ira kina mai matamuni o Jiova na nomuni Kalou, ‘Ena vuku ga ni noqu yalododonu, e kauti au mai kina o Jiova meu taukena na vanua qo.’+ Ena vuku ga ni nodra ca na veimatanitu qo,+ e vakasavi ira laivi kina o Jiova mai matamuni. 5 Oni sega ni lako yani moni taukena na nodra vanua ena vuku ni nomuni yalododonu se na dina ni lomamuni. Ena vuku ga ni nodra ca na veimatanitu qori, e vakatalai ira laivi tiko kina mai matamuni+ o Jiova na nomuni Kalou, me vakayacora tale ga na vosa e bubuluitaka o Jiova vei ratou na tukamuni, o Eparama,+ Aisake,+ kei Jekope.+ 6 Moni qai kila ni sega ni solia tiko vei kemuni na vanua vinaka qo o Jiova na nomuni Kalou moni taukena ena vuku ni nomuni yalododonu, ni oni tamata yalokaukaua.*+

7 “Nanuma tiko—kua vakadua ni guilecava—na sala oni vakacudrui Jiova kina na nomuni Kalou ena vanua talasiga.+ Mai na siga oni biuti Ijipita kina me yacova na nomuni lako mai na vanua qo, oni talaidredre ga vei Jiova.+ 8 Oni vakacudrui Jiova mada ga mai Orepi, ena levu ni nona cudruvi kemuni, sa vakarau vakawabokotaki kemuni+ sara ga o Jiova. 9 Niu cabeta na ulunivanua meu kauta mai na vatu raraba,+ na vatu ni veiyalayalati e cakava kei kemuni+ o Jiova, au tu ga ena ulunivanua me 40 na siga, 40 na bogi,+ au sega ni bau kana se gunu wai. 10 E qai solia vei au o Jiova na rua na vatu raraba erau volai ena iqaqaloniliga ni Kalou, qai tu kina na vosa kece e tukuna vei kemuni o Jiova ena ulunivanua mai na bukawaqa, ena siga oni soqoni*+ mai kina. 11 Ena icavacava ni 40 na siga kei na 40 na bogi, e solia ruarua vei au o Jiova na vatu raraba, na vatu ni veiyalayalati, 12 qai kaya vei au o Jiova, ‘Tucake, lako sobu vakatotolo mai ke, ni sa dukadukali+ na nodra ivalavala na nomu tamata o kauti ira mai Ijipita. E totolo ga na nodra sa vuki tani mai na sala au vakarota mera muria. Era sa bulia e dua na nodra matakau kaukamea.’+ 13 E mani tukuna vei au o Jiova, ‘Au sa raici ira na tamata qo, raica! era tamata yalokaukaua.*+ 14 Laivi au mada, meu vakawabokotaki ira qai bokoca na yacadra mai na ruku i lomalagi, meu cakava mo dua na matanitu levu qai kaukaua sara vei ira.’+

15 “Au vuki sara au siro mai na ulunivanua, ni se caudre tu ga na ulunivanua ena bukawaqa,+ qai tu na rua na vatu raraba ni veiyalayalati e ligaqu+ ruarua. 16 Au rai yani, au qai raica ni oni sa valavala ca vei Jiova na nomuni Kalou! Oni sa cakava tu e dua na nomuni luvenibulumakau kaukamea.* E totolo ga na nomuni gole tani mai na sala e vakarota o Jiova moni muria.+ 17 Au mani taura na rua na vatu raraba qai viritaka sobu ena ligaqu ruarua, sa qai kakavorovoro e matamuni.+ 18 Au qai davo vakatoboicu ena mata i Jiova me 40 na siga, 40 na bogi, me vaka ga e liu. Au sega ni kana se gunu wai,+ ena vuku ni valavala ca kece oni vakayacora, ena nomuni cakacala ena mata i Jiova, oni qai vakacudrui koya. 19 Niu a domobula ena levu ni nona cudruvi kemuni o Jiova,+ ni sa vakarau vakawabokotaki kemuni o koya. Ia e rogoci au o Jiova ena gauna tale ga+ qori.

20 “Ena levu ni nona cudruvi Eroni o Jiova sa tu vakarau kina me vakawabokotaki koya,+ ia au vakamamasu tale ga ena vuku i Eroni ena gauna oya. 21 Au qai taura na ka oni cakava moni valavala ca kina, na luvenibulumakau,+ qai vakama ena bukawaqa, au qaqiraka qai vurulaka vinaka me yacova ni sa matailalai me vaka na kuvuniqele, au qai kaburaka yani na kuvuniqele ina uciwai e drodro sobu mai na ulunivanua.+

22 “Oni vakacudrui Jiova tale ga e Tapera,+ e Masa,+ kei Kipiroci-ateva.+ 23 Ni talai kemuni tani mai Ketesa-parinea+ o Jiova qai kaya, ‘Lako cake qai lai taukena na vanua au na solia dina vei kemuni!’ Oni talaidredre tale ena ivakaro i Jiova na nomuni Kalou,+ oni sega ni vakaraitaka nomuni vakabauti+ koya, oni sega tale ga ni talairawarawa vua. 24 Mai na gauna au kilai kemuni kina, oni se talaidredre ga vei Jiova.

25 “Au mani davo tiko ga vakatoboicu ena mata i Jiova me 40 na siga qai 40 na bogi,+ au davo vakatoboicu ni kaya o Jiova me vakawabokotaki kemuni. 26 Au tekivu vakamamasu vei Jiova qai kaya, ‘Kemuni Jiova, na Turaga Cecere Duadua, ni kua mada ga ni vakarusai ira na nomuni tamata. Oni taukeni ira,*+ oni vakabulai ira ena nomuni lagilagi, oni kauti ira tale ga mai Ijipita ena liga kaukaua.+ 27 Moni nanumi ratou na nomuni dauveiqaravi, o Eparama, o Aisake, kei Jekope.+ Ni kua ni kauaitaka na nodra yalokaukaua na tamata qo, na nodra ca, kei na nodra valavala ca.+ 28 De ra qai kaya na lewenivanua oni kauti keimami mai kina: “E sega ni kauti ira rawa o Jiova ina vanua e yalataka vei ira, ni cati ira, e kauti ira ga mai me vakamatei ira ena vanua talasiga.”+ 29 Nira nomuni tamata, oni taukeni+ ira* tale ga, oni a kauti ira laivi ena nomuni kaukaua lagilagi kei na ligamuni e dodo tu.’+

10 “E kaya vei au o Jiova ena gauna oya, ‘Mo taya e rua na vatu raraba me vaka ga na kena imatai,+ qai lako mai vei au ina ulunivanua, mo cakava tale ga e dua na nomu katokau. 2 Au na qai vola ena vatu raraba na vosa a laurai ena imatai ni vatu raraba o vorolaka, mo qai biuta ena loma ni kato.’ 3 Au mani cakava na katokau mai na kau akasia, au taya tale ga e rua na vatu raraba me vaka ga na kena imatai, au lako cake ina ulunivanua qai tu e ligaqu+ na vatu raraba ruarua. 4 E vola sara o koya ena vatu raraba na vosa a vola e liu,+ na iVunau e Tini,*+ a tukuna vei kemuni o Jiova mai na bukawaqa+ ena ulunivanua ena siga oni soqoni*+ vata mai kina, oti e qai solia vei au o Jiova. 5 Au vuki au siro sara mai na ulunivanua,+ au lai biuta na vatu raraba ena kato au a cakava qai biu tu ga kina me vaka e vakaroti au kina o Jiova.

6 “Era biubiu sara na Isireli mai Pieroci Pinei-yekani mera gole i Mosera. E mate qai bulu+ mai kea o Eroni, e qai tekivu veiqaravi vakabete na luvena o Eliesa me sosomitaki+ koya. 7 Mai kea era biubiu sara mera gole i Kutikota, mai Kutikota i Jotipaci,+ na vanua e drodro kina na veiuciwai.*

8 “Ena gauna oya e wasei ira na yavusa i Livai+ o Jiova mera kauta na kato ni veiyalayalati i Jiova,+ mera tu ena mata i Jiova nira veiqaravi vua, mera vosa veivakalougatataki tale ga ena yacana+ me vaka ga nikua. 9 Oya na vuna e sega kina ni soli e dua na iwasewase se ivotavota i Livai vei ira na tacina. O Jiova ga e nona ivotavota, me vaka e tukuna vua o Jiova na nomu Kalou.+ 10 Au tiko ga ena ulunivanua me vaka au cakava ena imatai ni gauna, me 40 na siga 40 na bogi,+ e qai rogoci au o Jiova ena gauna tale ga oya.+ E sega ni via vakarusai iko o Jiova. 11 E qai tukuna vei au o Jiova, ‘Liu vei ira na tamata ni oni vakarau biubiu, mera lako yani qai lai taukena na vanua au bubuluitaka vei ira na tukadra meu solia vei ira.’+

12 “Kemuni na Isireli, na cava tale e vinakata vei kemuni o Jiova na nomuni Kalou?+ Qo ga: moni rerevaki Jiova na nomuni Kalou,+ moni muria na nona sala kece,+ moni lomani koya, moni qaravi Jiova na nomuni Kalou ena lomamuni taucoko, kei na nomuni vinaka taucoko,*+ 13 ni muria na ivakaro i Jiova kei na nona lawa au vakarota vei kemuni nikua, moni vinaka kina.+ 14 Raica, e nei Jiova na nomu Kalou na lomalagi, na veilomalagi, na vuravura kei na ka kece e tu kina.+ 15 E dau volekati ira na tukamuni o Jiova qai lomani ira, e digitaki kemuni tale ga na nodra kawa+ mai na veimatatamata, me vaka nikua. 16 Ni vakasavasavataka* na lomamuni,+ ni kua tale ga ni vakadrecike.*+ 17 Ni o Jiova na nomuni Kalou e nodra Kalou na kalou,+ e nodra Turaga na turaga, e Kalou cecere, e qaqa, qai vakatubuqoroqoro, e sega ni vakaduiduitaka+ e dua, e sega tale ga ni ciqoma na veivaqumi. 18 E dau vakataulewa vakadodonu vua na gone e sega ni vakatamani* kei na yada,+ e lomani koya tale ga e tiko vulagi+ ni solia vua na kakana kei na isulu. 19 Moni lomani ira tale ga na tiko vulagi ni oni a tiko vulagi mai na vanua o Ijipita.+

20 “Moni rerevaki Jiova na nomuni Kalou, moni qaravi+ koya, moni kabiti koya, moni bubului tale ga ena yacana. 21 O koya ga moni vakacaucautaka.+ O koya ga na nomuni Kalou e cakava taucoko ena vukumuni na veika lelevu qai vakatubuqoroqoro, a raica sara ga na matamuni.+ 22 Era lako sobu i Ijipita+ na tukamuni, era le 70, ia qo e vakavuna o Jiova na nomuni Kalou moni le levu sara me vaka na kalokalo ni lomalagi.+

11 “Moni lomani Jiova na nomuni Kalou,+ moni dei tiko ga ena nomuni itavi vua kei na nona lawa, nona lewa, kei na nona ivakaro. 2 Oni kila niu vosa tiko vei kemuni nikua, sega ni vei ira na luvemuni era se sega ni kila se raica na veivakadodonutaki i Jiova na nomuni Kalou,+ na nona cecere,+ na ligana qaqa,+ kei na ligana e dodo tu. 3 Era sega ni raica na nona ivakatakilakila kei na nona cakacaka e vakayacora mai Ijipita vei Fero, na tui Ijipita, kei na nona vanua taucoko,+ 4 se na ka e cakava ena mataivalu ni Ijipita, ena ose nei Fero, kei na nona qiqinivalu, nira luvu ena Wasa Damudamu nira cemuri kemuni tiko qai vakarusai ira kece vakadua*+ o Jiova. 5 Era sega ni raica na ka e cakava o koya ena vukumuni ena vanua talasiga me yacova na nomuni lako mai na vanua qo, 6 se na ka e cakava vei Tecani kei Epairami, o rau na luvei Iliapi na luvei Rupeni, ena gauna e dalaga kina na qele me tilomi rau, na nodrau vuvale, na nodrau valelaca, kei na kabula kece ga era muri rau, ena matadra na Isireli kece.+ 7 Oni a raica sara ga e matamuni na cakacaka levu kece i Jiova.

8 “Moni dei ena ivakaro kece ga au solia tiko vei kemuni nikua, moni kaukaua kina, ni qai takoso yani ina vanua moni taukena, 9 moni bula dede+ kina ena vanua e bubuluitaka o Jiova me solia vei ira na tukamuni kei na nodra kawa,+ na vanua e drodro kina na sucu kei na oni.+

10 “Na vanua o na lai taukena e sega ni vaka na vanua o Ijipita oni lako mai kina, o dau kaburaka mai kea na nomu sorenikau qai suya ena yavamu,* me vaka ga na loga kakanadraudrau. 11 Ia na vanua oni vakarau takoso kina moni lai taukena, e vanua ni veiulunivanua kei na veibuca.+ E dau gunuva na wai e tau mai lomalagi,+ 12 na vanua e dau kauaitaka o Jiova na nomu Kalou. E vakaraica tiko ga na mata i Jiova na nomu Kalou, mai na itekitekivu ni yabaki ina icavacava ni yabaki.

13 “Ke oni gumatua na talairawarawa ena noqu ivakaro au vakarota tiko vei kemuni nikua, oni lomani Jiova na nomuni Kalou, qai qaravi koya ena lomamuni taucoko kei na nomuni vinaka taucoko,*+ 14 au na vakatauca tale ga na uca ena nomuni qele ena kena gauna, na uca ni vulaibotabota kei na uca ni vulaitubutubu, o na qai kumuna mai na kemu covuata, na memu waini vou, kei na nomu waiwai.+ 15 Au na vakarautaka na kakanadraudrau ena nomu were vei ira na nomu manumanu, o na kana qai mamau.+ 16 Qarauna me kua ni bacani na lomamuni moni gole tani kina, moni lai qarava na kalou tale eso qai cuva vei ira.+ 17 Ke sega, ena waqa vei kemuni na cudru i Jiova, ena qai sogota o koya na lomalagi me kua ni tau na uca,+ ena sega kina ni vua na qele, ena totolo ga na nomuni mate ena vanua vinaka e solia tiko vei kemuni+ o Jiova.

18 “Moni tugana e lomamuni na noqu vosa qo qai bulataka sara, moni vesuka mera ivakananumi e ligamuni, mera vaka na ivau ni ulu e yadremuni.*+ 19 Vakavulica vei ira na luvemuni, tukuna tiko ni o dabe ena nomu vale, ni o taubale e gaunisala, ni o davo, ni o duri cake+ tale ga. 20 Vola ena duru ni katuba ni nomu vale kei na nomu matamata, 21 moni bula dede+ kina kei ira na luvemuni ena vanua e bubuluitaka o Jiova me solia vei ira na tukamuni,+ me vaka ga na dede ni kena tu na lomalagi e dela i vuravura.

22 “Ke oni muria vinaka na ivakaro qo au solia tiko vei kemuni qai cakava sara, moni lomani Jiova na nomuni Kalou,+ ni muria na nona sala kece, moni kabiti koya+ tale ga, 23 ena vakatalai ira tani na matanitu kece qo o Jiova mai na matamuni,+ oni na vakasavi ira na matanitu era kaukaua ra qai le levu cake vei kemuni.+ 24 Na vanua kece oni butuka ena nomuni.+ Mai na vanua talasiga me gole cake i Lepanoni, mai na Uciwai, na uciwai na Uferetisi me yaco ina wasawasa* ena ra, ena nomuni na iyalayala qori.+ 25 Ena sega ni dua e tu rawa e matamuni.+ Ena vakavuna o Jiova na nomuni Kalou moni domobulataki qai rerevaki ena vanua kece oni lako+ kina, me vaka e yalataka vei kemuni o koya.

26 “Raica, au sa biuta e matamuni nikua na veivakalougatataki kei na veicudruvi:+ 27 na veivakalougatataki ke oni talairawarawa ena ivakaro i Jiova na nomuni Kalou au vakarota tiko vei kemuni nikua,+ 28 kei na veicudruvi ke oni sega ni talairawarawa ena ivakaro i Jiova na nomuni Kalou,+ oni gole tani tale ga mai na sala au vakaroti kemuni tiko kina nikua moni muria, ni qai muria na kalou oni sega ni kila.

29 “Ni sa kauti iko yani o Jiova na nomu Kalou ina vanua mo lai taukena, mo cavuta* na vosa ni veivakalougatataki ena Ulu i Kirisimi, kei na vosa ni veicudruvi ena Ulu i Ipali.+ 30 Vakacava erau sega ni toka ena yasa adua ni Joritani e qara ina ra,* ena nodra vanua na kai Kenani era vakaitikotiko ena Arapa, me veibasai kei Kilikali ena yasa ni vunikau lelevu e More?+ 31 Ni oni takosova tiko na Joritani moni lai taukena na vanua e solia vei kemuni+ o Jiova na nomuni Kalou. Ni oni sa taukena qai vakaitikotiko kina, 32 moni qarauna moni muria sara na lawa kece kei na lewa au sa biuta e matamuni nikua.+

12 “Qo na lawa kei na lewa moni qarauna qai muria ena veisiga kece oni bula tiko kina ena vanua ena solia vei kemuni o Jiova na nodra Kalou na tukamuni moni taukena. 2 Moni vakarusa vakadua na vanua kece era dau qarava kina na nodra kalou+ na veimatanitu oni na vakasava, se mani veiulunivanua cecere se veidelana, se na ruku ni vunikau bulabula kece. 3 Moni talaraka na nodra icabocabonisoro, vorolaka nodra vatu ni sokalou,+ ni vakama ena bukawaqa nodra duru ni sokalou,* ni musumusuka na ivakatakarakara ceuti ni nodra kalou,+ me boko kina vakadua mai na vanua oya na yacadra.+

4 “Moni kua sara ni sokaloutaki Jiova na nomuni Kalou va qori.+ 5 Ia ni vakasaqarai Jiova na nomuni Kalou ena vanua cava ga e digia o koya me tiko kina na yacana, kei na nona itikotiko ena kedra maliwa na nomuni yavusa kece, moni qai lako i kea.+ 6 Moni kauta i kea na nomuni isoro kama,+ nomuni isoro, nomuni ikatini,+ na cau mai na ligamuni,+ na nomuni isoro ni bubului, nomuni isolisoli sega ni lavaki,+ kei na imatai ni manumanu era sucu ena nomuni qelenibulumakau kei na qelenisipi.+ 7 O kemuni kei na nomuni vuvale moni kana e kea ena mata i Jiova na nomuni Kalou,+ ni qai marautaka vakalevu na nomuni cakacaka kece,+ ni sa vakalougatataki kemuni o Jiova na nomuni Kalou.

8 “Moni kua ni cakava me vaka eda cakava tiko eke nikua, ni cakava na tamata yadua na ka ga e dodonu e matana,* 9 ni oni se sega ni yaco ena vanua oni na lai tikovakacegu+ kina kei na ivotavota e solia tiko vei kemuni o Jiova na nomuni Kalou. 10 Ni oni sa takosova na Joritani+ oni qai vakaitikotiko ena vanua e solia tiko vei kemuni o Jiova na nomuni Kalou moni taukena, ena vakacegui kemuni ena kedra maliwa na kemuni meca era wavoliti kemuni, oni na qai tiko vakacegu.+ 11 Oni na kauta na ka kece au vakarota tiko vei kemuni ina vanua e digia o Jiova na nomuni Kalou me tiko kina na yacana+—na nomuni isoro kama, nomuni isoro, nomuni ikatini,+ na cau mai na ligamuni, kei na isoro kece ni bubului oni bubuluitaka vei Jiova. 12 Oni na marau vakalevu ena mata i Jiova na nomuni Kalou,+ o kemuni, o ira na luvemuni tagane, na luvemuni yalewa, na nomuni tagane bobula kei na nomuni yalewa bobula, kei ira na Livai ena loma ni nomuni koro,* ni sega ni soli vua e dua na nona iwasewase se ivotavota vei kemuni.+ 13 Qarauna mo kua ni cabora na nomu isoro kama ena dua tale na vanua o raica.+ 14 Mo cabora ga na nomu isoro kama ena vanua e digia o Jiova ena nomuni yavusa, o na cakava e kea na ka kece au vakaroti iko tiko kina.+

15 “Ia o rawa ni vakamatea qai kania na lewe ni manumanu+ ena gauna o garova kina, me vaka ga na veivakalougatataki sa solia vei iko o Jiova na nomu Kalou ena nomu koro* kece. E rawa ni kania o koya e savasava kei koya e sega ni savasava, me vaka ga na nomu kania na manumanu na kaseli kei na dia. 16 Moni kua ga ni kania na dra,+ moni livia ena qele me vaka na wai.+ 17 Ena sega ni vakatarai mo kania e loma ni nomu koro* na ikatini ni nomu covuata, na nomu waini vou, na nomu waiwai, na imatai ni nomu qelenibulumakau kei na qelenisipi+ e sucu, na isoro ni bubului cava ga o bubului kina, na nomu isolisoli sega ni lavaki, se na cau mai na ligamu. 18 Mo kania qo ena mata i Jiova na nomu Kalou ena vanua ena digia+ o Jiova na nomu Kalou—o iko, na luvemu tagane, na luvemu yalewa, na nomu tagane kei na yalewa bobula, kei na Livai e loma ni nomu koro,* o na marau vakalevu ena mata i Jiova na nomu Kalou ena nomu cakacaka kece. 19 Qarauna mo kua ni vakawaletaka na Livai+ ena gauna kece o bula tiko kina ena nomu vanua.

20 “Ni vakalevutaka o Jiova na nomuni Kalou na nomu vanua,+ me vaka e yalataka vei iko+ o koya, o qai kaya, ‘Au via kana lewe ni manumanu,’ ni o garova na lewe ni manumanu, o rawa ni kana lewe ni manumanu ena gauna ga o garova kina.+ 21 Ke mani yawa vei iko na vanua e digia o Jiova na nomu Kalou me biuta kina na yacana,+ mo vakamatea ga eso na nomu bulumakau se so na nomu sipi, e solia vei iko o Jiova, me vaka ga au vakarota vei iko, mo qai kania e loma ni nomu koro* ena gauna cava ga o garova kina. 22 O rawa ni kania me vaka na nomu kania na kaseli kei na dia,+ e rawa ni kania o koya e sega ni savasava kei koya e savasava. 23 Mo vakadeitaka mo kua ni kania na dra,+ ni dra ga na bula,+ mo kua gona ni kania na lewena e tiko kina na dra. 24 Mo kua ni kania na dra. Mo livia ga ena qele me vaka na wai.+ 25 Mo kua sara ga ni kania, me lako vinaka kina vei iko kei ira na luvemu era taravi iko, ni o cakava tiko na ka e donu ena mata i Jiova. 26 Mo kauta ga na veika tabu e nomu kei na nomu isoro ni bubului ni o lako ina vanua ena digia o Jiova. 27 O na cabora e kea na nomu isoro kama, na lewena kei na dra+ ena icabocabonisoro i Jiova na nomu Kalou, mo livia na dra ni nomu isoro ena icabocabonisoro+ i Jiova na nomu Kalou, ia e rawa ni o kania na lewena.

28 “Qarauna mo talairawarawa ena vosa kece au vakaroti iko tiko kina, me lako vinaka tiko ga kina vei iko kei ira na luvemu era taravi iko, ni o cakava tiko na ka e vinaka qai dodonu ena mata i Jiova na nomu Kalou.

29 “Ni sa vaqeavutaka o Jiova na nomu Kalou na veimatanitu o na vakasava,+ o qai tiko ena nodra vanua, 30 qarauna mo kua ni tacori nira sa vaqeavutaki oti e matamu. Kua ni vaqaqa na veika me baleta na nodra kalou, ni o kaya, ‘Era dau qarava vakacava na nodra kalou na veimatanitu qo? Au na cakava tale ga qori.’+ 31 Mo kua ni cakava qori vei Jiova na nomu Kalou, nira dau cakava vei ira na nodra kalou na ka vakasevaki kece e cata o Jiova, era vakama mada ga ena bukawaqa vei ira na nodra kalou na luvedra tagane kei na luvedra yalewa.+ 32 Na vosa kece au vakarota tiko vei kemuni moni qarauna sara moni cakava.+ Ni kua ni vakuria e dua na tikina se kauta laivi.+

13 “Ke basika ena kemuni maliwa e dua na parofita se na dautadra e tukuna na ka e se bera ni yaco, e tukuna vei kemuni e dua na ivakatakilakila se dua na ka veivakurabuitaki, 2 qai yaco dina na ivakatakilakila se na ka veivakurabuitaki a tukuna vei iko o koya ni se kaya tiko, ‘Meda muria na kalou tale eso,’ na kalou o sega ni kila, ’da lai qaravi ira,’ 3 mo kua ni rogoca na vosa ni parofita se na dautadra oya,+ ni vakatovolei kemuni+ tiko o Jiova na nomuni Kalou me kila se oni lomani Jiova na nomuni Kalou ena lomamuni taucoko kei na nomuni vinaka taucoko*+ se sega. 4 Moni muri Jiova na nomuni Kalou, ni rerevaki koya, ni dei ena nona ivakaro, ni qai vakarorogo ina domona, ni o koya ga moni qarava, moni qai kabiti koya matua.+ 5 Ia me vakamatei+ na parofita se dautadra oya, ni uqeta na talaidredre vei Jiova na nomuni Kalou—o koya e kauti kemuni tani mai na vanua o Ijipita qai vakabulai kemuni mai na vale ni veivakabobulataki—me vagolei kemuni tani mai na sala e vakarota o Jiova na nomuni Kalou moni muria. Moni biuta laivi tale ga na ka ca mai na kemuni maliwa.+

6 “Ke mani saga na tacimu na luvei tinamu, se luvemu tagane se luvemu yalewa se watimu lomani se na nomu itokani dredre, me bacani iko lo ena nona kaya, ‘Me daru lai qarava na kalou tale eso,’+ na kalou o sega ni kila o iko se o ira na nomu qase, 7 mai na nodra kalou na veimatatamata era tiko wavoliti kemuni, se ra voleka vei iko se yawa mai vei iko, mai na dua na iyalayala ni vanua ina dua tale na iyalayala ni vanua, 8 mo kua ni soro vua se rogoci koya,+ se lomani koya se yalololoma vua se taqomaki koya, 9 ia mo vakamatei koya sara ga.+ Me tau e liu vua na ligamu me mate kina o koya, ena qai tarava+ yani na ligadra na tamata kece. 10 Mo vakaviriki koya ena vatu me mate+ sara, ni a saga me vagolei iko laivi mai vei Jiova na nomu Kalou, o koya e kauti iko tani mai na vanua o Ijipita, mai na vale ni veivakabobulataki. 11 Era na rogoca kece na Isireli ra qai rere, era na sega vakadua ni cakava tale e dua na ka ca va qo ena kemuni maliwa.+

12 “Ke o mani rogoca ni tukuni ena dua na nomu koro e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou mo tawana, 13 ‘Era sa lako tani mai na kemuni maliwa na tagane macawa mera vagolea tani na lewe ni nodra koro nira kaya: “Meda lai qarava na kalou tale eso,” na kalou oni sega mada ga ni kila,’ 14 mo vakadikeva na tikina qo, mo vaqaqa vinaka sara qai vakataroga,+ ke sa vakadeitaki ni dina na ka vakasevaki qo e caka ena kemuni maliwa, 15 mo vakamatei ira sara na lewenikoro oya ena iseleiwau.+ Me vakarusai+ qori kei na ka kece e tu kina ena iseleiwau, wili kina na kena qelenimanumanu. 16 Mo qai kumuna ena lomadonu ni rara na itokinivalu kece, qai vakama na koro ena bukawaqa, ia na itokinivalu qori sa na isoro taucoko vei Jiova na nomuni Kalou. Ena irusarusa tawamudu. Me kua vakadua ni tara tale. 17 Me kua ni taura na ligamu e dua na ka sa wasei tani me vakarusai,*+ me gole tani kina o Jiova mai na nona cudru waqawaqa, me lomani iko kina qai vakaraitaka nona yalololoma, moni le levu kina, me vaka e yalataka o koya vei ira na nomu qase.+ 18 Ni dodonu mo talairawarawa* vei Jiova na nomu Kalou, ni o muria nona ivakaro kece au vakaroti iko kina nikua, mo cakava na ka e dodonu ena mata i Jiova na nomu Kalou.+

14 “O kemuni na luvei Jiova na nomuni Kalou. Ni kua ni tavai kemuni+ se tasia na yadremuni* ena vuku ni tamata mate.+ 2 Ni oni matatamata tabu+ vei Jiova na nomuni Kalou, e digitaki kemuni o Jiova moni nona tamata, nona iyau talei* mai na veimatatamata kece e dela i vuravura.+

3 “Ni kua ni kania e dua na ka vakasevaki.+ 4 Qo na manumanu oni rawa ni kania:+ na bulumakau tagane, na sipi, na me, 5 na dia, na kaseli, na ropuki, na me kila, na enitilopi, na sipi kila, kei na sipi ni ulunivanua. 6 Oni rawa ni kania na manumanu e wase rua na kena ququ, qai mama vakavica vata na kena. 7 Ia moni kua ni kania na manumanu qo vei ira na dau mama vakavica vata na kedra, se vei ira e wase na kedra ququ: na kameli, na ravete, kei na koni, nira dau mama vakavica vata na kedra ia e sega ni wase na kedra ququ. Era dukadukali vei kemuni.+ 8 Na vuaka tale ga ni wase tu na kena ququ ia e sega ni dau mama vakavica vata na kena. E dukadukali vei kemuni. Moni kua ni kania na lewedra, se tara na yagodra mate.

9 “Mai na ka kece e bula tu e wai, oni rawa ni kania qo: Na ka kece e vakairoiroi* se vakavarina oni rawa ni kania.+ 10 Ia moni kua ni kania e dua na ika e sega ni vakairoiroi* se vakavarina. E dukadukali vei kemuni.

11 “Oni rawa ni kania na manumanuvuka kece e savasava. 12 Qo ga moni kua ni kania: na ikeli, na osiperei, kei na vulituri loaloa,+ 13 na kaiti damudamu, na kaiti loaloa, kei na veimataqali kiliti, 14 na veimataqali reveni, 15 na ositereji, na lulu, na ico, kei na veimataqali ganivatu, 16 na lulu lailai, na lulu daligalevu, kei na suani, 17 na pelikani, na vulituri, kei na komorani, 18 na sitoki, na veimataqali belo, na upu, kei na beka. 19 E dukadukali tale ga vei kemuni na manumanu lalai vakatabana kece e dau bini tu. Mera kua ni laukana. 20 Oni rawa ni kania na manumanuvuka savasava kece ga.

21 “Moni kua ni kania e dua na manumanu e kunei ni sa mate tu.+ O rawa ni solia vei koya e tiko vulagi e loma ni nomu koro,* me kania o koya, se me volitaki vua na kaitani. Ni oni matatamata vakatabui vei Jiova na nomuni Kalou.

“Mo kua ni vakasaqara na luvenime ena wainisucu i tinana.+

22 “Mo solia dina e dua na ikatini ni ka kece e vua mai na nomu sorenikau ena were e veiyabaki.+ 23 O na kania na ikatini ni nomu covuata, nomu waini vou, nomu waiwai, na imatai ni ka e sucu mai na nomu qelenibulumakau kei na qelenisipi, ena mata i Jiova na nomu Kalou, ena vanua e digia me tiko kina na yacana,+ mo vulica kina mo dau rerevaki Jiova na nomu Kalou.+

24 “Ke sa rui balavu vei iko na ilakolako, o qai sega ni kauta rawa ina vanua e digia o Jiova na nomu Kalou me tiko kina na yacana,+ ni yawa sara vei iko (ni na vakalougatataki iko o Jiova na nomu Kalou), 25 mo qai veisautaka me ilavo, mo kauta e ligamu na nomu ilavo lako sara ina vanua ena digia o Jiova na nomu Kalou. 26 Mo qai vakayagataka na ilavo ena ka ga o gadreva—na bulumakau, na sipi, na me, na waini, se dua tale na alakaolo, kei na ka ga o vinakata, o na kania e kea ena mata i Jiova na nomu Kalou qai marau vakalevu, o iko kei na nomu vuvale.+ 27 Mo kua ga ni vakawaletaka na Livai e tiko e loma ni nomu koro,+ ni sega ni soli vua e dua na nona iwasewase se ivotavota kei kemuni.+

28 “Ena icavacava ni veiyatolu na yabaki, mo kauta mai e dua na ikatini ni nomu vuaniqele kece ni yabaki oya, lai biuta ena nomu koro.+ 29 Ena qai lako yani na Livai e sega ni soli na nona iwasewase se ivotavota kei iko, o koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani,* kei na yada, era tiko e loma ni nomu koro, era na kana mera mamau,+ me vakalougatataki iko kina o Jiova na nomu Kalou ena ka kece o cakava.+

15 “Ena icavacava ni veiyavitu na yabaki, mo vakadonuya na veisereki.+ 2 Qo na ivalavala ni veisereki: O koya yadua e dau soli dinau ena sereka na kainona mai na dinau e cakava. Me kua ni taroga na kena isau vua na kainona se na tacina, ni na vakarogoi qo me veisereki vei Jiova.+ 3 O rawa ni taroga na kena isau vua na kaitani,+ ia mo sereka na ka o tukuna ni nomu, mai na ka kece e dinautaka vei iko na tacimu. 4 Ia me kua ni dua e dravudravua ena kemuni maliwa, ni na vakalougatataki iko+ dina o Jiova ena vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou mo taukena me ivotavota, 5 kevaka wale ga o vakarorogo vinaka ena domo i Jiova na nomu Kalou, ni o qarauna mo muria na ivakaro kece au vakarota tiko vei iko nikua.+ 6 Ni na vakalougatataki iko o Jiova na nomu Kalou me vaka e yalataka vei iko, o na qai soli ka* vei ira e levu na matanitu, ia ena sega ni vinakati mo kerekere,+ o na qai lewa e levu na matanitu, ia era na sega ni lewai iko.+

7 “Ke mani dravudravua e dua vei ira na tacimu ena kemuni maliwa, ena dua vei ira na nomu koro ena vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou, mo kua ni vakaukauataka na lomamu se mo qumia na ligamu vua na tacimu dravudravua.+ 8 Ni dodonu mo lomasavu ni dolava vua+ na ligamu, qai solia* sara ga vua na ka e gadreva tu se na ka e sega vua. 9 Qarauna mo kua ni katona na vakasama ca qo e lomamu, ‘Sa voleka mai na ikavitu ni yabaki,+ na yabaki ni veisereki,’ o qai tarova nomu lomasavu vua na tacimu dravudravua, qai sega ni solia vua e dua na ka. Ke mani kaci yani vei Jiova o koya ena vukumu, sa na valavala ca kina o iko.+ 10 Mo lomasavu ni oni soli ka vua,+ ia mo* kua ni soli ka vua ena voraki, oya na vuna ena vakalougatataki iko kina o Jiova na nomu Kalou ena nomu cakacaka kece ga kei na itavi kece o qarava.+ 11 Nira na tu ga ena vanua na tamata dravudravua.+ Oya na vuna au vakaroti iko tiko kina, ‘Mo lomasavu ni o dolava na ligamu vua na tacimu e vakaloloma qai dravudravua ena nomu vanua.’+

12 “Ke dua vei ira na tacimu, se mani tagane se yalewa Iperiu e volitaki vei iko qai qaravi iko tu me ono na yabaki, mo qai sereki koya+ me lako ena ikavitu ni yabaki. 13 Ke o sa laivi koya me lako ena galala, me kua ni lako ligalala. 14 Mo lomasavu ni o soli ka vua mai na nomu qelenimanumanu, na nomu rara ni butu covuata, vaka kina na nomu ikeli ni waiwai kei na waini. Mo solia vua me vaka ga na ka e vakalougatataki iko kina o Jiova na nomu Kalou. 15 Nanuma tiko ni o bobula tu mai na vanua o Ijipita, e qai vakabulai iko o Jiova na nomu Kalou. Oya na vuna au vakarota tiko kina vei iko mo cakava qo nikua.

16 “Ke mani tukuna vei iko, ‘Au na sega ni lako tani mai vei kemuni!’ ni lomani iko kei na nomu vuvale, ni a dau marautaka na nona tu vata kei iko,+ 17 mo qai taura na icula, qai culabasikata na daligana ina katuba, ena qai nomu bobula o koya ena nona bula taucoko. Mo cakava tale ga qori vua na nomu yalewa bobula. 18 Mo kua ni nanuma ni ka dredre na nomu laivi koya me lako, mani biuti iko o koya, baleta na nona veiqaravi vei iko ena ono na yabaki e vakaruataki na kena yaga me vaka ga na tamata cakacaka saumi, qai vakalougatataki iko o Jiova na nomu Kalou ena veika kece a caka.

19 “Mo vakatabuya vei Jiova na nomu Kalou+ na imatai ni manumanu tagane era sucu ena nomu qelenibulumakau kei na nomu qelenisipi. Mo kua ni vakacakacakataka na imatai nomu bulumakau e sucu,* se kotiva na imatai ni nomu sipi e sucu. 20 O iko kei na nomu vuvale mo dou na kania ena mata i Jiova na nomu Kalou, ena veiyabaki ena vanua ena digia+ o Jiova. 21 Ke vakaleqai e dua na tiki ni yagona—e lokiloki, mataboko, se dua tale na ka e vakaleqai vakaca kina—mo kua ni cabora qori vei Jiova na nomu Kalou.+ 22 Mo kania e loma ni nomu koro,* o koya e sega ni savasava kei koya e savasava, me vaka ga e dua na kaseli se na dia.+ 23 Mo kua ga ni kania na kena dra,+ mo livia ina qele me vaka na wai.+

16 “Vakananuma na vula o Epipi,* soqova tale ga na Lakosivia vei Jiova na nomu Kalou,+ ni a kauti iko tani mai Ijipita o Jiova na nomu Kalou ena bogi ena vula o Epipi.+ 2 Mo cabora na isoro ni Lakosivia vei Jiova na nomu Kalou,+ mai na nomu qelenisipi kei na qelenibulumakau,+ ena vanua e digia o Jiova me tiko kina na yacana.+ 3 Mo kua ni kania vata kei na ka e vakaleveni,+ ia me vitu na siga na nomu kania tiko na madrai e sega ni vakaleveni, na madrai ni rarawa, ni o biubiu totolo mai na vanua o Ijipita.+ Cakava qo mo nanuma kina na siga o biuta kina na vanua o Ijipita ena nomu bula taucoko.+ 4 Me kua ni dua na falawa wiwi sa bali oti e laurai vei iko ena nomu veiyasana kece me vitu na siga,+ se me vo tu ena bogi taucoko me yacova na mataka tarava+ e dua na lewe ni manumanu o na cabora ena yakavi ni imatai ni siga. 5 Ena sega ni vakatarai mo cabora na isoro ni Lakosivia ena koro cava ga e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou. 6 Me vakayacori ga ena vanua e digia o Jiova na nomu Kalou me tiko kina na yacana. Mo cabora na isoro ni Lakosivia ena yakavi ni dromu ga na matanisiga,+ ena gauna a loku mo biuti Ijipita mai kina. 7 Mo vakasaqara qai kania+ ena vanua ena digia+ o Jiova na nomu Kalou, o rawa ni qai lesu ina nomu valelaca ena mataka. 8 O na kania na madrai sega ni vakaleveni me ono na siga, ia ena dua na soqoni bibi vei Jiova na nomu Kalou ena ikavitu ni siga. Mo kua ni cakava kina e dua na cakacaka.+

9 “Mo wilika e vitu na macawa. Mo tekivu wilika na vitu na macawa mai na imatai ni gauna o dodoka kina na iseletakelo ina loga ni covuata.+ 10 Mo qai marautaka na Soqo ni Macawa vei Jiova na nomuni Kalou+ ena isolisoli sega ni lavaki mai ligamu, solia me vaka na levu ni ka e vakalougatataki iko+ kina o Jiova na nomu Kalou. 11 Mo marau vakalevu ena mata i Jiova na nomu Kalou, o iko kei na luvemu tagane, na luvemu yalewa, na nomu tagane bobula, na nomu yalewa bobula, na Livai e tiko e loma ni nomu koro,* o koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani,* kei na yada ena kemuni maliwa, ena vanua e digia o Jiova na nomu Kalou me tiko kina na yacana.+ 12 Nanuma tiko ni o bobula tu mai na vanua o Ijipita,+ mo muria qai vakayacora sara na lawa qo.

13 “Mo marautaka na Soqo ni Valetabanikau*+ me vitu na siga ni o lai kumukumuni mai na nomu rara ni butu covuata, kei na nomu ikeli ni waiwai kei na waini. 14 Mo marau vakalevu ena gauna ni soqo,+ o iko kei na luvemu tagane, na luvemu yalewa, na nomu tagane bobula, na nomu yalewa bobula, na Livai, o koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani, kei na yada era tiko e loma ni nomu koro. 15 Ena vitu na siga o na marautaka tiko kina na soqo+ vei Jiova na nomu Kalou ena vanua e digia o Jiova, ni na vakalougatataka o Jiova na nomu Kalou na nomu vuaniqele taucoko kei na ka kece o cakava,+ o na qai marau vakalevu.+

16 “Me vakatolu e veiyabaki na nodra rairai ena mata i Jiova na nomu Kalou na tagane kece ena vanua e digia o koya: ena Soqo ni Madrai Sega ni Vakaleveni,+ ena Soqo ni Macawa,+ kei na Soqo ni Valetabanikau,*+ me kua ni dua vei ira me ligalala yani ena mata i Jiova. 17 Na isolisoli e kauta yani na tamata yadua me vakatau ga ena veivakalougatataki e solia vei iko+ o Jiova na nomu Kalou.

18 “Mo lesi ira na turaganilewa+ kei na turaga ni yavusa yadua, ena koro kece* e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou, mera qai vakataulewa vakadodonu vei ira na tamata. 19 Mo kua ni vakatanitaka na lewa,+ kua ni veivakaduiduitaki+ se ciqoma na veivaqumi, ni dau vakamatabokotaka na matadra na vuku+ na veivaqumi, qai vakatanitaka na nona vosa na yalododonu. 20 Na lewadodonu—na lewadodonu ga mo qara,+ mo bula tiko ga kina, mo taukena tale ga na vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou.

21 “Mo kua ni tea e dua na vunikau me nomu duru ni sokalou*+ volekata na icabocabonisoro i Jiova na nomu Kalou.

22 “Kua tale ga ni vakaduria e dua na nomu vatu ni sokalou,+ ni cata qori o Jiova na nomu Kalou.

17 “Mo kua ni cabora vei Jiova na nomu Kalou e dua na bulumakau tagane se na sipi e vakaleqai se ca e dua na tikina, ni ka vakasevaki qori vei Jiova na nomu Kalou.+

2 “Ke kune ena kemuni maliwa e dua na tagane se yalewa, ena dua na nomu koro e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou, e cakava tiko na ka ca ena mata i Jiova na nomu Kalou qai beca voli na nona veiyalayalati,+ 3 e lako sese o koya mani qarava na kalou tale eso qai cuva vei ira, se ina matanisiga, se vula, se na mataivalu kece ni lomalagi,+ na ka au sega ni vakarota.+ 4 Ni sa tukuni vei iko, se o rogoca, mo qai vaqaqa vinaka sara na ka qo. Ke sa vakadeitaki ni caka dina+ na ka vakasevaki qo e Isireli, 5 mo kauta mai na tagane se na yalewa e cakava na ka ca qo ina matamatanikoro, me qai vakaviriki ena vatu na tagane se yalewa me mate sara.+ 6 Ena vakamatei o koya e dodonu me mate ena itukutuku* ni rua na ivakadinadina se tolu na ivakadinadina.+ Me kua ni vakamatei ena itukutuku ni dua wale ga na ivakadinadina.+ 7 Ena tau e liu vua na ligadratou na ivakadinadina me vakamatei kina o koya, ena qai tarava na ligadra na vo ni tamata. Mo kauta laivi na ca mai na kemuni maliwa.+

8 “Ke basika e dua na kisi ena dua vei ira na nomu koro e rui dredre mo vakataulewa kina, se mani kisi me baleta na vakadavedra+ se dua na veibeitaki vakalawa se na vakayacori ni ivalavala kaukaua se na veiletitaki ni so tale na ka, tucake qai lako ina vanua e digia+ o Jiova na nomu Kalou. 9 Lako vei ira na bete era Livai kei na turaganilewa+ e veiqaravi tiko ena siga oya, tarogi ira, era na qai tauca vei iko na lewa.+ 10 Mo qai muria me vaka na lewa era tauca vei iko mai na vanua e digia o Jiova. Qarauna mo cakava na ka kece era vakasalataki iko kina. 11 Mo cakava qori me vaka ga na lawa era vakaraitaka vei iko, me vaka tale ga na lewa era tukuna vei iko.+ Kua ni gole tani mai na lewa era na tauca vei iko, se ina imatau se na imawi.+ 12 Me mate+ na tamata e cakacaka vakaviavialevu ni sega ni vakarorogo vua na bete e veiqaravi tiko vei Jiova na nomu Kalou se vua na turaganilewa. Mo kauta laivi na ca mai Isireli.+ 13 Era na qai rogoca qo na tamata kece, era na rere, era na sega ni cakacaka tale vakaviavialevu.+

14 “Ni o curuma na vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou, o sa lai taukena sara qai tiko kina, o qai kaya, ‘Meu lesia mada e dua na noqu tui me vakataki ira na veimatanitu kece era voliti au,’+ 15 ke va qori, mo lesia sara ga e dua na tui e digia+ vei iko o Jiova na nomu Kalou. Mo lesia e dua na tui mai na kedra maliwa na tacimu. E tabu mo lesia e dua na kaitani e sega ni tacimu. 16 Ia me kua ni saga o koya me rawata e levu na nona+ ose, se me vakavuna mera lesu i Ijipita na tamata me rawati kina e levu tale na ose,+ ni kaya vei kemuni o Jiova, ‘Moni kua vakadua ni lesu tale i Ijipita ena sala qo.’ 17 Me kua tale ga ni taura o koya e levu na watina me kua ni gole tani kina na lomana,+ me kua tale ga ni rawata mai o koya na iwiliwili vakaitamera ni siliva kei na koula me nona.+ 18 Ni sa dabeca na nona idabedabe vakatui ena nona matanitu, me qai vola vakataki koya ena dua na ivola* na ilavelave ni Lawa qo, e kau mai na kena era maroroya tu na bete era Livai.+

19 “Me tiko ga vua, me qai wiliwili mai kina ena veisiga kece ni nona bula,+ me vulica kina o koya me rerevaki Jiova na nona Kalou, qai muria na vosa kece ni Lawa kei na ivakaro qo ni vakayacora sara.+ 20 Ena sega gona ni qaciqacia na lomana vei ira na tacina, ena sega tale ga ni gole tani mai na ivakaro o koya, se ina imatau se na imawi, me bula dede kina ena nona matanitu, o koya kei ira na luvena ena kedra maliwa na Isireli.

18 “Ena sega ni soli vei ira na bete era Livai, io na yavusa taucoko i Livai, e dua na iwasewase se ivotavota vata kei ira na Isireli. Era na kana mai na isoro e cabori vei Jiova ena bukawaqa, ni nona ivotavota+ qori. 2 Mera kua gona ni vakaivotavota ena kedra maliwa na tacidra. O Jiova ga na nodra ivotavota, me vaka e tukuna o koya vei ira.

3 “Qo na ka e dodonu me nodra na bete mai vei ira na tamata: O koya ga e cakava e dua na isoro, se mani dua na bulumakau tagane se sipi, me solia vua na bete na tabana, na galegalena kei na ketena. 4 Me soli vua+ na isevu ni nomu covuata, na nomu waini vou, nomu waiwai, kei na isevu ni vutinisipi e koti mai na nomu qelenisipi. 5 O Jiova na nomu Kalou e sa digitaki koya kei ira na luvena tagane mai na nomu yavusa kece, me veiqaravi tiko ga ena yaca i Jiova.+

6 “Ke biubiu e dua na Livai mai na dua na nomu koro a tiko kina+ e Isireli, qai vinakata o koya me lako ina vanua e digia*+ o Jiova, 7 e rawa ni veiqaravi e kea o koya ena yaca i Jiova na nona Kalou me vakataki ira kece ga na tacina, o ira na Livai era dau tu e kea ena mata i Jiova.+ 8 Ena tautauvata ga kei ira na iwasewase ni kakana e taura o koya,+ me ikuri ni ka e taura mai na nona volitaka na nodra iyau na nona qase.

9 “Ni o sa curu ena vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou, mo kua sara ni vulica mo vakatotomuria na nodra ivakarau vakasevaki na veimatanitu oya.+ 10 Me kua ni kune vei kemuni e dua e cabora na luvena tagane se luvena yalewa ena bukawaqa,+ e dua e daurairai,+ e dua e daucakaiba,+ e dua e dau qara na ivakatakilakila vuni,+ e dua e daucakaisausau,+ 11 e dua e dauvakatevoro, e dua e dauvakacuru+ se dau tukuna na ka se bera ni yaco+ se dau vakatarogi ira na mate.+ 12 Ni o koya ga e cakava qori e vakasevaki vei Jiova, e vakasavi ira kina mai matamu o Jiova na nomu Kalou ena vuku ni ivalavala vakasevaki qo. 13 Me dodonu na nomu ivalavala ena mata i Jiova na nomu Kalou.+

14 “Nira dau vakarorogo vei ira na daucakaiba+ kei ira na daucakaisausau+ na veimatanitu qori o vakatala laivi tiko, ia e sega ni vakadonuya o Jiova na nomu Kalou mo cakava e dua na ka va qo. 15 O Jiova na nomu Kalou ena vakatubura e dua na nomu parofita vakataki au, mai na kedra maliwa na tacimu. Moni vakarorogo vua.+ 16 Qo na isau ni ka o kerea vei Jiova na nomu Kalou e Orepi ena siga ni soqoni,*+ ni o kaya, ‘Meu kua ni rogoca na domo i Jiova na noqu Kalou se raica tale na bukawaqa vakaitamera qo, meu kua kina ni mate.’+ 17 E qai kaya vei au o Jiova, ‘E vinaka na ka era tukuna. 18 Au na vakatubura mai na kedra maliwa na tacidra e dua na nodra parofita vakataki iko,+ au na qai biuta e gusuna+ na noqu vosa, ena qai tukuna vei ira na ka kece au vakarota vua.+ 19 Io, au na vinakata me saumitaro vei au na tamata ena sega ni rogoca na noqu vosa ena cavuta o koya ena yacaqu.+

20 “Ke dua na parofita e tukuna vakaviavialevu ena yacaqu e dua na vosa au sega ni vakarota vua me tukuna, se vosa ena yacadra na kalou tale eso, me mate na parofita oya.+ 21 De o kaya e lomamu: “Eda na kila vakacava ni sega ni cavuta na vosa qo o Jiova?” 22 Ke vosa ena yaca i Jiova na parofita qai sega ni vakayacori se yaco dina na vosa oya, e sega ni tukuna o Jiova na vosa qori. E vosa tu ena viavialevu na parofita qori. Mo kua ni rerevaki koya.’

19 “Ni sa vakarusa o Jiova na nomu Kalou na veimatanitu a nodra tu na vanua e solia tiko vei kemuni o Jiova na nomu Kalou, o mani vakatalai ira laivi qai tiko ena nodra koro kei na nodra vale,+ 2 mo wasea tani e tolu na koro ena loma ni nomu vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou mo taukena.+ 3 Mo wasea vakatolu na vanua sa solia vei iko o Jiova na nomu Kalou mo taukena, qai vakarautaka na gaunisala me dro kina o koya e veivakamatei ina dua vei ratou na koro qori.

4 “Qo na ka me caka vua e veivakamatei, ni dro i kea me bula: Ni sega ni nakita na nona mokuta na wekana qai sega ni cati koya tu e liu,+ 5 ni lako kei na wekana i veikau me lai cabuka mani laveta na ligana me taya na vunikau ena imatau, ia e taucu na yame ni matau mai na diana qai lauta na wekana mani mate, me dro ina dua vei ratou na koro qori o koya e veivakamatei me bula.+ 6 Ke sega, ena cicimuri koya ena cudru katakata* na tamata e nona itavi me sauma na dra,+ ena toboki koya qai vakamatei koya, ni sa rui yawa na koro. Ia e sega ni dodonu me mate ni sega ni bau cati wekana.+ 7 Oya na vuna au vakaroti iko kina: ‘Wasea tani e tolu na koro.’

8 “Ke vakalevutaka na nomu vanua o Jiova na nomu Kalou me vaka e bubuluitaka vei ira na tukamuni,+ sa solia tale ga vei iko na vanua kece a yalataka vei ira na tukamuni+ 9 —ke o muria ena yalodina na ivakaro kece au solia tiko vei iko nikua, mo lomani Jiova na nomu Kalou qai muria tiko ga na nona sala+—mo kuria e tolu tale na koro vei ratou na tolu qo.+ 10 Ena sala qo ena sega ni vakadavei kina na dra+ i koya e sega ni cala ena nomu vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou me ivotavota, mo kua ni beitaki kina ena vakadavedra.+

11 “Ia ke dua na tamata e cata na wekana+ qai waraka toka me vakamavoataki koya, e vakamavoataki koya sara vakaca mani mate, qai dro sara ina dua na koro qori, 12 mera kacivi koya mai na qase ni nona koro, mera qai soli koya ina liga ni tamata e nona itavi me sauma na dra, me veivakamatei o koya.+ 13 Mo* kua ni lomani koya, mo kauta laivi kina na veibeitaki ni kena vakadavei na dra e sega ni cala e Isireli,+ mo tikovinaka kina.

14 “Ni o sa taura na nomu ivotavota ena vanua e solia tiko vei iko o Jiova na nomu Kalou mo taukena, mo kua ni tosoya na ivakatakilakila ni nona iyalayala ni vanua+ na wekamu mai na vanua era biuta kina na iyalayala ni vanua o ira na qase.

15 “Me kua ni dua ga na ivakadinadina me beitaki* kina e dua ena cala se ivalavala ca e cakava.+ Me vakadeitaki na ka e yaco ena itukutuku* ni le rua se tolu na ivakadinadina.+ 16 Ke dua na ivakadinadina lomaca e lai vakadinadina ena vukuna e dua na tamata qai beitaki koya ena so na cala,+ 17 o rau na tamata erau veileti qori me rau na duri ena mata i Jiova, na bete kei ira na turaganilewa era veiqaravi tiko ena siga oya.+ 18 Era na vaqaqa vinaka+ na turaganilewa, ke mani ivakadinadina lasu na tamata e mai vakadinadina, e beitaka tale ga vakailasu na wekana, 19 moni qai cakava vua me vaka ga a nakita me cakava vua na tacina,+ moni kauta laivi tale ga na ka ca mai na kemuni maliwa.+ 20 Era na rogoca qo na kena vo ra qai rere, era na sega vakadua ni cakava tale na ka ca va qo ena kemuni maliwa.+ 21 Mo* kua ni lomani+ koya: Me isau ni bula na bula, me isau ni mata na mata, me isau ni bati na bati, me isau ni liga na liga, me isau ni yava na yava.+

20 “Ke o lako mo lai valuti ira na kemu meca, o qai raica ni levu cake na nodra ose, qiqi, kei na nodra mataivalu, mo kua ni rerevaki ira ni tiko kei iko o Jiova na nomu Kalou, o koya e kauti iko tani mai na vanua o Ijipita.+ 2 Ni oni vakarau lai vala, me toro yani na bete me qai vosa vei ira na tamata.+ 3 Me kaya vei ira o koya, ‘Moni rogoca na Isireli, oni sa vakarau vala kei ira na kemuni meca. Me kua ni datuvu na lomamuni. Ni kua ni rere se taqaya, se sautaninini ena vukudra, 4 ni lako tiko kei kemuni o Jiova na nomuni Kalou me vala kei ira na kemuni meca ena vukumuni, me vakabulai kemuni+ tale ga.’

5 “Mera tukuna tale ga vei ira na tamata o ira na turaga, ‘O cei vei kemuni sa tara e dua na vale vou qai se sega ni curuma? Laiva me lesu i nona vale. De qai mate ena ivalu qai curuma e dua tale na tamata. 6 O cei e tea nona loganivaini qai se sega ni tamusuka? Laiva me lesu i nona vale. De mate ena ivalu qai vakayagataka e dua tale na tamata. 7 O cei sa veimusumusuki tu kei na dua na yalewa ia e se bera ni vakamautaka? Laiva me lesu i nona vale.+ De qai mate ena ivalu qai vakawatitaki yalewa e dua tale na tagane.’ 8 Mera taroga tale ga na turaga vei ira na tamata, ‘O cei e rerere qai datuvu na lomana?+ Me lesu i nona vale, me kua kina ni vakayalolailaitaki ira na tacina me vakataki koya ga.’*+ 9 Ni oti ga nodra vosa na turaga vei ira na tamata, mera lesia sara eso na iliuliu ni mataivalu me liutaki ira na tamata.

10 “Ke o sa toro voleka yani ena dua na koro mo valuta, mo kacivaka tale ga kina na tiko sautu.+ 11 Ke vosa mai ena yalovinaka qai dolava vei iko na bai, na tamata kece era tiko e kea era na nomu, mera vakacakacakataki vakaukaua, era na qai qaravi iko.+ 12 Ke bese ni veisaututaki kei iko qai vala ga kei iko, mo wavokita na koro, 13 ena solia sara ga e ligamu o Jiova na nomu Kalou, mo qai mokuti ira kece na kena tagane ena iseleiwau. 14 Ia o ira ga na yalewa, na gone, na manumanu kei na ka kece e tiko ena koro, na kena itokinivalu kece, mo yauta me nomu,+ mo qai kania na nodra itokinivalu na kemu meca e sa solia vei iko+ o Jiova na nomu Kalou.

15 “Qori na ka mo cakava vei ira kece na koro e yawa vei iko, e sega ni nodra koro na veimatanitu voleka qo. 16 Ia na nodra koro na veimatatamata qo e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou me nomu ivotavota, mo kua ni vakabula na ka kece e cegu tiko.+ 17 Ia mo vakawabokotaki ira vakadua na Itaiti, na Amoraiti, na kai Kenani, na Perisaiti, na Aivaiti kei na Jepusaiti,+ me vaka ga e vakaroti iko kina o Jiova na nomu Kalou, 18 mera kua kina ni vakavulici kemuni moni muria na nodra ivalavala vakasevaki kece era dau cakava vei ira na nodra kalou, ra qai vakavuna mo valavala ca kina vei Jiova na nomuni Kalou.+

19 “Ke o wavokita e dua na koro mo vakavua, o qai valuta tiko me vica vata na siga, kua ni vakarusa na kena vunikau ni o taya ena matau. O rawa ni kana mai kina, mo kua ga ni taya sobu.+ Vakacava, mo wavokita na vunikau ni vanua me vaka na nomu wavokita e dua na tamata? 20 O rawa ni vakarusa ga na vunikau o kila e sega ni dau vakayagataki me kakana. Mo taya sobu qai viribaita na koro era vala tiko kei iko me yacova ni sa bale.

21 “Ke dua e laurai ni sa vakamatei tu e loma ni vanua e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou mo taukena, qai sega ni kilai o cei e veivakamatei, 2 mera lako yani na nomuni qase kei ira na turaganilewa+ qai vakarautaka na yawa ni yagonimate mai na koro era vakavolivolita tu. 3 Mera qai kauta yani na qase ni koro e volekata duadua na yago e dua na luvenibulumakau yalewa se bera ni vakacakacakataki, e se bera vakadua ni dreta na ivua, 4 mera tuya na luvenibulumakau yalewa na qase ni koro oya ina buca* e drodro kina na wai, e se bera ni cuki se kaburaki kina na sorenikau, mera qai musuka e kea ena buca+ na domo ni luvenibulumakau yalewa.

5 “Era na qai toro mai na bete, na Livai, ni digitaki ira o Jiova na nomu Kalou mera veiqaravi vua,+ mera vosa ni veivakalougatataki ena yaca i Jiova.+ Era na tukuna se na wali vakacava na veileti kece e vauca na ivalavala kaukaua.+ 6 Mera qai vuluvulu+ ena dela ni luvenibulumakau yalewa sa musu oti na domona ena buca, o ira kece na qase ni koro e volekata duadua na yagonimate, 7 mera qai tukuna, ‘Na liga i keimami a sega ni vakadavea na dra qo, se raica na mata i keimami na kena vakadavei. 8 Kemuni Jiova, ni kua mada ga ni cudruvi ira na nomuni tamata na Isireli oni a vakabulai ira,+ mera kua ni beitaki tiko ga na nomuni tamata na Isireli+ ena nona dra o koya e sega ni cala.’ Era na qai sega ni beitaki ena vakadavedra. 9 Ena sala qo, oni na sega ni beitaki ni oni vakadavea na dra e sega ni cala ena kemuni maliwa, ni oni cakava na ka dodonu ena mata i Jiova.

10 “Ke o lai vala kei ira na kemu meca, qai vakadrukai ira ena vukumu o Jiova na nomu Kalou, o mani kauti ira vakavesu,+ 11 o raica sara e dua na yalewa totoka ena kedra maliwa na bobula, o qai domoni koya, o via tauri koya tale ga me watimu, 12 mo kauti koya ina nomu vale. Me tasia na uluna qai vakasavasavataka nona itaukuku, 13 me luvata na nona isulu ni bobula qai tiko ga ena nomu vale. Ena tagicaki tamana kei tinana tiko me dua taucoko na vula,+ oti o na rawa ni veiyacovi kei koya, o na qai watina, ena watimu tale ga na yalewa qo. 14 Ke o sega ni taleitaki koya, laiva me lako+ ena vanua ga e via lako kina. Ia mo kua ni volitaki koya ena ilavo se vakalolomataki koya, ni o sa vakamadualaki koya.

15 “Ke dua na tagane e rua na watina qai dau lomana vakalevu cake e dua mai vua tale adua,* erau qai vakaluveni tagane ruarua vua, ia e ulumatua na luvei koya e sega ni lomani,+ 16 ena siga e solia kina na nona ivotavota vei rau na luvena tagane, ena sega ni vakadonui me okata na luvei koya e lomani me nona ulumatua, me lai vakaloloma kina na luvena ulumatua o koya e sega ni lomani. 17 Me kila o koya ni ulumatua na luvei yalewa e sega ni lomani ni vakaruataka vua na iwasewase ni ka kece e nona, ni o koya qo na itekitekivu ni nona kaukaua me vakawa. E dodonu ga me nona na itutu vakaulumatua.+

18 “Ke dua na tagane e vakadrecike qai talaidredre na luvena e sega tale ga ni vakarorogo vei tamana se tinana,+ erau sa saga me rau vakadodonutaki koya, ia e bese ni vakarorogo vei rau,+ 19 me tauri koya o tamana kei tinana qai kauti koya vei ira na qase ena matamata ni nona koro 20 me rau qai tukuna vei ira na qase ni nona koro, ‘Na luvei keirau qo sa dua na gone vakadrecike qai talaidredre, e bese ni vakarorogo vei keirau. E daukanavoro+ qai daumateni.’+ 21 Mera qai vakaviriki koya mate na tagane kece ni nona koro. Mo kauta laivi na ka ca mai na kemuni maliwa, era na rogoca qo na Isireli kece, ra qai rere.+

22 “Ke dua e valavala ca qai kena itotogi na mate, sa vakamatei+ o koya qai vakaliligi ena kau,+ 23 me kua ni lili tu ena kau+ na yagonimate ena bogi taucoko. Mo buluti koya ga ena siga oya, ni o koya e vakaliligi ena kau e cudruvi vua na Kalou,+ mo kua ni vakadukadukalitaka na nomu qele e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou me nomu ivotavota.+

22 “Ke o raica ni lako sese na nona bulumakau tagane se nona sipi na tacimu, kua ni nakita mo vakawaletaka.+ Mo kauta lesu vua na tacimu. 2 Ia ke sega ni tiko voleka vei iko na tacimu se o sega ni kilai koya, mo kauta na manumanu i nomu vale, mo maroroya tiko ga me yacova ni sa vaqara mai na tacimu. Mo qai vakasuka vua.+ 3 Mo cakava tale ga qori ena nona asa, nona isulu, kei na cava ga e vakayalia na tacimu o qai kunea. Mo kua sara ni vakawaletaka.

4 “Ke o raica ni lutu tu e gaunisala na nona asa se bulumakau tagane na tacimu, kua ni nakita mo vakawaletaka. Mo vukei koya sara ga me vakaduria na manumanu.+

5 “Me kua ni dara na isulu ni tagane na yalewa, se me dara na isulu ni yalewa na tagane. Ni o koya e cakava qori e sevaka o Jiova na nomu Kalou.

6 “Ke o donuya e gaunisala na sova ni manumanuvuka e tu e loma na luvena se na yaloka, se mani tu ena vunikau se na qele qai ovica tiko o tinatina na luvena se na yaloka, mo kua ni kauta vata na tinatina kei na luvena.+ 7 Mo vakasava na tinatina, ia o rawa ni kauta na luvena me nomu. Cakava qo mo vinaka kina, mo bula dede tale ga.

8 “Ke o tara e dua na vale vou, mo cakava tale ga na bai ni nomu delanivale,+ me kua ni beitaki na nomu vale ena vakadavedra ni lutu mai kina e dua.

9 “Kua ni kaburaka vata e rua na mataqali sorenikau+ ena nomu loganivaini. Ke sega, ena soli kece ena tikina tabu na vua ni sorenikau o kaburaka kei na vua ni loganivaini.

10 “Mo kua ni biuta vata+ na bulumakau tagane kei na asa ni o siviyara.

11 “Mo kua ni dara na isulu e tali vata+ kina na vutinisipi kei na lineni.

12 “Mo cakava na iukuuku ni isulu ena tutuna vava ni isulu o dara.+

13 “Ke dua na tagane e taura e dua na yalewa me watina erau qai veiyacovi, ia e qai cati yalewa,* 14 e beitaki yalewa ni ca nona ivakarau qai vakacacana na yaca i yalewa, ni kaya: ‘Au sa taura na yalewa qo, ia ni keirau veiyacovi, au sega ni kunea e dua na ivakadinadina ni se goneyalewa o koya,’ 15 me qai lako vei ira na qase ena matamatanikoro o tamana kei tinana, me rau kauta tale ga na ivakadinadina ni nona se bera ni taratagane o yalewa. 16 Me kaya o tamai yalewa vei ira na qase, ‘Au soli luvequ yalewa me watina na tagane qo, ia e cati* koya 17 qai beitaki yalewa ni ca na nona ivakarau ni kaya: “Au sa qai kila ni sega ni dua na ivakadinadina ni nona se bera ni taratagane na luvemu.” Sa tu qo na ivakadinadina ni se bera ni taratagane o luvequ.’ Oti oya me rau tevuka sara na isulu e matadra na qase ni koro. 18 Mera qai kauti tagane o ira na qase ni koro,+ ra qai kuitataki koya.+ 19 Era na totogitaki koya me sauma vei tamai yalewa e 100 na sikeli* siliva, ni sa vakarogocataka e dua na goneyalewa ni Isireli,+ ia ena watina tiko ga o yalewa. Ena sega ni vakatarai me sereki yalewa ena nona bula taucoko.

20 “Ke dina na veibeitaki qai sega na ivakadinadina ni se bera ni taratagane o yalewa, 21 mera kauti yalewa ina icurucuru ni vale i tamana, mera qai vakaviriki koya ena vatu na tagane ni nona koro me mate sara, ni sa cakava e dua na ivalavala vakamadua+ e Isireli ni veiyacovi tawadodonu* ena vale i tamana.+ Mo kauta laivi gona na ka ca mai na kemuni maliwa.+

22 “Ke dua na tagane e kune ni mocevata kei na dua na yalewa e watina e dua tale na tagane, me rau mate ruarua, na tagane e mocevata na yalewa, o yalewa tale ga.+ Mo kauta laivi na ka ca mai Isireli.

23 “Ke dua na goneyalewa sa musuki tu vua e dua na tagane, qai sotavi koya ena koro e dua tale na tagane, mani mocevata kei koya, 24 moni kauti rau ruarua ina matamatanikoro oya, ni vakaviriki rau ena vatu me rau mate, o yalewa ni a sega ni qoqolou ena koro, o tagane tale ga ni a vakamaduataka na wati wekana.+ Moni kauta laivi na ka ca mai na kemuni maliwa.

25 “Ia ke mani dua na tagane e sotava ena lomanivanua na yalewa sa musuki oti tu, e vesuki koya o tagane qai kucuva, me mate duadua ga na tagane e kucuvi koya, 26 mo kua ni cakava vei yalewa e dua na ka. E sega ni dua na nona cala o yalewa me vakamatei kina. Na kisi qo e tautauvata ga na nona ciciva e dua na tagane na wekana qai labati koya.+ 27 Ni a sotavi goneyalewa o koya ena lomanivanua, a qoqolou tale ga na goneyalewa sa veimusumusuki tu, ia e sega ni dua e vakabulai koya.

28 “Ke dua na tagane e sotava e dua na goneyalewa se sega ni taratagane, se sega ni veimusumusuki, e tauri koya qai mocevata kei koya, erau qai kune,+ 29 na tagane e mocevata kei yalewa me solia e 50 na sikeli siliva vei tamai yalewa, ena qai watina na yalewa.+ Ni sa vakamadualaki yalewa oti, ena sega ni vakatarai me sereki yalewa ena nona bula taucoko.

30 “Me kua ni dua na tagane me taura na wati tamana, me kua kina ni beci tamana*+ o koya.

23 “Me kua ni lewena na ivavakoso i Jiova+ e dua na tagane e sele ni vakacacani na nona soresore se musuki laivi na yagona vakatagane.

2 “Me kua ni lewena na ivavakoso i Jiova+ e dua na luvenisala. Ena sega mada ga ni lewena na ivavakoso i Jiova e dua na nona kawa me yacova na ikatini ni itabatamata.

3 “Me kua ni lewena na ivavakoso i Jiova+ na Amonaiti se na kai Moapi. Me yacova mada ga na ikatini ni itabatamata, ena sega ni dua na nodra kawa me lewena na ivavakoso i Jiova, 4 nira a sega ni mai vukei kemuni ena kakana kei na wai ena gauna oni biuti Ijipita+ kina, era saumi Pelami tale ga na luvei Piori na kai Picori mai Mesopotemia me vosavakacacataki* kemuni.+ 5 Ia a bese ni rogoci Pelami+ o Jiova na nomu Kalou. A veisautaka ga o Jiova na nomu Kalou na vosavakacaca me vosa ni veivakalougatataki vei iko,+ ni lomani iko o Jiova na nomu Kalou.+ 6 Kua vakadua ni vaqaqa na nodra tikovinaka kei na nodra rawaka ena nomu veisiga taucoko.+

7 “Mo kua ni cata na kai Itomi, ni tacimu+ o koya.

“Mo kua ni cata na kai Ijipita, ni o tiko vulagi ena nona vanua.+ 8 Ia na ikatolu ni tabatamata ni luvedra e sucu e rawa nira lewena na ivavakoso i Jiova.

9 “Ni o lai keba mo vala kei ira na kemu meca, mo kua ni cakava e dua na ka ca.*+ 10 Ke dua na tagane e sega ni savasava ni bura nona wai+ ena bogi, me lako ina taudaku ni keba, me kua ni curu tale ina keba. 11 Ni sa lutu na yakavi, me sili ena wai, ena rawa ni curu tale ena keba ni sa dromu na siga.+ 12 Me vakarautaki e dua na vanua vuni* me dau vakayagataki ena taudaku ni keba, mo dau lako ena vanua oya. 13 Mo kauta vata tiko kei na nomu iyaragi e dua na isivi lailai. Mo kelia na qara ni o roso e tautuba, qai buluta na nomu valelailai. 14 Ni veilakoyaki voli ena nomu keba+ o Jiova na nomu Kalou me vakabulai iko, me soli ira tale ga na kemu meca vei iko, me qai savasava+ na nomu keba, me kua ni raica kina o koya e dua na ka ca vei iko qai sega tale ni tomani iko.

15 “Mo kua ni solia e dua na bobula vua na nona turaga, ke dro mai vua nona turaga qai lako yani vei iko. 16 E rawa ni tiko ena kemuni maliwa ena vanua ga e digia o koya ena dua na nomu koro, na vanua ga e vinakata o koya. Mo kua ni vakalolomataki koya.+

17 “Me kua ni saqamua ni valenisoro+ e dua na goneyalewa ni Isireli, me kua tale ga ni saqamua ni valenisoro+ e dua na gonetagane ni Isireli. 18 Mo kua ni kauta yani ina vale i Jiova na nomu Kalou na isau ni dua na yalewa saqamua se na isau* ni dua na tagane saqamua* mo vakayacora kina na ka o bubuluitaka, ni sevaka ruarua qori o Jiova na nomu Kalou.

19 “Mo kua ni lavaka na tubu+ vua na tacimu, se mani tubu ni ilavo, kakana, se cava ga e dau lavaki kina na tubu. 20 O rawa ni lavaka na tubu+ vua na vulagi me sauma, ia mo kua ni lavaka vua na tacimu me sauma na tubu,+ me vakalougatataki iko kina o Jiova na nomu Kalou ena nomu cakacaka kece ina vanua o na lai taukena.+

21 “Ke o bubului vei Jiova na nomu Kalou,+ mo kua ni berabera ni cakava.+ Ena tarogi iko sara ga kina o Jiova na nomu Kalou, ke sega, o sa na valavala ca.+ 22 Ia ke o sega ni bubului, o na sega ni valavala ca.+ 23 Mo dei+ ena vosa ni tebenigusumu, mo vakayacora tale ga na ka sa bubuluitaka na gusumu me isolisoli sega ni lavaki vei Jiova na nomu Kalou.+

24 “Ke o lako ena nona loganivaini na kainomu, o rawa ni kania na vuanivaini mo mamau kina, mo kua ga ni tawana eso ena nomu basikete.+

25 “Ke o lako ina nona loganicovuata na kainomu, mo betia ga e ligamu na sola matua, ia mo kua ni musuka ena iseletakelo na nona loganicovuata na kainomu.+

24 “Ke dua na tagane e vakawatitaka e dua na yalewa, ia e sega ni vakamarautaki koya o yalewa ni raica vua o tagane e dua na ka tawakilikili, me vola vua o tagane e dua na ivola ni veisere,+ me solia vua qai vakatalai koya mai nona vale.+ 2 Ni sa biuta na vale i tagane o yalewa, e rawa ni lai watina e dua tale na tagane.+ 3 Ke cati* yalewa na ikarua ni tagane, qai vola vua na ivola ni veisere, solia vua qai vakatalai koya tani mai nona vale se mani mate na ikarua ni tagane e vakawatitaki koya, 4 e tabu vua na imatai ni tagane e vakatalai koya me tauri koya tale me watina, ni sa sega ni savasava o yalewa, ni ka vakasevaki qori vei Jiova. Mo kua ni kauta mai na ivalavala ca ena vanua e solia o Jiova na nomu Kalou me nomu ivotavota.

5 “Ni vakawati vou e dua na tagane, me kua ni curu ena mataivalu se vakacolati vua e dua tale na itavi. Me vagalalataki tu me dua na yabaki qai tiko ga e vale, me qai vakamarautaki watina.+

6 “Me kua ni dua e kovea na iqaqaqi se na kena vatu e cake me ivakadei ni dinau,+ ni sa taura o koya me ivakadei na ka me bula kina e dua.

7 “Ke laurai e dua ni kauta vakaukaua e dua na tacina e Isireli, e vakalolomataki koya qai volitaki koya,+ me vakamatei+ o koya e veivesu. Mo kauta laivi na ka ca mai na kemuni maliwa.+

8 “Ke veitauvi na vukavuka,* mo qaqarauni, mo muria sara na ka kece e vakaroti kemuni+ kina na Livai era bete. Qarauna mo muria sara ga me vaka au vakaroti ira kina. 9 Nanuma na ka e cakava o Jiova na nomuni Kalou vei Miriama ena gauna oni biuti Ijipita+ mai kina.

10 “Ke o mani soli dinau vua na kainomu,+ mo kua ni curuma na nona vale mo vesuka mai vua na ka sa solia me ivakadei. 11 Mo duri tu ga e tuba, na tagane e taura na dinau me kauta mai vei iko e tuba na ka e solia me ivakadei. 12 Ke sa leqa sara ga na tagane qori, mo kua ni lai moce ni se tiko ga vei iko+ na ka e solia me ivakadei. 13 Mo saga sara mo vakasuka vua na ka e soli me ivakadei ni dromu ga na matanisiga, me vakaisulu+ kina ni moce, ena vosa vakalougatataki iko o koya, o na qai okati mo yalododonu ena mata i Jiova na nomu Kalou.

14 “Mo kua ni dabuya nomu tamata cakacaka saumi e vakaloloma tu qai dravudravua, se mani tacimu se dua e tiko vulagi ena nomu vanua, ena nomu koro.*+ 15 Mo solia vua na kena isau ena siga tiko ga oya,+ ni se bera ni dromu na matanisiga, ni sa leqa sara tu ga o koya qai vakatau na nona bula ena kena isau. Ke sega, ena tagicaka vei Jiova na ka o cakava, o na qai valavala ca kina.+

16 “Mera kua ni vakamatei na tama ena cala i luvedra, mera kua tale ga ni vakamatei na gone ena cala i tamadra.+ Me vakamatei na tamata ena cala ga e cakava.+

17 “Mo kua ni vakatanitaka na lewa vua e tiko vulagi se na gone e sega ni vakatamani,*+ mo kua tale ga ni kovea na nona isulu na yada me ivakadei ni dinau.+ 18 Nanuma tiko ni o bobula tu mai na vanua o Ijipita, qai vakabulai iko mai kea+ o Jiova na nomu Kalou. Oya na vuna au vakaroti iko kina mo cakava qo.

19 “Ni o tatamusuki ena nomu were o qai guilecava ena were e dua na ivesu covuata, kua ni lai kauta tale mai. Me biu tu ga vei koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani, kei na yada,+ me vakalougatataki iko kina o Jiova na nomu Kalou ena ka kece o cakava.+

20 “Ke o samuta na nomu vuniolive, kua ni cakava tale ga qori ena tabana. Na kena vo me biu tu vei koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani, kei na yada.+

21 “Ni o kumuna na vuanivaini mai na nomu loganivaini, kua ni lesu mo lai kumuna na kena vo. Me biu tu vei koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani, kei na yada. 22 Nanuma tiko ni o bobula tu mai na vanua o Ijipita. Oya na vuna au vakaroti iko kina mo cakava qo.

25 “Ni tubu na veileti ena kedra maliwa na tagane, mera rairai vei ira na turaganilewa,+ era na vakataulewa qai vakarogoya ni sega ni cala na tamata yalododonu, e cala ga+ na daucaka ca. 2 Ke dodonu me kuita+ na daucaka ca, ena raica na turaganilewa me davo vakatoboicu o koya, ena qai kuita e matana. Na iwiliwili ni kuita me veiraurau kei na ca ni nona ivalavala. 3 E rawa ni kuitataki koya vaka40,+ me kua ga ni sivia. Ke sivia tale na iwiliwili ni kuita e tau vua, sa na vakamadualaki e matamu na tacimu.

4 “Mo kua ni tabonaka na gusu ni bulumakau tagane ni butu covuata+ tiko.

5 “Ke ra vakaitikotiko vata na veitacini tagane mani mate e dua vei ira qai sega na luvena tagane, na wati tagane e mate me kua ni vakawatitaka e dua e sega ni lewenivuvale oya. Me lako vua o nona daku, me tauri koya me watina qai vakayacora vua na itavi ni vakawati vakaveidakuni.+ 6 Na ulumatua ena vakasucuma mai o yalewa ena vakabula tiko na yaca i tacina sa mate,+ me kua ni kawaboko kina na yacana e Isireli.+

7 “Ke sega ni via vakawatitaka na wati tacina sa mate na tagane oya, me lako o yalewa vei ira na qase ena matamatanikoro qai kaya, ‘Na taci watiqu e sega ni via vakabula na yaca i tacina e Isireli. E sega ni vakadonuya me vakayacora vei au na itavi ni vakawati vakaveidakuni.’ 8 Mera kacivi koya na qase ni nona koro qai vosa vua. Ke cike tiko ga qai kaya, ‘Au sega ni via vakawatitaki koya,’ 9 me torovi tagane na wati tacina nira rai tu na qase, me luvata mai yava i tagane na nona ivava,+ kasivita na matana, qai kaya, ‘Qori na ka me caka vua na tagane ena sega ni via tara cake na vuvale i tacina.’ 10 Ena qai vakatokai e Isireli me yaca ni nona vuvale,* ‘Na vuvale i koya e luva nona ivava.’

11 “Ke rau veivala e rua na tagane qai toro yani na watina e dua vei rau me taqomaki watina mai vei koya e veimoku tiko, e dodoka yani na ligana o yalewa vei tagane adua qai dreta na yagona tabu, 12 mo muduka na liga i yalewa. Mo* kua ni lomani koya.

13 “Me kua ni tiko ena nomu taga e rua na mataqali vatu me ivakarau ni bibi,+ na ka levu kei na ka lailai. 14 Me kua ni tiko ena nomu vale e rua na mataqali itawatawa ni ivakarau,*+ na ka levu kei na ka lailai. 15 Me dodonu tiko ga qai dina na ivakarau ni bibi kei na ivakarau ni ka mamaca o vakayagataka, mo bula dede kina ena vanua e solia vei iko+ o Jiova na nomu Kalou. 16 Ni o Jiova na nomu Kalou e sevaki ira kece na cakava na veika tawadodonu va qo.+

17 “Nanuma tiko na ka era cakava vei iko na Amalekaiti ni oni biubiu mai Ijipita,+ 18 nira tavaki iko e gaunisala qai mokuti ira na malumalumu era muri iko tiko ena gauna sara ga o oca qai dadaga tu kina. E sega ni rerevaka na Kalou o koya. 19 Ni sa vakacegui iko o Jiova na nomu Kalou vei ira kece na kemu meca era tu wavoliti iko ena vanua e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou, me ivotavota mo taukena,+ mo kua vakadua ni cavuti ira na Amalekaiti ena ruku i lomalagi.+ Mo kua ni guilecava.

26 “Ni o sa yaco yani ena vanua e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou me ivotavota, o sa lai taukena qai vakaitikotiko kina, 2 mo kauta eso na isevu ni vuaniqele* kece o na kumuna mai na vanua e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou, tawana ena basikete qai lako ina vanua e digia o Jiova na nomu Kalou me tiko kina na yacana.+ 3 Mo lako vua na bete ena veiqaravi tiko ena gauna oya qai tukuna vua, ‘Au mai vakaraitaka nikua vei Jiova na nomu Kalou, niu sa yaco mai ena vanua e bubuluitaka o Jiova vei ira na tukada me solia vei keda.’+

4 “Ena qai taura mai ligamu na basikete na bete, qai biuta ena mata ni icabocabonisoro i Jiova na nomu Kalou. 5 Mo qai tukuna ena mata i Jiova na nomu Kalou, ‘E turaga ni Arame+ dauveitokiyaki* o tamaqu, a gole sobu i Ijipita+ qai tiko vulagi kina kei ratou e le vica nona vuvale.+ E qai matanitu levu e kea o koya, e kaukaua, ra qai le levu.+ 6 Era qai vakalolomataki keimami na kai Ijipita, era vakasaurarataki keimami ra qai vakabobulataki keimami vakaukaua.+ 7 Keimami qai tagi vei Jiova na nodra Kalou na tukai keimami, e rogoca na domo i keimami o Jiova, e raica na neimami rarawa, neimami vakaleqai, kei na neimami vakasaurarataki.+ 8 Oti e kauti keimami tani mai Ijipita o Jiova ena ligana qaqa kei na liga sa dodo tu,+ e cakava tale ga na veika rerevaki, na ivakatakilakila kei na cakamana.+ 9 E kauti keimami sara mai ke qai solia vei keimami na vanua qo, na vanua e drodro kina na sucu kei na oni.+ 10 Ia qo au sa kauta mai na isevu ni vuaniqele e solia vei au o Jiova.’+

“Mo biuta ena mata i Jiova na nomu Kalou, mo qai cuva ena mata i Jiova na nomu Kalou. 11 O na qai marautaka vakalevu na ka vinaka kece e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou kei na nomu vuvale, o iko kei na Livai, kei koya e tiko vulagi ena kemuni maliwa.+

12 “Ni o sa wasea tani na ikatini+ kece ni vuaniqele ena ikatolu ni yabaki, na yabaki e dau wasei kina na ikatini, o na solia vua na Livai, o koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani,* kei na yada, mera kania mera mamau kina ena nomuni koro.*+ 13 O na qai kaya ena mata i Jiova na nomu Kalou, ‘Au sa kauta mai na noqu vale na veika tabu, au sa solia vua na Livai, o koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani kei na yada,+ me vaka ga na nomuni ivakaro vei au. Au sega ni beca se vakawaletaka na nomuni ivakaro. 14 Au sega ni kania niu lolosi tiko se kauta laivi niu sega ni savasava se meu solia ena vukudra na mate. Au talairawarawa ina domo i Jiova na noqu Kalou qai cakava sara ga na ka kece oni vakaroti au kina. 15 Moni rai sobu mai na nomuni itikotiko tabu mai lomalagi qai vakalougatataki ira na nomuni tamata na Isireli kei na vanua oni solia vei keimami,+ me vaka ga oni bubuluitaka vei ira na tukai keimami,+ na vanua e drodro kina na sucu kei na oni.’+

16 “Ena siga qo e vakaroti kemuni tiko kina o Jiova na nomuni Kalou moni muria na ivakaro kei na lewa kece qo. Moni muria qai vakayacora ena lomamuni taucoko,+ kei na nomuni vinaka taucoko.* 17 Nikua e sa mai tukuna o Jiova me nomuni Kalou ni oni muria na nona sala, oni muria na nona lawa,+ nona ivakaro,+ kei na nona lewa,+ oni qai rogoca na domona. 18 Ia nikua e sa vakadinadinataka o Jiova na nomuni itukutuku moni nona tamata, moni nona iyau talei,*+ me vaka ga e yalataka vei kemuni o koya, oni na muria tale ga na nona ivakaro kece, 19 ena qai vakacerecerei kemuni vei ira na vo ni matanitu e cakava+ moni qoroi, rogo, vakarokorokotaki tale ga ni oni vakadinadinataka ni oni matatamata tabu vei Jiova na nomuni Kalou,+ me vaka ga e yalataka.”

27 E qai vakaroti ira na tamata o Mosese kei ira na qase ni Isireli, era kaya: “Moni muria na ivakaro kece au vakaroti kemuni kina nikua. 2 Na siga oni na takosova kina na Joritani ina vanua e solia vei kemuni o Jiova na nomuni Kalou, moni vakaduria eso na vatu lelevu qai ubia ena palasita.*+ 3 Ni vola sara kina na vosa kece ni Lawa qo ni oni sa takoso e tai, me rawa ni oni curuma na vanua e solia vei kemuni o Jiova na nomuni Kalou, na vanua e drodro kina na sucu kei na oni, me vaka ga e yalataka vei kemuni+ o Jiova na nodra Kalou na tukamuni. 4 Ni oni sa takosova na Joritani, moni vakaduria na vatu qo ena Ulu i Ipali+ qai ubia ena palasita,* me vaka ga au vakaroti kemuni kina nikua. 5 Moni tara tale ga e kea e dua na icabocabonisoro i Jiova na nomuni Kalou, na icabocabonisoro vatu. Moni kua ni vakayagataka kina na iyaya kaukamea.+ 6 Moni tara na icabocabonisoro i Jiova na nomuni Kalou ena vatu e sega ni ta qai cabora kina na isoro kama vei Jiova na nomuni Kalou. 7 Moni cabora na isoro ni veiyaloni,+ ni kania tale ga i kea,+ oni na qai marau vakalevu ena mata i Jiova na nomuni Kalou.+ 8 Moni qai vola vakamatata ena vatu na vosa kece ni Lawa+ qo.”

9 E qai vosa vei ira kece na Isireli o Mosese kei ira na bete era Livai, era kaya: “Ni vagagalu, ni rogoca na Isireli. Ena siga qo, oni sa mai tamata i Jiova na nomuni Kalou.+ 10 Moni rogoca na domo i Jiova na nomuni Kalou, ni muria na nona ivakaro+ kei na nona lawa au vakaroti kemuni kina nikua.”

11 Ena siga oya e vakaroti ira na tamata o Mosese, e kaya: 12 “O ira na yavusa qo era na duri ena Ulu i Kirisimi,+ mera vosa vakalougatataki ira na tamata ni oni sa takosova na Joritani: Na yavusa o Simioni, Livai, Juta, Isakari, Josefa kei Penijamini. 13 O ira qo era na duri ena Ulu i Ipali+ mera tauca na vosa ni cudru: Na yavusa o Rupeni, Kata, Aseri, Sepuloni, Tani kei Nafitalai. 14 Era na qai tukuna ena domolevu+ na Livai vei ira kece na Isireli:

15 “‘Me cudruvi o koya e cakava e dua na ivakatakarakara ceuti+ se matakau kaukamea,+ na ka e sevaka o Jiova,+ na cakacaka ni liga ni dua na matai,* qai vunitaka tu.’ (Era na qai sauma na tamata kece, era kaya, ‘Emeni!’*)

16 “‘Me cudruvi o koya e beci+ tamana se tinana.’ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

17 “‘Me cudruvi o koya e tosoya na ivakatakilakila ni nona iyalayala ni qele+ na kainona.’ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

18 “‘Me cudruvi o koya e vakavuna me lako sese e gaunisala na mataboko.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

19 “‘Me cudruvi o koya e vakatanitaka na lewa+ vei koya e tiko vulagi, na gone e sega ni vakatamani,* se na yada.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

20 “‘Me cudruvi o koya e mocevata kei na wati tamana, ni sa vakamaduataki tamana.’*+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

21 “‘Me cudruvi o koya e mocevata kei na manumanu.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

22 “‘Me cudruvi na tagane e mocevata kei na ganena, na luvei tamana yalewa, se luvei tinana yalewa.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

23 “‘Me cudruvi na tagane e mocevata kei na tinai watina.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

24 “‘Me cudruvi o koya e vuni tu me namaka na kainona qai vakamatea.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

25 “‘Me cudruvi o koya e ciqoma na veivaqumi me vakamatea* e dua e sega ni cala.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

26 “‘Me cudruvi o koya e sega ni tokona na vosa ni Lawa qo ni sega ni muria.’+ (Era na qai kaya na tamata kece, ‘Emeni!’)

28 “Ke o vakarorogo dina ina domo i Jiova na nomu Kalou ni o qarauna mo cakava kece na nona ivakaro au vakarota tiko vei iko nikua, ena qai vakacerecerei iko sara ga o Jiova na nomu Kalou vei ira kece na veimatanitu e vuravura.+ 2 Ena nomu na veivakalougatataki kece qo, ena vuabale+ tale ga ni o rogoca tiko ga na domo i Jiova na nomu Kalou:

3 “O na kalougata ena koro, o na kalougata tale ga ena lomanivanua.+

4 “Era na kalougata na luvemu,*+ na vuata ni nomu qele, kei na nomu luve ni manumanu, na nomu luvenibulumakau kei na nomu luvenisipi.+

5 “Ena vakalougatataki na nomu basikete+ kei na nomu boulu ni balibali.+

6 “O na kalougata ni o curu mai, o na kalougata tale ga ni o lako yani.

7 “Ena vakavuna o Jiova mera vakadrukai e matamu+ na kemu meca era saqati iko. Era na ravuti iko mai na dua na yasana, ia era na gutuwa nira drovaki iko ina vitu na dui yasana.+ 8 Ena lewa o Jiova me vakalougatataki na nomu lololo+ kei na nomu cakacaka kece, ena vakalougatataki iko tale ga ena vanua e solia vei iko o Jiova na nomu Kalou. 9 Ena vakadeitaki iko o Jiova mo nona matatamata tabu,+ me vaka e bubuluitaka vei iko,+ ni o talairawarawa tiko ga ena ivakaro i Jiova na nomu Kalou, o muria tale ga na nona sala. 10 Mera na raica na veimatatamata kece e vuravura ni o vakatokai+ ena yaca i Jiova, era na qai rerevaki iko.+

11 “Ena vakalougatataki iko vakalevu o Jiova me levu na luvemu, me levu tale ga nomu manumanu, qai vuavuaivinaka na qele+ ena vanua e bubuluitaka o Jiova vei ira na tukamuni me solia vei iko.+ 12 Me vaka ga nona dolava e dua na nona vale ni maroroi iyau me solia na veika vinaka, ena dolava tale ga o Jiova na lomalagi me vakatauca na uca ena kena gauna+ ena nomu vanua, qai vakalougatataka na ka kece ga o cakava. O na soli ka ina levu na matanitu, ia ena sega ni vinakati mo kerekere.+ 13 Ena cakava o Jiova mo uludra, sega ni buidra, mo tiko e cake,+ sega ni tiko e ra, ke o talairawarawa tiko ga ena ivakaro i Jiova na nomu Kalou au vakarota tiko vei iko nikua mo muria qai vakayacora sara. 14 Mo kua ni gole tani mai na vosa kece au vakaroti kemuni tiko kina nikua, ina imatau se na imawi,+ mo muri ira kina na kalou tale eso mo qaravi ira.+

15 “Ke o na sega ni rogoca na domo i Jiova na nomu Kalou, ni o qarauna mo cakava kece na nona ivakaro kei na nona lawa au vakarota tiko vei iko nikua, ena tau vei iko na cudru kece qo qai sega ni caka rawa:+

16 “O na cudruvi ena koro, o na cudruvi tale ga ena lomanivanua.+

17 “Ena cudruvi na nomu basikete+ kei na nomu boulu ni balibali.+

18 “Ena cudruvi na luvemu,*+ na vuata ni nomu qele, na nomu luvenibulumakau kei na sipi.+

19 “O na cudruvi ni o curu mai, o na cudruvi tale ga ni o lako yani.

20 “Ena tala yani vei iko o Jiova na cudru, na veilecayaki, kei na itotogi ena cakacaka kece o cakava, me yacova ni o sa vakarusai qai vaqeavutaki vakatotolo, ena vuku ni nomu ivakarau ca kei na nomu vakanadakui au.+ 21 Ena vakavuna o Jiova me kabiti iko tu ga na mate me yacova ni sa vakawabokotaki iko mai na vanua o lako tiko kina mo lai taukena.+ 22 Ena mokuti iko o Jiova ena tibi, na katakata ni yago,+ na mate vuce, na katakata ni matetaka, na iseleiwau,+ na cagi katakata, ena malai tale ga na kau,+ ena qai muri iko voli me yacova ni o sa mate. 23 Ena kopa na macawa, qai kaukamea+ na qele. 24 Ena cakava o Jiova na uca ni nomu vanua me pauta qai kuvuniqele, ena tau sobu vei iko mai lomalagi, me yacova ni o sa vaqeavutaki. 25 Ena vakavuna o Jiova mo vakadrukai ena matadra na kemu meca.+ O na ravuti ira mai na dua na yasana, ia o na gutuwa ni o drovaki ira ena vitu na dui yasana, era na domobulataki iko na veimatanitu kece e vuravura.+ 26 Na nomu yagonimate ena qai kakana vei ira na veimataqali manumanuvuka ni lomalagi kei na manumanu ni vanua, qai sega ni dua me vakarerei ira tani.+

27 “Ena mokuti iko o Jiova ena bo ni Ijipita, na sicini, na tutubu ni yago, kei na mavoa ni kuliniyago, o na sega ni vakabulai rawa mai kina. 28 Ena mokuti iko o Jiova ena lialia, ena mataboko,+ kei na veilecayaki.* 29 O na vakayayamo ena sigalevu tutu me vaka nona vakayayamo ena butobuto+ na mataboko, o na sega ni rawaka ena ka kece o cakava, o na dau dabuitaki qai butakoci ni sega ni dua me vakabulai iko.+ 30 O na veimusumusuki kei na dua na yalewa, ia ena kucuvi koya e dua tale na tagane. O na tara e dua na vale, ia o na sega ni tiko kina.+ O na tea e dua na loganivaini, ia o na sega ni vakayagataka.+ 31 Ena vakamatei e matamu na nomu bulumakau tagane, ia o na sega ni kania e dua na tikina. Ena butakoci sara ga e matamu na nomu asa, ia ena sega ni vakasukai vei iko. Ena soli vei ira na kemu meca na nomu sipi, ia ena sega ni dua na nomu ivakabula. 32 Na luvemu tagane kei na luvemu yalewa era na soli ina dua tale na matatamata+ ni o rai sara tu ga, o na dau mositi ira tu ga, ia sa na sega na kaukaua e ligamu. 33 Na vua ni nomu qele kei na ka kece o vakatubura ena kania e dua na matatamata o sega ni kila,+ o na dabuitaki tu ga qai vakasaurarataki. 34 Ena ca sara ga na ulumu ena ka e raica na matamu.

35 “Ena mokuti iko o Jiova ena bo mosimosi qai sega na kena iwali, ena durumu kei na yavamu, mai na qeteqete ni yavamu ina buradelamu. 36 O Jiova ena vakatalai iko kei na tui o digia me nomu, ina dua na matanitu o sega ni kila o iko kei ira na tukamuni,+ o na qai qarava e kea eso tale na kalou, na kalou era caka ena kau kei na vatu.+ 37 O na qai domobulataki, o na vosabeci,* era na vakalialiai iko na lewe ni veivanua kece ena vakatalai iko+ kina o Jiova.

38 “O na kauta e levu na sorenikau ina iteitei, ia ena lailai na ka o kumuna,+ nira na kanalaka na vodre. 39 O na vakarautaka qai teivaka na veiloganivaini, ia o na sega ni gunu waini se kumuna e dua na ka,+ ni na kania na banuve. 40 Ena tubu na vuniolive ena nomu yasana kece ga, ia o na sega ni lumulumu ena kena waiwai, ni na qeqera na nomu olive. 41 O na vakaluveni tagane kei na yalewa, ia era na sega ni nomu tu ga, nira na kau vakavesu.+ 42 Ena sega ni taqei rawa na qelenimanumanu lalai* ena nomu vunikau kece kei na vuata ni nomu qele. 43 Ena toso cake tiko ga me cecere vei iko o koya e tiko vulagi ena kemuni maliwa, ia o iko, o na toso sobu tiko ga mo lolovira sara. 44 Ena soli dinau vei iko o koya, ia o na sega ni soli dinau vua.+ Ena qai ulumu o koya, ia o iko, o na buina.+

45 “Ena tau dina vei iko na cudru kece qo,+ ena muri iko tiko qai sega ni caka rawa me yacova ni o sa vakawabokotaki,+ ni o sega ni rogoca na domo i Jiova na nomu Kalou mo talairawarawa ena nona ivakaro kei na nona lawa e vakaroti iko kina o koya.+ 46 Era na qai yaco tiko ga vei iko kei na nomu kawa me ivakatakilakila tudei, me ivakasala+ tale ga, 47 ni o sega ni marau vakalevu ni o qaravi Jiova na nomu Kalou, qai sega ni marau na lomamu ni levu tu vei iko na ka kece.+ 48 Ena tala yani o Jiova na kemu meca me valuti iko, o na qai qaravi ira+ ni o walokai+ voli, o na karamaca, o na sega ni vakaisulu vinaka qai sega vei iko na ka. Ena vakataqara e domomu o koya na ivua kaukamea me yacova ni sa vakawabokotaki iko.

49 “Ena vakatubura mai o Jiova e dua na matanitu+ yawa me valuti iko, mai na iyalayala kei vuravura, ena co sobu me vaka na ikeli+ e dua na matanitu o na sega ni kila na kena vosa,+ 50 e dua na matanitu e vakadomobula na kena irairai, ena sega ni kauaitaki ira na qase, se lomani ira na gone.+ 51 Era na kania na luve ni nomu manumanu kei na vua ni nomu qele me yacova ni o sa kawaboko. Era na sega ni vakavoca tu vei iko na covuata, na waini vou se na waiwai, na bulumakau gone se na sipi, me yacova nira sa vakarusai iko.+ 52 Era na wavokiti iko, qai sogoti iko e loma ni nomu koro* kece ena nomu vanua taucoko, me yacova nira bale na bai cecere kaukaua o vakanuinui tiko kina. Io, era na wavokiti iko dina ena nomu koro kece ena nomu vanua taucoko sa solia vei iko o Jiova na nomu Kalou.+ 53 O na qai kani ira ga na luvemu,* na lewe i luvemu tagane kei luvemu yalewa,+ e sa solia vei iko o Jiova na nomu Kalou, ni sa rui ca na nodra wavokita na koro na kemu meca kei na leqa era vakavuna vei iko.

54 “O koya mada ga na tagane yalomalua duadua qai dau veikauaitaki ena kemuni maliwa ena sega ni lomana na tacina se na watina mareqeti se na luvena era vo tiko, 55 ena sega tale ga ni wasea vei ira na lewe i luvena ena kania, ni sa sega ni vo vua e dua tale na ka ni sa rui ca na nodra wavokita na koro na kemu meca kei na leqa era vakavuna ena nomu koro.+ 56 Na marama tale ga e yalomalua qai dau veikauaitaki ena kemuni maliwa, e sega ni bau vakasamataka me tara na qele na qeteqeteniyavana ni sa rui yalomalua,+ ena sega ni lomana na watina mareqeti se na luvena tagane se na luvena yalewa, 57 na itokatokanigone mada ga e basika mai na maliwa ni yavana, kei na gone e vakasucuma o koya, ni na kani ira lo ni sa rui ca na nodra wavokita na koro na kemu meca kei na leqa era vakavuna ena nomu koro.

58 “Ke o na sega ni qarauna mo muria vinaka na vosa kece ni Lawa era volai tu ena ivola+ qo, o sega tale ga ni rerevaka na yaca lagilagi qai vakatubuqoroqoro+ qo, na yaca i Jiova+ na nomu Kalou, 59 ena tauca o Jiova vei iko kei na nomu kawa na kuita e ca sara, na kuita+ lelevu era sega ni oti rawa, kei na mate bibi era sega ni oti rawa. 60 Ena vakalesuya mai vei iko o koya na mate kece ni Ijipita o dau rerevaka, ena kabiti iko sara ga. 61 Ena kauta tale ga mai vei iko o Jiova na mate kece kei na kuita e sega ni volai ena ivola ni Lawa qo, me yacova ni o sa vaqeavutaki. 62 Ni oni sa le levu vaka na kalokalo ni lomalagi,+ ena vo tiko vei kemuni e dua na iwiliwili lailai,+ ni oni a sega ni vakarorogo ina domo i Jiova na nomuni Kalou.

63 “Me vaka ga na nona marautaka e liu o Jiova me vakavutuniyautaki kemuni qai vakalewevuqataki kemuni, ena marautaka tale ga o Jiova me vakarusai kemuni qai vakawabokotaki kemuni, oni na qai cavuraki laivi mai na vanua oni sa vakarau taukena.

64 “Ena vakavuna o Jiova mo talabusese ena kedra maliwa na veimatanitu mai na dua na iyalayala kei vuravura+ ina dua tale na iyalayala kei vuravura, o na qai qarava e kea na kalou kau kei na vatu, o sega ni kila+ o iko kei ira na tukamuni. 65 O na sega ni vakacegu ena kedra maliwa na veimatanitu+ oya, se me dua na vanua me cegu kina na qeteqeteniyavamu. Ia ena vakavuna e kea o Jiova mo lomanuiqawaqawa,+ me malumalumu na matamu, mo yalolailai.+ 66 Ena rivarivabitaki sara ga na nomu bula, o na domobula ena bogi kei na siga, o na sega ni vakadeitaka ke o na bula rawa. 67 O na kaya ena mataka, ‘Me bogi mada ga!’ ena bogi o na kaya, ‘Me mataka mada ga!’ ena vuku ni domobula o na vakila e lomamu, kei na ka ena raica na matamu. 68 Ena qai kauti iko lesu sara ga i Ijipita o Jiova ena waqa, ena sala au a tukuna kina vei iko, ‘O na sega vakadua ni raica tale,’ oni na qai volitaki kemuni e kea vei ira na kemuni meca moni tagane kei na yalewa bobula, ia ena sega ni dua e volivoli.”

29 Qo na vosa ni veiyalayalati a vakaroti Mosese kina o Jiova me cakava kei ira na lewe i Isireli ena vanua o Moapi, me ikuri ni veiyalayalati a cakava o koya kei ira e Orepi.+

2 E qai kacivi ira vata na Isireli taucoko o Mosese, e kaya vei ira: “Oni sa raica na ka kece e cakava e matamuni o Jiova ena vanua o Ijipita, vei Fero, kei ira nona dauveiqaravi kece kei na nona vanua taucoko,+ 3 na itotogi lelevu* e raica na matamuni, na ivakatakilakila lelevu, kei na cakamana.+ 4 Ia e sega ni solia vei kemuni o Jiova na loma e kilaka, na mata e rai, kei na daliga e rogo me yacova mai nikua.+ 5 ‘Au dusimaki kemuni voli me 40 na yabaki ena vanua talasiga,+ e sega ni madra na nomuni isulu oni dara tiko, qai sega ni ca na nomuni ivava e yavamuni.+ 6 Oni sega ni kana madrai, oni sega tale ga ni gunu waini se dua na ka e tu kina na alakaolo, moni kila kina ni o yau o Jiova na nomuni Kalou.’ 7 Oni sa qai yaco mai ena vanua qo, erau mani lako mai me rau tavaki keda ena ivalu o Sioni na tui Esiponi+ kei Oki na tui Pasani,+ ia eda vakadrukai rau.+ 8 Oti oya eda taura na nodrau vanua, eda solia me ivotavota vei ira na Rupeni, ira na Kata, kei na veimama ni yavusa i Manasa.+ 9 Moni muria gona na vosa ni veiyalayalati qo, ni talairawarawa kina, me vinaka kina+ na ka kece oni cakava.

10 “Oni sa duri kece tu nikua ena mata i Jiova na nomuni Kalou, na iliuliu ni nomuni yavusa, na nomuni qase, na nomuni turaga, na tagane kece ni Isireli, 11 na luvemuni, na watimuni,+ kei koya e tiko vulagi+ ena maliwa ni nomu keba, mai vei koya e dau cabuka vei iko, yaco sara vei koya e dau takiva memu wai. 12 O tiko eke mo vauci kina ena veiyalayalati i Jiova na nomu Kalou, kei na nona bubului e cakava tiko kei iko nikua+ o Jiova na nomu Kalou, 13 mo vakataudeitaki kina nikua mo nona tamata,+ me qai nomu Kalou+ o koya, me vaka e yalataka vei iko, me vaka e bubuluitaka tale ga vei ratou na nomu qase, o Eparama,+ Aisake,+ kei Jekope.+

14 “Au sega ni cakava wale tiko ga kei kemuni na veiyalayalati kei na bubului qo, 15 ia vei ira tale ga na duri tu qo kei keda nikua ena mata i Jiova na noda Kalou, kei ira na sega ni tiko kei keda nikua. 16 (Ni oni kila vinaka na noda bula voli ena vanua o Ijipita, kei na noda takoso yani ena kedra maliwa na veimatanitu ena noda ilakolako.+ 17 Oni dau raica na veika vakasevaki e tu vei ira kei na nodra matakau vakasisila*+ e caka mai na kau kei na vatu, na siliva kei na koula.) 18 Ni qarauna de tiko e dua na tagane se yalewa, na vuvale se yavusa ena kemuni maliwa nikua, e gole tani na lomana mai vei Jiova na noda Kalou me qaravi ira na kalou ni veimatanitu+ oya, me kua kina ena kemuni maliwa na wakanikau e vuataka na vuata poisoni kei na kaugaga.+

19 “Ke dua e rogoca na vosa ni bubului qo qai sakitaka e lomana, e kaya, ‘Au na bula vakacegu, au na muria dei ga na sala ni lomaqu,’ ena vakacacana na ka kece* e tu ena nona sala, 20 ena sega ni via vosoti koya+ o Jiova. Ia ena waqa vua na tamata oya na cudru levu i Jiova, ena qai tau sara ga vua na vosa ni veicudruvi kece e volai ena ivola qo,+ ena qai bokoca dina na yacana o Jiova mai na ruku i lomalagi. 21 Ena qai wasei koya tani mai na yavusa kece i Isireli o Jiova ena vuku ni leqa levu, me vaka ga na vosa ni veicudruvi kece ni veiyalayalati e volai ena ivola qo ni Lawa.

22 “Nira raica na kuita e tau ena vanua oya na veitabatamata ni luvemuni era na muri mai, kei na vulagi mai na vanua yawa, na mate e vakayacora kina o Jiova— 23 na sulifure, na masima, kei na bukawaqa, me kua ni kaburaki se kadre kina e dua na ka ena vanua taucoko, se tubu mai kina na kakana draudrau, me vaka na kena vakarusai o Sotoma kei Komora,+ o Etima kei Sepoimi,+ ni a vakarusai ratou o Jiova ena nona cudru waqawaqa— 24 ena qai kaya o ira kei na veimatanitu kece, ‘Na cava e cakava kina qo o Jiova ena vanua qo?+ Na cava e vakavuna na levu ni cudru waqawaqa qo?’ 25 Era na qai tukuna, ‘Nira sa biuta na veiyalayalati i Jiova,+ na Kalou i tukadra, a cakava kei ira o koya ni kauti ira tani mai na vanua o Ijipita.+ 26 Ia era lako ra qai qarava na kalou tale eso, era cuva vei ira, na kalou era sega ni kila qai sega ni vakatara o koya mera sokaloutaka.*+ 27 E qai yaco ena vanua oya na cudru waqawaqa i Jiova ni tauca kina na vosa ni veicudruvi kece e volai tu ena ivola qo.+ 28 E cavuraki ira laivi gona o Jiova mai na nodra qele ena levu ni nona cudru,+ qai cemuri ira ina dua tale na vanua era se tiko ga kina nikua.’+

29 “E nei Jiova na noda Kalou+ na veika vuni, ia na veika e vakatakilai e noda kei ira na noda kawa me tawamudu, meda vakayacora kina na vosa kece ni Lawa+ qo.

30 “Ni sa yacovi iko na vosa kece qo, na vosa ni veivakalougatataki kei na vosa ni veicudruvi au sa biuta e matamu,+ o qai vakasamataka lesu*+ na veimatanitu kece e vakavuna o Jiova na nomu Kalou mo talabusese+ kina, 2 o mani lesu vei Jiova na nomu Kalou,+ qai vakarorogo ina domona me vaka na ka kece au vakaroti iko tiko kina nikua, o iko kei ira na luvemu, ena lomamu taucoko kei na nomu vinaka taucoko,*+ 3 ena qai vakalesui ira mai na nomu era vesu tu+ o Jiova na nomu Kalou, ena yalololoma vei iko,+ qai kumuni iko tale o Jiova na nomu Kalou mai na veimatatamata a vakavuna o koya moni talabusese kina.+ 4 Ke ra veiseyaki mada ga na nomu tamata ina iyalayala kei lomalagi, ena kumuni iko mai kea o Jiova na nomu Kalou qai kauti iko lesu mai.+ 5 Ena kauti iko o Jiova na nomu Kalou ina vanua era taukena na tamamu, o na qai taukena, ena vakavutuniyautaki iko o koya qai vakaikuritaki iko mo le levu sara vei ira na tamamu.+ 6 Ena vakasavasavataka* na lomamu kei na lomadra na nomu kawa+ o Jiova na nomu Kalou, mo lomani Jiova kina na nomu Kalou ena lomamu taucoko kei na nomu vinaka taucoko,* mo bula kina.+ 7 Ena qai tauca na vosa ni veicudruvi kece qo o Jiova na nomu Kalou vei ira na kemu meca, era dau cati iko ra qai vakacacani iko.+

8 “O na qai lesu mai mo rogoca na domo i Jiova qai muria na nona ivakaro kece au vakarota tiko vei iko nikua. 9 Ena vakavutuniyautaki iko sara vakalevu o Jiova na nomu Kalou ena cakacaka kece ni ligamu,+ ena vakalevutaki na luvemu, na nomu manumanu, kei na vua ni nomu qele, ni na marautaka tale o Jiova me vakavutuniyautaki iko, me vaka ga nona marautaki ira na nomu qase.+ 10 Ni o na qai rogoca na domo i Jiova na nomu Kalou, o na muria tale ga na nona ivakaro kei na nona Lawa e volai ena ivola ni lawa qo, o na qai lesu vei Jiova na nomu Kalou ena lomamu taucoko kei na nomu vinaka taucoko.*+

11 “E sega ni dredre sara na ivakaro qo au vakarota tiko vei iko nikua, se mo sega ni yacova rawa.*+ 12 E sega ni tiko mai lomalagi, mo kaya kina, ‘O cei ena cabe i lomalagi me kauta mai vei keda, meda rawa ni rogoca kina qai muria?’+ 13 Se tiko ena tai adua ni wasawasa, mo kaya, ‘O cei ena takoso ina tai adua ni wasawasa me kauta mai vei keda, meda rogoca kina qai muria?’ 14 Ni voleka ga vei iko na vosa, ena gusumu kei na lomamu,+ mo rawa ni cakava.+

15 “Raica, au sa biuta e matamu nikua na bula kei na ka vinaka, na mate kei na ka ca.+ 16 Ke o vakarorogo ena ivakaro i Jiova na nomu Kalou au vakarota tiko vei iko nikua, ni o lomani Jiova na nomu Kalou,+ o muria nona sala, o dei ena nona ivakaro, nona lawa, kei na nona lewa, o na bula+ qai vakalewevuqataki, ena qai vakalougatataki iko o Jiova na nomu Kalou ena vanua o na lai taukena.+

17 “Ia ke gole tani na lomamu,+ o sega ni vakarorogo qai temaki mo cuva vei ira na kalou tani qai qaravi ira,+ 18 au tukuna vei kemuni nikua ni oni na vakarusai sara ga.+ Oni na sega ni bula dede ena vanua oni takosova tiko kina na Joritani moni lai taukena. 19 Me ivakadinadina nikua vei kemuni na lomalagi kei na vuravura, niu sa biuta e matamu na bula kei na mate, na veivakalougatataki kei na veicudruvi,+ mo qai digia na bula mo rawa ni bula,+ o iko kei ira na nomu kawa,+ 20 ni o lomani Jiova na nomu Kalou,+ ni o rogoca na domona, o kabiti koya+ tale ga, ni o koya ga e nomu bula, ena vukuna tale ga ena dede kina nomu tiko ena vanua a bubuluitaka o Jiova me solia vei ratou na nomu qase, o Eparama, Aisake kei Jekope.”+

31 E lako yani o Mosese qai lai tukuna na vosa qo vei ira na Isireli taucoko, 2 e kaya vei ira: “Au sa yabaki 120 nikua.+ Au sa sega ni rawa ni liutaki kemuni tale,* ni sa tukuna vei au o Jiova ‘O na sega ni takosova na Joritani qo.’+ 3 O Jiova na nomuni Kalou ena takoso e liu, o koya sara ga ena vakawabokotaka e matamuni na veimatanitu qo, o na qai cemuri ira.+ O Josua ena liutaki kemuni,+ me vaka ga e kaya o Jiova. 4 Ena cakava vei ira o Jiova na ka vata ga e cakava vei Sioni+ kei Oki+ na nodra tui na Amoraiti, kei na nodra vanua ena gauna e vakawabokotaki ira kina.+ 5 Ena vakadrukai ira ena vukumuni o Jiova, moni qai cakava sara vei ira me vaka na ivakaro kece au sa solia vei kemuni.+ 6 Ni yaloqaqa, ni kaukaua.+ Ni kua ni rere se domobula e matadra,+ ni lako tiko kei kemuni o Jiova na nomuni Kalou. Ena sega vakadua ni biuti kemuni se vakanadakui kemuni.”+

7 E kacivi Josua o Mosese, qai tukuna vua e matadra na Isireli kece: “Mo yaloqaqa, mo kaukaua,+ ni o iko o na kauti ira na tamata qo ina vanua e bubuluitaka o Jiova vei ira na tukadra me solia vei ira, o na qai solia vei ira me ivotavota.+ 8 Ena liu vei iko o Jiova, ena tiko vata ga kei iko.+ Ena sega ni laivi iko se biuti iko. Kua ni rere se domobula.”+

9 E qai vola o Mosese na Lawa qo,+ e solia sara vei ira na bete, na Livai era dau colata na kato ni veiyalayalati i Jiova, kei ira na qase kece ni Isireli. 10 E vakaroti ira o Mosese qai kaya: “Ena icavacava ni veiyavitu na yabaki, ena gauna lokuci ni yabaki ni veisereki,+ ena Soqo ni Valetabanikau,*+ 11 nira rairai kece mai na Isireli ena mata i Jiova+ na nomuni Kalou ena vanua e digia o koya, moni wilika na Lawa qo mera rogoca kece na Isireli.+ 12 Moni soqoni ira vata kece+ na tagane, na yalewa, na gone,* kei koya e tiko vulagi e loma ni nomuni koro,* mera rogoca kina, mera vulica tale ga mera rerevaki Jiova na nomuni Kalou qai qarauna mera vakayacora na vosa kece ni Lawa qo. 13 Era na qai rogoca+ kina na luvedra era sega tu ni kila na Lawa qo, era na vulica tale ga mera rerevaki Jiova na nomuni Kalou, ena veisiga kece ni nomuni bula ena vanua oni takosova kina na Joritani moni lai taukena.”+

14 E qai kaya vei Mosese o Jiova: “Raica! Sa voleka mai na gauna mo mate kina.+ Kacivi Josua, drau lai vakaraitaki kemudrau* ena valelaca ni veitavaki, meu lesi koya+ kina.” Erau mani lako o Mosese kei Josua, rau lai vakaraitaki rau sara ena valelaca ni veitavaki. 15 E qai rairai mai o Jiova ena duru o ena valelaca, e lai tu sara na duru o ena icurucuru ni valelaca.+

16 E qai kaya o Jiova vei Mosese: “Raica! O sa voleka ni mate,* era na qai vakasaqamuataki ira vakayalo na tamata qo kei na kalou tani era tu wavoliti ira ena vanua era lako tiko kina.+ Era na biuti au,+ ra qai beca na veiyalayalati au cakava kei ira.+ 17 Ena waqa vei ira+ na noqu cudru ena gauna oya, au na qai biuti ira,+ au na vunia vei ira na mataqu,+ me yacova nira sa vakarusai. Ni sa yacovi ira+ oti na leqa lelevu kei na veika rarawa, era na kaya, ‘Vakacava e yacovi keda+ na leqa lelevu qo ni sa sega ni tiko ena keda maliwa na noda Kalou?’ 18 Au na vunia tiko ga na mataqu ena siga oya, ena vuku ni ka ca kece era cakava nira goleva na kalou tani.+

19 “Drau vola na sere+ qo qai vakavulici ira kina na Isireli.+ Raica mera vulica,* me tu na sere qo me noqu ivakadinadina vei ira na lewe i Isireli.+ 20 Niu sa kauti ira ina vanua au bubuluitaka vei ira na tukadra+—na vanua e drodro kina na sucu kei na oni+—era kana mera mamau ra qai vutuniyau,*+ era na golevi ira na kalou tani ra qai qaravi ira, era na sega tale ga ni dokai au, ra qai beca na noqu veiyalayalati.+ 21 Ena gauna e yacovi ira kina na leqa lelevu kei na veika rarawa,+ ena qai ivakadinadina vei ira na sere qo (mera kua kina ni guilecava nodra kawa), niu sa kila tu na ka e malele kina na lomadra+ ni bera mada ga niu kauti ira ina vanua au sa bubuluitaka.”

22 E mani vola na sere qo o Mosese ena siga oya qai vakavulici ira kina na Isireli.

23 E qai lesi Josua+ na luvei Nuni na Kalou, e kaya: “Mo yaloqaqa, mo kaukaua,+ ni o iko ga o na kauti ira na Isireli ina vanua au sa bubuluitaka vei ira,+ au na qai tomani iko voli ga.”

24 Ena gauna ga e vakacavara kina o Mosese na volai ni vosa ni Lawa taucoko qo ena kena ivola,+ 25 sa qai vakarota o Mosese vei ira na Livai era dau colata na kato ni veiyalayalati i Jiova, e kaya: 26 “Taura na ivola ni Lawa+ qo qai biuta ena yasa ni kato+ ni veiyalayalati i Jiova na nomuni Kalou, ena qai ivakadinadina vei kemuni e kea. 27 Niu kila vinaka na nomuni talaidredre+ kei na nomuni yalokaukaua.*+ Ke oni sa rui talaidredre vei Jiova niu se bula tiko kei kemuni, sa na qai wacava sara niu sa mate! 28 Soqoni ira mai vei au na qase kece ni nomuni yavusa kei ira na nomuni turaga meu tukuna na vosa qo nira vakarorogo tu, me qai noqu ivakadinadina vei ira+ na lomalagi kei na vuravura. 29 Niu kila vinaka ni na torosobu sara ga na nomuni ivalavala+ ena gauna au sa mate kina, oni na gole tani mai na sala au vakarota vei kemuni. Ena qai yacovi kemuni+ dina na leqa levu ena veisiga se bera mai, ni oni na cakava na ka ca ena mata i Jiova, oni na vakacudrui koya tale ga ena cakacaka ni ligamuni.”

30 E cavuta kece na qaqa ni sere qo o Mosese mai na kena itekitekivu me yacova na kena itinitini,+ nira vakarorogo tu na ivavakoso taucoko ni Isireli:

 3 Niu na kacivaka na yaca i Jiova.+

Tukuna na lagilagi ni noda Kalou!+

 5 O ira ga e ca na nodra ivalavala.+

Era sega ni luvena, e nodra cala ga.+

Era itabatamata takelo qai yalovakatani!+

15 Ni sa levulevu o Jesuruni,* e teke vakaviavialevu.

O sa levulevu mai, o sa vavaku mai, o sa vuvuce mai.+

29 Ke ra vuku+ mada ga! Era na vakasamataka vakabibi na ka qo.+

Era na vakasamataka na kedra itinitini.+

Mera duri mai qai vukei kemuni.

Mera mai nomuni vanua ni ivakaruru.

Au veivakamatei, au veivakabulai+ tale ga.

44 E lako gona mai o Mosese qai cavuqaqataka na qaqa ni sere kece qo, nira vakarorogo tu na tamata,+ o koya kei Osia*+ na luvei Nuni. 45 Ni cavuta oti ga o Mosese na vosa kece qo vei ira na Isireli taucoko, 46 e kaya vei ira: “Moni tugana e lomamuni na vosa kece ni noqu ivakasala vei kemuni nikua,+ moni vakaroti ira kina na luvemuni, mera qarauna mera cakava sara na vosa kece ni Lawa+ qo. 47 Ni sega ni vosa wale qo vei kemuni, ni oni na bula kina,+ oni na qai bula dede ena vuku ni vosa qo, ena vanua oni na lai taukena ni oni sa takosova na Joritani.”

48 E vosa vei Mosese ena siga oya o Jiova, e kaya: 49 “Cabe ina ulunivanua qo e Aparimi,+ na Ulu i Nipo+ ena vanua o Moapi e qara yani i Jeriko, qai raica na vanua o Kenani au solia tiko vei ira na Isireli mera taukena.+ 50 O na qai mate ena ulunivanua o vakarau cabeta, o na lai davo vata kei ira na wekamu,* vaka ga nona mate e Ulu i Ori+ na tuakamu o Eroni, qai lai davo vata kei ira na wekana, 51 ni drau a sega ni yalodina ruarua vei au ena kedra maliwa na Isireli, ena wai kei Meripa+ mai Ketesa, ena vanua talasiga o Jini, ni drau sega ni vakarokorokotaki au ena matadra na lewe i Isireli.+ 52 O na raica tu ga vakayawa na vanua, ia o na sega ni curuma na vanua au sa solia tiko vei ira na lewe i Isireli.”+

33 Qo na vosa ni veivakalougatataki e cavuta o Mosese na tamata ni Kalou dina vei ira na Isireli ni bera ni mate.+ 2 E kaya:

 3 E dau karoni ira nona tamata.+

Na nodra yalosavasava kece era tu e ligamuni.+

Era dabe tiko e yavamuni.+

Era tekivu vakarogoca na nomuni vosa.+

7 E qai cavuta o koya na vosa ni veivakalougatataki qo vei Juta:+

“I Jiova, ni rogoca mada na domo i Juta:+

Moni qai kauti koya lesu mai vei ira na nona tamata.

8 Ena vuku i Livai e kaya o koya:+

12 Ena vuku i Penijamini e kaya+ o koya:

13 Ena vuku i Josefa e kaya+ o koya:

18 Ena vuku i Sepuloni e kaya+ o koya:

19 Era na kaciva na veimatatamata ina ulunivanua.

Era na cabora e kea na isoro ni yalododonu.

20 Ena vuku i Kata e kaya+ o koya:

“Me kalougata o koya e vakalevutaka na iyalayala i Kata.+

Era na kumuni vata mai na iliuliu ni tamata.

22 Ena vuku i Tani e kaya+ o koya:

“E luve ni laione o Tani.+

Ena lade mai Pasani.”+

23 Ena vuku i Nafitalai e kaya+ o koya:

Lai taukena na ra kei na ceva.”

24 Ena vuku i Aseri e kaya+ o koya:

“Me vakalougatataki o Aseri ni vakaluveni.

29 Moni marau na Isireli!+

34 Sa qai biubiu mai na buca dravuisiga e Moapi o Mosese me lako cake ina Ulu i Nipo,+ ena dela i Pisika+ e qara i Jeriko.+ E qai vakaraitaka vua o Jiova na vanua kece mai Kiliati me yaco i Tani,+ 2 kei Nafitalai taucoko, na vanua i Ifireimi kei Manasa, kei na vanua kece i Juta me yaco sara ena waitui ina ra,*+ 3 na Nikepi+ tale ga kei na yasayasa vakaJoritani,+ na vanua bucabuca kei Jeriko, na koro ni vuniniuniu, yaco sara i Soa.+

4 E qai kaya vua o Jiova: “Qo na vanua au bubuluitaka vei Eparama, Aisake, kei Jekope, au kaya, ‘Au na solia+ vei ira na nomu kawa.’ Au sa vakaraitaka ga qo vei iko e matamu, ia o na sega ni takoso i kea.”+

5 E qai mate e kea o Mosese na dauveiqaravi i Jiova ena vanua o Moapi, me vaka ga na ka e tukuna o Jiova.+ 6 E buluti koya na Kalou ena buca ni vanua o Moapi veidonui kei Pecipiori, qai sega ni dua e kila na nona ibulubulu me yacova mai nikua.+ 7 E mate+ o Mosese ni sa yabaki 120. E sega ni buawa na matana, qai sega ni yali na nona kaukaua. 8 Era tagicaki Mosese na lewe i Isireli ena buca dravuisiga e Moapi me 30 na siga.+ Sa qai cava na siga ni tagi kei na vakaloloku vei Mosese.

9 E sinai vei Josua na luvei Nuni na yalo ni vuku, ni sa tabaki koya+ oti ena ligana o Mosese, era tekivu vakarorogo tale ga vua na Isireli, ra qai muria na ka kece e vakaroti Mosese+ kina o Jiova. 10 Ia se sega vakadua ni cadra mai e Isireli e dua na parofita e vakataki Mosese,+ ni bau kilai koya vinaka sara ga*+ o Jiova. 11 E vakayacora kece o koya na ivakatakilakila kei na cakamana e talai koya kina o Jiova me lai cakava ena vanua o Ijipita vei Fero, kei ira kece nona dauveiqaravi, kei na nona vanua taucoko,+ 12 na liga qaqa, kei na kaukaua vakatubuqoroqoro e vakaraitaka o Mosese e matadra na Isireli taucoko.+